장음표시 사용
311쪽
cam cum illaci non enim habet amaritudi-riem conversatio illius, nec taedium convictus ij: ius , sed laetitiam&gaudium.1 . Haec cogitans apud me, & commemorans in corde meo : quoniam immortalitas est in cognationera sapientiae I 8.& in amicitia illius delectatio bona in operibus manuum illius hones tast sine detectione, in certamine, loquelae illius sapientia , praeclaritas incommunicatione iermonum ipsius circuibam quaerens , ut mihi illam assia
Is Puer autem eram ingeniosus , sortitus suma; n aram bonam n .eto. Et cum essem magis bonus, veni ad chrpus incoinquinatum. et I Et ut scivi quoniam aliter non pos-sern 1I continens , nisi Deus det, &hoc ipsum erat sapientiae , ire cujus es et hoc donum ladi Dominum in deprecatus sum illum, bc dixi ex totis praecordiis meis: CAPUT X.
Oratiosapientis quae usique ad emigri proten
ditur. I. nodi citropriam feci statem. I. LI. constetur sapientiam omni sus neces riam esse pol simu recyomίHS Zopulorum. 6.VI. interiam humanam sepientiam esse. A.
i. 'Eus patrum meorum Domi- ne misericordiae b, qui fecisti omnia verbo tUO, et .sapientia tua constituisti hominem, Ut doininaretur Creaturae, quae , te facta eit, 3 ut disponat orbem terrarum in Nquitate& justitia δε in directione cordis judicium judicet: . da mihi sedium tuarum assis cc in sapientiam, d noli me reprobare a pueris tuis c :d quoniam servus tuus sum ego , filius ancillae tuae . homo infirmus exigui temporis,d minori ad intellectum
iudicitin legi m. II 6. Nam siquis erit consummatus e inter filios hominum , si ab illo ab fuerit sapientia tuas, in nihilum computabitur.
. Tu elegisti me regem populo illo, judicem filiorum tuorum filiarum: P et S. S
312쪽
8. dixisti me aedificare temptu in in monte sancto tuo in civitate habitationis tuae altare , sinu litudinem tabernaculi anci tui, quod praeparasti ab ini- tioi: . l&tecum sapientia tua , quae novit opera tua, quae&assuit tunc clim orbem terrarum faceres in sciebat quid esset pla- citum oculis tuis, desquid directum in praeceptis tuis. io Mitte illam de caesis sanctis tuis sede magnitudinis tuae , ut mecum sit mecum laboret, ut sciam quid acceptumst apud te i i scit enim illa omnia in intelligit, deducet me in operibus meis sobrie, in
custodiet me in ostia potentia. Ia. Et erunt accepta pera mea
disponam populum tuum juste , ero dignus sedium p patris
ν metuemn ripe dit, ne conversetur cum Deo. more , juxta Ornam justi tiae at Graece sal vati, servaticiunt. a Gen. I. a Z o Gen. a. 7
si de me tange, is G Quis enitia hominum poterit scire consilium Dei aut quis poterit cogitar. Tulli Dite ver stehen fonne quid vesit Deus de iacten uas in t mollet III. I . Cogitationes enim mortalium ti- III. 1 .a an derUrens chen eda iacten feria ford ti midae, Mincertae providentiae nostrae sam undula fere gur fid)tistet istiuagenust. In Corpus enim, quod corrumpitur, ii Dan de ieib. der verme,lidi si ies Ibmei aggravat animam, doterrena inhabitatio re dies Zeel ii die irrdii a ceJohnungaructetras deprimit sensum multa cogitantem, Semoth ideri das mitiuen edanain uiuge , t. 16. Et dissicile aeltimamus quae in terra I 6 eVir tonnen diei ingschmeil id bege cisteni sunt: quae in prospectu sunt, invenimus die avfgrden sepiadi undisas viri orien lugencum labore. Quae autem in coctis sunt se en dus fiaden mirimit ὶ indit biit is e
quis investigabit mird dan diis fors chen basim finime ista
17. Sensum autem tuum quis siciet, nisi I7. De mird aber de in Ureyniing ertenta n tu dederis sapientiam. miseris sphilum esset dum da iiii hin Brilyhei gebest indide inensanctum tuum de af immis18. sic correctae sint semitae seorum, qui sunt in terris , cquae tibi placent didi- C lnt hornincidi 9. Nam per sapientiam sanati sunt tquicumque placuerunt tibi Domine a principio. CAp V X.
I. Commendatur sepientia , quὸ serearit, Cr a matis lifera veri, iam Noe, Lbrabam, colt, Jacob. I.
r. II callum a quippi intis formatus est VI a Deo pater orbis terrarum, Cum solus esset creatus, Cutio divit et . b c eduxit illui a delicto suo
313쪽
UBER SAPIENTIAL CAPUT X. unxifim rati gesebin aut inaraehori qui u
a. Ab hac ut recessit injustus d in ira suae, per iram homicidi fraterni deperiit f. q. g Propter quem Mocum aqua deleret terram , sanavita terum sapientia per contemptibile lignum justum guber
s. in Haecin in consensu nequitiae cum se nationes contulissent, scivit justum v, conservavit sine querela DEO Win fili misericordia o fortem custo divit.
6. Haec justum 1 pereuntibus impiis
liberavit fugientem, descendente igne in pentapolim 7 quibus in testimonium nequitiae fumigabundas constat deserta terra incerto tempore fructus habentes arbores & incredibilis animae t memoria, stans figmentum salis. I. Sapientiam enim praetereuntes non tantlim in hoc lapsi sunt ut ignorarent bona, sed, insipientiae suae re-j I V ,iuliquerunt hominibus memoriam ut in his , quae peccaverunt, nec latcre potuissent. 9. Sapientia autem hos, qui se obser Vant, a doloribus liberavit. IO. Q Haec profugum irae fratris
justum deduxit per vias rectas '. ostendit illi a regnum Dei, laediti t. co hy,
h scientiam sanctorum et non estaVitis il- ,o,. Vaclum in laboribus compleuit labores lMλη T.
praesidioia fientiae. S Gen. T. IIb Cain inn
illius. II. I fraude circumvenientium illum affuit illi. honestum fecit illum. I et Custodivit illum ab inimicis seduc toribus tutavit illum certamen forte dedit illi ut vinceret sciret quoniam omnium potentior est fa-pientia. II i 3 c Haec venditum justum cnon dereliquit , sed a peccatoribus liboravit eum descerussique cum illo in
i . Qin vinculis non dereliquit illum donec afferret illi sceptrum regni, potcntiam adversus eos , qui cum deprimebant: mendaces ostendit qui
maculaverunt illum. dedit illi claritatem
314쪽
h Moysis.c Graece tabernacula, seu tentoriad Od. II.
Is . Haec populum justum in sernen sine querela liberavit a nationibus, quae ilium deprimcbant. III. 6. Intravit in animam servi Dei h &stetit contra reges horrendo Lin portenti,4 sismis.1 . Ei l reddidi justis mercedem laborum uorum , deduxit illos in via mirabili & fuit illis in velamento diei ni, in luce stellarum per noctem: I 8.n transrulit illC3 per dare rubrum,& transvexit illos per aqua in nimiam. I Immicos autem illorum demersit in mare, Mab altitudine serorum eduxit illos. Ide justi tulerunt spolia im
et O. decantaVerunt Domine no-rnen sanctum tuum, ii 'ctricem manum tua a laudaverunt paruer: et i quoniam Lapientia aperuit os muror Um dc linguas intantium fecit disertas.
n . Omnium querens seclutem , MPanimiter te ieratfeccatores ut re sant, fura universesssi ruperdereposset. 8,
I. V Irexi a opera eorum in manibus prophetae sanctia. Iter fecerunt per deserta, quae non habitabantur &in locis desertis fixerunt
3. t Steterunt contra hostes, de inimicis se vindicaverunt. -Sitierunt, invocaverunt te & data et illis aqua de petra altissima, requies e sitis de lapide duro. s. Per quae fenim poenas passi sunt inimici illorum, a defectione potus sicli, in eis, cum abundarent iiij rael, retati unig, 6 per haec , cum illis ccssent, bene cum illis actum est. 7. Nam pro fonte quidem sempiterniflua innish; humanum languine made disti iniustis. 8. Qui cum minuerentur in traductione fantium occisorum , dedisti illis abundautem aquam insperate, 9 ostendens per stitim, quae tunc fuit,
315쪽
quemadmodum tuos exaltares,4 adversiarios illorum necareS. um enim tentati sunt in qui lem IO G
cum misericordia ni disci phnam accipientes , scierunt quemadmodui Iacum ira judicati impi tormenta pate
II. II. Hos quidem tamqUam pater monens probastici illos autem tamquam durus rex interrogans condemnasti Q. Absentes enim&4 sientes similiterior luchantUr. 13. Duplex enim illos acceperat taedium, gemitus cum memoria praeteri
I . Cum enim audirent per s. a tormenta bene secum agi . commemorati lunt Dominum admirantes in
II. Quem enim in expositione prava projectum criserunt , in finem eventus mirati sunt non similiter justis sitien
I 6. Pro cogitationibus autem in sensatis iniquitatis illorum , nqub quidam ni frit r.errantes colebant mutos serpentes, &bcs tias supervacuas , immisit illis multitudinem mutorum animalitio in vindictam o sic rar as,
II. Ut scirent, qUia per quae peccat quis, ''TTI per haec di torquetur
III. 8. Non enim impossibilis erat omni spotens manus tua, quae Crea Vit Orbe terra i iis ' rum ex materia invisa fiaamittere illis,
multitudine u sorum aut audaces leones, Infr. I s. i. 19. aut novi generis ira plenas ignotas Jerema.
bestias aut vaporem innium et pir
tes , ala Iumi odorem Proferente , aut torrendas as oculis lGnulla Semittenzc Pli uiti es et O. quarum non solum laetura poterat lati ex
illos exterminare sedin aspectus per i. Me
et r. cdc sine his, uno spirituis poterant iccidi persecationem pida ipsis factis suis
tum Virtutis tuae: sura, iumero
suisti. sti ab per spiri dispersi
sed omnia in men, ponderet dispo
et . Multum enim valere, tibi soli Q- ration pervolsemper, de virtuti brachii tui quis DdMς δ''
316쪽
staterae sic est ante te orbi terrarum, tamquam gutta roris antelucani, quae des cendit in terram.
a . Sed misereris omnium, qui omnia potes, dissimulas peccata hominum propter poenitentiam. et Diligis enim omnia quae sunt, &nihil odisti eorum quae fecisti nec enim odiens aliquid constituisti, aut fecisti. et 6. Quψmodo autem posset aliquid permanere nisi tu voluisses aut quod a te
vocatum x non csset conservaretur Pa7 Parcas autem omnibus , quoniam
. Sapientia in terramsnctam introducit. r. V. Non pusit Chananaeos Aet , cum tamquam omnium Dominis p et 8. IV. in hac Hementia feri os sim dei a nitate beneflerare faceret,es a Zeccatis revocaret.I9I. Quam bonus, suavis est Domine spiritus tuus in omnibus let. Id eooue eos qui eXerrant a partibus corripis: dc de quibus peccant, admones&alloqueris D ut relicta malitia, credant
3 callos enim antiquos inhabitatores terrae sancta tuae, quos exhorruisti, . quoniam odibilia opera tibi faciebant per medicaminii, dc sacrificia injus s. filiorum suorum necatores sine misericordia .in comes ore. Viscerum hominum 4 devoratores sanguinis a medio lacrainent tuo. 6. auctores parentes animarum inauxiliaraium perdere voluisti per manus parentum nostrorum,7 ut dignam perciperent peregri Jationem puerorum Dei, quae tibi omnium chalior est terra.
ΙΙ 8 ex his tamquam hominibus pepercisti,& misisti antecessores exerc4s tui vcspas fiat illos paulatim exterminarenP.
tis aut bestiis saevis aut verbo duro simul exterminare:
ro sed partibus Gudicans dabas
locum centientice, non Ignorans, quo
r. rvi qui und est si dein Celsi in
317쪽
LIBER SAPIENTI M. CAPUT XII. musis id si h Seso it schalehasi, undinie
niam nequam est natio eorum, naturalis is malitia ipsorum , cquoniam non poterat I mutari cogitatio illorum in perpetuum. II. Semen enim erat maledictum ab initi, nec timens aliquem, veniam dabas peccatis illorum.
Iet. Quis enim dicet tibi: Quid secis. ti Z aut quis stabit contra ii licium
tuum aut quis in conspectu tuo veniet vindex iniquorum hominum ' aut quis tibi imputabit si perierint nationes, quas tu fecisti II. Non enim est alius Deus quam tu, m cui cura est de omnibus ut ostendas quoniam non injuste judicas judicium. I . Neque rex, neque tyrannus in conspectu tuo inquirent de his quos perdidis
ij.Cum ergo si justus juste omnia disponis ipsum quoque, qui non debet puniri, Condemnare, exterum aestimas a tua
Is Virtus enim tua justitis initium est & ob hoc qu6d omnium Dominus S,
omnibus te parcere facis. 17. Virtutem enim ostendis tu qui non crederis esse in virtute consuminatus, horum, qui te nesciunt, audaciam traducis n. I 8. Tu autem dominator Virtutis, cum tranquillitate judicas, cum magna re- Verentia o disponis nos subest enim tibi cum Volueris posse.
III. s. Docuisti autem populum tuum per talia opera, quoniam oportet justum esse humanum bonae spei fecisti 'ν filios tuos quoniam judicans das locum
in peccatis poenitentiae. sto. Si enim inimicos servorum uorum, debitoso morti , Cum tanta cruciasti attentione . dans tempus
locum, per quae possent mutari a malitia ar cum quanta diligentia iudicasti filios tuos, quorum parentibus iuramenta ela conventiones dedisti bonarum promis sionum Θαα. Cum ergo das nobis disciplinam , inimicos nostros multipliciter flagellas ut bonitatem tua cogitemus judicanteit:& cum de nobis judicatur, speremus misericordia tua. 49 3.
318쪽
y Graece vilia, noxia. an uni ou a meritibus p ia is eos castigando per Vespas,
3os 23. Unde illis, qui in vita sitia insensat ac injust vixerunt, per aer, quae oluerunt, dedisti sum
et q. x Etenim in erroris via diutilis erraverunt , deos aestiriaviates haec quae in animalibus sunt supervacua I infantium insensatorum more Vi-Vente et s. Propter hoc tamquam pueris insensiatis udicium, in derisum dedisti a. α6. Qui autem ludibriis bin increpationibus non sunt correcti, dignum Dei rudicium expertissimi. 27. In quibus enim patientes indignabantur, per haec quos putabant deos, in ipsis cum exterminarentur videntes c , illum , quem olim negabant se nosse, verum Deum agnoVerunt propter quod finis condemnationis leorum venit super illos.
les Sapientia a vanis ollis: I. Uni sunt fur ex creaturi Deum m agnosientes, radiis eorunt I. u. Stultores qui Upus arti cis Deum dicunt, alinsens t. Alofutura interroganteI IO.
I. II An a autem sunt omnes homines, V in quibus non subest scientia Dei,& de his, quae videntur bona non po tuerunt intelligere eum, qui est, neque operibus attendentes agnoverunt qui restet artifex: 2.d sed aut igneme, aut spiritum , aut citatum aerem , aut gyrum i tellarum, aut nimiam aquam , aut solem .lunam , rectores orbis terrarum deos
3. Quorum si specie delectati deos putaverunt : sciant quant his dominator corum speciosior est e speciei enim generator haec omnia constituit.
q. Aut si virtutem in opera eorum mirati sunt, intelligant ab illis , quoniam qui haec fecit, fortior est illis: s. a magnitudine enim specieio creaturae, cognoscibiliter poterit creator horum Videri. 6. sed tamen adhuc in his minor est
319쪽
UBER SAPIENTIAE CAPUT XIII. ori
IΙ. o. Uberes sepiadun stelige tetit undi hre odi, II. io Infelices autem sunt,ac intermor-nung istestaterien Podien Melche diter senatanti tuos spes illorum, est, qui appellaverunt
deos opera manuum hominum , au-
iuri in Suter undiu sein Riud j und inDep. suis vide nuptijs votum iaciens inquirit troth Euten uia fodine fit de Mens clinit Non erubescit loqui cum illo, quissime animi dem uredem de scine Seeliati in est 18 3ro aer e bitte einen Eon ad enim Τρ, 18. pro sanitate quidem infirmum fundheiti einen Podten una das lebem in eiulia de deprecatur, pro Vita rogat mortuum, nidis au iit ruste erum ulli an. in adjutorium inutilem invocat: is uia eis urit delirum ein tua liche Teis; deest 19. pro itinere petit ab eo, qui ambu-nit then an da , dud etivas gelvinneia quid ein lare non potest de acquirendo, Tirci verrichten aut m ad netingen gluciliten, de operando is de Ormium rerum Joris glaben drogei das besehret ex bondem eventu petit ab eo , qui in omnibus cst de iii ieinem Dins nil si inutilis. - 4 α Α-
nem , c similitudines animalium , aut lapidem inutilem opus manos antiquae. II. o Aut si quis artifex faber de silva lignum rectum secueri ,& hujus doc
te eradat omnem corticem, &arte sua u
sus, diligenter fabricet vas utile in convenationem Vitae, I et reliquiis autem ejus operis, ad praeparationem escae abutatur I 3.&reliquum horum,quod ad nullos usus facit, lignum curvum , Vorticibus plenum p . sculpat diligenter per Vacuitatem suam per scientiam uae artis figuret illud, &assimilet illud imagini hominis, I . aut alicui ex animalibus illud comparetr perliniens rubrica rubicundum faciens fuco colorem illius & omnem maculam , quae in illo est, perlinienS: is . faciat ei dignam habitationem,l in pariete ponens illud δ confirmans
I 6 ne forte cadat , prospiciens illi sciens quoniam non potest adjuvare se: imago enim est.& opus est illi ad)utorium, II. Et de s substantia sua , c dentiis
320쪽
ibi illius S honestus usus mysti ceci elpicit
o siue respectu 3 ex ceptione idestruet itur
Hodoxia seu vana gloria. lui, illud restipus , quo idolon ria est
uae opera propter hoc etiamin exiguo inafons ferent orirnauen die Ureus len thre e ligno credunt homines animas suas, de senilud einem geringen aoth undideroen duro transeuntes mare per ratem liberati unt ei Echilli erba stetit num fi uber Ne r ahren.
6. sed & ab initio cum perirent super 6. His aud, mihi' agite hosfastige Iisen uni bigigantes spes orbis terrarum ad ratem tamen i flos e die os iis bu Codeta bim in confugiens , remisit fiscisso semen nati Silis mei oes dem and regit te, und hiateriles vitatis quae manu tua erat gubernata. alluite ueliten eburis stamen. .Benedictum est enim lignum per quod 7. 3im gestegaci fila dinoth iddilech se fit justitia lim tu mas redi 1 II 8. Per manus autem quod fit idolum II 8. Uber in Ubgoti derisit δὶ diaden gemachi maledictum est ipsum δε qui fecit it mird isiversiuchi de e lagi t fellisluni, e thulud quia ille quidem operatus est illud indoei:difer durum da ei i)niti id hi hac aberautem cum esset fragile, deus cognomi de elogoti darum ouj er os genaunt nairdida
L Itilis inventio navis , qua temstore diluvii δε- me humanum per Sapientiam servatum es i. LI. uolum autem maledictum est cum is fabrica
ILI. Idoloiatria exordia, progressus is malis exilia praeedentia et O.
r. Id erum alius navigare cogitans, A per feros fluctus iter facete incipiens , ligno portante se , fragilius lignum a in Vocat.
a. Illud enim cupiditas acquirendi excogitavit Wartifex sapientia fabricavit
p. Tua autem Pater, providentia guberna quoniam dedisti in mari viam inter fluctus semitam firmissi
ostendens quoniam potens es ex omnibus salvare, etiam sit sime arte aliquis adeat mare. s. Sed ut non essent Vacuata sapientiae
s. Similiter, autem odio sunt Deo impius cimpietas ejus.1 o. Etenim quod factum est, cum illo,
qui fecit, tormenta pari tur . 11. Propter hoc, in idolis nationum non erit respectus Q quoniam Creaturae Dei in odium factae sunt intentationem animabus hominum, Scin musici pulam pedibus insipientium.12. Initium enim fornicationis est exquisitio dolorum: adinventio thorum, corruptio vitae est: I3 neque enim erant ab initio, neque erunt in perpetuum. I . SuperVacuitas p enim hominum haec advenit in orbem terrarum: . ideo brevis illorum finis est inventus'.