장음표시 사용
111쪽
. 13, 10. - 11, 12. Leae primogeniti Pharao perseetu Israel GT10. custodies hujuscem0di cultum statuto tempore a diebus in dies. 11. Cumque in r0duxerit te D0minus in terram Chananaei, sicut Juravit tibi et patribus tuis, et dederit tibi eam,12. Separabis omne, qu0d aperit vulvam Domin0, et qu0d primitivum est in pecoribus tuis quidquid habueris masculini Sexus, c0nsecratiisD0mino. Inst.22,29 Ezech.44, 30. 13. Prim0genitum asini mutabis ove quod Si 0 redemeris, inter- scies. 0mne autem prim0genitum hominis de siliis tuis, preti redimes.14. Cumque interr0gaverit te si ius tuus eras, dicens duid est h0c respondebis ei: In manu sorti eduxit nus Dominus de terra Aegypti, de domo servitutis. 15. Nam cum induratus esset Pharao, et n0llet n0 dimittere, elidit B0minusimne prim0genitum in terra Aegypti a prim0genit h0minis Usque ad primogenitum lumenturum: idcirco imm0l Domin omne qu0daperit vulvam masculini sexus et omnia prim0genita sili 0rum meorum
16. Erit igitur quasi signum in manu tua, et quasi appensum quid, brec0rdati0nem, inter ocul0s tu0s: e qu0 in manu Drti eduxit nos Dominus de Aegypt0. Deut 6 8. 17. Igitur cum emisisset Pharaxp0pulum, n0n eos duxit Deus per viam terrae Philisthi im, quae vicina est; reputans ne larte paeniteret eum, si vidisset adversum se bella consurgere, et reverteretur in Aegyptum.18. Sed circumduxit per viam deserti, quae est juxta Mare rubrum et armati ascenderunt silii Israel de terra Aegypti. 19 Tulit quoque Μ0yses ossa Ioseph secum; eo quod adjurasset si lius Israel, dicens: Visitabit vos Deus, efferte ossa mea hinc vobiscum. Gen. 50 21 20. Prosectique de S0c0th castrametati sunt in tham in extremis sinibus solitudinis. 21. D0minus autem praecedebat e0s ad ostendendam viam per diem in e0lumna nubis, et per noctem in t0lumna ignis ut dux esset itineris utroque temp0re m. 14, 14. Deut 1, 33. est. 9, 19. 22. Nunquam de tui e0lumna nubis per diem, nec columna ignis
1. 0cutus est autem D0 minus ad M0ysen dicens: 2. 0 quere siliis Israel: Reversi ea- strametentur e regi0ne Phihahiroth, quae est inter Magdalum et mare c0ntra Beelseph0n in cunspectu ejus castra p0netis Super mare. 3. Dicturusque est Phara supersiliis Israel: Coaretati sunt in terra, eonclusit eos desertum. 4. Et indurab0 0r ejus, ac peraequetur v0s et lurisseabo in Pli pra-0ne, et in omni exercitu ejus, scientque Aegyptii, quia ego sum D0minus. Feceruntque ita. 5. Et nuntiatum est regi Aegyptiorum, qu0d sugisset populus; immutatumque est cor Pharaunis et serv0rum ejus super p0pulo, et dixerunt: duid voluimus sacere ut dimitteremus Israel, ne serviret n0bis. 6. unxit erg0 currum, et omnem populum suum assumsit secum. 7. Tulitque sexcent0s currus eleetus, et quidquid in Aegypto eurruum suit, et duces t0tius exercitus. 8. Induravitque D0minus e0 Phara0nis regis Aegypti, et persecutus
est silios Israel; at illi egressi erant
s. Cumque persequerentur Aegyptilvestigia praecedentium, repererunt e0s in eastris super mare; omnis equitatus et currus Pharaonis, et universus exercitus erant in Phihahiroth 0ntra Beelseph 0n. 10. Cumque appr0pinquasset Pharao, levantes silii Israel cul0s, viderunt Aegyptios post se; et timuerunt valde clamaveruntque ad D0- mi num Ios. 24, 6. I. Mach. 6, 9. 11. et dixerunt ad Moysen: Forsitan nun erant sepulcra in Aegypto, id extulisti nos, ut moreremur in Solitudine: quid hoc sacere voluisti, ut educeres n0s ex Aegypto 12. N0nne iste est sermo, quem I quebamur ad te in Aegypto, dicen-
112쪽
68 Transitus per mare. Interitu Moyptiorum Eap. 14, 13. - 15,6. tes: Recede a nobis, ut serviamus Aegyptiis multu enim melius erat servire eis, quam m0ri in solitudine.
13. Et ait M0yses ad populum: Nolite timere, state et videte magnalia Domini quae acturus est h0 die Aegypti0s enim, qu0s nunc videtis, nequaquam ultra videbitis usque in
sempiternum.14. 0 minus pugnabit pro v0bis, et vos iacebitis.
15. Dixitque D0 minus ad 0ysen: duid clamas ad me L0quere siliis
Israel ut proste istantUr. 16. Tu autem eleva virgam tuam, et extende manum tuam Super Bre,
et divide illud, ut gradiantur lil
Israel in medio mari per siccum. 17. Ego autem indurab040r Aegyptiorum, ut persequantur vos et gl0risscabor in Pharaone, et in omni exercitu ejus, et in curribus et in
equitibus illius.18. t fient Aegyptii, quia eg0Sum D 0minus, cum gl0risseatus uero in Pharaune et in curribus atque in equitibus ejus.19. Tollensque se Angelus Dei, qui praecedebat castra Israel, abiit pustb0s; et eum e pariter c0lumna Du- eis, pri0ra dimittens, post tergum 20 stetit, inter castra Aegypti 0rum et astra Israel; et erat nubes tenebrosa, et illuminans noctem, ita ut ad se invicem toto noetis tempore
21. Cumque extendisset 0yses manum super tire, abstulit illud D0minus stante vento vehementi et urente tota n0ete, et vertit in siceum; divisaque Si quB.
22. Et ingressi sunt silii Israel per
medium sicci maris erat enim aqua quasi murus a dextera eorunt et 82V3.
Ps. 77, 13 - 113, 3. Reb. 11 29. 23. Persequentesque Aegypti ingressi sunt p0st e0s, et oninis equitatus Pharaonis currus ejus et equites per medium maris. 24. Iamque advenerat vigilla matutina, et ecce respiciens D0minu gsuper astra Aegyptiorum per columnam ignis et nubis, interseel texercitum e0rum: 25. et subvertit rotas curruum, serebanturque in pro undum. Dixerunt ergo Aegyptii Fugiamus Israelem: 0 minus enim pugnatar eis
26. Et ait Dominus ad M0ysen: Extende manum tu 3m super mare, Ut revertantur aquae ad Aegyptio super currus et equites e0rUm.
m 8num e0ntra mare, reversum est
primo dilutulo ad priorem locum, sugientibusque Aegyptiis occurrerunt aquae et inv0lvit e0 P0minus in mediis uetibus.
28. Reversaeque sunt aquae, et operuerunt currus et equites cuncti exercitus Pharaonis, qui sequentes ingressi suerant mare; nec unus quidem supersuit ex eis. 29. Filii autem Israel perrexerunt per medium sicci maris, et aquae eis erant quasi pro muro a dexteris et asinistri S,
30. liberavitque Dominus in die illa Israel de manu Aegypti0rum. 31. t viderunt Aegyptius mortu0S
super littus maris, et manum magnam, quam exercuerat D0minus c0nfra e0s; timuitque p0pulus D0minum, et rediderunt Domino, et Moysi servo ejus.
1. Tunc cecinit M0yses et stlit Israel carmen h0 D0mino, et dixerunt: Cantemus D0min0 gl0ri0se enim
magnis eatus est, equum et aReenS
rem dejecit in mare. Sap. 10, 20. 2. Fortitudo mea et laus mea Dominus, et laetus est mihi in salutem iste Deus meus, et gl0risse ab oeum: Deus patris mei, et exaltabo eum. Psal. 117, 14. Isai. 12, 2. 3. 0minus quasi vir pugnai 0r, omnipotens n0men ejus. 4. Currus h praonis et exercitum ejus pr0Jecit in mare electi principes ejus submersi sunt in Mari rubro. 5. byssi operuerunt e0s, descenderunt in pr0sundum quasi lapis. 6. Dextera tua. Domine magnisitata est in sortitudine dextera tua, Domine, percnssit inimicum.
113쪽
7. Et in multitudine gl0ripe tuae deposuisti adversarius tuus misisti iram tuam, quae devoravit e0 Sicut stipulam. 8. Et in spiritu suroris tui c0ngregatae sunt aquae stetit undam uens, congregatae sunt abyssi in medio
9. Dixit inimicus: Persequar et comprehendam, dividam sp0lia, imple bitur anima mea: Vaginab gla dium meum, intersiciet 0 ma
10. Flavit spiritus tuus, et operuit eos mare: submersi sunt quasi plumbum in aquis vehementibUS. 11. duis similis tui in tartibus, Domine quis similis tui, 3gni-sicus in sanctitate, terribilis atque laudabilis, satiens mirabilia' 12. Extendisti manum tuam, et devoravit e0 terr3.13. Dux suisti in misericordia tua P0put 0, quem redemisti et 0rtasti eum in tartitudine tua, ad habitaculum sanctum tuum.14. Ascenderunt populi, et irati sunt dolures obtinuerunt habitatores Philisthii m. 15. Tunc c0nturbati sunt principes Ed0m, robust0 M0ab btinuit tremor obriguerunt omnes habital0- res Chana 3 n.
16. Irruat super e0 sormido et pavor in magnitudine brachii tui: sant imm0biles quasi lapis, d0nec pertranseat 0pulus tuus, D0mine: donec pertranseat p0pulus tuus iste, quem p0ssedisti. 17. Intr0 duces e03, et plantabis in monte hereditatis tuae, sirmissimuhabitaculo tuo, qu0d peratus es Domine sanctuarium tuum, D0mine, qu0d firmaverunt manus tuae. 18. 0 minus regnabit in aeternum et ultra. 19. Ingressus est enim eques Phara cum turribus et equitibus ejus in mare, et reduxit Super e0 D0- minus aquas maris silii autem Israe ambulaverunt per siccum inmedi ejuS.
20. Sumsit ergo Maria Pr0phetissa,S0ror Aar0B, tympanum in manu sua: egressaeque sunt omnes mulieresp0st earn cum tympanis et eli0ris, 21. quibus praecinebat, dicens: Canternus Dominu gl0ri0Se enim magni si catus est, equum et Scen-s0rem ejus dejecit in mare.
22. Tulit autem Moyses Israel de
Mari rubro, et egressi sunt in deseditum Sur; ambulaveruntque tribus diebus per solitudinem, e n0 inveniebant quam. 23. t venerunt in u8r8, nec p0terant bibere aquas de Mara, eo quod essent amarae; unde et congruum loc n0men imp0suit, voeans illum Mara, id est amaritudinem. 24. t murmuravit p0pulus contra
U0ysen dicens: duid bibemus 25. At ille et amavit ad D0minum, qui ostendit ei lignum qu0 tum misisset in aquas, in dulcedinem versae sunt; ibi onstituit ei praecepta, alque judicia, et ibi tentavit eum, Iudita. 5,16. Eccli. 38, 5. 26. dicens: Si audieris vocem P0-mini Dei tui, et qu0d reclum est t0ram eo seceris, et obedieris mandatis ejus, cust0dierisque omnia praecepta illius, cunctum langu0rem, quem posui in Aegypto, n0n inducam super te: eg enim D0minus sanator
tuus. Num. 33 9. 27. Venerunt autem in Elim silii Israel, ubi erant duodecim lantes
3 quarum, et septuaginta palmae; et castrametati sunt juxta aquas.
1. Prosectique sunt de Elim, et venit omnis multitudo siliorum Israel in desertum Sin, quod est inter Elime Sinai; quin tu decim die mensis secundi P0stquam egressi sunt de terra Aegypti. 2. Et murmuravit omnis c0ngregati siliorum Israel untra M0ysen et Aaron in s0litudine. 3. Dixeruntque silii Israel ad eos:
Utinam m0rtui essemus per manum
Domini in terra Aegypti, quando
sedebamus Super ollas carnium, et comedebamus panem in saturitate:
tu eduxistis n0s in desertum istud.
114쪽
Desertum Sin coturnises. Manna. Eae 16 4-28.nt oecideretis omnem multitudinem fame'4. Dixit autem Dominus ad Moysen: Ecce, eg plu'm vobis panes de caelo: egrediatur p0pulus, et colligat quae sussiciunt per singul0s dies ut tentem eum, Utrum ambulet in lege mea, an Π0B. 5. Die autem sext parent quod inserant, et sit duplum quam colligere solebant per singul0s dies. 6. Dixeruntque Η0yses et Aar0n
ad omnes silios Israel: Vespere scietis, qu0d 0minus eduxerit vos de terra Aegypti: T. et mane videbitis gloriam Domini; audivit enim murmur vestrum contra D0minum: 0s vero quid sumus, quia mussitastis e0ntra n0sy8. Et ait Moyses: Dabit v0bis D0-
minus Vespere carnes edere, et mane panes in saturitate eo qu0d audierit murmurationes vestras, quibUS Urmurati estis contra eum: 0s enim quid sumus nec contra n0s est murmur Vestrum, sed e0ntra D0minum.
s. Dixit quoque Moyses ad Aaron: Dic universae congregationi siliorum
Israel: Accedite coram D0mino: audivit enim murmur Vestrum. 10. Cumque l0queretur Aar0 ad omnem cetum sili0rum Israel, respexerunt ad 0litudinem; et ecce gloria Domini apparuit in nube. 11. Locutus est autem P0 minus ad 0ysen dicens: 12. Audivi murmurati0nes filiorum
Israel, l0quere ad 0s: Vespere eo medetis carnes, et mane saturabimini panibus scietisque qu0d ego sum Dominus Deus vester. 13. Factum est ergo Vespere, et ascendens coturnix c00peruit castra; mane quoque ros acuit per circuitum astrorum. Num 1l, 3I. 14. Cumque operuisset supersiciem terrae, pparuit in s0litudine minutum, et quasi pil0tusum in similitudinem pruinae super terram. Num.11, 7. Psal. 77, 24. Sap. 16, 20. Ioan 6, 31. 15. duo eum vidissent silii Israel, dixerunt ad invicem Manliu qu0dst illeat uuid est h0c ign0rabant enim quid esset duibus ait Moyses: Iste est panis, quem P0minus dedit
vobis ad vescendum.16. Hic est serm0, quem praecepitD0 minus: C0llig3 unusquisque ex eo quantum sussi ei ad vescendum: g0m0 per singula capita, juxta numerum animarum Vestrarum, quae habitant in tabernaculo, sic tolletis. 17. Feceruntque ita silii Israel; et eo egerUnt, at jus plus, alius minus.18. Et mensi sunt ad mensuram g0m0r ne qui plus collegerat, habuit amplius; nec qui minus para Verat,
reperit minus; sed singuli juxta id, qu0 edere p0terant, e0ngregaverunt. II. Cor. 8, 15. 19. Dixitque M0yses ad eos: Nullus
relinquat ex eo in m De. 20. ut 0 audierunt eum, Sed dimiserunt quidam ex eis usque mane, et statere cepit vermibus, atque c0mputruit; et iratus est e0ntra eos M0ySeS.
21. 0lligebant autem mane inguli, quantum sussicere p0terat ad vescendum; cumque incaluisset s0l, liquefieb3t. 22. In die autem sexta collegerunteib0s duplices, id est, du0 g0m0 per singul0340mines Venerunt autem omnes principes multitudinis, et narraverunt Moysi. 23. dui ait eis: Hoc est qu0xl0cutus est D0 minus: Requies sabbati sancti steata est D0min cras du0deumque operandum est, tacite, et quae e0quenda Sunt, eo qui te quidquid autem reliquum suerit, rep0nite
24. Feceruntque ita, ut praeceperatu0yses, et 0 computruit, neque vermis inventus est in e0.
25. Dixitque Moyses: C0 medite illud hodie, quia sabbatum est D0mini: non invenietur h0 die in agr0. 26. Sex diebus colligite in die autem septim sabbatum est D0mini, idcirco non invenietur. 27. Venitque septima dies; et egressi de p0pul0, ut colligerent, n0n
28. Dixit autem Dominus ad M0ysem: Usquequ0 non Vultis custodire mandata mea et legem meam r
115쪽
29. Videte quod D0minus dederitv0bis sabbatum, et propter h0 die sexta tribuit vobis cibos duplices:
maneat unusquisque pud semetipsum, nullus egrediatur de loco suo die septim0.30. Et sabbatigavit populus die
31. Appellavitque domus Israel nomen ejus an quod erat quasi
semen coriandri album, gustusque ejus quasi similae cum melle. 32. Dixit autem u0yses Iste est serm0, quem praecepit D0minus: Imple g0mor ex eo, e cust0diatur in suturas retro generationes, ut n0Verint panem, quo alui v0s in solitudine, quando educti estis de terra Aegypti. 33. Dixitque Η0yges ad Aar0n: Sume vas unum, et mitte ibi an, quantum p 0test capere g0m0r et reponee0ram D0m in ad servandum in
31 sicut praecepit D0 minus M0ysi. Posuitque illud Aaron in tabernae ut 0reservandum.
35. Filii autem Israel e0mederunt Man quadraginta annis, donec enirent in terram habitabilem huc cibo aliti sunt, usquequo tangerent sines terrae Chanaan. 36. 0mur autem decima pars est
1. Igitur pr0 secta omnis multitudo stliorum Israel de deserto Sin permansiones suas, juxta Serm0nem D0mini, castrametati sunt in Raphidim, ubi non erat aqua ad bibendum Op Ul0.2. dui jurgatus c0ntra M0ysen ait: Da n0bis aquam, ut bibamus. Ui
aquae penuria, et murmuravit c0ntra Moysen dicens: Cur fecisti n0s exire de Aegypto, ut ecideres Π0s, et liberos n0stros, ac jumenta sitir4. Clamavit autem M0yses ad D0minum, dicens: duid tactam p0pulo hu-ier adhuc paululum, et lapidabit me. 5. t ait Dominus ad Moysen: Antecede p0pulum'. et sume tecum de seni 0ribus Israel: et virgam, qua percussisti guvium. 0lle in manu tua, et vade. PSal. 77, 15. I. Cor.
6. En ego stab0 ibi t0ram te, Supra petram 0reb percutiesque petram, et exibit ex ea aqua, ut bibat 0pulus. Fecit M0yses ita c0ram seni 0ribus Israel; T. et vocavit n0men l0 ei illius, Tentati0, propter jurgium stli 0rum Israel, et quia tentaverunt D0minum, dicentes: Estne Dominus inn0bis, an non' 8. Venit autem Amalec, et pugnabat e0ntra Israel in Raphidim. Deut.
25, 17. 9. Dixitque Moyses ad Iosue: Elige
vir0s, et egressus pugna contra Amalecu cras ego stabo in vertice c0liis, habens virgam Dei in manu mea. 10. Fecit J0sue, ut l0cutus erat M0y-Ses, et pugnavit e0ntra Amalec; Η0yses autem et Aaron, et urascenderunt super verticem e0llis. 11. Cumque levaret Moyse manus, vincebat Israel; sin autem paululum remisisset, superabat Am3lec. 12. Manus autem Η0ysi erant graves sumentes igitur lapidem, posuerunt subter eum, in quo sedit; Aaru autem et Hur sustentabant manus ejus ex utraque parte. Et sactum est, ut manus illius n0 lassarentur usque ad occasum S0lis.
13. Fugavitque J0sue Amalec, et p0pulum ejus in ore gladii. 14. Dixit autem Dum inus ad M0ysen: Scribe hoc b 0numentum in libr0, et ira de auribus J0sue: delebo enim mem0riam Amalec sub
15. Aedilicavitque M0yses altare; et v0eavit n0men ejus, D0minus exaltati mea, dicens: 16. uia manus ulli 0mini, et bellum Domini erit euntra Amalec, a generati0 ne in generationem.
1. Cumque audisset Iethro saee dus Madian, 0gnatus M0ysi, omnia quae secerat Deus M0ysi, et Israeli
116쪽
72 Ieraro apud Moysen. Eisuntur judices. Eae. 18, 2. 19, 2. populo su0, et qu0 eduxisset 0- minus Israel de Aegypto;
2. tulit Sephoram ux0rem u0ysi, quam remiserat,3 et du0sili 0 eius, qu0rum unus vocabatur Gersam, dicente patre:
Advena sui in terra aliena; Supr. 2, 22.
4. alter vero Eliezer Deus enim, ait, patris mei adjut 0r meus, et emit me de gladio phara0nis. 5. Venit ergo ethro, e0gnatus Moysi, et lii ejus et uxor ejus ad Moysen in desertum, ubi erat ea- strametatus juxta muniem Dei. 6. Et mandavit 10ysi, dicens: Ego Iethro c0gnatus tuus veni ad te, et uxor tua, et duo silii tui cum ea. 7. dui egressus in occursum c0gnati
sui adoravit, et osculatus est eum salutaveruntque se mutuo verbis pacificis. Cumque intrasset tabernaculum, 8 narravit Moyses cognat suo cuncta, quae secerat D0 minus Pharaoni et Aegyptiis pr0pter Israel; universumque Iab0rem, qui accidisset eis in itinere, et qu0 liberaverat e0 D0 minus. 9. Laetatusque est Iethro super omnibus b0nis, quae secerat D0minus Israeli, e quod eruisset eum de manu Aegypti 0rum,10. et ait Benedictus D0minus, qui liberavit vos de manu Aegyptiorum, et de manu haraunis, qui emit populum suum de manu Aegypti.
11. Nunc e0gn0vi, quia magnus D0- minus Super omnes deos e qu0d superbe egerint c0ntra ill0s. Supr. 1, 14.-5 7 et 18. - 14 8.
veneruntque Aar0 et omnes seniores Israel, ut comederent panem eum e0 0ram De0.
13. Altera autem die sedit M0yses, ut judicaret populum, qui assistebat Moysi a mane usque ad Vesperam.
14. duo eum vidisset 0gnatus ejus, omnia scilicet quae agebat in popul0, ait: uid est hoc quod sa- eis in pleber eur 0lus sedes, et
0mnis p0pulus praest0latur de maneusque ad vespera my15. Cui respondit Moyses: Venit ad me populus quaerens sententiam Dei. 10. Cumque acciderit eis aliqua disceptatio, veniunt ad me, ut judicem inter eos, et stendam praecepta Dei et leges ejus.17. At ille: 0n 0nam, inquit, rem satis: 18 stulto labore c0nsumeris et tu, et pupulus iste, qui tecum est ultra vires tuas est neg0tium, sulus illudn0n poteris sustinere. Deut 1, 12. 19. Sed nudi verba mea atque t0nsilia, et erit Deus tecum Est tu p0pulo in his quae ad Deum pertinent, ut reseras quae dicuntur ad eum: 20 ostendasque p0pulo ceremonias et ritum colendi viamque per quam ingredi debeant, et opus qu0 lacere debeant. 21. Provide autem de nini plebe virus p0tentes, et timentes Deum, in quibus sit veritas, et qui oderint avaritiam, et c0nstitue ex eis tribun0s, et centuri0nes, et quinquagenarios, et decan0S,
22. qui judicent p0pulum omni tempure quidquid autem majus suerit, reserant ad te, et ipsi minura tantumm0d justicent leviusque sit tibi, partito in ali0s Dere. 23. Si 40c seceris, implebis imperium Dei, et praetepta ejus p0teris sustentare et omnis hic p0pulus
revertetur ad 0ca sua cum pace.
21. duibus auditis. 0yses fecit
omnia, quae ille suggesserat. 25. Et electis viris strenuis de cuncto Israel, e0nstituit eos principes populi, tribun0s, et centuri0nes, et quinquagenari0s, et decanos.
26. vi iudicabant plebem omnitem p 0re quidquid autem gravius erat, reserebant ad eum, faciliora tantummodo iudicantes. 27. Dimisitque c0gnatum suum, qui reversus abiit in terram suam.
1. ense tertio egressionis Israel
de terra Aegypti, in die hac venerum in solitudinem Sinai. Num. 33, 15.
117쪽
. 1 I, 2. - 20 3. Israel sanctincatur. Royses in Sinai.
2. Nam pr0 secti de Raphidim, et
pervenientes usque in desertum Sinai, castrametati sunt in eodem l0eo, ibique Israel xit tent0ria regi0ne m0ntis. 3. M0yses autem ascendit ad Deum; voeavitque eum D0 minus de m0nte,
et ait: Haec dices d0mii Iacob, et annuntiabis siliis Israel: 4. Vos ipsi vidistis , quae secerim Aegyptiis, qu0modo p0rtaverim V08
super alas aquilarum, et aSSum Se
5. Si erg0 audieritis v0cem meam et custodieritis pactum meum, eritis mihi in peculium de eunctis p0pulis: mea est enim mnis terra. Supr.
6. Et vos eritis mihi in regnum Sacerdotale, et gens sancta. Haec sunt Verba, quae l0queris ad fili 0s Israel. 7. Venit M0yses; et c0nvocalis ma-j0ribus natu p0puli, exp0suitim neS
8. Responditque omnis p0pulus simul: uneta quae l0cutus est D0minus, aciemus. Cumque retulisset M0yses verba populi ad D0minum, 9. ait ei D0minus: Iam nunc veniam
ad te in caligine nubis, ut audiat mep0pulus l0quentem ad te, et credat tibi in perpetuum. Nuntiavit erg0M0yses verba populi ad 0minum. 10. ut dixit ei: Vade ad 0pulum, et sanetisse ill0s hodie et
eras, laventque Vestimenta Sua.
11. Et sint parati in diem teritum in die enim tertia descendet
Dominus e0ram omni plebe super montem Sinai. 12. 0nstituesque termin03 0pulo per circuitum, et dices ad 08 Cavete ne ascendatis in m0ntem, nec tangatis sines illius: mnis qui tetigerit muniem, m0rte m0ri et Ur. 13. Manus n0 tanget eum, sed lapidibus opprimetur aut cunm dietur laeulis sive jumentum fuerit, SiVe homo, non vivet eum ceperit clangere buccina, tunc ascendant in
14. Descenditque M0yses de m0nte ad 0pulum, et sanctificavit eum. Cumque lavissent vestimenta sua,
15 ait ad 0s ast0 te parati in diem tertium, et ne appr0pinquetis
16. Iamque advenerat tertius dies, et mane inclaruerat; et ecce caeperunt audiri iunitrua, ac micare sulgura, et nubes densissima operirem0ntem, clang0rque buccinae vehementius perstrepebat; et timui populus qui erat in castris. 17. Cumque eduxisset 0s Moyses in occursum Dei de luco astrorum, steterunt ad radiees m0ntis.18. Totus autem mons Sinai sumabat eo quod descendisset D0minus super eum in igne, et ascenderet sumus ex e0 quasi de Drnace: eratque omnis m0ns terribilis. Deut 4, 11. 19. Et sonitus buccinae paulatim crescebat in malus, et prolixius tendebatur; M0yses loquebatur, et Deus resp0ndebat ei. 20. Descenditque Dominus super montem Sinai in ipso montis vertice, et v0cavit M0ysen inmacumen eius. duo cum aseendiSSet, 21. dixit ad eum: Descende, et contestare pupulum, ne tarte velit transcendere terminos ad videndum Dominum, et pereat ex eis plurima multitudo. 22. Sacerd0tes qu0que, qui ascedunt ad Dominum, sancti sisentur, ne percutiat 08. 23. Dixitque Moyses ad D0minum: N0n puterit vulgus ascendere inmuntem Sinai tu enim testisseatus es, et jussisti, dicens: Pone termi-n0s circa m0ntem, et sanctisse illum. 24. Cui ait D0minus: Vade, deScende, ascendesque tu, et ar0 tecum sacerd0tes autem et p0pulus ne transeant terminos, Dec Scendant ad Dominum, ne s0rte inte gelat ill0s. 25. Descenditque Η0yses ad populum, et mnia narravit eis.
2. Eg0 sum D0 minus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti de d0mo servitutis. Deut 5,6 GaI 80,11. 3. Non habebis De03 alieno, o
118쪽
Decalogus altare. Leae ce servis. Eae 20 4. 21, 8. 4. Non saties tibi sculptile, neque omnem similitudinem, quae est in
caelo desuper, et quae in terra de0r-Sum, nec Drun quae sunt in aquis Sub terra. Lep. 26, 1. Icts. 24, 11. 5. Non adorabis ea, neque t0les:
ego sum P0minus Deus tuus tartis, Zel0tes, visitans iniquitatem patrum in silios, in tertiam et quartam generationem eorum, qui oderunt me, 6. et aciens misericordiam in millia his, qui diligunt me, et custodiunt praecepta mea. 7.40n assumes n0men D0mini Dei tui in vanum nec enim habebit insontem D0 minus eum, qui RSSUmSerit nomen D0mini Dei sui frustra. Len. 19, 12. Deut 5, 11. 8. Mement0, ut diem sabbati sanctifices. Inst. 31, 13. Deut 5, 14. Mech. 20 12. s. Sex diebus operaberis, et acies
10. Sstptimo autem die sabbatum Domini Dei tui est: nun acies omne0pus in e0, tu, et lilius tuus et lilia tua, servus tuus et ancilla tua, umentum tuum, et advena qui est intra p0rtas tuas. 11. Sex enim diebus seeit Dominus eselum et terram, et mare, timnia quae in eis sunt, et requievit in die septim0, idcirco benedixit D0minus diei sabbati, et sanctilicavit eum. Gen. 2, 2.
12 H0n0ra patrem tuum et matrem tuam, ut Sis l0ngaevus SV per terram,
quam Dominus Deus tuus dabit tibi. Deut 5,16. Mat. 15 4. Dis. 6, 2. 13, 0 oecides. Vat. b, 21. 314. 0 moechaberis. 15. Non surtuna acies. 16. 0 l0queris c0ntra pr0ximum tuum salsum testi munium. 17. 0 concupisces domum pr0ximi tui nec desiderabis ux0rem
illius sunt. Rom. 7, 7 -l3 9. 18. Cunctus autem p0pulus videbat voces et lampades, et s0nitum buccinae, 0ntemque sumantem; et perterriti ac pav0re t0ntUSSi, steterunt pr0cul, 19. dicentes M0ysi: L0quere tu n0bis et audiemus non l0quatur n0bis D0 minus, ne sorte m0riamur. 20. Et ait Moyses ad p0pulum: 0- lite timere ut enim probaret 0s, venit Deus, et ut terror illius esset in ubis, et n0 peccaretis. 21. Stetitque populus de l0nge. Moyses autem accessit ad caliginem in qua erat Deus. Eebr. 2, 18. 22. Dixit praeterea Dominus ad M0ysen: Haec dices filiis Israel: Vos vidistis qu0d de cael040cutus sim v0bi S. 23. Non satietis de0s argente0S, ne deos aure0s acietis vobis. 24. Altare de terra satietis mihi, et Dretis super e li0lseauSta ι paci sic vestra, oves vestras et b0ves in Inni l0e0, in quo mem0ria sueritn0 minis mei veniam ad te, et benedicam tibi. Infr. 27 8.
25. du0dsi altare lapideum feeeris mihi. 0 aedissea bis illud de sectis lapidibus: si enim levaveris cultrum Super eo, p0lluetur. Deut 27, 5. s. 8, 31.)26. 0 ascendes per gradus ad
altare meum, ne reveletur turpitudo tua. Inst. 28, 42.
1. Haec sunt judicia, quae pr0p0nes eis.
2. Si emeris servum Hebraeum, ex
annis serviet tibi in septimo egredietur liber gratis. Deut 15, 12. r. 34, 14. 3. Cum quali veste intraverit, cum
tali exeat si habens uxorem, et uxor egredietur simul.
4. Sin autem dominus dederit illuX0rem, et pepererit silios et silias mulier et liberi ejus erunt domini
sui, ipse vero exibit cum Vestitu SU0. b. u0dsi dixerit servus : Dilig0d0minum meum et ux0rem ac libero S, egrediar liber:6. osseret eum d0minus diis, et applicabitur ad ostium et p0stes, per-larabitque aurem ejus subula, et erit ei servus in saeculum. 7. Si quis vendiderit filiam suam in amulam, n0 egredietur sicut
8. Si displicuerit oculis domini sul, cui tradita suerat, dimittet eam po-
119쪽
μ. 21,9. - 22, 2. aeges de risis, talionis poena, furto.
pulo autem alieno vendendi non habebit potestatem, si spreverit eam. 9. Sin autem silio su desp0nderit eam, juxta m0rem stliarum laciet illi. 10. du0dsi alteram ei acceperit, pr0 videbit puellae nuptias, et vestimenta et pretium pudicitiae nunnegabit. ' Len. 21 I7.)11. Si tria ista non secerit, egredietur gratis absque pecunia. 12 dui percusserit h0minem volens
13. dui autem n0 est insidiatus, sed Deus illum tradidit in manus ejus c0nstituam tibi l0cum in quem fugere debeat. Deut 19, 2. 14. Si quis per industriam occideri.
proximum Suum, et per insidias, ab altari meo evelles eum, ut 0riatur. 16. dui percusserit patrem suum
16. ut suratus suerit hominem, et
vendiderit eum, c0nvictus n0Xae, morte m0riatur.
17. dui maledixerit patri su0, vel
matri, m0rte m0riatur. Lep. 20 9. Prop. 20,20. Mat. 15, 1. Marc. 7, 10.)18. Si rixati suerint viri, et percus serit alter proximum suum lapide vel pugno, et ille m0rtuus n0n fuerit, sed lacuerit in lectulo: 19. Si surrexerit, et ambulaverit laris super baculum suum, inn0 censerit qui percusserit, ita tamen ut operas ejus, et impensas in medicos restituat. 20. ut percusserit servum suum vel ancillam virga, et m0rtui suerint in manibus ejus, eriminis reus erit. 21. Sin autem uri die vel du0bus supervixerit, n0 subjacebit poenae, quia pecunia illius est 22. Si rixati fuerint viri, et pereUS- serit quis mulierem praegnatem, et abortivum quidem secerit, sed ipsa vixerit subjacebit damno, quantum maritus mulieris expetierit, et arbitri judicaverint. 23. Sin autem m0rs ejus fuerit sub
secuta, reddet animam pro anim3, 24. culum pr00 cul0, dentem pr0 dente, manum pro manu pedem pro
pede, Lep. 24, 20. Deut 19, 21. Mat. 5. 38.
26. Si percusserit quispiam oculum
servi sui aut ancillae, et lusc0s 0sset erit, dimittet e0s liberos proicUI0, quem eruit. 27. Dentem quoque si excusserit Servo vel ancillae suae, similiter dimittet eos liber0S. 28. Si bus cornu percusserit virum aut mulierem, et m0rtui fuerint, lapidibus obruetur et n0 c0 medentur carnes ejus d0minus quoque bovis inn0cens erit.
heri et nudiustertius, et e0ntestati sunt d0minum ejus, nec recluserit eum, occideritque virum aut mulierem et b0s lapidibus obruetur, et dominum ejus occident.
30 di10dsi pretium fuerit ei im-p0situm, dabit pro anima sua quidquid uerit postulatus. 31. Filium quoque et filiam si cornu percusserit, simili sententiae subjacebit. 32. Si servum, ancillamque invaserit, triginta sicl0s argenti d0mino dabit, bus vero lapidibusipprimetur.
33. Si quis aperuerit cisternam, et laderit, et n0niperuerit eam, cecideritque bus aut asinus in eam, 34 reddet 0 minus cisternae pretium jumentorum qu0d autem m0rtuum est ipsius erit. 35. Si 0 alienus b0vem alterius vulneraverit, et ille m0rtuus uerit, vendent bovem vivum, et divident pretium, eadaver autem m0rtui inter se dispertient. 36. Sin autem sciebat, qu0d 0se0rnupeta esset ab heri et nudiustertius, et non cust0 divit eum dominus suus reddet 0vem pro b0ve, et cadaver intre grum accipiet.
1. Si quis furatus fuerit40vem, aut 0Vem, et cciderit vel vendiderit:
120쪽
Leges de fraude, delictis, mutuo: Eae 22, 3. - 23, 1. 3. duodsi orto s0le hoc fecerit, homicidium perpetravit, et ipse m0rietur. Si non habuerit qu0d pro surto reddat, ipse venundabitur. 4. Si inventum fuerit apud eum, quijd suratus est, Vivens, sive b0S, sive asinus, sive ovis duplum restituet. 5. Si aes erit quispiam agrum vel vineam, et dimiserit jumentum suum, ut depascatur aliena, quidquidiptimum habuerit in agro su0, vel in vinea, pro damni aestimati0ne restituet. 6. Si egressus ignis invenerit spinas, et e0mprehenderit acervus frugum, sive Stantes segetes in agris, reddet damnum qui ignem
7. Si quis c0mmendaverit amico pecuniam, aut vas in cust0diam, et ab e0, qui susceperat, surt0 ablata suerint, si invenitur fur duplum reddet: 8. si alet sur, d0minus domus applicabitur ad de0s, et iurabit qu0d non extenderit manum in rem pr0ximi sui, s. ad perpetrandam raudem, tam lib0Ve, quam in asino, et ove ac Vestiment0, et quidquid damnum in- serre p0test ad de0s utriusque causa perveniet, et si illi judicaverint, duplum restituet pr0Xim SU0. 10. Si quis eum mendaverit pr0xim0su asinum, b0vem, ovem, et omne
lumentum ad custodiam, et m0rtuum suerit, aut debilitatum, vel captum ab h0stibus, nullusque huc viderit, 11. jusjurandum erit in medi0, quod non extenderit manum ad rem proximi sui suscipietque d0minus juramentum, et ille reddere D0nc0getur. 12. duodsi surto ablatum fuerit, restituet damnum d0mino. 13. Si eum estum a bestia, deserat ad eum qu0 oecisum est, e B0Πrestituet. 11. ut a pr0ximo suo quidquam h0rum mutu0 90stulaverit et debilitatum aut m0rtuum fuerit dumino non praesente, reddere c0mpelletur. 1b du0d si impraesentiarum d0minus fuerit, n0 restituet, maxime si c0nductum venerat pro mercede operis Sui. 16. Si seduxerit quis virginem nee- dum desponsatam, d0rmieritque eum ea d0tabit eam et habebit eam UX0rem. Deut 22, 28. 17. Si pater virginis dare n0luerit, reddet pecuniam juxta m0dum dotis, quam virgines accipere c0nSue
20. iii immolat diis, occidetur,
que asstiges eum: ad venae enim et ipsi suistis in terra Aegypti. Lep. 19, 33. 22. Viduae et pupillo n0 n0cebitis. Zacis. 7, 10. 23. Si laeseritis eos s0ciserabuntur ad me, et ego audiam clam0rem
21. et indignabitur sur0 meus, percutiamque v0s gladio, et erunt UX0res Vestrae viduae, et silii vestri pupilli. 25. Si pecuniam mutuam dederis p0put me pauperi qui habitat
tecum, n0n urgebis eum quasi exact0r, nec Suris opprimes.
26. Si pignus a pr0ximo tu acceperis vestimentum, ante s0lis occasum reddes ei. Deut 21, 13. 27. Ipsum enim est 50lum, qu00 peritur, indumentum carnis HUS,
nec habet aliud in quo dormiat: si clamaverit ad me, exaudiameiam, quia miseric0rs sum.
28. Diis n0 detrahes et principi p0puli tui non maledices. sci. 23, 5. 29. Decimas tuas et primitias tuasn0 tardabis reddere, prim0genitum filiorum tuu rum dabis mihi. Supr. 13, 2 et 12 Inst. 34. 19. 30. De 0bus qu0que, et vibus similiter acies: septem diebus sit cum matre sua, die octava reddes illum mihi. Len. 22. . 31. Viri sancti eritis mihi carnem, quae a bestiis suerit praegustata, n0n comedetis, sed pr icietis canibus.
1. 0 suscipies V0cem mendacii, nec unges manum tuam, ut pro impio dicas salsum testim0nium.