Disputatio juridica inauguralis ad Orationem M. Tullii Ciceronis pro Cn Plancio [microform]

51쪽

FURIDI cais aptumeliosum, imo insam sui habitum cap). t eum sequestratio

et divifio non multitudine si te vi, ut conscrip dio et deeuribitio, sed pecunia perageretur, hae duae Osteriores potius P cies era .at an

De Legibus, quibus olim se Diuii erimen fuit coercitum. De Lege Licini

Uri vero permultis legibus lini Romae ambitus crimen suit coercitum pri inum Tribunitia, Poetilia deinde aliis, vario tempore et usu prodeuntibus leςibus, nempe Baebia Enailia, Cornelia Fulvia Maria, Fabia, Acilia Calpurnia, Tullia Aufidia, Pompeja, lege Iulia Caelaris, et lege Iulia Augusta ei poena fuit imposita aqua et ignis intei dictio, primo per decennium,POStea vero perpetua et Ironos a reo ad accusia Iret tranbserebatur x et ita etiam in sodalitii crimen gravissima poena fuit statuta Anno enim . . DC xxxvII et sequentibus immanis fuit amohitus, ita quidem, ut nunquam par ejus suerit ratio ca). Non tantum pecunia, sed maxima etiam adhibebatur vis, imo serro et igne in comitiis decertabatur ca). Quare eum vel maxime multitudine, et in primis sodalitatum interventu, populi suffragia conciliaren

tur s

st Cicero us ad Attici L. IV. u. 5. II, 8 ad si F In L. II. u. S. ca Exeuapta habet Plutarchus, inrita Pomp6 p. m. M is Catone minorep. m. 779. Dio a Ss. XXXIX. s. m. Ira Vatiae risu a Maximus, L. H. C. No. 4.

52쪽

s Is PUTri. TIDtur, Cn. Lentulo Marcellino et L. Marcio Philippo coss. l. e. A. U. DCLX cxxviI. Cum a. d. v Idus Februarii Sextius ab indice Cn. Nerio de ambitu, et eodem die a quodam Marco Tullio de vitia crat xpostultius, Senatus ccnsultum factum est se ut sodalitates, de Curiatique discederent: exque de iis ferretur, ut, qui non discessissent, a Poena, quae est de vi, tenerentur 49. At cuna haec lex non satis valeret, ad hominum animos a sodalitii scelere devellendos, sequentilauno i. e. U. C. DCLXXXXuIII. Cn. Ponaprio IJagno, et Marco Li nici Crassio iterum Oss gravi0 poea constituta est in eos, qui largitionem sucissent, quasi vero ipsi ininus deliquissent, quod non e cunia, sed vi, id est sodalitatuni conscriptione, et decuriatione magistratun adepti essent s), ct hinc eo anno lata est lex illa memorabilis de sodalitiis a M. Laeicio Ciasib Lieinia dicta co), quamquam multi, et sere ori ne interpretes dissentiant de tempore quo laua est ea lcx, utruna nempe A'. U. C. DCLXXXXuI , an DCLXXXXuHIrata sit haec tanren duhia sententia Ox computatione annorum vivi detGr Orta, cum omnes in eo consentiant, sub M. Licinio Crasso m. n. Pompelo magno, hanc legem primum invaluisse, et hos consules A . U. C. CLXxxxvII, alii vero R. DCLXXXxVIII regis nasse putent. Imo anno antecedenti cum Lentulusmarcellinus

et L. Marcius Philippus consules crant, nondum singularem de sodalitiis exiliti, si tecum propterea mihi fit verosimile, quod libidinosa illa P. Clodii soror, quae tam vita quam moribus flagiti--osa transam, ruit, ut cum frati gagitiorum cer auicia Uideatur

iniisse, eo anno salso Marcum Coelium Equitem Romanum veneficii accusans, et simul ei crimen ambitus et sodaliti objiciens . non ex hac lege Licinia necusationem suam instituit, qua tamen eic icero, aia QM. Frur. L. n. m. s. 5 Sant vel ba Sigo uti, de Pudiciis L. IL Cap. ao ad legem m

6 Cicero, pro Plancio C. 5, 2 .c7 Cicero, pro Coelio Q p. ibique inIerprem.

53쪽

e optimam datura stris et oedationem, quam acerbissi re sua re la in Coeliui. ol: ii endi d) Ueros mile est Plancium nos ruri pylia . um fui 'se, ita iis loge Lic nia accusaretur 9 I a ratione

enim pro 'landi ii uius legis, mi unica, stitem praecipua extat co r. memorati , quare tota ex ilia est cognoscenda Erat autem Iecse Vcri sine a nec tantum, tu ad poenam, O ia in i m: Iabar, se ac iam ouoad se pus judicii. Er i it hujus criminis rei liberrant d 'm- nati Ci ae; Oxoni ira sic ut iccs compellat 'Π tur a vobis, ut ejus exsilio i qui re Ius sit, Di ciui 'va o

siqui letu de magnis viri prir deliter et modeste jud cardinu esse didi cimus in libro de Puliciis L. f. C. z. o. a. 657. Pod PlaAcium inde M. Coelius, de quo in oratione se Haud Acio an de ambitu, o MM 1i1 .inilns istius fodalium ae neqιAsrrium si Militer respoudendumstu tem'. Atlante Coelii judicium anno ante Planci catissim agit azum

id tur, cum et in tota illa oratione, ne verbum quidem inveIniatur de lege Licillia . . Ceterit m et . ararumenta Manutii. Otto manini, et E aer, t ad ictam rationim pro Coelio.

9 Nisi quis forte e eapite tr. Orat tro Plancio, intelligat, adiantea e lege Licin a iii diei uin aliquod fuiSse exercitum. cio Diras pro Plancio C. 3. OG Cicero, pro Caecina C. 24. ibique interpretes Manutius Mis see. C. 8 Sisicin tu S, de Iudiciis L. II. . . p. - 56. cia si fistumento ratioris Ciceron pro Milon. tu ais G1aικοῦ III. Para. I. p. m. 78O.

54쪽

ut qui vel partim tantum se hoc maleficio commaculasset reus, sacillime posset convinci, nec ullum ei defensionis supere esset per fugium. Cum enim, primis Romani imperii temporibus magna fuisset contentio, cui, et apud quos judiciorum dirimendorum

foret pote8las, et de ea re, permultae latae essent leges 14 , deinde inter tres ordines judicia lege Aurelia L. Cottae suerunt

CON municata, nempe e senatu, ex equestribus, et tribunis aerariis 15 et atque cum jam de ceteris criminibus naajoribus Repe-ttmdarum, inter Sicarios , dei et late, et aliis hi seleel judices aquaesitore sortirentur de solo sodalitii crimine accusator ex unl-Verso populo edebat pudices, quos vellet, qui propterea dicebantur judices edistili, qui lectis seu deIectis judicibus erant oppositi 16 , quae sane diuo summam habebat acerbitatem atque inis vidiam, cum ita actor exinani populo posset edere judices, quos aut sibi amicos, aut reo inimicissimos ore praeoptabat, aut denique eos, quos inexorabiles, quos inhumanos, quos crudeles exi

timabat Quod cum ipse senatus censuisset, nulla alia in re, nisi

Iad Sigonius de Antiquo Pure civ. Rom. L. L. C. 8 in s. p. m. ac et de Iudiciis L. II. C. s. p. m. 36. I4 Quas omites egregie more suo recenset Manutius de ego

gem Aureliam.

i 6 Cicero, Iro Planeio C. Is ibique interpretes, in frimi MMn ut tu S. Ernestus in risve in ora edititius es edo.

55쪽

in hae tribuarta 17J, judices ab accusiatore ed voIuli cis , in

quo unam caussam mihi videor reperisse, quamobrem lex Licynta acerbitatis nota insigniaturis . At haec non sola erat, cur maxime lex Licinia acerbissima merito esset habenda nam ait ram ejus rei caussam puto, quod cum in aliis Iudiciis, id quod pervulgatum est, postquam sortitio esset facta, cum accusatori,

tum etiam reo permittebatur, ut e numero judicum reiicerent, quos sibi ex aliqua re incommodo fore putarent; tum Veterum Romanorum legibus esset sancitum, , Neminem non no

do de exisimatione cujusquam, sed ne temniaria quidem de re minima esse Iudicem posse nis vici iter adversarios comenis Iei' ilo); in solo tamen sodalitii judicio, judices ab accusatore

editi, nulla interposita rejectione causam cognoscere debehant a I). Rationem vero hujus singulatis ludicii Cicero declarat, quod senatus existimaverat, si e judices ab accusatore ederentur, ae cusatorem eos esse editurulu et iis Iribubus, quas reus urin I Nirae ad tribus pertinebat, scilicet quod hae traxime sodalizii

trimine erant corruptae vid. nota Lambini ad Ciceronis Orat. prst Plancio C. s. t in Primis docta ancoratio Eriae sti, in laxe in in die latin ad oces tribus et tribuarius. i 89 ΘΠ d, inquit, Cicero, an Orat pro Plancio C. o. enimpctes ditare, cur irra editio non funimam habeat et bitatem, remota ratione illa , quam in decernenda Deus fumus Tu defigas ex omni p. stula aut amicos tuos, aut inimicos meos, aut denique eos, quo ine3ο rabiles, quos in manor, quos crudeles existimes , tu me gnaro, Cepinante, inscio, notes et Los, et tuorum necessarios, et iniin s mens MI etiam defensorum meorum p eodemque adytingas quos natura putet asperos, atque jussus iniquos. r 9 Sigonius, de antiquo ure civ. Rom. L. f. C. 8. p. '4 9 lutat laudus generis judicii similitudinem aliquam rete niam Sisapi Siculos, suae conjecturae fundamentum retens e loco Cicer Unis in Verrem. II. C. 3.cao Cicero, pro Cluentio C. 43. Urgue interpretes.

at Cicero, pro Plauto C. fis ibique eum Marii, ira turn n. 1 oeliorum in Edi Graevii, item Ernestus in AMM

56쪽

ile scriptione mellam declariatione d ut uno verbo diram. Iargitione do vinctas haberet, ira Ore ut iidera et hi di.'es essent et testes, neque vero cuiquam relius de sani lir i. iolis con t re posse, quana tribulibus quoruna scientia certi, si in a d. lor aute in o tribuliun suoru in culpa dube et Sis gravissi inus 2 a . Quato prosecto terii ratio Ob Iam ex Licinia merito unis cupetur acebissima, ea est consideranda, quae ludices statu et tegistes esse voluerit in hoc criminali ju icio. Re qaae ab omni aevo, et ab omnibus populis constanter fuit vetita , ita ut lain Plato id in suis legibus latuerit sta J. Et iaces luri Calus Iulius Decemvir maluit accusator esse apud populara ejus rei, cujus certissimum habebat testimoni uin, et de tia judex legitimus erat a b , verum etiam Licinius Sacerdos omnem operam impendit, ne in unam eandemqtie personant et accusatoris, et te Stis,

et judicis estent partes Esa. Quodque eae per sauci Lusu est ejusta foret Ala deae querirnonia c. 26). - tis tui aliquid, parte inauata Iura, Aequum licet flatuerit haud aequus fuiι. ' Denique, ut eo facilius sodalitii crinae cogno Sceretur accusia tores magnum, uti in ambitu cur , praemium reportasse videntur certein sconius aedianus et O scribit Milo apud Da

ce a Uti narrat Livius, L. III. ci 33. α 5 Valerius Maximus L. V. C. I. M. I .c26 Apud Senecam, Traeretim in Medea n. 99. Cf. Schu Dein g, de Rec . Pudie. o. 9 6. U. Cui acius, OV L. V. C. 39. . ult. C. de Decommissis.car Cum in ambitu non tantum accusator praemiiim cpartabat, verum etiam rei magistratum accipiebat liti docet aliutius, e ne C. 22. forte etiam in sodalitii judicio hoc ita obtinuit.

23 Ir notis ad Oratiotem pro Milone os, ad verba plebem et

57쪽

vonium vaestorem deIMasillis Dinratus cit, reusania P. Putria Nerato, ut vi praemium datum est Patet igitur Miloneri quoque de sodalitiis suisse accusatum, cujus cum judicium Periactum sit a. d. I. Idus Aprilis, Cn. Pompejo ter, et Q. Metello

Scipione coss. cas , siveΛ'. U. C. Deci tres annos post latam legem Liciniam, profecto nullum dubium superest, ouin P. Fullivius eratus, eam fundamentum suae accusationis in Milonem sumserit celte anno sequenti M. Marcello et Servio Sulpicio cos M. Valerius Messala e lege Licinia videtur acculatus, et condem natus nec mirum quamquam enim Messala te, vir fuerit aliis prudens, acutus, minime incautus, et patronus in caussis cogu scendis commionendisque diligens, nagni laboris, multae operae multarunque caussarum goo, ac pa tamen e ambitus scelero

commaculavit, et cum anno ante consul fueria ereaeos in in re

gno per Ani bitum, cum Cn. Domiti Calvino, Av. U. C. BCα ambiri: quoque reus factus, sed tamen absolutus est sI, At

iterum octem Crimine In Iudicium est vocatus, et quidem dupli.

ci actioLe, de ambitu, et de Sodalitiis Ambitus judicium eva. sit sola Hortensii eloquentia, et praeter opinionem 3 2 Ie-

xi in ea ciesensione probasse se magnum effle oratorem , CL Ualerius M aximus, L. V. s. o. a. pia tamen Hortentius mulium inde irati siniae traxi cons Epistola Coelii, ad Ciceronhm Dile=0. VIII. D. ' Mihi vero nIliun nbim est, qui in citata pigr)lao. Legis Liciniae de sodalitiis mentio fiat, secutus Manutium. Ernestumque in ruris, Nec cile assentirem Corrado flatueti.'ti Iegsm Liciniam de Cipibus regu dis ibi corataenadrari. Jm et nul-

58쪽

νs Liciniae Iudicio, quod Messalae erat resictum, quoque masi.

me periculo e se videbatur, condemmius est 33 . Ceterum equidem nulli hi praeterea amplius de hac sodalitiorum lege uidquam proditum inveni quae forta se posterior aevo, in deluetuis inem abierit. Cumque Tiberii tempore comitia ad senatum, et a senatu ad princ pem sunt translata, omnis ambitus in urbe es. Avit, etiam sodalitii crimen amplius committi potuisse non crediderim caι . Quare cum ea, quae nobis maxime memoratu digna viderentur, annotavimus, et quoad juvenis doctrina sinerer, sensum legis explicuimus, nunc ad ultimum dispurationis caput progrediamur.

Huamquam in nullo non doctrinae a rationis genere excellinamque admirabile fuit Ciceronis ingenium, umma tamen ejus tr.tus perfectio cin orationibus uernIIur. maec Uyttenba.chii

albi fiat mentio, Messitam lege Licinia Mucia suis se accusatuae, sed utique de ambitu, cuius sodalii tum erat erimem gravissimum.

59쪽

inveni, tu in in primis ex quo tempore hane pro Cn. Plancio inationem Cui inius coepissem tractare, quam quoties legi et re lWi, toties et Ciceronis eloquemiam et ringenium ejus, a qlle argumentorum inveniendorum sollertiam satis umira i non potui,

venitque mili, saepe in mentem egregii illius, quod de Cicerona prodidit judicii I. M. Gesne rus a J. literarum in Germania

quondam Trinceps, majus verba temperare mihi non postum, quin mea faciam. , 'alis ae tantus Vir in Republica eum esset Cicero, qui neque suae, neque cujusquam aetatis regi quidquaimeoncederet, hius tamen inter doctos, et estquentes, quam pote 3 res inter atque nobiles caput extulit cui principatum eisquentiae divinae rei, reliquaeque magnitudinis ipsius, futente, eonciliarrisis Lito omnis onsecuta aetas concesse it tu nihil ope , re, qui aliter hapiunt videantur, ab insania auigin non procul abesse , i qui cuna illo emtendere se dicendo posse, arbitrentur. Ciijus quidem splendidissimae Ciceronis a Gesnero, polita latiis dationis, documentum exstat eximium, ea, quam cum maxire pertractamus, ratio pro Plancio, qua non solum ceteros crat . res omnes, sed semet adeo ipsum superasse Marcum Tullium. ne reo aequus existimator negabit. ramplior vero hujus dicti verit tem demonstrandi nunc mihi nascisur Occasio, cuin non qui dein ut ego velim, sed ut possim paucis enarrare aggredior argumenta, quae, ut Plancium Sodaliιii crimine purgaret, Cicero exco .gitavit.

Eximio exordio irchoat Cicero suam pro Plancio Orationem;

cvae partim consistit ita defensione totius caussae, partim in re follendis argumentis, quae Laterensis subscriptori Cassius, non tantum in i suiu reum, sed in Oratorem uoque protulerat. De nulli quidem brevitatis carus nunc non agemus, ut,

i In Biblioth Critica MI L. P. 2. ρ. I. a In euata CommeAdalire 's. Ciceronis ad Dium. Oper. Gea'neri, mi L. p. m. 47.

60쪽

tantum ea argumenta exponemus, quibus Cicero defendit , Planetus legis uimae vi esse re I. in quatuordecim prioribus rationis capitibus Micero facillime Iudicibus Iersuaserat, Plancium non largitiones sed laeritis faciunt e hse ac dile:ri, tot an que Laterensis accusationem esse levem, inanem, et sel cx invidia natam In capite decimo quinto ipsum Latcrensem suae s. cusationis levitatis, haudquaquam fuisse ignarum subtiliter stendit orator, cum primum genus judicii elegerit, e quo I ulla ei exorta erat actio, deinde illud genus in agen-d non ita observaverit, uti a lege erat praescripturi Igituricidero Lateretilem propius aliquando ad caussiam vocat, eique Objicit, quod tantiam nomine legis Licitiae Plancium in Iudicium VCca velit, ut tiberct Judices edititios, quamquam sodalitii criminis nullum haberet argualentum, et haesitans, se ad communem anthrius Nab L. ni ccxtulerit, omncsque deges de ambitu com-Plclius Rc Ili Dcc tamen illud de quo crimine lata sit lex Licini atti erit. IIJodeste quidem Orator aut OccasioTem sumit, accrbitatem hujus legis Liciniae ex oonendi, qua tamen acerbi-

Iatem, Concita Plane aspernatur, ut primam et veram ejus ratio,

Iiem se haud intelligere ostendata, quam, cum non secutus fuerit Latcrensis, nec genus judicii, quod elagit, servaverit: Ediderat enit Iudices e tribubus cum quibus Plancius, ex ipsius Latereniis sermone nihil commune suerat ex iis vero de quibus eum CriIciliaretur partim sibi habuisse venales, partim ab eo fuisse cor-Iuptas, nuιlum attulerat judicem x perspicuum erat Laterensem non ad sententiam logis, sed ad suam spem, judices de civitate da- legisse c3 Amplincat hoc argumentum orator, ut accurate in