장음표시 사용
141쪽
Et credo, quod ea, quae scripsi, tuae sufficiant petitioni Deo au-Xiliante, maXime cum sis in scientia naturali i peritus.' Nunc incipiens dicam qui volunt scire disserentiam, quae est inter dictas
reS, neceSS OS Primo Sciant, quid sit unaquaeque illarum, quia impossibile est scire differentiam aliquorum, nisi Sciatur numquodque eorum. Sed habita scientia unius cujusque poterit sciri eorum disserentia, et quia volumus patefacere animae Spiritusque disserentiam, necessarium est, ut primum loquamur de anima et spiritu, postea de disserentia, quae est inter utrumque Incipiamus autem Spiritu, ut levius sit opus postea, cum dicemus de anima.')
Opiritus 3 est quoddam corpus subtile, quod in humano
CorPOre oritur e Corde et fertur in assuri ne β i. e. in venis pulsus ad Vivificandum Corpus operatur ei quoque Vitam et anhelitum atque pulsum. Et similiter oritur e cerebro et nervis et operatur SenSum atque motum. Et quidam ex laudabilibus β)medicorum atque physicorum de his, qui in corpore Viventium uSi Sunt opere Chirurgiae, putaverunt, quod in corde sunt duo )Ventriculi vel Concavitates, una quidem in dextera parte et alia in Sinistra. In his duobus ventriculis Continentur sangui et SpiritUS, sed in deXtero ventriculo plus est de sanguine, quam de Piritu, in Sinistro vero plus est spiritus quam sanguinis. Et e deXtero Ventriculo Procedunt duae venae, una ad pulmone et Per eami A u. B: naturali physica, ' De nun folgende Thei des Prologilahit in dermuncliner Handschrist. Stati esse folge die orte Dicam prius de spiritu et poStea de anima.' Ad Incipit liber de differentia animae et Spiritu S.' Ad Iossa margo luedus in libro de motu cordis dicit: quod Sanguis, cum in sinistrum thalamum admittitur, pars ejus parviSSima Subita digestione fit spiritus. Vel Eint. Abh. p. 63β Sic mu A B: Simeneli ex philosophis laudabilibus 7 A Glossa interio Aristoteles autem ponit re ventriculOS.' ehit in is R
142쪽
fit anhelitus i cordis. Cor autem colligitur et extenditur ' et
per ejus collectionem et extensionem sit pulsus totius Corporis. Et ideo pulsus indicat esse cordis, i. e. du PaSSione ProPriaS, tam aequale quam inaequales, atque diversas, quae fiunt diversae causa impedimenti ' ejusdem cordis, quod autem accidit ei a Semetipso vel a quibusdam membris sibi vicinis. )Cor ergo, cum Ytenditur, attrahit per praedictam venam je pulmone partem' aeris, quae ingreditur DPulmonem per anhelitum ad refrigerandum calorem naturalem, qui in corde St, β)ut sit in eo propter hoc nutrimentum Vel Sustentatio ejusdem SpirituS, qui continetur in ejusdem ventriculis. Et cum hoc colligitur, Cor XPutSat per ipsam Venam ad pulmonem quicquid ' generatur in eo vaporum sumosorum ' et expellit eos igneo calore, qui est in eo, et pulmo expellit eos a corpore, et haec Vena Vocatur PutSUS. Alteram vero venam vocant Arabes alaphar iij, et haec vena in ortu a corde dividitur in duas divisiones, quarum unaaScendit Peten Superiora corporis, et procedunt e ea rami Pectore Sque ad Xtrema capitis, per quos vivificatur haec pars corporiS; et alia petens inferiora descendit usque ad eXtremitates Pedum, et Procedunt ex ipsa rami, per quos vivificatur inferior pars corporis humani et rami utriusque parti praedictae Venae, qui dispertiti sunt per reliquum corpus Vocantur aSSItrisyleci.e. PutSUS.
3 A, GI inferi id est inspiratio et respiratio δὶ A, Gl interis expirando sive inspirandoy A, Gl interle ut aegritudinis M A M. large ut ex calefactione pulmonis vel patis vel indigestione Stomachi β A, GI. interie directam a corde ad pulmonem' A, Gl. maet partem dicit, quia una pars manet ad mitigationes ipsius pulmonis, sorte patis. Sciendum enim, quod membrum retinet sibi de adveniente necessarium et residuum alteri transmittit. 7 A u. B ad Pulm. A, I marg nisi sic esset, corrumperetur animal propter nimiam caliditatem in corde Xistentem.' A, Gl interi Superfluum ' A GL marg: Vapor potest proprie dici resolutio ex materia liquidi;
sumus autem ex materia Olida, humefacta tamen.
143쪽
Ι23 Et haec est causa vitae corporis humani propinquior, i et per hocs tribuit unicuique membro de spiritu, qui est in Ventriculo
Et indicium, per quod probatur, quod humana vita sit per hunc Spiritum est, quost videtur de Yitu ejusdem spiritus in hora mortis motus scilicet ventri et oris, labiorum quoque et ectoris, illud scilicet, quod fit quasi singultus et saltus et anhelitus
altus, et vulgus Vocat haec Omnia arabice amaxa, 'hi. e. receSSio vel exitus animae. Et ejus exitus a corpore sit per idem ipsum, quo ingreditur ad ipsum aer inSpiratus, quia aer egreditur a Uentriculo Cordis ad pulmone per Uenam, quam Supra diXimVS, quae transit a corde ad pulmonem, ut attrahat aerem et Xtrahat Vaporem sumi, ' et e pulmone per Calamum Pulmoni i. e. Per guttur transit ad os, et ejus ab ore Xitus fit tempore motus OriS, Sive quando aperitur os et jam a se Claudi non poteSt, Sed necesseeSSet, ut jam claudatur propter anhelationem Vitae post Xitum spiritus ab eo. CauSa autem, qua egreditur hic Spiritu a Corde, est Causa mortis, Vel causa Velocitatis vel tarditatis ejus exitus est levitas
mortis Sive gravitas et apparitio ejus in quibusdam hominibus vel occultatio ejus in aliis. Causa quoque subitaneae morti et cetera talia aliena sunt a libro isto, quia majoris inquisitionis sunt et indigent primis propositionibus et argumentis probabilibus ex pluribus libris medicorum artis, quorum XPOSiti ProtiXa St, et propter hoc dimisimus nun eorum XPOSitionem. Patet autem per hoc quod diXimus, quod vita fit per spiritum hunc, qui est in ventriculis cordis, et quod pulsus atque anhelitus sunt constituti ad adaptationem ejusdem spiritus ad refrigerandum cor, Scilicet per aerem, qui ingreditur ad ipsum de soris, et per expulsum Vaporum sumositatis ab eo. Iam igitur patet, quod Spi-
i A quae propinquior est. I. maet Et ita haec vena est propinquior vitae, quae fit sit anima.
144쪽
Ι24 rituS, qui est in ventriculo cordis, sit causa vitae et anhelitus et PutSUS et hoc St, quod necessarium est Scire de spiritu vitali, cujus emanatio est a corde i)
Opiritu vero, qui procedit e cerebro et transit ad cetera membra corporis p), nominatur Danimalis, cujus nutrimentum Vel sustentatio est spiritus, qui fit in ventriculis cordis, quia divisione parti asSurienet, id est pulsus, qui vocatur alaphar, q)qui immittitur a corde in superiores parte CorporiS, Cum Per- Venerint omnes ad os capitis et penetraverunt illud, conjunguntur')Omne ad invicem et contexuntur ad instar texturae retis. Et depulsibus ipsis contextis Ytenditur quaedam pars sub Cerebro, petens in seriora cerebri, apta ad recipiendum spiritum animalem, trahens ei spiritum vel partem de Spiritu vitali, quem diXimus esse in ventriculis Cordis. Cerebrum vero dividitur in duas divisiones, quarum una Stanterior j, quae est major, et altera, quae est posterior; et in
illa anteriori sunt duo ventriculi habentes introitum ad commune Spatium, quod est in medio cerebri In posteriori vero est
η A u. B schalien hier et in.ὸ Μ vocaturAE A, GI infert id est venae Pulsatiles.' M: Haliar', et componuntur 7 A, GL maet in qua viget sensus et imaginatio' A GL interie quidem secundum medicos. - Dies Bemerkun de Sanonymen lossator beweist, das e in Betre de Haupicentra im Gehimund threr unctione eine andere Tradition Zugethan war, etche das Mittet-alier indurch neben de de Chirurgen unu Aerate ei de Philosophenuud Theologe sicli findet, te dies schon Alii ret ervorgehoben at Bettr. g. Gesch. . Chii urg. Wien, 877 S. 38J. Letatere Traditio erscheint da lurchiemeri enswerili, das nach ih das inter Centrum de Bewegung
uorStehen soli. Daher emeriit auch unser Glossator u de Worte des Textes: i quae est Posterior in hac viget motus.
145쪽
unus ventriculus aciens iter ad supradictum Spatium, quod est commune utriSque Ventriculi S, qui Sunt in anteriori parte cerebri. Pulsus ergo Subtiles, qui mittuntur a reti, quod est sub cerebro, ad interiora cerebri cum pervenerint, ad illum Ventriculum, qui est in cerebro anteriori .Derducunt SpiritumVitatem,qui, inde transienSad alterum ventriculum sit ibi subtilior et purgatur atque aptatur ad recipiendum virtutem animae,s et haec sit ei quasi digesto et ConVerso in spiritum subtiliorem atque clariorem. Deinde transit ab ipsis ventriculis de spatio in spatium in ventriculum PoSteriorem Per ipsum meatum, quo vadit a communicipatio, quod est in medio Cerebri, ad priorem. Et in ipso transitu et meatu . . in ipso introitu, Per quem vadit Spiritus, habetur quoddam spatium et quaedam particula de corpore cerebri, Simili Vermi quae elevatur et deponitur in ipso itinere ' Cumque uerit haec particula eleVata, Peritur foramen, quod est inter communes spatium, quod jungit ventricula, et inter ventriculum posteriori cerebri cum Vero deposita suerit, clauditur ' Cum ergo apertum fuerit oramen, tranSit Spiritus de anteriori cerebro ad posterius, et hoc non fit nisi cum neceSSe fuerit recordari alicujus rei, quae tradita est oblivioni in tempore, quo sit cogitatio de praeteritis. Si vero foramen apertum non fuerit, nec transierit spiritus ad posteriuS Cerebrum, ne recordatur homo, nec aderit ei responsio eorum, de quibuSinterrogatur. Illa vero apertio soraminis, quae sit per elevationem illiu corporis, quod assimilatur vermi est diversa in hominibus in celeritate et tarditate. Fit enim haec β in quibusdam tardius, et ideo fiunt tardae memoriae et tardi ad respondendum multum
y A. l. maet animae scit rationali Sy A digestio et OnVerSio.' A, Gl inieri claudentis se pellicula' A. GL interI: per quem vadit spiritus a media parte terebri ad po
steriorem.' A. I. inferi: id est in media parte cerebri y A, Gl infert illa pellicula oramen. ' A. l. interi scit aperitio soraminiS.
146쪽
Ι26 cogitantes. Et ideo accidit ei, qui vult recordari alicujus rei, ut Caput Suum Valde mergat et inclinando retro vertat et immotis oculis SurSum aspiciat, i ut haec positio vel figura fiat eis auxiliatrix ad aperiendum foramen praedictum, et ut 9Sum corpus Vermile possit sursum eleVari. )Intellectus vero et cogitatio et providentia et cognitio sit per Spiritum, qui est in Ventriculo, qui participatur illis duobus Ventriculis, qui sunt in anteriori erebro. Cum ergo aliquis homo cogitaverit vel aliquid providerit, neceSSe St, Ut meatus, id est iter et foramen, quod est inter Commune Spatium, quod ungitur illis duobus ventriculis, qui sunt in anteriori parte capitiS, et Ventriculum, quod est in posterior ejus, 3 clausus fiat ut SpirituS videlicet, qui est in communi spatio, possit facere ibi moraS, uti A M. inuri moveat super, ut aperiatur illud foramen Per motum. η B quaSi.' Aussallen aliutiche Vorstelliinge liber das ehim und seine Functionen finde sicli in dem Dragmatico de Wilhelm o Conche S, AuSg. Von Gratarolus, Argentorati 576, pag. 276-277 In capite Sunt tres cellulae: una in Prora, altera in Puppe, tertia in medio. Prima vero cellula dicitur phantastica, id Si visualis in ea enim anima videt et intelligit hujus cellulae
cerebrum calidum et Siccum St, ut cum calore Sicco, cujus S attrahere, formas et colores exteriorum Sibi attrahat media cellula dicitur logistica, i. e. rationalis in ea enim re viSa discernit anima . . . postrema cellula dicitur memorialis, quia in ea exercet anima memoriam; quod enim anima per Primam cellulam attraxit, in media discernit per quoddam foramen, quod est inter mediam et PoStremam cellulam, ad postremam cellulam transmittit. Hoc foramen caruncula quaedam Simili capiti vel papillae uberis mulieri obstruit Cum vero anima vult aliquid novum memoriae commendare, vel vetu ad memoriam revocare, removet Se illa caruncula et aperitur oramen, quo Perto anima diScurrit, donec rerum specie revocatur et ne exeant, obstruitur iterimi
foramen hujus Cessulae seu cerebelli, quod est frigidum et Siccum . . . ES Stnichtinwahrscheinlich, as Wilhelm vota Conches, de una II 5 gestorbe is die Abhandiun de Costa e Luca in de Ueberseiguit de Iohannes IIiS- PalenSi schon enutZ habe. Haureati, de in den Singularites hist et litter. Paris I 86I S. 28 I g. eine ast letchlautende Stelle aus de Philo- Sophia secunda deSselben Vers mittheili, egeichnet Constantinus Africanus alSQuelle, aus de Wilhelm dies Lehre eschops haben soli Cf. Iaureau Hist. de a philos. Scol Pag. 437 AE A schaltet hie cerebro in.
147쪽
127 consortetur et ut fiat hoc et i augmentum sortitudinis ad cogitandum et intelligendum ' Et ideo accidit ei, qui Cogitat, caput
mergere ad terram et multum Spicere eam, et inCUrVare, quaSi
scriberet aliquam scripturam et describeret in ea aliquas figuras, ut fiat ei hoc quasi auXilium ad deponendum illud corpus, quod diximus esse simile Vermiculo, super oramen illius decursus, per quem transit spiritus ad posteriora capitis. JSpiritu autem, qui est in eo spatio, scilicet in ventriculo medio est in hominibus diversus. In quibusdam enim est subtilis et Clarus, et hi est rationabilis, cogitans dispositione et bonae cogitationis est autem in quibusdam corruptus, 3 eritque talis
amens, irrationabilis, leVis atque Stultus. Et e Ventriculo cerebri anterioris procedunt VII paria ner-VOrUm, e quibUS Unum Par i. e. duo et Ui ab anterioribus Venientes Ventriculis junguntur oculis, et sit per eos Visus, et Stiinter Ceteros nervos sunt concavi multum, quia Valde neceSSesuit Visui, ut Spiritus, qui mittitur ad eum, SSet multuS, CollectuS, Sufficiens et clarus et nulli alio corpori conjunctus ' Et aliud ParmerVOrum jungitur Coopertorio oculorum, i. e. PalpebriS. Et tertium jungitur linguae, et per hoc sit sensus gustus. Quartum
jungitur palato ad hoc, ut ibi fiat augmentatio delectationis in gustu. y Quintum ungitur tympano auris, et per hoc sit SenSus
auditus. SeYtum descendit ad Xta, praebens β ei SenSum, et reVertitur e eo quaedam Par ad Vulam ' mOUen eam ut Sursum colligatur. Septimum jungitur linguae, per quod OVetur.
Et operantur hi nervi per spiritum, qui in eis transit at B schaltet ter quasi in. y Γ ut fiat sortior in cogitatione et intellectu et providentia et cognitione.' A M. interi ubi viget memoria. Ar erit utique hic talis
148쪽
Ι28 cerebro i ad membra. Et indicium hujus rei est, quod cum
accidit aliquod accidens, ut destruatur meatu SpirituS, qui S maliquo istorum nervorum, Prohibetur Spiritus, ne pertingat ad membra, et annihilatur' Opus ejuSdem membri ut aqua, ' quae colligitur in oculo, Cum Separat inter Spiritum, qui S in nerVO,
et aspectum, operatur Caecitatem: et eluti CommiXtiones, i. e. mali humore et apores, qui claudunt et Separant inter Spiritum et tympanum auri aut instrumentum OdoratuS, aut inStrumentum guStuS, Sive instrumentum tactus, et operantur Surditatem, aut destructionem gustus, aut tactuS, aut odoratuS. Cumque aperti fuerint ipsi meatus haut per medicamentum, aut per diSSeC-tionem Venae reluctantis Contra infirmitatem, redit membrum ad opus Suum et efficitur Sanum et aequale.
Procedit' quoque e parte cerebri posterioris nuca quae eSi quaedam pars erebri, et descendit per os colli in omne alphetar. qui Sunt nodi Spinae, et disperguntur e ea multa
Paria ner Uorum, inter unumquodque alphetar, Scilicet unum PertranSi en ad aladar, ' quaedam caro commiXta venis, ' Perquam fit motu membrorum, eritque Per hoc motu manuum et pedum et toti US OrPOriS.Cujus rei indicium est quod si aliquando aliquis e hi nerviSPaSsu fuerit aliquod impedimentum, per incisionem scilicet vel ')vulnus, ' nervi autem clausi fuerint decursus, qui sunt in eo, tunci A et B omittit a cerebro ' M anullatur' A GI interle vel aliter tumor aquOSUSAE A M. interi per quos debent Spiritus fluere β A M. maet docet Per viam narrationis, qualiter spiritu in posteriori
y A, GL interi nervosa substantia, quae est Principium multorum nervorum ad invicem aggregatorum.
149쪽
annihilatur motus ipsius membri, cui immittebatur, aut debilitatur aut destruitur. Et hoc fit secundum quantitatem impedimenti,
quod passus est nervus ille. Videmus namque manu Sana et integras et causa alicujus impedimenti non apparet in eis, et tamen nihil sentiunt, nec movitantur. Et cum hujusmodi infirmitates Curatae fuerint per aliquod medicamentum, quo OSSint aperiri decursus erebri, i operandum ad id, ut scilicet fiant medicamina, qua Purgent decurSUS nerVOrum et aperiant ipsas ClauSulas. Revertitur ad eadem membra Spiritus et motus et Sensus, Si PSa infirmitas jam non transivit mensuram Curationis et ipsa membra non fuerint adeo debilitata, ut non possint Sustinere ponduS
Si ortassis accidit spiritui, qui est in omnibus Ventriculis, vel in quibusdam e eis, aliquod impedimentum e malas CompleXione Vel eX Commi Xtione malorum vaporum, et Propter hoc destruitur actus illius membri verbi gratia: Cum ille spiritus tantum, qui est in anterioribus ventriculis, aliquod impedimentum vel corruptionem passus fuerit, fit e hoc deStructio SenSUum, quemadmodum accidit ei, qui ingreditur balneum et ibi moram facit, - obscurantur ei oculi et nihil videt ): aut quemadmodum accidit ei, in quo XCitatur holera rubea et ei vapor aScendit ad caput ejus junctusque quum uerit ille vapor Spiritui, qui est in Hu Cerebro anteriori, Similiter obscuratur Visu riu et non vidit aliquid. Et similiter accidit alicui penes auditum ceteroSqUC Sensus Verbi gratia si aliquod impedimentum fuerit in parte Cerebri media et ceterae partes ejusdem cerebri fuerint incolumeS, destruitur cogitatio et cognitio tantum et remanent enSUS Cmotu aequales, ut est illud ' quod accidit in melancholica infirmitate, quae Si ConmiXtio vel Conturbatio rationis et destructio
i A schallet in destruentes processum. Sicut ad organa cerebri undlassi operandum ad id eg.
' A et B omittit mala' maet Et nihil videt, quia vapores calidi ingredientes per PoroS
corporis et ascendentes ad cerebrum impellunt spiritum animalem nitentem transire ad oculos et prohibent ipsum tranSire.
Barach. Biblioth. philos med aet. II.
150쪽
cogitationis. Et si uerit impedimentum in parte cerebri posteriori, deStruitur memoria tantum et erunt ceteri actus hominis aequales et recti. Si ero fuerit impedimentum in duobus Ventriculis ex his aut in tribus, et occupaverit totum Cerebrum, erit impedimentum in cogitatione et in sensu atque in motu uniVersaliter, ut illud, quod accidit in caducis et illis similibus his. Probatur ergo per hoc, quod diximus, Certissime, quod ille spiritus, qui est in anterioribus Ventriculis, operatur SonSUS . O. ViSUS, auditUS, LUStUS, OdoratuS, tactus et olfactus, et Cum hi operatur ac rim i quem Graeci phantasiam vocant, et quod Spiritus, qui est in Ventriculo medio, operatur cogitationem et cognitionem atque proVidentiam, et spiritus, qui est in posteriori ventriculo,
operatur memoriam atque motum.
Constat igitur e his omnibus, quod in humano Corpore Sunt duo spiritus unus qui Vocatur Vitalis, Cujus nutrimentum vel SUStentatio est ae et ejus emanatio est a corde, et inde mittitur per pulsu ad reliquum corpus et Operatur Vitam, utSUm atque anhelitum et alter, qui ab anima' dicitur animalis, qui Operatur in pSo cerebro, cujus nutrimentum est spiritus Vitalis; et ejus emanatio est a cerebro, et operatur in ipso Cerebro cogitationem et memoriam atque providentiam, et e eo mittitur pernerVOS ad cetera membra, ut operetur SenSum atque motum.
4 arrare autem aliquid de anima, CertisSi me grave est et valde difficile. Et hoc testatur diversitas sive discordia praecipue philosophorum, scilicet Platonis et Aristotelis et Galeni nec non Bende dis ' et eorum similiter, qui post illos venerunt. Sed no Commemorabimus utrasque definitiones, quibus definiebat eam Plato atque Aristoteles, et eorum definitione CXPOnomUS,
i A acagum sive atagum B alchis aghisy A, GL infert quoad praeterita, Praesentia, sutura δ fomittit: qui ab anima j x Boetii Gerosii β, B: Bendedinis