장음표시 사용
61쪽
adhuc integra, alias nisi causa a judice cognita, ut adprobata si a , 3. ' mortuo mandante, cum ressit integra I); at si mortem ignoret procurator, et Sic revocationem mandali, vulcnt acta δ . Porro id locum non habet, si revocatio aliunde innotescat; debet c-
nim haec legitime intimari b . 4 ' Si ipse Dominus
sive ante , Sive post litem contes talam ad causam suam Veniat animo , ut eandem causam per se ipsum
Nonnulla de aliis ministris disseruntur. Adpocati. et Promotores Fisci c , postquam Curiae ecclesiasticae more , ct strio Curiarum Civilium
ain causao habiles revoeandi procuratorem otiam lite contesta ta habentur l. 28. et seq. st . e Od. bὶ Excepto casu matrimonii, quod est invalidum etiam post revocationem non intimatam c. ult. de procur. in s. quia utriusquo principalis consensus essentialiter requiritur , quum jus, sieut inoliis contractibus, supplere illum non possit: excipe etiam casum Ecclesias , vel beneficii; in utroque enim ea Su revocatur mandatum per mortem Praelati, vel Rectoris etiam post litem contostatam. Clement. ult. eod. In eod. inst. extat titulus do Advocato Fisci, qui in tribunalibus Begiis die ius fuit Advocatus 'Haealis tamquam qui ex oniicio patrocinari debent Fiseo . sive publico aeraris; vel Advocatus Regius, quia causis Regiis deservit. Adhaec advocato adjunctus suit Proeurator Fisei, ut sicut in privatis, ita in publicis causis esset advocatus, ut Procurator, qui causas sseales ot regias in qualitate procuratoris pr0Sequeretur , ij L. 22. e. de pros. f2ὶ L. M. c. eod.
at C. M. de reseript in C. 8. de procurat . in 6.
62쪽
gubernari cooperunt, etiam Advocati Fiscales, ct Pro curatorcs ossicii , scu promotorcs in ipsis statuti suc-runt : ille ut causas publicas , ut communem Ecclesiae utilitatem spectantes su Sci perct, ct defenderet coram judico ecclesiastico : hic ut invigilaret insuper coram eo , simul abusibus, atque delictis, quae in dioecesi committuntur; alque de his Episcppum insermaret, et judicem, imo et opportunum remedium , etiam judicialiter contra delinquenteS agendo , eXPO
At ad vi laudos excessus , et vexationes, in quaS adduci possent Promotores , a Synodis variis, et maxime Noviomensi si , nec non ab ordinationibus Curiarum aliquarum praesertim provinciae Meoli liniensis, atque ab qliis haec praescripta leguntur: I.' ut promoto ris ossicio tantum ecclesiastici tangantur, a.' jurejurando se adstringat excessus fideliter persequendi , ut nonnisi habita informatione magnaque discretione
quemquam conveniat, 3.' super causis agon dis debeat conferre cum Advocato Fiscali , ut hic cognoscat, an causae ab eo institutae sint justac , 4.' antequam accusataS personas evocet ad judicium, causam Ossit ciali reserat , ut consideret, an pacatius , et sine Strem
pitu forensi illam agere potius eXpediat, 5. ' promotores delinquentibus conniventes ad arbitrium Episcopi puniantur.
dictus Promotor a verbo promorere. Ad hunc in utroque soro publicum accusandi munus spectat; non Omnibus enim promiscue licet in publicam vindictam accusare, quod contrarium videtur legibus Romanis , quae omnibus potestatem accusandi faciebaut.
63쪽
GO De Graphiariis, siue Scribis , pel Cancellariis. Concilium Lateranense IV sub Innocentio III, ne salsitas in judiciis veritati praejudiceti aut aequitati praevaleat iniquitas, statuit si , ει ut tam in judiciora ordinario, quam extraordinario Iudex semper adhi-υ beat, personam aut publicam si potest haberi is aut duos viros idoneos, qui fideliter universa judicii
is acta conscribant: videlicet citationes, dilationes,ra recusationes , exceptiones , petitiones , responSio υ nes , interrogationes , consessiones , testium depora sitiones, instrumentornm productiones, interloc M tiones , appellationes , renuntiationes , concluSio υ neS , et cetera, quae occurrerint, competenti ordinera conseribendo , loca designa udo , et tempora , et
Inde ex his colligitur I.' quod concilium istud primum judicibus praeceperit personam publicam adhibendam judicialiter agentibus; non enim alia
constitutio extat antiquior de hoc argumento. Unde verosimile dici fas est cum stylo forensi in curias ecclesiasticas illam intrasse. I.' Persona haec publica conveniat cum eo, qui dicitur Gruhiarius , Secretarius, Notarius , aut Cancellarius a); 3.' horumlain cancellarii sunt, qui seribendis, et expediendis Iudicum epistolis actisque operam dabant, de quibus sicut et Adsessoribus extat titulus in Cod. Iustinianaeo. Dicti fuerunt Cancellarii, quod eorumeellulae ob cartharum amittendarum periculum cancellis essent munitae. Observandum tamen quod Secretarii Episcoporum adeonficiunda instrumenta do actibus suis tantum deputati , puta durcsignationo bonuscii , pracsentatione patroni etc. quamvis in liis censeantur Notarii, et personae publicae; nequaquam tamen sim
iij C. II. eae. do probationis.
64쪽
ossicium sit non solum acta in tabulas referre sub data illius dici, quo dccreta , mandata facta etc. suerint; sed ot cadem fideli lor custodire in tabulariis sive ar-Clii viis , ut ex his sempor veritas depromi queat; addit namque citatum Concilium re partibus tribuantur, υ ita quod originalia penes scriptores remaneant; uti a Si Super processu judicis fuerit suborta Contentio , D per haec possit veritas declarari M ; 4.' actis a Gra- Phiario scriptis , sive signatis plena fides adhibenda , tametsi nulli praeterea testes adhibeantur , uti post Glossam interpretos ad citatum caput Concilii docent. Quod tamen restringendum ex ipsa Glossa a junt DD. ad mora iudicialia, sccus in extrajudicialibus. In his tamen Standum stylo curiarum , quo requiritur Saepe
Praeter sdem Graphiarii, aut Secretarii, eliam Iudicis Signatura, aut publicum sigillum; 5.' ex Synod. IIProv. Neap. i deposita in archiviis nulli tradant. nisi prius quis a Vicario impetrarit. Salaria, quae ad illos spectant, in Curiis, uti in nostra Neapolitana ,
Demum quae judex imperat, eXequuntur astyaritΟ- res, executores dicti cursores Seu nuncii, quibus proinci lationes , denuntiationes , incarcerationes, CuStodia, aliaeque hujusmodi executiones expediendae committuntur.
Ab his quae observanda sint, in ordinationibus curiarum videri possunt.
6 ieitor Notarii dicuntur , nequo extra dicta negotia posgunt instrumenta confieoro in qualitate Notariorum , sed habentur , uti Aetnarii, Graphiarii extra rem forense .
65쪽
Finis praecipuus cujusvis status, et institutae iuris
dictionis cst, ut cuivis praestetur securitas , tum per-Sonae , tum rerum , et jurium ei competentium. πι- al Ordinis judiciarii origo ab ipsa naturali ratione uti quo repo- tenda est, a qua illum gentibus suisso dictatum Tullius in lib. 2.
de legibus amrmaro non dubitavit, ot inter Patres maximo Augustinus in quaest. 67. in Exod. idipsum sentire videtur. Ecquisonim vel solo naturae lumino ductus cum omnibus in rebus, tum vel maximo in judiciis, in quibus hominum fortunae, sama, et ipsa vita in discrimen adducitur, ordinem , quo Iex lactis , t minumque actionibus applicetur , servandum osso non perspiciet 8 uine nemini mirum esse debet, si Deus ipso, qui per rectam rationem. legem naturalem cordibus hominum inscripserat, atque hujusmodi ordinem in judiciis servandum dictaVerat, ubi per Morsen populo suo legum Scriptam dedit, quae naturae legem vitiis hominum paene ab eorum cordibus Obliteratam clarius explicaret, ritus , quos in exercendis judiciis servari vellet, praescribere non omiserit. At quamvis rectum ordinem in hominum disceptationibus furvandum recta jubeat ratio , quae tamen forma, qui ritus, qualisque ordo servandus sit, profecto non praescribit. 0uare non unus idemque , sed varius atque diversus fuit hic ordo apud ipsos gentes eultiores. Romani quidem, ut alios populos taceam, duodecim tabulis suas sapientissimas leges consignarunt, at tua normam , quem Ordinem in judiciis servari oporteret, nequaquam in his statuendum putarunt. Nobiles . penes quos judicandi potestas erat, actiones legis commenti sunt, quibus non solum judiciarias aetiones . sed etiam actus mero logitimos quibus dam formulis atque symbolicis etiam signis exprimendos curarunt. IIas sermulas . atque signa plebi diu celata voluere . ut tamen id augurrime serenti ut purgratum sacer ut Appii Claudii scriba Gneus Flavius ab eo librum sutr ipiens , quo omnes actionum , atque exceptionum sermulas , ot sumbolica qjgua sol g
66쪽
rum illam consequitur, jus suum in judicio persequen. do ; idost actione , quae judici proponitur , quaequo
ab ipso jure non disteri, nisi uti offectus a causa; nam
nobilibus nota continebantur, illum vulgaro non est veritus, idque aduo plebi gratum fuit, ut ipsum quamvis libertini filium . aedilem curulem anno urbis L 9 ereare non dubitaverit. Uine jus Flavianum dictum , eui accessit jus AElianum opus salebrosum , et summa industria consectum , innumerisque formulis , quibus actiones expedire opus erat, resertum , quod summae injuriae ipsi Populo esse solebat. Quare factum est, ut constantinus M. aliiquo Principes sapientiores , ad ordinem , quem in indiciis prisci s quebantur Episcopi, illud consormaro satius duxerint. Quod adeo Verum est, ut Cujacius, ut antea dictum est, affirmare potuerit solis sermo canonibus innixum ordinem judiciorum in utroquo
Verum hete quaedam nostrum regnum spectantia addere patrius suadet amor. Sciendum itaque est Romanorum judiciarium ordinem, simul atque logo Iulia omnes Italiao populi Romana civitato suero donati, iri hasce nostras regiones fuisse invectum , 'et quamvis postea Romanum corruisset Imporium , Italiamque primum Erulorum Rex Odeacer , et deinde Gothorum rex Theodoricus occupasset, priscum tamen judiciorum ordinem nequaquam immutatum suisse , quem nee ipso Alboinus Longobard rum rex tollendum putavit, ubi his regionibus potitus est: ot licet postea everso Longobardorum regno , illarum aliae Saraeonis , aliae Graceis maritimas urbes obtinentibus, aliae Longobar dis ipsis parere essent coactae, atquo ignorantia. barbaries , novi quo inores ubi quo obtinuissent, judiciarius tamen Romanorum ordo non omnino abrogatus est. Sed haec hactenus do judietarii ordinis in profanis judiciis servati origino , et progressu. Ad rem nostram redeamus. Iudicia in Ecclesia a primordiis suis vix aliquibus formis exercebantur, si ea excipias, quae aequitate, et rorum essentia sun dantur. Si quao enim lites animos fidelium cxasperabant scindebantquo, in ecclesiastico conventu per Episcopum , ejusque clerum ex aequo, et bono cognoscebantur , et siniebantur, quod diebus lunao plerumque obtinebat, ut qui causa cadebant, et aliquam indo simultatem atque tumorem eonciperent , paucos intra dies , saniores facti illum abijceront, possent quo dio dominica sacris adesso atquo Orare , tedantes puras manus sine ira . et diseeptatione juxta Pauli monitum ad Timotheum l. cap. 2. v. 8. Quod si graviores emergerent c0nlrover-
67쪽
vim adhibere sibique ius dicere nemo potest, quan
do judex legitimus adest, qui causam cogno Scat, et di
rimat a . Ergo qui id , quod suum est, vel sibi debe
sia o haud saeili hoe modo finiendao . tum totius dioeceseos pro-sbytori , aut etiam ipsius provinciae Episcopi in Synodum convocabantur, quarum jam primo volumine argumentum egimus. Noctamen negandum quod existeret inde in Ecclesia aliquarum formularum usus , Seu solemnium verborum populi romani certis in negotiis, quorum notitiam soli clerici habebant, quasquo Marcheultus monachus Oetavo saeculo sua collectione edidit. His addo multas etiam eaeeeptiones tum adversus actores introductas, tum advorsus judices , praesertim spuriis decretalibus ab Isidoro Mercatore sparsis. Quo tempore demum bonorum studiorum Zolus resso ruit, jus civile Romanum a cIericis in curias ecclesiasticas illatum suit, atquo ad iuris hujus formam judicia visa sunt
expediri. At Summorum Pontificum fuit judiciorum ordinem populorum usui attemperare, in qua re, ut in plurimis aliis, quantum societati profuerint incredibile dictu est. Innocentius II l. Onorius III. Alexandor III. Gregorius IX. Bonifacius VI. et clemens V. Theologi non minus, quam Iurisconsulti eximii ordinem illum ita instruo-ro e L consormare studuerunt, ut excessus , et molestia Romani
processus, et simul nimia brevitas a barbaris in judiciis inducta , atquo non raro justitiae ordinem evertens declinaretur, atque tam elici successu in eo adlaboratum est, ut ordo . quem illi in judieiis occlesiasticis servandum jusserunt, ab universa Italia . aliisque gentibus brevi receptus fuerit, quod evenisse aetate Gregorii IX. facito ex hujus decretalibus eruitur. Tune enim primum judiciarius ordo in tribunalibus ecclesiasticis stricte observari coepit. et mox suum lacere tribunalia civilia , uti die lum fuit. undo et Fleury ait Institui. au droit eccles. p. 3. e. 81. si Τοuto x la procedure des cours seculieres vient des canonis tes , et quin uoudra l' eludier curieusement doli en cherche1 les origines s dans Ies decrsitates n. Nos vero heic non per interrupla Gratiani vestigia , et sadpo inversa morari ducimus , sed uno veluti filo integras formas judiciorum interpretabimur ex ipso praesertim Gratiano, ac legibus
al Agero proprio vox osi, quam veteres pro cxpediendis publi- eis negotiis usurparunt. Huic aelio desinitur jus persequendi in
68쪽
, sis tur ab adversario interpellato, et Volens consequi
non potest, neque negotium per tran Sactionem, aut arbitros consciendum putet, ad forum competens adi
re debet, ibique judicium instituere, et insuper ordis
iudieio , quod sibi debetur. Ius nimirum non illud, quod nobis
competit adversus alium . sed medium , Seu remedium quoddam est, quod actiones omnes in rem , et in personas, immo et judicia ipsa complectitur: L. pecuniae T eod. quo nostra jura exer-eero , et quod nostrum est, persequi possimus. In judicio civili, et petitorio aelio proponitur; in eriminali enim vocatur aeeusa tio , in possessorio interdietum. Quoniam vero actio effectus est juris , sleut jus aliud est in rem , aliud in personam; actio itidem dividitur in realem , et personalem. Realis, seu in rem oritur ex jure reali, vel ex dominio , vocaturque vindicatio generali nomine ; si quis autem rem corporalem petat tanquam suam, di citur uindicatio in specie , si autem incorporalem , ex. gr. servitutem praetendat, ocator consessoria si negat alteri servitutem, vel jus corporale, nuneupaeur negatoria. Adhaec si agatur de dominio scio, ex jure romano, triplex alia competere potest actio realis scilicet Puttieiana, quae competit illi, qui rem bona fide sibi traditam aceepit a non domino , et ideo repetere illam , quasi praescriptami quamvis nondum praescripseriti potest a quocunque possessore, qui illam vel nullo , vel infirmiori, quam ipse titulo detinet: reseis-soria, qua quis repetit rem ab altero jam praescriptam , aeque aesi praescripta non fuisset, adeoque datur ad rescindendam praescriptionem, et Iacta rescissione ad res litutionem rei: ae Pauliana, qua ereditor reni a debitore in fraudem creditoris alienatam, non se cus ac si alienata non fuisset, repetit, quia jus fingit eam semper inhonis debitoris mansisse. Denique inter actiones reales recensetur hypotheeuria duplex resultans ex pignore; serviana quae datur locanti praedium ad persequendas res a conductoto in praedium illatas , utpote, si praedium sit urbanum , tacite oppignoratas propensione etc. si vero praedium Sit rusticum , opus est oppignor tione eXpressa ; et quasi seruiuna , quae datur cuique creditori ad persequendas res sibi tacite , vel expresse oppignoratas , donee dubitum sit solutum. Et sic octo actionis realis species prodeunt. Actio personalis , seu in personam , quae dicitur generico eondi. lio , Oritur ex iure personali, seu ex jure ad rem tanquam debitam ex contractu , vel quasi contraetu , eae delicto, vel quasi delieto : petitur proin res solum tanquam debila , non tanquam actu
69쪽
ne procedere; confusione enim obscurantur potius Iquam explicautur partium jura. ordo iste, qui judicium etiam dicitur, et passim processus audit, sic definitur: ta di ositio omnium judicialium actorum ex legis
praescri 'to Ordinata , ut coram competente judice,
causa cognita, oeritas manifestetur, et Suum cuique
Pro jure pindicetur. Processus duplicis generis est,
jam sua. Aliquando autem etiam actio in personam nobis competit aequitatis causa a legibus approbatae. Actiones praejudiciales, seu praejudicia tandem , sunt actiones status, vel de statu , ceu libertatis . civitatis , lamiliae , etc. dictae praejudiciales, quia ex his praeiudicatis reliqua pendent. Dividitur insuper aetio 1.' in civilem , quae ex aliqua parto juris ei vilis ; et in praetoriam quae ex jure praetorio descendit; 2.' in rei perseeutoriam, qua quis petit sibi rem reddi vel suam, vel debitam, ut in poenae persecutoriam, Seu poenalepti, qua quis petit, ut alter ob delictum condoninetiae in poenam sibi tantum applicandam ex . gr. duplum , quadruplum
ratione surti; 3. ' in actionem bonae fdei, in qua judici conceditur potestas arbitrandi, quantum alter alteri ex aequo et bono pra stare debeat, etsi Oxpresse inter partes conventum non sit, uti est actio empti, Venditi, atquae aliae , quae recensentur S. 18. inst. de aetton. et in actionem stricii juris , in qua judex stricto ad verba contrahentium , vel legum attendere debet, nec ipsi ex aequo, et bono extendero, aut arbitrari permittitur ultra verba, uti est actio ex mutuo, et quae ex contractu uni laterali non supponente pactum utrinque obligatorium descendunt; . . 'in perpetuam, quae durat tempore longissimo . 30, vel 40 annorum, et in tem- Forulem , quao breviori tempore durat, ut actiones praetoriae , quae regulariter uno anno . et actio doli, quae biennio terminatur; 5.' in ιransitorium ad haeredes aetivo , et est, quae compotithaeredibus actoris : passive et competit contra haeredes rei , uti sunt actiones ex contractu descendentes, et in non transitoriam adhaeredes , uti actiones eae delieto , et mere poenales οῦ quatenus enim rei perseeutoriae transirent ad ei in haeredes. Demum praeter alias dantur actiones in faetum , quando nimirum desiicit proprium nomen actionis . vel contractus , et tamen aequum est
actionem dari. De aliis pro instituit ratione nostra non refert huic
70쪽
ciuilis, si de re civili, criminalis , si de criminibus
agitur. Processus Civilis tres Sunt partes ad primam pertinent Vocatio in jus, seu citatio, quibus accedunt exceρtiones , mutuac PetitioneS , et reρlicationes , quas sequentibus Conclusionibus interpetrabimur. Liris contestatio, juramentum calumniae, Probationes, quae aliud continebit caput mediam partem constituunt. Demum judicis sententia et in eam remedia legalia experienda capite etiam distincto enucleanda ultimam partem absolvunt. Eaedem autem sunt sero partes processus criminalis, Si poenas addas , quae ad illum proprie spectant, ut deinceps erit videre. Exliis sorma ordinarii, sive solemnis processus civilis colligi poterit. Summarii Vero proceSsus sermam cum ea conserre suis in locis non praetermittemus, ut etiam ipse distingui sacile possit. Ad extremum de criminali processu instruendo dicemus. Sit itaque
De libelli necessitate , ejusque dotibus , et speciebus dicitur. Ad valorem processus requiritur primum per Se , et regulariter libellus, quo actor actionem suam certo ordine judici proponat. Est autem libellus vulgo μstaneta parva Scriptura continens claram actoris intentionem, nempe Succinctam Speciem facti, fundamentum agendi, et petitionem a . Qui alius est ciVilis ,
aὶ Non potest ergo remitti eonsensu partium , ct judicis, quia jure communi requiritur , et principaliter oli bonum commune.