장음표시 사용
71쪽
delicet feminam ad maximam ponti sciam sedem evectam nomine Joannam , vel Agnetem , vel Gilbertam , aut Elila-
ter Constantinopolitan. in Coenob. studiensi acerrimus hostis Latinorum , cujus labores extant plurimi in Biblioth. Vindobonensi apud Cave. Saecul. Hildebrand. praecipue tribus illis epistolis , quas scripsit de Canonibus Ecclesiasticis , sed & aliis in locis pluribus libros recognitionum , tamquam certum Clementis Opus , approbavit . contra quem Humbertus Cardinalis , & Epitcopus Silvae. Nigrat opus idem in censum apocryphorum amandavit . Μulti sequuti sunt Nicetam in re hac , de quibus V. Cotet, Vol ς, & nuperrimam edition. Anastas. Bibi oth. Epit olae , & decretales litterat ab Clemente ad Siricium , si excipias S. Cornelii apud Cyprianum M. . Iulii primi ad Orientales , & ad Clerum , populumque Alexandrinum . quae citantur ab Athanasio orat. II. apologet. , & a Socrate lib. a. cap. I 8. , Liberii apud S. Hilarium in fragmentis , Dama si , & Synodi Romanae ad Illyrici Epis pos paenes Theodoret. h. e. lib. a. cap. da. , paenes Hiemn ym. dcc . , & si quae sunt aliae . rejiciuntur tamquam spuriae , tum quia nec praese- femini argumenta ad illa saecula spe tantia videlicet ad tempora Siricii , & ante Siritium , tum quia & versionem Hieronymi adhibent . & posteriorum P P. ae Conciliorum , immo strigosae sequentis aetatis dicendi formas . Sunt hae porro V. S. Clementis , III. Anacteto , II. Evaristo , III. Alexandro , II. Sixto I. , I. Telesphoro . II. Hygino , IV. Pio I. , I. Aniceto, II. Soteri , I. Eleuthero , IV. Victori , II. Zephyrino , II. Calisto I. , I. Urbano I. , II. Pontiano , I. Antero , III. Fabiano . III. Cornelio , quarum initia prioris : charissimis , atque dilectι mir Fratribus S. D. E. iliis , Ο, omnibus Domino recta fide famulantibus : alterius Rufo Gepiscopo , postremae Lupi. ino Gennensi Enscopo , I. Lucio , II. Stephano I. , II. Sixto II. , II. Dionysio , III. Felici I. , II. Euthychiam , I. Caio . II. Marcellino I. , III. Eusebio . I. Melchiadi , I. Sylvestro . I. Μarco , quae en ad Sanctum , ut creditur , II. Iulio Ι. II. Liberio , II. Felici II. , Damaso plures , nempe III. ad S. Hieronym. , ad Ahos , de Chorepti copis , ad universos Episcopos Italiae , ad Aurelium . Quis autem eorum inventor fuerit , nondum exploratum est . Nam qui Mario , vel Hidoro cuidam Mercatori , vel Peccatori , ut aliis placet , qui eas tribuunt , rem obscuram obscuriorem faciunt . Id unum constat collectorem , aut inventorem decretalium earumdem litterarum vixisse seculo Ecclesiae VIII. , quod exerplerit quaedam ex epistola Abbatissae Cangith , quae data est post annum Iao. , quaedam vero ex epist. Bonifacii mguntini Archiepite
pi ad Ethibaldum Regem , quae scripta suit post annum 74 . V. Blondelli pseu
do Isidorus , is Turrianus vapulantes . V. Aniani , h. e. Antonii Augustini Taraconensis Enysopi ad nixat ion. ad Codicem Theodosian. N. A. Saecul. I. Dille
inrcellinus P. R. , fertur , in persecutione Ecclesiae diocletiana Idolis lita Rie , ac propterea in Concilio quodam Sinueliano de pontificia sede ejectum fuisse . Haec sane fabula videtur inventa ab Donatistis , qui repraehensi propter proditionem M. Codicum , qui arcani disciplina custodiebantur , di propter thurificationem Idolorum , ut se aliqua ratione defenderent , agebant per recriminati nem accusantes thurificationis ejusdem P P. R R. , praesertimque Marcellinum V. S. Augustin. lib. de unico baptis. contra Petilian. Desenditur autem ab Nat. Aleia Xandr. 1a cul. III. , diss. xx. , hoc est Marcellinus vindicatur . ab Pambrochio in Propylaeo ad acta SS. Mens. Μaji , dissertat. v III. Sed id pnestiterat antea P. M. Antonius Pag, crit. in Baron. ad A. C. CCCII. , quem etiam honoris caussa n
minamus , quod Μagister nerit Franciscanae familiae . Vide dissertation. S. D. N. Benedieti XIII. in actis Synodi sui Benevent. dum esset Archiepiscop. Pulcherrima est opinio Blanchini , fabulam hane ex prava lectione Anastasii Biblioth. apud nostros auctoritatem sui sie metam . V. Notas varior. κd Anast. Biblioth. 1 eit. xx.
72쪽
beth, aut Margaritam, aut Iuditiam, aut Doroteam, quam,
alii fingunt, Leonem IV., sequutam esse, alii Martinum L, alii Ioannem V., quamque Teuthonam nonnulli dicunt, plerique omnes Angiam . At, ne longiores , quam decet, λmus , quisquilias generis ejusdem permultas , quae in Ecclesiae historiam miserrime, & periculose irrepsere, negligere est &
erte , quod Nicolaus I. Pontifex R. A. C. CICCCLXII. seripsit in epistola ad Michaelem Imperat. , non parum ei fidei conciliavit. PMdectinatus , vel Praedestinatianus editus ab Sirmundo V. C. Me. Iesu videtur referre haeresim quandam adversantem Massilientibus , ceterisque Semipelajanis , quae tamen haeresis reapse non fuit , ut damnata ab Ecclesia in catalogo ha resum enu morata sit , quamquam Lucidus quidam sortasse ea defenderit , quῶ huies lae tributa sunt . V. Natal. Alexand. saecul. v. dissertat. v. Nec desunt , qui opus a Sirmundo inventum in ac pocrypha v m. , aut Ix. iaculi amandent . V.
ardil. de Aguir. Theol. Errata hujusmodi adscribtuntur pravis interpretibus Αugustinianae doctrinae , qui adversantes erroribus pelajanis , ac semipelajanis ita ad contrariam partem declinarunt , ut scopulos ii quoque impererint . Ceterum Μ. S. laudati Viri earacteres haud referre antiquitatis , praesertim proprios V. , Ac VI. Ecclesiae taculi , nemo negabit , qui diligenter eum lustraverit . Vide Picinae dum Theol. Patav. Αvraeum Theolog. Sorbon. Cave in Primasium Disci p. Sancti Augustini. Barlaami , dc Ancindymi haereses e prImus , quod se iam , retulit hane haeresim Davides Μonachus , ut putatur, Tessalonicensis circa annum CIDCCCXLVIII. Nam David Dishypatus scripsit quidem ad Nicolaum Cabasilam de blasphemiis Bar- Iaami , di Ancindymi , non autem de haeresi eorumdem , ut videre est apud Cangium Glossi Med. Latin. Verum scripsit hic post Davidem , nec quicquam re seri de Concilio Tessalonicens , quo errores sopiti finguntur , extat tamen graece N. S. Biblioth. Vindob. Cod. Theolog. CCX. num. xv x. , & in Biblioth. August. ,
excerptaque nonnulla reperiuntur apud L. Alcatium de cons . lib. a. cap. 27. se'. a. col. 838. , ampliora apud Gretierum in annotationita ad Cantae uE. Sc. Vide ave saecul. Wic leviano . Μonumenta authentica religionis graecorum nuper edita Ha-vae Comit . in quibus multae consessones fidei christianorum orientalium accusantur ab Emonio Ministro Ecclesiae Belgio ubi rimantur nova omnia , quae Graecimoliti sunt ab hinc taculis pluribus , nihil invenire est de hac haeres . Nec ca. pita , quae producta sunt , tamquam ad schisma tollendum , ab Dandino Nuneio
Pontificio, vel quae seruntur ad fovendum exposita, quicquam reserunt, quamquam multa in eo volumine contineantur apocrypha omnino , & nulla fide digna . Itaque nisi nova monumenta producantur minus sus Eta , di quae fidem mereantur humanam , putamus hanc novam haeresim inter fabulas enumerandam , quemadmodum qui rem ad trutinam revocabit, nemo non existimabit.
Λὶ Ridiculum est inventum de papilla vulgo dicta A. C. CICCCLIII. , vel
juvit alios C ICCCLIV. , aut C ICCCLVII. , aut etiam CICCCLVIII. , tandem CI CCCCIV. V. His . haeres. Bernini . Sunt , qui hanc tabulam repetunt ab inrtano Scoto , quippe qui enumeret hanc feminam in catalogo PP. R R. At floruit Μarianus A. C. CIDLVIII. Erro tametsi vixerit mulier ista C ICCCCIV. Λ. C. jam post duo sere iacula Marianus retulit , quod in chronicis , dc annalibus Cedrent , Hermanni contracti , Sampiri, Di tmari, Nullo antiquioribus . ceterorumque non it venimus memoratum . Alii putant primo a Marcino Polono id ita futile narratum. .
73쪽
la Ecclesiae , quae inde sequuta sunt ferme ad majorum n
strorum aetatem , ferrea , plumbea , & obscura vocari uni
ver-PU Leonem Ioannes Anglus natione Μoguntinus sedit annis II., mensib. V., dieb. IV. , is cessavit rintimatus mense I. Hie , ut asseratur , femina fuit , is cum in puellari aetate a quodam suo Amasio in habitu virili Albenis Lucta fuit , in diversis scientiis ita profecit, ut nullus sibi par inveniretur , adeo ut post Romae trivium legens magnos m afros disci, ulos , is auditores haberet , is cum in Urbe vita is scientra magnae opinio nis esset in Papam coneorditer eligitur . sed in Papatu per suum familiarem impregnatur: . verum tempus partus ignorans eum de Sancto Petro in Lateranum tenderet , antu
stata inter Cosigaeum , is s. Clementis Ecclesiam peperit , is pse a mortua ibidem c ut dicitur J s ulta es . Et propterea qued Dominus Papa eandem viam sem er obti-quat, eredituν omnino a quibusdam , quod ob detestationem facti , hoc faciat. Nee ideo
ponatur in eatalogo SA PΡ. tam propter multaebrem sexum , quam propter deformitatem
facti. Haetenus Martinus qui id non tam asserit factum , quam narrat anceps, quique eum vixerit A. C. CIDCCCXX. , jam ab re gesta, quam ali ruit A. C. CICCCLV. quatuor taculis transactis . Sed nec in Scoti chmnicis , neque Martini exemplaribus singulis hoc legitur , quod suspicione esse potest sabulam in haec memorabi-bilia vetera intrusam fuisse . Quid λ quod nec Lupus Ferrariensis , nec Anastalius Bibliothecarius , nec Ado Viennensis , nec Hugo Floriacensis , nec Sigibertus nisi edit. Henr. Steph. , non autem m. s. Gemblacensi , nec Conradus Uri pergensis . nec Ioannes Aventinus gn monumentis , quae juris publici secerunt hujus rei quicquam afferunt. Praeterea Leo R. P. A. C. CID L. scribit ad Michaelem Imperat. seminam, & Eunuchos evectos ad Sedem Bisantinam repra laendens . Quid Μichael λrecriminavit ne, Pontificem paullo antea feminam consendisse R. S. Nihil minus. Cur tacuit Photius Φ Sed quid ineptius λ Ioannam Λngiam , Moguntinam λ Aut No-guntina fuerit oportet, aut Angla , sed ab Anglia Athenas ducta . Ergo Anglicana . Non igitur Μoguntina . quia in Anglia Μoguntia nulla . Vix Romam ingressa conia celebrata est, atoue ad Ecclesiae fastigium evecta . Quid hoc monstri est Λdvena . sine 1 acris ordinibus , aut vix susceptis , aetate ad partus apta eligitur Ponti sex λΛthenis in omni studiorum genere se exercuit , ut Romam traducta , esiet admirationi Doctoribus ipsis. Athenis Nonne tacuerunt Athenienses schola ab invasione ,& depopulatione Gothorum gra eta totius λ V. S. Hiemnym. epist. 3. ad Heliodor Mnesium epist. I 36. Zonaram Tom. 3. annal. de Leone Ilaurico . Igitur ruit etiam per se narratio. Quibus ab iis quoque animadversis , qui in nos jacula conjicere solent , sed non pingui minerva , fabulam hanc tamquam purum putumque com mentum repudiarunt . Porro sic Gullielmus Cave de Martino Polono Nihil ve- ro illum magis famosum reddidit , quam decantatissima illa de Ioanna Papisia, , seu fabula , seu narratiuncula . Sane fabulam esse , & Martini Chronico intru se sam , nullus dubitat , pra sertim cum in plerisque antiquis codicibus Μ. SS. de- , , sideretur . In quatuor codicibus Μ. SS. Bibliothecae Caelareat desiderari , in totiis dem etiam reperiri ingenue fatetur Lamiae. Comm. biblioth. Vindob. l. a. c. 8. , Deerat etiam in antiquissimo cod. , quem Biblioth. Vaticanae donavit Urban. VIII. se &e. iacul. Scholast. Ia 77. Α. C. - Verum qui id nostris objiciunt , eum ita agendo , essicere nihil posse , Videant , ad genus aliud quaestionem pra)sentem traducunt et ajunt itaque , rem hanc non effetrahiandam ratione , nec institutis criticis examinandam , cum multa sint , quae tametsi vero minime similia videantur . nec talo nixa firmissimo , quod non Iespondeant humera judicio, nihi Io tamen minus vera sunt , & extra omnem posita dubitationis aleam : ita rem hanc scatentem vitiis hujusmodi , ted tamen a veteribus multis enuntiatam, more Ethicorum examinandam esse , h. e. suffragiis auii orum . Nam cum Μagistri morum inter se dissentiant percipe , & toto cado disjuncti sint , hoc praescriptum constituerunt, ut cautum sit uniuscujusque 1ententiae. Si in re tr
74쪽
versim, quod in illis historia defecerit, defecerit theologia , atque homines minime bello occupati iis studiis sese dederint , quae vix digna videntur elucubrationibus anicularum a)3 Inauditum ne vobis, aut cuiquam noVum, Vel reconditum
vi invenias Doctores pugnantes , tutioremque viam inire velis , sie agito e Numera avis ctores qui pro affirmante sententia flant , numera , qui tuentur negantem , ἐν ubi inveneris ma)orem ἔartem , amphoremque numerum: scito ibi opinionem firmiorem esse, ruris- remque. Porro si ad hanc trutinam revocabis narratae seminae factum , invenies a firmantis opinationis numerum ingentem striptorum . Nam praeter Romanos multos habebis Gallorum XVII. Italorum XXVII. , Hispaniorum VI. , Anglorum V. , Scotorum I. , Belgarum IX., Germanorum XVII. . Poloniae I. , Graecos II. , totidemque Iudaeos , ab altera vero parte vix stantes invenies X. Ita Hosmann. in Lex. , sed Myllonius inprimis suo in Itiner. Ita l. Atqui tali etiam ratione si ad trutinam revocabimus iactum , tutiorem esse negantem opinionem noverimus , dc sultam suffragiis numero , dc pondere procul dubio amplioribus. Quod antequam ostendamus , placet praescripta sequentia Iuris conlultorum , & illorum Doctoriam , qui morum Μagistri dicuntur, contemplari. I. Homines eraso ruento , aut improbo , aut non satis instructo restes non sunt adbibendi in re ob ara , is difficili , quia datur fides non testae rei , sed testi et curent ff. de testib. lib. 3. I. ideoque Divus tit. in T. & text. C. Siquis Imp. maled.
I l. svibus contesatio proficua est, testes si vocentur, ne credito . Abb. in C. cum a robis in 3. dc 4. col. de test. spec. in tit. d. test. β. I. dcc III. Hoc discrimen inter extraordinem testes , ἐν orcne , ac iure: hi antequam testantur, rem perpenderunt Hluentusime, monenturque , ut rursus perpendant ; illis praesumis
υο es, nequaquam. Testes ordinarii, is de iure fidem faciunt, alii non inerunt. Text. l. 3. u. Sabin . de testib. , dc in l. I. in princ. T ad leg. Cornel. de fals. Joan. de Imola
IV. Cum plures te es discrepant. ne sitor iηifcriminatim adhibeas , sed quatuor baee observanda sunt amussim I. artumentum discriminis , II. Testum fama , III. mome ta , quibus moventur , is cau1 e impellantes , IV. res dubia , res certa , quid ex lege , quid a consuetudine Bald. not. in h. Luc. de infam. Petrus de Anchona in c. quia non verisimile dcc. V. Teses de audita si ab eodem aeceperint, quamquam mille unum fabe l. jusjurand. c. de testib. C. licet causam de probat. D. Ant. in c. cum Oporteat de Ricu. Arch. in cap. nec mirum a6. quaest. s. Inno. in C. venerab. de test. dom. Bald. in l. si quis ex argum. q. t. ff. de eden. Aret. in C. licet ex quadam in s. col. de test.
Porro , his statutis , despeream profecto , nisi a priori numem LXX. nimirum
VIII. , non excluduntur saltem Lx XIV. ex vi axiomatis primi , dc secundi , ac tertii : ex vi vero quarti , di quinti omnes explodantur necesse est Quis enim non videat in fide alterius unumquemque suum attulisse suffragium , ita ut recentior , a vetustiori , ac ab recentiori recentissimus transcripserit sine examine , sine trutina , pro re nata , inter quos plerique haebeti ingenio in re critica , sine Palestra , ut ajunt dc oleo , qui adversantes habent homines gravissimos , dili- remissimos , perit i st mos , qui rationem reddunt multiplicem cur tale improbent factum . U. Blond. dcc. Sincellum &c. Praescripta , Ac pronunciata . V. supra laudata adhibet Almonius loc. supri Ergo aut non ita tractando haec quaestio est , autro. illos habito pro uno. a Baronius Caesar S. R. E. Cardinalis amplissimus , Ac annalium Pater ad annum CI CCCC. num. I. Novum , inquit , ineboatur saeculum , qaia sui asperita-
75쪽
ditum est , ad veritatem perspiciendam per involucra illorum temporum , & integumenta instrumentis illis indiguisse
sapientes , quae ab arte aut nova , aut novata , ut agri solent, & iterata suppeditantur, & quae ars, quando solis olim
gramaticis usu veniebat, gramatica a Veteribus appellata est ,
nunc autem aucta mirum in modum, atque locupletata, critica dicitur 3 At neque haec ars , quaecumque ea sit , nam certam viam , rationemque judicandi nondum praebet e neque haec ars , inquam , profuisset historiae sine theologia .
Unde enim habet errata veterum haereticorum , emendationes doctorum catholicorum , catenam , S seriem Controversiarum ; unde scriptorum tempora , ac reliquarum rerum ,
quae maxime ad annales faciunt, nisi a Theologia sa)3 Qua-Propter
re . ae boni sterilitate serreum , malique exu da tis deformitate plumbeum , atque inopia scriptorum appellari , consuevit , obscurum . U. etiam num. 3. & annum CICCCCXII. num. r . Genebrardus initio saeculi x. pag. s a. Infoelix dieitur hoe saeculum , inquit , ex usum bomnibus ingenio , Ο doctrina claris , minoi ibat , o pontificibus , in quo ηibii fere dignum memoria pseritatis gestum fit ; πη ferunt , tunc repertum fuiste quoddam ν orum capite canino cereris membris tamaris , quod fatum illius temporis mirifice referret. U. sequentia apud eundem. De saeculo autem xx. Vide acta Conc. Roman. post annum CIDLXLI v. celebratum . ubi de Sacerdotum pellicatu , deque negligentia , & ignoratione studiorum multa , ac magna U. Pn. Brietium &c. ad eundem annum . Sic de sequenti . U. Reinerium ad annum CI LXX. , & acta Conc.' Lateranens. 3. , in quo Waldenses damnati sunt , ve st is haeretieorum , si quae alia . funest isti m .dc detestabilis . In hoc se e 1 Eculum rejicienda est ratio nova tractandorum can num & theologiae. Mirum autem , volumen , cui titulus Evangelium Spiritus Sancti . quot turbas moverit, nuncupatum suit etiam volumen hoc Evangelium aeternum , sed non min rem eonfutationem ejusdem edita ab Gulielmo de S. Amore : quae opera si consulamus , perspectam infelicitatem eorum temporum facile habebimus. Ad nanc aetatem spectant tumultus Henrici Imperatoris , turbe Patriarcharum
Orientalium praesertim Urbis Bisantinae , Archiepiscoporum Cantuariens. , & El,oracenis, Cruciatae expeditiones , bella intestina Italiae , que ad oras usque Eur pae virus extendit . V. Eneam Silvium , seu Pium II. Hist. Bolieinic. cap. 3. Reiner. Sachonum. &c. Huc itidem jurgia Stephani . Romani , Theodori . Ioannis RR. PP. In haec tempora ammandatur Chronica vuIgo Turpini , seu Tilpini ; Monachus S. Dionysii qui suit , & Cario Μ. a s ecretis . dein Archiepiscopus Remensis , quae hoc titulo Historia de vita Caroli Μ. , Rotandι laudatur ab Reuberto de Scripto. ribus German. p. 67. Quamquam abiudicant Turpino hoc opus HOttomannus , Masia1onus Duneta , Volsus , & alii bene multi , tum quod eam historiam non meminerint cohaevi auctores , tum quod tabulis scateat quam plurimis , tum denique , quod Turpinus decesserit ante Carolum . At ego non video , sussicere momenta haec poste viris eriticis , ut liber , qui tali scriptori tributus est , minime eidem tribuatur . Non enim , necesse fuit , Turpinus auctoribus contempora neis
76쪽
propter vir egregius Honoratus a Sancta Maria artis praescripta hujus , quae ab institutis humanis hausit ab Iurisconsultis, ab Oratoribus , a Dialecticis , dc si placet etiam a Physicis, & Mathematicis exagitare quidem potuit , quae Vero a
locis firmissimis Theologiae , ac sedibus constitutis divinae
scientiar, omnino non potuit. Qua in re tacite mihi convenire visus est cum viris celeberrimis nostrorum temporum ,
tametsi non semel eos reprehendit , & confutat , Antonio Pagio nimirum, Natali Alexandro, Papebrochio , Tille mon
meis eIMubratiunculam illam ostenderit , multo vero magis , si historIa sua descripsit Turpinus occulta , & arcana aulae Caroli , praesertim vero jocandi studia . di illecebras mulierum similiaque facta , quae , ne propterea in vulgus exirent , allegoriis . factisque veluti historicis , ceu nebulis cohibuit simul , & decoravit . ut in Telemaeo suo Archie p. Camaracensem fecisse , ferunt , quae sane historia diu iacere potuit ad subsequentia usque tempora , quibus jocosia scribendi ars a gumentum , & materiam sumpsit librorum multorum . Certe horum saeculorum homines in tali renere studiorum plerumque se exercui Ise , palam est . V. Fontan . praef. in Biblioth. Ita l. , palamque poemata multa ex Rotandi factis egregiis hausta , nam puerilia cecinit italico idiomate a uetor alterius poemat. Epici , euititulus Nerlin. Cocai , amores Bolard. , & Bernius itidem poemat. italica lingua . furorem Areostus , summus ille Vir , qui genus quoddam poeseos excogitavit ignotum sane antiquis, & plane novum , sed eximium procul dubio , & egrestum , u loquitur , & ratiocinatur Μa latesta in dialog. Ueronae edito sieculo decimosexto , in
quo de sentoris partes agit Speron. Ars eritica , quae latine censoria dicenda esset . primo gramaticis usu veniebat , ae se exercuit veteribus faeculis in varia multiplicique lectione auctorum , quae irrepsere in textum aut incuria , aut etiam studio emanuensium , vel non numquam diligentia auctorum . qui rursus opera cuderunt sua . V. Balui. , dc Walis chium in not. ad Lactan. Firmian. Dein se extendit haec ars etiam ad investiganda nomina scriptorum . quae aut temporum injuria deleta , aut data opera suppressa fuerant . U. Comm. in decret. Gennad. Lib. Hieronym. de Scriptorib. Ecclesiast. Postmodum aucta duxit longos , latusque tractus inter rudera omnia antiquitatis volvens cuncta , atque disquirens , quemadmodum Photius illam adhibuit , aliique antea jam facem Photio praetulerant . V. Praef. Art. Crit. Ioan . Clerici . Tandem ad capita revocata , & veluti in genera tributa coaluit in artem , qua usi sunt praesertim nostrorum temporum magni auctores , atque nobiles , qui in Orat. commemorati sunt . Verum praescripta illius non tam cena sitnt , quin indubium revocari possint , cum iisdem praescriptis , & institutis utatur Tillemontius ad Algari epistolam amplectendam , atque Natal. Alexand. Librum Pastoris , hic vero iisdem prorsus ad repudiandam epis . laud. , atque ille ad laud. librum
removendum . Quamquam autem id non tam oriatur a praetcripi. . quam ab e rumdem usu , ut etiam Physcis accidere solet in geometricis , quia tamen nondum praescripta ad usum tradita sunt , nec satis commode tradi poste , haEtenus compertum est , propterea vitia haec in ipsam redundare artem videntur . V. P. Honorat. a S. Μ. Carmelit. Discat Eeat. Sed vide inprimis praelat. in Tom. r. Misce laneae LazZaroni , quem nos edidimus , & ornavimus studiis nostris , ubi & de Art. Crit. & de ejus inventu . V. etiam insignem librum des causes de la corruption
77쪽
- 3 3. io , Uupinio , Richardo Simone , Petavio , Norisio , Raian audio, Meletio , Sirmundo , Launojo, Causa bono , Iuniore
Pagio ceterisque, quibus tantumdem censoria haec ars debet,
a Tillemontius in calce Tom. r. , quod ab Hegesippo de S. Iacobo Epise
so Hieroselymitano seriptam accepimus . exagitans VIII. Μon ita , quae regulas ainpellat , constituit , ad quae narratio historici revocata , si stet per i e , nec ruat acta iisdem , veluti instrumentis quibusdam , & machinis vera , rataque sit habenda . Priores autem duae regulae, seu potius monita duo, haec sunt: I. Si de re gesta recte dubitare non possumus , puta si a divina historia relata sit , aut alio modo comprobata , quamquam multa ex alio capite opponantur , nihilominus tenenda est & floci facienda , quae in oppositum offeruntur , quibus sat est aliqua ratione inficias ire. II. Verum si gesta res omnino eomprobata non sit , necesse est , removeantur opposita ita , ut absolutione Objectationum pendeat major , potiorque ratio credendi . rem se evenisse , vel non ;Atqui monita indiscriminatim accepta duo haec possunt homines vravissimos in errores inducere , nisi trutina theologica castigentur . Nam quis ignorat caput fidei de Trinitate satis superque comprobatum elle λ Quis ignorat pati caput hoc a philosophis diis custate ς non paucas , nec fatis parvas λ Porro pmpterea quia i culcatum est ab Ecclel a , ac testimoniis multis firmatum , sunt ne oppositionessusque , deque habendae λ Μinime gentium . Immo eo quod religio est . divi-mam credere naturam triplici hypostasi ast ei am ae quicquid religioni oblistit . falsum si prorsus , opportet : propterea necesse est , diluamus oppo:ita , & resel Iamus . Non enim sufficit exortare in doctrana fana . sed etiam necesse est , qui
contrad eunt arguere . Hinc vulgatum illud . Si repellis obtrectatorem . noli de re cogitare , quam tueris : quod nimirum , nonnulla sunt , praesertim in theologicis . quorum talis natura rerum est , ut ostendi nulla ratione queant , nec cognosci nisi ex oppositorum remotione . Ita profecto etiam de rebus gestis ratiocinandum est , quarum aliquae relatae ab Scriptore non multa fide digno , idcirco creduntur , quod quae opponuntur iisdem , landitus convelluntur , nonnullae vero ab auctore fide omni ceteroqui dignis limo , non tamen divina , propter agmen Ops sitionum insuperabile repudiantur . Et sane cum non omnium 1, culorum traditio populorum clara sit , ut nonnulla quae traditione non divina , nec apostolica , nee ecclesiastica , sed humana dumtaxat accepimus , prava nos traditione acce cepisse contendant meliores Critici , iique catholici . Vid. Papebroe. Edit. Bolia
land. Quo confugiendum est , ut possesibrem malae fidei . ab honae fidei possessore distinguamus , nisi ad objestationes , tamquam ad lylium lapidem λ Itaque
antevertat priorem regula altera , sicque Tillemontius recte agere videbitur . Nam primo cognoscitur veritas ex remotione impedimentorum , dein si , que remota utri
que sint ex iundamentis, & initiis di noscitur . Regulae ceterae sunt: III. Praesumptio in jure h. e. veri similitudo non est confundenda cum veritate , estque aggressoris , & contradicentis probare . Excipe quae praejudiciis laborant , ut Paganorum miracula certe falsa. IV. Res acta ab coaevi auctoris narratione , quam ab posterioris aetatis scriptore fidem accipit majorem . Fallax hoc monitum esse potest , si coaevus narret gesta Io finquae regionis, posterior propriae U. quae de silent. Oracul. scripsere Ser exercita ist. Crit. &c. Van-Dal de oracul- . V. Si quae narrata ab coaevo sunt non improbabilia videntur , quae vero a post aetore plane pugnantia, non est laborandum in eorum conciliatione. i VI. E
78쪽
historia, quamdiu Theologiae, ceu talo firmissimo, adhaesit,
non viguit autem avulsa, ac tamdiu jacuit, quamdiu remansit avulla.
Nec velim existimetis Theologiam ab Historia desertam lapsu cecidisse minori , quin etiam eodem motu labefactata , ita profecto debilitata est , ut paene conciderit
Et re quidem vera videtur ne vobis scientia illa divina , quae , posthabitis Divinis mysteriis , ac vitae christianae institutis , tota versatur in acutissimo quodam , & subtilissimo disputandi genere , in quo delicias qui facere solent , aguntur magis libidine , & impetu contentionis , quam pulcritudine veritatis , & quod qui audit , sonum quidem percipit Vocis , ad animum vero nihil traducit Z Mihi profecto non videtur . Et tamen haec quondam fortuna fuit Theologiae nostrae , hoc est disciplinae omnium elegantissimae , de nobilissimae , quae jam pridem ab historia relicta , atque deserta grande illud malum passa est , quod aestiva tempestate imminere agris
solet , quibus subducuntur irrigationes a ) . Cum au
VI. Excipias opportet canonicos Scriptores ab hoc monito , quos excepit dc Tilla- montius juxta praescriptum Augustini epist. 8a. ad Hieronym. VII. Si assertio nova est , rara autem , & parum creditu digna , sique ab uno tantum asseritur, ibique ponitur , ubi pleraque salsa sunt , assertoris erit illam probare , non aggrestoris , & contradicentis . Videas , ne erres abutendo monito hoc praeclaro . Est igitur operae praetium diligenter perpendas adiuncta omnia rei , ut Theologi iaciunt , quotiescumque Doetorem inveniunt singularis alicujus opinionis
VIII. Non est credibile , agere hominem contra seipsum , velle ; si igitur id
actum invenias in antiqua narratione, fabulosam illam credito. Certum est tamen, eximenda esse ab hoc loco acta Martyrum , quae tamen fidem publicam merenturi Vide Raimund. ae . m. praefat. a U. Loc. Theol. Melch. Cani . Nec refert historiam inter postrema loca theologica , & sedes ultimas argumentorum theologicorum enumerari . Nam non sacra , nec Ecclesiastica historia sedem postremam tenent , s ed prophana , dcilla , quae puram , totamque humanam , consuetamque fidem sibi adsciscit , sine qua stare optime potest atque conlistere theologia . Eeelesiastica autem hist ria eompleetitur omnino Conciliorum alta praeter ea cuncta , de quibus supra , proinde percurrit per sedes illas , quibus argumenta constituuntur , & comprelienduntur , quae tractat Est autem observatione dignissimum multas , eaidue I rincipes veritates theologicas ab fide historiae pendere , puta , Ecclesiam carninicam semper piopoluisse Christ i fidelibus Trinitare as. ea ratione credendam , t
79쪽
tem hoc predico omnes Vos monitos Volo , me non idcirco scholarum nostrarum studia , & exercitationes damna re . Hic enim vero palmaris error est Adami Tri cco-vii , ejusdemque furfuris hominum a ) , qui vitupera-
nendamque , qua nune nobis proponit , creditur Propterea a nostrIs , defendiaturque . Quod observare voluimus , ut inde , qui contra Socinianos recentissimos pugnant , quorum secta nimis nostris temporibus longe , lateque patet , pr be noscant . non tam momentis rationum , quam monumentis historiarum pugnandum esse , quod nos consecimus nuper , quod nempe si constet errata Samosatent , Photini , ceterorumque non modo ab Universalit Eccles a tamquam ha reses fui ite damnata , sed etiam ab Christianis Doctoribus semper cachinnis excepta , jam conclamatum est Socinianis , ac manus dedant opportet . Proinde illi multa fidei capita ab Μ. Justino invecta credunt , multa a Gnosticis hau sta , multa inde colle a , quae temper meliores homines repudiarunt . Porro hoc
uno monito artis centoriae , quo nos usi quondam sumus contra Christophorum Psastium . Nemo errorem in Ecclesiam inducere tentavit , quan turbas moverit hoe
uno , inquam , praescripto universbs Socinianos resellimus . Videant porro hine qui aliquid vident , necesse est , ruere certissimum hoc euatum , nisi fulciatur Ecclesiae factis , qui ous imbuti sint , opponet , qui tales disputationes temporibus vel necellarias nostris inire , volunt . Vid. Bussum de Trinit. , & Spa.
a Multi adversus scholasticas dii putationes scripsere inter eos praecipue , qui
ab Romana Religione superiore remivire descivere . Eminet tamen inter illos opus Adami Tribeccovii , in quo dc Ottrina omnis , & scholastica docendi formidamnata est . Etiam inter noitros multi viii sunt 1cholas damnare praesertim Ni-Σolius , dc Alexand. Burgos ora in . nostri Theologus eximius , de quo supra , in ea oratione , quam habuit publico in Romano gymnasio de necessitate elaquentiae ad theologiam comparandam . Uerum intercedit inter utrumque hominum genus discrimen , quod illi rationem , . . methodum docendi nostrum repudiandum esse contendunt , ceu Vanum , ambiguum , ac falsum plerumque ; praeterea damnant etiam dogmata Scholarum , seu enunciationes illas generales . a quibus pendent crebro impugnata ab haereticis Ecclesiae placita , & in Conciliis statuta , quaeque necet se esset longe . lateque vagarent , ac magnam in molem eum creverint ab eorum studio homines omnino terrerent , nec sat s enucleata in errores turbulentissimos imperitos raperent , nisi ad certa veluti capita rev eata essent . Perinde procul dubio ae ii quis naturae , di gentium jura adepturus per memorabilia nationum omnium , gentium , Omniumque leculorum per curreret . Aut enim ad tantae rei oras numquam perventurus esset , aut certe
inulta inter se specie terius pugnantia animadvertens , in multos raptum iri e rores , necesse ei set , rationes rei , aptitudinesque omnes vicillim ignorans . Hinc Canus praef. in loc. Theolog. jure dubitat an veterinus maLis oti materiem , an magis ob formam novis debeamus Itaque nostri , si quicquain arcendum essea 1 holis nonnihil autem arcendum este , profecto judicarunt , ea dumtaxat explosa voluerunt , quae longe I .ita a Mntibus theologiae , tamquam ex altera vena minime iacm ,..minimeque apta ad res divinas aliqua natione irrigandas scaturiunt , cujusmiai elle videntur eae iis nonnulla , quae scholastici hypothetice tractare solent , aut in qui ous veriari selent , tamquam in mundo commentitio Cartei ii , quamquam nec iit haec omnia arcenda sunt , quod nonnulla juvant ad veritates statutas , α saltas defendendas , ut de pura natura humana disputatio,
80쪽
Ie , quae ignorant cuncta , consuescunt ; sed illam spe
culandi rationem arguo , quae non in divinas litteras , non in traditiones , non in concilia , non in P P. SS. , non , uno verbo , in sacram lititoriam , ecclesiasticam radiaces agit , cuique Echius , qui non eminus spectavit agmen , sed cominus aggressus est , atque coegit , nec non Rae mundus , qui cuniculos omnes detegit , Viri aetate lu
periori docti & eruditi , perniciem illam adscribunt , quam temporibus suis sancta catholica , & apostolica Ecclesia indignissime perpessa est a ) . Sed evasit divina scientia
ratio , di alia talia . V. Laeeon. de vari Arist. Fortuna . Vide etiam Leibniet. in epist. qui fateri non dubitavit , se in soliola sticis Doctoribus praeclare multa inve nisse, quae falcibus recentioribus expurgata , munda , & elegantissima , & quando
que etiam nova existimata sunt.
s a Ioannes Echius , vel Echius , sic enim promiscue scriptum invenimus , in epistola dedicatoria suorum locorum comunium Churrari a Tungen Episcopo Heria bipotensi ita de se testatur : ., Quamtumvis autem haeresis invalescat , specula-- toribus Mon non est tacendum , sed vox , velut tuba , exaltanda est contra o Philisteos illos exprobantes aciem Dei viventis , & pro turri David omnibus,, animi viribus propugnandum est , in qua mille pendent clypei , & omnis a se matura Brtium , quod strenue hactenus sortissimi quique prestiterunt viri in lit se teris sacris clari . & ego omnium minimus cum his bestiis dentatis jam sae- pe & eminus . & cominus pugnavi . Cominus quidem Lipsiae cum ipso Dra-- conis capite Luthero , & Carol stadio xx. diebus disputando , spectante nonniimis quam Christianissimo principe D. Gemplo Saxonia Duce . Et in Baden cum se Capharnalia oecolampadio , & asseclis assidentibus duodecim Contonum Helve--, tiorum , & quatuor Episcoporum Ambasciatoribus , pluribus diebus conflixi.&e. Fuit autem Echius Ingoliladensis Canonicus , qui scriptis lacessius caussam suscepte defendendam. Μiror autem Floremundum Raemundum siluisse congressum Ehii eum Luthero , illumque cum Carol stadio non Baden , sed Lipliae actum fuisse , referre A. CIICI XVIIII. lib. I. c. I . Floremundus Rae mundus Consiliarius Regis Galliarum relicta Calvini sed a ad Romanas partes , ac Christi Ecclesiam accessit . Hic Gnopsim scripsit omnium sum
rum temtrorum controversiarum tam inter Lutheranos , Calvinistas , quam inter alιos pluramos , sive Hisoriam memorabilem de ortu , progressu ac ruinis haeresum XVI. Sae
culi , quam auxit , ct illustravit ex scriptis R. D. Gaspari Ulen inii Liniensis . Scribit autem de praxi Liberica circumveniendi catholicum lib. II. cap. κου I. prorsus in hunc modum : A Dum ita novi christiani novam fidem mordicus ampleri xi scripturam legunt , ac relegunt , & ad suum tensum interpretantur , ea-ri tholici multi Deum prisco ritu colentes , & in primitiva illa viventes simpli- citate importunis illis novatoribus antiquam fidem in dubium vocantibus , vix se quod responderent , habebant , nisi quod eos ad pastores , & Sacerdotes suos se ablegabant , ut quibus docendi munus divinitus esset commissum eum manda-- to , ut fideles , ipses , tamquam divinorum oraculorum interpretes audiant ,
is ac revereantur , eorumque praeceptis obediant . Hoc vero perincomode catholi
is cae religioni accidebat , quod ex hoc ipiis ordine ecclesiastico , in Germania