De Rebus Gestis ac Scriptus Operibus Baptistae Mantuani

발행: 1784년

분량: 228페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

Cum lacrymis animam tenues exhalat in auras. Multi . ante occasum vitae, Vicina scientes Fata sibi, condique suas tellure volentes

Relliquias sodere solum , glebisque subactis,

Sacrato vivi se composuere sepulcro. . Rura silent, vacuaeque suis cultoribus urbes, Iura fori Elamosa tacent, per compita surgit Gramen, & extinctis non lucent ignibus arae, Nec solitos cantus, nec odores templa Sabaeos Accipiunt, squallentque domus, muta omnia maerent.

8ui superant cladi, superum quibus ira pepercit,

oguntur miseri sua dulcia limina cives Linquere, & in mediis tentoria figere campis: Sicut per Lybicos solet armentarius agros Ferre larem , secumque suos vectare Penates .

Vidi ego per tacitos saltus, & inhospita lustra,

Mole sub exesa silicis, curvoque sub antro, Monticolas habitare viros. & gramine pasci. o Superi, loca qui tuti secura tenetis , Si scelere offensi nostro tam dira movetis Praelia, sat veteres, tam multo funere, culpas, Sat longo luimusque metu. Iam parcite. Saltem Relliquias generis, semenque relinquite nostri i 89 .hverim

Eadem haec repetebat, Tragedia , quae ruituri A A. choro I. Sylva IV. sol. I. Bellicus nostras luror it per urbes, Marsque lorica radians ane . . Elevat cordis sitibundus ensem Sanguinolentum. NuIIa speratur requies in inis Cladibus, pestis magis ista semper Crescit. & virus iaculatur omne omne per agros. Iam diu noster rigat arva sanguis, Et serie caesos epulantur artus, Atque per lucos laniata portant

rita volueres.

Insolens campos populatus hostis. Abstulit senes , alimenta vitae - omnia in praedam dedit, atque passim Regnat egestas.

72쪽

InterIm hisce omnibus etsi angebatur plus mum Carmeli. ta optimus; numquam tamen despondebat animo, seque haec omnia passus rebus servabat secundis, quibus aliquando seu i datum est, dejectosque animos in spem novam eriis ere; magno scilicet gaudio affectus est , quoties, diro epi-emiae viru cessante, ac remittentibus, quae alte adeo ipse

deplorabat . civilibus dissidiis, hostes etiam, qui fata armis quocumque ferentes mortis vestigia, nullo non loco, sinebant in sugam praecipitem se induerunt, anno MCCCCLXXXI. iso , qui felices rerum exitus quantam pepererint Auctori N. laetitiam, quamque suavi animum ejus dulcedine persederint , facile quisquam intelligat, ex quo ipse postquam, nuntio de Turcarum incursibus accepto, sedula continuo anxietate & viros Principes, & Christianos populos ad arma contra illos capessenda, meliori, quo licuerat, modo, adhortatus I9l fuerat, quum exinde collatis simul Rom H 1 nis

Pallor obscurus . macies, &, haustis Viribus , languor moribunda pascens Membra discurrunt, & ubique mortis Errat imago. Cernite aerumnas , miseramque sortem Caelites , nec tot populos sinatis Amplius turbae petulantis istos Ferre tumultus. His assinia reperias, altero etiam choro, qui in Anmerpiensi, qua potissimum utimur, editione non, ut prior ille, in Sylvarum Istris, sed extra illos h. hetur, tomo II. sol. 239. verso. im n Quum Mahometes II. Turcarum Tyrannus cum ingenti classe inis Calabriam aphulisset, Hydruntem . Vulgo Ottranio. expugnasset, ac peris Italiam Barbari inde grassarentur, in tanto rei discrimine Sixtus lV. curas. Omnes ad eos propulsandos adhibuit, Principum opem imploravit, ac tan-m dem Hydruntem vindicavit a tyrannide Tarcarum . qui, eodem anno. MCCCCLXXXI. nuncio de Misometi l l. morte accepto, Italia secesserunt. πGraveson Hist. Mel. sec. XV. colim. II. . ac ante ipsum Henricus Spon-danus, Muratori etiam , in Annalibus , alii. si si Tomo I. sol. Is . - 168. carmine , cui hunc secerat titulum: α Οbu Iurgatio cum exhortatione ad capienda arma contra Infideles ad Reges, &n Principes Christianos n quo & Summum Ecclesiae Pontificem Sixtum IV., S , qui tunc imperabat. Romanorum Regem . & Regem Pannoniae. ac R gem Francorum . Regem Hispaniarum, Lusitaniae rurius, Navarear, Angli Daciae. Poloniae . Prussiae. & Rullia . cons riptos etiam Senariis Veneti Pa tres, ac Mantuae Marchionem Franciscum isonzaga, reliquos tandum Euro. eae universae Principes ad grave hoc, pro publica omnium pace, ineundum beIlum iuvitabat ; ad quos tamen non missa haec ab Auctore, sed vos

73쪽

nis, Genuensibus 192 , Pannoniis quoque i 93 , alii si

que aliorum Principum copiis, Alphonsus Calabriae Dux belli Imperator designatus cum Turcis manus conteruit, recuperavit Hydruntem, Christianique nominis hostes conjecit in fugam, Mantuanus sibi temperare haud potuit, quominus jucundum Alphonso promeret epinicion , Disarum lib. III., quo haec, inter alia, est modulatus ci 94 . At modo Thraicios hostes, Mahometica castra Finibus ejiciens nostris, & Iapygis ora Non Calabros tantum saltus, urbemque receptam, . Brundusiique lares , & rura Lacinia longe, Ac Lacedaemonii tutaris jura Tarenti; Verum omnem Italiam , sicut, qui litora servat, Vicinos omnes tractus subducit ab undis. Alterotis aetendi eonsilio fuisse digesta , vel ex eo facile eonstat. quod vir esset ipse priorus, cuique adeo nil eum Principibus in bella ciendis: tum inde ex niamia, qua epistolae quaedam lcriptae sunt, brevitate. ut illa ad Daciae Regem, quae imo cum anterioribus aliis, vel ipso contextu, unitur incipiens et Nee te meorum sceptro decorate superbo

Esse decet residem . . . .

Attamen quaedam saltem afl eorum aliquos missa putavit Ludovicus a LTeresia La succession Oe. ebap. CCLVI. pag. 187.ὶ subdens imo, quod sic Nantuanus ineita pi seura Pranees ά mendo tis a mes. Sane haud equidem il- Iud , nisi immerito. dixeris nee illum unquam ad Refies, ac Principes viros, nec ad eum ipsos scripsisser ω Fu te delitie de' primi Potentati det mondo, B i Papi i' appreMarono, i Re gli strissem. . inquit de Auctore N. Ga nati di Mant a lib. XI. Cap. I. pag. m. 84 . Asnellus Masset, quod re sus, toto vitae hujus contextu, uberrime patet. Cisterum non apud unum Mantuanum id tenus privatae, sic dieam, encyclicae exempla invenias. Assin Cestro percitus aliquando Carolus Maria Maddius scribebat ad PHAcipes Brita men paraeneticam , cujus disticho I .: cur, inquit: Cur vos devovit tam dira in sata veternus Cur vos nec iugulo cuspis adacta movet Adisis illius anee ta pomum a musrellanea a Iacobo Maehio Mediolani edita in a a. MDCCXXVIII. pag. Mo. - i. Interea Mantuani objurgatio illa cum exhortatione &c. refertur etiam a Nicolao Reusnee De bellis Turciso orationes, O eonfiationes. VoL II. edit. Lips in 4. MDXCVI. pam 2 a. tsαὶ Muratori Annati s Italia tomo IX. ad an. MCCCCLX I. Claudii Fleum continuator. Hi stare Ecclesias. Iiv. CXV. n. LX.

394 Tomo opp. III. sol. 278.

74쪽

6 I. Altero a scriptis hisce versibus anno, haudquaquam memoratae pestis infortunia omnino fuerant extincta, quibus adeo commotus iterum Mantuanus septem ea deflevit a se

compositis psalmis ius . Mox anno M. CCCC. LXXXII.

rationibus a Muratorio I96 allatis, novum rursus motum est bellum Venetos inter, ac Herculem I. Ferraria Ducem,

adversus quem signa tulit Robertus Sanseverinas 197 , cui

quum

i91 Videsis illa tomi I. initio. Arsuitur hie a Niceron Ammoires Otatona. XXVII. pag. idi . Ludovicus Ellies D Pin. quod non VII. Mantuani psalmos; bene vero VII. Davidis a Mantuano carmine donatis, supino vid licet errore detentus annuntiarit, quum imo nec ullum alibi reperire sit Davidis . psalmum a Poeta N. latinis versibus expressitur, unumque Occurrat Parae ues Masiana lib. II. . quod ipse latino metro adstrinxit Deiparaecanticum Magnifera Lucae I. M. &c.ὶΜagnifice Regem mea mens extollit Olympi. Et Deus exhilarat sancto mea viscera plausu: Vidit enim pectus supplex, humilemque ministram.

Ingentique meos vestivit Numine sensus :Propterea Ventura canent me cuncta beatam Secula ; namque modis in me surgentia miris omnipotens rerum miracula suscitat Auctor. Ipsius aeterno clementia flumine torrens In genus omne fluit, scut in Doridis RIVO . . . . . Perpetui volvunt plenis vada cursibus amnes.' Explicuit forti vires , animumque lacerto .

Atque suo elatas dispersens robore gentes Eruit excelsos, humilesque in sceptra vocavit Esuriem saturam inopum dimisit inanes , Oui terrae rimantur opes. Divina videntis Suscepit miserans pueri genus. atque fidele Semen , ut antiquis refrensa parentibus olim Abrahamo. natisque dedit, prosique nepotum. Posuit , ut liquet, Divisa νώ ntis pro Urael, sei licet id quoque sonat m-hraeis vox illa. Adici Calmet Dimonnat . d. Iu Bible tom. I. omisimus hic Simeonis aliud: Nane dimiιiis t Lucae H. U. &c. . quod sic ille versibus es fert Panaeniras Mariana lib. III. Iam mea, Sancte Pater, meras velut ante Iocutuν, Ultima paeifico concludis tempora fine . Namque salutarem partum tua maxima dona Vidimus his oculis . his sustentavimus ulnis. Immensam reseras lucem, populique sub ora Mittis . ut omnigenas caelani lumine sentes Clarificet, crescatque tuae nova gloria plebi :

75쪽

um postea carmen panegyricum Mantuanus panxerit i 38 ., inter caetera, scribit i 99 : Arma, viros, fractasque Padus, sub gurgite lato, Volvit adhuc classes, & adhuc tinnitibus aures

Ferrariae tantis resonant . .

Tum ad Venetos se reserens, de quorum Republica optime meritus fuerat Sanseverinas : credimus, inquit: Credimus ossiciis olim longaeva daturos Signa triumphalem Venetos ingentibus arcum: Nam penes hos Vivit priscae virtutis imago 1 oo .

tiμὶ Tomo III. sol. 193. - ΣΟ8. 199 Folio 196. cetoo Quum, versu interiecto, subdat ibidem de eodem Roberto. At nunc Romanas arces, gentisque Latinae Re a. quibus quondam totus non obstitit orbis. Ea violata sacri defendit jura Senatus. Illud hinc essicias earmen istud non ante annum ΜCCCCLXXXV. digestum fuisse, quo nimirum Sanseverinas Innocentii VIII. vexillarius, seu Polemarchus. annuentibus Veneti dominii proceribus, creatus est, ceu habet Aκ- i ae I ia tota. IX. M. MCCCCLXXXV. muratorius.

76쪽

CAPUT VI IL

UNIVERSAE MANTVANORUM PATRUM cONGREGATIONI PRAEFICITUR. S. CHRYSOGONI ccENONIUM, ET ECCLESIAM IPSIS ACQUIRIT.

Nuo M. CCCC. LXXXIII. coegere Mantuanae Congregationis Patres generalia comitia Novelariar χoi , in Rhe.giensi Dioecesi. in iisque Mantuanus N. Generalis Vicarius

electus est , quamvis annos tantum natus V. supra XXX. Vix autem acl id muneris assumptus rem habuit cum G nerali totius ordinis Procuratore Marco de Monte Catino,

qui, die XVI. Mati M. CCCC. LXXXII. in comitiis generalibus Avenione coactis ea auctus fuerat dignitate cacia . Rem paucis, sed nitide exponit, quem nunc exscribimus, Ventimiglia io 3 . MEtsi generalium capitulorum statutis. ω ac peculiari sua Bulla, praeterito anno, edita Sixtus IV. se is tribus, ac sororibus nostri ordinis nigrum in vestibus co- ω lorem praescripserit; attamen, hoc anno, qui Pontificatus is sui fuit postremus, idem Pontifex ad controversias omneso dirimendas, quae tunc Religionem inter, ac Mantuanam ω Congregationem cujus praeclarissimus vir Baptista Man-n tuanus Generalis erat Vicarius versabantur, speciali sua. Bulla, ejusdem Congregationis fratribus potestatem facitn habitum grisei coloris , sive tane induendi juxta convem ιν tionem inter Generalem ordinis Procuratorem , & Gener is Iem

77쪽

64lem Congregationis Vicarium antea fissim . M LItem illans Eminentissimis oliverio Caram , ac Ioanni Baptistae Cibo discutiendam tradidit Summus Ponti sex Σοή . iisque pro

Mantuano definientibus , eam Bullam, cui initium :pro regulari castimonia aos , fuisse, Mantuani ejusdem princibus, VII. Kal. Iunias, anno M. CCCC. LXXXIV. obtentam scribit Lezana ceto 6 : fuit autem haec plane rerum circumstantia, qua scriptam a Poeta Ν. decimam Eclogameensent eruditi 1o7 . Equidem haud facile divinaverim, a riuid causae esset, cur nigri coloris habitum alte adeo dete-aretur Mantuanus; at quamvis universam hanc rem non

maximi momenti habeo, nolim tamen quis, capta inde occasione, Auctorem Ν. ex eorum ingenio esse putet, qui in rebus nihili nimiam saepe operam ludunt; scitum enim apud veteres colorum in Vestibus normam , usus, discrimina varia omnino fuisse, ac magna interdum religione observata, id , quod, ut caeteros mittam , ostendunt relati ab erudito Societ. Iesu scriptore Martino De Roa auctores 2o8 ; quinimo nec levis prorsus videatur quaestio illa, si ea attendam tur, quae omnigenae eruditionis vir Leo N. Rhedonensis in hanc rem ex ipso etiam Mantuano disputat, Tno Mesis monastica, titulo potissimum V. 2O9 . At vero alia nunc

Cosmas de Villiera MMDia. Cum tom. I. col. 3 . ao8ὶ Singularium lib. III. cap. VL. lib. V l. cap. XU. Derives hue etiam nonnulla ex Carmeli Storia di varii eostumi &e. tom. I. cap. XII. . Videsis &Samuelem Pitiscum t Lexico antiquitatum Romanarum tom. III. V. Vtatis Pas. m. 69s. , rursus Christianum Brunings compendio antiquitatum Graecarum cap. Iv. sect. u. Sῆ. 4. a J Sudio sapientila universalis tom. III. a pas. 39s. adusque 444. Mantu num facti. quem vocant, errore deceptum ex hisce eius versibus liquet Decalamitatibuδ temporum lib. III. fol. 44. , ubi sie de magno nostri ordinis P irinno Hiar: οῦ Rudem tunicam tetrae fuliginis instar,

Cui simplex, expersque artis natura colorem Fecerat . induitur, per iscula cuncta nepotum

Progenies justi similem gestaret amelum.

78쪽

memoranda praeclare a Mantuano gesta, quae inter non equidem minimi illud fecerim, quod, per id temporis, Summus Ecclesiae Pontifex Sixtus IV. aio concessa olim ab Euge. nio IV. x ii Congregationi blantuanae privilegia, Mantuani rogatu , non firmarit modo; sed & novis aliis concessis auxerit, atque ampliarit Ma , favente etiam Cardinali Ioaanne Baptista Cibo ordinis protectore, qui, Sixto IV. die XII. Sextilis M. CCCC. LXXXIV. e vivis erepto , ad suis premum Ecclesiae regimen exaltatus est, assumpto Innocentii VIII. nomine, cui in grati fortassis animi testimonium , ac etiam , ut illum ad pii sumi viri Ludovici Morbioli Bononiensis ai 3 causam pro beatificatione in Romana curia aperiendam permoveret, ejusdem Morbioli vitam carmine digestam consecravit 2 4 , quam rursus, facta ad eundem Summum Pontificem apostrophe , ita concludit:. Magne Pater , qui res hominum specularis ab alto

Vertice consultes , iudiciumque seras :Nam nihil audendum temere, nec dicere Sanctos Convenit assensum Νuminis ante tui. Si tamen hunc liceat caelestibus addere Divis, Surgeret aetatis gloria summa tuae. Sit tibi prosperitas, te Νestoris, atque Sybillae Secula in aeterni nectaris arVa ferant . . Hactenus haec , olim , quum nos donaveris urbe Romulea, plectro te meliore canam.

I Quibus

aio Constit. Sessis Apostolica XII. Augusti an. MCCCCLXXXIII. Bulium

carmel. t m. I. pag. 378.

a iij Bulla Fama Lotis is III. Septembris an. MCCCCXLII. Milan O . to m. I. pag. 2 3. 1ix Letana ad an. MCCCCLXXXIIl. n. s. a13 Cujus mores, atque eximiam pietatem, quum Bononiae ageret, testis oculatus perviderat. ceu & Henrico Spondano , Baronii epi ome ad annum MCCCCLXXII. n. XlV. in adnotatum est, & ex eo Leaana, ad eundem an num c n. 6. animadvertit. 224 TOm. opp. II. sol. 21 . - a 29. Hoc Mantuani carmen italice reddidit uidem Congregationis alumnus Ioannes Petrus Chiretola, uti habet Ioannes alaria rima rratro M. pag. ara. , vuljers inibi. cum, tom, Il. col. 74. .

79쪽

. Quibus scilicet Mantuani votis libens annuisse vi/etur Summus Ecclesiae Hierarcha : nam primo, Ludovici Morbioli memoriam sacris Ecclesiae fastis insertam colligi posse videtur ex viro literis commendatissimo Claudio Chastella in 1 is , ex Masini, Sigonio a 6 , aliis: quod autem urbe postmodum a Summo eodem Pontifice Auctor N. donatus sit, id, conceptis verbis 117 , assirmat Ludovicus a S. Teresia, qui & illud observat plura a Mantuano Romae degente eidem Summo Pontifici dicata poemata, ad illa fortassis respiciens, quae extant Sylvarum libris 2i8 . Quo vero tem

pore

sals) In Marrirninio Gallaeo pag. 34 . . ad quod appellat Villios Bibl. cum

,,6) Eumdem Morbiolum misi insignit titulo Masini Eolo a p/justrisia IX. Novemb. pag. 36α. : sed & iitulo Beati decoratur a et Philippo Arse. lati . recenti sua operum Caroli Sigonii editione Mediolanensi in solio M. DCC. XIll. stomo III. intra coli. 6aa. -- fias ). ea scilicet reserente, quae de Monhiolo ex Mantuani eo carmine exscripserat Sigonius De Episcopia Bonomen- tis lib. IV. in Philippo Calandrino eis edit. , & tomi coli. 3 s. 6. , quam rursus vitam a Nisonio ex Μantuano se collectam . & ad se a Bononiensi amissi te cardinali Gabriele Palaeoto dono missam collectioni sitae Laurentius Surius inseruit tom. VII. De prioas a Ss. 1 oriti die XXVIII. octo. Bris pag. 79 . edit. Coloniensis in sol. an. M. I in I.). Legatur omnino Benedictus XIV. De eononir. lib. II. cap. XVIII., n. 6. , ubi hoc , quod in Bononiae Metropolitana Ecclesia extat, Ludovici Morbioli auratis litteris exa

ratum elogium Commemorat.

BEATO. LUDOVICo. MORBIOLO. BONONIENSI VIRO. VITAE. SANCTIMONIA. ADMIRABILI. ΜGRVM INTEGRITATE. MIRACULORUM. CLARITATE. ILLUSTRI CVIVS. INCLYTA . FACTA. BAPTIS . MANTVANVS CVLmm. CARMINE. PROSECUTUS. EST VIX. AN. LII. OBIIT. V. NON. NOVEMB.m P. CCCC. LXXX.

Laudatur hinc Mantuanus ει ab Emmanuele de Allevedo, SynoUBeneium XIV.

80쪽

pore Summi Pontificis nutu Romam venerit indicat Ludovicus idem a S. Teresia, anno videlicet MCCCCLXXXV., quo Viearii Generalis munere est absolutus. Ex iis autem xi 9 . quos tum sibi praecipuo devinxit amore, fuit Emi. nentissimus Hieronymus Basso De Rovere Sixti IV. ex sorore nepos, Recine tensis iro) Episcopus, ac titulo S. Chrysogoni Cardinalis cali) , apud quem, quum magnam &pietatis, & sapientiae existimationem consecutus esset Mantuanus , in animum induxit Princeps Eminentissimus Ecclesiam, cujus ipse titulo nominabatur, coenobio eidem adjuncto, Mantuanae Congregationis Patribus adsignare, seu id executus postea suerit anno. ut putasse visus est LeZana ,

MCCCCLXXX., seu paulo setius, uti contendit Ludovi

cus a S. Teresia eam praesertim ob causam, quod S. Chrysogoni titulum Cardinalis Basso nondum, eo anno, suscepissi

set, cui & Venti miglia subscribit afferens Σri fundatum s. Chrysogoni coenobium anno MCCCCLXXXVI. , quam

sane in figenda.concussionis illius. epocha historicorum di. strepantiam, quum haud plane ignoraret Leaana citatus,

l 1 hoc

Ianoeentium VIII. Orator s sol. α4 . - as . Ilue quoque appellandum sortassis carmen epicum quingentis cons ans. ae septuaginta ei reiter versibus, inseri intum: Pupatis tritimphus, quo innocentii papae VIII. 6sωανωσις describitur

ustiti XII. codicis M s. Hieronvmi Bariuialdi penes Calogera cit. olim rem. XXVI. pag. i s. . quod Mantuano N. adscribendum suspicatur idem Barussaldi 1. , quod excipit immediate in etiJum XI. continens memoratam alibi nota i3o.) ipsius Mantuani orasonein e Il. , quod, inter Legatos solem nitati illi adstantes. principem locum Mantuano adiudicat. dii O n Le terine de Vicaire Ghnerat de notre Mantovan , qui, selon Iesis constitutions de cerae Congrusation , ne doli durer, que deux ans , Etantri expire, nOtre Mantovan tiat a Rome par ordeo de sa Sainteio, citi is seis fit admirer par ci doctrine & sa piet ε. Entre les Cardinaux . qui pour sesn qualitEs rassectioniaerent. Hi te ne Qeu do si xte quatrieme, comme fit sis lune sestur de ce Pape, nomine . a ea ule de son pere , se me B. sso. sue R d'a uires nonament Ierome de Ruvere . dii novi cle fa mere. Ce Cardiniam aYant εtε cree par son oncte Εὐεque de Recanati en ta Marque d'Aneone,n Cardinal de sa into Bathine, & puis. en changeant de iii re, Cardinal deis S. Chrysogon . considerant de pr- les vertiis de notre Mant an, & ayantn qu de tui la roeularit4 . qui sobservolt en ta Congregation de Mantove, is Votaut leur sonuer un Convent a Rottis & leur donna i Eglise de S. Chrys, sogon . B La 6Messon chap. CCLVll. page 38 .

re Claudii Flevty continuator ei. Iiv. CXIV. n. CXLIII. LaaM II Sacto camelo Batiano lib. I. cap. vi.

SEARCH

MENU NAVIGATION