장음표시 사용
21쪽
IN AE CATILINAM GRATIO I. 15 adducor ut faciam tum denique interficiere, cum jam nemo tam improbus, tam perditus, tam tui similis inveniri poterit, qui id non jure laetum esse fateatur; quam vi quisquam erit, qui te defendere audeat,
vives, et vives ita ut vivis, multis meis et firmis praesidiis oppreSSus, ne commovere te eontra rempublicam possis multorum te etiam oculi et aures non sentientem, Sicut adhuc fererunt, speculabuntur atque custodient.
d. Etenim quid est, Catilina, quod jam amplius Io
exspectes, si neque nox tenebriS obscurare coetus nefarios meo privata domus parietibus continere voces conjuratiοnis tuae potest Si illustrantur, si erumpunt omnia' ut jam istam mentem mihi crede, obliviscere eaedis atque incendiorum Teneris Ibundique luce sunt elariora nοbis tua consilia omnia quae jam mecum licet recognoscaS: meministine me ante diem XII. alendas Novembres dicere in senatulare in armis certo die, qui dies futurus esset ante diem vi salendas Novembres, C. Manlium audis 2ociae satellitem atque administrum tuae Num me fefellit, Catilina, non modo res tanta, tam atrox tamque incredibilis, verum, id quod multo magis est admirandum, dies Dixi ego idem in senatu eaedem te ptimatium eontulisse in ante diem v 25Κalendas Novembres, tum cum multi principes civitatis Roma non tam sub conservandi quam tuorum consiliorum reprimendorum ausa profugerunt num infitiari potes te illo ipso die meis pruinsidiis, mea diligentia circumclusum commovere te Bocontra rem publicam non potuisse, cum tu discessureterorum, nostra tamen, qui romanSiSSOmug, eaedete contentum esse dicebas Quid Z Cum te Praonesto alendis ipsi vi Novembribus seeupaturum nocturno impetu esse consideres, sensisti ne illam 85eoloniam me jussu, meis praesidiis, custodiis, vigiliis esse munitum ihil agis, nihil moliris, nihil
eogitaS, quod non eg non modo audiam, Sed etiam videam planeque Sentium ,
22쪽
. Recognosce tandem mecum noctem illam superiorem:-jam intelliges multo me vigilare acrius ad Salutem quam te ad perniciem rei publicae Dico te priore nocte venisse inter falcarios- non agam si obscure- in M. Laecae domum convenisse eodem complures ejusdem amentiae scelerisque Socios. Num negare audes Quid taces Convincam, si negas. Video enim esse hic in senatu quoAdam,
qui tecum una fuerunt di immortales V Ubinam Io gentium sumus In qua urbe vivimus stilum rem publicam habemus bic, hic sunt, in nostro
numero, patres conscripti, in hoc orbis terrae sanditissim gravissimoque consilio, qui de nostro omnium interitu, qui de hujus urbis atque adeo de orbis terr I rum exitio cogitent hos ego video consul et de republica sententiam rogo, et quos ferro trucidari Oportebat, eo nondum voce vulnero. Fuisti igitur
apud Laecam illa nocte Catilina distribuisti partes Italiae statuisti quo quemque proficisci placeret;
2 delegisti quos Romae relinquereS, quo tecum educeres descripsisti urbis partes ad incendia comfirmasti te ipsum jam esse exiturum dixisti paulum tibi esse etiam nunc morae, quod ego viverem reperti sunt duo equites Romani qui te ista cura libe-2 rarent et sese illa ipsa nocte paulo ante lucem me in meo lectulo interfecturos esse pollirerentur. Haec ego omnia, vixdum etiam coetu vestro dimisso, comperi domum meam majoribus praesidiis munivi atque firmavi exclusi eos, quos tu ad me salutatum 3 miseras, cum illi ipsi venissent, quos ego jam multis ac summis viris ad me id temporis venturos esse praedixeram. 5. Quae cum ita sint, Catilina, perge quo O pisti egredere aliquando ex urbe patent portae; 3b profieiscere nimium diu te imperatorem tua illa Manliana castra desiderant. Educ tecum etiam omne tuos; si minus, quam plurimo Ppurga urbem. Magno me metu liberabis, dum modo inter me atque te murus intersit nobiscum versari jam diutius non
23쪽
IN L. CATILINAM GRATIO d. et poteS; non feram, non patiar, non sinam. Magna di immortalibus habenda est atque huic ipsi a ovi Statori, antiquissimo custodi hujus urbis, gratia, quod hanc tam taetram, tam horribilem tamque infestam rei publicae pestem toties jam effugimus : non est saepius in uno homine summa Salus perbelitanda rei publicae. Quam diu mihi consuli d signato, Catilina, insidiatus es, non publico me praesidio, sed privata diligentia defendi cum
proximis comitiis consularibus me consulem in Ioeempo et competitores tuos interficere voluisti, compreSSi conatus tuos nefarios amicorum praesidi et copiis, nullo tumultu publice concitato denique, quotiescumque me petisti, per me tibi obstiti, quamquam videbam perniciem meam cum magna calami Istate rei publicae esse conjunctam nunc jam aperterem publicam universam petias templa deorum immortalium, tecta urbis, vitam omnium civium, Italibam denique totam ad exitium ac vaStitatem vocas.
Quare quοniam id, quod est primum et quod hujus 2o imperii disciplinaequeJmmorum prοprium est, facere
nondum audeo, faciam id, quod est ad severitatem lenius et ad communem salutem utilius nam si te interfici jussero, residebit in re publica reliqua coinjuratorum manus; sin tu, quod te jam dudum 25
hortor, exieris, exhaurietur ex urbe tuorum comitum
magna et perniciosa sentina rei publicae. Quid est, Catilina Num dubitas id me imperante facere, quod jam tua sponte faciebas ' Exire ex urbe jubet consul hostem interrogas me, num in exsilium Frao Non jubeo; sed, si me conSuliS, Suadeo.6. Quid est enim Catilina, quod te jam in hae urbe delectare possit Z In qua nemo est extra istam conjurationem perditorum hominum qui te non metuat, nemo qui non oderit. Quae nota domestica 35 turpitudinis non inusta vitae tuae est Quod privatarum rerum dedecus non haeret in fama Quae libido ab oculis, quod facinus a manibus umquam tuis, quod flagitium a fore corpore afuit Z Oui tu
24쪽
IS M. TULLII GICERONIS adolescentulο, quem e ruptelarum illecebris in tisses, non aut ad audaciam ferrum aut ad libidinem facem praetulisti Z Quid ver, Nuper eum inorte superioris uxoris novis nuptiis domum vacuefecisSes, nonne etiam ali incredibili scelere hoc euius cumulasti Z Quod ego praetermitto et facile patior sileri, ne in hac civitate tanti facinoris inmanitas
aut exstitisse aut non vindieata SSe videatur. Praetermiti ruinas fortunarum tuarum, qua omne in
Impendere tibi proximis Idibus senties ad illa venio, quae non ad privatam ignominiam vitiorum tuorum, non ad domesticam tuam dissicultatem a turpitudinem, sed ad summam rem publicam atque ad omnium nostrum vitam salutemque pertinent. io-Is testne tibi haec lux, Catilina, aut hujus caeli spiritus esse jucundus, cum scias horum esse neminem qui nesciat te pridie alendas danuarias Lepido et Tullo consulibus stetisse in eoinitio cum telo Manum consulum et prineipum ei vitatis interficiendorum 2 causa paravisse ' celeri ac furori tuo nοu mentem aliquam aut timorem tuum, Sed fortunam populi Romani obstitisse Ae jam illa mitto, neque
enim sunt aut obscura aut non multa eοmmiSSa quoties tu me designatum, quoties consulem interfi-25 ere eonatus es t Quot ego tuas petitiones ita com esitas, ut vitari pοSSe non viderentur, Parva quadam
desinatione et, ut aiunt, eorpore effugia Nihil agis, nihil adsequeris, nihil moliris, neque tamen conari ac velle desistis. Quoties ibi jam extorta est Bo ista sie de manibus ' Quoties vero excidit casu aliquo et elapsa est Tamen ea earere diutius non potes; quae quidem quibus abs te initiata aeris
ac devota sit nereio, quod eam necesse putas esse in consulis corpore defigere. 35 i. Nunc vero quae tua est ista vita Si enim jam tecum loquar, non ut di permotu eSSe videar, quo debeο, sed ut misericordia, quae tibi nulla debetur. Venisti paulo ante in senatum: quis te ex hac tanta frequentia, tot ex tuis amicis
25쪽
IAE L. ATILINAM ORATIO I. Isae necessariis salutavit Z Si hoc post hominum memoriam contigit nemini, vocis exspectaS contum,liam, cum sis gravissim judici taciturnitatis P pressus Quid, quod adventu tuo ista subsellia vacuefaeta sunt, quod omnes consulares, qui tibi et persaepe ad caedem constituti fuerunt, simul atque adsedisti, partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt, quo tandem animo tibi ferendum putas Servi mehercule mei si me isto pacto metu rent, ut te metuunt omnes cives tui, domum meam Io relinquendam putarem tu tibi urbem nοn arbitraris V Et, si me nieis civibus injuria suspectum tam
graviter atque offenSum viderem, carere me aSpeetu civium, quam infestis omnium oculis conspici mallem tu, cum conscientia scelerum tuorum agnoscas Sodium omnium justum et jam diu tibi debitum, d
bitas, quorum mente isensuSque vulneras eorum
aspectum praesentiamque vitare Si te parentes timerent atque odissent tui neque eos ulla ratione Plaear POSSeS, tu, pinor, ab eorum culis aliquorio constederes ta nunc te patria, quae communis est paren omnium nostrum, dit ac metuit et jam diu te nihil judicat nisi de parricidio su cogitare hujus tu neque auetοritatem verebere nec judicium sequere nec vim pertimesces Quae tecum, Catilina, sic agit 25 et quodam modo tacita loquitur: v Nullum jam alia quot annis facinus exstitit nisi per te, nullum flagitium in te; tibi uni multorum civium neces, tibi vexatio direptioque sociorum impunita fuit ac libera; tu non solum ad negligendas leges et quaestiones, Soverum etiam ad evertendas perfringendasque valuisti superiora illa, quamquam ferenda non fuerunt, tamen, ut potui, tuli nunc ver me totam esse in metu propter unum te, quicquid increpuerit, Catilinam timeri, nullum videri contra me consilium iniri 35 posse quod a tuo scelere abhorreat, nοn est ferenduma quamobrem discede atque hunc mihi timorem eripe: i est verus, ne opprimar; sin falsus, ut tan- dein siliquando timere desinam. '
26쪽
2o M. TULLIL CICERONIS8. Raec si tecum, ut dixi, patria lοquatur, nonne impetrare debeat, etiam si vim adhibere non possit
Quid, quod tu te ipse in custodiam dedisti Z Quod
vitandae suspicionis causa ad M' Lepidum te habitatare velle dixisti ' A quo non receptus etiam ad me
Venire ausus es, atque ut domi meae te adservarem rogaSti eum a me quoque id reSponSum tuliSSes, me
nullo modo posse isdem parietibus tuto eSSe tecum, qui magno in periculo essem, quod isdem moenibusto contineremur, ad Q. Metellum praetorem venisti a quo repudiatus ad sodalem tuum, virum Optimum,
M. Marcellum demigrasti quem tu videlisiet et ad custodiendum te diligentissimum et ad suspicandum Sagacissimum et ad vindicandum fortissimum fore Is putasti. Sed quam longe videtur a carcere atque, vinculis abesse debere, qui se ipse jam dignum ustodia judicarit Z Quae cum ita sint Catilina, dubitaS, Si emori aequo animo non potes, abire in aliquas terras et vitam istam, multis suppliciis justis debi-2oriisque ereptam, fugae solitudinique mandarer Refer' inquis ad senatum; D id enim pοstulas, et si hic ordo placere decreverit te ire in exsilium, obtemperaturum te esse dicis. Non referam, id quod abhorret a meis moribus, et tamen faciam ut intelli-2bias quid hi de te sentiant. Igredere ex urbe Catiulina, libera rem publicam metu, in exsilium, Si hanc vocem EXSpectas, proficiscere. Quid est, Catilina FEcquid attendis, ecquid animadvertis horum silentium Patiuntur, tacent. Quid exspectas auctoria
Baetatem loquentium, quorum voluntatem tacitorum pedispicis 3 At si hoc idem huic adolescenti optimo P. Sestio, si fortissimo vir M. Marcello dixissem, jam mihi consuli hoc ipso in templo senatus jure optimo vim et manus intulisset JDe te autem, Catilina, cum
ab quiescunt, probant cum patiuntur, decernunt cum taeent, clamant neque hi solum, quorum tibi auctoritas est videlicet cara vita vilissima, sed etiam illi equites Romani honestissimi atque optimi viri, ceterique fortissimi cives, qui circumStant senatum, qu
27쪽
IN L. CATILINAM ORATIO I. Irum tu et frequentiam videre et studia perspicere
et voces paulo ante exaudire potuisti quorum ego vix abs te jam diu manus ac tela contineo, eoSdem facile adducam, ut te haec, quae vastare jam pridem StudeS, relinquentem usque ad portas prosequantur. os. Quamquam quid loquor Z Te ut ulla res frangat Tu ut umquam te corrigas Tu ut ullam fugam meditere ' Tu ut exsilium cogite. Utinam tibi istam mentem di immortales duinti Tametsi
video, si mea voce perterritus ire in exsilium ani-Iomum induxeris, quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens tempus, recentilaremoria Scelerum tuorum, at in posteritatem impendeat sed est tanti, dum modo ista sit privata calamitas et a rei publicae periculis sejungatur. Sed tu ut vitiis tuis comm asiveare, ut legum poenas pertimescas, ut temporibus rei publicae cedas, non est postulandum; neque enim is es, Catilina, ut te aut pudor umquam a turpitudine aut metus a periculo aut ratio a furore revocarit. Quamobrem, ut saepe jam dixi, proficiscererio ac si mihi inimico, ut praedicas, tu constare vis invidiam, recta perge in exsilium vix feram e mones hominum, si id feceris vix molem istius invidiae, si in exsilium jussu consulis ieris, Sustinebo Sin autem servire meae laudi et gloriae 25
mavis, egredere cum importuna sceleratorum manu, confer te ad Manlium concita perditos civeS, Secernere a bonis, infer patriae bellum, exsulta impio lair cinio, ut a me non nectus ad alienos, sed invitatus
ad tuos isse videaris cQuamquam quid ego te invi Botem, a quo jam Sciam esse praemissos qui tibi ad forum Aurelium praestolarentur armati Z Cui sciam Paetum et constitutam cum Manlio diem y A quo etiam aquilam illam argenteam quam tibi ac tuis omnibus confido perniciosam ac funestam futuram 85 illi domi tuae sacrarium scelerum tuοrum constitutum tuit, sciam esse praemissam Tu ut illaearere diutius possis, quam venerari ad caesdem proficiscens solebas, a cujus altaribus saepe istam
lappiam dexteram ad necem civium transtulisti te
28쪽
22 M. TULLIL CICERONIS Io Ibis tandem aliquando, quo tedam pridem istatu cupiditas effrenata ac furiosa rapiebat neque enim tibi haec res adfert dolorem, sed quandam incredibilem voluptatem. Ad hanc te amentiamsi natura poperit, voluntas exercuit, mrtuna Servavit; numquam tu non modo tium, sed ne bellum quidem nisi nefarium concupisti. Nanctus es ex perditis atque ab omni non modo fortuna, verum etiam pederelictis conflatam improborum manum sic tu
Io qua laetitia perfruare Quibus gaudiis exsultabis lQuanta in voluptate bacchabere, cum in tanto in mero tuorum Ddque audie virum bonum quemquam
neque videbis i Ad hujus vitae studium meditati illi sunt qui feruntur labores tui jacere humi non
I solum ad obsidendum stuprum, verum etiam ad facinus beundum, vigilare non solum insidiantem Somno maritorum, verum etiam bonis tiosorum. Habes ubi ostentes tuam illam praeclaram patientiam famis, frigoris inopiae rerum omnium quibus 2 te brevi tempore confectum esse senties. Tantum profeci tum, cum te a consulatu reppuli, ut exsulpοtius temptare quam consul vexare rem publicam posses, atque ut id, quod est a te celerate Sugeeptum, latrocinium potius quam bellum nominaretur.
25 II. Nune, ut a me, patre eonScripti, quandam prope justam patriae querimonium detester ac de- preeer, percipite, quaeSο, diligenter quae dicam et ea penitus animis vestris mentibusque mandath. Etenim si mecum patria, quae mihi vita mea multo 3 est carior, si cuncta Italia, si omnis res publica lο- quatur H M. Tulli, quid agis Tune eum, quem esse hostem comperisti, quem ducem belli futurum vides, quem exspectari imperatorem in castris o
fium sentis, auctorem SeeleriΗ, principem conjur 35 tionis, evocatorem servorum et civium perditorum, exire patiere, ut abs te non emiSAu ex urbe, Seu immissus in urbem esse videatur Non hune iri vineula duci, non ad mortem rapi, o Summo suae
Plici mactari imperabis Quid tandem te impedit P
29쪽
Ire L. CATILINAM RATIO I. 23Mosne majorum I At persaepe etiam privati in haere publica peruleiosos cives morte multaverunt. Auleges, quae de civium Romanorum supplicio rogatae sunt Z At numquam tu hac urbe qui a re publicai fecerunt civium jura tenuerunt An invidiam poste oritatis times Praeclaram ver populo Itomano refers gratiam, qui te hominem per te renitum, nulla commendatione majorum, tam mature ad summum imperium per omnes honorum gradus extulit, ei propter invidiae aut alicujus periculi metum salu Iotem civium tuorum negligis. Sed si quis est invidiae Daetus, num est vehementius Severitatis ac fortitudinis invidia quam inertiae ac nequitiae pertime- seenda r An eum bello vastabitur Italia vexabuntur urbes, tecta ardesbunt, tum te non existimas invidiae sincendi conflagraturum PDI 2. His ego sanctimimis rei publieste vocibus et eorum hominum, qui hoc idem sentiunt, meutibus PauCa r pondebo ego, si hoc optimum factu judi- Carem, patre ConScripti, Catilinam morte multari, o unius usuram horae gladiatori isti ad vivendum non dedissem; etenim si summi et elarissimi viri Salu nini et Orsi horum et Flacci et superiorum complurium sanguine non modo Se non contaminarunt, Sed etiam honestarunt, certe verendum mihi uomerat ne 25
quid hoc parricida civium interlaeto invidi si mihi in posseritatem redundaret quod si ea mihi maxime impenderet, tamen hoc animo Semper fui, ut invidiam virtute partam gloriam, non invidiam putarem; quamquam nonnulli sunt in hoc ordine qui aut ea doquae imminent non videant, aut ea quae vident dissimulent; qui spem Catilinae mollibus sententiis
aluerunt conjurationemque Moentem non credendo eorro ravorunt; quorum auctoritatem secuti multi Don Solum improbi verum etiam imperiti si in hunc ab animadvertissem, crudeliter et regi laetum esse dicerent. Nunc intelligo, si iste, quo intendit in Mamliana castra pervenerit, neminem tam stultum fore qui non videat conjurationem esse factam, eminem
30쪽
tam improbum qui non fateatur. Hoc autem utio interfecto intelligo hanc rei publicae peStem Paulisper reprimi, non in perpetuum comprimi poASP. Quod si se decerit secumque suos eduxerit et 5 eodem ceteros undique collecto naufrago aggregaverit, exstinguetur atque delebitur non modo haec tam adulta rei publicae pestiS, verum etiam stirps ac
13. Etenim jam diu, patres conscripti, in his
Io periculis con urationis insidiisque versamur, Sed De- Scio quo pacto omnium scelerum ac veteris furoris et audaciae maturitas in nostri consulatus tempus
erupit quod si exstant latrocinio iste unus tolletur, videbimur fortasse ad breve quoddam tempus cura 15 et metu esse relevati periculum autem residebit et erit inclusum penitus in venis atque in visceribus rei publicae. Ut saepe homines aegri morbo gravi, cum aestu febrique jactantur, si aquam gelidam bberint, primo relevari videntur, deinde multo gravius 2 vehementiusque afflictantur, sic hic morbus, qui est in re publica, relevatus istius pοena vehementius relliquis vivis ingravescet. Quare Secedant improbi,
secernant se a boniS, unum in locum congregentur,
muro denique id quod saepe jam dixi, discernantur 25 a nobis desinant insidiari domi uae eonsuli circumstare tribunal praetoris urbani, bSidere cum gladiis curiam, malleolos et faces ad inflammandam urbem comparares sit denique inscriptum in fronto unius cujusque quid de re publica senti Polligo eo hoc vobis, patres conscripti, tantam in nobis consulibus fore diligentiam, tantam in vobis auctoritatem, tantam in equitibus Rοmani virtutem, tantam in omnibus bonis consensiοnem, ut Catilinae profectione omnia patefacta, illustrata, PpreSSa, vindicata B, esse videatiS. Hi se ominibus Catilina, eum Summa rei publicae
salute, cum tua peSte a perniet eumque eorum exitio, qui se tecum omni scelere parricidioque junx runt, proficiscere ad impium bellum a nefarium.