장음표시 사용
31쪽
IN L. CATILINAM ORATIO I. 26 Tu, Iuppiter, qui isdem quibus haec urbs auspiciis a
Romulo es Constitutus, quem Statorem hujus urbis atque imperii vere nominamus, hunc et hujus sociosa tuis,eteriAque templis, a tectis urbis ac moenibuA, a vita fortunisque civium somnium arcebis, et homines honorum inimicos, hostes patriae, latrones Italiae, scelerum laedere inter se ac nefaria soci tate conjunctos, aeternis suppliciis vivos mortuo que adlabiΘ.
32쪽
IN L. ATILINAM ORATI SECBNDAEABITA AD POPULUM.
I. TANDEM aliquando, QuiriteS, L. Catilinam, virentem audacia, Scelu anhelantem, pestem patriae nefarie molientem, vobis atque huic urbi ferro flansemaque minitantem ex urbe vel decimus vel emisib mus vel ipsum egredientem verbi PrOSecuti sumus. Abiit, Xcessit, evaSit erupit. Nuna jam pernicies a monstro illo atque prodigi moenibus ipsis intra moenia comparabitur. Atque hunc quidem unum hujus belli domestiet ducem in controverAia vici- Io mus non enim jam inter latera nostra sic illa versabitur; non in campo, On in foro, non in curia, non denique intra domeStico pariete Imrtimescemus loci ille motu eSt, eum Et ex urbe depulsus.
Palam Iam cum iοste nullo impediente molium Ib justum geremus Sine dubio perdidimus homi
nem magnificeque vivimuS, eum illum ex occultis insidiis in apertum latroeinium Conjecimus. Quod vero nοn cruentum mucrοnem, ut voluit, extulit quod vivis nobi egreSSu USt, quod ei ferrum e mani 2o bus extorsimus, quod incolunte ei QS, quod tantomuri ni reliquit, quant tandem illum maerore ossa amietum et mitigatum Putat iri daeet illo nune prostraiusque S et B VreulSum atque a doctuin osse sonti et retorquet eul am Prosmet noue id 25 sine urbesin, quam e uiri uueibu ereptain os luget quumquidem mihi laQtvri videtur, quod an
tan pestem evom iuri foraSque projecerit.
33쪽
M. T. CICERONIS IN L. CATILINAM RATIO IL ITECH. Ac si quis est talis, quales esse onmes Pori dat, qui in hoc ipso in quo exsultat et tri uni Pliat
oratio mea, uae vehementor accusot, quod iam capitalem hostem non eoin Dr hende rim potius quam emi-Serim, non est ista mea culpa, sed temporum In Sterfectum esse L. Catilinam et gravissimo supplieio assectum jam pridem portebat, idque a me et mos majorum et hujus imperii severitas et res publica postulabat sed quam multos fuisse putatis qui quae ego deferrem non crederent OQuam multos qui Iopropter stultitiam non putarent' Quam multos
qui etiam defende ent Quam multos qui propter improbitatem faverent Ac si illo sublato depellia vobis omne periculum judicarem, jam prident egοL. Catilinam non modo invidiae meae, verum etiam 15 vitae periculo sustulissem. Sed cum viderem, De ivobis quidem omnibus se etiam tum probata, Si te is illum, ut erat meritus, morte niuitaSsem fore ut eduS . . . . . socios invidia oppressu perSequi non POSSem, rem huc deduxi, ut tum palam pugnare possetis, cum 2o Uhostem aperto videretis. Quem quidem ego hoStem quam vehementer foris esse timendum putem, licet
hinc intelligulis, quo etiam istente fero, quod ex urbe parum comitatus exierit Utinam ille omnesseCum Suas copias equos lim 'ongilium mihi si
eduxit, quem amare in prasit exta, coeperat, Publicium et Minucium, quorum aes alienum contractum in popina nullum rei publicae motum adferre poterat:
reliquit quos viros quanto aere alieno Quam valentes Quam nobile. Bo3. Itaque ego illum exercitum prae Gallieanis legionibus et hoc delectu, quem in agro Piceno et Gallico Q. Metellus habuit, et his copiis, quae a
nobis quotidie comparantur, magno Poro OntClamo, collestium ex Senibus desperatis, ex agresti luxuria, Bb ex rustieis decοetoribus ex eis, qui vadimonia deserere quam illum exercitum maluerunt; quibus egοnon modo Si aciem exercitus nostri, verum tiam Si edictum praetoris Atuuderο, coucidoni: OS, quos
34쪽
28 M. TULLII CICERONIS video volitare in foro, quos stare ad curiam, quos etiani in senatum venire, qui nitent unguentis, qui fulgent purpura, mallem Secum milites eduxisset: qui si hic permanent, mementote non tam exercitum illum esse nobis quam hos, qui exercitum deseruinrunt, pertimeseendo atque hoc etiam sunt timendi magis, quod quicquid cogitant me scire sentiunt, neque tamen permoventur: video cui sit Apulia attributa, quis habeat Etruriam, quis agrum Pice- Io num quis Gallicum, quis sibi has urbanas insidias caedis atque incendiorum depoposcerit; omnia superioris noctis consilia ad me perlata esse sentiunt;
patefeci in senatu hesterno die Catilina ipse pertimuit, profugit hi quid exspectant Nae illi vehe-Ib menter errant, si illam meam pristinam lenitatem perpetuam Sperant futuram. s. Quod XSpectavi, jam sum adSecutus, ut vos omnes factam esse aperte conjurationem contra rempublicam videretis nisi vero si quis est qui Cati-2o linae similes cum Catilina sentire non putet. Non est jam lenitati locus severitatem res ipsa flagitat.
Unum etiam nunc concedam: Xeant, proficiScantur,
ne patiantur desiderio sui Catilinam miserum tabescere. Demonstrabo iter: Aurelia via profectus 25 est; si accelerare volent ad ve eram OnSequentur. fortunatam rem publicam, Si quidem hanc sentinam urbis deceriti Uno mehercule Catilina Ghausto, levata mihi et recreata res publica videtur.
Quid enim mali aut sceleris fingi aut cogitari potestgo quod non ille conceperit Quis tota Italia veneficus, quis gladiator, quis latro, qui SicariuS, quis parricida, quis testamentοrum Sullaesitor, quis ei eumSeriptor, qui ganeo, qui nepoS, qui adulter, quae mulier infamis, quis eorruptor juventutis, quis 35 corruptus, qui perditus inveniri potest qui se cum Catilina non familiarissime vixisse fateatur Quae caede per hosce annos sine illo facta est y Quod nefarium stuprum non per illum Z Jam vero quise tanta umquam in ullo homine juventutis rillecebra
35쪽
fuit quanta in illo Qui alios ipse amabat turpissime, aliorum amori flagitiosissime serviebat aliis fructum libidinum, aliis mοrtem parentum non modo impellendo, verum etiam adjuvando pollicebatur. Nunc vero quam subito non Solum ex urbe, verum etiam ex agris ingentem numerum perditorum' minum collegerata Nemo non modo Rοmae, Sed
ne ullo quidem in angulo totius Italiae ppressus aere alieno fuit, quem non ad hoc incredibile sceleris medus asciverit. Iob. Atque ut ejus diversa studia in dissimili setione perspicere posSitis, nemo est in ludo gladi torio paulo ad facinus audauior qui se non intimum
Catilinae esse fateatur, nemo in scena levior et nequior qui se non ejusdem prope sodalem fuisse com-15 memoret. Atque idem tamen, Stuprorum et Scelerum exercitatione assuefactus, frigore et fame et siti.
et vigiliis perferendis fortis ab istis praedicabatur,
cum industriae subsidia atque instrumenta virtutis in libidine audaciaque consumeret. unc ver Sirio secuti erunt sui comites, si ex urbe exierint desperatorum hominum flagitiosi greges, O nos beatos, O
rem publicam fortunatam, O praeclaram laudem consulatus mei l Non enim jam sunt mediocres hominum libidines, non humanae ac tolerandae auda 25ciae nihil cogitant nisi caedem, nisi incendia, nisi rapinas Patrimonia sua profuderunt, fortunas suas obligaverunt res eos jam pridem, fides nuper demcere eοepit eadem tamen illa, quae erat in abundantia, libido permanet. Quod si in vino et alea Bocomissationes sοlum et Seoria quaererent, ASPnt
illi quidem desperandi, sed tamen essent ferendi: hoc vero quis ferre possit, inertes homines fortissumis viris insidiari, stultissimos prudentissimis, ebriο-sos sobriis dοrmientes vigilantibus ' Qui mihi aceu 35hantes in onviviis, cοmplexi mulieres nilaudicas, vino languidi, conferti cibo, sertis redintiti, unguentis liti, debilitati stupris, eructant sermonibu Suis eaedem bonorum atque urbis incendia quibus ego
36쪽
do M. TULLII CICERONIS confido impendere fatum aliquod et poenam jam diu improbitati, nequitiae, sceleri, libidini debitam aut instare jam plane aut uerte appropinquares quo Si
terit, non breve nescio quod tempus, Sed multa Saecula propagarit rei publicae nulla est enim natio quana pertim'Suamus, nullii rex qui bellum populo Pomano facere possit omnia sunt externa unius virtute terra marique pacata: domesticum bellum Io manet, intus insidiae sunt, intus inclusum periculum est, intus est hostis cum luXuria nobis, cum amentia, Cum Scelere certandum est. Huic ego me bello ducem profiteor, Quirites; suscipio inimicitias hominum perditorum quae Sanari poterunt, quacum-Itaque ratione Sanabo; quae reSecanda erunt, non patiar ad perniciem civitatis manere. Proinde auteXeant aut quiescant aut, si et in urbe et in eadem
mente permanent, ea quae merentur XSPectent.
6. At etiam sunt qui dicant, Quirites, a me in 2 exsilium ejectum esse Catilinam: quod ego si verbo addequi possem, Stos ipSo ejicerem, qui haec loquuntur. Homo enim videlicet timidus aut etiam permodestus voce ni consulis ferre non potuit; simia atque ire in exsilium jussus est, paruit quid ' Ut 2 hesterno die Quirites, cum domi meae paene inte
foetu sisSem, senatum in aedem Jovis Statoris con-VOCavi, rem Omnem ad patres conscriptos detuli: quo cum Catilina venisset, qui eum Senator appel
lavit Quis salutavit Quis denique ita aspexit
3 ut perditum civem ac non potius ut importunisSimum hostem Quin etiam principes ejus rdinis partem illam subselliorum, ad quam ille acceSSerat, nudam atque inanem reliquerunt. Hic ego vehemens ille consul, qui verbo cives in exsilium dicio, 35 quaesivi a Catilina in nocturno conventu ad M. Laecam fuisset necne. Cum ille, homo audacissiam US, ConScientia convietus, primo reticuiSSet, patefeci cetera quid ea nocte egisset, quid in proximam CouStituifiget, quem ad modum esset ei ratio totius
37쪽
M. ATILINAM GRATIO II. Bibelli descripta, edocui. Cum haesitaret, cum en retur, quaesivi quid dubitaret profici rei eο. quo jampridem pararet, cum arma, Cum SecurES, Cum laseos,
eum tubas, cum signa militaria, eum aquilam illam argenteam, cui ille etiam sacrarium scelerum domi
Suae fecerat, scirem esse praemissam. In exsilium
dieiebam, quem jam ingressum esse in bellum videbam Etenim, credo, Manlius iste centurio, qui in agro Faesul an castra posuit, bellum populo It man suo nomine indixit, et illa castra nunc non Io Catilinam ducum exspectant et ille deuius in XAblium se Maasiliam, ut aiunt, non tu haec caStra conferet et O condicionem miseram non modo admini- Strandae, verum etiam cοnservandae rei publicae lasNunc si L. Catilina consiliis laboribus, periculis meis circumclusus ac debilitatus subito pertimuerit,
Sententiam mutaverit, deseruerit suos consilium
belli faciendi abjecerit ex hoc cursu sceleris ac belli iter ad fugam atque in exsilium converterit, non ille da me spoliatus armi auda, e non obstupefactu ac perterritus mea diligentia n. de spe conatuque depulsus, sed indemnatus, innocens in exsilium ejectuoa consule vi et minis esse dicetur: et erunt, qui illum, si hoc fecerit, nοn improbum, sed miserum, merio non diligentissimum consulem, sed erudelissimum
tyrannum existiniari velint Est mihi tanti, Quirites, hujus invidiae salsae atque iniquae tempeSt tem subire, dum modo a vobis hujus horribilis belli ac nefarii periculum depellatur dicatur sane ejectus doeSSe a me, dum modo ea in exsilium. Sed mihi credite, non est iturus numquam ego a dis immo
talibus optabo, Quirites, invidiae ineste levandae causa, ut L. Catilinam ducere exercitum hostium atque in armis volitare audiatis; sed triduo tamen baud elis, multoque magis illud timeo, ne mihi sit iuvidiosum aliquando, quod illum emiserim potiuSquam quod decerim Sed cum sint ho ininus qui illum, cum profectus sit, ejectum osse di 'ant, iidos a.
38쪽
82 M. TULLII GICERONIS si interfectus esset, quid dicerenti Quamquam isti, qui Catilinam Massiliam ire dictitant, non tam hoc
queruntur quam verentur nemo est istοrum tam
misericors qui illum non ad Manlium quam ad Massilienses ire malit ille autem, si me hercule
hοe, quod agit, numquam antea cogitaSSet, tamen latrocinantem se interfici mallet quam exsulem ubvere nunc vero, cum ei nihil adhuc praeter ipsiusvοluntatem cogitationemque acciderit, nisi quod Io vivis nobis Roma promutus est, optemu potius ut eat in exsilium quam queramur.8. Sed cur tam diu de uno hoete loquimur et de
hoste, qui jam fatetur se eSS hoStem, et quem, qui quod semper volui, murus interest, non timeo do
IS eis, qui dissimulant, qui Romae remanent, qui nobiscum sunt, nihil dicimus ' Quos quidem ego, si uno modo fieri possit, non tam ulcisci studeo quam Sanare sibi ipsos, placare rei publicae, neque id quare fieri non possit, si me audire volent, intelligo.2 Exponam enim vobis, Quirites, ex quibus generibus hominum istae copiae comparentura deinde singulis
medicinam consilii atque rationis meae, Si quam Pοt ο, adferam. Unum genu est eorum, qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent, 25 quarum amore adducti dissolvi nullo modo possunt. Horum hominum species est honestissima sunt enim locupletes voluntas vero et causa impudentissima tu agris, tu aedificiis, tu argento, tu familia, tu rebus omnibus ornatus et copiosus Sisgo et dubites de possessione detrahere adquirere ad
fidem Quid enim exspectas Bellum Quid r
Sanctas futuras putas ' An tabulas novavi Errant qui istas a Catilina exspectant: mo beneficio ab db lae novae proferentur, verum auctionariae neque enim isti, qui possessiones habent, alia ratione ull&salvi esse possunt; quod si maturius facere voluissent neque id quod stultissimum est, Ortare urnuSuria fructibus praediorum, et locuplutioribus his
39쪽
IN T. ATILINAM GRATIO II. 33 et melioribus civibus uteremur. Sed hosce homines minime puto pertimescendos, quod aut deduci de
Sententia poSSunt aut, si permanebunt magis mihi videntur vota facturi contra rem publicam quam arma laturi. s. Alterum genu ,S Θοrum, qui, quamquam premuntur aere alieno, dominationem tamen rem Spectant, rerum potiri volunt, honores, quo quieta re publica desperant, perturbata Se confiequi OSSe
arbitrantur Quibus hoc praecipiendum videtur, Io unum scilicet et idem quod reliquis omnibus, ut
desperent id, quod conantur Se consequi OSse: primum omnium me ipSum vigilare, adeSSe providere rei publicae deinde magnos animos esse in boni viris, magnam concordiam in maxima multi Istudine, magna praeterea copias militum deos denique immortales huic invicto populo, clarissimo imperio, pulcherrimae urbi contra tantam vim sceleris Praesentes auxilium esse laturos Quod si jam sint id, quod cum Summo furore cupiunt, adepti, num o illi in cinere urbis et in sanguine civium, quae Pnte
Conscelerata ac nefaria concupiverunt, Se ConSules ac
dietatores aut etiam reges sperant futuros Non
vident id se cupere, quod si adepti sint, fugitivo alicui aut gladiatori concedi sit neeesse Tertium 25
genus est aetate jam assectum, sed tamen exercit tione robustum, quo ex genere iste est Manlius, cui nunc Catilina succedit sunt homines ex eis coloniis, quas Sulla constituit; quas ego universas civium HSH optimorum et fortissimorum virorum sentio, sed dotamen ii sunt coloni, qui se in insperatis ac repentinispeeunti sumptuosius insolentiusque jactarunt. fidum aedificant tamquam beati, dum praediis lectis, familiis magnis conviviis apparatis delectantur, in tantum alienum incidorunt, ut, si salvi esse Bb velint, Sulla sit eis ab in ris excitandius qui etiam
nonnullos agreSteS, homines tenuos atque eg(ntes, in Pandem illam spem rapinarum veterum impulsimul, quo ego utroSque in odem genere praedat maea Cio.
40쪽
3 M. TULLIL CICERONI Arum direptorumque pono; sed eos hoc moueo desinant furere ac proscriptiones et dictaturas cogitare: tantus enim illorum temporum dolor inustus est ei vitati, ut jam ista non modo homineS, Sed ne Pecin des quidem mihi passurae esse videantur. Io. Quartum genus est Sane varium et mixtum et turbulentum, qui an pridem premuntur, qui numquam emergunt, qui partim inertia, partim male gerendo negotio, partim etiam sumptibus in vetere
Io aere alieno vacillant; qui vadimoniis, judiciis, prο- Beriptione bonorum defatigati, permulti et ex urbe
et ex gris se in illa castra conferre dicuntur. Hosce ego non tam milites acres quam infitisitores lentos eSSe arbitror; qui homines primum, si Stare non IMPOSSunt, corruant, sed ita, ut non modo civitas, Sed
ne vicini quidem proximi sentiant. Nam illud non
tutelligo, quamobrem, si vivere honeSte non POESunt, perire turpiter velint, aut cur minore dolore perituros Se cum multis, quam si Soli pereant, arbi-2 trentur. Quintum genus est Parricidarum, StenriOrum, denique omnium facinorosorum quo Og a Catilina non revoco; nam neque ab eo divelli possunt et pereant sane in latrocinio, quoniam Sunt ita multi, ut eos carcer capere non poSSit Postr
25 mum autem genus est non solum numero, Erum
etiam genere ipso atque vita, quod proprium Catilinae est, de ejus delectu, immo vero de complexudu ne Sinu, quo pexo capillo, nitidos, aut imberbes aut bene barbatos videtis, manicatis et talaribus 3 tuni eis, velis amictos, non togis, quorum omni industria vitae et vigilandi labor in antelucanis cenis expromitur. In his gregibus omne aleatoreS, Omnes adulteri, omnes impuri impudicique versantur; hi pueri tam lepidi a delicati non solum amare et 3 amari, neque saltare et cantare, Sed etiam sistas vibrare et spargere venena didicerunt; qui nisi eXeunt, nisi pereunt, etiam si Catilina perierit, scitote hoe in re publica seminarium Catilinarum futurum Verum tamen quid sibi isti miseri volunt t