장음표시 사용
211쪽
IN M. VERREM ACTIO I. os litatis, hoc est hominum arrogantium nomina, qui non tam me impediunt, quod nobiles Sunt, quam adjuvant, quod noti sunt simulat se eorum praesidio confidere, cum interea aliud quiddam jam diu machinetur. Quam spem nunc habeat in manibus et quid moliatur breviter jam judices, vobis exponam sed prius ut ab initio res ab eo constituta sit,
quaeSO, CognoScite ut primum e provincia rediit,
redempti est hujus judicii acta grandi pecunia. Mansit in condicione atque pacto usque ad eum Iofinem, dum judice rejecti sunt; postea quam re e fi judicum facta est, quod et in sortitione istius spem fortuna populi Romani et in ejiciendi juducibus mea diligentia istorum impudentiam vicerat, renuntiata est tota condicio. Praeclare se res habe ISbat libelli nominum vestrorum consiliique hujus
in manibus erant omnium, nulla nota, nullus color,
nullae sordes videbantur his sententiis adlini pοsge, cum iste repente ex alacri atque laeto sic erat humilis atque demissus, ut non modo populo Romano, Sosed etiam sibi ipse condemnatus videretur. Ecce autem repente, his diebus paucis, comitiis congui ribus factis, eadem illa vetera consilia pecunia, jore repetuntur eaedemque vestrae famae fortuni que omnium insidiae per eosdem homines cοmpa 25rantur. Quae reS primo judices, pertenui nobis argument indicioque patefacta est; οst aperiο suspicionis introitu ad omnia intima istorum comsilia sine ullo errοre pervenimUS. . Nam utiortensius consul designatus domum Boreducebatur e campo cum maxima frequentia ac multitudine, si obviam casu ei multitudini C. Curio, quem ego hοminem hοnoris potius quam contumeliae causa nominatum volo etenim ea dicam, quae ille si commemorari noluisset, non tant in con 35 ventu tam aperte palamque dixisset, quae tamen a me pedetemptim cauteque dicentur, ut et amicitiae
nostrae et dignitatis illius habita ratio esse intelligatur Videt ad ipsum fornicem Fabianum in turba
212쪽
Verrema appellat hominem et ei voce maxima gratulatur; ipsi Ηοrtensio, qui cοnaul erat factus, Propinquis neceSSaritSque ejuS, qui tum aderant, verbum nullum facit cum hoc consistit, hunc ampleXatur, hunc jubet sine cura esse frenuntio' inquit tibi te hodiernis comitiis esse absolutum. Quod cum tam multi homines honestissimi audissoni, statim ad me
defertur imm verο, ut quisque me viderat, Durr
bat Aliis illud indignum, siliis ridiculum videb
Io tur ridiculum eis, qui istius causam in testium fide, in criminum ratiοne, in judicum poteState, non in comitiis consularibus positam arbitrabantur cindignum eis, qui altius aspiciebant et hanc gratui tionem ad judicium corrumpendum Spectare Videi bant. Etenim sic ratiocinabantur, sic honestissimi homines inter se et mecum loquebantur aperte jam
et perspicue nulla esse judicia; qui reus pridie jam
ipse se condemnatum putabat, iS, postea quam defenSor ejus consul est factus, absolvitur Quid gullo tur Quod tota Sicilia, quod omnes Siculi, omnes negotiatoreS, omnes publicae privataeque litterae Romae sunt, nihilne id valebit Nihil invito comsule designato. Quid judices non crimina, non testes, non existimationem populi Romani sequen-25 fur ' Non omnia in unius potestate ac moder
8 Vere loquar, judices : Vehementer me haec reAcοmmovebat. Optimus enim quisque ita loqueb tur: Iste quidem tibi eripietur, sed nos non tene-3o bimus judicia diutius; etenim quis poterit Verre absoluto de transferendis judiciis recusare ' Erat omnibus molestum neque eos tam istius hominis perditi subita laetitia quam hominis amplissimi nova gratulatio commovebat Cupiebam dissimi 35 lare me id moleste ferre cupiebam animi dolorem Iultu tegere et taciturnitate celare. Ecce autem illis ipsis diebus, cum praetores designati sortirentur et M. Metello obtigisset, ut is de pecuniis repetundis quaereret, nuntiatur mihi tantam isti grat
213쪽
IN C. ERREM ACTIO I. orlationem esse factam, ut is domum quoque pueros mitteret qui uxori suae nuntiarent Sane ne haec quidem mihi res placebat: neque tamen tanto opere quid in hac sorte metuendum mihi esset intelligebam. Unum illud ex hominibus certis, ex quibus
omnia comperi, reperiebam : Acοs complures cum pecunia Siciliensi a quodam senatore ad equitem Romanum esse translatos; ex his quasi decem fiscos ad senatorem illum relictos esse comitiorum me rum nomine divisores omnium tribuum noctu ad Ioistum vocatos. Ex quibus quidam, qui se omnia mea causa debere arbitrabatur, eadem illa nocte ad me venit; demonstrat qua iste oratione usu eSSet; commemorasse istum quam liberaliter eοs tractasset etiam antea, cum ipse praeturam petisset, et proxi Ismis consularibus praetoriisque comitiis deinde continuo esse pollicitum quantam vellent pecuniam, si me aedilitate dejecissent. ic alios negasSe audere, alios respondisse non putare id perfici posse; inventum tamen esse fortem amicum ex eadem serio
milia, Q. Verrem, Romilia, ex ptima divisorum disciplina, patris istius discipulum atque amisium, qui HS quingentis milibus depositis id se perfecturum polliceretur, et fuisse tum nonnullos qui se una facturos esse disierent. Quae cum ita essent 25
sane benevolo animo me ut magno per caverem praemοnebat. s. Sollicitabar rebus maximis uti atque e pereMigno tempore urgebant comitia, et in eis ipsis
oppugnabar grandi pecunia instabat judicium ei Boquoque negoti fisci Sicilienses minabantur. Agere quae ad judicium pertinebant libere comitiorum metu deterrebar petitioni tot animo Servire Propter judicium non licebat minari denique divisoribus rati non erat, propterea quod eos intelligere vide 35bam me hoc judici districtum atque biligatum futurum. Atque hoc ips tempore Siculis denum tiatum esse audio, primum ab ortensio, domum ad illum ut venireutes Siculos in eo sane liberos
214쪽
fuiSse, qui quamobrem arcesserentur cum intelligerent, non veniSSe. Interea comitia noStra, qu rum iste se, ut ceterorum hoc anno comitiorum,
dominum esse arbitrabatur, haberi coepta sunt s Cursare iste homo potens cum filio blando et gratioso circum tribus paturnos amicos, hoc St, divuSOre appellare omnes et convenire quod cum esset intellectum et animadversum, fecit animo libentissim populus Romanus, ut cujus divitiae me Io de de deducere non potuissent, ne duSdem Ped
ni de honore dejicerer. Postea quam ii petitionis
magna cura liberatus sum, animo coepi multo magis
vacuo ac soluto nihil aliud nisi de judicio agere et eοgitare Reperio judices, haec ab istis consilia
I inita et constituta, ut, quacumque OSSet ratione, res ita duceretur, ut apud M. Metellum praetorem causa diceretur in eo esse haec cοmmoda: primum M. Metellum amicissimum, deinde Hortensium com Sulem non solum, sex etiam Q. Metellum, qui quam 2o isti sit amicus attendite dedit enim praerogativam Suae voluntatis ejus modi, ut isti pro praerogativis eam reddidisse videatur an me taciturum tantis de rebus existimavistis et me in tanto rei publicae existimationisque meae periculo cuiquam consub25 turum potius quam ossici et dignitati mea, AD cessit alter consul designatus Siculos; veniunt nonnulli, prοpterea quοd L. Metellus esset praetor in Sicilia cum his ita loquitur se conSulem SMI fratrum suum alterum Siciliam provinciam obtinere, do alterum esse quaesiturum de pecunii repetundis; Verri ne noceri possit multis rationibu esse prin
Io. Quid est, quaeso, Metelle judicium corrumpere, Si hoc non est Testes, praesertim Siculos 35 timidos homines et amictos, non solum auctoritate
deterrere, sed etiam consulari metu et duorum praetorum potestate Quid facere pro innocente homine et propinquo eum propter hominem perditiAsimum atque alienissimum de ossici ac dignitate
215쪽
IN C. VERREM ACTIO I. os decedis et committis, ut, quod ille dictitat, alicui, qui te ignoret, verum esse videatur Nam hoc
Verrem dicere aiebant, te non fato, ut ceteros exveStra familia, sed opera Sua consulem factum.
Duo igitur consules et quaesitor erunt ex illius voluntate; Non solum effugiemus inquit homunem in quaerendo nimium diligentem, nimium Servientem populi existimatiοni, M.' Glabrionem; aeredet etiam nobis illud Judex est M. Caesonius, eollega nostri accusatoris, homo in rebus judicandis Io
Spectatus et cognitus, quem minime expediat esse in eo consilio, quod conemur aliqua ratione eo
rumpere propterea quod jam antea, cum judex in Juniano consili fuisset, turpissimum illud facinus non solum graviter tulit, sed etiam in medium pro Istulit hunc judicem ex Ral. Ianuariis non habebumus Q. Manlium et Q. Cornificium, duos severi Simos atque integerrimos judices, quod tribuni plebis tum erunt, judices non habebimusa P. Sulpi- eius, judex tristis et integer, magistratum ineatrio oportet Nonis Decembribus, M. Crepereius ex Me rima illa equestri familia et disciplina, L. Cassius ex familia cum ad ceteras res tum ad judicandum Severissima, Cn. Tremellius hοmo summa religione et diligentia tres hi homines veteres tribuni militis 25 res sunt designati ex al. Ianuariis non judieabunt. Subsortiemur etiam in M. Metelli locum, quoniam is huic ipsi quaestioni praefuturus est ita
Secundum,alendas Ianuarias et praetore et prope toto consilio commutat magnas accusatoris minas Somagnamque exspectationem judicii ad nostrum arbitrium libidinumque eludemus. Nonae sunt hodie Sextiles hora VIII convenire coepistis: hunc diem Jam ne numerant quidem Decem dies sunt ante ludos votivοs, quos Cn. Pompeius a moturus est: hi ludi dies quindecim auferent deinde eontinuo Romani consequentur: ita prope L diebus interpositis, tum denique se ad ea, quae a
nobis dicta erunt, responsuros esse arbitrantur; Id Cio odi heb COOste
216쪽
21o M. TULLIL CICERONIs deinde se ducturos et dicendo et excusando facile
ad ludos Victoriae cum his plebeios esse eonjunctos, secundum quo aut nulli aut perpaue dies ad agendum futuri sunt ita defessa ac refrigerata 5 accusatione rem integram ad M. Metellum Pra torem esse venturam quem ego hominem, si ejus fidei diffsus essem, judicem non retiDuissem; nunc tamen hoc animo sum, ut eo judice quam Praetore hanc rem transigi malim et jurato suam quam i, Io jurat aliorum tabellas eοmmittere.
II. Nunc ego judices, jam vos consulo quid mihi faciendum putetis; id enim consilii mihi profecto taciti dabitis, quod egomet mihi necessario eapte dum intelligo si utar ad dicendum meo legitimo IS tempore, mei labοris, industriae diligentiaeque
capiam fructum et ex accusatione perficiam ut nemo umquam post hominum memoriam Paratior, vigilantior, compοsitior ad judicium venisse videatur; sed in hae laude industriae meae reus ne elabatur 2 sumn m periculum est. Quid est igitur quod fieri possit Non obscurum, opinor, Deque abscondutum fructum istum laudis, qui ex perpetua oratione percipi potuit, in alia tempora reservemus nunc hominem tabulis, testibus, privatis publicisque ii 25 teris auctoritatibusque accusemus. Res omnis mihi tecum erit, Hortensi dicam aperte si te mecum dicendo ac diluendis eriminibus in hac causa contendere putarem, ego quoque in accusando atque inexplicandis criminibus peram eonSumerem; uno go quoniam pugnare contra me instituisti, non tam ex tua natura quam ex istius tempore et causa malitiose , necesse est istius modi rationi aliquo consilio obisistere Tua rati est ut secundum binos ludos mihi respondere incipi , mea ut ante primos 35 ludos comperendinem cita fiet ut tua ista ratio
existimetur astuta, meum hoc consilium nece
12. Verum illud, quod institueram dicere, mihi rem tecum esse, hujus modi est: ego cum hane
217쪽
IN C. VERREM ACTIO I. 211 causam diculorum rogatu recepissem idque mihi
anaplum et praeclarum existimassem, eo velle meae
fidei diligentiaequo periculum facere, qui innocentiae
abstinentiaeque fecissent, tum Suscepto negoti m
jus quiddam mihi proposui, in quo meam in rem et publicam voluntatem populus Romanu perspicere posset; nam illud mihi nequaquam dignum indu tria conatuque me videbatur, istum a me in judicium jam omnium judici condemnatum vocari, nisi ista tua intolerabilis potentia et ea cupiditas, qua Ioper hosce annos in quibusdam judiciis usus es, etiam in istius hominis desperati causa interponeretur. Nunc vero, quοniam haec te omnis dοminatio regnumque judiciorum tanto per delectat et sunt homines, quos libidinis infamiaeque suae neque Is pudeat neque taedeat, qui quasi de industria in odium offensionemque populi Romani irruere vid
antur, hoc me profiteor Suscepisse magnum fortasse onus et mihi periculosissimum, verum tamen dignum in quo omnes nervos aetatis indust isque 2omeae contenderem quoniam totus ordo paucorum
improbitate et audacia premitur et urgetur infamia judiciorum, profiteor huic generi hominum me m
adversarium; loc mihi sumo, hoc mihi deposco, 25
quod agam in magistratu, quοd agam ex eo loco, ex quo me pοpulus Romanus ex al. Ianuariis secum agere de re publica ac de hominibus improebi voluit hoc munus aedilitatis meae populo Rο- man amplissimum sulcherrimumque 3οlliceor. 3o Moneo, Praedico, ante denuntio qui aut deponero aut accipere aut resti re aut polliceri aut sequestres aut interpretes corrumpendi judicii solent esse quique ad hanc rem aut potentiam aut impudentiam suam professi sunt, abstineant in hoc judicio manus Manimosque ab hoc Scelere nefario. Id. Erit tum consuliortensius cum summo imperi et potestate, ego autem aedilis, hοc St, paulo amplius quam privatus, tamen hujus modi haec res
218쪽
est, quam me acturum esse polliceor, ita populo Romano grata atque jucunda, ut ipse consul in hac causa prae me minus etiam, si fieri poSsit, quam privatus esse videatur Omnia non modo comm d morabuntur, sed etiam expositis certis rebus agemtur, quae inter decem annοS, postea quam judicia ad senatum translata sunt, in rebus judicandis nefarie flagitioseque facta sunt. CognoScet ex me populus Romanus quid sit quamobrem cum equeSter ordo
Io judicaret, annos prope quinquaginta continuos, in nullo judice, equite Romano judicante, ne tenuissima quidem suspicio acceptae pecuniae ob rem judicamdam constituta sit quid sit quod judiciis ad se 1 torium ordinem translatis sublataque populi, Is mani in unum quemque vestrum poteState, Q. Calidius damnatus dixerit minoris S tricies praetorium hominem honeste non posse damnari; quid sit quod P. Septimi senatοre damnato, Q. Hortensio praetore, de pecuniis repetundis lis ae 2 timat sit e nomine, quod ille ob rem judicandam pecuniam accepisSet, quod in C. Ηerennio, quod in C. Popilio, senatoribus, qui ambo peculatus damnati sunt, quod in M. Atilio, qui de majestate damnatus est, hoc planum factum sit, eos pecuniam ob 2b rem judicandam accepisse, quο inventi sint gen tοres, qui C. Verre praetore urbano sortiente exirent
in eum reum, quem incognita cauSa οndemnarent,
quod inventus sit senator, qui cum judex esset, in eodem judici et ab eo pecuniam acciperet quam do judicibus divideret et ab accusatore ut reum comdemnaret. Iam ver quo modo ego illam labem, ignominiam calamitatemque totius ordinis conquerar, hoc factum esse in hac civitate, cum Senatorius ordo judicaret, ut discoloribus lignis juratorum 85 hominum sententiae notarentur Haec omnia me
diligenter severeque acturum,SS pοlliceor.
I. Quo me tandem animo fore putatis, si quid in hoc ipso judicio intellexero simili aliqua ratione esSe violatum atque commissum Cum planum
219쪽
IN C. VERREM ACTIO I. 213 facere multis testibus possim C. Verrem in Sicilia multis audientibus saepe dixisse se habere homunem potentem, cujus fiducia prοvinciam spoliaret; neque sibi soli pecuniam quaerere, sed ita triennium illud praeturae Siciliensis distributum habere, ut
secum praeclare agi diceret, si unius anni quaestum in rem suam converteret, alterum patronis et defensoribus traderet, tertium illum uberrimum quaestuosissimumque annum totum judicibus reservaret.
Ex quo mihi venit in mentem illud dicere, quod apud Io M. Glabrionem nuper eum in ejiciendi judicibus
commemorassem, intellexi vehementer populumi manum commoveri, me arbitrari fore uti nationes exterae legatos ad populum Romanum mitterent, ut
lex de pecuniis repetundis judiciumque tolleretur Issi enim judicia nulla sint, tantum unum quemque ablaturum putant, quantum sibi ac liberis suis satis esse arbitretur nunc, quο ejus modi judicia sint,
tantum unum quemque auferre, quantum Sibi, patronis, advοestis, praetori judicibus satis futurum sit; ohoe profecto infinitum esse se avarissimi hominis cupiditati satis facere posse, nocentissimi victoriae non posse. O cοmmemοranda judicia praeclaramque existimationem nostri ordinis, cum socii populi Romani judicia de pecuniis repetundis fieri nolunt 25 quae a majoribus noStri sοciorum causa cοmparata sunt i An iste umquam de se bonam spem habinisset, nisi de vοbis malam opinionem animo imbibisset y Quo majore etiam, si fieri potest, apud vos odio esse debet, quam est apud populum Romanum Bocum in avaritia, Scelere, periurio vos sui similes esse
I S. Cui loco, per deο immortales, judices, cοnsulite ac prοvidete. Moneo praedicοque id, quod intelligo, tempus hoc vobis divinitus datum esse, ut 35 odio, invidia, infamia, turpitudine totum ordinem liberetis. Nulla in judiciis severitas, nulla religio, nulla denique jam existimantur esse judicias itaque a populo Romano contemnimur, despicimur gravi
220쪽
21 M. TULLII GICERONIS diuturnaque jam agramus infamia Neque enim
ullam aliam ob causam pοpulus Romanus tribuniciam potestatem tanto Studi requiSivit, quam cum poscebat, verbo illo poScere videbatur, re veras judicia poscebat; neque hoc Q. Catulum hominem sapientissimum atque amplisSimum fugit, qui Cn. Pompeio viro fortissimo et clarissimo de tribunicia
potestate referente cum SSet Sententiam rogatus, hoc initio est summa cum auctoritate Sus patresto conscriptos judicia male et flagitiose tueri quod si in rebus judicandis populi Romani existimationi,
tis facere voluissent, non tanto opere homines fuisse tribuniciam potestatem desideraturos. Ipse denique Cn. Pompeius cum primum concionem ad urbem
Is consul designatus habuit, ubi id quod maxime
exspectari videbatur, ostendit se tribuniciam pote talem restituturum, factus est in eo strepitus et grata concionis admurmuratio. Idem in eadem concione cum dixisset populata vexatasque esse
2 provincias, judicia autem turpia ac flagitiosa fieri;
ei rei se providere ac consulere velle, tum vero non strepitu, sed maximo clamore suam pοpulus Romanus significavit voluntatem. I 6. Nunc autem homines in speculis sunt, obse 25 vant quem ad modum seSe unus quiSque noStrum
gerat in retinenda religione conservandisque legibbus. Vident adhuc post legem tribuniciam unum senatorem hominem vel tenuissimum esse damnatum quod tametsi non reprehendunt, tamendo magno opere quod laudent non habent nulla est enim laus ibi esse integrum, ubi nemo est qui aut possit aut cοnetur cοrrumpere: hο est judicium, in qu vos de reo, populus Romanus de vobis judicabit; in hoc homine statuetur, possitne senatoribus judi-85 cantibus homo nocentissimus pecuniοSissimusque damnari deinde est ejus modi reus in quo homine nihil sit praeter summa peccata maximamque Pecuniam, ut Si liberatus sit, nulla alia suspicio nisi ea quae turpissima est residere possit. Non