Prophetae minores ex recensione textus Hebraei et versionum antiquarum Latine versi notisque philologicis et criticis illustrati a Joanne Augusto Dathio

4쪽

RECENSIONE

LATINE VERSI

ET CRITICISI ILLUSTRATI

6쪽

, Quanquam lubenter hoc prae

fandi labore supersederem, quoniam parum jucumdum, mihi quidem, videtur, multa de se loqui, atque enarrare copiosius, quae sint libri, quem in Vulgus emit timus, dotes; quas, si habet, lector rei gnarus facile deteget, ignarus vel monstratas non videbit: tamen oneri huic humeros subtrahere non possum, nec sine praevia admonitione Lectorem admittere ad lectionem interprestationis, quae, a Vulgari vertendi rationa a haud

7쪽

PRAEFATIO

haud parum recedit, et in qua conficienda leges mihi scripsi, quas nolim lectores igno- rare, quos judices hujus versionis habere cupiam. Et primo quidem monendum videtur, me non paraphrasim dare voluisse , sed Versionem, quae proprie dicitur, quae nempe Verbis prophetarum nihil addat, sed textus hebraei sensum plane reddat. Quae Vero nonnunquam verba interserta simi, aliis typis *Xscripta, ea quidem in textu hebraeo non leguntur, sed necessario addenda videbantur ad dicta prophetarum intelligenda; ad amplificanda ea non iaciunt, ideoque in illis iocis paraphrasten egisse nemini videbor. In ipsa vertendi ratione secutus sum eam legem, quam optimi quique interpretes dederunt r sensum nempe Verborum, quae interpretari velimus, reddendum esse genio linguae; inquam Vertatur, C Venienter; non esse Ver-

ssionis nomine dignam , quae verbum de verbo reddat, Omnesque linguae, eX qua fit versio, idiotismos in aliam transserat. ut ut ab ea 'alienos, parumque intelligibilesiis, qui ea lingua utuntur. Sed habet haeci

8쪽

PRAEFATIO

vertendi ratio, si in aliis quoque linguis,

in lingua hebraea inprimis multas magnaSque dissicultates. Nam cum omnino gentium orientalium loquendi usus, ab eo quem occidentales sequuntur, adeo diversus sit, ut non solum in verborum delectu, sed etiam in modo ea jungendi, nimis recedat; dissicillimum est, sibi ita cavere, ut neque sensui verborum aliquid detrahatur , neque contra latinae linguae genium sententia enun- cietur. Sciunt hoc omnes , qui hujus rei Periculum fecerunt; nec opus est has dis-

ficultates hoc tempore copiosius demonstrare. Dicam potius, quomodo ego eas superare allaboraVerim. Si legem supra al-- latam de recta vertendi ratione, ad hane vatum hebraeo in versionem ita transserre voluissem, ut eos loquentes sacerem I quomodo dixissent, si inter Latinos nati Essent et educati : tota orationis structura mutanda fuisset. Quod cum fieri non possit, quin in plurimis locis pro Versione paraphrasis detur: characterem linguae hebrasae retinendum existimavi, ubi genio

9쪽

vI PRAEFATIO

linguae non prorsus adversaretur. Sed id ipsum est judicatu difficillimum, quid serat lingua latina, quid salva perspicuitate eX dictionibus et phra1ibus, ex tropis et imaginibus poeticis, ex tota dicendi et verborum struendorum ratione Hebraeorum retineri possit, vel quando ista omnia genio latinae linguae sint accommodanda. In stilo quidem historico Hebraeorum vel morali judicium illud non aeque dissicile est, ac in sublimiori illo , qui poeticus ple- . rumque dici solet, quo prophetae inprimis utuntur. Nam in hoc non solum difficile est videre , quae genio linguarum

occidentalium non conveniant, sed etiam invenire modum, quo illud vatum orientalium luxurians ingenium sedatiori latinae linguae indole moderari debeas. Atque in hoc peccatum esse ab elegantissimo caete- ' rum Scripturae sacrae interprete Sebastiano Castellione, omnes deprehendent, qui ejus verssionem in libris historicis , moralibus sive dogmaticis, v. c. in Psalmis, Prover

biis , et in propheticis, illis inprimis, qui fido

10쪽

stilo sublimiori orientali scripti sunt, conferant. . In illis quidem Scripturae secras

locis adeo eleganter vertit, linguae hebraeae idiotismos aliis latinae linguae ex- pressit , totamque narrandi et docendi Hebraeorum rationem linguae, in quam Vertebat, adeo perite aptavit, ut omnibus omnium temporum interpretibus exemplum quod imitarentur relinqueret. Sed in sermonibus prophetarum stilo sublimiori scriptis, non aeque feliciter versatus est. Sive per ipsius rei dissicultatem, sive per alias, quaecunque illae fuerint, rationes factum sit, versio ejus in his Scripturae sacrae partibus plerumque nam imterdum sui 1similis mansit) linguae hebraeae nimis adstricta est; quod nemo negabit,

qui eam legat et cum teXtu hebraeo con-

serat. Num ego has dissicultates, felicius saperaverim, alii judicent ; operam quidem me dedisse scio, ne lectores offenderent in tropis audacioribus , quos sibi vividum Orientalium ingenium indulget, Occident,lium minus admiratur et approbat; ut di-