장음표시 사용
11쪽
cendi formas latinae linguae alienas huic magis redderem conformeS, atque ut omnino' sensum textus hebraei plane et perspicue redderem, nec Verborum hebraeorum tenaX lectoribus verba latina darem, quae tam parum quam hebraea intelligerent. Non alienum videtur exemplis quibusdam docere, quomodo hoc a me factum sit. Hos I, a. verba textus habent: nam scortando scortabitur terra post Imvam. Joel Il, sq. IV, I 6. Amos I, a. rugiet Jova ex Sione. Amos ΙU, I. Audite verbum hoc, vaccae Basanisl Quis serat ejusmodi versionem Τ quis intelligat eam Τ aut cui placeant tropi , quos occidentalium linguarum prorsus repudiat Τ In his igitur et similibus, quorum permulta eXempla. eXtant , tropum cum alio minus duro mutavi, si fieri potuit, ut' in primo et secundo exemplo ; si non suppetebat alius , tropus hebraeo similis , verbis propriis usus sum, uti in tertio ex
12쪽
Dicet aliquis, haec est paraphrasis, non versio. ' Mihi quidem non ita videtur, cum nihil addiderim ideae, quam striptor sacer verbis indicavit. In eo enim paraphrasth a Versione differre, Grammatici praecipiunt. Mutatio igitur tropi, vel Cum alio, Vel cum propria dictione, si modo sententia aliis notionibus, quae in illo tropo non sunt, non amplificatur, Paraphrasis non potest haberi. Munus interpretis docet cum necessitatem eiusmodi mutationis, tum conditiones ponit, sub quibus ea locum habet. Etenim cum interpretis sit ossicere, ut alter idem cogitet, quod scriptor verbis a se adhibitis indicat, minus profecto satisfaceret muneri suo interpres, si verba in Versione poneret, quae lector non intelligeret ; quod semper eveniet, si tropos aut dicendi formas ei linguae, in quam Vertit, non usitatas eX altera, eX qua fit versio, transfert. Quoties igitur ejusmodi obscuritas Iectori ex verbis non intelligendis veniret, toties alia plana et perspicua sunt
13쪽
substituenda. Sed nemo non videt, in eo ipso summam esse dissicultatem, ut interpres recte dijudicet, quando obseuritas illa ex verbis, quando ex rebus Veniat.
Si illud est, locum habet mutatio illa Verborum , de qua diximus 3 si hoc , verba sunt retinenda, non aliis aut pluribus explicanda. Illud est versionis, hoc paraphrastos, sive commentarii. Exemplum discriminis hujus, quod statuo, exstat Hos II, 17. ubi Dasiis Achor tropice a P pheta dicitur. ' Quem tropum retinui, quo niam obscuritas ejus, si qua inest, lector,bus non eX lingua venit, sed ex historiis ignoratione. Eadem vero ista vallis ibi. dem vocatur ostium Dei; hunc tropum, cujus obscuritas tantum' ex lingua repetenda est, cum aliis clarioribus putavi permutandum. Nemo mihi objiciat exemplum supra ex Amosi Capite IV, i. allatum et audite vaccae Basanis; ubi tropus non ex usu linguae, sed ex historia regionis naturali explicandus Videtur, quod igitur eX regula posita non in versione, sed in com
14쪽
montario fieri debebat. Nam id, quod duriusculum dictum videatur in latina lingua, non tam est in tropo , quo homines potentes et insolentes cum Vaccis sive tauris Basanis comparantur, quam in objecto , ad quod propheta sermonem conUertit. Igitur insolitum, quod aures latinas ossendat, ex liberiori usia troporum Venit, quem orientales scriptores sibi indulgent, de quo in notis passim dictum est. Ad has regulas velim judicent lectores versionem dictionum tropicarum. Num eas viri docti atque periti hujus rei judices probent, experiar; mihi quidem probabiles atque in ipsis legitimae interpretationis legibus suum visae sunt habere fundamen
Porro Hebraisinum inprimis saepe obvium, quo nomen ipsum, e. g. JOVae, Pro Pronomine primae Personae ponitur, Plerumque mutavi, atque Verbis in ea persona usus sum , quae ex contextu intelligenda erat , nisi diversae Personae sub
15쪽
sub ipso illo nomine indicatae essent, iit
Zachar. II. et IlI. - Temporum prae- . terea apud Hebraeos, praeteriti et futuri , usus est saepe admodum laxus. Non raro tempus continuum, PraesenS, Praeteritum et futurum includunt, significatione ex contextu tantum determinanda, ut in illo Hostae loco stipra citato, ubi futurum Castellio non satis accurate vertit meretricabitur. Nam non reprehendit Deus vitium aliquando ab Israelitis committendum, .sed id, cui jam antea et adhucdum maxime dediti erant. Num semper recta attenderim ad illum temporum usum , lectorum sit judicium
Tandem personarum mutationeS creber rimas et subitaneas , qua sermo nonnunquam in uno commate a secunda: persona ad tertiam transit , non semper attendi , sed saepe orationiS ConteXtum continuavi in ea' persona , in qua incepit , ut juvarem lectores in sensu intelligendo, qui per illas mutationes nonnunquam impeditior redditur. . Fieri enim
16쪽
illud potest salva sententiae integritate.
Veniamus ad notas , quas duplicis generis addidi. Aliae quidem philologicae sunt, aliae criticae. Illas versioni subjeci, has in fine in uno quasi fasciculo collegi , indicatis tamen in Versione locis, ad quae singulae pertinent, apposito stellulae ) signo. De utrisque. nonnulla sunt dicenda. In notis philologicis hoc egi,
ut vel res explicarem , Vel rationem red- derem VersioniS meae, quando ea a Vulgari interpretatione recedit. Utrumque tamen non saltum est, nisi in iis locis , in quibus lectores , qui Versionem cum textu hebraeo Conserre Velint , fortassa haereant. . Longe plureS hujus generis annotationes addere potuissem , et soriasis etiam erunt, quibus videar hoc facere debuisse. Sed nolui, scribere Commentarium. Linguae periti ex ipsa Versione plerumque intelligent, quam praeferendam Putem Verborum explicationem. Propterea selectas
17쪽
tantum annotationes addere placuit, et ma-Iui reprehendi, quod non plures 'addi derim, quam quod nimis multas. Usus sum optimis commentatoribus , cum antiquioribus, tum recentioribus. Sed nominare singulos, quos Vel secutus sim , vel a quibus discesserim, Vanae ostentationis fuisset. Laudavi tamen subinde viros doctos , recentiorum inprimis temporum, quorum annotata mihi ustii fuerunt, ne mihimet ipse tribuere videar, quae deb
am aliis. Ut eritieas notas adderem, necessari- .um fuit, quod Versionem non solum ex . recensione textus hebraei impressi compo sui, sed etiam ex ea, quam VersioneS an liquae exhibent. Etenim libere profiteor, me illis assentiri, qui receptam textus hebraei lectionem non in omnibus Veram
et genuinam statuunt. Nihil dicam pro hac sententia defendenda. Ita enim probata est a viris doctis, et collatione codicum extra omnem dubitationem posita, ut ne
18쪽
contradicere quidem aperte audeant, qui Judaica superstitione adhuc insecti crisin, omnibus libris prosanis, atque adeo divinis Novi 'estamenti, cum fructu adhibitam , libris steris Veteris Τestamenti minus necessariam, inutilem et tantum non periculosam statuant. Igitur his missis, exponam tantum Viris doctis, istis praeconceptis opinionibus non fastinatis, quoad antiquas versiones in Constituenda textus hebraei lectione secutus sim. Nempe prima mihi semper cura fuit, ut textum hebraeum mplicarem. Qui, si interpretationem admitteret' ab usu loquendi et gram- maticae praeceptis non abhorrentem , de alia lectione, quae sorte ex Versionibus peti posset, non putavi esse cogitandum. Nam sine necessitate illa textum mutare ex versionibus, quae 1emper tantum secundum locum in subsidiis criticis obtinent',
modesti Critici non esse didici. Sed si
textus receptae lectionis nullam pateretur interpretationem probabilem, alius lectio
nis testes et primo quidem Codices he
19쪽
braeos MStos, si qui suppetebant GYLlium asserentes, deinde antiquos interpretes audiendos putavi. Λtque in his nulli praerogillisam quandam concessi. Omnes eadem side digni videri debent, quorum quidem versiones constat ex teXtu hebraeo factas esse. Sunt Vero hi, LXX interpretes , Chaldaeus , Syrus , Aquila , Symma- 'chus, Τheodotio et Uulgatus. Arabicam Versionem e graeca factam esse com
stat ; hujus igitur, si de lectione textus
hebraei quaeritur, nullus esse usus potest. Conjecturas non nisi in duobus locis, si recte' memini, admisi, . nempe Hos VIII1. 6. et Nahum. II, I Fateor enim hanc Criticae emendatricis partem mihi quidem in libris Veteris Testamenti videri majoribus dissicultatibus et pluribus premi, quam in aliis; de quo Vero hoc tempore dicero nihil attinet, cum jam alibi factum sit. Propterea, si in antiquis Versionibus nullam lectionem deprehendebam , quae Veri speciem haberet, me non puduit ignorantiata fateri, v. c. I os X, 7. Mabac.
20쪽
III, 14. Isreum non sine pudore lectori. bus conjecturas ex ingenio meo qualicunque ortas attulissem. At in versuum distinctionibus mutandis paullo majorem mihi concessi libertatem, v. c. Hos X, IO. Ig. XIV, '9. Zach. IV, Io. IX, I 3. Cum ab omnibus interpretibus etiam in aliis libris abunde probatum sit, eaS non raro Parum accurate factas esse. Omnium istarum mutationum, quibus a recepta textus lectione discessi, in notis criticis rationem reddidi. Sed cum earum conseribendarum necessitas mihi per legem, secundum quam Versionem Composui, imposita esset: nemo mirabitur, manihil de dissensu versionum in aliis locis dixisse. Non deserendam puto, uti antea jam fassus sum, receptam textus lectionem, quae adiittit interpretationem Grammaticae non contrariam , propter lectionem faciliorem versionis. Quodsi Codices hebraei aliam indicant, tunc ea secundum criticas regulas dijudicanda est, . . quod