장음표시 사용
161쪽
Datur 3j. in prandio,&ciena. tAliud exemplar dicit Ij. miserana oris .in hoc casti mihi est suspectum, uia coneltat destillationem ad thoracem, &quia si sit calidum, corpus siccat de digerit; Si frigidum, modicam illam 1, caliditatem exsta nguit: Itaque relinquendum est Balneum. Hae de Phthisi.
CAP. XXVI. DE TVS SI ET RESPIRA
oniungam tractatum de s si tracti dedi cultarer pirationu. Quan-quan. tussis habeat quasdam caussas Cudisticultate respirationis arani me communes; in potioribus tamen Cum ipsa conuenit. Itaque dicam primum naturam, &priuatas tussis caussas, deinde vero sub titulo Ilitu*tranat recensebo communes & tussi S: difficultati respirat cinis. Eit itaque Tussis, GLaucurea. de θ t. ca . . vellem En ema IOE cum ion:huc xipiritu impellente inaequalitatem asperarum arteriarum. Haec definitio Colligitur parum ex L c.cu. partim ex . .ω.a .r.&partima.sim c. II. Quo in loco Gal. unica hac voce In quatiratu scit complexus es omnes tu scausso.
Cum enim aspera arteria naturaliter plana de leuis esse debeat, ubicunque inae. qualitas accedit, tunc primum natura inaequalitatem excernere studet, sicut ita per sternutamentum expurgatur cerebrum. & per vomitum ventriculus:Cum vero dura sit aspera arteria, atque ideo contractioni inepta, per quam contractionem in ceteris partibus noxii exputuo fieri consueuit, natura in pulmonibus alium inuenit modum superandi hanc inaequalitatem per impulsum aeris,per vehementem emationem,quae vehe. mense Mitio & spiritus impulsio fit ex valida thoracis constrictione. Inaequalitas vero
fit aliquando ex caussis extri res, nonnunquam ex internis. Exi rinsecae sua um-praeque aeris, ct venenatus. ysiais, cibus aut porus in arteriamin.
F gradiens. Noui puellam quandam, qua anno .. aetatusiua, dum haber portionem Oins more, huiusmodiportionem excepit in arterias ingressaest pulmones, se ex tempore usique ad ιδ.ρυ rem per laboratius erout anguinis: ingrediuntur huiulinodi corpora, aut quia opertia. sim arteriae sit ab aliquo ulcereerosum,Huri νβ contingit Lue Venerea Lborantibus, aut quia aperium es, quo rem'res deglutirio,, τι inprofuseadmodum ridenti M.
162쪽
148 Herces. Saxon. Praelectionum
Internae caussae aut sunt essentiales, aurpe consenseum. Omittam omnes illas, quae per Aconsenseum. Fit enim aliquando tussis compressis pulmombus exhens, setoru, aut ventrieuli, aut totius abdominis tumore.
Quandoque etiam ex mrmibus, quanquam de Loco &Modo, secundum quem &per quem fiat tussis ex vermibus, aliqua sic difficultas Gal. com. 17. est a . a. in o. Epid. ubi Hipp. mentionem faci t tussis aridae , dic. factae non ferino sed spiritu. Gal.inquit, quod etiamsi per ferinum intelligamus vermes, nihilominus falsam esse illorum sententiam, qui putant excitari tussim vermibus os ventriculi vellicantibus. In qua tamen sententia video ex Recentioribus perstitisse Christoph. Vegam s.tib.de art.med. cap. zo.de Tasu. Ceterum ego quidem vidi tusses excitatas ex vermibus; ted ascendentibus usq; ad fauces, titillationem inferentibus in ipse arteriae asperae initio , qui paulo post eliciebantur. Io- an. Serrarius in praefatione obseruationum Capitis scri bit tussim aliquando fieri ex vermum lis in ipsis et pulmonibuι genitv ct contentis. Quicquid sit, de hac re frequentiores tui sis cauta, quae a vobis sunt considerandae,sunt,quaepersentiam pulmones infestant:Intemperies, te morbi instrumentarii. Nam de morbis in soluta unitate nihil amplius dicendum: Satis de hac remiximus, intrata.dephthsopbutosanguinis. Neque etiam hoc in loco erit sermo de tum ficta expleuritiae aut em emate, vel'ripneumonia: Nam de his affectionibus infra sigillatim acturi sumus.
O IL Anacephatiosis causarum particularium tu L
T Eculiares igitur tussis caulla sunt vel intemperie reti apotismum i qua illos maxime infri Cytit, quibus imminuta, vespotiinprorsus exesa es columesia; aut intemperati eatida,aut valde sic ca, non tamen aqualis; si rosm inaequalis. Causse vero, quae periment ad morbos instrumentales, comunes sunt difficultati respirationis, & tuiti. 5c propterea primum de difficultate spirandi est agendum.
I. III. Disserentia disscultatis sepirandi.
Isseultas spirantii Di Paea Graecis dicta,quando communiter accipitur pro omni rarest ratione celera frequenti, magna,flarua, quali, inaequali, cu onoosine sono susii erecta e ruire, siue decumbente corpore; hoc potestis colligere ex Gal. primo de r s. primo. Nos amplam illam significatione dimittimus,& nomine dis ranunc temporis triplex D tantum virium complectimur. , spiratio crebra sine sono, sine febre. Secun. dum H spiratio valde crebra cum sono sine febre de sublimis: hanc proprioGraeci vocant Asthma, Latini dicuntsuspiraoses; alia vero anhel υ, vel Anhelantes. Nam, ut dicebat GaI.
eos, qui diu exercitati iaciunt, propterea crebrum habent spiritum; Tertia iusserantia ipsa quoque est crebra, & lublimis spiratio i sed facta erecta ceruice, x vocatur proprio
Has differentias potestis colligere partim ex Hipp. .m L Est . . v bi scribit Hipp. φ .m Agesisti borasse difficult tespirandi: ρυλ a vero rubraculo disruptoasthmare laborast ex quo loco Gal. .ded resp. eap.vis.colligit differentiam inter Dis raram id L shma, quod iei- silicet D senaea sit quidem crebra spiratio; sed multo crebrioi sit Aphma; ita ur,si Gal.credi mus,crebritas sit quidem utrique communis; sit tamen maior in Ghmate; led apud Gal. distinguitur quoque Aphma ab ipse disenaea propter sublimem respirationem: Respira
tionis sublimis memmit Hipp. a .in I. M. .ersict.7.com LGI intilo commento . a.in te Dum Dido del . .r inquit sublimem respirationem esse Ham, quae t omnibus thoracummsutaeuuatu ais admo ionem imposis, ut proprcrea magna dicatur ratione huius eleuationis, cum tamen parua sit ratione aeris in spirari; Nam in Ashmue & Ortho'rea propter m- strumentorum angustiam modicus aer recipitur, ut docui LGal. s. de9. res. e. ff. thorax
tamen valde dilaratur. φRecentiores addiderunt illam differentiam cum sinitur Nam apud Gal. & Hipp. Fnunquam inueni iactam huius mentioncm. Dixi autem fieri hanc difficultatem fines bre: quia si complectamur dissicultates spirandi nisbre,ampla nimis fiet tractatio,compledientur omine, febres,omne si rhoracia inflammationea: cmpyema praeterea,de quibus ligillatim agendum.
163쪽
s. IV. Ca se communes tussis s difficult. resfurations.
a tum sunt: Tuber iam*Mettulmonis, & humorum crassorum o lentorum copia. Tabercu- iam autem potest esse duplex: aut tradumosvpurationi ineptum, quale est Steatoma, aut
eram. Id genus tumoris scribit Reald. Columb. Lb.1,.se in sit spiriosis poli motiem sectis caepe inuenisse, L cudest Tuberculum, quod ad suppu rationem tendit: Tale fuit, quod contigit filiae Agesis, cuius meminit Hipp. . in L Diae . . dc tamen fuit sine febre: Id quod confirmatinostram superius prolatam sententiam, in pulmonibus contineti pus, nulla exsistente febre. Altera caussa, Ilamis scilicet erassus o lenim aut generaturis pulmonibus, aut L His oecapite, aut partim generatur, partim defiuit: quinimo qui d fluit quandoque est eris inequando quem uia, Ac si contingat, ut crassi exustente materia in pulmonibus tenuis con fertim descendat, fit subita quaedam Orahopnina,quae durare conlueuit aliquot liora, tanium, sicut ubi maxima est plenitudo,atque angustia, continuasit Orthopnoea: Et haec materia aliquando continetur inimal rarumarum rari cauitate; quandoque vero in ipsemet pulmonumsubstantia, & tamen Oroopnarem progignit. Cuius rei vidi cxperientiam incla tissimo a consiliis secretis Veneto Milledonio; aliquando etiam continetur haec mate.
tia crassa & pituitosa, instario inani: quνd est interpuisones o cos . Id tunc comprimit
Huius memmit Gal. .LlM.tis qui ut dixi, alias non videtur cognouisse dissicultatis spirandi caussas sine febre praeter illas, quanquam puris quoque mentionem faciat, ..de Aest. . Nos partim experientia, partim doctissimorum virorum testimonio alias vidimus Ashmatis se D/thynaea catillas sine febre ab istis valde diuersas. Prima est fibrivis pulmo .calus rarissimus,cuius meminit Hipp. aib HAMorb. Et ego hunc Misopem vidi ante annos I. in quodam clarissimo ex familia Marcella, esipost morum dis Ioi ent uni t .mulsa aqspumosa incapacit ite thoracis, o pulmonibus. Audio quoque ita faximuranum II. Imperasorem laborantemροί rationetie morbo interisse. Secunda cauta est pulmonumsicci . Dum essem tumor, memini me cu Excellen D tissimis viris vidissequendam religiosum ordinis S. Mariae de Auancio, qui eurabatis. aesitaboraret orthopnaea ex humoribus era si πω conferentibus auxiliassos morum inuent sextam. bopulmones tabe affecti c=exsiccati. Tertia caussa est Galefientiar Aliquando pulmones Coalescunt cum membrana suceingente costas, de tunc fit L shma de Orthum m akL. Hunc casum vidi in alio
Qinaria caussa suntlapides inpulmonibus contenti,avigrando. FHuiusmodi Lapiata seribit Paul.tib Aeli. pumicatos quinque numerosuisse exci IOS. Idipsum quoque de graniadine sci ibit Gal. o. dei c. ass. I. praeter Ferri. sparbo c. I . Quinto denique est inter caussa; dissicultatis spirandi sine febre Obbossis. Nam E sue fiat ex casis, aut ictu, siue tubereulucosas inιrotrahentibus,temper necessario pulmones ipsi compti muntur, ut compressi det uisim,&dissicilem faciant respirationem. Hac di ,-Cuit GaI. I.de δέ fresec II. om com. fiolari quacio scribit Hipp. ciuioibbi ex oumate ste. Quaecunque autem sit caussa siue tussis, siue dissicultatis spirandi iam a nobis plo positae ec expositae, oportet asperas arterias aut primaris aviscundario lasas esse. In iussi quidem: Nam, ut Sixi,sinu ipsiust uniatus est altin, qu m maquatitate verare,quam aspe--eontinuur arteriis, ut abunde docuit Gal. a.simpl. 7. Pariter dissicuItas spirandi, in qua modicus aer recipitur, semper harum alteriarum angustiam sequitur,non autem lenili, ut exposuit Gal. .deisc.ufia .in M.
SEd iam transeamus adfigna, in qua parte peto vestram attentionem. Difficultas ergo spirandi aut necessario fit ex iasivulmomb. Us,aut ex triplicimu lorugeneresecto, icit. Ato transuerso musicubiintercosabb-,ac musoli1 poWior bus uri praeter c. t is citis ex ua sam, id ost, calore igneo vel torta, vel hui num: Fit etiam dissicilis exscuuare d Geme. Quandoque ex pluribus ulconiunctu caussis.
164쪽
i 16 Hercul. Saxon. Praelectionum
Non est dissicile distinguere di inare piranaei, de qua nune estsirmo,expulmonibus A. iasis, ab illa quae fit ab usu aucto: Nam ubi V 3 augetur, spiratio est magna utroque modo, S
quia omoes musicuti operamur, cir quia mul in are recipitur. In Asthmate vero mocl cus recipitur aer: Praeterea, ubi etsis augetur,spiritus est calidus ec ematio est vehemens; Est enim propria febris, quarto de isc. Q. I. In asthmate neque vehemens est ematio, neque spiritus calidus Distinguitur i. a musculis asseritu. Nam ubicunque velIeptam tra/νὴρ Vum, vel abιmsissuli laeduntur, spiratio fit quidem crebra,sed parua, ratione dilatationis, quanquam poLsit esse magna ratione aeris insipirati In urbinate opposito modo res se habet: Nero multum dilatatur, remedicus are re- uelpitur1 Praeterea usiseptum transuersum, vel alii musiutilaedunt. . si adest inflammatio, dolor adest, & vehemens ematio, &spiritus calidus, In Asumate nequaquam. Tertio Se hoc est maxime obseruandum ubi septam transuersum c optam riura rumoribus ventris interioris, respiratio iat quidem difficilis, sed absque tussi, nisi tumor sit inflammatorius: Hoc notate. Itaq; ut dixi 2 tumores comprimentes Haphragma, nisi sim inflammatorii, russim non faciunt. Hoc Colligitur primum quidem ex Gal. deinde etiam ex ratione: Ex Gal. qui s. Huc. Us .proponenissigna inmmmauonuflamsg aiecoris, propc nutussim inter cetera, & ae cultate pirandi, dum loquitur de scirrho meod oco, nullam tussis mentionem facit: Sed. quod magis refert,idem Gis.a.des pl.eau .dum assignat causam propter quam istu exm mmatione recoris,inquit caussam esse non compressio. Cnem, sed transmisionematicuIus materia evane lammata in pulmones. At vero exscirrho, ex tumore duro,neque vapor, neque materia eleuatur, quae in pulmones transmitti possit: Atque ideo potest quidem tumor durus comprimendo septum transuersum difficilem facere spirationem; non tamen tussim. Hoc apertius Confirmatur exemplo Pleuritidis, quae aut externa sit,aut valde parua: utraque enim difficilem faeir spiratio nem; sed absque tussi, ut docet Gal. s. de locis .infis. Et ratio est in promtu, quia ex parua pleuritide, aut externa, neq; Comprimuntur pulmones, neq; quicquam humoris, aut vaporis in illos recipitur, quod tussim excitare valeat. Distinguitur etiam haec di usta pirandra saeustate deficiente: inrauis enim es sciens saeuitas faciat reipirationem, in qua omnes musculi operantur,sicuti etiam in Asthmate , Dinitamen in hoc distinguuntur, quod minus crebra es=spiratis , Mifaculto de cis, piritu.
MDahitur tantum pernares, drsica non adst,inomnium rarasma.
Denique potestis distinguere praesentem dissicultate pirandisimplicem a complici risne eaussarum ex signis a me iam pr pusicis, & declaratis, quae propria lunt huius vel alterius Caussae
Ceterum distinguere etiam oportet eau 'simpalmonemanrasantiscoarciane. Nam si sint humores ινιρο, tussis adest cum sterio te, sputum album paucum est sed crassum. Si sumo tisint unuci tussis est vehementis lima, ipulum paucum de liquidum,& frequenter superuenit catarrhus praefocans vocatus. ESi sit ex crudo ruberculo, sanis de nihil antea tussientibus superuenit hie assectus primum quidem cum leui tussicula, Nea quidem inani; deinde vero etiam cum dissicultatespirandi. Quod si tuberculum adsisvin Iionem deueniat,tussis hum ida succedit, cum sputo purulento.
drops pulmonis facile cognoscitur ex desicultate insigni spiran. i, tuis humida ciputo liquidiore de aqueo, dc si patientes vertant se in v n um,vel alterum latus fluctuatio nem sentium. Si auris thoraci adhibeatur, ebullitio lentitur, est eruescentia quaedam:palpitationi subiiciuntur isti, ac perdurante malo, hydropem incurrunt. Si difficultas fiat ex grandine aut ex ea. . , tusIiue est sicca, dissicultas spirandi continua:ptaecessit aut catarrhus admodum cras us&lentus, aut ruberculum suppuratum: ppropterea minime sunt illi audiendi, qui dicunt os reli ιrationis di cultatem seri abris tu n
plodit, qui inquit, eos, qui grandixem inpulmonibus habent,rubim hab/red Murnum , Ofruamianium huiusmo igrandinem exspuerint. Coalesentia pulmonum eum costis nullum habet cet tum fgnum, nisi sanguinis sputum P cesserit,aut ploutatis,aut 2; pneumonia,inqui b. casib. ibi et pulmones collis adhaerere. Siscuas et facile cognoscitur ex macie uniuers corporis, lenta febricula,ex si tu, ex iussi
165쪽
. Practicarum Pars prima' . III
I primum quidem inani,deinde vero prorsus deficienter Nam ubi intemperies fit aequa. Iis,nuluam pirus fit tussis. ωbbosis.o non eget signis, ut cognoscatur. TUB vero quae fit ex iniem .m'iri,cognoseimrex spiratione frigida, rara,tarda, praeterea ex tussi inani, quae compresib spiritu non modo rarescit sedatur sed etiam curari potest, oc sanari: Nam compresso spiritu, partes incalescunt spiritales,&sic fugant frigidam intemperiora. Casida vero intemperies cognoscitur ex spiritu calido, spiratione crebra, de veloci, de quia iuuatur medicamentis frigidis .
O Mnes istae dissicultates spirandi,quae admodum crebrae sunt eum sonitu, & quae fluterectaceruice ut ora, ρ raradissicile sanantur,quinimo stan ad senectutem,vsiq;co- , mirari consueuit: Orthopna a vero in accessione plerosq; interficit: Idcirco qui asti, matelaborantes cum tussi gibbi evadunt ante pubertatem moriuntur,eo quod.ut scribtiGal. ineom. o sipara. illudasibina factum est ex tuberculo suppurato: Vbi autem tuberculum est usque adeo magnum,ut gibbositatem faciat, tandem aegros interfisit.
IN curanda iusi dedi alis iratione aliquando pugnandum est contra ipsam fmptomae
Magna ex parte vero conti a caussu morbi G. Adversesse toma quidem, cum tussis C usque adeo grauis est, ut alicuius valis fracturae periculum immineat, vel est v scp adeo mo-Iesta, fit frequens .vilbmnum adimat, e quietem omnem Pariter discilisJ ratio cum ia orthopnoeam tendit, ec eam quidem cum periculo suGcationis, ipsi occurrendum symptomati.
R D arcendam itaq; Tussi in diis valent medicamento monera: Unum quod ρεπει arteriac mas ratas lauigare,o comptinarepotes :-um, quod entem materiam compescere. drintercipere valet. In prima classe sunt omnia medicamenta quae componuntur ex sesccνgMyrrhiza,amygdalis ae .contusis amo, fragacantho,pemdis necaro aut camiro, aut comm nil cum mucilagine υHFω. malua, aut raduum abhea: Ex his componuntur formulae, quae sub lingua Continuo detinentur. Vnam existis descriptam habetis apud Gai in b deparat. iaciLe.1.. sed communissima dc ossicinis vulgaris habetur apud Mesu. incap. de Tus sicca, ubi habet duas p. lularum bechicarum deseriptiones: Prima est Rhasis,muniti est ipsius mei propria,quae, ut dixi.officinis omnibus est communis.
Ad intretipleudum cara rhum valent omnes confestiones vetata, ut propterea Gal. in hunc usum 1.meth. Is acceperit theriacam recentem. Mesue ab Alexan. Trali in hunc v-
sum accepit pilulas de cyneglossa, quibus crocum addidit: Datur S g. post coenam. At cete mirifice tussim sedat. Non displicencinunctiones se raras factae ex mutilaginesmin.malu.butyro recenti,otio E mmdam o. Ego stelicissime uti soleo Emptistros Dex pom dulcibus eximo quιdem trituratis ostiis
At si tussis nun sit usq; adeo intensa, Caussis est incumbendum: Atque ideo si fiat exinte frigida,ut antea dixi, laspiritus compressio aliquandolpiam sanat,si tamen per
se ueret,conuenit extrinlecus momo exoleochamom lutor alborum.Gal. xlxmeth.I3. eatebatur medicamento ex Thapsis, ted de hoc medicamento interius loquemur. Intrinsecvi conueniunt magnaantiaoID. anr0.tberraca, ithridarum, iamoviper. Gest. loe. et . pr ponit Dis rematon siue consectionem exsemini ι,quaesopiatainc proponitur non tantum pro refrig ratione instrumentorum,quantum pro reiectatione sanguinis. Α iq; F ubi sanguis non reiicitur,neque recens thrataca valet, nCwDiaste malon. I n tussi ex intemperie calida inunctio fiat ex oleo vinato nenuphaeri fiat eclegma ex muctis . fil*,Emulptonoemrnum papau.atri,aur melanum cumo povio si . Potus sit aq. horis: Cibus vero ptisana. In Intemperiem conuenium omnia hiiniectantia,de quibus dixi in t .de ιυβqua modo non repcto.
166쪽
is r Hercul. Saxon. Praelectionum
VEnio ad Orthopnaeam in accessione curandam. Tempore accessionis quidem
varia conueniunt R euulsionis genera,Chstra Gaerra,&praecipue, quae flatus , scutiant: Quandoquidem si septum transuersum a partibus naturalibus flatii repletis non coptimatur,facilius spirant. In cunde in usum iaciunt Cucurbitula,Ligatura, Fra Lon s. Si orahophia .i fiat cum abundanti ang--,ira ipsa accessone nuc nit etiam Vra δε-cM: Propterea Hipp. . Mut.a I. inter ceterOS affectus, quos inquit reqtiirere venae sectionem ante purgationem, proponit Orthum miccam, id est, ut ipsemet, &Gal. interpre. tatur,mmmmatoriam us ypuratam: At ubiρ- est factum, ubi crassi, est visio ab unclent Bhumo,,pernicio laestve me lectio. Conueniunt quoq; Intercipientia fluxionem: qu a vi antea dixi grams Orthopnara tunc fit, cum crassis humoribus In pulmonibus colleclis, tenuis accedat materia confestim ex capitC descendens. Hanc igitur intercipere oportet. A quam iiis ad illam intercipiendam valeat Diacodun.DMoaganιham cambolo inmena cr 'ρ lauti Mehica,in suffocationis periculo propter hanc tenuem fluxionem expedit ascedere ad optata. Licet enim Gai .de comp. per loc.c.σan omnibus spirandi dissicultatibus o piatorum v sumpst,hibuisse videatur . nihilominus Ia. method. r. in hac suspicione susto cationis concedit usum optati medicamenti: Itaq; ad pHulas dec=nulos erit confugi
Derivanda quoq; est materia ad partes thoracis exteriores. & propterea laudat Ae.
tius Rubrificamia laaedam,vificationem thoracis cumpumιce,eu uu ,-ticis:Gal.xI.meth. eap. II. ad extrahendam materiam, quae in pulmonibus est, praeter alia calorifica laudat quoq; cucurbitam gwhoraei as am. Sed illud vobis Notandum nes cucurbitam nes Rubficantia ea ad minanda, quando furios ex eapite: Nam augebunt fluxionem,neq; cum corpus est plenum, sed tantum inoribunara ex pi imaria pulmonum repletione, post uniuersales evacuariones,& reuul siones. Interim utendum Eugarrare,quod valenter crassisS a Icnuet humores,de vias aperiat. Itaq; poteritis medicamentum sic componere: hi sal. t Ammoniac.gr. X. DOxymsGUι.33. M. Hoe medicamentum ad incidcndum, & attenuandum est efficacissimum. Alii accipiunt ipsum gummi Ammoniarum in aceto disi lutum,addito rupode hsopo, o m. Amt. Sed ubi ina telia partim fluat,partim sit impam,ptoponenaum m uicamentum milla: tacultatis hoc modo.
Extra aciessionem cum variae si nicausta, vario quoq; modo curatio est instituenda. Si fiat di citiusti ratio, aut Tussis ex crudo tuberculo, Gal. .deco . oc. o.or .meth. e. II. inquIt, totam curationem huius positam esse in medicamentis aromaticiseatidis craecis, materia tuberculi absumentibus: Idcirco proponitu theriacaantra' ,ambroseam,oc thana flam, quae sunt medicamenta ex muItis constata aromaticis o gummi casessis orare, myrrha, costo ea a marinamomo. Videatis dest aptionem apud Gal.a.ab Antiast.r. Itaq; meis dicamenta sint calida desicca. diris ratippariter ad siccum inclinet: Propterea Gai .m 7.decm plerisc.potum qui- Fdem vini generosi concedit; sed in pauca quam uale. At vero si difficilis stimio fiat ex tenui humore, hunc, ut dixi,incrassare oportet: M dum incrassandi partim proposui in tract. vi catar. partim nuperrime. Itaque non re-
Venio itaq; ad Crassum eatarrhum. Si fiat spiratio difficilis ex catarrho admodum erasso,
primum quidem Conueniunt omnia via euacuantia ortotum. o caput, Reuesientia, cr Deri-uantia..is siccantia imum caput,de quibus di x l ιmrac .de Cataria.
167쪽
Α unum in praesentia moneo circa vomisam,qui commendatur a Paulo in his casibus, Romitum in Orthopnaes minime conueniret materiaprimario inpulmonibus contineatur,si angu- sussi thorax, si di citis sit pariens ad vomendom. GaI. quos, is quanae purg. opor. in his casibus vomitum prohibet. Nun Citaq; omni diligentia curabimus catarrhum iam in pectore exsisten rem. Vt crassa materia pulmonibus adhaerens facile educatur,&pulmones ita exsiccentur,& corroborentur,ut in posterum neque generent, neq; materiam suscipiat nouam lain curatione procedendum. Primum quidem praemissi, ιδιι ιsct Wisis euacuationibus,ac reuusonibus conuenientibus, Iaudo, ut per quin q, dies continuos praebeatis 3si. hu .us electuarii ter in die naturali,videl.3. horiante prand. 2. hor. a te coenam,di hor. 6. post coenam. Electualium est tale.
Mann. tue. I. OLamyrinis. rec. D. so. casi nou. μιν - λ.Ful strapar. Sij. Ducantur in mortario,& f. Elect di usurpetur, ut dictum est. Hoc Electuarium aluum seruat lubricam: propterea catarrhum diuertit, de partes thoracis dilatat. Post primos quinq; dies hoc a ad laudo electuaνium, quod nihil praestat, quam vias dilater,ic sputum iam inauratum emolliat: Componitur hoc modor
O avg.dust. Ig. Dissicilii tursecuram Se additispassatir, fico offlect. Dosis est S g. ante prand.&eoenam: mirifice thoracem dilatat. ut probaui experientia. In eundem vissum facit conseruastorum malua uι conserua exradiceriuea ulcum melli; dc pro pauperibus est optimum remedium. Interim dum sic dilatantur viae extrinsecis remediis,debet inungi thorax linimentis emollientibus, quale est unguentum pectorale vocatum oleum amygae commune, pinguedo anatis, se ansieras, butyrum mens,aut emplainu evomu descriptum in pcedenta lectionet M Intrinsecus vero parandum,quo paulatim singulis utatur horis ad aducenadam materiam iam emolli tam: Poterit sc parati:
g M pro Lambitiuo: ubi sitis superque emollita est materia atque etiam pro maiori parie educta,alia c&
γ M.omnia &ducta in mortar. reduc. ad forin. elea. Dosis ad Jg.est Medicamentu exsiccat,sed et detergit, in Astyhmaueae erassis humordis Gal. optatissi .
mu est Semper n.vobis hoc est immortatemn ,pectoralia medicamenta in Althmate pro crassa materia humidis debere esse admista,ut si fuerint siceat cum aliqua humida pomnone praeberi debent. Idcirco Galen. s. R. cap. II. in affectibus thoracis prohibet v- sum eorum medicamentorum, quae vere diuretica sunt, ut apium, Uarum, o uiti
168쪽
i34 Hercul. Saxon. Praelectionum
eo quod sunt nimis calida &sicca,& tamen Megatis eundem Gis. .co .loc. Lex sementia Archigenis, Andromachi&aliorum, in huiusmodi medicamentis pro Althmate in grediuntur calidissima de siccissima, piper costaticinamomum, ea ahgma,c, c. Sed quae sunt sicca,debent praeberi cum aliquo potia humido. Idcirco secundo loco probatur summopere Uusaquar thermaseu ulphuratarum, satis sevi nostra sonensis Exsiccant valenter: Sed quia multa est potio .humectat et crail.m illam su bstantiam ut non facile i nduretur. Tertio loco est Ius Galantiqvi: Hoc ius praeparatum in asthmate est essicacissimum. Paratur hoc modo: In ventregali antiquιeut semihors Hara, ac modicesatira imponantur haec:
ipsos exsiccat, exsiccatos cum melle excipit, atq; exhibet, a quo etiam accepit Aet. An ton.Vale inexercitat.c .adHOEersiribit se a Graeco quodam accepisse, familiare esse hoe medicamentum in Graecia; infundi tantum haec animalia in vino. non autem prςberi in
substantia. Habent vim,visntit Ga attenuatoriam,&discussoriam: Idcirco prodesse possunt. Alias plurimas compositiones potestis apud varios scriptores legere, sed tametaplacet mihi huic parti coronidem imponere proponendo descriptionem Electuaνιν,
quod habeo Inisb.meumanusicriptis tanquamstera m optimum: habet omnes scopos, cli Dlatandi thoracem, emolliendi sputum,attenuandi &incidendi ,exsiccandi, & corroborandi: Et quia est descriptio longa, ne vos decipiam, tuli descriptionem: Est optime
compositum. a d butyrrecent.ina farf
Map. dilui. m. iiij. Consciatur hoe modo:infunduntur Passuia,&Dactyli per triduum inprad. σdeinde eoq.lent igne,&exprimantur: liuic expressosucco add. Ur.9 ro. of Se iterum bull.in m 9. Mezissumari,Scin fin.add.i os nuta.ρm. amgae ct 33. Pulm vulpe parara. Huius Elect.datur 31.Vbi maxime urgeat morbus,linmitiori affectu 3 g. quatuor hor. ante cib.spatio 3 o. saltem dierum. Qui hoc modo non curantur,debent deinde ad maiora confugere. Grauiora sunti vi ut har aut vitium .aut totum cum aquas arae. Datur. Si .aut in iis sorbiti, ut praecipit Auic.aut eam melle: Est quoq; compositio in ossicinis Di ulphur vocata, cuius datur Iss.
169쪽
Avicenna quoque exhibet ars eam peros: quod Ego tamqu/rneaus etim re probo Ne , ut ingenue dicam, placetnia his miratio ex t Gn. Nam in libocalii in quo viae angustu ritur, sui catio etiam imminet: quare hoc menena vim I vim g mpcii erit strangulare. Non improbosueamigium eo racesHEurno sure myrahat cui neque improbatur extrinsecus cisterium in ipso medio thorace. Videbitur vobis immanue rario.
Sed qhid dicetis, si Aetium legatis, qui in hoc casu 8. facit in ι-s Quas tamen Ego minime probo: Non tamen displicet, ut antea quoque dictum est, in iust cationis periculo 'iratio rhoν aevi ad rabψὶationem: Et proptet ea medicamenta sue SI HAp ISMI,
sue DROPACES, quae vim habent rubificandi, & attrahendi, n hoc calia probam
De Hydrope Pulmonis nil habeo, quod dieam,nis quod dixit Hipp. a. de morbis, Ascilice in hoc ea tu esse faciendam: Modum sectionis proponam an eos de Emne. Hoc tamen non praeteri hor In pauca aqaae qaantriare mihi non improbati mi dicamenta valde exsiccantia,& VIciam meaeramentis proponionaιum. Ita vi in hoc casu inmine permiscenda uel addenda sint humida medicamenta, sicuti cum materia est crastatim civeto licet ut Eu,o hirimis diareticis : Quandoque enim materia thoracis & pulmonis per utinas pus gatur. Licet quc uti omnibus modisse phure aualys exsecram burim iam ratio in Cishmate ad proportionem respondeat.
A meis multae snt in thoraci partes inflammationibus obnoxia . pulmoni.
ti tuto eurationem eo inplectemur omneu mi ammationum .q uς proposita antista festa n αδριανι iubigitur exordium sumentes, quae phuresis Arabibus; Lamus diari tinnias diei. tur. haec primo duplex constitui potest meravna,alterasse. - νοὸν ploratis est semper inflanrimatio: Aalsa est dolor lateris sne inflammatione suo U ex flatu extendente, sue ex vapore acri, aut intemperie cum materia: huius meminit Gai .s Huι. f.3. Istius puto mentionem fecisse Hipp. a. aιαι .in Hiias teriis. quando co. sulit utendum sinoris Iolarivis. Vmplari istisnuc malliphetieνῶν guttar Naim una e Megiιima, altera siti=ia Letiri. m. adhue bifaria. iuidi potest ratione loei affecti. Est autem I 1 Ima exacte exquisita insammatio me in branae saccingentis costas in parte thora: is anteit ore: Legiri sed non exacte exquisera est inflammatio eiusde in mem brana: Sed in parte thoracis posteriore. Cum autem dicitur ii, flammatam esse , leui a ill ad animadueitendum quod docet G., ..tioe. o. assecta membrana coassici ei iam
musculos inter costules internos e scuti q,iando inflammatio in mulculis internis incipiat .ips pleurae communicatur: ti haec. ut dixi, est duplex p uritas tu ιι a quae vobis talnotanda: quia multi pleuritici fiunt ex parte poste tore, ut docuit Galen .s.de cis fictis a. θ-ιaph viritis rat: one Ioci ea est, quae occupat musasos inurcostatis au Oniaxno. aut . x ιινκos sne oleura,an t occupat i psum periost υ m A dhuc magubparra e It q uae s t m a uia stino: Potest etia in ad νων referri insummatios μι transit,s: quandoquidem cum me. bιana succingente costas communionem habe QInsa mario autem mas tirum ιso alis supeνι νώ m. st eorum quoi qar etiam si in thoracercpeliamur, faciunt tamen ad motum non thoracis: sed brachiorum: Istae sunt omnino externae oculis patentes isties modo sapietiriιιm rasuenda ne* a Dyiam,neque ad legitimam. Est quoq; pleuri iis ιαιima e sturia ratione materiae. Nam sinat neu pharisis legitima est: Rurisa pro rosa, is melamia uasarra: Et quamuis Galenus . . de ea ptis I mentionem non fece at pleurmura metinesesicae , idcirco eam os sit, quia cum sermonem faceret δερ πιιHispalpsus, o intelliges et merant&Iuampleti H m n n fi eri ex melanthia a nasarati, sed ex exusta, ut docuit libr. de consi m. piopterea nouit,
170쪽
11 3 Hercul. Saxon. Praelectionum
de supposuit pulsum pisurisidis melantholica esse eundemeum pulia Euritido bibos. Huius
veto melanthodica pleuritidis meminit a.de Cri Era.dedist eb.ρ. obb.de conss.aνLc.rs. chao in loco docet aperie, nomine eurisidi pituitosa ct melancholica non intelligere tumoremeUncerapituita cir melancholia: quandoquidem aperie docet,¬ate locum semetineboticum rumorem ια pisura nullam facere febrem.
Huiusmodi pleui itis ex tam multiplici caussa producta fit vel permo iam ειν acyrmis ex .alortio dolore siue ealor fiat ex motusiue ex balneo tabis,aat munctione aut cucurktula, vel alias museaassa: Aut fit per mori miro 6sionis parte aliquasernorem hune locum excreme- Bra mi itente sivest cerebrum,ut xu fluartii de ρisu tofisiue alta corporupartes, praeci ue vero uterus, ct hamor hortissuppressa: propterea scribis Hipp. .m CDia .eos,qui lentatur mariscis, ne ploratiae tentari, ne , per ne monis,n queat,s. Ex Mntrarato quamuis imbecilli,& multam generante pituitam. λω tu aut raro, aut nunquam fieri consueuit, de hoc est
quod scribit Hipp. ι aph 33. I s.cos,qui acidum eructant, Pleuriti ie) Bile non ad inodulentari: id quod etiam repetit tib. de aer. aq. σ loe. Fit etiam Pleuruti suscipiente parte fluxionem propter imbecillitatem,siue in militar sit naui rasilex g. bbositate scit. Nam gibbi boratidistini habiecti: Aut quia morbus subaredita ius: Ego enim noui quosdam,quis issime in buritidem inciduam, quipatrem habuerant pleuritiae vexatum: Fit quoque imbecillitas expercessione, aut εμ- C
ognoscitur hie affectus quinq; ist, signis tantopere a Galeno decantatis r. Heri .a. de loe. .ρ. s.deloe.assyib.de confra a. s.ctabbi. Sunt aucem Dolor, sy,Febru, Dis castas restirationu o Pulsus durus. Per hae signa recte considerata non modo dignosciturpi ritu; sed etiam distinguitur & a salse, α ab omni ria, re ab mmmmaraone iecoris, o ab ea, quae non eth exam ex
Distinguitur ci quia in talia ἰόω non adest.aut admodum exilis,&potius prae- Mced t,quamlubsequatui dolorem, ipse est vagus, ac mobili,: Ressiratio est non admodum d ff. ilis,lussis non adest,ut docuit Gai .s.de D Ebri autem ab inflammatione lecoris: primo quia dolor Meuriticus est pungitiuus;
Dolor insit mattonsi hcorrseit grauatima S: Praeterea dourmuraticus quando ascendit ad iuguluin: quia membrana succingens costas ad iugulum perducitur: Dolor istoris nunquam transi t mendosas costas. Tertio quo magri oratis augetur, o ossis fit validior, Besputum apparet: In inflammatione iecoras tussislcmper est cXigua, ea quidem sicca r A cedit quod minflammatione retor spulsesn est durus.sicuti pseptiuraude. Haec signa, sdialia maioris momenti colligite ex Gades. deisc. st. est. Distinguitur etiam a iuri idesturia ratione loci: quia in Legitima dolor exacerba tur,quando patiens vertitur in larus oppostum laboranti lateri: in spuria exacerbatur decumbente aegro super parte affecta: Et idcirco, si digitis prematur locus ille doloris habet senium. Praetercapuses minime durus est,uel multo minus durus est, quam in Dei. si pisuritiae.Tertio in Spuria pleuritide ιulta non adest; Auctor est Galen. s. de loe. ago. Favet huic ratio: Nam iustis non fit nisi irritentur pulmones: At quomodo irritabuntur illaesa membrana costas succingente ρ. Non inficior, augescente hae inflammatione posse aliquem vaporem de pleura,ec pulmonibus communicari, vir , fiat eodem modo. quo fit etiam ex inflammationeiecoris, sed tamen hoc non semper Contingit.
Differt quoque ab insummationesipti transies: qui 'matio in eo casu est dissicilior, FBedia rium maius, imo vero in fiammat pii est cum ribrio us*ῆ adeo magno te continuo coniuncta,ut eam putentphrenitidem esse firmaram,&threnitidem esse nominatam a l epto transuerso, quod phrenas, id est, mens appellatur. Diffeti quoque ab infammatrone mediastini: Nam in hac inflammatione dolet pars anterior faui de posterior thoracis non circa latera Aia circa mediam thoraeuρarum. IULmmasiones varia pro varietate materia facile distinguuntur: Primum quidem