P. Rogerii Josephi Boschowich ...: Dissertatio de turbine, quo nocte ...

발행: 1766년

분량: 254페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

111쪽

turbine notae infixuni fuisse, arundinem in senestrae listas aut vitri fragmentum in muro defixum , si speetamus malum ingentis navigii murum solidum perforasse, arborem aliam instae tenuis viminis a simili turbine contortam iuisse; Nec stupendum parebit convulsam fuisse alia quam plantam , quata ramis diffusis aeris iniuriis

exposita stetitu aut corruisse nonnullos muros. aut quatuor, seu quinque domos eversas , aut

sessas in una aliqua vinea, agrove factas, si in

comparationem veniat ruina integrorum caste lorum, ut audivimus ex Mnea, tantorum p

latiorum, Ecclesiarum, silvarum integrarum, ut pluribus locis advertimus Turbo hic noster nubem retulit nigram extensam fere in terram ipsam, unde evibrabantur continuo flammae cumstrepitu forti sed rauco nubes autem ista nohextendebatur irltra ioo palmos,ubi nubes turbum veronensis ad quadrantem milliatis distenta fuit illa vero Florentina milliare si non D ravit, adaequavit saltem. Et ipsa caligo inco-rustatio, ionitus in aliis adnotatis turbinibus vehementior erat iidemque jam levabantur, jam deprii ebamur ut in nostro turbine vidiamus in descriptione secundae interruptionis in damnis per intervalla illatis varia exempIadu

visionis spectavimus in relatione primae intera

ruptionis divifionem similiter geminam specta

112쪽

vimus, tiarbine Prope Capessam, aere in illo, vitii provinciam pervasit. Noster turbo vel ors ter rapiebatur linea sensibiliter recti, alii lentius procedebam, sed, alii longe velochis, ut ii leveronensis qui intra Spatium semihorae quadra .inta militaria confecit, nihil flansibiliter desse

ctendo, etsi per tot castella, terras, Iaontes

silvasque transierit, quin deficeret. Nostergra vem aliquem sulphuris odorem in quibusdam , cis in domibus, uti, in frondibus arborum, plantisque post te reliquit Ilierum ne relatus montes integros adussit, inveronensis plura per varia loea lueendia suscitavit. Si porro pectamus abreptum ignis impetu tectum, quinis enum insia positum offenderetur, ut contigiti foenili Do Massimi, idem fecit turbo Provinetae Si foramen patreum in pavimento palatii mininentissimi bolognetii, exempla hujus plura suppeditat idem turbo Provinciae, uti xvero;

nenias. S; contorta sertamenta solidiora, eit aelio turbo Lugduni Batavorum memoratus, item Anchinitanus; Si supelle stilem per fenestras a reptari, si partem unam aedificii alteri intactis Nicinam integi destructam , si casum muri unius versus alterum mutuo Si arbores in gyrum ad commune velut centrum dejectas, plura similia

exenipla in memoratis turbinibus occurrunt, in

inibus si quis accuratius nostrum turbinem cuni iu

113쪽

- hstotile plures simillimi, casus invehit.Quoi, si tamen una aliqua circumstantia minus notabia iis in nostro turbine observaretim, ita alibi non legi ur te causam existim, quod quicunque turbiae dictos descripseriint, ea hiln, quae no

tabiliora sunt, maiorem in mentibus hominum . impressionem taciunt, referre intenderunt; ubi ego in inquisitione eventuum a nostro turbinei intorum adminutias usque aliquas descendi, quae vix motatu dignae pri a fronte videntur, servi, lint tamen desneeps ad pleniorem cauta tanto, rem essectuum ideam brmandam e modumqua exprimendum, quo talia fiant.

Ununi est . quod in alga non ahildae.

go accidisse turbinibus secutam nempe mox a trito turbine ingentem malatiam , quietemquo deeris,qui prius vento vehementius exagitiuus fuit. juvictusque graevissimae tempestati, quae ea nocthdRomam iniversem attonitam reddidit, etiam in iis partibus , quo turbo non pertigit,mec notitia damnorum in loco minus habitato illatorem. f. sed huius puncti , quantum obsera Ars licuit, ratione ni parte tertia referemus interea comparatione hac facta, si ruinas aiiomni

longe io, ores ectamus, Mi Protacto , quod benignissimae Dininae Pr-Viqentiae gratias agamus,

114쪽

quod ubi videre nos fecit portentum potentile suae iam inde a mundi principio, cum omnem naturam ordinasset, directum ad concutiendos modi

talium animos, atque e veterno vitiorum excl-eandosis ut rei testimonia saepe inscripturi legiamus, ubi turbine minatur Deus; nihilominus et geri ex tot aliis Pro hoc loco, pro hoc tempore turbinem utcumque debilem. Non ita lapsis temporibus, ubi etiam Romae turbines frequentiores erant. In Bibliotheca Collegii Romani accuratissimum invenitur diarium manuscriptum D. Hyacinthi cli, qui ara to anno aetatis illud inchoavit anno 16o , extenditurque usque alfinem octobris anni 16s . in hoc invenio allia

gnatos . turbines. a . Aug. 161 . P. Jan. I T. . Dec. 16 s. s. Aug. 16v omnes cum insigni ruina arborum tectorum, murorumque Turbo ille anno 16 s etiam plura funera attulit, iis anim dictum diarium habet si mussae arbore; dejecu camino , maeroi lacta domo rum, multi reia,

mortui sint, is assi, qui Quint jacisam super

quoi lacta dociderum, e iis via domorum. Ino deest, quod admiratio, quam turbo pr sensi animis excitavit, nobis adficiat animos, reflexione facta quod turbines isti jam nunc rata riores sint, ita ut sola eorum insem

quentia tantam creetaldmir etionum,

115쪽

PARS III.

DE NATURA TURBINIS,

EJUS CAUSIS ET MODO

PRODUCENDORUM EFFECTUUM.

Spectavimus parte prima consideratione digniores effectus attinentes ad Romanum de quo scripsimus turbinem; parte altera plures locis aliis notatos similes aliquaratione illi nostro, sed in hoc diversos, quod novis circumstantiis eos comitari litis affectos, consideravimus superest , ut Parte tertia super eorum natura, causis, modo, ab insoliti usque adeo effectus inde oriuntur, discursum instituamus H a. Tu

116쪽

a Turbinem hunc nostrum reserro tum in ut paulo inferius patebis In sortem vento. rem subito impetu horridoriam de quibus Phy- fiet in naturae contemplatione defixi pluribus visunt venti hi plerumque in tres classes dividuntur ae nomine a Graeeis mutuat unus m. rum dieitur Exteipis, aliter animis ericatur Pr Mila. Alter Tu epou latinis Urim , aut turbos

term mestrie etiam latim fit dictus s. Primus ventus furens est , qui ex sensu

veterum de nubibus descendit, quin partem n hium secum agat; auhadram in gyrum comm veat Rapitur nihilomiuus instantaneo, violentissimoque impetu, di magnam partem regionis uno velut actu vehementissime commovet Aiater Ecnephias est , amplius restrictus cum mcisuvorticos, nec a nubibus plene segregatus, quas secum rapit a forma alicujus columnae longioris Tertius est Timo accenius Wintaimmatus. Quantumvis Plinius alterum illum in duas rursum classes distinguat, di cum restrict est vorticem sive Tiphonem vocet, cum largius diffunditur,Turbinemamo forte unum halteriundiainquat a columna , quae in modum solidi sphonis, aut tubi se ipsa sustentet, aquam thauriat sed ex ipso Plinio videre libeat diversas classes, nomina, brevem ideam etiam causae,

117쪽

H a habuit,

118쪽

Iabuit, non postea concepit fulmen est. Distas a AH flere, quo amma ab igne. Hic late funduris salutassi, conglobatur impetu. Vortex autem remeando sat a turbme, quomodo stridor a fragore Procellata titudine ab utroque, iij I nube vertar, quam rupta. Hi et caligo bellua naeti nube dira navigantibu

eatur j colamna , cum spissatus humor, rigansque ipse se sustinet ex ossim generari, in Mum, luti Apula nubet aquam trahin . Hac est doctrina Plinii, quae velut omistus excerpta est ex primo ingressu Aristotelis libro tertio Meteor. Graecus hic Philosophus,

res quinque ibi commemorat, quorum generam tionem adscribit exhalationibus calidis de siccis,quae certa secretione e nubibus egressae producunt quinque res, communes secundum illius os basionem in sui principio sed diversas in modo quo generantur. Prima rerum istariam est fulgur, tonitru Namsaius se, qui excernitur ita Arist teles versiis avimercati, qui graecum xv μα ver tit hic per i Haruium paulo inferius idem vertit per bu Spiritus. Ubi Aristoteles alii propterea, quod .ae omnia Spiritus sum Spiritui Aca , calida exhalatio, usias eadem voce mευμα, xyliacatque praeesse vocis significatum , quod noto , ut sciatur , quid voce Mus intelligatur cumpamia spars a dis unditur, Pt Ue gignitur, bo m

119쪽

flat Aque tenuiores, tondirua scitis' ma, carespondet illud sagi ine cruentei torrentium modo tonitrua, et, ur edunt, relatum ad genus: repentinis flaribus, qui exhalante terra coorii, rursusequa dijecti mutiformes existunt, quo pacto ambo 'inriginem fulguris,m tonitrui statuunt In exhalatione subtilissima, quae post suum in nubes accensum huc illucque distenditur , tenuiorque, di magis rara citur, ut torren , respectura minis.

6. Altera rerum s. dictarum est Exv, tacude quo ait Aristoteles At eonfertim , et Anflor,

minusque tenuis excernatum Exvadpsaci hoc est procella, dicit vimercatis oritur: quamobrem et ino niuis, quive cum secretion seleritas vires adjiciat

quibus verbis respondent illa Plinii maiora

vero illati pondere incursuque , Gai Acam' per nubam, procellam gignunt, qua ocatur emeis L hedytac statuunt itaque Mnephiam in impetu exhalationis copiosioris, qui fimul semel erumpat distringendo amplositu nubes, quae exhalati densior siti minusque tenuit, seripsam celeritatem qua e nubibus prorumpit, instat fluminis impetu violentsore accedente graevitat ua acquirat majorem vim, roburque, et Prosequitur Aristoteles explicarent L

120쪽

. de Etharationes unitim velut conglobatas pro-rium ero e nubibus grandi copia, dine intereuptione; in quam rem utitur exemplo nimbi, quin M, nc opposito plano ninitur ex copia hun, dgredi vaporum, quibus gravis nubes celerrime evon ut regionemque diro velut Ahuvio inundat; ait enim: quod in eadent nube, Muna altera species exhalatiouuin siccarum, aptamina gignendum procellosum ventum , vaporum humidorum, aptorum ad gignendum subitum ni imbum aqtieum . diui in miteria ad unum M alterum indifferente inveniatur una, Se alter incipiat, coni numque deinde erimpere cereret impetu de nube secundum quod haec in se maiorem copiam unius alteriusve exhalationis elaiidebat verba do Aristotelis. Vm igitur Lia, eaque coistinis secrau, eonfluata fuerit, idem pia . secto accidet, quod eum moui adve o paretem irenettim sum serit: tu men tu phasia eris me eo a

axoritura Ambo itaque hae porbane quidem is mare

rici sunt sed eu aberius potestatis principuum P A- est uirius rapta major verit, sca fiatoria areium subsequimr Atque hoc quissim imbers quod

meo ex altera expalatilane, Expe*s .

SEARCH

MENU NAVIGATION