장음표시 사용
161쪽
Cieeronem altero die post reditum ch. e. Non. Sep. A. V. C. 696 ab exsilio senatui gratias egisse , et eodem biduo concio nem ad populum habuisse liquido constat praeter Dionis Cassii testimonium ci ex epsisti 1 Iib. IV ad Atti Vbi postquam iter per Italiam deseripsit , Ad urbem, inquit, ita Meni , ut nemo
tillius ordinis homo nomenclatori notus fuerit, qtia mihi obviarannon venerit , reter eos inimicos, quibus id ψsum non liceret, aut dissimulare , aut negare. Quum Menissem ad portam Cayenam , gradus te torum M insima plebe completi erant; a qua ylmuia maximo quum esset mihi gratulatis signi calia , similis et frequentia et plausus me usque ad Capitolium celetrauit, in foroque et in ipso Capitolio miranda multitudo fuit. Postridie in senatu , qui fuit dies Non. septembr. senatui gratias egimus.
Eo biduo quum esset annonae summa caritas, et homines ad thea. trum Primo, deinde ad senatum cucurrissem, im uisu Clodii, mea vera frumenti inopiam rare clamarent, quum per eos dies senatus de annona haberetur , et ad eius procurationem sermone non solum plebia , Merum etiam bonorum , Pompeius Mocaretur, idque ipse cuperet, multitudoque a me nominatim , vita de cernerem , postularet: feci, et accurare sententiam dixi, quum t Lib. XXXIX, e. 19: τι Ουν ἡ Κικερωs . καὶ Βουλῆ .
162쪽
abessent consulares, quod tuto 3e negarem posse rementiam εἰ este , praeter Messallam et Afranium. Factum est Sctum in meam sententiam , ut cum Pompeio ageretur, ut eam rem ε remeret , lexque ferretur ἔ quo in concione recitato, quum ρο- pultis , more hoc insulso et noseo, Hausum meo nomine reciatando dedisset: habui concionem; omnes magistratua Pracsentra, Praeter unum praetorem et duos tribunos plebis, de ruris. Iam quaeritur utrum ea, quae exstat oratio, post reditum in seu tu , ab ipso Cicerone habita , aut certa scripta suerit. Itaque primum hoc tenendum est, a nemine veterum scripto rum hanc orationem laudari. Quintilianus, qui toties ex aliis Ciceronis orationibus Ioeos excitat , t eam prorsus ignδrat. Mamertinus quidem iunior gratiar. aet. ad Iulianum c. 3i , ubi ait . nunc si tibi, Myerator, Parum a lia nec re Ondente mctritis tuis Oratione usus videbor , quario obtestorque te, ne meae naturae Potius , qtuam magnitudini beneficiorum tuorum ρuus esse tribuendum , his verbis expressisse putatur locum illum orat. post red. in senatu: Si P. C. pro restris immortalibus in me fratremque meum liberosqud nostros merius Parum Molis cumulate gratias egero, quaero obtestorque, ne meae naturae Poti- ,
quam mmuttidini Mestrorum bene torum id triauendum pinetis. Verum hoc lavissimum est ;.emto nihil aliud ex hae imitationaessicitur, quam hoc , lectam sortasso a Mamertino haue , quae Ciceronis nomine serebatur, orationem. Multo minus Bunemanno eredendum. Laetantium illo loco Instituit. V, 9, 17, qui sancti rimam quoque comoris sui Partem contra fas omnes mutiaut et profanent , ad loeum orat. post reditum in senatu respexisse c. S, qui ne a sanctissima quidem parte comoris misisset hominum impuram intem erantiam ρ Pulsare ἰ quasi non posset de infamia oris loquuturus in eadem sere verba incidere , nisi ex alterius cuiusdam oratione repeteret. Neque vero constat Cieeronis orationem, quo Senatui gintias egit, etsi de scripto dictam c Orat. pro Plancio cis3o γ, umquam editam fuisse. Cicero eam, quum Plancium defendebat l. l. hisce verbis recitari iubet: Nihil me noui, nihil temporis causa dieare , nonne etiam illa testis est oratio, quae est a me mima ha-
163쪽
bitia in semila. In qua quum yer auris nominatim egissem ς - tias , quod omnes enumerari mino modo possent, scelus citaten esset quemquam Praeteriri statuissemque eos solum nominare. qui causae nostrae duces et quasi signiferi Dissent, in his mancio gratias egi. I ecitetur oratio, quae proρter rei magnu Anem dicia de scripto est, in qua ego homo astutus ei me dedebam , cui nihil magnopere deberem, et huius tanti officii ae mittitem adstringebam testimonio se iterno. Sed concedamus ab ipso Cicerone editam suis e . quam babuerit in Senatu orationem . eam certe, quae exstat, non esse
ab eo prosectam argumentis 3 MarYlando et Wolso expositi a plane niihi persuasi. Ipsum illud quod Cicero l. I. commemorat se Plancio gratias egisse, vix eadit in istam orationem, quae hodie ab eo in Senatu habita sertur. Nam postquam ullis gratias egit auctor, c. 8-Ia, obiter tantum Planeti mentionem Loit; ubi ridiculo eum quaestorem doloris sui vocat. Maximum vero momentum , quo impellimur ut orationem , quae exstat, supposititiam esse credamus, in eo est, quod o currunt quaedam , quae veritati historicae ipsiusque Cieeronis testimonio repugnant. In quibus statim r. a occurrit illud , quod Wolsus monuit, auctorem duo tempora diversa miscuisse, et quod tertio mense post Cineronis discessum in Senatu aetum esset reserente L. Ninnio, cum Clodianorum seditionibusae tuni ultu VIII Kal. Feb. sequentis . anni consudisse. Vt alia eius generis praeteream, quod, e. i4, dicituri mecum lages ,
mecum quaestiones, macum tam magistratuum . mecum senatus auctoritatis, mecum libertas, mecum etiam frugum ubertas, m ciam deorum et hominum sanctitates omnes et religiones osti
runt , in eo , ut cetera non urgeamus inepta , hoe profecto a vero Cieerone pronuutiari non potuit, quod de frugum uhertate quae secum aruerit, secum redierit, die tur; quum Cicero ipse Attico, loco supra laudato, scribat summum annonae Caritatem suae culpae tributum a multis suisse Devique totum scrit,endi genus, quantum a Ciceroniano discrepet, abunde demonstratum est a NarLlando et Wollio; quo
164쪽
rum de ea re animadversiones diligenter , a studiosis praesertim , vervari et expendi volumus. Ceterum Declamator in hac oratiuncula primo gratias agit Patribus conseriptis s. universo senatui, c. I ἰ deinde consulibus Lentulo et Metello, tribunis plebis et Pompeio, c. 2-4; tum degreditur ad eonsules superioris anni Gabinium et Pisonem vituperandos , omnibusque eonviciis proscindendos , in quo magna Est suspicio eum orationes pro Sextio et in Pisonem imitari v
Iuisso ἔ o. 4-7. Postea octo tribunos, septemque praetores eius anni, qui in eius salute restituenda elaboraverant, nominatim
laudat, praeeipue autem Lentulo, Pompeio, Miloni, Sextio gratias agit; c. ria. Deinde causas exponit, eur Clodii furoribus potius msserit, quam vi armisque se defenderit, ubi obiter Plancti tu se merita commemorat; c. 13, i . Postremo potui turae in republica defendenda, non modo nihil imminuturum da libertate sua pristina, sed eam etiam adaucturum esse; c. I S.
165쪽
REDITUM IN SENATVI. Si, Patres conscripti, pro vostris immortalibus in
me seu trem Ille meum liberosque nostros meritis Parunt vobis cumulate gratias egero; quaeso obte-Storque, ne meae naturae Potius, quam magnitudini
vestrorum beneficiorum, id tribuendum putetis. Quae
enim tanta potest exsistere ubertas ingenii, quae tanta
dicendi copia, quod tam divinum atque incredibile
Cumulate gratias Ser Cumuin line gratias agere locutio est, quam alibi laustra quaeras apud Ciceronem, quamvis saepe et plurimis loquendi modis gratias agentem. Dieit illo quidem cumutate referre gratiam: sed aliud est referre, aliud aSere. Nam etsi xn Oratione quoque et iuverbis etimulus ivtelligi potest: lamen antiqua consuetudo illud non magia videtur tulisse, quam etimulautaudare aliquem aut repreriendere et similia. Hoc quale sit, deuionstrare potest notum Ciceronis iudic.um Ε'.
ter insem're Maletudini . qi iam ita Diobarunt quidam recentiorum, ut eam etiam contra illum defendere ex doctrina morum auderent. Atque huie generi existimatorum, sicut alia nostra permulta, sic et Iloe, quod statim addidere . minus probubitur.
Nam si quid calleo Musum Romani oratoris, nou videtur is tu ipso prin-eipio ita de fratre et comm uuibus hi-.heris mentionem iacturus sui se, in Iisque pietas convenire potius Declamatori, qui si aliquot post saeculia
vixisset, forsitan ue bonae eouiugis quidem oblitus esset; quae et ipsa peti poterat ex Oral. pro Sext. e. 22. Wo . Cro tibiis fueredibilis es 3quentia hetie dicitiir. non item im redιbi
166쪽
POST RED. IN SENATV, CAP. Igenus orationis, quo quisquam possit vestra in nos universa promerita, non dicam complecti orando, sed percensere numerando' qui mihi fratrem optatissimum, me fratri amantissimo, liberis nostris parentes, nobis liberos; qui dignitatem, qui ordinem , qui fortunas, qui amplissimam rempublicam, qui Patriam, qua nihil potest esse iucundius, qui denique nosmet ipsos nobis reddidistis. Quod si parentes a carissimos habere debemus, quod ab iis nobis vita,
patrimonium, libertas, civitas tradita est; si deos immortales, quorum beneficio et haec tenuimus, et ceteris rebus aucti sumus; si populum romanum
cuius honoribus in amplissimo consilio et in altissimo
Vriversa μν omerita Substantivum hoc nusqtimn legitur in libris Cieeronis nisi h. l. et ad Quir. e. ι .nhique meruiam, locis iunumeris: quae res magni semper momenti liain heuda est. nec putandum , classico seriptores in talibus semel iterumquenco tantia sui uxus re dere. WDLF. Orando, sedὶ orando est pro Ora tione, melior tamen et usitatior est oppositio in Orat. ad Qttir. cap. 2
M nou modo augere uiri oruare Oratio. ue, sed enumeriire aut consequi
- Percensere numerando Λbsurda haec est hyperbole. Portitam romanum , cuius honoribus Quasi oratorio modo dicta haec accipienda putat Botomanus, dubitans, quid ait quod, quum senatores non a Populo crearentur, sed a re oribus legerentur, Romia beneflceo in senatia ae collo tum dieati Quae dubitatio videtur ex vano in iecta esse. Nam locum atque ius dicendi in senatu quisque de moreaceepit lauetione magistratuum, quaesturae, aedilitatis, praeturae, eousulatus i. e. hranorum, quos populi
beneseium dabat. Quamobrem vere dicere potuit seuator, προ ι honoribus se in senatu collocatum, qua doquidem a populo creabantur magistratus, non a censore. Min quidem ereationem constat a eeusoribus comprobatum vel firmatam esse nominibus in tabulas seu catalogum inseretidis suoque tempore recitaudis, id quod visebatur legere senatum δsed ipsa potestas tu senatum vetite di sententiaeque dicendae praecedebat hanc censoriam lectionem, neque adeo censoribus limit quemquam Praeterire ac rei ieere, nisi quid ia liquo notandum et re'rehendendum haberent. Ergo hae Partes censorum magis valuisse uidentur dieia causa quam necessitatis: ae fuerunt haud
dubie multi, qui senatoria dignitate et iure optimo fruerentur diu et per
omnem vitam , quorum nomiua ex tabulis ceusoriis nunquam recitata essent. ΜA L. Laudem Mutentiam iam ante sequutus erat et accurato
firmaverat M. Atit. Fertatius ad lo- eum Cie. Verrin. Aet. I. c. Ib; eaque verissima est, si de temporibus
167쪽
gradu dignitatis atque in hac omni rim terrarum amo collocati sumus; si hunc ipsum ordinem, a quo Saepe magnificentissimis decretis sumus honestati: immensum quiddam et infinitum est, quod vobis debemus, qui vestro singulari studio atque consensu, parentum beneficia, deorum immortalium munera, populi romani honores, vestra de me multa iudicia, nobis omnia uno tempore reddidistis: ut, quum multa vobis, magna populo romano, innumerabilia Parentibus, omnia diis immortalibus debeamus, haec antea singula per illos habuerimus, nunc universa per vos
3 II. Itaque, Patres conscripti, quod ne optandum quidem est homini, immortalitatem quandam per
eos adepti videmur. Quod enim tempus erit unquam, quo vestrorum in nos beneficiorum memoria ac fama
moriatur, qui illo ipso tempore, quum vi, serro;
quaeras a Sullae dominatu. Postea vero haec lora res et pausa contrariis argumentis multo explicatius uisceptata est a veiloto T. ul, extremo libri inaee. Revolutions de la republ. Rom. a Middietono a Chapmatino a Mausotto. ab Hermeaeo denique, qui ipsum Niddiel ouum in hane diam rationein vocaverat epistolis quibusdam, quas cum Middieloui responsis a. t 78 edidit Th. Knowles Londivi. Wo .
mus Non Latia erat, nullam tu hac elatifula inesse novam sententian , oratoriam lite tantum periodi iam sa
tis longae amplificationem quaeri ;ipsa gradatio verbis saeta est vehe menter ineptis. Quo euiin alio nomine digna sunt ista multa, magnia , innumerabilia Z quae ultima quouiam quatuor om uino res erant , paulo aute commode numerari potuerunt. Verum eo figura deduxit auctorem ,
qui quum multa sibi, magna scholis Rhetorum , latiumerabilia Ciceronia scriptis deberet, beatus videbatur sibi, quod haec universa iri decla
mationem suam importare Poterat. Etiam illa copia ante. vide, Ne nimia et male digesta sit tu verbis. amHissimo ccnaιlio, altissimo gradu dignitatis . Oninium terrarum a Te. Displicent certe haec nobis, si vooinuia ad uuuin senatum petinent, sive singula proprie acceperis , ut psilmitu reseratur ad senatoriam diguitatem , alterum ad consularem, tertium ad ipsam urbem seu remPα-blieam, vel denique curiam, quod placet nonnulIis ob locum orati pro Milone g. 9o. UULF. Quum in , ferro - teneremini Immo loquestuur liberitia senacua
168쪽
POST RED. IN SENΛTV, C., P. ametu, minis obsessi teneremini, non multo post discessum meum, universi me revocavistis, reserente
L. Ninnio, sortissimo atque optimo viro 7 quem habuit ille pestiser annus et maxime fidele in , et minimcitimidum, si dimicare placuisset, defensorem salutis meae. Posteaquam vobis potestas decernendi non est permissa per eum tribunum plebis, qui, quum per se rempublicam lacerare non posset, sub alieno scelere delevit; nunquam de me siluistis, nunquam meam salutem non ab his consulibus, qui vendiderant , flagitavistis. Itaque vestro Studio atque aucto- 4ritate perseclum est, ut ille iΡSe annus, quem ego mihi, quam patriae, malueram esse fatalem, hos
statim tertio meu e post discessii in Ciceronis, qui ni riserente L. Ninnio, set quens senatus de illius reditu de .cemeret, quum liuic senatus decretinnemo Praeter unum Tribuuum pl.ititer deret et c. Aituli alictoritatem Ciceronis i sius Uint. Pro SE: t.
68. itaque lite ait. iste ni gat; utriereditis. Quiritest di ,u profecto huic
Rhetori, qui ut beticii erit in augeret, vel ut rolii tutiorem tam rei fient eu-tia in . liasce H inas ut sue torr rex iu-sarsit. Nempe facile luit miseere diversa tempora, ct si ii alii iit illum Κ.. l.
luia. prioris anni habitum coli suadero Cum turbuleuta eoue iove d. 8 g. l. Febr. auui posteri ciris, qui dies , quo Clodiani reditum Cicerotiis obieeluca laverum intercludere quaerebant, copiose descri Litue in eadem Sextia ua cap. 35 seqq. Cogitavi luterdum quomodo elui ex hoc locottam turpis
macula IH sset i scit nullum occurritri medium uisi tinum iniserri anim, ut in se itis copula legorctur ΚT non multo et . Miseiri uim id dico, quiani'Parct, toto hoc capite de ptioreuuuia narrari. Acetidit . iluod i Ste saepissime satis habet nobis verba dare, lihi res et sacta exspectabamu . Sic et Ninnio ad dilutur verba , IbrutasDri atqt e 'itimo quibus periodus fiat paulo amplior : tam 'test Iliae non ubsurde, siquidem siclem Mirtutemqtis illius Proedicaverat Cicero l. l. U. Posteaquam Graeν. postea Mer quiam ex unico i l S. Peν eum tribuniam plebis Aelium Ligurem. quia tutere e , sit. MAN. - cillius, tum te ipsa, tum acet hilate culilii tu clauo, du Clodior poti iis iiii elligendum esse eeuset, ut al/enum Meltis sit eousulum, Gabinii et Piso itis in quos Cicero saepe primarium culpam confert calamitatis sua T Te.
Ab his consulibus Pisone et Gn-hinio. Qui Memtiderant) Clodio.
Pactione provinciurum, quae sceleris merces. MAX.
id sit au malum, ex adiunctis intelligi oportet. Sic Cic. Catil. IlI, 4 dicii.
169쪽
tribunos haberet, qui et promulgarent de salute mea,
infatalem hunc esse annum ad inteis ritum hultis urbis atqile imperii v. Et IV. : α Si P. Lentulus siuim nomen. - flati ad ρον ieiem reipubl. fore
Potavit; cur ego non laeter, mitim consulatum ad saltilem reipti , l. proinpe fatalem exstitisseῖ . Conita poni tur 1 oliantamus h. e. quidquid est optionis et Potestatis nostrae. Philip p. Vt, et: α Fuit aliquis fatalis casus. ut ita dican , quem tulimus, quoquo modo ferendus suit: nunc, si quis erit, erit Poluntariuς - . Et X. 9 :- An. quum illum ne essarium et fatalem paene casum non tulerimus, hunc feremus Woluntarium p is Cons. etiam Orat. pro Lig. S. II. Praeter Itanc nativam vim an E item . tritis simo usu in malam partem ponitur verbum. uti h. l. , verum ita ut nunquam simpliciter sit perniciosus heu exitiosus. sed admista suti cuiuinam , perniciem, exilium, necem asserentis,
signiseatione. Vt de Hannibale Liv. XXX IX. Sit ae Flaminini adventum ad Prusiam uelutfatalem sibi liorruerat . . Cons. Muretum ad Cic. Cat.
vero neutra potestate vox illa nostro loco usurpari Potuit; et adversantur later se nintuerant et fatalem, quo- uiam nulla volutilas vel optio est in re a qiis perque satorum uecessitatem adducta. Haec si vere a nobis notata sunt, oreri στατα ista a Cicerone,
vel quisquis litiguam latinam Romae
didieerat, α, putari non potuerunt. N -L. Erudita disputatio de signifieatione voci , qua ostenditur, etiam quitur fatum pro exitio, et Pro exitioso fatalis ponatur, tamen illa in necessitatis inevitabilis notionem esse coniunctam. Itaque sic potius de huisse argumentari Hotomanu ui ait
vir doctissimus: Ahsurda est illa di
clio; ergo proficisci a Ciceroue non potuit. Primo potuit aliquid absurdum Mathlando vel mihi videri, et tamen esse Tullii: deinde hoe non de hei absurdum videri, ut aliquis electioraem in fato, etiam proprie dicto et Deeessario, habeat. Fatale fuit. ut Achilles vel longaevus sine gloria
esset, vel in summa gloria moreretur
iuvetita: illo hoc maluit. Fatale fuit
Tib. Graccho, ut, prout angitem Vel suum vol Corneliae suae emitteret. ita vel ipse viveret. vel Cornelia: maluit ille superstitem esse Corneliam Cic. de Divin. I, 18 . Sic fa
talis suit ille sentis eatenus, ut v EI civis optimus fugeret, vel Periret respubliea. Cicero, verus etiam , Plaudente Populo rom. dicere Polerat. Sosibi Iutalem esse navi luissa quam μα- triae. GEs X. Acutana habes responsi nem : addorem simul veram, si modo alibi tain roeotiditos sensus hie minime verborum Parcus magister sectaretur , aut Doli1 in aliunde esset
duplex satum, Ciceroni, quem ad in dum olim Achilli et Graiectio. divinitus propositum. Naui si talia ad lihidinem sing81 e liceret, ut tacit
Gesue s , vereor , ne saepissime aliquis vel morsum vel alin incommoda, inibus te media adhibere prudens negligit, latine posset malle sibi esse Dialia I id est emeere, ut fretalia
exuant naturam suam, fiuntque --ltintaria. Quo tamen modo neniinem
ex Probalis scriptoribus loquii tum esse reperimus, a quibus haec adeo ponuntur diversa, ut et Mestiniariast morti opponatu atalis h. e. naturalis. Neque vero ipse vir doctissimus non
male et ridi la dieta haee putaverit: Febrim hane mihi in eisque uoluisse u
170쪽
POST RED. IN SENATV, CAP. 2 et ad vos saepenumero reserrent. Νam consules modesti, legumque metuentes, impediebantur lege, non ea, quae de me, sed quae de ipsis lata erat, quum meus inimicus promulgavit, ut, si revixissent ii, qui
haec paene delerunt, tum ego redirem: quo facto utrumque confessus est, et se illorum vitam desides rare , et magno in periculo rempublicam suturam, si aut hostes atque intersectores rei publicae revixissent, aut ego non revertissem. Itaque illo ipso tamen anno , quum ego cessissem ; princeps autem civitatis, non legum praesidio, sed parietum , vitam suam tueretur; respublica sine consulibus esset, neque solum parentibus perpetuis, Verum etiam tutoribus annuis
fatalem , quapro ter medicum adtu-ιui; vel si dux exercitus dixerit, nolleae quo iam Praesidium aut proelium sibi salale esse ; etsi haud male dicimus Iatum quaerere in Proelio. Possent plura in hanc sententiam disputari, ex ipsius eliam Cieeronis philosophia de Fato e. t 3, sed susscient haec, ut intelligatur, melius sibi uturum fuisse hunc Scriptorem , si supra seri here mutuisset quem habuitiale satalis annus. lioe autem loco malueram esse pesti serum. Wo L. Consules modestiὶ Llρω ut κως. Hoc enim legis nomine eupiditatem suam tegebaut. ΗOT. Im dis Λων Irae Qua ni Clodius tulerat, ne quis ad se ita tum dareuocando Cicerone reserret, neve aeuientiam diearet, ut paulo infra. ID. - Non ea, quaa de me Nam illa I ex nihil me Deere vetabat, sed consules ipsos, et eos qui ius ad senatum reserendi habebant. ID. Magno in perietilo Festive cum sarcasnio legis se utentiam immutat: quasi Clodius significasset, si Catilinarii revixissent, illico revocandum Ciceronem , ut illorum conati hos iterum obsisteret. Hor. Interficiores rejublieae Inters
eere rem blieam seu interfector reiis
piabl. videtur mihὲ trans Iutio esse nihilo mollioe, quum illa vitupemula a Cie. de Orst. III, 4ti A leani morte
CASTRATA erat res blica . et, M. Catone mortu , senatus relictus erat Pu P LLvs. Totam autem seu tentiam. quum salebras eius superaveris, et utiliter excogitatam reperias, et e pressam tenchricose, at lue omnino talem .. qualem in seripio illius aetatalis, praeservim tanti nominis, nunquam me reperis e meminerim.WOLMEgo non re, eriissem Totus hie locus male a rhetore tornatus.
- Prinema G. Pompeius. Parentibus 'maetitis, Merum etiam istoribus annuis IIcile luditur antitheto, perpetuis et annuis , Perinde eo putatis, quasi tritores aliquid maius essent parentibias. Vtrumque tamera