장음표시 사용
231쪽
erit infixa animo meo sempiterna, ut, quum Vobis, quin pud me deorum immortalium vim et numeri teneli S. tum posteris Vestris , cunctisque gentibus dignissimus ea civitate videar, quae suam dignitatem non posse tenere se, ni Si me recuperasset, cunctis suffragiis iudicavit. Duitiam by Cooste
232쪽
234쪽
Postquam Cicero, Pisone et Gabinio coss. lege a Clodio lata, ut qui ei vem Romanum indemnatum interemisset, ei aqua et igni interdiceretur, reus saetus, urbe cesserat, statim Clodius ad populum tulit, ut Ciceroni aqua et igni interdictum esset, et ne intra quingenta millia passuum ab Italia tecto reeiper tur , ac ne quis de eo revocando mentionem neque in senatu neque ad populum saceret, qua in lege tamen Cicero ad Att. III illud correctum fuisse scribit, ut sibi ultra quadringenta millia liceret esse . Deinde Ciceronis domum in Palatio incendit, areamque Libertati consecravit, eiusque simulacrum in mconstituit; villas quoque aliquot expilavit et innammavit. Quo de Melere Cic. de Ieta. II, c. I 7 ς omnia, inquit, tum ρε- torum civium scelere , discessu meo, religiorum aura mutila sunt, Me si nostri Lares Ia miliares , in eorum sedi s exaed featum templum Licinitae. Cicero autem ab exsilio revocatus statim id egit, ut sibi domus restitueretur, et illa e Clodii eo secratione orta religio auctoritate senatus et pontificum Mereto tolleretur. Sequuta igitur est de domo Ciceroni restituenda summa contentio. De qua Cicero sic narrat episti a , lib. IV, ad
Atticum: Diaeimus apud ponti es pridie Kal. Detobres. Et si tinquam in dicendo fui us aliquid , aut etiam si nunquam
235쪽
tilias finitis , iuvi profecto dolor rei magnitudo Dina q-ndam nobis dicendi dedit. Itaque oratio tarentuti nostrae deberi non Potest, quam tibi, etiam si non desideras . tamen mittameito. Quum pontifices a cressent ita : Si NE v E POPVL VSAU ,
CIONE EAM PARTEM AREAE mi BEsTITu I.; mihi facta est statim gratulatio. Nenue enim dubitabat quin domus nobis esset adiudicata. Tum subito ille Clodius γ in concionem ascendis , quam Appius ei aedis. Nuntiat tam poρulo , Ponti ea secundum sc
1 ir ut se i t APPium Eequantur , et mam libertatem in def=dant. Noe quum etiam illi in imi partim admirarentur , Partim irriderent hominis iam eriliam, ego statueram illuc non accerire, niri quum conmIes ex senatu consulto porticum Catuli quam do Cimbeleis manubiis Q. Lo alius Catulus secerat una cum Ciceronis domo a P. Clodio eversam restituendam locassent. Kal. ωmhr. habetur senatus frequens. Adhibentur omnes poni res,qus erant senatores , a Dibus Marcellinus , qui erat cupidissimus mei, sententiam Primus rogatus , quaestori, quid essent in decernendo sequuti. Tum M. M ullus de omnium collegarum sen tentia res ondit , religionis iudices pontisices fuisse, legis Clo- aenatum p se et colimas suas de religione statuisse, in senatu de Iege statuturos. Quisque horam , loco sententiam rogattis , musta secundum causam nostram disytilaoit. Quum aia Clodium Mentiam est, cupiit diem consumere, ncque ei finis est factus p s xl tamen quum horas tris fere dixisset, odio et stre- ilia senatus coactus est aliquvndo erorare. Θι- fleret senatuseonsultum in sententiam 3 arcellini, omnibus praeter unum rissentientibus Serrantis trib. pl. intercessit. De inωrcessioneafatim ambo consulex referre eo erunt. Quum sententiae grai Asimae dicerentur, senatui Placere mihi dom- restistii, Porticum suti locari, aurioritatem ordinia ab omnibus magistratibus defendi; si quae pis esses facta , sonatum existimaturum , eius Opem factum esse, qui εenatuscoruulio intercessisset: Serranus
236쪽
suam o terem fabulam rediit, abiecta toga, se ad generi pedes abiecit. Ille noctem sibi postulaoit; non concedebant. Remini- scebantur enim Kalendo Ianuarias. Vix tamen de mea Moluntate concessum est. Postridia senatusconsultum factum est id ,
quod ad te misi. Deinde consules porticum Catuli restituendam locarunt: illam Morticum atrium Libertatis a Clodio aedificatum redemptores starim sunt demoliti libentissimis omnibus. Nobis suin eryiciem aedium consules de consilii sententia aestimarunt HS Micies; celera oride illiberaliter ς Tusculanam sitiam, quingentis millibus, Formianum HS dueentis quinquaginta millibus , quae aestimatis non modo Mehementer ab Utimo quoque , sed etiam a Plebe reprehenditur. Certum igitur hoc est, Ciceronem de domo si hi restituenda apud pontifices dixisse. Eiusque orati nis Quintilianus quoque inentionem facit X , i , a3 ; ubi dicit utile esse plurium oratorum de eadem causa orationes inter se comparare. Θιn etiam , inquit, easdem causas ut quisque προ-rit , utile erit scire. Nam pro domo Ciceronis sed. praeter Ciceronem ipsum dixit Calidisse nimirum M. Calidius Lentulo Spinthere cos. praetor designatus. Vtrum vero haec ipsa, quae nunc Ciceronis nomine sertur , eadem sit, quam ipse habuerit apud pontisices, et in qua sibi, ut loco supra allato ad Atticumscripsit, ipse mirifice placuit, magna quaestio est. AG veterum quidem scriptorum nemo sere repertus est, qui eam Ciceroni tribueret , praeter Aquilam manum et Iulium Rufinianum.
Ille quidem ubi de figura praeteritionis agit o. VIII p. 149ed. Rahnk. haeo habet: Item de domo sua contra Clodium rVidesne non radicitus evellere totum tribunatum et cetera, inquit. Quae praetermittere se ariet, nihilo minus dicit. Respieit Aquila locum orat. pro domo c. a 3 ubi tamen sie legitur: Videsne me non radisutis mellere omnes actiones tuas p Alium t eum assert idem c. XVIII p. asio : Quis est iste Lollius de hebat scribere Sergitis a reger Catiliniae, si ator tui comoris, eoncitator tabernariorum, Percussor, latrator debebat esse timpidator fori, de o uiator curiae. Iulius Rufinianus autem c.
lX p. ao3 3 hoe loco utitur et de domo sua apud ponti es:
237쪽
Tibi literas ille misit 8 qaas p aut nunquam misit , aut si mi
sit, in concione recitari nomis. Itaque noe ille misis , sise tu ρω- tulisti, certe consilium t m de honore Catuli nudatum est-Quae tamen in ipsa, quae sub Ciceronis nomine exstat, C. 9, paulo aliter leguntur sic et quas aut vitii quam tibi ille literas misit , avi si misit , in concione recitari noluit; aut sise ille misit, siue tu finxisti, certe consilium tuum de Cialonis honor illa iam tilinarum recitatione Patefactum est. Praeter istos Citatur e cap.4 locus et Puem ego tamen credo a Servio ad Vi
silium VIII , 269, item e c. i7 verba: Vobismet sis Pontisces etc. a Prisciano XII, p. 947. Ilos igitur credibile est istam quam nunc habemus orationem de Domo ante octilos habuisse, etsi quaedam memoriter potius allegasse quam e libro descripsisse
Ipsa autem oratio, quae nune inscribitur, ρro domo ad ρ--tifices , verius fortasse inserit eretur de domo apud yonti es , ipsa dispositione et ordine partium facile prodit scriptoris inguntum a Ciceronis via et ratioue in adornandis oratiouis partibus mirum quantum abhorrcns. diam quod Quintilianus in praesatione lib. VII de institutione oratoria dicit, orutionem Carentem hac virtute dispositionis tumultuari, et sine rectore fluitare Nec cohaerere sibi, uiuua repetere, multa transire, velut nocte in uous locis errautem , nec initio uec. sine proposito, casum Potiusquam consilium sequi, id pro elo ad hanc declaretationem sic accommodari potest, ut nihil νtius de ea dici posse videatur. Quum enim Ciceroni id propositum esset, ut domus suae in Clodio eversae et Libertati dedicatae aream religione liberaret; declamator statim post exordium , quo pontificuin hacerdotium eiusque dignitatem paucis verbis laudaverat, in Clodium invehitur , .aitque , quoniam ille demens, si ea quae ipse per hos dies in senatu de republica senserit vituperasset, aliquem se aditum ad pontificum aures esse habiturum putaret, se Ordinem dic di suum omissurum , hominisque furiosi non orationi sed convicio responsurum. Iam e Ciceronis narratione ad Att. IV,
i , intelligitur se pridie Kal. Octobres apud pontifices de domo dixisse ; postea demum Clodium concionem habuisse , ita qua Uus ligod by g
238쪽
populo nuntiarit pontifices seeundum se decrevisse; Kal. oetobr. autem postquam inulti senatores Meundum Cie reuis causam statuissent, Clodium diem eonsumere cupientem tres surg horas dixisse, donec odio et strepitu coactus sit aliquando perorare. Itaque orationis, quar sub Ciceronis nomine exstat, initium non solum ab eius in disponendo consuetudine , sed etiam ab ipso rerum gestarum ordino discrepat. Quum enim statim c. a ad Clodium perstringendum accedat, rem ipsam de qua agebatur,
omittiti Quod uero ibi Clodio obiieitur: Fuisti tu , inquit, apud
Pontifices fverior, sed iam quoniam te ad myulum contulisti, sis inferior necesse est; id prorsus cum illa Ciceronis narratione conciliari non potest. Si Clodius in concione dixerat pontifices secundiam se deremisse , quomodo nune dicere posset , Cicero
uem apud pontisces superiorem fuisse ' Et cap. 3 Clodii furores , quibus Ciceronem urbe cedere e gerat, ineptissime con-slutinantur eum turbis illis post Ciceronis reditum ex annonae earitate et frumenti inopia exeitatis. Tum sequitur usque ad cap. ia longa et putida defensio sententiae, quam Cicero in senatu dixerat, ut Pompeio cura et potestas rei frumentariae per quinquennium daretur. Tandem, c. i S, declamator intelligit se plura extra causam dixisse , quam aut opinio tulerit aut voluntas sua ἔ aitque causam de domo in ius religionis , et in ius reipublicae distributam esse, se tamen de iure religionis nihil dicturum, quod id scilicet aut arrogans, aut stultum, aut curiosum
sit; itaque statim pergit ad causam ex iure publico defendendam. In quo primum demonstrat, Clodium non fuisse tribunum ; propterea quod quum per adoptionem ad plebem trans ierit, adoptio ista non sit iure pontificio laeta, c. i 3, I έ; prae
terea quum nefas sit agi eum populo quum de caelo servatum sit , ostendit eo die quo lex euriata de eius adoptione lata di eatur, augures de caelo servasse , c. 15 e legem vero Caeciliam et Didiam de promulgatione legis per trinundinum neglectam esse, o. 36. Sed si vel maxime Clodius iure ac lege tribunus suisset, quaerit, quo iure, quo more, quo Exemplo legem n mitiatim de capite civis tulerit; velare enim leges sacratas et
XII tabulas leges privis nominibus irrogari , hoe est privilegia
239쪽
prohibere ς denique totam iudicii formam a iure et more iudiciorum populi ubhoi ruisse demonstrat; E. 17, i 8. Sequitur ipsius formulae . qua Clodius in loge contra Ciceronem usus fuerat, reprehensio , pro gravitate rei , de qua agetratur , minuta et putida. Quum enim scriptum esset in lege Delitis iubeatis ut M. Ἀμ in aqua et igni interdictum sit, auctor orationis eum, vel potius Sex. Clodium, quo istum in conscribenda lege usum ess singit, vituperat quod non potius scripserit interdicamr. Iam . . ΣΟ, reprehenditur , scriptum esse in Clodii lege r quod M. Tullius fisum senastisconsultum de eoniuratis scilicet Catilinae
ad supplicium ducendis retulerit. Deinde illam legem etiam Propterea vitiosam esse ostenditur, quia in ea , quod per legem Caeciliam et Didiam fieri non licuerit, de pluribus coniunctis
rebus uno sortita sit latum. Postremo totam istam Clodii rogationem per vim latam esse demonstratur E. 2I-a7. Sequitur
longa et putida reprehensio maledicti, quo Clodius Cieeronem Exsulem appellaverat, c. u8-3έ; cui subiungitur excusatio iudicii de se ipso , quod Clodius eum iusto gloriosius de se praedicam solere dixerat, c. 35 et denique defensio adversus eos, qui cidiscessum e patria , antequam condemnatus esset, obiecerant; e. 36 , 3 . Iam tandem ad ipsam causam de qua agebatur, accedit, postulatque a Pontificibus ut sibi domus restituatur , eius- qtie area Lua dedicationis a Clodio factae religione solvatur ;illain enim consecrationem prorsus illegitimam fuisse, quae tum aliis argumentis , tum potissimum eo demonstratur, quod sit adversus legem Papiriam factit, qua caulum csset ne quis
iniussu plebis aedes, terra ira , aram Consecraret; c. 38-56. Concluditur oratio invocatione Iovis, aliorumque deorum , in qua latiaen turpissimum est ανακολουθον , et ultima pontificum commouitione, qua se domo carere sine inaxinia ignominia reipublicae suo dedecoro ac dolore non posse demonstrat, eosque ut ea iis sibi restituant obtestatur.
240쪽
duum multa divinitus , Pontifices, a maioribus no- stris invenia atque instituta sunt; tum nihil praeclarius , quam quod eosdem et religionibus deorum immortali utar, et summae reipublicae praeesse voluerunt; ut amplissimi et clarissimi cives rem publica iii bene gerendo, pontifices religiones sapienter inter-Pretando , rem Publicam conservarent. Quod si ullo tempore magna causa in sacerdotum populi romani iudicio ac potestate versata est: haec proseclo tanta
Otium multa -- instituta sunt Ρ-elare instituerunt maiorestio iti. ut llantiscis nunquam non simul sint Sem tores . ita ut iidem , duplicem personam sustinentes , partim senteuliis io Senatu dieendis. Partim religionibus interpretandis. reipubl. utilitati consulant. Ia his verbis Primum summae rei Iubi. Prae esse de senatoria digni late dietum est, in quo quid urgutari liceat, non re erimus. Praesertim contra posito munere Pontificum e quod munus etsi ipsum quoque ad rem Pnhl. Pertinebat. tamen summae remisi. administratio haad dubie diei potis it esse Penes Senatum, omuis publici consilii principem. Dein amplissimi et
elarissimi ei a vocantur Senatores; ii ille dicuntur re tibi. gerendo, sicut Pontifices religiones inter retiando, consereare rempublicini. Hic satisne eleganter an assectatione quadam elegantiae iteretur remmblicam, uoi quaerimus, verum id serri, eorte non
nimis obseurum videri, debebat. U. Pont laes) Miuores, absente Ponti see Max. C. Caesare, qui tum in Callia bellum gerebat. MAX. i Voeabula Ponιisices et rem-mblieam uncis inclusit Em. ut ia-terpolata. Wolfius tamen ab auctore scripta esse contendit.