M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 5

발행: 1827년

분량: 688페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

haec omnia subire conservandorum civium Causa ,

atque ita. ut dolenter absis, non tam saΡiens, quam ii, qui nillil curant, sed is in amans tuorum ac tui, quam communis humanitas postulat: ea laus praeclara atque divina. Nam qui ea, quae nunquam cara ae iucunda duxit, animo aequo reipublicae causa deserit, nullam benivolantiam insignem in rempublicani declarat: qui autem ea relinquit. reipublicae causa, a quibus cum summo dolore divellitur, ei patria cara est, cuius salutem caritati anteponit sum 99 rum. Quare disrumpatur licet ista suria, atque audiat haec ex me, quoniam lacessivit: rempublicam his

servavi, ut consul togatus armatos vicerim, privatus consulibus armatis cesserim. Vtriusque temporis fructum tuli maximum : superioris . quod ex senatus nuctoritate. et senatum, et omnes bonos, meae SHα-

tis causa, mutata veste vidi; posterioris, quod et

senatus, et Populus romanus, et Omnes mortales et

bliea sonera fieri solebant. Nempe

locari ea consuevisse constat, et Ioem

n de quadam Iniet ut eum libitinariis, ut in eam pompam omnia nece arta Praeberent. Ea nierces fuit aestimatio multarum rerum et oPerarum, quae eertia legibus rix comprehenssi possent. Socii eondiictionis fuisse videntiae designatores, quos Iunerum a

appellat Tertullia us de Spec .

C. Io, quoniam eos in operis libitinariorum non numerant Tabulae Heraclienses Pag. 4 S. Meedebant autem

ludi funebres cum epulo publico, certe in amplissimis, quae hie respiei oportet. suneribus. Quidni illa quo- qne loeata fuerint i Ae fortasse haee

vallelas mercedum indicatur eo, quod uou arbitrium scriptism est, sed am

bi ιν a. igitur Piso et Gabiolus. tan- quain funeris reii' L conduetores, iidemque arbitri, amplissimam, quaculpat secet aut, eius su eris aestimati Dem a Clodio, morte illa vix obita. Mistularunt, prelia meo proditi Ci- vis. Ad hvuc sere modum rein sollertius eoteris. etiam Gestiero in Thes. L. L. , illustravit Garatonius. IV. Bis remasei Sie Oliv. Oxx. Meh. ex emendatioue Lambini. Vtilao a

312쪽

privatim et Publice iudicarunt, sine meo reditu rem-

pii blicam Salvam esse non POSSE.XXXVIII. Sed hic meus reditus, Pontifices, isto iudicio continetur. Nam, si vos me in meis aedibus collocatis, id quod in omni mea causa semper sttidiis, consiliis, auctoritatibus sententiisque secistis; video

me Plano ac sentio restitulum. Sin mea domus non modo mihi non redditur, sed etiam monumentum

praebet inimico doloris mei, sceleris sui, publicae calamitatis; quis erit, qui hunc reditum potius, qua in

Poenam sempiternam pute 7 In conspectu Praeterea lotius urbis domus est mea, Potalisces : in qua si manet illud, non rnon timentum urbis, sed sepulcrum , inimico nomine inscriptum, demigrandum potius uli- quo est, quam habitanduin' in ea urbe, in qua tropaea et de me et de republica videam constituta. An io ego tantam aut animi duritiem habere, aut oculorum

impudentiam in Milii, ut, cuius urbis servatorem me ESSE Senatus omnium assensu toties iudicarit, in ea P sim intueri domum inea in eversam, non ab inimico meo, sed ab hoste communi, et ab eodem Exstructam et positam in oculis civitatis, ne unquam Conquiescere

possit fletus bonorum I SI'. Maelii, regnum appeteu iis, domus cst complanata. Ecquid aliud 7 aequum

e inmitia' ut sensus sit: lum pluite estitutum me Potabo. ulque id esse-eliam, q reui in omni causa mea tem-Per ita fienatu egistis. 6. in monumentum urbis Recte atii. inadvertit Emotius, ineptam esse ad- ectionem quismet ali hi et q. Sta ollite Ponatur monumentiam , iu-lerdum cum geuitivo diversi geueris,

ad Velleivin D. 43. Quaee ille in eos

apposuit, uon videns, istum aeuitiis utitu de iudustria mi seiu Lev m r. serti, quemadmodum dicitur sortiterum hominia, ut sepultura urbis cieipublieae intelligenda sit. Sic saepe honus Emeu dationes ipse diserte respuit Decla

mator.

313쪽

on ΑΤΙΟ accidisse Maelio populus romanus iudicavit: nomino ipso Aequimaelii, stultitiae pocha comprobata cSt. Cassii domus ob candem causam eversa, atque in codem loco aedes posita Telluris. In Vacci pratis domus suit M. Vacci, quae publicata est et eversa, ut illius sa cinus memoria et nomine loci notaretur. M. Manlius , quum ab adscensu Capitolii Gallorum impetum repulisset, non suit contentus beneficii sui gloria; regnum

oppetisse ost iudicatus: ergo eius domum eversam duobus lucis convestitam videtis. Quam igitur maiores nostri sceleratis ae ne sariis civibus maximam poenam constitui posse arbitrati sunt, eandem ego subibo ac su Stinebo , ut apud posteros nostros non exstinctor Coniurationis et sceleris, sed auctor et dux suisse vi-

da dear 7 Hanc vero, Pontilices, labem turpitudinis et inconstantiae poterit populi romani dignitas sustinere,

vivo Senatu, vobis principibus publici consilii, ut domus M. Tullii Ciceronis cum domo Fulvii Flacci ad

momoriam Poenae publice constitutae Coni tincta esSevideatur 3 M. Flaccus quia cum C. Graccho contra salutem reipublicae secerat, et senatus sententia est interfectus, et eius domus eversa et publienta est: in

qua Porticum post aliquanto Q. Catulus de manubiis cimbricis secit. Ista autem sax ac furia patriae, quum

Xιultitiae Stultitiae e coniectura Hotomani rei caui pro vulg. stultitia. Graevius seribi volebat nomine Uso Aequimelii melli Poena comPrcuriua est Beckius, alictore Mui klitudo, iu-t 'rpiluctione miliata sic edidit: -- quum accidisse Maelio pogulus Roma ius iudieaμit nomine ipso Aec mimaelii; si ιltilia mena comprobata est. Ceterum iam Marhlandiis suspicatus est declamatori obversatum videri loci tu Val. Max. VI, 3, simul absur dam voc. Aequimaelii Elymologiam notavit. Eius domus - in qua Portivium Eodem ordine Valerius Max. l. l. iα Flacciana area, quum diu Penatibi vacua mansisset, a Q. Catulo cim-hrieis spoliis adornata est.. Sed in- Milo errore auctor noster scripsit, diamtis es ersia est, in qua porti m . Catulus fele, quum scribendum esset in evius area. Iloccine quoquu

314쪽

PRO DOMO SVA , CAP. 39 309

urbem, Pisone et Gabinio ducibus, cepisset, occu-PaSSet, teneret, uno eo Iemque tempore et clarissimi viri mortui monumenta delebat, et meam domum cum M. Flacci domo coniungebat: ut, qua Poena senatus allecerat eversorem civitatis, eadem iste, Oppresso Se natu, assceret eum , quem patres conscripti custodem patriae iudicassent.

XXXIX. Hanc vero in Palatio atque in pulcherrimo 403 urbis loco porticum esse patiemini, furoris tribunicii,

sceleris consularis. crudelitatis coniuratorum , Cala-

mitatis rei publicae, doloris iri ei defixum iudicium ad memoriam Omnium gentium sempiternam 2 quam porticum pro amore, quem habetis in rempublicam et semper habuistis , non modo sententiis , Sed , si opus esset, manibus vestris disturbare cuperetis; nisi quem sorte illius castissimi sacerdotis superstitiosa dedicatio deterret. O rem, quam homines soluti ridere non 04 desinant, tristiores autem sine maximo dolore audire

non possint i Publiusne Clodius, qui ex pontificis maximi domo religionem oripuit, is in meam intulit

hunccine vos, qui estis antistites caerimoniarum et Sacrorum, au torem habetis et magistrum publicae

religionis 2 O dii immortalesl vos enim haec audire

cupio P. Clodius vestra sacra curat 7 vestrum numen horret' res omnes humanas religione vestra contineri

putat 3 Hic non illudit auctoritati horum omnium ,

annoti ad I. ror, ubi plura exempla

erant huius erroris. W.ri a tribunicii - dinxtim indiactum Montimentum vvudicere, quod

appellat indicium; neque defxum indisium est stili taeetoniani. Imarisi quem forta initia eastissimi Transitici latet ad pollutas cerimonias Bonae Deae: quod probrum scilicet

hic quoque necessario inenleandum fuit. ID. Res omnes humanas putat Absurde dictum. Non hoe pertinet ad Clodii Leinus. Nimirum coniunguntur. quae saeiun deseriptionem religiosi hominis. Mox quod scriptum est religionis. Auctor adamavit hanc sormam loquendi, quae h. l. salis

315쪽

ORATIO

qui adsunt, somnorum virorum 2 non vestra. Pontifices, gravitate abutitur' Ex isto ore, religionis verbum excidere aut elabi potest quam tu eodem ore, accusando senatum, quod severe de religione decerneret , impurissime telerrimeque violasti.

iis XL. Adspirite, adspicile, Pontifices, hominem religiosum , et, si vobis videtur quod est bonorum

pontiscum , moneto eum, modum quendum esse religionis: nimium esse superstitiosum non oportere.

Quid tibi necesse suit anili stiperstitione, homo sanatice, sacrificium quod alienae domi fieret invisore 2 quae autem te tan in mentis imbecillitas tenuit ut non. putares, deos satis Posse placari, nisi eliam muliebribus religionibus te implicuisses 2 Quem unquam audisti maiorum tuorum, qui et sacra privata coluerunt, et publicis sacerdotiis praefuerunt, quum sacrificium Bonae Deae seret, interfuisse 7 neminem, ne illum quidem, qui caecus est iactus. Ex quo intel-

tolerabilis est; ali manto minus instag I 28, et de II. R. I. tr. ubi vide. U. Quod a Mera da religione decreue - ναὶ Quum de incesta Clodius est Rccusatus. qui ipse cortumpendi iudieii, contendit . et obtinuit. adin- vanis in primis Μ. Pupio Pisone eon.

-le, ne suam causam senatus iudica-

m ironiam eum fatua quadam ω--ritate eonglutivata Nimium auxeratitiosum nota

oriere Reprehendit hane loquutionem Marriandus. Sed Wolfius . quis dubitet. inquit. quin quasi gradus

quosdam habeat omnis pravitas, omuevilium Z Quam ob causam saepe invitaversum dicitur nimium male. At verba non orier. Plane arguunt, aliquem superstitiosum eme oportere, non modo Iiseri vel eone di, ut Ges nerus ait. ld hene sensit aliti Britati. niis. illius adversariun , p. 27. ει demque rem . quod non ita dissielle erat, animadverterunt, opinor, ii, qui do re studebant. νυ restitionem

Latine diei pro religione; quod tamen exemplis nititur satio intellectis. Nobis si e videtur, Rhetorem saeile

hane censuram e gere potuisse, si seripsisset nimium religiosum t quo etiam plane durebat his posita vox religintiis. Tametsi omnem hane ironiam vehementer frigere aentiet quisquis non expers est talium rerum

cus, eui senectus eaeeitatem attulerat. Itaque auctor hoc ait, e maioribus

Clodii ne illum quidem Appium . qui

caecus factus sit, saeris Bonae Deae

316쪽

PRO DOMO sVA. CAP. 4 IIligitur, multa in vita salso homines opinari: quum ille, qui nihil viderat sciens, quod nosus esset, lumina amisit; istius, qui non solum adspectu sed etiam incesto flagitio et stupro polluit caerimonias, poena

omnis oculorum ad caecitatem mentis est conversa. Hoc auctore tam casto, tam religioso, tam Sancto,

tam pio, potestis, Pontifices, non commoveri, quum suis dicat se manibus domum civis optimi evertisse,

et eam iisdem manibus consecrasse 2

XLI. Quae tua fuit consecratio' Tuleram, inquit, οε ut mihi liceret. Quid 2 non exceperas, ut, si quod

ius non esset rogare, ne esset rogatum 2 Ius igitur statuetis esse, uniuscuiusque vestrum Sedes, Bras,

lacos, deos penates, subiectos esse Iibidini tribuniciae 7 in quem quisque per homines concitatos irruerit, quem impetu perculerit, huius domum non solum

interfuisse, ne quis sorte putet eum

meu- eausa caecum esse factum.

rum ille lumina amisieὶ Quum h. l. poscebat coniunctivum amiserit. Μ axia Ille se nimi, Grammatieum, aut parum potius, priniit vir doctus. GEsΝ. Η- non capio. Λn laete satis

est, aliquid apud Cieeronem legi. vlulieo Latinum habeatur Z de grammatim ratione anquirere nihil necesse etii t Quae ratio hic ita poscit eon . iunctivum, ut, quomodo illa scriptura defendi queat, nou videam. Quin omni o seribendum erat MqMμι - - amisit. Sed plura hae Oratio

nes asserunt exempla eoniunctionum, modorum, temporum, repugnante bono usu. commutatorum et ut supra

I. 3a; iv v. f. 7, 34; ad Quir. S. 4, 5.6, quibus locis et aliis plerumque

votavit Ernestius. Ceterum tota se lentia mirum in modum salua est, et ipsa commemoratio Appii Caeei: nam hi ne respiel. non Caecilium Metellum, ut Graevius putabat, clamant omnia. Hic enim poaterior vide at ane sciens. quod videre nefas erat, quum Pallodiiim ex tammis eriperet illi is eaeelisa fuit naturalis. uon in iis deorum, ut significatur quidem ab Oratore et plerisqite: nam diversam famam sequi putandus est Liv. I x, as. Quod vero Graevium in errorem saeum ravult, emeitque ut putaret. Appii Caeei nunc absurde me illotiem seti, villil aliud est . quam ipsius Au-etoris imperitia scribendi, qua Aipium Caeeum nominavit in iis . Iu ivlersu iss ut aueris, quibus interea evoti lieereti W.

Non ea eve a rogatum Id, quod rogationi ad populum serendaeia,erihi solebat: Si quin rus vo T

317쪽

ORATIO

assigere, quod est praesentis insaniae, quasi tempe

statis repentinae, sed etiam in posterum tempus religione sempiterna obligare 7 Equidem sic accepi, Pontifices, in religionibus suscipiendis caput ESse, interpretari, qiane voluntas deorum immortalium effrevidentur: nec est olla erga deos pietas, nisi honesta de numine eorum nC mente opinio, quum expeti nihil ab iis, quod sit iniustum atque inhoneStum, arbitrere. Hominem invenire ista labes tum, quum Dmnia tenebat, neminem potuit, cui meas aedes addiceret, cui traderet, cui donaret: ipse quum loci illitis, quum aedium cupiditate flagraret, ob eam quo

Causam Mnam, una iusta illa rogatione sua vir bonus dominum se in meis bonis esse voluisset; tamen illo ipso in furore suo non est ausus meam domum, Cuius cupiditate inflammatus erat, possidere. Deos immo P- tales existimatis . cuius labore et consilio sua ipsi templa tenuerunt, in eius domum amictam et eversam per unius hominis sceleratissimi nefarium latrotiis cinium immigrare voluisse 2 Civis est nemo in tanto Populo, eXtra Contaminatam illam et cruentam P.

Clodii manum , qui rem ollam de meis bonis alligerit, qui non pro suis opibus in illa tempestate de niterit. At, qui aliqua se contagione praedae, societatis, em

V ma iusta illa rogatione sua Bellas ironias suas Anetor non ita saeit, ut facile intelligantur. Hane quidem Lambinns assequi non listuit, ne

Emestius, non obesae naris viri: ni ter coniecit umstersa illa rogatione talter, λιusta. Gnratmito dumtaxat una vitio irrepsisse videbatur. At talia vocabula iterare, pellinet ad inius liominis. Mox unius superlativo ac ditiim sine controversia Lntiuum Est, et Ρerquam usitatum Ciceroni. Wo . Qui aliqua se contagiona- conluminat erunt verba societatis, empti m s. quae male eoeunt eram geniti.o Praecedente, glossemata esse putabat Emestius. Quum rationem ut refellat Garatonius, ad So genitivos hos omnes pendere censet a tontagione. ut Primum univerae dicatur Praeda,

dein societas intelligatur inita a pluribus ad eoemendum ab hasta, item fortasse ud opus ex lege Clodiatia redimendum, tum emtio ad ipsos mancipes pertineat. - Sie levius sit.

318쪽

PRO DOMO SVA , CAP. 42

Ptionis, contaminaverunt, nullius neque privati neque publici iudicii poenam effugere potuerunt. Ex his igitur bonis, quorum nemo rem taliam attigit, qui non omnium iudicio sceleratissimus haberetur, dii

immortales domum meam concupiverunt 2 Isia tua

pulcra Libertas, deos penates et familiares meos laves expulit, ut a te ipsa, tanquam in captivis sedibus, collocaretur ' Quid est sanctius, quid omni religione smunitius, quam domus uniuscuiusque civium 8 hic arae sunt, hic soci, hἱc dii penates, hic sacra , religiones, caerimoniae continentur: hoc perlagium est ita sanctum omnibus, ut inde abripi neminem fas sit. Quo magis est suror istius ab auribus vestris repellendus, qui, quae maiores nostri religionibus tuta nobis et sancta esse voluerunt, ea isto non solum contra religionem labefactavit, sed etiam ipsius religionis nomine evertit. 'XLII. At quae dea est y Bonam esse oPortet, quandoquidem est abs te dedicata. Libertas, inquit, est. Eam tu igitur domi melio collocasti, quam eX urbe tota sustulisti 2 Tu, quum collegas tuos, Summa PO testate praeditos. negares liberos esse; quum in templum Castoris aditus esset apertus nemini; quum

ut ait poeta. quidquid eorrigere est nefas. H. Quanam viam est abs is dedi Ia Settieet ab eo, qui paulo ante di ha- ne inr bonus. seu, alia Latinitate huius Seriptoris, bonitate prae

ditus. Ipsa ironia habet puerile stigus, iunctumque 'ν um ambigui; nisi id

sorie ex iudustria quaesitum est, ut hie quoque de pollutis sacris Bonae Deae eogitetur. H. x tim collegas lum-negares liberos esse) Elatorie dicium notant. atque eo spectare, quod Clodius eoi- legis suis ius interredendi aut obnun tiandi eripere tentaveriti Nos declamatorie dietum Putamus inopteque. Et eiusdem uotae videtur, quod paulo

post narratur Lentulus, seu quem quem intellexit elarissimum Mirum, a pedisequia Clodii eoucultatus esse. Memoriae recurrunt fracti faues e-- stilis. ID.

In templum Castoria in in quo le

gem Clodius. revulsis gradibus, nequis iii troire posset. contra Cicero nem tulit. MAX.

319쪽

ORATIO hunc clarissimum virum, summo genere natum,

summis populi beneficiis usum, pontificem et con sularem, et singulari bonitate et modestia praedituin quem satis mirari, quibus oculis adspicere audeas, non queo audiente populo romano a pedisequis conculcari iuberes; quum indemnatum exturbares , privilegiis tyrannicis irrogatis; quum Principem o bis terrae virum, inclusum domi contineres; quum forum armatis catervis petat torum hominum possideres: Libertatis simulacrum in ea domo collocabas, quae domus erat ipsa indicio tui crudelissimi domi- natus, et miserrimae populi romani servitutis Eumno potissimum Libertas domo sua debuit pellere, qui nisi suisset, in servorum potestatem civitas tota v nisset 7 XLIII. At unde inventa est. ista Libertas 2 quaesivionim diligenter. Tanagraea quaedam meretrix fuisse dicitur. Eius non longe a Tanagris simulacrum e marmore in sepulcro positum fuit. Hoc quidam homo nobilis, non alienus ab hoc religioso Libertatis sa

cerdote, ad ornatum aedilitatis suae deportavit. Etenim cogitarat omnes superiores muneris splendore

risio Appi. Claudii praetoris, qua ἐprimo petierit aedilitatem . vel certe eius petendae popula spem Deerit. signis, quod fieri solebat. undique

contishendis, mox vero, nescio quRPisonis co . fraude. praeturam ad plus sit. Videuir eliam Auctor no dum sntis apud animum eonstituisse, inimi evmne adhue Λppiiam saceret Ciceroni, an reconciletum. Cf. ad 87. Quare uos in ea re torqueri non oportet, uti aceidit Garatoni

Non olim laeva quidam est: loquitur enim de fratre. Frugulιtera Appii rapinas notat. HAN.

Quum iudemnarum exturbares in sua eiectione loquitur personatus Cicero. verus autem in verbo extu

bandi non omittit ablativum. nisi ubi ex alio membro orationis subaudiri potest. V ide Or. pro Quinti c. I b, 31, pro Murena c. 21, pro Sulla e. us, Pro Sexu cap. 3o, ad Att. VIII. 16 :α Quaero. qui sint isti optimates, qui me ealiariam, quum ipsi domi ma

neanti.

sideres

Quidam homo nobilis a Iusulsa ie-

320쪽

superare. Itaque omnia signa, tabulas, ornamentorum

quod superfuit in sanis et communibus locis, lolae Graecia atque insulis omnibus, honoris populi romani causa, Sane frugaliter domum suam deportavit. Is posteaquam intellexit, posse se, interversa aedili -

late, a L. Pisone consule praetorem renuntiari, si

modo eadem prima litera competitorem habuisset aliquem : aedilitatem duobus in locis, parti in in arca, partim in hortis suis collocavit; signum de busto meretricis ablatum isti dedit, quod esset signum mugis istorum, quam publicae Iibertatis. Hanc deam quis

quam violure audeat, imaginem meretricis, ornamen-

coni. intermissa. Seci genuinum esse videtur inteνMeysa , sive auctor significare voluerit , eum res M omalum Medilitatis eoimparatas in auos usus convPriisse, ut Λhram ius interpreta. tur, sive cum Ferratio intelligas, eum

i inpulum aedilitate . quam pollieitus

erat. fraudasse.

Prima titera eompetitorem habuisset Ferratius hoe intelligit de literisio labellis suffragiorum eriplis. quiluis hiomina candidatorum designa luantur, ut si A. P. Appium Claudium , A. G. Aulum Postumium d signaret, saeile posse A. G. in A. P.

blieae libertatis illam ab Appio. Datre avo . Tamgris avectam stati,nm graecae meretricis P. CIodius, in area Cicerouis eolio iam. vertit in signum deae Libet talis. Audimus: sed qua Timus, quo Musu illa appellari possit signum Potius istorinn quampiaticaeliberiatis. Immo, si verbis bene deIectis isti vellet Orator, ita scribere debuisset: Quod esset signum magis istorum Lit it Tua quam mixti a Lra Taris. Ne recte S. xat: Simula-erum non libertatis sed lieentiae eoi-Measti, uhi tamen legendum forsan Leentiae tuae, quod prouomen saeile haurire Potuerunt syllabue praee delites. Similiter Liv. lII. 37 : Licentiam suam malis quam remia tiberia . XXV u. 31 : Liber inm

quram aliis Manam ostendιsset . lotram Me eterat in suam Leentiam. Ipse

Clodii vocavit templum iacentiae. NAnxti. Si eoniectura tali errorem librariorum emendandum censet trisu eat, potest fieri. Sed si ex illaeomprehensiotae liberialis colligit, ergo Cicero nou seripsit liane orationem et leviculum est et Deile refellendiim, quiim nihil sit frequentius. quam verbum unum inaequali velut iure ad duo nomina, aut duo rui unum uomen verba, referri. Libertim et liberialem etiam ad peerandi imputat- talem Pertiuere, non est inusiintum. Gras. Iam olim fuit, nescio quis, sane prudens vir, qui eouiiceret. v eem soHeris excidisse post istorum. WoLF. - Istorum Quorum sorores meretriceseunt. An.

SEARCH

MENU NAVIGATION