M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 5

발행: 1827년

분량: 688페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

ORATIO

quid in meis bonis agi potuit ' sin ost ratum, cur ille

gurges, heluatus tecum simul rei publicae sanguinem, ad caelum tamen exstruxit villam in Tusculano visceribus aerarii; mihi meas ruinas, quarum ego similem totam urbem esse passus non sum , adipiscere non

liauit 2 XLVIII. Omitto Gabinium. Quid ' exemplo tuo

bona tua nonne L. Ninnius, vir omnium sortissimus atque optimus, consecravit 7 Quod si, quia ad te

pertinet, ratum esse negas o Portere, ea iura Constituisti in praeclaro tribunatu tuo, quibus in te conversis recusares, alios everteres 2 sin ista consecratio

legitima est: quid est, quod profanum in tuis bonis esse possit' An consecratio nullum habet ius, dedi

erasti Intell. eo tempore, postqv mGabinius a Clodianis partibus dis Misset, de quo notavimus 3. 67. De villa hominis Tusculana vide in

Exst-ι Η- e eodd. Franc. Barb. aliis reposuit Beck. , probantibus Wolfio et Galatono Ρm vulg. exstrviaia; ut si guificetur eum etiam tum in exstruenda ista villa fuisse

cupatum. Tviam urbem esse passus non sum

Hoc est, ego in consulatu meo obstiti, et impedii ne tota tiths in tales rui

nas Couverteretur , quales nune sunt rudera meae domus. Amri.

L. Nirimus Sie Beckius auctoribus Garatono et Wolfio reseripsit. Est L. Niuvius Quadratus. Vulg.

IIotomano seribendum videbatur uti recusares. Beue quidem; sed uoci su spica tur vir doetos tantam egestatem et misera effugia. ad quae hune Auctorem saepe detrudit imperitia scribendi. Ma KL. Λu sorte reeia areita dativo iungere voluit, ut excusa construitur posteriore aetate Latino

dedicatio est religiosa Z Ad hune loeum disputat Graevius de discrimine inter eonsecrationem. Et dedιω- tionem. Quae tota disputatio hane summam habet, ut consecrationem I corum , Πν earum, agrorum dieat; -- dieationem autem templorum, rarum. simuloerorum. Sie a Clodio dicit e-secratam esse aream Ciseronia a domus: at simiae m Libertatis in area dedieatiιm. lamen in hae ipsa oratione potverat videre Graevius consecrare, et dedicare, iisdem in rebus diei nullo discrimine. In dedicatione, inquit Posias tenebatur. Etiamne quum ara, simulacrum aedi retinet Dedicatio, inquit, fiebat populi iussu. Acinoa et consecratio ' Iulia c. 49

deo esse legem Meterum tribuauiam , quiae Meια, ιmussu Plebis, aedes , ter Tam . aram consecrare. Graevium de

cepit locus initio propositus, tu quo eouseeratio et dedicatio distingui vi-

332쪽

PRO DOMO SVA , CAP. 49 Za7catio est religiosa 2 Quid ergo illa tuli tum obtestatio

libidinis 2 quid seculus 7 quid proces 3 quid prisca

verba volucrunt 2 ementiri, sallere, abuti deo via in immortalium numine ad hominum timorem voluisti. Nam si est illud ratum; mitto Gabinium; tua domus certe, et, quidquid habes aliud, est Cereri consecra

tum : sin ille tibi ludus suit, quid te impurius, qui

religiones omnes pollueris aut omentiendo, aut stuprando 7 et Iam sateor, inquit, in Gabino me nefarium ι2 , misso. D Quippe vides, poenam illam a te in alium institutam, in te ipsum esse conversam. Sed, bona Oomnium scelerum uagiliorumque documentum , quod in Gabinio sat eris, cuius impudicitiam pueritiae libidinos adolescentiae, dedecus et egestatem reliquae vitae, latrocinium consulatus vidimus; cui ne ista quidem ipsa calamitas iniuria potuit accidere: id in me infirmas 2 et gravius esse dicis, quod uno adolescente, quam quod concione tota toste, secisti ΤXLIX. Dedicatio magnam, inquit, habet religionem. i 27 Nonne vobis Numa Pompilius videtur loqui 2 discite orationem, Pontifices, et vos flamines; etiam tu , P ,

dentur. Atqui sensus eius hie est: Aneonsecratio aedium, honoruni nulluni habet ius, si ii,iussu populi facta est: Medicatio uuleni, sive consecratio si- inulaeri Libertatis lautam religionem assert, tantaque religione obligataream 3 Se ilicet Cieero non distinguit eouseexationem a dedicatione in genere ; sed absurdum esse dicit eius. dein rei, hoc t. Consecratioui . sive dedicationis, diversant vim statui Pro diversis obiectis; quum in liae ceremonia, uou rea tu qua adliibe itur , sed ipsa consecrandi dedienti liis ite reinoisia et sauciit 1s specletur. EnX.

Doluisti. Pronomen recte deleverunt D: Manut. alii lue editores , uu Phrei iam Wolf. Qumi in Gia ιιnio fateris - id in me in binas Quod coneedis, Desariete egisse in Gabinii bovis consecrandis, id de ii earum aedium consecratione valere negas Z Nihil , opilio, , insulitiis esse potest ipsa illa sietione

Id in me insirmas ) Non idem uis

illis Clodii.

333쪽

disce a gentili tuo: quamquam ille gentem istam reliquit: sed tamen disco ab homine religionibus dedito iusto, tum omnium religionum perito. Quid 2 iu dedicatione , nonne, et quis dicit, et quid, et quomodo, quaeritur 7 An tu haec ita confundis et perturbas, ut, quicumque Velit, quod velit, quomodo velit,

possit dedicare 2 Quis eras tu , qui dedicabas 2 quo iure 3 qua lege 2 quo exemplo 2 qua potestate 8 ubi

to isti rei populus romanus praefecerat Z Video enim esse legem veterem tribunicium , quae vetet, iniussa plebis aedes , terram, aram come rare. Neque tum hoc ille Q. Papirius, qui hanc legem rogaVit, sensit, neque suspicatus est, fore periculum, ne domicilia

aut possessiones indemnatorum civium consecrarentur. Neque cnim id fieri fas crat, neque quisquam secerat, neque erat Causa, cur prohibendo non tam 28 deterrere videretur, quam admonere. Sed quia consecrabantur aedeS, non privatorum domicilia, sed quae sacrae nominantur; consecrabantur agri , non ita ut nostra praedia, si quis vellet, sed ut imperator agros de hostibus captos consecraret; statuebantur arae, quae religionem asserrent, ipso si Vco essent

Gentem istam reli it Λdoptioneseil. ia familiam plebeiam.

Legem Deterem tribuniciam Ergo Q. Pat,irius tribunus pl. legem tulerat de consecratione rerum , qua lege erat cautum, ne quia quid iniussu populi consectaret; id omissum erat. De quis indeinuali civis hona conse-eraret. Nos ueque hune Q. Papirium, nee legem eius aliunde novimus , verum ea h. l. ita describitur . vix ut operae pretium videatur eam serri. WOLF Non ita ut Hic non satin est, xiv. gula vocabula res ireheudore, ut Graevius fecit et Erilebitus: universus Ioeus et sententia et eooεtruci ione misere laborat. Sed nillil ad vivum reseco, nausea victus. Ii . i) MSS. nonnulli ut Franc. DreM. Gliel s. addunt ιννι. Alit imo. Graevius et Ernestius utrumque deleudum G

suerunt.

Si Ioeo Hoe est statuebantur arae. quae religiosum reddebant id. ubi erant constitutae, si loco, hoc e L suo seu commodo loco, iure et legitime essent consecratae. Hanc enim vim loco consecrare habet. Terent. Adei Pla. ti. 2: P Milam loco negligere .maaimum interdum est lucrum. Cicero pro Miloue: Quem iure, quem

334쪽

PRO DOMO SVA , CAP. 49

consecratae: haec, nisi plebs iussisset, fieri voluit. Quae si tu interpretaris de nostris aedibus at liae agris Scripta esSe, non repugno: Sed quaEro, quae lex lata Sit, ut tu aedes meas consecraves; ubi tibi haec potestas data sit; quo iure sece vis. Neque ego nunc de religione , sed de bonis omnium nostrum, nec do

pontificio, sed de iuro publico disputo.

L. Lex Papiria vetat, aedes iniussu plebis consc-crari. Sit sane hoc de nostris aedibus, ac non de Pia blicis templis. Vnum ostende verbum consectationis in ipsa inii lege: si illa lex est, ac non vox sceleris et crudelitatis tuae. Quod si tibi tum in illo reipublicae naufragio omuia in mentem Venire potuissent aut si tuus scriptor in illo inccndio civitatis non syngraphas Cum Bygantiis exsulibus et cum Iegatis regiis saceret, sed vacuo animo tibi ista non scita , sed portenta conscriberet: esses omnia, Si minu S Te, ni ver

bis legitimis consequutus. Sed uno tempore Cautiones fiebant pecuniarum, foedera seriebantur provincia

Ioco, quem temPore, quem l une non est ausus; Λιιne iniuria , iniquo loco, alimo lemmue, Perietilo evitia non dubitaseu occidere. GRALv.

Quod si na fragio Ioculares sinit lii terrores , modo naufragium , tuin incendiaisu. Milicet in vita hominiim utilla sola est ealamitas. Mox de seriptore scitorum vel legum. Sex.

Clodio . vide g. 47. Ei tribuituti it saetae cuivi se Eantiis exsulibus , cum legatis regum, syngraphae eiusmodi, ut pacisceretur pecuniam. Pro qua P. Clodius illis reditum in patriam, bis legale uoinen per iri hii uitias rogationes conficeret. Sic hene Ferratius. itent tauratius, qui et seqq. verborum si minus etc. sensum sic aperit: Non tu qnidem vere itis necepisses istorum faciendorum, quia tota Iex est vitiosa, at verbis tamen; quia in lege seriptum esset, ut tu eisnM- rare inca botra posses. Ad sungrnplicis

cons. de H. R. I. 29 et 34. VDI.r. Foedera Ieriebantur ProumGumim Vidit Graevius, Clodii transacta tum Pisone et Gabinio de provinetis priora

suisse ceteris rebus, quae hic com n e moreutur; simul miratur. quid sit foedera re inciartim ferisae; itaque , mutata luterpnuetione, sic legenduria putat: foedera seriebantuΠ, ρο-n

ciarum ressum VP. Menales erunt. Ae

nos vicissim miramur, quid nutiesint repellationes prosunciariam , et qui illae Menales esse Potuerint e sensu, quo regum e neque adeo iuvulgatia distinetinue ullam disticultalen reperimus. Vt euim notis imalo sitiatio est foedus Ierire, sic Doltis

335쪽

ORATIOrum, regum appellationes venales erant, servorum omnium vicatim celebrabatur tota urbe descriptio, inimici in gratiam reconciliabantur, imperia adscri-hebantur nova iuventuti, Q. Seio venenum misero parabatur, de Cn. Pompeio, propugnatore et custode imperii, interficiendo consilia inibantur, senatus ne quid esset, ut lugerent boni semper, ut capta respublica consulum proditione, vi tribunicia teneretur.

Haec quum tot tantaque u gerentur, non mirum est,

Praesectim in surore animi et caecitate, multa illum et to sesellisse. LI. At videte, quanta vis sit huius Papiriae legis, in re tali; non qualem tu affers, sceleris plenam et furoris. Q. Marcius, censor, signum Concordiae fecerat , idque in publico collocarat. Hoc signum C.

Cassius censor quum in curiam transtulisset, collegium vestrum Consuluit, numquid esse causae vide

retur, quin id signum curiamque Concordiae dedicaret. Quaeso, Pontifices, et hominem cum homine,

et tempus cum tempore, et rem cum re Comparate.

Ille erat summa modestia et gravitate censor: hic tribunus plebis, scelere et audacia singulari. Tempus

illud erat tranquillum, et in libertate populi et gu

m Minclartim saepe legitur in Ilisee libria et apud ipsum Ciceronem do Clodiana ista cum eonsulibus pactione Maeedoniae et Syriae, ad Ciceronis exitium saeta: tanquam Pro Sext. GP. I , 4, 35, in Pia. eap. 32, in v. eop. 7, ad Quir. eap. S. Quod autem parum in tempore iniecta n latur mentio eliis foederis, id veris imum est. et addendum tot simili-hus errorihus, quos ia hia orat L deprehendimus. N LRKL.

Temptis - in libertata, Minime serenda Latialias. Mox probabili,

336쪽

PRO DOMO. SUA, CAP. 5 i

bernatione positum senatus: suum Porro tempus, libertate populi romani oppressa, senatus auctoritate deleta. Res illa plena iustitiae, sapientiae, dignitatis. Censor enim, penes quem maiores nostri id quod tu sustulisti iudicium senatus de dignitate esse volue-xunt, Concordiae. signum Volebat in curia, curiamque ei deae dedicare. Praeclara voluntas, atque omni Iaude digna. Praescribere enim se arbitrabatur. ut sine studiis dissensionis sententiae dicerentur, si sedem ipsam ac templum publici consilii religione Concordiae devinxisset. Tu quum ferro, quum metu, quum edictis, quum privilegiis, quum praesentibus copiis perditorum, absentis exercitus terrore et minis, consulum societate et nefario Medere, servitute o pressam civitatem teneres, Libertatis signum posuisti magis ad ludibrium impudentiae quam ad simulationem religionis. Ille in curia, quae poterat, Sine Cuiu quam incommodo, dedicabat: tu in civis optime de republica meriti cruore ac paene ossibus simulacrum non libertatis publicae, hed licentiae, collocasti. Atque 32 ille tamen ad collegium retulit: tu ad quem retulistit

Si quid deliberares, si quid tibi aut piandum, aut

conleelura est Lambini, malus AEgnitate; nisi Auetor direre voluitae digni ista eurusque, ut Censor P testatem suam nomine senatus exe cere significetur. Wis . Positum senatus - ausititisti Censores tu reeitando senatu, praeteritia indignis, eum euique loeum dabant. quem euiusque dignitas postularet. Ioe etiam Clodius lata lege sustulerat.

Curatamque Cari Steph. et Lamb.

aramque. Praeseruere enim se - concordiae

distinxisset Plavioribus verbis: Sperabat in senatu protians nullas dissensioues suturas esse, si curiam deae Concordiae dedicasset. Vah. eallidum consilium t praeclaram voluntatem lWo a Absentis C. Caesaris. taeentiae Mathlaadus addendum putabat tuae. Si qi id deliberares - demtisses Suhavdi iure, ν ectar ita detulissea est pro deferre debuisses. vi 7o,Mι- earent , omnium NM. lectio, est pro iudieare deberent. Neutrum Pe se salis Latine. WOLF.

337쪽

tuto ceterorum vetere, ad pontificem detulisses: novum

delubrum quum in urbis clarissimo loco, nesando quodam atque inaudito instituto, inchoares; reserendum ad sacerdotes publicos non putasti At, si coΙ- legium pontificum adhibendum non videbatur; nea mone horum tibi id meus visus est, qui aetate, honore, auctoritate antecellunt, ut cum eo dedicati nem communicares 2 quorum quidem tu non con

tempsisti , sed pertimuisti dignitatem. An tu auderes quaerere ex P. Servilio, aut ex M. Lucullo quorum

ego consilio atque auctoritate rempublicam consul ex vestris manibus ac saucibus eripui quihusnam verbis aut quo ritu, primum hoc dico, civis domum consecrares; deinde civis eius, cui princeps senatus, cui etiam ordines omnes, deinde Italia tota, post cunetacigentes, testimonium huius urbis atque imperii consor

vati dedissent 7 Quid diceres, o nefanda et perniciosa Iabes civitatis' ec Ades, ades, Luculle, Servili, dum dedico domum Ciceronis, ut inihi praeeatis, postem

que teneatis. υ ri tu quidem quum audacia. tum impudentia singulari: sed tibi tamen oculi, vultus. verba cecidissent, quum te viri, qui sua dignitate personam populi romani atque auctoritatem imperii sustinerent,

Guel Mis Codd. Lamb. it. Frane. Princ a smatus Ambigi e et parum usitate scripsit Auetor, si inieIligi volvit primo s. primum senatira ;importune vero, aio quod verisimilius eat, de aliquo senatus miniam loqui voluit, ut Q. Catulo, quo certis sente Cicero primus Romauorum Parens patriae appellatus est. Cons. Or. in Pis. eap. 3. WOLF. ordinas Tum e iam ordines eod. S. Victor. et Cat. Steph. Probante

neatis Εx h. l. Brissonius de Form. I. p. I - Ο3ὶ, excerpsit verba sollemnia, quibun Potiti ex magistra

tum vocare eonsuevisset ad illam ce

rimoniam. Qua de re nihil esset du-hitandum , si alibi simiti exemplum exstaret: nuue nillil aliud quam seu lentiolam ipsius scriptoris legere no his videmur. De totius loci eloquentia diximus in Praefatione. MA Κ

338쪽

PRO DOMO SVA , CAP. 52

Verbis gravissimis perterruissent; neque sibi fas esse dixissent, furori interesse tuo, atque in patriae parricidio et scelere. Quae quum videres, tum te ad tuum ia nem, non delectum a te, sed relictum a ceteris contulisti. Quem ego tamen credo, si est ortus ab illis, quos memoriae proditum est ab ipso Hercule, pe iuncto iam laboribus, sacra didicisse, in viri sortis aerumnis non ita crudelem fuisse, ut in vivi et iam spirantis caput bustum suis manibus imponeret: qui aut nihil dixit, aut socii omnino, poenamque hanc maternae temeritatis tulit, ut mutam in delicto per-wnam, nomenque praeberet: aut, si dixit aliquid verbis haesitan libus, postemque tremebunda manu tetigit, certe nihil vite, nihil caste , nihil more institutoque perfecit. Viderat ille Muraenam, vitricum

suum, consulem designatum , ad me consulem cum Allobrogibus communis exitii indicia asserre : audierat ex illo, se a me bis salutem accepisse, separatim semel, iterum cum universis. Quare quis est, qui exi

stimare possit, huic novo pontifici, primam hanc post

sacerdotium initum religionem instituenti vocemque mittenti, non et linguam obmutuisse, et manum Obtorpuisse , et mentem debilitatam metu concidisse: praesertim quum ex collegio tanto, non regem, non

Parricidio M seelera Garatonicis coni. Drori inlaresse tuo in patriae Parricidio exstillanti, visi potius quaedam intereideritat. Quem ego tamen -didieisse IIaee verba laudantur a Servio ad Virgil.

tii sacra quaedam ah IIercule didicerant. Livius, Iib. I. Ut in risei et iam Uirantis Lanah. ipoui. ut in , Mi etiam tum sm anus. Cama bustum auis manibias imm-neret Iueptissime dictum esse recte ollitiis adnotavit. Bustum J Signum de husto meretricis ablatuin. MAN. Semratim Quum de actibilis, Ci.eetone defendente, est absolutus. ID. Quare quis est melia eoneidisse γNemo profecto est, qui sic existimare possit; ae multo melius suisset, si nugaeissimo scriptori iamdudum manus obtori uisset: ruetitem debilitatam eius ubique videmus. UULI.

339쪽

flaminem , non pontificem videret; fierique particeps alieni sceleris invitus cogeretur, et gravissimas Poenas assinitatis impurissimae sustineret 2 36 LIII. Sed, ut revertar ad ius publicum dedicatim, quod ipsi pontifices semper non solum ad suas Caerimonias, sed etiam ad populi iussa accommodaverunt: habetis in commentariis vestris, C. Cassium censorem de signo Concordiae dedicando ad pontis cum collegium retulisse, eique M. Aemilium , pontiscem maximum, Pro collegio respondisse, nisi eum populus Tomanus nominatim praefecisset, atque eius iussu sa- Ceret; non videri ea recte posse dedicari. Quid8 quum Licinia, virgo VestaIis, summo loco nata, sanctissimo sacerdotio praedita, T. Flaminino Q. Metello consulibus, aram et aediculam et pulvinar sub saxo

sacro dedicasset, non eam rem ex auctoritate senatu S

ad hoc collegium. Sex. Iulius praetor retulit 3 quum P. Scaevola, pontifex maximus, Pro collegio respoudit , quod in loco ρublico Licinia, Caia fiari , iniussu

populi dedicasset, sacrum non Miderier. Quam quidem rem quanta severitate, quantaque diligentia senatus sustulerit, ex ipso senatusconsulto facile cognoscetis. ar Recita Senatusconsultum. AENA TuscoresvLTvΜ. Videtisne, praetori urbano negotium datum, ut Cururet, ne

Deia nH Ne Wolfius, nuctor Manutio. Argumeuto sint verba Cay.5έi .i Unae soni adhue a me de rure dedieandi disputata. . Selinta. vulgatum inridicandum retinuiti Turi re vi teri ea recte posse dedieari Ea Beekius uneinis inelusit ut spurium. Ernestius aut id legendum aut

Quam quidem rem - aenatras su

stulerit) tu postremo verbo Pliares bonum sensum desiderant, optantque curarit, vel Persequutus ait, vel .:iquid simile. Vni Galatovici eoiuigit videre sententiam huiust nodi: Re otvnem ab Licinia actam. ati sunR- tum et Potali fiera a magistratu delatam, ita delevit aenatus, ut titillii metus vestigium exstare volverit. M.

340쪽

id sacrum esset et ut, si quae essent incisae aut inscriptae literae, tollerentur 7 O temporal o mores l

Τum Censorem, hominem sanctissimum , simulacrum

Concordiae dedicare pontifices in templo inaugurato prohibuerunt; post antem senatus in loco augusto

Consecratam eam arum, tollendam ex auctoritate pontificum censuit, neque ullum est psi sus ex ea dedi-Catione literarum exstare monumentum: tu, procella Patriae, turbo ac tempestas pacis atque otii, quod in naufragio, reipublicae tenebris offusis , demerso po-Pulo romano, everso atque eiecto senatu, dirueris, aedificaris, religione omni violata, religionis tamen nomine contaminaris; in civis huiusce aedibus, et in urbe, quam suis laboribus ac periculis Conservasset, monumentum deletae reipublicae collocaris, ad equitum notam, ad dolorem honorum omnium, sublato

que Q. Catuli nomine iuum incideris: id sperasti rem- Publicam diutius, quam , quoad mecum simul expulsa careret his moenibus, esse laturam 8

eat Ernestius, epitheton lite male abundare: nullum templium non esse luauguralum. Igitur hoc simile imbri-- ωνπlis , siquidem in uir que loco concinnitatis studio imputanda sunt molesta epitheis. ID. Religionis tamen nomine Vulgo reι- publieae tantum n&mine. Graevius ecouiectura Mauutii et NM. nonnullis rei blieae tamen nomine. Nar-λIalidos autem vidit legendum csso religionis lamen nomine , quod eum Beehio recepi. Ad mitiitum notam Iam Lambinum ostendi: inepta haec equitumetini inemoratio. Dissicile autem est diaere . utrum ipse declamator sic

seripserit an librarii aliquid vel omiserint, vel depravaeiudivi ecpuitiam notam - esse Iamram Nihil proficiunt emendationes doctorum, in Primis verbis tentatae, re- eisque Garatonius divinavit, equitum mentiouem fieri propter praesidium , quo is ordo Ciceronem nuper consulem et rempubl. defenderit' ut et alias in scriptis Cicerouiauis respectu horum temporum iunguntur

aenatus, e uest, boni omnes . U. e.

Pro Sext. I. 29. pro Mil. S. 94.

que sorsan suffecit auctori. qui ultro serii sit notam pro ignominia, si i-fieatione miuime apta h. l. WOLF. iam incideris Ttium quod vulgo ut si de Manutii et Graevii seuleutia inserui.

SEARCH

MENU NAVIGATION