M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 5

발행: 1827년

분량: 688페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

341쪽

ORATIO

,as LIV. At si, Pontifices, neque is, cui licuit, nequo id, quod fas fuit, dedicavit: quid me attinet iam illud

tertium, quod proposueram, docere, non his institulis ac verbis, quibus caerimoniae postulant, dedi

casse 2 Dixi a pyincipio, nihil me de scientia vestra , nihil de sacris, nihil de abscondito iure pontificum dicturum. Quae uni adhuc a me de iure dedicandi

disputata, non sunt quaesita ex Occulto aliquo genere literarum, sed sumpta de medio, ex rebus palam per magistratus actis. ad collegi uinque delatis, ex senatusconsulto , ex lege. Illa interiora iam vestra sunt,

quid dici, quid praecipi , quid tangi, quid teneri

. i. b ius fuerit. Quae si omnia ex Coruncanii scientia, qui peritissimus pontifex suisse dicitur, actu esse constarent; aut si M. Horatius ille Pulvillus, qui ,.quunteius dedicationem multi, propter invidiam, fictis religionibus impedirent, restitit, et constantissi ina mente

Capitolium dedicavit, huiusmodi alicui dedicationi

praefuisset: tamen in scelere Peligio non valeret; nedum valeat id, quod imperitus adolescens, novus Sacerdos, sororis precibus, matris minis adductus, ignarus, invitus, sine collegis, sine libris, sine auctore, sine scire, surtim, mente ac lingua titubante secisse dicatur: praesei liiii quum iste impurus atque impius hostis omnium religionum, qui contra fas inter viros saepe mulier, ut inter inulte iis vi P suisset, ag ret illam rem ita raptim et turbulente, ut neque meus, neque voX , neque lingua consisteret.

342쪽

LV. Delatum tum est ad vos, Pontifices, et post Moomnium sermone celebratum, quemadmodum' iste Praeposteris verbis, ominibus obscoenis, identidem se ipso revocando, dubitans, timens, haesitans, omnia aIiter, ac vos in monumentis habetis, et pmnuntiarit, et secerit. Quod quidem minime mirum est, in tanto Scelere , tantaque dementia, ne audaciae quidem IO-Cum ad timorem comprimendum fuisse. Etenim, si nemo unquam praedo tam barbarus atque immanis suit, qui . quum sana spoliasset, deinde aram aliquam in litore deserto, somniis stimulatus, aut religione

aliqua, consecraret, non horreret animo, quum divinum numen scelere violatum; placare precibus cogeretur: qua tandem istum perturbatione mentis, omnium templorum atque lectorum totiusque urbis praedonem, suisse censetis, quum pro detestatione tot scelerum unam aram nefarie consecraret 8 Non Mi

poterat ullo modo quamquam et insolentia dominatus extulerat animos, et erat incredibili armatus audacia non in agendo ruere, ae Saepe peccare, praesertim illo pontifice et magistro, qui cogeretur dOcere , antequam ipse didicisset. Magna vis est quum in deorum immortalium numine, tum vem in ipsa republica. Dii immortales suorum templorum Custodem ac praesidem sceleratissime pulsum quum vide-

Delatum lum est refoeril Supra S. 134 in dubio ponebatur, an omnino aliquid dixerit aut fecerit

Pontifex: une etiam omnium fier

mone celebratrem dicitur, quo quidque modo saetum sit et Pronuntiatum. Quamquam ex seqq.intelligitur. Oratorem nuno nou de Pinario loqui, sed de Clodio. Quibus laudem cachinnis talia aegri eapilis somnia exeepturi fuissent eruditi. si Ciceronem ridem

sas esseti Iam haee et multa alia, spero, tiruueulis risum exprimere.WoLm Somnias Alii somnia. Qui e reretur docere verba praeire, ritu saero. Itaque h. l. certe arguitur, verba Praeivisse Pontificem. In seqq. Magna ina est ete. intelligo,

si placet, ad metum hominibus in incutiendium' Wo .

343쪽

ORATIOrent, ex suis templis in eius aedes immigrare nolebant: itaque istius vecordissimi mentem Cura metuque terrebant. Res vero Publica , quamquam erat extemminata mecum, tamen obversabatur ante oculos exstinctoris sui, et ab istius inflammato atque ignito surore tu in tum me seque repetebat. Quare quid est mirum, si iste metus furore instinctus , Scelere Praeceps, neque institutas caerimonias persequi, neque verbum ullum solemno potuit effari 2 LVI. Quae quum ita sint, Pontifices, revocate iam animos vestros ab hac subtili nostea disputatione ad universam rempublicam, quam antea cum viris sor-libus multis, in hac vero causa solis vestris cervicibus sustinetis. Vobis universi senatus Perpetua auctoritas, cui vosmet ipsi praestantissimi semper in mea Causa praesuistis; vobis Italiae magnificentissimus ille motus . municipiorumque concursus; vobis campus centuriarumque una VOX omnium, quarum vos Principes atque auctores fuistis; vobis omnes societates, Omnes Ordines, omnes, qui aut re aut spe denique Sunt bona, omno suum erga meam dignitatem stu-

Exstinctoris in Exterminatoris cod. Frane. edd. Ηerv. . Steph. , Lambiu. quod benecoiavenit Uerho praegresso. ω iste me tis Iu re Lamb. E couinieci ira edidit metu perturbatus, si Drore irastiniatis. Mari utins iam aute ediderat si isto metu, si Iurore in-alinvitis. Beckius malebat metti iasita inlus. Fortasse autem legendiim si iste melia instinelus , ut Drora ex versu autecedente temeret repetitum sit.

hae subtili nostra dismetitione δIinino sutili. Quam mulatiotiem siquis Pro Emeudalioue Recipere volet. Nou militis deerit Ciceronis auctori taa, quam tu tot aliis cortectionibus. Quippe et hoe est voeabulum Ciceronianum. Mox Larubinus eorrigit

soli Mestres ce/Micibus Pto solis , recta Latinitate . etsi ideiii sigui scare voluit auctor, tiou cer ices ΟΡΡ ne νωιbias aut aliis partibus corporis.

ora a

Praestantissimi Panti gath. ap. Vrsiu. correxit praestanti3sime Probante Graevio. Em. tuis but Priamentissime. ne suumὶ Vulgo omne Mobis. Sed in plerisque cinti. est omnes eum, ita cod. Fratae. Durnes Italiam. Grae . edidit omnes lia atim. Wolf. et Beck. auctore Graisitio omne suum.

344쪽

dium et iudicium non modo Commissum, Verum etiam commendatum esse a Phitrantur. Deniquo ipsi dii immortales, qui lianc urbem atque hoc imperium tuentur, ut esset Omnibus gentibus posteritatique Perspicuum , divino me numine esse reipublicae redditum, idcirco mihi videntur Ductum ipsum reditus et gratulationis meae ad suorum sacerdotum potestatem iudiciumque revocasse. Hic est enim reditus, i a Pontifices, haec restitutio, in domo, in sedibus, inacis, in iacis, in diis lwiiulibus recuperandis: quorum si isto suis sceleratissimis manibus . tecta Sudesque convellit, ducibus Iuc consulibus, tanquam Urbe ca-Ρ in , hanc unum domum , quasi acerrimi Propugna

toris, sibi delendam putavit: tamen illi dii penates

ac familiares mei, per vos in meam domum mecum

eruiat restituti. ν

ri elicia Populus romatius Optimum , propter vim Maxinium nomiIIuvit, tequo Iuno regina, et te, Custos si his, Minerva, quae semper adi iitrix consiliorum meorum , testi s laborum Ex Stitisti. precor ac quaeso; vosque, qHi maxime ine repetistis, atque revocastis, lin. um do scilii, us haec mihi proposita est contun

tio, patrii penates familiares isto, qui huic urbi et

reipublicae praesidetis, vos obtestor, quorum ego a templis ac delubris pestilavam illam et nefariam flaminum depuli; teque, Vesta mater, cuius castissimas sucerdotes ab hominum amentia , sui ore ct scelere defendi, cuiusque ignem illum sempiternum non sum Passus aut sanguine civium restingui, aut cum totius

Arbιι ιιliar Plerique codd. arbitrabantur. Inde vulgo editi.in arbi rabiantur Lai . Em. Beck. alii arbitrabantώς. Hio - et restitati O, in domoὶ H. e. simplieius: Tum milii vere redisse aerestitiitus esse videbor, quum domum m ira, sedea Elc. recuperavete V.

345쪽

D RATIO

34s urbis incendio commiscerit ut, si in illo paene satoreipublicae obieci meum caput, pro vestris caerimoniis atque templis, Perditissimorum civium furori atque

serro; et, si iterum, quum ex mea contentione interitus bonorum omnium quaereretur, VOS Sum teStatus, vobis me ac meos Commendavi, meque aC meum Caput

ea conditione devovi, ut, si et eo ipso tempore, et ante, et in consulatu meo, commodis meis omnibus, emolumentis, praemiis praetermiSSi S, cura, cogitatione, vigiliis omnibus, nihil, nisi de salute meorum civium, laborassem, tum mihi republica aliquando

restituta liceret frui; sin autem mea consula patria o non Prosuissent, ut Perpetuum dolorem, avulsus a meis, sustinerem : hanc ego devotionem Capilis mei, quum ero in sedes meas restitutus, tum deniquo rasi convictam esse et Commissam Putabo. Nam nunc qui-

si in illa - e riviam e dcommissam putabo, iam olim sierunt. qtii haererent in particula ut, eati que vel de Iere vellent, vel tu σι mutare. Sed neutra harum rationum medetur

vitio gravioti . quod in hac periodo

supra tribus verbis notavit Marulan-dlia; utque IH rspicuutu sit, quid sit illud . quod Orator nutae quum maxime Preeetur a Uupitolino Suo, nItiuone , a reliquis diis. Nam si taritum narrare voluisset, quid olim initici 'aeneinaeo ε'e iblicae, quid dein .

lionem aliquanto intuore offensione sicere Potcrat, ad eunderin modum ,

qtio id fecit in exordio Drui. ad Qui

rites ἔ certe nunc nulla nova Precatio erat ordienda. Verum Pietas liaec rhetorica quaedam exi, satis infelix. Maiore enim spirita tu longissimae orationis clausula sibi utetidiim ratus, dono Eveullii se imprii leuter uvilmsit; qui quo Perduxeiit homi-

nom, docebit perpensa compages t

iti liis αυΣκολυθου inesse. Icit pi'. ii, qui plurimum sapiunt, videtitur Caia cedere , et nimium facetus est Rosiasius Anglus in colligendis simili f. ut putat. construe iovibus. Propter quas ex Mat audi scilicet ratione

inii libri eon diondi studi At aliter .

o hone . catuli olent, aliter aues et nullum tale αυακολουθου exemplum usquam invenietur. ue in libris quidem de philosophia, in quibus seriptorem frequentius et smilius in Loegetius inducit sermouies miliaris imi tutio et uegligentia: in OrationibuεDR

346쪽

PRO DOMO SUA, CAP. 57 341dein, Pontifices, non solum domo, de qua cognoscitis,

sint tota urbe careo, in quam videor esse restitutus.

omnino id multo rari iis est, etiam in longissimis periodis. Tironi non peius , opinor, hodie res cederet . si ei amplificanda et ornanda daretur neu intentia , quana Livius Camillo tribuit in exsilium abeunti V, 3a: Si innoxio sibi ea imiιria flares , dii primo qu-

qua te ore sui desidaerium taritati facerent: nam ex tali sonte has ampullas derivatas esse apparet. Iam alia quoque res est , in qua uobis non minus haerendum sit, at usum loquendi et Latinum et Ciceronianum

qi lucrumus. Cur enim . qnum supra dixerit se ipsum deMotionis co-iclum, nunc deMeditionem ipsam conin eam et

commissum dicit' Sed hane formulam,

cuius non melior quam alterius, i. e. nulla auctoritas reperietur. eam ex itire

ei vili explieare eonantur tum alii, tum Seb aratus ad Mamertiui Paneg.

Maximian. eap. 6. Nempe, flaut cori Mieti dicantur Motorrum, qui dis res Molorum, votis vii si seu damnatii sicut inmmissa dicatur a mutis , quae sit facto et commisso promis soria impleta: item e Micram et commissam desemionem esse narrant eam, quae adimpleta sit et ipso exitu eoru probata. Laudaut etiam Salmasium de modo usurr. eap. 34. Ego ver puto. si dam Iam amotionem scrii sisset Rhetor, eadem arte illos id explieate et defendere ausuros fuisse. Adderem praeterea aliquid, nisi istos

metuerem, qui mera mendacia uloratoriam fidem pertinere putant. Mentiti dieerem Ciceronem nostrum in alterutro horum locorum, quoniam in hoe vola a se diis saeta re fert ad restitutionem domus, in illo ad ipsum reditum in patriam: ex quo illle profitetur se iam Molorum consemdem saetum esse, atque de ea re laetatur , hic autem Detrim se iri M. stem tempore Putat , immo meabit. Sed haee variatio. si ingeniose instituta esset, promptiorem ex eousilio Oratoris excusationem haberet. ID. Nam nune quidem - tota urbs ca

Vrbis enim celeberrimae et maximae

ne quaedam PARTU Vrbis constituunt

TOTAM Urbem P Et qui fit, ut, quod

in celeberrimis paWisus aedificavit Clodios, Tora Vrbe carest Cieero Anuon exspectabit quisque, quum

dietum sit TOTA Urbe eareo . ut PQ - lea tu seratur, Tora enim Vrbs -- Mersum liud monumerarum contueltiryEtsi haec ipsa argumentatio admodum puerilis suisset, et vix scholastico declamatore digna. Videamus

tamen sequentia. Θem quum mihi. Urbis pastinaus Pelia esse 'ri tram. An nune quoque P, risus y Aut stupidiis fuit hie Rhetor, aut ebrius eratiquum ham scriberet. Seribit enim perinde, ut si quia quereretur Londini, carer e se TOTA urbe, quod ferre adspectum Curiae mercatorum non posset. Fuge istum locum, et amaremus t satis magnum spatium tibi re inlictum est in TOTA ut Londini re in liqua; atque etiam plus spatii prae hebat GTa antiqua Roma. NAR L. Locus mihi videtve inter vehementiae oratoriae speeimina reserendus Verba, nam nunc - reatuutus, non

ad verbum , sed figura quadam dicta esse, res ipsa clamat: loquitur enim in urbe Tullius. Sed nempe caret realiqua, qui illa non fruitur; caret urbe, qui ea uon sinitur, qui discedere malit . quam adesse ete. Satis

347쪽

ORATIO

Vrbis enim celeberrimae Et maximae Parios adversum illud non monumentum, sed vulnus Patriae Contuentur, quem quum mihi conspectum morte magis vitandum fugiendumque esse videatis: nolite , quaeso, eum, Cuius reditu restitutam rempublicam fore putastis, non solum dignitatis Ornamentis, sed otiam urbis partibus velle esse Privatum. LVIII. Non me bono tum direptio, non tectorum excisio, non depopulatio Praediorum, non praeda consulum ex meis fortunis crudelissime capta Perm - et: caduca semper et mobilia haec esse duxi; non virtutis atque ingenii, sed fortunae Et temporum munera: quorum ego non tam facultatem unquam olcopiam expetendam putavi, luam et in utendo rationem, et in carendo Patientiam. Etenim ad nostr unitioe declarant, quae seqriuntur: bis enim celeberrimae et maximae Pario quibus qui caret, b. e. abstinet, ne adspectus dolorem moveat, tota Vrhe videtur carere ὶ adsere iam iu- - es e rideatis etc. Sermo ea de summo cive, qui in luee, tu soroversari vult. si ita ut he sit . qui se non putet in vehe esse, Vrbem videre , si in foro esse sine summo dolore et ignominia tion liceat. GΕs N.

m Mee - non posmmὶ Haec verba. quae coniunxi, tametsi didueta sistit interpositu plurium, iaciunt tamen quasi unam Pisiodum , cuius longitudo Seriptorem obliviosum sacileia se audem impellere Potnit. Nam in priore Parte dieiti totorum excisione - non moυeri: in posteriore, domum e emam se sine dolore suo Ierre non orae. Hie primum, quo discrimine sunt lecta et domvis, ut huius iactura aut opere gravari potuerit, quum it Ioram excisione non moveaturi T laxi Dillas signis rent. domiιs an 'in

aedes in Ur quae Auctoris 1,ais. dubie meus suit , satis probabilis ratio sermonis alserri posset. Sed hoe dixerimen verborem ignorat lingua

Latina: imino locioremst excism, quae eum non Perm Mel , complectitii r . almetionem Omnium aer tesorum eius.

in iisque --s istiis . quae tanto eum dolore asseeit. Palatina enim

domus nori minus erat exciso. quam cetera levia eius orti 1iu , ut με-M-niam, ut Tiacealaniam , si τε St, μα- num I atque adeo illa tecta seu prae dia non minus 'nam domus urbana erant Per scelux erepta, ster Iairraei nium occvralia. Nimirum hoe die revoluit : Non celerortim fretortim excisio me perm-et; ur na autem --

definitus modus rei familiaris. Vide

348쪽

usum Propemodum iam est desinita moderatio rei familiaris; liberis autem nostris satis amplum putrimonium paterni nominis ac nostrae memoriae, relinquemus: domo per Scelus erepta, per latrocinium occupata, per religionis vim sceleratius etiam aedificata, quam eversa, carere sine maxima ignominia reipublicae, meo dedecore ac dolore non POSSum.

Quapropter, si diis immortalibus, si senatui, si populo romano, si cunctae Italiae, si provinciis, si Oxteris nationibus, si vobismet ipsis, qui in mea salute

principem semper locum auctoritateinque tenuistis, gratum et iucundum meum reditum intelligitis osse: quaeso obtestorque vos, Pontifices, ut me, quem auctoritate, studio, .ntentiis res lituistis, nunc, quOniam senatus ita vult, mauibus quoque vestris in sedibus meis collocetis.

tur diversa res esse m claratio reis.- miliaris. scit. domesticiarum rerum administralis. Sed, ut verbum inle

rabile sit, rem sui ni esse ostetidi iuor. ad Quir. S. 3. Maria L. Nou quod valde opus ait, sed ne quid praete misisse videar, illud addo, moderationem r. I . non simpliciter pro modo et mediocritate poni. sed pro ipso

acta fortunae, quo illa moderata est, et ad medioeritatem quaudam reduxit rem familiarem Cieeroni, GLs .mmo Per religi vis Mim eversa Bene ea P. a nomine religionis dixit pro eo, quod h. l. est per Mim religionis. Notissimum est, tanqtram

contraria poni Mim et nomen seu a E

etem. Liv. XXVII l, 24. α Vt Mim linis petii abstulerant, ita ameiam dreto parenti m ultro sibi imperantes geris valiaut . . Igitur plane aliud dixit Aveloe, aliud voluit die re. MA EI. Quod νιm rei g. male lite positam ait provevia et Obtentia religionis, in eo vim et δε vera: τα orationis non viduiue milii assequutus. Vt in prima ad Lentulum epistola eatamniae religi sposset aliquis sorte su tituere spe inciem et obtentum religionis; sed non illud diceret, quod signifieal ximul Cieeρον, illam speeleua uiti perversa interpretatione ch applicatioue ear-miuis Sil ilini: ita hic possis pro

tationem. At non hoc tautnm vult Auctor , sed Nim hic grassistatu esse , quam religioriis a maret simulatio. Gras. Polrpus uaguae. UOM .

350쪽

HARUSPICUM RESPONSIS

SEARCH

MENU NAVIGATION