장음표시 사용
2쪽
. PHILO PONI ALEXANDREI COMMENTA
Hieronymo Bagolino Veronensi interprete. QUAE OMNIA INGENIO AC DOCTRINA
peritissimi viriu*: lingua viro demissum diligenti e recognita, ac erroribus pest primam ct secundam editionem repurgata. Ne quis hune quam a iussis ditionis locorum impune hirum imprimat, biae impressum veniat, σPontificis Idomi, o Vmm enatus Illinrisinu Decreto cautum est. UENETIO 1
Apud Hieronymum Scotum. N. D. LVIII.
3쪽
IOANNES BAPTISTA BA GOLINVS, VERONENSIs,
HIERONYMI FILIUS, BER NARDINO SALONIANO,
UM nvo avs, parenti, ac magistro plurimum debeamus, per quos &nati sumus, & bene vivimus: Hi ERON TMO BA GOLI No eidem patri, eidemd; praeceptori, illi praeterea viro, quantum ipse debeam, cui tam multi debent alieni, apertius est, quam ut mihi pluribus dicendum via deatur. Ille enim me genuit: ille educauit: ille in viam optimarum literarum, artiumq; suarum, manu duxit: ille nomen, & commendationem reliquit. Quae cum mihi omnia, haec ipsa, & his similia multa,in mentem venirent, ut saepe veniunt rilliusq; viri scripta,& monimenta haberem ante oculos: venit in mentem, & filii, & discipuli officia praestare: ut, quae ille multa, ut doctus erad ita scripserat, & de graeco in latinum conuerterat cum eo tempore graecae literae non essent ita diuulgatae: & in ijs elset ipse singularis illa ederem: ut eadem scilicet opera, patri, & doctori inamVrtalitatem, philosophiae studiosis, & amicis utilitatem, quam possem, afferrem. Itaque Ioannis Grammatici Plutoponi, docti, & diligentis Aristotelis interpretis, in libros de Generatione, & Corruptione commentarios, as illo conuersos, emittendos in primis censui: idq; maxime, quod audiebam ut erat pater mIortunes liberalis, Si grassii camycupidus habere quosdam exemplum ab hoc meo mendose descriptum: ne istorum vitio contaminata illius editione, paterna laus estet offensaxum etiam Hieronymus Scotus, vir diligens in perquirendis, edendisq; optimis de philosbphia libris omnibus, id a me flagitaret. Cum autem ederem, & patris opus, & magistri: tes mi Bemardine pro nostra cum sanguinis,& vetustae beneuolentiae, tum studiorum,& literarum coniunctione, amarem ut se trem , Obseruarem ut virum doctum,& probum, eiusdem magistri, eiusdemq; auunculi tui scriptorum editionem hanc, sub tuo fieri nomine volui. Itaque exit tibi dicatus, Ioannes Grammaticus in latinum conuersus: ut, qui in manus ista sument, cum utilitate sua sumant, paterna laude, nonnulla nostri commemoratione. Confido autem forte breui, ut Alexa dri etiam Aphrodisiensis quaestiones latinas ab illo factas, absoluta prius in moralem philos phiam libri conuersione: tum Syrianum in metaphysicam, Dioscoridem, & appendicem Corollari j haec emittam a patre omnia, quae a me tribus viris egregiis attribuentur, Odoodo Nincentio Massio , Bartholomaeo Lombardo, praeceptoribus nostris, omni nobis officio coniunctis: ut haec animi grati laus apud quosdam extincta, inter nos certe cum fide si reat, & beneuolentia non vulgari. Tu interea fruere meo munere:& inter medicinae tua studiola, agnosce Aristotelem, & Ioannem Grammaticum, amoris nostri pignus. Vale. P τλvii. Tertio Idus Februatij. M. D. Q.
Suin As Da IOANNE GRAMMATI eo. Ioannes Grammaticus exandreus, cognomento Philoponus: huius scriptu quamplurima' in Grammatica, Philosiophia, Arithmetica, lethorica,sacrasscriptura, ercantra decem Oocto Procli argumentationes, contra Seuorum: quamquam ab Ecclesia magistris, Mnquam tres duos Iaciem -detur, O ex numero restis notium expellitur. IDEM svi DAs Da EODEM IOANNE GRAMMATI co,
Hic est Procrus, qui pon Porphyrium contra Chriniam Menam, oe contumelio amsuam
linguam secundus moritur aduersus quem Ioannes cognomento Philoponusscripsit: ad-rabilite'; admodum decem er ocio illius argumentu occurrit: er m Gracu, ni quibus
4쪽
notationes ex collo usis mmovit Hermeae, cum quibusdampno rus co siderarionibus in Primum de Gene ratione ET Corruptione Ogris telis.
uisset Aristo. in Physico auditu de primcipiis naturalium reru, materia. s& somma, nec non de his, quae ad omnia naturalia comuniter consequuntur,sunt vero haec, locus, tempus,& motus: reliquum intentionem sitam statuit in consequentibus tractatibus de ipsis naturalibus rebus pertractare. Rerum vero naturalium quaedam sunt ingenerabiles & incomruptibiles , quaedam generabiles & corruptibiles. Incorruptibilium vero &sempitc m rum quaedam & quo ad totum, & quo ad pa tes fiunt aetemae, ut coelestes: quaedam vero quo ad totum sunt aeternae, sed quo ad partes generabiles & corruptibiles: quia sent quatuor elementa. De naturalibus igitur aetemnis, & quo ad totum,& quo ad partes,necnon de aeternis quidem quo ad totum, sed corruptibilibus quo ad partes in lib. de Coelo pertractauit. non enim est dissona ut quis putare posset proposito de coelo: doctrina de quatuor clementis . cum coeli appellatio totum mundum significet apud antiquos. in Timaeo quippe dicit Plato. Totum itaq; coelum, aut mundus, aut alio quouis modo maxime ga deat, id a nobis appelletur. & in de Repub. Quod certe coelum, aut mundum appellauimus. quare&Arist. cum inscripsit de Coelo, non superiora corpora solum: sed uniuersiam mundum significauit. in hoc ergo, ut dictum est, tractam,de illis, quae quouis modo dicuntur aetema,pertractat. In sequentibus vero dereliquis, omnibus. fgenerabilibus & corruptibilibus,& omnibus quae ad ipsa consequuntur. Rursus quoq; eorum , quae consequuntur ad res generabiles & corruptibiles, quaedam ad ipsas omnes coiter consequitatur,qusdam vero seorsum ad quassam. & eorum, quae seorsum ad quasilam consequuntur quaedam ad terrestria seorsum consequuntur, quaedam ad
Huae super terram sunt, hoc est media inter terram, & coelum, quae & in sublimi existetia,
appellantur. & eorum, quae ad terrestria, qu dam ut ad animata conssequuntur, quaedam ut ad inanimata. & eorum,quae ad animata, quς-dam ut ad sensitiva, quaedam ut ad insensititia. Consentaneam igitur diuisioni huic suorum tractatuum naturalium Aristo. diuisionem secit. Nam, quemadmodum in Physco auditude his, qui ad omnia naturalia coiter consequuntur pertractauit in in proposito negotio de illis, quae coiter ad ola generabilia & co ruptibilia consequuntur, sputabit. in Meteoris vero de his, quae super terram consistunt,& de consequentibus ad ipsa pertractabit. intractatibus vero de Animalibus, de his, quae ut ad animata, & sensitiva consequuntur. plurimi vero hi sunt, ob multiformitatem naturae animalium. in libris vero de Plantis de satis, sed non sensitivis. de inanimatis autem in lubris de Metallisac in Quarto Meteoro. Dies sio igitur naturalium rerum,& tractatuit Arist. ad has, ut breuiter dicamus, est haec. Sed quia magna est praesentis huius negotij conexio ad librum de coelo,ut declarat, colunctiorautem quae est in prooemio, dicit.n. De Gnatione autem & corruptione inquam coniunctioni
quidem reddita, quς est in fine libri de coelo
posita. est.incontinuatio una sermonis connectentibus nobis calci illius huius plooemium hoc pacto. De graui quidem & leui, & accidelibus circa ipsa determinatum sit a nobis hoc
modo. De Generatione autem & cormp.e rum,quae natura fiunt,& corrumpuntur, similiter de Oibus, hoc est de omnibus uniuersalia ter c. qui igitur est hic illi continuus tractatus, ut est ostensium, aequum est non ignaros nos esse eorum, quae in libris de Coelo edocti fuimus. sed per capita percurrere quae ibi pertractantur. Sciendum igitur est.in primis g-dem duobus libris disputat de aeternis, in reliquis vero duobus de his, quae fiunt,3c corrumhuntur: sed in primo quidem libro currit de substantia coelestis corporis, & dicit ' est alterius naturae ab aliis elementis, cum sit ingenita & incorruptibilis, non solum quo ad totu, sed etiam quo ad partes, nullam recipio in Io.Gα de Gen. A a tali
5쪽
rationem praeteream, que est secundum locii. Qii erit Quoq; infinitum me sit coetu, an finitu,& ostendit esse finiti multis quidem &admirabilibus rationibus, & una uniuscemodi, dicens simila esse si quis dicat infinitum cubitu,& circulum infinitum. quemadmodum.n.qui cubitu dicit emensum, aliquid dicit, & snitu: ita etiam qui circuiti dicit figuram aliqua nominat, & in huius intellectu coprehcndit temmi nos . cu ergo demonstrauit finitu este coeli
uersiis haec & 9 sit sinentia demonstrauit, &'
de permanentibus in semper eodem modo se habentibus sit.& ob hoc nihilominus non co-vimur motum auferre entia ola permanentia supponentes. contingit naq; esum haec quide permanentia siupponere, & aeterna,de quibus est scientia: illa vero generabilia & corruptibilia, in quibus est motus.& in ipsis quoq; generabilibus & corruptibilibus est aliquid stas,& manens, seclis quod & de ipsis est scientia.
corpul ad haec inussit quod nihil est extra ip- dico.s rina ipsaenam & si particularia corru-1um,no solum corpus, scd nec locus, neq; - pantura cuum.neq-n.inquit in loco esse nata sunt quae
ibi sunt, nec tempus ipsa senescere facit. haecipitur docet in primo libro . In secundo veroiae figura totius coeli, & astrorum quae sunt in eo quod scilicet sphsrica est:& de motu horti, quod circularis est. Post haec deinceps de totalitate quatuor clemctoru doce quaerenς &horili figuram, de ostendens ipsam esse sphaericam. De terra vero magnum sermone propo - Vacuus , corpus' corpus pineabit
mi,quaerens quatuor, magnitudinc ipsius, figu relinqtur igii ex incorporeo elemetou fiunt
ram, situm, motu.magnitudinem quide, eo snon ut multi putant infinitam habet magnitudine,sed est finita,& plurimis, immo fere omnibus astris preter I unam minori figura veroostedit,in ipsam esse sphaerica. situm vero ' in medio est costituta, nulla vi indigens ut sustineatur,ut quis putare possc Esed ecotra potius violentia indigens, si cx media regione deberet mutari,cum sit immobilis in proprio loco. Cum igitur tot quaesiuit, & de coelo, & de t talitate elemetorum quatuor,per qua ingenita fiunt, & incorrupta in primo ,& secundo libro, consequenter a Tertio libro docturus de quatuor elementis, quatenus sint gnabilia, &corruptibilia,sunt autem huiuscemodi procul
,& mutentur, forma siernpi successi nem seruatur. Cum igitur per haec & huiuscemodi demonstrauit ' est gnatio,& quae ginantur & corrumpuntur, quaerit ex quo fiunt quae
fiunt, ex incorporeo ne, aut corporeo aliquo elemento,in ostenditqJ ex incorporeis. duobus. n.existentibus absurdis alterum sequetur
ex necessitate. audin.vacuum crit quod occupabit quod ex incorporeo fit, aut si quide non
dat locus vacuus, corpus corpus smeabit.
Vbi etiam clementum definit, dicens, Elcmentum csse corpus, in quod ultimum coposita corpora dissoluuntur, quod in re ipsa est potentia, aut actu . nam hoc quo pacto se habeat interim est ambiguum . ipsum vero indiuisibile in altera specie.Dubium autem posuit actu ne,an potentia insit elementum,eo P n dum docuerit quo pacto fit matio.nam, si per congregationem, & di regationem est gn tio & corruptio, actu insunt clementa compositis: sed, si per mutationem substantiae, potentia, & non actu. Cu igitur demonstrauit ' non sunt cx incorporeo q fiunt, scd ex aliquo com dubio quo ad panes: nam ex partibus clemen
porco,quod clementu vocamus: consequenistiorum fiunt quae generantur,in in has corrumpuntur quae corrumputur. Pertractaturus igitur de his, quae anantur & corrumpuntur ex quibus," sunt clementis, primum quaerit si omo est generatio. forte na'; non cst O no generatio, ut supponentes nullum csse morum,ncq; mutationcini Parmenidaei,& ostendit esse gnationem: tum quidem destruens &sbluens latas contra gnationem dubitationes: tum vero teste euidentia utens corii, quae fisit&corrumpunturioinoq; exquisiui unde nam in cocoeptum hunc deu nerint, ut putaret notae generationem qui hoc enunciauerunt. &dicit s, cum crederet in rcbus esse scientiam,& hanc de permanentibus, & si per eodem modo se habentibus csse dicerent: suppose runt permanentia esse entia ola. Ipse vero Uter quῖrit hoc elementum virum unum sit aut plura,& virum finita, aut infinita. unum quideesse inquit impossibile . nam quo pacto esset tanta in his, quae fiunt, diuersitas si ex uno fierent, & unde diuersi, & contrari j motus, cum alia sursum ferantur, alia deorsum inclinetur. impossibile.n.est in uno,& eodem esse contraria. nam & iuria Hippocratem, si homo unus
esse utiq; no doleret:&, si doleret, unu quoq; esset, quod ei mederetur. no igitur ex unO,sed ex pluribus, non in infinitis. semonstratum.n.
est impossibile esse actu subsistere infinitu. dico autem non solum impossibile esse numero esse infinita elementa,sed nec etiam magnitudine .si.n.coelum,quod Dia contine ostensum est esse finitum, frustra utiq; aliquod elementorum infinitum esse finita igitur simi elemeta,&non unum. Cum autem non addidisset cori iti
quot & quς, sed ut concessiim sumpsisset quot
6쪽
sint quatuor,cum ad ostendendum s tot sint, conferret cosideratio illa, nerabilia ne sint, an ingenerabilia n hanc sermonem seu transtulit. Et,cum ostendis let 2 non ingenerabilia sed generabilia sunt,& maxime ex ipse euidentia: videmus.n.uniuersam aquam corruptam,& aerem fieri in reliquis eodem modo: deinceps quς rit, de fiant,& generentur,virum ex se mutuo, aut in alio quodam subiecto, ut supponunt qui medium acris, & aquae corpus supponunt.Ostendit autem st non ex alio quodam, nam aliud illud inquit elementum, cu sit corpus, in loco est necessario, aut igitur sum
sum erit aut deorsum. si sursum,aut naturaliter, aut praeter naturam: & deorsum eodem modo, aut naturaliter, aut praeter naturam. si
igitur sit sursum secundum naturam gnis erit, aut aer: si autem prster naturam sit sursum,erit aut terra ut aqua.Eadem quoq; sequentur, si ipsum deorsum esse suppositum fuerit. nam, si sit secundum naturam deorsum erit& terra,
aut aqua, praeter naturam vero ignis, aut aer. Pr crea hoc corpus certe no erit inaffectum,
neq; informe. hoc naq; impossibile est. hoc.m est ipsi materiae conueniens,quae in incorpOrea. nobis autem propositum est corporea 'rere elementa. Si igitur sit affectum, aut caliadum erit aut frigidum,&aut siccum aut humidum.si igitur cili dum sit,& siccum .pnis eritis calidum & humidum, aer: praeterea humidum quidem & frigidum suppositum aqua erit: friagidum vero & siccum,terra.non igitur ex alio quodam gnantur, ex se igitur mutuo. si autem ex se mutuo, aut cum potentia sibi mutuoii sint, aut cum actu. sed si quidem adtu sibi mi tuo in existentia ex se mutuo Pantur,p diseregationem erit gnatio, sicut Anaxagorici supponebant. sed hoc, inquit, est impossibile.si.n. inqui eo 2, segregantur ex se mutuo gnantur: visi eo ιν insint aquae actu aeris similitudines
partium,gnatur ex aqua aeri& aliorum quodcunq;: necesse est aut stare quandoq; gnati nem ipsam,cum alie similitudines pamuli consumptae sint aeris. & ignis & terrae, derelictis his solis quae sunt ipsius aquae, ita ut ex ipsis no possit amplius aliquod aliud elementorum segregari. vel igitur hoc, quod dictum est, acci
det, stare. nationem. aut, si quidem in me nil concesseris ex se mutuo generari elementa , necesse est infinita supposita iri corpora in eodem actu existentia. quod impossibile est. Relinquitur igitur ex se mutuo generari elementa, eo ' potentia sibi mutuo insint. potentia autem sibi mutuo insent, i ut quia re soluuntur in prima, & communia, Otum elementa, q
alii indiuidua corpora dicebant, ut Democritici, & Leucippici: alij sumcies, ut Plato. aut, quia possunt in se mutuo imulari,sed ci non eo D in prima resoluantur elementa demonstrauit. neq;.n.indiuissibilia corpora possibile est esse , & in superficies corpora ipsa diuidere stultum esse dicit, eius sem.n. utiq; fuerit compora in superficies dissoluere, & has in lineas,& has in puncta, ita ut constent ex punctis corpora, quod est ultimum absurdum. Superest
igitur alio modo supponi ex sc mutuo clemctavienerari. Modum vero mutus seu reciprocae gnationis quaerens, deuenit ad sermonem
de potentij & passionibus,& motibus ipso Et cudixisset in fine tertii libri st opus est oes ipsorum inter se percurrere dilerentias, & qsecundia potentias ioc est inclinationes ipsorum perpenduntur,&quae secundum qualitatem di activas & passiuas.in Quarto libro disputat de grauitate,&leuitate, quibus naturalis ipsorum fit motus, & proprium Vnuquodq; locum sortitum est.Dicturus autem de aliis diuersis ipsoriim potenti js,secundum quas fit in
eis mutua mutatio, per quas & modus mutuae gnationis declaratur, & numerus ipsorum elucet,quo sunt, & quaeanerito ante mutuam clementorum ex seinuicem gnationem, de sin
plici gnatione & corruptione doctrinam facit, in Primo libro propositi negotij. non quς- rens an sit generatior hoc.n.in libro de Coelo
tradidit: sed docens & quid est, & quo ab alijs
differt mutationibus alteratione,atq; augm latione. Et, cum ola pertractas siet, quaecunq; opus erat quaerere loquentem de uniuersali generatione corruptione, deinceps proponit de mutua generatione simplicitura corporum pertractare, quae elementa sunt om nium compositorum generabilium & corruptibilium corporum. S ed quia necessarius est ad horum doctrinam sermo de tactu, de actione & passonein mistione,praeas sumit inquisitionem de his. Et, cum in hoc perfecisset primum librum, in Secundo sermone transit ad doctrinam de elementis, quaerens activas ipsorum&passiuas differentias:&per has muriis generationis ex seipsis ut prius dictum est, modum adinveniens , & demonstrationem,
quod tot sola numero sunt clementa. cum
enim a principio in libro de Coelo quatuor este, ut concessum, assumpsisset, in posterum horum demonstrationem dereliquit.
7쪽
da Gm. 2 E Generatione autem ' Corrupti ne eorum, qua natura generantur corrumpuntur militer de omnibus.
g nerantur,addidit illud snatura, F fiunt enim quaedam &arte,& electione. electione quidem,ut amicitiae , & inimicitiae: arte vero, ut domus nauis.
sed non est de his sermo, sed de illis, quae ii tura fiunt, & ςorrumpuntur: &de his no quibusdam, sed similiter de ossius, inquit, hoc est
uniuersaliter de omnibus, quae natura fiunt, &corrumpuntur, quaerendum. dictum enim esta principio st non de quibusdam praesens negocium pertractat, sed coiter de omnibus generabilibus & corruptibilibus. nam particulariter de his consequentes tractatus docent,
illi quidem de his quae in sublimi accidunt, alii
Causq; diuidenda, O rationes ipsorum.
Dixit eorum quae fiunt, & corrumpuntur, causas plurali numero & non singulari .nam &subiectium ipsum est causein ipsa forma,& vnde principium motus, hoc est effectiva. causa quoq, est & ipsum cuius gratia, quae est finis de his enim cibus disputabit. Illud vero scausaein rationes ipserum P ex superabundanti g-dem non utiq; idem significa ut significat c
iunctio,&. Quidam autem causas uniuersales omnium, quae fiunt, & coes causas intellexerunt, ut quae uniuersalis effectiva causa scrationis: & corruptionis, quae sit cois ipsormateria,& reliquae similiter.rsines vero particularesn proximas cuiusq; causas:quae sit animalium materia,' verbi gratia humores quatuor: quae sit materia eorum, quae in sublimi fiunt, pluviae,grandinis iiiii tonitruorum, fulgurum, ventorum. 2 horum quidem humida exhalatio, pluviae, ni uis, roris, grandinis, reliquorum vero sicca: & in metallis,& reliquis, quae sit cuius ii materia: similiter quae sit proxima cuius i. effectiva causa,&forma. Mihi vero ur causas quidem quatuor dixisse, siue coes siue proximas cuius'; eorum, quae fiunt, rones vero effectivas quibus unumquodque fit et corrumpitur,ut uisele recedente,& v pore infrigidato codensatio fit, & sic mutatio in ipsam aquam: adaucta vero frigiditate co-
pactio. sed si quidem fit aqui compacti aest
grandilaciniaut glaciem: si aut vaporis, fit nix. similiter de fulgure,& tonituo,' spiritus in nubibus comprehensus, aut delatus ex superioriuubium parte, ex naturali ad superiorem loculatione condensat eas secudum illam partem,tanil calore priuatas. deinde ex huius partis constrictione spiritus in inferioribus partibus comprehensus accenditur. deinde eiaculatus& confractus ad inferiores nubes, pculsione quidem sonum, vehemente verb motu, & attritione accensus fulgor ericit. Videtur ergo Arist.huiuscemodi assignationes eorum, quae
generantur & corrumpam, rationcs Vocare.
non.n.suffcit dicere-materia fulguris,aut tonitrui est spiritu neq; q, effectiva caest motus ipse coelestiui sed oportet addere & ronem, perquam hoc quidem agete, illo vero patiente, aut generantur quae generantur, aut cor rumpuntur quae corrumpuntur.
Amplius amem de augmentatione , O alteratione. rud utrimque.
Sermo de his etiam secundum se est utilis Gn. s. Naturali, nam & augmentatio & alteratio naturales sunt transmutationes & gnationes q-dam etia hae, ut in sequentibus demonstrabit. Est quoqiutilis ad sermonem de proprie dicta peneratione, ut & ipse declarat per ea, q su iungit. siue enim idem sit generatio, & alter tio, siue alterum, ut etiam nominibus sunt parata, facile cognoscetur, cognita alterati ne, quidnam sit.
Et virum eandem putandum sit esse naturam gener timis, C alteraminis, aus separatam, vi distinctum est
Generatio quidem est transmutatio secun c . . dum substantiam ex non ente in ens: alteratio vero est transmutatio circa aliquod formatu secundum aliquod accidentiu ei. Sic quidem& Homerus mutationem Vlyssis in accidentibus, alterationem nominauit dicens. Alter milii hospes nunc videris, g prius. Thclcmachus ad patrem a Pallade mutatum.Et adue te quo pacto non dixe rit alius, sed alter: nam generatio aliud facit, ut ex aqua aerem, alteratio vero altero, ex alio verbi gratia nigrum. Vtrum igitur, inquit,idem sint generatio, & alteratio nominibus tantum differentesiaut una cum nominibus res ipis diuis, sunt.
Antiquo multur hi quidem generationem, quae simplex vocatur, alterationem esse aiunt: vero diuersum adterationem, O generationem.
Qin generatio quaeda est & alteratio ipsa, cum snon simplex, neq; proprie generatio, sed cum additione aliqua generati, propter hoc ad
8쪽
didit simplicem generationem.1 Narrat aut
primum antiquorum opinione ut est ei mos, quas habebant de generatione: ut stuper his examinati quae sibi videntur construat. Dicit autem quosdam ipsorum idem opinari generationem propriam cum alteratione , quosdavero alterum: & qui sint utrique opinioni Gsidentes apponit.. Quicunq enim Imum tuid umersum esse dicunt, O omnia ex Hiogenerant, his qruct necesse est alterationem
cari. s. Intentio est ei antiquorum de generatione, M alteratione opiniones cxponere, quod aut dicit est huiuseemodi. Antiquorum, inquit, quidam unum supposuerunt omnium elementum, quidam plura. Qui igitur unum supponebant,in idem ducebant generationem cum alteratione. Sed est dicendum quo pacto. Qua
Cnim maxime primum clementum unum supponebant,ex quo alia oia fiunt,necesse omnia. no est idem manens secundum substantia alia facere. si.n.secundum substantiam suerit mu-ui latum,non erit primum clementum, sed habe
et bit prius eo circa quod est facta mutatio, ide . manens & immutabile' secundum substantia, A qualem nos supponimus informem materia. ia si igitur formatum existens ' subiectum nam tale ipsum supponebant immutabile est secudi dum substantiam, non enim esset amplius prii, mum elementum: relinquitur mutatione nono esse amplius secundum substatim, per quam
cum mutatur, facit alia. si autem hoc, clarissi-- mum est, ' no erit generatio,sed alteratio. est enim, ut dixi,generatio quidem mutatio secudum substantiam ex non ente in ens: alteratio ita vero mutatio circa aliquod formatum in aliam quo accidentium circa ipsum.Sed aduerte nera non necessario aduersus eos hoc inducamus.
, a soneratio enim non est subiecti, & materiae, , siue immutabilis maneat, siue non, sed eius Q quod ex ipsa,& forma constat. & nos quoque ast generationem circa primam materiam dicimus consistere,quae immutabilis est, oportetrus cnim semper manere primum subiectium: sed di in ex ea & superuenientibus qualitatibus ele- menta facimus. O igitur prohibet etia ipsis ii immutabile facere primum elementium,& nolo ob hoc gnationem auferre sit igitur concursum talium & tot qualitatum circa priinu ele-. mentum facere res ipsas: circa has autem de s inceps alterationem fieri.Nisi illud dixerimus in nos informe primum facimus subiectium, &o concursu qualitatum formates ipsum facimusicis res.ipsi vero formatum ipsum supponentes,&xa, immutabile, non amplius nobiseu conuentuti
qui & primum aliquam aliam ex se forma gnare non pol, cum immutabile maneat, nisi circa accidentia ei mutationem dederint. hoc pa- , igitur unum supponentes elementum, guntur gnationem in idem ducere cum alteratione.Quicunq; autem plura elementa sep- ponunt, possunt separare gitationem ab alteracione , congregatione quidem & disgregatione gnationem & corruptionem supponentes: transpositione vero, & ordinis mutatione alteratione, ut Democritici,& Leucippici supposuerunt. Nihilominus, inquit, cum & oes plura elementa, supponentes possent gnati nem &alterationem seruare, nonoes s erua- 'runt. nimirum Emped. quatuor elementa stipponens alterationem sestulit, impassibilia dicens clementa, & qualitates in eis immutabiles, ita vigilatio sista inducenda sit per huius suppositionem, & si alio modo si nos stipponinatis, ut in sequentibus demostrabitur. quicunq; enim unum quid uniuersiim esse dic ut, & oia ex uno generant. F Exponens quid sit uniuersium ipsum,inum dicere,subiunxit illud
omnia ex uno generant.b hoc est, quia unum omnium supponunt elementum. Et quod proprie sit alterari.
Qi md superius dixit simplicem gnationem, cM.' hoc nunc manifestius quod proprie fit,dixit.
Quacunque vero plura materiam νω ponurit, ut Empedocles, naxagoras, his alterum.
. Quicunq; nquit, uno plura materiam po- cdm. 8.nunt, materiam vocans prima apud eos clementa: nam secundum illos materia hV ssent, cum imutabilia inalterabiliaq; illa supponant: secundum hos alterum dicit fore gitationem ab alteratione. Cum aut non dixerit, qui sint, qui unum elementum supponebant, eos qui plura dicebant, addidit, dicens Emped. hic.n. quatuor elemeta supposuit, isnem, & aerem,& aquam,& terram:& Anax. infinitas similitudines partium supponentem, & Leucippum: nam hic,& Democritus infinita supponebant corpora. infinita aut & multitudine,& figura rum dria. Sunt aut & qui unum sitae in f ciunt, ut Thales quidem aquam Anaximenes vero, & Diogenes acrem, Anaximander vero naturam intermediam aeris & aqua quo infinita est,Heraclitus vero ignem.
tqui Anaxagoraspropriam vocem ignorauit, dicit quine quod fera, ct interire ia constitit cuipsi alteram
Cum dixisset sequi ad eos,plura entium Cle c - menta dicunt, aliud dicere generationem is alteratione, accusat An .non proprie de generatione alterationis uretcni nomine. hic.n. elemeta facien similares partes infinitas cristentes,
9쪽
stentes,& immutabiles secundum ipsum,&brrum congregatione, & disgregatione , &e cretione faciens generationem,fieri:& corrumpi alterari vocavit.
. multa autem dicit Hementi, sicut o alii. Empedocles
e m corporea qua dem quatuor, omnia Nero cum mouc tibus Ax numero.
cim. Io. Deinceps dicit qui plura clementa supponunt, ex quibus est Empe.materialia quidem,& ut passiua corpora quatuor supponens: effectiva autem,& motiua litem,& amicitiam.
Sed Anaxa. quidem, ait, corpora similium partium. quid autem sit corpus similium partium , ipse addidit dicens. squorum cuiusque uni voca pars cst.b carnis naq; pars caro est, &ossis, & nerui rursus similiter: manus vero &aliorum dissimilium partiti,partes no sunt uni-uocs toti, non.n.dicunt Panes manu manus. Dcmocritus aut O Leucippus ex corporibus init uisibitibus alia componi dicunt 36 autem infinita O multitudine estici formis.
η- u. Democritus autem inquit, supposuit corpora,non solum multitudine infinita, sed etiafigurarum dria, ita ut accidat ex huius sermonibus infinito esse aliquid infinitius: unaquaq; enim figurarum non in una atomo, sed in pli cibus ponunt. Epicurei vero ut inquit Alex. minime in hoc consenserunt Democrito. illi enim multitudine quide infinitas atomos supponunt, figuris vero incomprehensibiles qde, sed non infinitas: & hos quoque multiplicare infinitum necesse est. Esto. n.' finitae sint at morum Durae,necesse est cino unaquaq; figurarum aut in finitis esse atomis, aut in infinitis.s igitur unaquaeq; figura finitas atomos γmat , etiam exorius collecita multitudo finita eritiaut igitur non Ous figurari atomos est ii cesse, alit si oes figuratae uint, finitae erunt: sed suppositum est ipsas essὰ infinitas: quare impossibile est figurarum unaquaq; infinitis at mis esse. itur aut unaquaeq; in infinitis,aut hequidem figurarum in infinitis, illae vero in finitis. si igitur oes in infinitis, multiplicabitur infinitum.si aut quaedam in infinitis, quaed am vero non, aut rursus multiplicabitur infinitum, de si tres solae essent figurae in infinitis atomis, aut duae, aut omnino maius aliquod in finito erit, & si una sola sit in infinitis. nam cae omnibus collecta multitudo omnium atomorum, quae sub una figura sunt inaior critisi ergo horum unumquodq; est impossibile: necesse est autem omnino horum unum sequi, suppositost sint atomi infinitae: falsa est ergo suppositio, quae supponit atoma esse infinita.
O vero adstipo diserre his, exquibussunt, Op sitione, o ordine horum.
Ipsa autem ad seipsa non clementa dicit, ut Gn. q.
posset alicui videri ex ipsa litera, sed quae sunt
cx elementis. est.n. redditio non id proximii,
sed ad superius dictum, dico. sad illud salia, Fquod significabat composita. Haec igitur composita tribus modis a seinuicem differunt iuxta Democritum . no quidem modo, quia ex diuersis atomis in figura componuntur: quod apud eum sianificat verbum illud, hi ex ous
sunt. non.n. sunt ex eisdem atomis ignis, & terra, sed ignis quidem ex sphaericis constat at mis,terra aut no ex huiuscemodi, sed sorte excubicis. Sed ordine inquit, & situ atomorum differunt a seinuicem composita.saepe.Π.du rum quorudam ex eisdem atomis composit rum dria erit penes ordin em atomorum, eo lin hoc quidem, verbi gratia primae quide atomi sphaericae: vltimae aut, quae pyramidis fominam habent ordinate sinnin altero vero eco- uerso, primae quidem quae pyramidis formam habet, posteriores vero sphaericae, ut se habet in syllaba os,&so, nam eorundem clemento ordo differentiam operatur.similiter& penes positionem atomorum compositoruin dii ferentia fit, qnq; quidem obliquarum,qnq; vero rectarum, in aliis vero supinarum existetium. ipsius quippe et, elementi ad N solum secundi positionem est dria: & ipsius γ ad λ. Scire aut oportet ' dictarum trium dyiarum, prior quidem secundum quam ex talibus aut ex talibus constant atomis facit composita etiam Oino alia,& diuersa:qus autem e st penes polition & ordinem alterata solum,non autem alia.
Contrario autem modo videntur dicentes Anaxayrici Empedocliis hic enim immi ignem, . aquam, CP aerem,
. t ream clamcnta quatuor, simplicia esse magis quacamem, ct os, ct talia, q sunt similiam partirum:ibi vero haec quidem simplicia cretiment terram rem,o Enem, Oaer composita, ni feminarium enim esse borum.
Contrario, inquit, modo Anaxa.est Opina' com ibius Empe. te elementis.nam Empe. prima dicit esse, & simplicissima quatuor clementa: his autem clingregatis generari quae similes habent partes os, & camena. Anaxagoras aut econtra, composita dicens esse quatuor cle- ι menta ex his, q similes habent partes. etenim
ossis,& nerui, & cuiuslibet aliorum similitudines partium dicebat inesse igni, aquae, & aliis: qm ex his ola videbat fieri. sed queadmodum ossis, & carnis similitudines partium dicebat,& re
10쪽
& reliquorum , a nos compositassicimus: sic, & ignis,& aeris,& aquae,& terrae:& oia 'dem
esse in ossius,apparere autem unumquodq;,&nominati per praedominans. Quare non contrario modo dicebat Emped. neq;.n .compositoria dicebat elementa carne,& osse, & reliquis. Sed differunt,quia Emped.quidem dicebat principia reliquorum ipsa elementa: Anaxag.autem similitudines partiti, omnium principia:apparere vero, & notari unumquodq; apnedominate: squidem opus est ex principiis esse ea, quae dissenilium sunt partium.
His igit ex uno ora construunt, necesse est dicere generationem, i corruptionem alteration semper n. nere sabiectum idem, tale vero alterari dicimus.
cum i s. Quo pacto quidem iuxta eos,qui unum elementum supponunt, idem sit alteratio, & generatio iuxta eos vero,il plura, alterum, clarercurrit. superius vero cum hoc ipsum solum dixerit,quid sequitur ad utraq; suppositionum
enunciauit. nunc aut hoc ipsum d inon strat. qm enim,ut diiuimus,oportet primam materia immutabilem esse: mutari autem uno & eodemanente subiecto, alterari dicimusnuhil utiq; differet a generatione alteratio.
His autem,qui plura genera faciunt, disterne alterati ne mageneratione: coeutibus.mo dissolutisgeneratio a cidito corruptio. Quapropter dicit hoc modo cir EN docles, quod natura nullius est, sed solum trusi io, o foedus minorum. Quod igitur proprius sermo ipsoru suppositi nisiudicere ma estian es, quod dicunt hoc modo.
Gn. Is. Genera vocat ipsa clementaim autem hos qui plura elementa supponunt, dii sert gen ratio ab alteratione:siquidem congregatione dicunt gnationem perfici. non.n.eadem sunt, quae sunt ex differentibus composita. no ergo alicratio congregatio esse potaTestatur aut &Empe. per congregationem fiationem fieri, dicens naturam quidem nullius compositorucsse propriam: sed haec ota congregatione conustorum siubstantiam habere. mistio.n.&foedus apud ipsum congregationem significat. manifestum igitur est st suppositioni dicenti plura elementa proprium sit & conueniens dicere gnationem aliud esse ab alteratione. Sed& quod hoc pacto dicunt, phanum. squod elemeta plura sunt. Alexander in magis ingenue hoc exposivit. siuppositioni.n.inquit,plura clementa supponenti proprius est sermo dicens hoc modo fieri gnationem & corruptionem, hoc est per congregationem, & disgregati nem, quia neccssarium est eis separare generatione in ab alteratione. Manifeste autem &Emped. dixit per congregationem fieri generationem, cum dixerit, natura nullius eli, sed
solum mistio & foedus mistorum. Democritici quoq; cogregatione atomorum gnatione fieri dicebant, dis gregatione vero corruptione. Anaxagoras quoq; secretas similitudines partium & concretas una ,pculdubio,aut camnem facere, ut os, no facta camis natura, sed apparete, o splures camila similitudines partium in idem couenerint,& st dicunt hoc in
do, dicit esse manifestum, & q, sic dicunt, hoc est sin dictum modum generationem fieri, &cx litera Emped.sic dicente. I Sed solii mistio& foedus missorum, i & cx his q dixit Demo. composita differre his,ex quibus sunt.
Necessarium autem O bis alterationem esse quidem aliquid dicere praetregenerationem: impossibue tamen fi eundum ea,quae ab illis dicuntur.
Cum ostendit ipsos aliud gitationem dice- tam iptes ab alteratione, quia per congregationem dicunt ipsam fieri consequenter ostedit quod necesse est & his dicere alterationem este,&non eandem gnationi. i impossibile in fui illorum sermones alterationem esse, i hoc aut non est coe aduersius oes, qui P congregati nem gnationem faciunt, scd proprium cotra Empedoclem Primo in ostedit quod necesse est dicere esse aliquid alterationem, cum sit aliud a generatione. deinde quod auserui suis
sermonibus alterationem. Hoc autem Iuod dicimus recte, facile est cognossere mcut erum videmus quiesceme subitantia in ipsa mestati
nem secundum magnitudinem vocatam augmentationem, O tammularem ta alterationem.
Quod necesse est ipsis dicere alteratione, comi8.& hanc alteram a gnatione, & propter qd ne cessarium, ostendit,& ' est impossibile nis, qab illis dicuntur,alteratione consistere.Ostendit autem sic.nam ut videmus.inquit,& manifestum est, seruata substantia mutationem insito fieri: sic manifestum est, seruata silva fieri mutationemi quali, quod est alteratio. quare ex manifesto necesse est ipsis dicere esse alterationem. v autem impossibile sit m ferino- , ne qui ab Emp.dicuntur, consequeter ostendit.sic quidem Alex. exposuit. Est vero & alio modo dicti exponem assisnare. l Necessaria aut&his alterationem esse quidem alio dicerc,l &c. Qui pluraunquit, elementa supponunt,p suppositionem sidem necessario inducunt alterationem alteram 1 gnatione & corruptione esse: eo st haec sidem P congregatio nem, & disgregationem consideretur, ut mi ctum est: alteratio vero M aliud quid eorum, Quae circa congregationem considerant,puta situm, aut ordine.nihilominus. qui & si concessent suppositio utraque dc generationem, Io.Gra.de Gen. B &s-