장음표시 사용
31쪽
Ipsis insensibile.nil igitur admirandii, si & nos dicimus ει quid ex simpli enitam quid vero
ex simpli non ente generationem,& corru- ptionem in ens,& non ens, licto modo.
siue igitur existente aliquo subiecto, siue non generatur ex non rete, quare similaer iatur ex novente, O cor rumpitur m non era.merato IItur non deficu:generatio.n. eorruptio est non uorruptis Vero alio non entis.cem. . Hoc est siue habeat existentiam q uandam hoc, quod dr insensibile, & non ens, siue non est subiectum, nihil differt ad ronem: nam vir ex tali fit quod fit, in quale abit quod corrumpitur. si igitur corrupD crate generatur nonens, manifestum 2 ex non ente corrupto, generatur ens. & ecce quo pacto in no ente e
acte generationem dixit, declaras manifeste, 9 cum in non ens abire dicimus quod corrumpitur, non in Omo non ens dicimus. siue igitur existente aliquo sabiecto,siue non, quod corrumpitur, dicunt quidam in non ens abire,eo
quod in insensibile sensibile mutetur: non curantes, siue existente subiecto aliquo in sensibile facta sit mutatio, siue non:hoc est siue habeat existentiam ipsum insensibile, quod & di non ens, siue non. sed neque quia tae aut noesse dicat hoc insensibile, propter hoc aut est, aut non est generatio. sed quia est, & subiicit,' propter hoc ex ipsis sensibile generatur. Illud
icitur i Sive existente aliquo subiecto i signi
n caldiue esse dicat ab eis, siue no esse. neq;.n.
ipsi determinant hoc insensibile, ex quo esse
generationem diccbant, sit ne de numero entium,an non:quodvis.n.horum sit, no deficiet generatio. s.n.sit de numero entium hoc insensibile, in quod est corruptio, & ex quo est generatio, propter hoc ipsum, non deficiet,
quia non est in omnino no ens corruptio.si autem non entium, corruptio non entis est generatio,generatio vero corruptio no intis,
rursus non deficiet sibi inuicem succedetibus
ente, & non ente. rarii. Sed hoc non ens simpliciter,dulitaret aliquis utrum a
terum contrariorum orat terra graue non cra, ignis au
tem leue . Anno edes O terra ens, Harim nonem, materia terrae, orignissimiliseritam. D. praecedentibus quaerebat si est aliquid, quod simpli.i.proprie generatur: & dicebat ex simpliciter ex non ente fieri. cum igitur satis docuisset de gnatione simplici, & simplici ter ente, & fm quod significata dicitur, nunc querit de simpliciter non ente quid significat,
nunquid alterum contrariorum priuatilia,sci siccidisserentia figuratum, ut terrae & ignis, nunquid non ens terram esse dicimus, ens autem ignem. An non de his, quae abusive dicu-
tur,sermo est: sed qo est uniuersaliter de entiabus proprie, & fm si instantiam, qn dicimus ipsa ex non ente fieri, quale, illud non putam' esse. quod igit superius dicebat, dices non ens hoc esse, quod potentia quidem ens est, actu
Vero non ens,hoc manifestius hic dicitimateria.n.inquit est non ens,ex qua & ignis, & temra senerantur. Si autem dixeris quod materia.
ipsa fili si ipsam non subsistit, sed est semper
cum aliqua solvia,ut nequail cx non cnte,sed
ex ente neri quod fit.Adnoc dicimus qδ&sii perius diximus, quod forma ad maae existentiam psert, ad gnationem autem eius, q3 non est nihil confert, neq; enim ut Muci pti erit, terra existens mutatur in ignem,sed ut est potetia ignis:hoc aut ut materia ipsi inest,ex materia igitur est quod fit,sicut es materia statue: ut expositoris Alemutamur exemplo, siedem impore crat sine forma statuae substare: naut iis autem in seinuicem statuis,non Ppter hoc a propria priuatur existentia, sed erat altera 1 statuain ea,quae fit statua:& si non ex albo ere fiat,sed ex statua, non dicitur tamen cx statua factum esse, sed ex aere statuae.ita se habet & in
materia,qui semper cum aliqua est forma. ni- .
hil .n.actu existens subsistentia carens est,&quod ex ipsa fit, semper quidem cum aliquont,quod ad existentiam ipsi conscrt,non in Gillo,quod est actu materia, fit, quod fit, sed ex
materia,quae potentia est corpus.
Et nunquid diuersa utriusique materis,annon utiq; μrent exstinuicem, neq; ex contrariis: his enim in uni comtraria stru erra quaHeri.
Cum dixisset non ens simpliciter alterum Com. 7 csse ab his, qfiunt,non quod videatur minus esse, propterea quod priuatiuas habeatissitas, sed subiectum utrisq; , & maeis, & minus enti: quaerit deinceps si utriusq; illorum terrae,s&ignis, de quibus meminit diuersum est subie- .ctum. Hoc autem breuibus negat dicens, qlsi diuersum erat utriusque, & non idcin subiectum,non amplius ex sein uiccm Ut ex contra- .riis fierent:contraria.n. sellauicem fiunt cΟ- .dem existente subiecto: positum est autem a principio alterius gnationem alterius esse corruptionem. non diuersum igitur est priorum subiectum, terrae inquam,&ignis. Quod autem contrarietas inest terrae & igni, ostendet in subsequenti sermone. ex scin uicem igitur haec sunt ut ex contrarijs. si autem hoc, communis, a virorumq; materia. An est quidem ut eadem est vero ut diruersa. nam i odaliquando est , subiicitur idemce diem non idemiabis igitur intumum dictumst.
Expedito priori sermone inquit ει ud eam c . 7s. dem
32쪽
dem esse eoru,quae fiunt, materiam,securisqd vero diuersam:quo vero eadem, & quo diuersa apponit. inqt.n.quod materia, ει quod est materia, & fm propriam naturam cadem est omnibus, quibus si biicitur: nam quod aliqnest ens apud Aristo.sebiectium significat. & ut ita dicam sui ipsius natura una omnium est materia,aptitudinem enim similem, sin quod est materiasia omnia habet.qm autem esse,& subsistentia ipsi semper cum aliqua forma est, noeadem erit materia sin formam, & existetiam Omnibus: quae autem ει am consideratur est materia proxima, ut igni quidem subiecta aer est, aeri autem, si sic contingat, aqua actu, aquae vero terra. igni igitur & aquae supponitur terra & aenhaec vero G materiae rationem eadem, sin se am diuersa, non amplius ut prima, sed ut proxima materia considerata. Est autem & sic dicere, qm ut & instadici debetimateria quidem subiecto est eade, ratione autem differen tang & differentium
rationem continens in seipse,in igne, terra, &aliis, subiecto qdem eadem est, ratione vero differens:non.n.eadem ratione ignis,& terris& aliorum sermas siuscipit: alia.n. ratione te rar, alia vero ignis serinam suscipit, & fm alias rationes aliorum se as.
rara.M. Des neratione ero, crastoratione dicamus quid digerunt: dicimus enim diuersis esse has mutationes a femin
cem. Quoniam igitur est aliquod subiectum aer diuersa passio, quae de subiecto nata est diei, est mutatio viri avehoru alteratio igitur est, cum manentes lecto, sensibili exitiente mutulum fuerit inmipsius passionibu urco
trarias existentibus, aut intermedus.νt corpus sanum est, ct rursus laborat, idem permanens: eras rotundum, al, quando vero angulare dem existens.cum vero totum mutatum fuerit, non manente sensibili es quo, ut subiecto e devita ut ex omni genitura anguis, aut ex aqua aer, aut exactre omni aqua, Irneratis iam tale est tuus vero con Tex. .2q. ptio. Ma vinis veros mutatio at ex Mensibili infensibile, aut tactu, aut omnιbus sensibas. ut em aqua genita, vel corrupta fuerit in acrem, aer enim prope modum insi
sibilis est. Gm. i. Quonam differat gnatio ab alteratione diactum quidem est ab ipso breuibus & antea: attamen & nunc reassumens rursus ordinate de
ipsis dicit. nam cum dixerit quaecunq; de generatione quaerere oportebat, & est, & si est iano ,& ex quonam, & unde fiunt ea, quae fiunt,& propter ed non deficit gnatio: opportune nunc quaerit quonam differat ab aliis mutationibus,primuinq; ab alteratione,ipsas a se inuicem hoc modo aistinguens.Qm enim)nquit, est hoc sidem aliquod subicinam, quod substatim significat, illud autem passo, quod
di accidens nuncupatur: est autem ει utraq;
mutatio,& sin substantiam,quod vocat subie-
chim,& fm passionem.saccidens:ω subiectu quidem mutatio, generatio est, sin passiones vero manente subiecto immutabili alteratio. Haec cum dixisset, dubitationem quandam , quam quis considerate contra praedicta adducere possc eam & examinans poni atque dis luit. si enim circa subiectum, cum sit sensibile,& idem manens facta mutatio, hoc est si circa in malum subiectum facta mutatio, alteratio est.qm in mutatione ex aqua in aerem perspicuum, & humidum mane mutatio a
tem seclidum calidum,& Digidum fit, erit aeris in aquam mutatio alteratio: circa subiectu enim in rinatum,perspicuum in quam,&hu flmidum fit mutatio. Eiadem quoque ratione, licet & in aliis elemetis dubitare. nam in omnibus, quae ex seinuice fiunt, dubitatio est. Ad hanc autem dubitationem occurrens Aristo.
inquit, ' si quidem passio erat ipsius subiecti humidi,& perspicui, calidum .s& fiigidum, pquae adinvicem ipsorum mutatio fit, alteratio utiq; erat, ut se habet in aqua calefacta, stigefactaq;: ibi .n.qm adueniens aquae qualitas passio est, & accias, nihil ad esse ipsi aquae conserens alteratio est, id quod fitan mutatione vero aeris in aquam,calidumac frigidum iasi amplius passiones sunt humidi&-pspicui, nisi ne ει accidens, eo st sint utraq; ipsius ps ,siones, ut cum in Socrate caluum inesse dixerimus albo per accidens, eos utraq;, & albu,& caluum eidem insint,viraeq; enim passiones
sunt Socratis.sic igitur & hic calidum,& frigidum humidi quidem no fuerint passiones nisi per accidens.materiae vero haec ipsa calidum, inquam & Digidum, & humiditas, passiones, sunt insermis maae: passiones aut informates, nscctiuaeq;. naq; si passio, & accidens humidita dum,aqua non habebit es Ie p frigiditate,& humiditate, sed p frigiditatem tantumodo. similiter autem & aeris non humiditas & c liditas,sed humiditas sella erit perfectiva si vero humiditas utror ; perfectiva substantiae est, aquae, & aerismon habebunt differentias, quibus ει substantiam separabuntur. passones enim non faciunt substantiales diiserentias. non igitur passiones calidum, & Digidii, aeris & aquae,per quas & mutantur in gitatione ex seinuicem,sed neq; humidi passo & accidens calidum stigiduinq;: coniuncta non unam perficere potueret substantiam , 'sino passo,neq; alteratimquemadmodum dicebat dubitatio: alteratio enim dicta est esse, cum passo, & accidens inerit, per quod mutetur, quod mutatur. Addiderit aut aliquis his, quae
dicta sunt, & hoc: et neq; proprie ipsa humiditas in
33쪽
tas in aere & in aqua, neq; perspicuitas absq; varietate est eadem: aetan.& magis perspices,&humidior est aqua:quare non Pinanesitim- passibilis in mutatione ex aqua in aerem, neq; humiditas aquae,neq; perspicuitas, qua neq; in aere, & igne caliditas fili sipeciem eadem est. in copositis quoq; multa sunt m penus calida, specie differentia: alia.n.est, quae in vino caliditas,& alia quae in pipere, vel castoreo, vel bal senio, & similibus . Scire igitur oportet, quΘd quemadmodum si ex vino sanguis fiat, tota vini idea corrumpitur,& alia quaedam fm specie in sanguine fit caliditas, sic & in elementorum melisutua generatione contingit.& si quis non secundum speciem differetem esse velit aeris,& ignis caliditatem, vel aquae,&aeris humiditatem,sed secundum intensionem, & remistionem solum differre ille 'uippe necessario fatebitur has esse numero differentes, quemadmodum.n. sinapi, vel piper satum, & si eandem secundu speciem generant caliditatem in iis que ex ipsis germinat,cum sint eiusdem speciei,sed numero differens esse fatetur, quae in semine,& quae ex ipso malo fructu est qualitas: sic necesse est & in elementis intelligere, quod tota aeris idea corrupta sitisi igitur & quis cocederet, & in auuam formam eandem humiditatem&perspicuitatem genitam esse, numero in diuersiam esse dicere cogetur.quare nihil rmanet ipsus aeris materia excepta . non igitur ex formato in inso e mutatio est, sed ex imsermi in se atum, siquidem quod solum informe est permansi: quare neq; alteratio criquar ex aqua in aerem mutatio.Recte vero am
posuit i Sensibili existente Bbiecto l .ssensibi
li existente subiecto & permanente, per quod sensibile est actu hoc aliquid, & atu. hoc autem ad distinctionem dictum est ipsius maae:
etenim & materia subiectum existens, eadem manet in gnationibus,& tame no est alteratio tunc sed gnatio: non enim sensibile est materia,neq; aetii hoc aliquid. simile igit est, ac si diceret, cum siubiectum simul utruq; existes materia, & rma, idem manens mutatum fuerit sin aliquam passionem compositi,& sensibilis, tunc alteratio cstan gnatione.n.subiectu,quod substat,materia est mutata a. Illud aut
i In sui ipsius passionibus i additum est decla
rans,id quod sin passiones in seipsis mouetur,&has immutans passiones, non ει habitudinem, quae ad ali ud est. nam quae sin aliqua pausionem extra mutata, mutantur quide, non autem alteratur: ut dextrum factum pro sinistro, passionem quidem sortium est, non tamcn alteratu est: neq;.n.mutatio facta est in passionibus,quas in seipso suscepit: aut & cum seruus fiat dominus et dominus seruus. Potest quo
que illud I In sui ipsius passionibus i significare
quod deinceps dicctur,quod & iam prius consideratum est. in mutatione.n.clementorti mutua coe aliquid permanere inquit sensibile sed in quod est & fm quod non est passio permanentis , ut in mutatione aeris in aquam commne quidem permanens perspicuum cu sit sensibile,non in perspicui, neq; humidi passio, pcrquam mutatio ipsi aeri in aquam fit: per calida
autem & frigidum mutatio est.Quod vero deinceps dictum est, est manifestu: quae.n. in pas sionibus mutata sunt, vel in contrariis, & extremis passionibus, quas habent, vel in intermediis, & ipsae intermediae contrarie participales per contraria mutationem faciunt: fuscum.n. albo participans, & nigro,si in nigrum mutatu fuerit, non quatenus nigro, sed quatenus albo participat,in nigrum mutationem facit. Illud
vero i Cum totum mutatum fuerit i dixit pro eo quod est,per si ibstantiam fm quod est. hoc autem fit cum nihil permanserit sensibile ut subiectum.Illud vero 1 Ex toto,& ex total eiusdeest significatiuu, eam quae est in toto,& in sui stantia mutationem significans. I Maximel vero dixit, non quia maxime gnatio est tunc, sed quia videtur multis, qui sensibili, & insensibili
Cnsin no ens determinant,ut pauloante dixi αTactu vero insensibile non solidum, neq; resistentiam habens dixit: quemadmodum & haec habens sensibile tactu, sicut se habet terra, &aqua ad aerem. In bis autem, si aliqua permansierispaso, eadem coire vietatis ingenerato, corrupto,νt cu ex aere aqua iambo testic aut frigida fuerint, non oportet huius alteram passionem esse, in quam muratur, si vero non erit, alteratio. νt mincus homo corruptus est omo autem immusicus I ritus est romo vero permanet idem.
Praedictam dubitationem nunc inaminat, quod vero inqui tale est eoa, quae in cotraria mutantur, si aliqua cois passio manserit, ut in aqua & aere, non oportet suspicari hanc alterius solum passionem esse: materia.n.in cotraria mutatur, aer & aqua facta, in calidum.n.& frigidit,quae sunt contraria. Contrarietat autem et corpora a contrariis differetiis so mata dixit vel contrarietatem quidem intellia gens easdem contrarias differentias, passione vero,quae est altera pars cotrarietatis, qus e dem manet in genito, atq; corrupto:Comm
niter aut dicens in aere & aqua hoc I Si utraq;
perspicua sint i intulit illud j Aut frisida i no vi
aere frigido naturaliter existente,sed vice exepli sermonem praestans. verius autem erat dicere aut humida, tabo.n.humida sunt. Potest
34쪽
teras coniugationes sermone transgrediente intelligere,ut in terra,& aqua: utraq . n. stigida sint in horum igitur adinvice mutatione permanet frigidum.
Si ergo huius nonpaso, erat perse musica, rim sica, huius quidem generatio utiq; foret, illius Nero corruptio. quapropter hominis quidem Daepasiones, bo nis auri musici, homi vis immusici generatio, corruptioserum autepassio hae permanentis, quare is eratio haec.
.: . Quod per haec dicit est huiusnodi. mutatio inquit aeris in aquam non cst alteratio, quia illud. in quod est mutatio.s calidum, & frigidii, proculdubio no sunt passiones per se eius, qymutatur. est alite quod mutatur perspiciati,calidum. n. dc Digidum non dici potuerunt passiones persipicui, nisi per accidens, uatenus ambo calidum inqua & fit sidum eidem accidunt materiae. cum enim id,secundum quod est mutatio, p. assio fuerit per se eius,quod mutat,tunc est alteratio,vt in musico homine, de in immu-seo se habet: nam &hic si immusicum & nullicium non eliciat passiones hominis, sed essent per accidens, eo quod essent illius passiones, cuius & homo passio erat,sicut calidii,& stigi-
du perspicuo dicebantur inesse,non utiq; alteratio foret quae ex musico in i minus cum mutatio ed gnatio. quemadmodii quae ςX aere in aquam mutatio.nunc aute quia musicii,& im messicum sunt per se passiones hominis,hominis quidem alteratio est sm musicum & immusic uni mutatio, huius vero totius illusici hominis &iinmusici hominis generatio, & comriiptio: luc iam enim generatio alteratio dicta est esse. Verba autem transitive ordinata,&ob hoc obscura existentia legenda sunt hoc pacto. I Si ergo huius non erat passio per se musca &iminusca, huius quidem utique so-rct ecneratio, illius vero corruptio. l deinde illuci, i Nunc auicin passio haec permanen
tis. l & tunc illud, j Quapropter i hominis
i Hae passiones, hominis autem musici, & hominis immusici generatio, & corruptio. l deinde illud, m Quare alteratio haec l nam generatio natisci,quatenus music' est,alteratio est. Forte autem etiam error scriptur. x interpones
verba illai Quare alteratio haec causa suit ob
scuritatis, cum etiam absque illis literae sensiis seruetur.
Cum igitur fecundum quantum fuerit mutatio contra rietatis augmentatis , diminutio: cum autem sicinunt cum latro, L mn νεγο secim tam pasionem, Or quale alter t-cum autem nihil permaneat insibile cuius .ilterapassio, aut accidos 'muris gererati scillae vero corruptio.
Gm. 3. Vult perla ec docere Arist. quod no omnis mutatio G accides subiecti 2 lensibilis est ii,
teratio i posset aliquis ex dictis merito fiaspi- . db cari aiam di ipsi tui dile, est accidens,& hoe
cotrariet magnitudo est,& paruitas et aec autem sunt litanti,non qualitatis.s ergo fila contrarietatem in quanto mutatur subicetum sensibile exus, talis mutatio est augmentatio & di in inutioni aut fiat passionem,aut passibile qualitatem sit, ris quam est mutatio subieciti sensibilis manentis,talis mutatio est alteratio: si aut secundum locum, & secundu hunc contrarietaten alis mutatio erit latio. Haec igitur sunt
omnia, fm quae fit mutatio substantia sensibili
manente,cuius accidetia sunt. cum vero dicit.
I Nihil permaneat sensibilet cuius passio alte
ra, aut accidens aliquod est,per quod mutatio
facta est illud ' Altera, i illud, secundu quod
mutatio fit, significat, quod generatio est, &corruptio. En autem materia niax equidem propries lectu
generanorus, ' corruptionis sinceptiuum, modo νem qu dam GTalas mutationibus, quia ommfusiceptiua subrecta aliquarum contrarietatumsunt. Degeneratione igitur, coxaruptione, sest, oesi non est ' quomodo est, de alteratione hoc modo determinatum sit.
Hic habes manifestam intentione Arist. de covi. c. significato materiae.materia.n.propriissime di
citur,quo subiicitur substantiae, & proprie ge
nerationi & corruptioni, tuadoq; vcro, & Oe, quod est materia illius, cui subiicitur ad muta
ticipant , sic etiam materia,& quo mo de viam ita Jc de alio:susceptiuu. n. contrariorum qu uis modo est illorum materia, & hoc ig itur pacto substantia sensibilis. actu cristens est ma- iteria omnium accidentium,& hoc modo ste- rationis, augmentationis, & lationis, sicut dictum est. De augmentatione νero reliquum est dicere,cdi quonam rixae. u. dissertageneratione O alteratione, O quo pacto augetur eorum, quae gentur onmquodq; , O diminuitur ν - . quodq; eorum, quae diminuatur. Considerandum itaq; priamo virumsol modo in eo, circa quod eorum rei inter sdisserentiariet quod quidem ea hoc in hoc mutatio, dictis ex potentias Itantia in actu seMPlautiams cratio et i, quae
Nero circa magnitudinem augmentatis , O di titio, quae autem circa pastio/iem alteratio: utraque vero ex potentia entibus in actum urutatio dictor est. An O modus differt mutationis . apparet enim id quid Aluod alteruturno ex necessitate mutatum secundum locum, eque quod sci raturiquod vero angetur itur,sed alio modo ab eo, quo errari quod enim fertur totum mutat locu , quod vero augetur, sicut quod extenditur,κ enim manete pia ticulae sicundum locum mutant, non quemadmodum Pasipherae .lae erum in aequa loco mratamur toto macte, qua Hro citis,quod avetursemper mampliorem locum, in m-norem πcro quaestus luod corrumpitur. Quod igitur muta Texaa6. iis disert no lum circa quodsed etiamsi deo, Pod sit, aduraturias augetur,ma tali est.
35쪽
Cum dixisset de generationein alteratione, fida rubrum aut album feci siue aliquod& Quid utraq;,δd quonam a seinuice differant, simili tineius verinquae est in quacitate, addidit uasit ad sermonem de augmentatione , qui est si aut subtraxisse magnitudini localis vero sum tertius modus mutationis. Duo aute sunt, quae sum, aut deorsum secisse, ut G aliquam alio proponit quaerere, quonam differant ab aliis dimensionum. Haec igitur ut manifesta praetem mutationibus augmetatio,&diminutio:& quo mittitsed quaerit nuquid & modus disterat mupacto aue tur,quae augmentantur. in quo q- rationis. is qui augmentationis ab eo, qui gna rei quae ut ma subiecta augmentationi, & quo tionis & alterationis. inquit autem &t in hoc
fit additio ei quod augetur, & quidest q& au- differre abinuicem mutationes, & differetiametetur, &quid ait ens.sed primo nunc ,pponit ponit.nam quod alteratur non necellario in lodicere, quo differt a generatione,& alteratio- co mutatur. nam dum alteratur,non mutat i tione,procedens autem & a mutatione secun- cum, nam quod ostensium est in Physica, quod dum locum ipsam distinauit & si non principa omnino necesse est in loco mutationem alte-liter,sed quasi extra propositum: na scimo de ratione praecedere, & alias mutationes,est di mutatione in loco no est proprius negocio de uersum ab eo,quod nunc docetur. ibi. n.cucc- gnationein corruptione, ideo opportunius in batur quod in omni mutatione locale quenda negocio de coelo perseetum de ipsa sermone motum necesse est fieri,non orno eius,qcr alte tradidit. quaerit autem an uno in differat aug- ratur,& gnatur, sed alterius cuiusdam, ut alte mentatio a o natione & alteratione, aut pluri- rantis: oportet.n. Blemm locum motum cl-bus. Sed ut hoc meli' intelligamus, scire opor- se,ut alterat aerem,qui circa nos est nunc autetet s factivarum artium,hae quidem ma solum sermo dicit φ no est necessarium quod altera-a inuicem differunt ininimeq:ω λ a , ut tur in ipso alterari locum ex loco mutare:lims- fabrica aeraria,& aurifusoria: materiaen.cii di liter neq; gnatur, & corrupitur ex necessitate ferant h uic.n.aes subiicitur,illi vero argetum mutatur in loco:cerusia.n. ex plumbo facta non eandem fere forinam operantur: utraq;.n.aut mutat locum neq; lac ex sanguine genitu,neq; sextarium,aut tabellam,aut aliquid huiusmodi alia multa huiuscemodi.quod autem auget, de operatur.quaedam vero sunt,quae in ina coue- minuitur necessario mutat loci non quia totuniunt, sed in forma differunt,ut carpentaria, & locum deseratio id quod fertur Ad quia alte-
naui faetiva. est.n. harum materia communis ii rum Occupat,in quo detinebatur prius m aug-gna ipsa. sed haec sermam,v.g. nauis facit, illa metatione maiore, in diminutione minorc,Mucro portae, aut abaci. quaedam vero materia, similatum sin hoc ei,quod extenditur. Et iam& forma differunt, quae & oino separatae sunta habes augmentationem distinctam a nuitauori carpentaria, & medica, illa.ndigna materia ne Glocum. sicut.n.quod extenditur locum, habet, &ex his portam, aut solium facit,medi- quem a principio habebat continens alterum ca vero humana corpora,& in his sanitate.De assumit, ita videtur & quod ausetur fin locum generatione igitur & augmentatione quaeren- mutari: attamen & ab hoc disteri. na quod e tem considerare oportet quonam differat . an tenditur in una dimensione locu augmentans, secundum alterum solum,an secundum utraq; in altera ex necessitate diminui,& ccotia, si in scilicet materia,& forma.dico ergo ' oes mu- vna,aut duabus dimensionibus maiorem locurationes & in ambobus a seinuicem differunt: occupat, in reliqua aut relisis duabus dimento in ma quidem, quia alia in alio praedicamento nibus necesse est priorem locu dimittere. sed subsistit:augmentatio.n. & minutio sub illita- quod augetur, aut minuitur Θ tres dimenuot generatio vero circa substantiam, alteratio nes, eodem mo se habet, aut occupans alteruautem circa quale:quod significauit dices,cim aut priorem minuens. Sed nunquid inquit assica quod.na circa hoc unuquodq; corum, quae minatur quod augetur siphaerae circulo motae mutatur,mutantur,ad quod modus mutationis in locali mutatione: nam ut id quod augetur reducitur: ut quod gnatur,& corrumpitur cir- in priori loco manens mutatur secundum parca substantiam proculdubio mutatur, sub qua tes, sic videt & sphaera se habere. An & ab hac& gnatio,& corruptio reducitur,& ita de aliis. differt. nam sphaera in equali loco tota manes Haec igitur est apertissima ipsarum differetia. partes habet, quae secundum locum mouent: Sed quod differant etiam in serma,cuicunque i ed partes eius, quod augetur, in ampliorem est manifestum. nam generationis est quod ge locum extenduntur, in minorem vero com neratur ad substantiam deducere, alterationis piuntur eius,quod minuitur. planum autem stvero mutationem per aliquam passivam quali in his quoq; pol a generatione & alterationetarum operatum fuisse, ut calefecisse aut infri- distingui.nam quod generatur non necena
36쪽
mutat locsi: quod aute augetur dicto modo diuersum locum asIumit.id etia quod gnatur, fit
esuidstiteratum vero alterum:quod aute atraetur vel corrumpitur neq; aliud neq; alterii, sed addit seli quanto ut Aristoti in praedicamentis ostendit.nam quadratum circuposito gnom ne totum quidem est augmetatum, sed alter
tum non est , cum maneat quadratum Hirsus. Cum vero dixisset de tribus mutationibus,si Meratione. alteratione austmentatione, intuliti Vtraq;l aut idem significans quod omnia,
aut utraq; dixit&m substantiam mutatu per quod id, quod sit,significauit,& secundum a cidens, quod commune est citis, quod auget, alteratur.comunc igitur inquit in unaquaq; mutatione ex potentia tali in id, quod est actu mutar ex potentia.n. substantia in actu substan iam generatio est,& in reliquis code modo.
Illud autem I Sed & sici hoc est in modo mu
tationis. r 7, Circa quod autem est mutatio augmen Mi diminutionis circa magnitudinem autem videtur sic augeri
G 1s. Cum locutus fuisset de disserentia qua dis
fert augmetatio a gitatione,& alteratione,ir sit ad alia,quae proposita stini. erant autem tria numero, quae sit augmentationis materia, &qeffectiva causa,& quid quod fit,hoc est qd augens,& quid quod augetur,& quis est modus,
ct ipse actus,quo fit augmentatio. Et primo q-rit quid nam ut hoc quatum,quod ma augme-tationis fit, utrum potentia corpus,& magnitudo actu vero incorporeum,& carens magnitu. dine:aut actu corpus, quod p termisit ut necessario subintellectum. & ostenditim omne modii impossibile esse ipsam esse potetia compus, actu vero icorpoream, ut necessario relinquatur alteru actu. s. esse corpus materia augmentationis.Si.n.inquit potentia corpus, actu
vero incorporeu diceremus esse id, ex quo fit mutatio in quatitate, necesse esset hoc aut ipsum per se Bbsistere, separabilem habens natura, aut in alio quoda esse corpore. si ergo actu separabile si non existens corpus, aut punctu,
aut vacuum eri ullum occupans locum, aut
corpus no sensibile,hoc est nullam habes differentiam sensibilem.punctum igitur, aut vacuusiipponere est apertissimum impote. neque.n. ipsit in per se substiterit punctum aut Vacuum. Ostenuim est.n.omnino non esse vacuit: & punctum in corpore & magnitudine semper habet esse . Preterea absurdum est ex puncto dicere magnitudine augeri: nam et hoc pacto rursus vacuum inducemus. f.n. quod augetur mai occupat locum, proculdubio loc , quem
occupabat auctum,erat vacuus ante hoc,& sic rursus actu vacuum erit, aut erit corpus no existens in loco:quoru utruq; est impossibile. sed quo omnino punctum aciditu ei, quod auo et, maius totum fecit dictum est.n.saepe quo I infinita impartibilia sibi inuicem apposita non facient magnitudinem.omnino autem punctum
potentia corpus non est, sed estώiquid corpo inaffectum sit corpus,quale est trifariam dimesima, necesse est hoc esse in loco: omne.n.co
pus in loco est. Praeterea,quia illud, cui apponitur, locum aliquem occupat, igitur & quod appositum fuit locum aliquem occupabat, &erat inaffectum, & υ hoc insensibile, neq;.n. quatenus affecta sunt corpora,&sensibilia in loco statisunt.n.incorporee qualitates ipsae,&magnitudine carentes: sed quatenus trifariam sunt dimensa. quare & si non sit sensibile compus iec participet qualitate,necesse est ipsum esse in locomam esse in loco ab ipsis dimensi nibus corpori attribuit ina ab ipsis qualitatib' locorum differentia corporibus inest: nam ob has alia quide sursum sunt, alia vero deorsum, sed olao esse i loco est ab ipsa dimesione:oportet.n. aequale esse corpus locatum ambieti ipsi in loco:aequale autem est quanti propriu necesse est igitur & si inaffectu, & in sensibile sit aliquod corpus.ipsum in loco esse.rursiis vero si in loco sit necesse omnino ipsum,aut sursium
csse,aut deorsum,& aut G naturam in utroq;, aut praeter naturam: & hoc pacto esse unu aliquod assectorum corporum . dixi.n.qit a qualitate habet corpora sursum esse, aut deorsium,& in utroq; naturaliter, aut praeter naturam . si quide igiturω natura siursum esset,esset ignis,
aut aer.Praeter naturam Vero,aut aqua, aut ter
ra. similiter & si deorsum, si secundum natura terra,aut aqua erit:si praeter naturam ignis, aut aer.si autem hoc Mon erit amplius inaffectum corpus, sed sensibile, & unum aliquod cx qua tuor, sed haec ut mani sesta existentia praetermisit Aristote.impossibile est ergo esse invise corpus,ut separabile existem,quod ut materia augmentationi siubiicitur. Eundum ergo est ad alteram partem diuisionis,quaerentes nunquid potentia existens corpus in aliquo est ,& non per se subsistens. hoc autem in aliquo non nocesse est diuidere,& in iis,quod est in eo, q3 augetur,& i id,qδ in alio. est.n.cois confessio, id, quod auget, adueniete aliquo ab extra augeri: quare in alio, & non in eo, qI auget. si igit in alio sit materia augmentationis,que & potctia Io. Gra. de Gen. E a cor-
37쪽
corpus supponitur,necesse est rursus esse i eo, in quo cli aut ut nihil cius, in quo est cxistentem,neq; partem,neq;Passionem,neq; aliquid sibi ad ede conserentem, aut existentem illius partem, aut simpliciter aliquid. si igitur in aliquo actu existente dicat quis ipsam esse, nihil
existente substantiae illius, in quo est, ut in vase contentat maccidet, cum cgrclla fuerit haec ab
eo, in quo est,fieri quod fit ex ipsa,nullo modo
mutato co,in quo est.ut si quis dixerit ex aqua aerem fieri non mutata ipsa aqua, sed materia quadam ex ipsa aqua egressa,& scfregata, qua in seipsa aqua continebat ut in vale. Secudum autem hunc sermonem ita dicentem,in aliquo materiam esse non existente actu corpuMncq; complentem illud,in quo cit, neq; partem aliquam illius existente, neq; aliquo modo a toto deci iam, nihil prohibet otia secundam in codem materiam sic supponi, & rursus aliam &. aliam, & sic in infinitum. Si autem nihil prolibὸ- e. bet in eodem infinitas supponi materia runtinia in eode infinitas m actum, quod est oino in
f in Ψύελ .possibile. Vacuum quoq; pariter ex hac suppox'-sitione inducetur. quod.n.ex materia est appositum ei, quod augetur,corpus,locum procul dubio occupauit:.Omne. n.corpus est i loco.hic ergo proculdubio vacuus erat prius: nisi quis supposuerit ut ex potentia corpore in actu corpus mutari materia, sic & ex actu corpore corrupto,in corpus potentia mutatione fieri. sed nulla videtur mutatio, neq; cx non corpore facta,neq; in no corpus.sed neq; videntur si filii, sic ex seinuicem fieri,ut remaneat illud impas. sibile, ex quo illius, quod fit materia secernit, sed toto illo mutato & in gnatione, & in aug
sa fit,sed tota corrupta:neq; panis manet, dum ex ipso corpora nostra avgciatur: neq; cx aqua nutriente plantas,& eo,quod auget remanete,
illae cresciit. impossibile est isitur sic esse in aliquo d quod auget, ut nihil sit ciuian quo est,
actu. relinquitur i itur id, quod auget, parte cose eiusdia quo est, a quo decisa, & apposita aucto sic ipsum ait et.si aut hoc erit actu corpus,' & magnitudo suDiecta mutationi sin augmentationem, quod erat ostendendum a principio verum cxistens. Si vero quis dixerit in aliquo ipsam esse,non ut separatam, & nihil eius existentem,neq; ut partem corpoream existente, . sedui est informis materia corporis actualis,&sormatimam & haec potentia est corpus & mantatii do,actu vero icorporea i corpore actu r habens,ut subiectum, & materia eius. siquis hoc dicat,sciat se non augmetationis, sed gnationis,& corruptionis materiam inuenisse.
Differt autem generatio ab augmentatione t laetum cst.na materia gnationis est vere materia informis,& magnitudine cares,sed augm lationis quantificatum corpus. Vnde in generatione quide contingit eandem materiam,&maiori,& minori moli subiici: nam aqua unius cyathi corrupta maiorem mole aerem facitanaugmentatione aute quanta fuerit moles eius, quod apponitur ex nutrimento post repleti nem resolui ad tantam magnitudinem necesse est,& quod augetur augeri: fit.n.& in augmentatione gnatio prius,ut cum nutrimentu in v
tticulo in chylum redactum hepar recipiens sanguinem fecerit. sed iam generatus sanguis appositus ipsis partibus cum tanta mole, & viritus ei, & assimilatus eius additione facit augmentatione:quare omnino quantificata oportet esse augmentationis materia,& si eius priv- cesserit generatio.
Vtrum ex potῆtia quidem magnitudine ct corpore, actu vero incorpo eo , magino tudine carente feri corpus monitu ori S cum hoc dupliciter cotingat dicere, viro
modo augmentatiost: virum ex separata ipsa perfici ammateria aut in alto corpore inexistereon impos, bile Hr que modoseparabilis enim cum sit,ueli illum occuparui se cum, vel H 'Dictum qxoddam, cuum erit ut compM mnsensibile. horum autem hoc quidem non contingit,
illud vero nec Larium 'loco esse: si per enim alicubi erit aa. aliquo. quod si ex ipso, quare illud aut per Uaut pnare Hens. At verosi in ahquo inerit, paratum sit, πt illitu Texae.si. non sit aliquidperse, aut per accidens,accident multa, impossibit a. ilico atis ut si fat aer ex aqua, non cΥ aquaerit mutata, sed propter esse ipsius materiam, tanquam inraseaqua: in nitas enim nihil prohibet materita esse ' reo periactu.
Cum dixisset ex potentia magnitudinis, no - '. reddidit ex actu magnitudine, quod cosequo cratista candem partem subdiuidit,& illud relinquit, tanqnecessario subintellectum. Illud
vero i Ves ut pudium t obli urum reddidit apponcns illud i Vcl. l videtur. n. distincitioncm
significare,sed oportet pro sed, ipsium accipere,ut totum hoc modo se habeat. aut nullia occupabit locum,sed vel pudium es iquod, vel vacuum Crit. quaedam vero exemplarioru sic habent . aut nullum occupabit locum, Vt.n .pumeium aliquod, aut vacuum erit, & corpus non
sensibile,illo.c I Ett pro vel, dilictetitio posito.
Sciendum autem est quod, cum dixisset co potetia quidem magnitudine & corpore, aetia vero incorporeo & magnitudine carcic,hoc me brum subdiuidens,utrit,inquit, ex separata ma teria hac et in alio corpore existente:separ
bilis. n.inquit,cum sit,aut punctum crit,aut vacuum, aut corpus non sensibile,qm.n.& inco
porci & magnitudine carentis haec erat siubdibuisio, ob id huius particulam,no sensibile cor
38쪽
pu praetermist: quod & magnitudo est. Haec autem cum dixisset,inseri quod coriinque pr xime dicta sunt,in quae separabile,& per se su
sistens diuidebamus, sunt tria. aut .n. punctum, inquit, aut vacuum erit,aut corpus non sensibileaiorum igitur inquit vacuum quid aut Dunctum supponere augmentationis mam esse nocontingit: tuo.n.in unum comprchendit . quo Vero non contingit, quia neq; ex puncto fieret
quam aliquid, & non es le vacuum in Physicis demonstratum est, non sensibile vero compus in loco esse dicens. id.n. In aliquo esse lin loco intelligendum cst, & quo necessariumst apponitii iupole.n.eorum que fiunt,aliquod esse in loco, & iis , ex quibus fiunt, in loco non cxistentibus. Videtur autem ratio haec non determinate demonstrare no sensibile corpus in loco exastere,sed uniuersaliter toti accommodari, quodcunq; quis supposuerit subiectu esse motus augmctationis.nam si quod augetur l cum apprehendit,& in loco es homneaute,q Igenitum est in loco, ex aliquo subiecto in loco huius existente per se,vel per accidens genituest subiecilli, ex quo auctu e quod augetur in loco, vel per se,vel per accides esse necesse est, sed si per se in loco esset co rpus actu, & sensibile esset.si vero per accidens potetia corpus ,&materia inQrmis: naq; propter materiam addidit id Secundum accidens, i qm ex hac fit corpus, quod est in loco, ipsa quidem existente in loco,no tame per se,sed per accidens,eo quod
corpus, in quo est in loco est.At materiam quidem in rinem avsmentationis siubiectum nooportet dicere: ipsa erum generationi, & com ruptioni, non aute augmetationi substernitur, ut ostedidimus: reliquu est actu corpus augmetatioru subiectum dicere.quare dicta comprobatio comuniter totam alteram diuisionis pamtem destruit, dicentem potentia corpus,& magrutudinem esse augmentationis materia:& ad corpus no sensibile improprie relata est. Quapropter melior rtasse est altera expositio ab Aphrodisiensi Alexandro tradita.potest enim, inquit, q uod dicitur tale. horum aute duorum
modotaim duo enim inquit dicti sunt modi, &qui separata ipsam per se supponit materia,&qui in aliquo existetem horia quippe duorum
modorum, secundum unum separatam materiam supponente non contingit ipsam in loco esse: neq; enim punctum, neque vacuu in loco erit. sed neq; non sensibile corpus i quide non sensibile corpus mathematicum dicimus. hoc enim in intellectu tatummodo est. secundu ieitur dictum modum non contingit in loco esse,
Id autem I Necessarium in loco esse. t hoc est
materiam eius, quod augetur necesse est oino in loco esse,aut per se,aut per accidens per dictam probationem dicentem,semper.n.alicubi erit quod fit ex ipso. mani sestum igitur 2 noerit materia eius, quod augetur quar VI O mindo stipposita est potentia ipsa esse magnitudinem,in per seipsam separatam dicenti,eo quia
non possit iuxta hanc suppositionem in loco esse: necessarium autem omnino eius qd augetur materia in loco esse.Postea ad altera diuisionis partem transiuit considerans si in aliquo subsistit eius, quod auget, materia.necesse est autem inquit in aliquo cu si vel nihil esse eius, in quo est, neq; pars, neq; simpliciter ad illius, in quo est, constitutionem aliquid conserens, aut illius partem aliquam esse corporea: quod interca omisit contra distinguere: & rationi dicenti in aliquo quidem esse,sed nihil esse illius in quo est,ostendit sequetia absurda. J Illud vero accident multa,& impossibilia, i dictu else potest,non ut impossibilabus qua pluribus suppositioni cosequentibus. non.n.dixit multa q-dam: uno.n.selo usus est argumento: sed tan j.
quod multae tales stupponi materiar, & infinitae possint: luod est impossibile.
Ampli autem neq; sic apparet factus aer ex aqua, ut
Cum comprobasset non posse materia eius, Com.8o.
quod augetur in aliquo esse, eo modo ut nihil sit illius ia quo est, per hoc argumentum P infinita ex ipso fierent tanqua in exemplo gia
tionis, & mutationis ex aqua in acrem sermonem faciens,nunc rursius ει exponit arat c- tum eiusdem constructiuum, cui lentia ipsam in testimonium adduc . non n.inqui Videtur in mutatione aquae in acrem aer, tand. ex aqua secretus, aqua immutabili manente,sed totam aquam corrumpi,ex qua aer generatur. Ecce
autem P iterum de materia eius, quod auget, quaerens,ut in gnatione & corruptione loquitur , ostendens geniti materiam non existente in aliquo,co modo,ut nihil sit eius,in quo est.
Melius .igitur facere omnibus insiparabilem mare riam esse.
Cum destruxisset materia in aliquo esse, ut nihil fit illius, in quo est,&ipsam posse ab eo, in quo est.separari, deinde qδ consequens est annectit,dicens, melius esse omnibus supponore materiam non potentem separari, sp co sequentia absurda separari ipsam dicetibus nihil eo mutatoa quo fuerit separata py hoc igitur inquiti Melius omnibus t hoc est omnibus
sic dicere melius.vel st omnino melius. quare si de eius,quod augetur, materia nunc loquit,
inseparabilem dixit, pro eo , quod est non se
39쪽
paratam ab eodn quo est,sed illius aliquid existentem,& illud genitam, quod est in quo esse .
dicitur. quare non licet dicere ipsam aqua aeris materiam continere, sed aquam ipsam aeris materiam esse. dictum est.n.st eius, it augetur,materia non est potetia corpus,sed aetii, & in aliquo existens,eo modo est , ut citis pars existens,in quo est. si vero non de materia ei
quod augetur,loquitur, scd eius quod gnatur, de prima.s atq; informi,ctia sic utiq; verus fuerit sermo.inseparabilis.n.est & ipsa, non potes ab eo,in quo cst separari. Colona autem sunt,&quae deinde inseruntur fin hunc intellectu. inquitin. i Tanquam existentem eande & una
numero,ratione vero non una. t una.n.& cadenumero aquae est materia incorporea, ratione
vero non eadem.aliud.n.est ipsi maae, & aliud aquae esse. &ad eius,quod augctur, materiam eadem ratio:aliud. inest aquae tae, & aliud pla
tarum materiae. iam eonentem eandem ream nlmaem,rati evero non uram.
Cum proposuisset a princ ipio destruere esse
potentia corpus,& non actu eius, quod auget, materiam ,& per diuisionem sermone produxisset,ostendit primum impossibile csse hanc, potentia corpus existetem, ipsam per se subsistere.deinceps vero Ppoliebat quaerere, utruesset in aliquo,aut ut nihil existens eius, in quo est,aut ut aliquid existens citis,in quo est.&cudemonstrauit 2 non posset esse in aliquo, ut nihil eius in quo existens: accidet.n. scparari ipsam posse, non mutato eo, in quo est,ad quod multa sequentur impossibilia: praetermisit alteram partem inconfutatam tanq veram,& quae subintelligi potest.dico inquam in aliquo quidem existere, esse aute aliquid eius in quo est.
si autem est in aliquo eius, quod augetur materia, confercns ad eius in quo est, consistentiae aut erit ut pars in toto, aut o materia informis in coposito:sed informis quidem no au mctationis,ut prius diximus,sed est generationis,&corruptionis materia. nunc aut est ei propositum augmentationis materia quaerere: relinquitur crgo ut parte esse in toto. si autem hoc, actu corpus, & ma nitudo erit augmetationis materia,quod erat a principio demonstrandu. Si autem quis dicat, cur parte dicimus esse in toto eius, quod augetur, materiaecur.n.potius debet dici pars, quam totum Sciat D propositum erat ostendere esse actu corpus,& magnitudinem eius,quod augetur materiam, di non potentia:persectam vero,& non defectuosam
cum fecerimus eius quod est in aliquo diuisionem, unum tib inueniemus membrum, quod ut inconfutabile dimisimus. illud. c, ut pars sit
in aliquo,non quia materia eius quod augetur dicatur esse pars totius non.n. hoc est propositum distinguere, pars ne sit, an totum sed ut actu corptas institutu,& non potentia eius, qd augetur materia: hoc.n.erat ipsum propositu, cum nihil intersit lue totum sit, siue pars.omnis igitur demonstratorum ordo talis est. Sed querendum est,quid est quod nunc subii sit. cum .n. demonstrauisset st impossibile est supponere mam eius, qδ augetur esse in aliquo: ut
quae possit ab illo separatiun quo es nihil illo,
in quo cst,mutato,ut in excinplo gnationis ex mutatione aquae in aerem, infert dicens, m lius cst omnibus facere ins parabile mam. qd
quidem, si ut ad a principio propositum diciusum a de materia eius,quod augetur,est ei sermo, dicenti oportere cius, quod augetur, materiam, siupponere non posse ab eo, in quo est
separari: quia est illud idem, quod dicitur esse
id)n quo est ut verbi gratia non in aqua contutam,sed ipsam aquam existentem aeris mam, hoc est actu corpus existentem, quod est vea. numero.n.inquit,nihil differt eius, quod augetur, ic ria, hoc est actu exiis corpus, ut aqua a materia prima aquae, que ad esse aquae mutatur.cst.n.Cadem numero, & subiecto, ut in sequentibus latius demonstrabitur. sed rone inquit non est una: alia.n.est ratio materiae quatenus ina,& alia quatenus aqua facta est.Cons nant auicin ea, quae dicuntur nunc illis, i paulopost dicentur ab eo: dicente,cius quod augeturniam non esse diuersam numero cum in
teria Fenerati, nisi rone . Potest quoque illudi Melius omnibus facere inseparabilem l non
ut ad prius, sed ut ad proxime dictu rcfcrri. cu.n. exposuisset a principio suppositionem dicetem eius quod augetur,materia in aliquo esse, ut nihil sit illius, in quo est,in exemplo gnati nis manifestum fecit dicens.dico autem, ut si fit aer ex aqua,non erit sp aquam mutata, sed uia materia ipsius sit, tanu. in vase aqua:deine destruetionem huius suppositionis describens, non posse.ssupponi materiam in aliquo existentem ab eo,in quo es eparari, nihil eo,
in quo cst, mutato, rursus ut in mutatione ex
aqua in aerem sermonem facit,q u est gnatio,& ut ad proxime diruim,quod gratia exempli positum est ut diximus subiunxit illud. I Melius igitur omnibus inseparabilem facere materiami de prima,& informi generatorum materia loquens: materiam enim inquit acris, ea
.s quae est aquae ea qua fit aer, mel ius omnibus inseparabilem esse ab aqua in qua est. no enim altera est ab aqua numero, sed eadem & una, diffe-
40쪽
disserentia vero sela est fin rationem: aliud.n. est aquae,& aliud materiar csse.
in vero neq; puncta ponendum aeq; lineas corporis materiam, propter easdem x M.
cim. h. Dirit quidem de punctis ea non esse mam eius quod augctu summens hoc,ut seques adstippositiones potentia corpus,& separabilem esse per se eius quod augetur,materiam supponenteS. nunc aute videtur invehi contra illos, qui ex superficiebus corpora gnabantur, quae ut corpora non ex magnitudine carentibus coonerent probabili suppositione utebantur inocinam & superficies sunt magnitudines, sed ob hoc non fustebant impote . na&si sint m gnitudines ipis superficies, no in in loco sunt. ostensum.n.est a principio, cum id quod fit, sit alicubi d quoque,ex quo fit,necessario esse in
loco oportere, Iut per se,aut per accides. non
erunt aute in loco superficies, neq; per se,neq; per accidens,eo quod supponantur corporib' praeeristere, siue eo quod per compositionem ex superficiebus corpora componantur scdm Platonem, siue eo quod fluentibus ipsis secundum defluxum corpora generetur. Est aute cipropositum invehi contra facientes ex superficiebus corporaac apposivit puncta,tanqua sit Cis consequens, & ex punctis magnitudine facere.nam ut in libro Coeli dictum est, eiusdem est intellectus ex si perficiebus facere corpora, & ex punctisausi quod hoc absurdus esse videtur ex omnino vacantibus magnitudine facere magnitudinem. Alexander vero dictum
illud. i At vero neq; puncta ponendum i per
aoc, neq;.n.puncta ponendum, sumpsit, ut totus sit continuus literae intellectus. melius igi, tur ossius est inseparabile facere materiameq;.Π.puneca,aut lineae poneta sunt corporis materiaeneq;.n per se aliquod horu subsistere potest,neq; ex indimensis punctis dimenso fieri. Alexander igitur sic exposuit I Neq; lineas poncndum corporis. t ac si contra facientes compora ex superficiebus esset ro.propterea QMutrie ait, eiusde est intellectus ex superfici cbus
cere corpora, & ex lineis supficies p diis lineas. Attamen violentum est ita literam exponere:de lineis.n. sed non de superficiebus meminit. Quapropter dicendum est,' cum superius ostendi et impossibile esse puncta supponere, eius quod auget materiam,nuc docet
neq; lineas, coassumes de lineis sermonem. Cur autem impossibile est, neq; lineas supponere pse subiunxit. per easde.n.causas,eo quia nullum horum per se subsistere poterit, neq; ipsas per se locum aliquem occupare. Vt auic &antea anun aduertimus, videtur Aristot. in ser-
monem de prima materia transgressiim fuisse,& si a principio de materia eius,quod augetur, esset ei propositum docere. in medio.n.gratia exempli de gnatione sermonem suscitans, virudetur Sc continuati sennonis consequi etiade prima materia disputare,quae gnationi substernitur:& a principali Pposito recedere.& nunc expositor Alex. corporis mam primam insommem interpretatuscst, & sic deinceps totam li
teram exponens accommodauit. Illud autem, cuiushac extrema materia es, quam sine Tex M.
passione nunquam possbile est esse, neq; sine formae fit i st
tur simpluiter alterum ex altero, quemadmodu er in alus determinatum est.
Cum dixisset impossibile esse lineas, aut pii com-84.cta materia supponere, nunc dicit quodna est corporis ma, dicens illud esse mam, cuius e trema,& vltima sunt lineaein puncta.dicit autebpculdubio corpus actu, huius.n.extrema sunt lineae & puncta. Quoniam aute ipsa per se existes materia, neq; actu est corpus, neq; a lineis terminatur, subiungit quonammodo ipsius se habetis fines fiunt,& vltima lineae:ut cognoscat quare extrema materiar lineas dicit. 3ῖ hoc .n. extrema ipsius sent lineae,quia neq; sine passione aliquain forma est,esse.n.ipsi est cu his esse.
8p hoc igitur, st inseparabilis sit a passione &forma,co actu corpus est materia,& non insormis,& prima. Idem autem est quod hic diciturci, quod a principio in superficiebus dictu est, id quod fit, ex aliquo actu ente, & sormatost.Talis igitur est Alexadri eXpositio, per quae
declarat presentem sermonem esse de materia COR,quae Qnantur, quae ad existentiam quidem
forma indiget,& huius actus subsistens est: sed ut materia considerata,& hoc aliqui q hoc fieri possit,informis est,& incorporea. si igitur
non de ma eorum que gnantur sermo est Aristot.sed de illa eius,quod augetur,quae vere &ut materia eius, quod ausetur, cosiderata actu
est corpus. Quare quando ipse dicit. J At vero
neq; lineas ponendum, neq; puncta corporis mam i subintelligere oportet,eius quod augetur,ut de corporis, quod quidem augetur, maloquatur, qn dicat, i Quonia autem est & se stantiae ma corporeae. l quod vero hoc consequituri Illud aute cuius haec extrema mal co-grue magis in hanc expositionem trahitur, ipio volente actu corpus,& no potentia esse ei quod augetur mam,quam sine passione,& forma nunqpossibile est esse. Adproxime vero dictam expositionem si accommodaueris haec verba, dicens ab Arist dictum esse actu corpus, quod tripliciter dimensionatum consideratur, nune sine pasSione & sorma consistere: dic