장음표시 사용
511쪽
quin uno tantum oculo rem cernere. A iam reddiderat sed . 3 I. problem. 16.- aegre feramus,quod minus ita cernen hunc in modum i Senes, quia vide. do noster assiciatur animus, ut aduer re non possunt ob imbecillitatem ,.tit Aris seet 3 i. probi. ro. Legeeunis ubi minus radii coeunt, rem viden isdem ibid probi. x.& .&i 6.&21.& diam illuc abducunt, ubi maxime vilitas de Gener. anun. c. siui sunt I procul enim coire radii, Cur angustia pupillae ab ortu im istent. Lusci videre quidem remist-
genita, ordInarie visui commodat, hic possunt, sed quae caua sint, quae aduentitia nocet R. Quia in illa vir eminentia, nequeunt discet neretus mi ita magis corroboratur: unde procul. natura prae ceteras animantibus an- Cur in suffusionibus humores eo. irgultiorem pupillam homini attri- B creti iuxta corneam videntur, si vi-huit. In hac autem , quia prouenit sonon fit absque medio illumin ex desectu humoris albuginei,vel ex to R. Etiam tunc visio per m subside iue cornea, alio eiu thiodi vi- drum perspicuum, de illuminatum lio impeditur taculias, ne exacte fit, internum tamen, quod intra ocilisperetur. Fieri tamen aliquando po- tum latet,videlicet, peraqueum, alis teli, ut id viti qm ex natiua intempe- bugineumve humorem pupillς, gla-rie ab ortu ipso contraliatur. cialisque humoris sequestrem, peris Qua de causa senes obtusu videt quem nihilominus externa l ensibi. R. Tum ob inopiam spirituum vita- lia oculis admota non cernuntur, liuin,qui deficiente per statem calo- quod ei tenebras Offitidantia Undere, indics minuuntur, tum quia ita C est etiam, quod si concretus ille hu-
eis, ut ceterarum partium, ita oculo- mor in ocula xlv flusis,totam occupetrum cutis,&membranula rugis con- pupillam, nec ipse, nec aliud quis trahitur,quam tamen ad intuendum, piam videbitur ulnairum,quia inter-- laeuem,ac tenuem esse Oportet, ut an- num perspicuum obtenebrat, impeti monuimus Eadem etiam causa cuique, ne visuales species polluit adest. cur nimia corpori S exercitatio, glacialem usque humorem peruade- acumini oculorum saepe ossiciati vi- te. Sunt lamen qui Puten I, hoc re-
delicet, quia, ut languinem reddit i ipsa non cerni, ted hallucinationem sicciorem, ita & reliquum coipua L esse pliantasiae, qua putamus, intuerificcitas autem cutim li,dulata . noS humorem illum, seu vaporem in aes Cur,cumluuiuil senes parum vi- D ea parte octili, ubε non eli. Verum, deant Iilis obiectum visite prop ux etsi ita aliquando possit continge- admouent: ha ab quantulum remo- re , non est tamen . cur id deceptioniuem R. Huius causaeneste au Ga- semper attribuamus: cum talis hu-lenus, quia, cum senes parum iam mor, seu vapor in oculo detur, Scinterni Iucidi ui oculis habeant,eget nihil impediat is quo minus rei pla terno lumine, ideoque retinoi lene interdum videatur. Lege Philopon. Obiectum, ut magis illus iretur Lusci lib. 1. de anima ad text. 7 . Theophia
vero, utpote albis praedit oculi S. ln- ad tuo. I 6.
terno abundant lumine, atque ut e ut in obscuro loco manentes, ternum effrgiant, visite aliquanim quae inlumine sunt, videmus, ut intum a luce Oeant, ne externi lum L E praealtis puteix media die stellas; nis copia, iuturno adiuncta . visum nec tamen inanente&inlumine, quae offendat. Non latent tamen lancL in tenebris sunt, aspicimus Res obiecta nimium remouere ; alioqui Si locus, in quo sumus ,onini proris nequaquam ab et L conuenienti pro- sus lumine careat quantumlmet Poruosi e species recipient. Itaque obiectum illuminatum sit, non id in ea distantia rem constituunt, in videmus requiritur enim lumen ad qua, &apposite illustrariqucat,& Irathiendaen usque adoculum somidoneam speciem mutereia Ariit o- ciemia Itaque tam ex parte obiecti,
Hlas quoq; halus pro malis cau' quam ociat lumen requiritur; sed
512쪽
plus ex parte obiecti ad speciem priamo educendam.
1s Oculo compresso, & huc, atque illuc agitato in tenebras, cur interis nus quidam falgor apparet λ R. Diluit dubium hoc Aristo t. lib. de sensu, & sensti , cap. a. ubi supponens, corpora omnia tersa, & poli ta fulgi da esse, palem esse inquit corneam, ideoque fulgere; licet quandiu pupilis in suo loco manet, splendor ille
non appareat, quia diuerium csse mportet,quod videt, abeo,quod videtur; diuersum vero fit,&ex uno ve-
Iu t duo, cum pupi ita dimouetur.3o Cur nonnulli in tenebris experrecti a somno, non aliter, quam in media luce omnia intuentur; quod Tiberio accidere consueuisse, sit pramet rauimus ex Suetonio Tran-
pertum sit, etsi ij nerui ditacientur,
uti aliquando accidit,simpla non videri gemina. Alii id referunt ad sensum communem,ubi aiunt, compleri visionein . Sed hoc etiam in superi ribus impugnauimus , cum ostendimus, vitione perfici in humore crystallino. Igitur ad germanam huius rei causam percipiendam, sic habeto . vlfio, ut Perspectivi docent, fit Lege Camper pyramidem, cuius basis est in re maritaem
visa,angulus incentro oculi. Dein- lib.I. Pesde, intra lineas, efficientes visualem spect. c. pyramidem,est alia ab ocula ad obie conci 6. Sectum visite recta tenden&, quae dici- c. 7.c . . ur axis cognitionis .Licet ergo im Vitellione gines visualis per duplicem pyra- li.3. Per .midem ad geminum oculum termi- thmr.Α .nentur: tamen, cum rectae lineae om-lorum tendant ad oblectum secun-quillo in eius vita, cap. 8.& Plinio, libria c. g. R. An, quia, ut muli rum doettina est, spiritus animales . e cerebro ad oculos defluentes luci-ΑIiqui spi di sunt Fieri ergo potest, ut inquiritus Iuci- busdam hominibus ex occulta pro-di. prietate tantum lucis obtineant, ut confertaru ex oculis emissi totum c laculum illustrare valeant. aceruata nimirum eorum copia . dum oculi clausi fuere, ea lamque,cum primam aperiuntur, er umpente. st Sinon eernuntur coloces, ni sim super Hie existentes, cur, cum lapiadem translucidum cernimus, videmur eos i n at titudineas picere/Res in Quia cum species per altitudinem corporis transirehantur, fit, via Ipse tu doe eodem colore imbuta appareat , quo ima su perficies, quemadmmodum & vitrum pellacidum, nitiaduirique, cum per id viride quid ce nimus,quali eodem colore insechim aspectui occurrit. sa Quamobrem simplum visite non semper videtur duplum . cum gemina speciem ad oculos mittat a Res p. Huius rei eausam alii aliam tradunt. Cyruellus lib. L. Perspectivae, vi relatio lib. 3. aluq. multi id reserunt ad concursum nerui optici, ubi utrius que oculi species in unum coeunt. Sed haec opinio confutata a nobis
ita superitu, quod raperient coa
dum idem punctum,a quo In Vil iaminue oculum diuidi species incipi ut t, ut quod Iibet obieetiam fimplum. non geminum appareat. Licet enim duo lint oculorum axes, uterque terminatur ad idem punctum rei viastis; ita, ut ab illo ad utriusque oc li centrum rectae lineae porrigantur. Cum vero axes disiunguntur , vel oculi compressione, aliamveob causam; fiunt axes noM uniformes, vel accidit, cum quis digito unius oculi pupillam eIeuat, obiectum simplum, duplum apparet. Itaque, ubi inaeualis, ae Peruersus cst oculorumtus,contingit, rem unam multiplicem apparere. De quo plura in proximo problemate. Cur visite simplex interdum mul- 33riplex apparet λ R. Huius rei cau- Simplum sis, fi particulatim enodentur, variae interdum sunt. Quae omne&ad unam comm multiplexnem pertinent; nimirum . ad desin apparet. cium conditionis requisitae, ut oblin Lege GaI.ctum appareat unum, qua est unia lib. t o. de Brmitas axium. Privatae autem eam usu paria suae ad triplex genus reduci solent Iad cap. II. filiam oculorum; ad situm rei visis Arist. sec.lis,ad radios visuales. Propter situm 3. Probi v. oculorum apparet lucerna una d. & io taplex, cum quiS v. g.alterum oculum 1 v. & 19. ariollit, depresso altero : aut cum & sedit. 3 i. ex copioso vino laxatus neruus probI. II.
opticus apo siniaer pupularum α
513쪽
aequabiIItatem , sicque illud euenit, quod Horatius cecinit:
Cum bibitur concha, run iam Uertiis Isne tectum a m Mιlaι,ον geminis consurgit mensa
ob situm visitis; ut, cum prae motus celeritate videtui obieetuna occupare simul aliquod spatium multo maius,quam re vera occupet,qu i eit inodus quidam obiecti continuo tractu multiplicati. Sic baculus praeprope- Bre circumductus videtur circulus; propter radios visuales, ut cum ob refractionem ima inum . quae sit in quibusdam inspicillis habetibus varias eminentias. quadratulis, at Usque eiusmodi figuras distinctas, apparent res multiplicate in variis sitibus pro numero imi ι ilium quae per refractionem mult. plicantur . Sic etiam speculo fracto, ni utatoque situ partium ob variam rellexionem Cspeciem n, quae tunc ex situs diuersitate oritur. apparet eadem res in diis uerso situ speculi. Cur in specul:s sphaericis, non autem in plauis maiori ex parie res minores apparem . quam sini R Quia a maiori si per licie sit reflexio in planis, siquidem radii a conuexis reflexi magis dilgregantur, quam a planis Ob declinatione a circuli , a quo re flex oes . Vt igitur radu ad visum Dconcurrant, Oportet. a breuioris ia- perficie fieri test ex onem,SI ex consequenti rem minorem apparere .
Quod tamen intellrgendunt elt ut
plurimum I quia in iis speculis contingit, interdum rem aliquo iiiii aparere eiusdem quantitati S, ut pro a tur lib. 6.l cspectivae. Cur ea, quae per reflexionem specierum in speculis videmus , mulio debilitis apparent, quam quae direct i intuitu cernimus R. Quia species reflex ς debiliores sum, tenuiter
mouent,atque ait o minus exacte repraetentant. Id q. facitu quis obli. uiscitur suae sormae,quam tu sp culo
Potestne facultas videndi amissa
naturae vi restituiὸ R. . Eue quaedam
amentat Atilioteles lib. 1. de Generia uina .ca . . vide Iicet, canes,leones, vulpes, lupos, luposque ceruarios et nimiruna, quia in us paulatim Organum perficitur, redditurq. idoneum adactum vidcadi. Niuri veto. si quis datam iam potentiam amittat, Fecu. perare eam medicamentis , aut alia siue artis, seu naturae facultate va- Ieat, non omnino coiittat. minius libro ii. Nat. Historiae, cap. 37. ait,
serpent uni oculos, de hirundinum pullis oculos, si quis erua .renasci. De hirundinum etiam pullis Arilloteles tib s. de Hist .anim. c. s. ita scripsit; Pullorum hirundinis adhuc recentium oculi , si quis si maulo eos vexatat , resanescunt, & cernendi vim polica plane recipiunt. Communis tam via Philosophorum , Oxeli, caecitatem, intellige perlectana, esse virum e priuationibus, a quibus non datur per nati iram regrcilio ad habitum. Et quidem .sa humores oculorum omittito labefactentur , de defluant. facile eli causam reddere; nimirum . quia non pollunt iterum
coagmentari. Licet enim in pueris interdum membra quaedam regener .atur ; oculorum tanten fabit ca adeo cit operosa, ut iron sit inpotellate naturae, eam collapsam testaur re. Quod si i uperlitie, atque integra humorum substantia, Ob solam te inperanienti dis lolutioiiem facultas , i- deiidi annitatur : dicendum etia in tunc erit, moderationem , tum primarum qualitatum, tum iii Ollitudinis, laetioris, Perspicuitatis & aliatu eiusmodi qualitatum, ex quibus co- surgit temperanaen tum, in quo potelia videndi fundatur, talem esse, , r,
postquam semel amittitur,coalcsceretrurius per vim naturae nequeat.
E Quod si tam humores,quam eius nam di temperame .um reparari possent, confestim ab anima in organum di- manaret, etsi non eadem numero , alia rameli eiu iacm speciei vis otia facultas. Illud vero Aristotelis de hirundinum pullis, non ita erit arcipiendum, quasi velut erutis oculis , aut tem p ramento usque ad potentis Inicii tum cuci to, polemiam rcc
514쪽
perari; sed duntaxat ita punctis, Iae- A seripsit Plinius libis undeeImo ea
sisque oculis, ut aliquanto tempore non fungantur suo munere, posse ad sanitatem, de videndi actium redire .
Solusio problemamm, qua ad auditum pertinent visi Sine magna aurium in animam
tibus varietas Responsio : est. Nam inertinis,ut de Hili anim. lib. I cap. I IM et Aristotele eorum,quς audiendi sensum obtinent, alijs au
res sunt,aliis desunt, patentque ipsi auditoris meatus,& cauernulae,ut in iis,quae senna,aut cortice, i tramave
integuntur. At ea omnia,quae animal generatat, aures habent. excepto vitulo marino, ac delphino, aliisque cartilagineis.& vipereix. Plinius ramen libro sexto Nat. Hilior. capite quinto ait, apud Sambros, Onane quadrupedes este sine auribus,etiam elephantis. Item aurium aliae Iaeues, aliae pi inlae, aliae medium tenent, de hae ad audiendum aptissimae sunt Ite, aliae maiores, aliae paruae, aliae mediocres, & aut nimium, aut Parum, aut mediocriter arrectae. Reiertetia Plinius, libro quartoicam te decimo tertio, esse homines, in quibus nuda alioquita corpora praegrandes ipsorum aures tota contegant more umilium. Fanesios vocant, siue Satin
Ios, ut imponius; Graeci ut a uetoe Strabo eli, ἐν-οκοίτους, dicunt,qu niam strati vice, cum dormiunt, auribus utantur. Homini tantum aures immobiles, unde apud Romanos cognomina Flaccorum, quibus aures, praeter alior m hominum nat ram, deorsum innex. ae erant, & m
uebantur. Quod & nunc quibusdam accidit. Id autem ves alius lib. de humani corporis fabrica,cap. I 3 .eueni re inquit, beneficio cuiusdam mustuli,qui aurium radicem perrepta & in terdum adeo carneis fibris ascendit, ut mouere aures possit. Estne auris memoriae locus Re
Imam autem esse locum memoriae pite s. Quod non ita est accipiendum , quasi in aure re vera inni meis moria,quet, si sensiti uas tun cerebro: si intellectista, in animi substantia residet. Sed quia, ut olim frons erat sacra Genio a digiti Mineruae; genua
misericordiae et ita auris memoriae Cur auris Deae. Vnde prisco ritu,inius duet memoriae rum quempiam autem vellicabant locus di intestati tes eum, quem quasi testem eatur . B meminisse volebat alentesque, Est memor. Quo etiam in Sileno allusit virgilius illo carmine Cism eanerem Reges, Opralia, C - Ecloga L
Vetti/.. admonuise pactorem rit e, pingues Pascere oportet oueri de atim dicerae
Vnde tam varii soni intra aures in agrotantium;sibilus, tinnitus, strepia C tus, fluctuatio γ Res p. Nascuntur quidem ii soni ex motu, & agitatione
humorum,qui intimam aurem occupant , varietas autem oritur ex huia
morum diuersitate, varioq. impulsuia Sibilus ex fiatu tenui exiliter elaben te : tinnitus zx illius cursu in terr pto: strepitus ex impulsu valido: fluctuatio ex humoris iactatione. Lege P elium lib. . de partium morbis,MSympi.cap. . D Competunt ne etiam auribus sua εmorum indicia R. Comperunt Nam telle Atiliotele loc cit. auro me di eres optimorum morum nota habeatur: magnae vel o,arrectaeq. vltra modum, ltultitiae, & loquacitatis sunt in d ces . Lege etiam caput nonum libri de Phynonomia. Cur austendi lenius facile ab oris stu naturae offundi poteti; pueri namque,vel alapa saepe surdaliri reddu a tur R. obiectuin, bc potentia eandem ferme conditionem iubeunt aquare cum soniis etiam dux sit. ipsa quoque audiendi facultas organum fati te di ssolubi te nacta est,n imirum, substantiam ita tenuem , dissipab Iemque, vivere aer in situs appelletur. Ex Artitotele sedi. l. Proble. I. Quam ob causam si irdi ab ortu avocem revilare per nares solem Qui Dissiligod by Cooste
515쪽
st. Qui surdus est a natura , mutus
etiam est , aut parum a muto abest, muti aute, quia compreM sunt ore, spiritum ad nares impellunt. Adde, i qubd violentius spirat naribus: quo
tit, ut nares laxiores fiant , exitumq. procliuem dent voci .probi. 1.τ Cur inter oscitandum aurem scal-Pere non audeamus R. uia inflantur etiam spiritu auriumnus; qua-xe, sicuti externo aeri sonanti res- sunt,ne ingrediatur, seius indicium inmale audire nos oscitando ita&auristalpio resistent,minimeque ce-int,sicque I di facile conti Net. Hi ne urinantium aures rumpi solent,quia a retento spiritu inflantur,aqtia verbrirrumpens, ut pote duriuscula,mm-Pere valet, non item aer, si fortasse spiritum contineamus instar urinanistrum. Unde etiam viventes prnis auribus instillant oleum, ut aqua su
intrans resiliat, neque impetat lym-Panum .Lege Arist. Problemate i.&II.&I3.s Cur in pudore aures rubescunt Α'quia ad eas partes accurrit in pudore naturae velamen, quae maxume illo sunt nudasauriculae vero existremae exangues sunt, accurrit autem
de , quia per pudorem calor excitarur,ficileque resoluit,& liquefacit sanguinem. v Cur, si sonent intiis aures,is b-hus sedetur strepitu externo3R. Quia minorem sonitum amplior strepitus dissipat,& euertit. Cur, si aqua in aures illabarer, pr set infudisse oleum, ut ipsa indoeia fluat R. Quia oleum adhaeret aquae, illamque extrahit secum. Item, quia oleum lubricii m iter reddit, ut aqua faci Ie uncto tramite labatur, fora'. emicet. At dices, oleum adhaerebit auribus. R. Nihil referre; non enim
oleum nocet auribus, utpote cognatae naturae: sunt enim ambo aerea, aemodice frigida. at Cur audiendo magis,quam legendo recreamur, hinc enim editis fabulis in theatro mira oblectatio, non ita vero, si easdem ex conscr)piis li- Cur ali. bris addiscamus Cardanus apud Scaqua do ma ligerum Exerc. ea. hac una ratione
fi vult satisfactum, quM librorum e
pia vulratiora fiant, quae narrantur,
et audia Ideoque minus curiose, ac iucunde tio, quam Iectitentur: narratores autem boni, visio. rariores sint. Sed reeugnat Staliger, tum quod sque rari sint boni libri, ac narratores boni: tum quod non humani , sed liuidi ingenii sit, cariora
habere, iucundiora, quae ignorentab3. Igitur plures alias problematis rationes adducit Maliger. Primam; χχ quia audi ta minori lata re disci mu s,
quam lecti.Secundam,quia vox ma-
.s assicit sua inflexione; lectio vero
narrator est mutus. Tertiam.quia audita magis imprimuntur, utpote re
lis fere vocis appulsu, at vis in te tionaliter semperiatque adeo multo leuius celeriusque visio transigitur, quam auditio: unde necessiimst. illam minus haerere menti, iuxta illud ; Considerauit se in specu Iacdia C lo,&abi, si& statim oblitus est, qualis suerit; nec osticit, quod inquit Ly
Est enim id verum de iis, quae audiendo solummodo aedimus, non si intuitiua notitia percipiamus. D Quartan ; quia in narratione socie. tas etiam datur, quae naturae hominum maxime consentanea esl, in lectione solitudo. Quintam,quia saepe
pudor obseruantiaque erga narrantem auditum applicat magis rat vel in legendo remisso animi est , securitasque eastigationis. Ex sedula umro actione inaior percipitur iucunditas , quam ex incuriola. Sextam, apud loquentem facultas est roganis Ε di,&disquirendi, inaiorque proinde intelligendi commoditas, unde maius oblectamen trem oriatur. S ptimam; quia libris non licet ab inisiti tuto digredi , sicuti narrantibus, quandoquidem in diverbioriam a moenitatibus ius eli arcessere qua dam iaciuarum personarum interuentu. Quapropter his,veluti conditis iacunditas paratur auditui, solis
516쪽
ptorum verδ uniformis stylus , Ee RIententiarum continuitas in fastidium adducit lectorem .
am ob causani soni alii aeuti.
alii graues existunt; iram qui B
derationem quandam obtinent inter extremos illos Aristoteles in Pro-hlem. seel. I i. non semel sonorumaeum ea celeritate agitati aeris prouenire docet, agitari autem celeriter,quia exiguus sit, aut quod vis illum impellens sit debilis, exiguamque proinde aeris partem cieat . ut aegrotis accidit,aut senibus aut a lo-ginquo clamantibus quo enim aer Cataotus longius distat. eo minor agitatur, veluti, si proiectus lapis,inquit Aristoteles .in minutiores, ac minu riores partes dispergatur; vel numerus magnitudo vo aliqua attenuetur, de stactescat; ille in unitatem,haec in lineam abibit indiuisibilem autetia, quod inistrumenta sonantia parum aeris complectantu r, ut pueris,ali Isque nouellis animatibus vis venit, foeminis, spadonibus, flentibus, ac Dys,qui simulatam,sive, ut vocant,falsam emittunt voculam, ac denique metuentibus: in his quippe omnibus astrictiora sis nandi organa inueniuntur, sicuti in fistulis, & chordis gracilioribus. Est itaque familiaris Aristoteli responsio, pro vocis acumine in hunc modum in Problem. 34. Instrumenti imbecillitas exiguum aerem mouet, exiguus aer celerius femrur, quod celerius fertur,acutum est. EQuod si quaedam maiori vi pellendi
aeris polleant, ut viri & tormenta bellica, cum tamen grauius sonent, nihil redditae causae obest, tum quia magnam aeris partem ciciat, quam necesse est, sic gnius pro sua in agnitudine agitari, grauiusque pio inde sonare , tum , quia magnus etiam
repitus magni soni, quali P grauis . est, causa existit. Itaque, ut sonorrum acumen a celeritate. ua grauitas a segnitie agitati aeris prouenit aagitatur autem segniter fere , quia copiosus est, ut accidit crassioribus siue fistulis, siue chordis , it in ri denti bus.qui arteriam vocalem dii tant, ac rictibus hil cunis frigentibus quoque, qui aut pmpter hybe num tempus, aut propter grauedinem , crassiorem runc aerem mmuent. Deniqti e pernoctantibus, ac trepidantibus. Illis ob humoris conis gelii copiam, quae citae aeris agitationi obstat , unde necesse sit. grauius sonare; istis,quoniam ascendente sursum calore propter passionem trepidandi,multum aeris resoluitur, qui lente agitatur, cum sit multus.
od si vituli grauius sonant,quam
boues, ideo euenit, inquit Aristoteles, quia eorum matres grauita etia,
quam mates sonare aGIents est autem a natura comparatum,ut animalia recens nata matri potius, quam
patri similia sint. Qua de causa soniis ad quaedam eorpora allisus geminatur, quam vocant Echo γ ad alia vero non geminatur , sed potius obtunditur λResp. Aliud est,sonum reflecti,aliud refrangi, dissiparique: quaedam por-rδ corpora dura, laevia, ac bene compacta aerem ad se appulsum miniis me dispertiunt. sed integrum redindunt , unde fit Echo: alia vero hiat,bus plena. mollia. aspera, humida,ia inaequalia , allisum aerem stanis sunt potius, ac dispeicunt, quam
1artum tectuinque reddant. Hinc d mus nuper illitae sornices, dolia, la- genae, fluminum quiescenitium ripae. ob aquarum laeuorein , cauumque aes maxime resonant, minus vero orchestra sparso iunco, aula tapetis
vestita , nemora, arterIa vocalis h more, aut eli: m nimio calore exasperata, qualem habent, qui febri miluarunt. Itaqiae,quemadmodum lux speciesque visibilis ad corpus tcrsum impacta, si angulum faciat reflexa, sicliti fecerat direc ta , similis sere viro biqile est; ita&aer resoniis similis priori essicitur, si corpora Puli et, in
517쪽
la quibiis non frangatur,sed integro Aimpetu reδrediatur. a Cur,tam inspiramus, vocem for mare non potiumus , cum expira. mus,possiumus An quia aer inspiratus Digidus est,& interiorem aerem tanti reo .cum oportuisset eam expandi, ut sinus fieret, eontra veto expiratus aer calore citatus sonare iam potest . Ita Aristoteles sech. t r. Problem. II. Quod si aqua frigida strepitum magis ciet, cum decurrit, B uim calida, ideo accidit,quia Digici grauior est, vehementiusqtie scirit, ac si epit. Sed, quoniam ad sor- mandam vocem neque inspiratio, neque expiratio per te necestaria est, sed aer in arteria vocali, atque In traos, sicut ex Theologorum doctra nacolligitur,qui corpora Beatorum voces formatura docent, cum tamen in eo estu respirationis,aut expirati
nis ussis non sit futurus: ita rursum C proposito problemati satisfaciendum, vocem non fieri qualicunque allisione aeris ad corpus, sed ex ea, quae ad instrumenta apta & idonea. qualis fieri potest, cum expiramus,
non cum inspiramus. E Cur minus audiamus,cum oscitamus R. oscitando torpetem flatum a faucium sinibus excutimus, qui etiam aures subitioppletque,ac strepitum ciet, sicq; ex uinsecus intran- Diem sonum offuscat. Qua etiam ratione, si duo simul loquantur, minus se audiunt occursu , repulsuque mutuo accedentis soni, proindeque si accurate volumus audire,inspirati nem inhibemus. Adde, etiam aurium foramina comprimi , cum mandibulae oscitando dilua huntur,sicque minus patere aeri admittendo.
s Suntne vitia linpus pluraλR. Sunt equidem: nam alii haesitant, ut, qui Esyllabam unam alteri continenter, uti postulat vocabulum, iungere nequeunt, sed in priori tantisper detinentur. Quo etiam fit, ut conantes submisse loqui. non possint, auctore Philosopho problem.33. sedi. I. Fit aurem haesitatio, ut idem addit, problena. 4 a frigore attonitum reddente locutionis Organum , quare
exercitatione, aut vino edeat sactum expeditius iam orationem formare potest, ut picis & si umis; loquacio res enim evadunt. s madefactam OL fam vorent. Porro, solus homo fere haesitationis vitio laborat, quoniam inter cetera animantia sermonem s Ius profert: haesitatio autem interruptio est articuloru in dicendo. Le*eprobi. . 7. citatae sectionis. Alij deinde balbutiunt,ut qui literam, vel , syllabam praetem illunt , veluti si Constantinopolim, Napolim , pro Constantinopolim, Neapolim peris turbate efferant. Alii blaesi sunt, ut qui certam aliquam literam exprimere non valent 3 sicque exempli gratia, fluctum pro fructum ρr nunciant, Capidosium,pro Capit lium, puellulum pro puerulum. Cur trepidantium , iratorumque si vox tremula eli, ac etiam mentum R. Quia emigrante calore cor conis quatitur,unde ictus multi fiunt,sicuisti in Iaxis chordis .
Cur, qui intra domum sunt,m rgis audiunt sonum extrinsecus exiscitatum; contra vero qui foris sunt,
minus percipiunt sonum intra domum λ R. .ia in posteriori euentu dissipatur aer foras erumpens in laxiora spatia , sicque flaccescit
sonus, in priori econtra, domum ingrediens cogitur, unde melius audiri necesse sit. Similis ratio videretur in aspectu procedere . cum similiter melius intra domum exissens, 'us soris sui it,cerninrils,quam quae in domo soris existentes. Ita est, nam species, domum a foris suta
euntes, coguntur,& coadunantur. a domo vero foras emicantes, dissi pantur oculi. Igitur, cum has admittunt, minus cernunt, illas m gis . Adde, lucem oculis vicinam distrahere aspectum, ne figi in unum locum possit. Cur,qui in superiori cubiculo I
quuntur, facilius audientur in ins riori,quam in superiori,qui loquuntur in serius, cum vox, sicuti & aer, nata sit ascendere R. Quia non sine aliquo humore emittitur aer Ibeo,
qui loquitur,liumor vero descendit. At
518쪽
At lisc. ratio singularis esti non enim A constans,unaque redditur, simulatae
omnis sonus cum humore diffundi- aeret u propellit, ut prodire multitur. R. Sonus tunc melius audi ur, Plex valeat. Accedum Aristoteli exiscum accommodatior est inter ipsum perientia Gemplutn: experientia. 4 potentiam collocatio, hoc est,cum quoniam longius vociferatem exeris non sub pedibus aer prius sonat, citum videmur audire, quam miliis quam ad aures perueniat, sed cum c rem, etsi is eadem contentio neci Ioco editiori fit, tune uena aures, naret, qua cum alus simul vocifera- quae blatae naturae sunt, praedictum batur; longius irem hominum muria aerem accommodatius aucupantur. mur in nundinis, in foro, quam s. Cur nox ad audiendum aptior cff. nius tantuin vocem, quanquam al- quam diesi Virum, et Anaxagoras P tius ceteris loquatur. Exemplum, ait, quod aer interdiu stridet a Sole Quoniam multae lucernae eiusdem concalefactus,&obstrepi noctu re- splendoris Iarius emittunt lucem, quiescit, utpote, cum omnis calor quam una,&arenulae aceruatae Ion- abfuerit, tunc autem quaeqtie audiri gissime conspiciuntur in littore a. melius possunt, cum nullus strepitus quael bet vero e proximo loco vix est. An,quod per inanius facultas au discernitur. Cur ergo,quod in visitidiendi amplior,qtiam pictaius datur. obiecto contingit, in audibili, non Eit autena aer interdiu densus tqui procedat,viliamuis singularum voluce,radij 'ire refertus sit, noctu au- cum4pecies non uniantur,a toto r rem rarior,quod ex eo ignis,& i ad ij men aggregato una alia producatur, decesserunt, quae corpora esse dixe. quae longilis peruenire qiteat.At v ris. Acutior tamen solutio proble- ro idem Philosqphus sectione Ir. malis ab Aristot. subditur, quod in- problem. a. responsionem hane peterdiu animae applicatio ad viden- mitus turbauit: sic enim ille. Quamis dum, intclligendumque plura, quae obrem, cum stimul voce multi emi agimus, audiendi minuit menti Ο- tunt eodem tono, tota vox illam nem at vero, ubi sensus seiunctus ior offert se, qtiam sit vox fingui est ab intelligentia, laborem mini- rum, neque tamen longius prorais 'mum habet, alioquin maximum: vn- tione multorum deducitur. An quia ded ctum est, inquit Aristo t. mens multi eundem aerem simul non providet,mens audit,quod omnibus sen pellunt, sed diuersum, quemadmo- suum functionibus assistat, ipsisque D dum, si multi lapidem in diuersum
praesidendo distrahatur. Noctu ergo mittant, non propterea Iongius abia libera anima ab an tuendi concursu bit, quam si unus proiiciat. Ex hisson melius potest accipere . Ob ergo liquet,quam sit dubia proposi- hanc etiam rationem fit, ut noctu ti problematis enodatio apud Phi- magis dolorem sentiamus,quod an losoplium. Nobis autem prior roma sensibus alijs minime occupata, sponsio placet , praesertim, quia ab ad tactus munia se applicet, ut lib. i. Aristotele posterius fuit conscripta. Probi. scripsit Alex .probi. r i 8. Si quis tamen probaueri r posteriorero. Audiunt ne longius, qui multi ad experientiam, atque exemplum simul sonant,quam cum quilibete paulo anteposita, respondebit; so- . Tum solus γ R. Res dubia est apud E nos in codem aere non uniri, seddia Aristot. Nam seel. I9. problem. . ita scretos conseruari, nec tertiam qua- fete scii bit, Cur idem voce eadem dam speciem emittere; quaproptero longius sentiti cum alijs cantans, no esse, cur longius voce audiamus, aut vociferans , quam solus potest aut quemlibet sonum, si soIus,an possin, quia viribus uniuersis agere lius cum alus parit cr edatur. Ex quippiam no tam disicile est, quam rientia vero maiorem quidem son singulis , composita quippe omnia Ium copia, non tamen longius aud, plus valent, quam singula; quapro- vi conuincit; sicque fortas Ie euenit Pter, cum vnitis agitur olibus, vox in specietas asenularunis nam ii que
519쪽
- eas in unam totalem uniri probabile videtur eo, scilicet, singui,
tum specierum peruenire, quo Omnes simul perueniunt, eui videntipotentiam non tam impleant singulae, atque adeo neque ducernantur, quam omnes simul sub quadam confusione. Porro lucernarum lumina in unum coeunt,ut mirum non sit, si in partes remotiores perueniat spledor. Denique Ariit. problemate illo 2. Secti is populari responsione contentus funse videtur xi Cur homini serius vox perficitur,
quam ceteris animantibus R. Cetera aut nullas, aut paucas trieras distinguunt in voce; homo vero maxime , quod autem difficilius eis, lon. giori eget tempore. Lege etiam Alexandruin lib. I. Probletin. I 48 . IE Cur vox maior minorve formari
possit,& tamen eandem speciem seruet, ut cum in eodem quidem tono. cantamuS, sed tame aut demisse, aut
conli aliterὸ R. Quia quemadmodum aiot figura fieri minor potest; ut quadratum maius fieri minus, si ab omnibus lateribus aequales parte&
detraxerrmus,cum tamen mira an
dem speciem maneat,ita D vox,licet Miniissior fiat, eiusdem tamen erit tant,ac cum efferebatur robustior. Cur senes voce sint tremula λR-Quoniam vocem continere non pol sunt et sicuti imbecillibus, ac pueri Susu venit . cuin lignum praelongum.
parte extrema ceperint i alterum enim extremii quatitur, quia nequeu Dpcrare, quod tenetit vincere:
quod idena & trepidantibus hominibus & metuentibus,& i igentibus. causam Voci si tremuis asterre credendum estia Cum enim qui vocem ita emittit eru&calor pulsus ab este tibus illis intr6 se colligat maxim 1 Rex parte, reliquum, quod exiguum
extat, vocem continere non poseit: quapropter quatitur,arq ue iii trein it
unde artium liberalium prGfestorcs, qui se solitos trepidate uouerunt, Mincipio agunt voce ut isti. dum resideant, & stabiliantur: vocem mnim exiguam vincere continereque
Α Cur in tragoedia immutatio, va- I
rietasque in cantando usurpaturλ R. Quia inaequalitate musicae iam n mium attollendo, iam deprimendo tristitia afficimur et accommodatiOq. fit ad magnitudinem calami tatis,aut moeroris; quod vero aequale, cominensque est, minus tabile auri Lacceditia
Cur suauius audimus, si cantile- is nam liouomus, quam si ignoramus λB R. Quia sic ad metam peruenitar
cum veto ignoramus, quasi in m dio persissimus: rursum,quia audire, discere est; discere vero iucundit tein parit. Hinc solitarias cantilenas suauius audire solemus, si ad tibiam, aut ad lyram unam cantatur, quoniaeuidentius assequimur, quod cant tur ἱ ad plures vcro lyras cantilena offuscatur,totaque pene deletur. Cur, cum hominis vox suauiot 15 C sit. quam tibiae, non tamen silauius aud tur,si in tibiae morem sonet, sed
canctem quidem hominem luati ius audimus, quam tibiam ι hanc vero suauius, quam hominem teretatem p R. Quia,quod ita turs eli,gratius euenit,quam quod simulationis. Itaque homo,cum calatatii upra tibis sonum addit articulationem ; unde mirum non est,si sua uuis audiatur; cum v
Io tererantat, minus tua uiter quam
D tibia auditur, quod hanc simulet.
Qua de causa, qui uoce graui can- ITrant, si di si onant, pete hendi facilius PosIunt, quana qui cantant acuta sic enim & in o umetas accidit , euidentior enim error est, si in maiori peccatur E R. Quoniam grauis sonus pius temporix inlumit, unde plens uxab auribus percipi valet, acutus autem velox est, facileque elabitur, ac
Qua de causa, cum multi conci- a stnunt, mel; eruare possunt trume-rDSalamos, scos , quam pauci R. Quoniam multi securius duce sinim, hoc est,prς entorum, tequulItur,ta dusque incipiunt, in accelerando leni proci: uiua erratur Curiuauius canti lanam aucrinus Ismixtamisi, a,quana lyra R. Quonia
520쪽
& ambo melius miscentur, eum tam humana vox,quam tibis sonus spiritu perficiantur interius ι non sic autem lyrae sonus. Adde, quod tibia
sonitu cognationeque sua errores multos cantilens occultat. Sonus lyrrae, cum tenuis, vocique commisceri
minus idoneus sit, ipse per sese pa- eos, jumque genus sincerum cu-
nodiens, omnes cantilenae errores
posita quasi regula patefacit. Cum
vero multa perperam in cantando
agantur, quod promiscuum ex erra. tis recteque actis prouenit, detersus esse necesse est. Quam ob causam,ctim alius locus fit , qua cibus potus aue transeunt, alius,qua spiramus,ubi grandiorem buccellam deuorauimus, strangulamur R. Quoniam,cum vocalis ari ria iuxta eam sit, qua cibi inserumtur,necessario illa constringitur, ubi iusto ampliorem buccellam deuora. uimus, unde oportet viam spiritui denegari.
Cur inter sensibilia propria solus
sonus bonus, malusve moraliter deis nominari queat, sermonem quippe iracundum. iocosum,lasciuum, pr dentem, subdolum dicimus, non ita colorem, aut odorem, aut saporem , stigusve R.An,quia sonus motu ecficitur, actio vero modis est particeps. Adde,ceterorum sen suum obiecta nostrae libertati non substare, st. cur Si vocem: quq dus responsiones idem valent. Nam tunc etiam, cum vitio vertimus, qui quis odoratus incedat, quod lucernam inferat intempestiue,&c. Ob localem applicationem peccat, non Ob alterailonem odoris,vel lucis, applicatio autem, cum motus localis si t,nostrae lubertati subest. Quam ob causam , cum aliquid procul percutitur, ictum statim ce namus,strepitum lentius audiamus, quanquam una cum ictu strepitus oriatur ii R. Quia visum tenuiorem, amu curiorem,quam auditum habemus. Visus igitur anticipare viis pote acutior potest, auditus, ut crasiasior, lentius suo fungitur munere.
Eadem tues ratio est, cu in auritu. confrictuque nubium, tonitrum &fulgur, non ex aequo percipiamus, sed fulgur primum videamus, post
tonitrum audiamus: quanquam tonitrus una cum filigure incipiat. Nimirum, visus, utpote agilior, lenuior praecurrit,atque anticipat,audio rus, ut crassior de tardior, polim dum sentit. Ita Alexander ista I. Problematum, problem 3 3. qua responsione sentire videtur videndi: actum per emissionem ex oculis pedifici ; quod non ita est: exacta igitur problematis solutio est, etsi tam viden d quam audiendi atiio momenis to elici queat, species tamen audit rias cum motu perii enire ad potem ttam, atque adeo serius, quam visorias, quae in instanti trai1ciunt, qu niam, et si contrario vacent, sobolestamen sunt localis motionis, ut prininde mirum non sit, si moram fa-: ciant in accedendo. Cur infantes, cum modulos auodiunt, primum vagi tu cessent: deinde obdormiscant λ R. Alexander liis bro primo,problemate Iai. ita scribit; Quoniam musica indita a natura animis est, ut ceterae scientiae, neque per doctrinam. ut Plato auctor est, sed per reminiscentiam quidquam acquirimus. Quoties igitur animus
concentum lentit collaptiorem, rei miniscens , ac repetens cogit in fanistem requiescete, permiticendoque sopire, atque demum ab exteriori bus auocare . Sed haec Platonica sunt. Rectius igitur Aristoteles s ctione i s problem. I 8. Cur, inquit, numerIS,modulis,omni bus denique concinedi generibus oblectari cuncti consueuere An quod ratum, Drdinatumque omne secundum naturam est ut merito nos possit oblectare,cuius indicium est,quod, cum omdinate laboramus . bibimus. &e medimus, naturam viresque nostras&seruamus, &augemus; contra vero, cum inordinate agimus. Consonantia autem mistio est, siue temperatio ordinata contrariorum i ter se, proportionemque inuicem custodientium. Itaque vult Arist