장음표시 사용
21쪽
citandum potius accommodum, quam Vt quotidiani nutrimeti loco nostram regionem incolen fibus assumi debeat: quapropter hoc vini genus,Germanis ac Britannis relinquemus.
Egitimo ac naturali vino,nisi aliunde aduecto, qui populi ob caeli frigidiorem intemperiem, aerisque inclementiam carent, aut paucum salte colligunt,fructuariis utuntur. Hoc faciut apud nostriones, Carnutes,Turones, Ce
nomani, atque omnium maxime Neustrii, apud , ...i celsirama aut potudulcia peculiari quodam His nomine appellantur inaorum quae pomis cofi- ἐσμ ciuntur, generali apud Neustrios vocabulo, cy- ' rea aut a citrii mali excellentia, citria, particu
Gmelianiris extrahuntur pirea, quae serbis ac cornis ex- primuntur cormea ac corneliana vocatur,Vt interea exotica palmea, Indicis, nouis insulis familiaria praetermittamus. Frva β' Horum vini generum concoctu faciliora sunt
quod ad exprimendi rationem pertinet quae
Ab .uia fluctibus bene maturis, probeque apparatis, suommdim tempore collectis, ac quandiu opus est asseruatis fui. Nam quorundam generosorum pomorum Mad vinum accommodatiorum, talis est natura, ut iis post vetustatem atque asseruatione ius crescat Dura porroac solida carne pretesta esse opor
22쪽
te ea,ex quibus vinu exprimere cogitas: unde ex curti pendulis, stanceturis,ac passi pomis, etiam si generosa sint, nullum vinu exprimitur: Quemadmodu nec ex generosi piris, sed tantum agrestibus,n insitis, valde acerbis &austeris .Quo fit ut diutius pirea asseruetur, nec ta propte in vim
veniant.Nam quod ob piroru agrestium inopia, ex dulcibus ac generosis exprimitur vinu,id plane est insipidum,atque in vappam protinus abit.
Quod autem attinet ad fructuum, ex quibus citria eliciuntur, species. Expo meis quidem se Pomeas nisunt, quaecunque unica mali specie constant . sit ε .
quae etsi in annum tantum asseruentur, nec tandiu atque pire perdurent delicatiora sunt tamen, ac stomacho longe gratissima. Huius equidem generis sunt heroelia aut heroica , ab huius Gerarata. nominis pomis expressa, ita odorata, ut Cario-rhillo condita esse sentiatur: VerHm in duos tanti menses asseruantur. Ab heroicis, probantur Cmoetica,a pomis eiusde nominis disti: quae v c Metici ducia odorata, atque aurei sunt coloris, sic tale etiam vinum emittunt', quod inter pomea diu tissime asseruatur. At verc cui rubellina poma uertam, rube Iino citrio nomen indiderunt: vinum rubellum ab uvis expressum, calore ac sepore fallens, caput interdum ferit: quamobrem imbecilliori ventriculo non ita commodum est, atque curtinium quod etsi tandiu non asseruetur, ta ciminium.
men est minus insensum. Omnium autem mini-B. iiii.
23쪽
mgelitisi me Rengeletiu,raru quidem id,quemadmoduΛinfrequccia sunt poma, a quibus elicitur,regete lica dicta, quda uno per ramos ordine disposita quemadmodudactili succrescant. Neque verosahgbuiu improbandia est,quod a pago Sado uilliu dicitur. Lum. Omeorum insalubria sunt,minus qui de bar-Fomea in 'eritia, Neu stris inserioribus d Caletiis vulga-
ba atq; acida, ut omphacii aut aceti loco cibis co-wetium diendis potius conferant. His accedunt Relletia ex pomis aregatis δί rubris, veluti parallellis super cortice delineatis expressa,aded ingrati saporis ut sua acerbitate lachrymas excitent. Infima Viurettu. Om Illum sintvluretia, fere lactea, no minus ac lorea ob aquositatem insipiditate contemneta. γ Irea boni Pyreorum porro sana sunt atq; euchima, quar . ., apyri caeram colore reserctibus ceteretea dicuntur,omniumque prima exprimuntur nec ita di
durant. Secundum locum tenent, quae Robert
vocantur: ipse etiam generos , limpida quide cata muscatellinum gustu referant: boce. si ntum afferunt detrimenti, quod caput largius epota feriunt quemadmodum 'uae carisa nominatur, omnium postrema extracta, magnique apud omnes nominis. 'rea insa In salubria sunt,quiex generosis pyris, dulci- insitis extrahutur. Item minimii asserua
ta, russa, piguia, qu que apud quosda pyxis ac po
24쪽
mis simul expressis constatu. Cςterum ventriculo plurimum obest citrium vinum, aut fiuctuarium quod recens, turbuletum, non delacatum atque acidum est. Item quod aqua delibutum loream fructuariam refert. Minime omnium utile, quod ex cornis ac sorbis exprimitur. Vilissimum quod ex prunis sylvestribus quantumuis maturis apud Neustrios inferiores elicitur prunelli Fri tudinis num vocant cui aqua per aliquot menses innatans atque infusa, colorem ac gustum acerbi cuiusdam vini adfert, quo ad sitim aegrotatium extinguendam praecipue utuntur.
Inis cerealibus, hordeo, auena, tritico,ad
I lecti, lupuli floribus,aqua percoctis ac bene despumatis , tuntur nostrates Belgae, hoc est Pi cardi, Germanique inferiores,atque exsuperioribus nonnulli: item Britanni ac Neu strii fere omnes. yae siue illium , siue curmi anti zisbmn.quoria birea reserant, ubique vocantur:plerisque aeutae Hoc autem vini genus , Britannis lon- 'ge omnium excellentissimum ex alica consectum, alia, perfecte coctum, gutalla dicitur: bi- ream duplicem Flandri, Picardi Sere uisiam, aut σε - M.que utam duplicem vocant. Cuius generis dulcis atque admodum limpida lambergensis obhu
ius loci aquae leuitatem ac tenuitatem dicta, VI
num album vulgare minosque generosum , ple-
25쪽
Medi Bezutica, quaru utraq; rubellum vulgare, etiam limpidum, probe fallit. His bireis aut cerealibus vinis lolium interdu saporis gratia admisceri solet,qud linguam palatum altius seriant.Sed ab
hac consurgens ebrietas, praeter nutrimentum, plurimum detrimeti saepius adserre potest. Omnes enim generosae bireae, plus aequo assumptae, sensum atque animum conturbant. Has dum deinlicatiores maiorisque nutrimeti Britannieiscere cogitant,saccaro cinnamomo,ac caryophilio condiunt,ac deinde post multa doliorum exagitationem limpidas reddunt. Flandri, furfure ac inire re pane spissiores facere student, Birembrotiam appellantesci quibus siquando mel atque aromata commiscet, genus aliud veluti hippocratici vini Met cerealis emciunt,quod metam Vocant. Horum igitur vini generum assuetis, conco-
ἰηξῖ-ficilius birea duplex, aut sere uisa esse vide- ., his . tur: postquam Bambergensis ac deinde utalia. Reliqua cerealia nisi limpida atque emedata, flatus generant,renibus ossicivi, venasque obstru- . unt. Quinetiam durae coctionis esse censentur, quaecunque aqua fontana,puteana,stagnate, tu
bida,ac male olente fiunt, seu mentique ac lupuli
Carne S. carnis dis Arnium esculentaru varia est pro caeli aspe- strent ctu, pabulisque animantium natura. MOY
26쪽
tam enim ac declivibus,ouilla viscosior,bubula
durior, caprina delicatior, auium tenerior, co si 'ctiique facilior est Planis,amoenis, ac patetibus, omnes prcte caprinam salubres: Maritimis,ambigunt.Bononiensi enim ac Neustrico,ite etiam Flandrico ad oceanum tractui, succuletior ovilla: quae alioqui Mediterraneis atque Adriaticis oris dura est, ac male olens,nulliusque sere praeter lanarum ministerium usus ut vitulinam ae bubulam iuniorem,eius loco sufficere, Graecis,Hispanis, atque Italis, plerianque sit necesse. Saltuosis aute locis enutrita animalia, nescio quid alie , ni succi prae se serunt. Ferina, ob exercitationem delicatior, quamobrem principum mesas exornare let, maximaque ab iis obseruatione concludi Quinetiam ad caeli aspectum,pabulorumque bonitatem aduertendum esse, vel hoc argu mento percipimus, qudd alias carnes aliis praestare pro quarudam regionum praestantia cernimus: ut quantumuis pingue belgicos atque Aruernicos agros , Francici ac Biturigici excedere,
gustuique amoeniores quadrupedu carnes proferre soleant ad quorum gratiam atque ubertatem accedit Turonense Cenomanicum atque Andegauese solum, delicatissimarum auium foecunditate,cςteras Galliarum partes facile exuperare cognitum. His porro secernendarum carnium notis, domesticam educationem adiicere edistis.
Oportet, quam vel ob conclusa,4 in otio deleta
27쪽
28 DE NVTRIMENTIS animantia,abundantioris excrementi carnes:etsi nonnunquam candidiores, pinguiores tamen, nutrimentique abundantioris producere certissimum est. Omnino autem exeitata, ac sylvestria animalia,cicuribus ac domesticis, carnium salubritate praeferenda esse censeo. Quprum diuersa genera, nuc tande particulatim enumerada sunt. Quaecunque igitur carne teneriore praedita sunt animalia, breuioribus ac mollioribus fibris intertexta, ea concoctu facilia esse existimamus:
veluti sunt ex auibus pulli gallinacei, aut his pauid prouectiores hastodelli, item columbini,
perdicini,anserint,phasianarum,rostrularum,coturnicum, turturum, atque utriusque generis pauonum: quibus passerculos, talaudas nostrates addere possumus. Proceriores aute,per hyemem magis sunt salubres, concoctiique faciliores. Eius generis sunt gallinae februariae quae nodum oua posuertit,aut iis incubauerunt, quarum delicatissimae gallinotae, atq; aded phasianae syl- uestres spost quas capi Cenomanenses, Iran- colini Italici, rostrula iuniores, turdi montanigritiarum nomen retinentes item perdices maculatae ac iuniores nam quae oechiivocantur, capsitque gerunt rubro ac nigro per aures distinctum, minus probantur' item coturnices, turtures,columbi domestici iuniores, fugitivi,cam pestres , vel etiam sylvestres, quos ramarios no- minant, antiquorum palumbos sertasse reseren-
28쪽
et vis et 'tes:addam etiam vinagines, quarum appellatione pluuiarios nostros intelligimus. Quadrupedum vero iuniorum carnes salu- drupebriores sunt,porculi lactentes, cunicelli lepculi sylvestres,aut ex collibus vel montibu , abs f h - tracti, nam cicures brassicam olent. Maioru autem animaliti coctu facilior est arietina castrata pr sertam Francica aut Biturigica .Na,eustrica' Aruernica, Lingoccitonica, atque Allobrogica, minus quidem suaves, fibrisque longioribus, ac durioribus praeditae sunt. Celeriter etiam coquitur vitulina lacte , aut decimalis capellina, iunior, atque obaesa postquam agnina, atque adedasellina etiam lactea, omnium longe delicatissima: cui in serior est, iuuenci autumnalis caro,carnerum Hispani, mangionem Itali, bouillonam nostri vocare consueuerunt. His longe suprema est serina iunior, item porculorum sylvestrium, quibus marcassinorum nome inditum est, atque aded pullorum ceruinorum,aut damarum, quos
phaones aulici nostri appellant. Quicibaria fere omnia, biliosis,melacholicis, ac gracilibus elixa, praepinguibus ac pituitosis assata magis o serui
Difficilius coquuntur in genere prouectiores
omnes carnes, operariis, pugilibus , aut athleti, 'st 'ris
magis quam delicatioribus utiliores: mali autem: I1'
succi sunt, omnia fere aquati caluauium genera: iaet cuiusmodi sunt anates nostrates ,ri nuper ex In
dia aduecti: quibus congeneres sunt farcellae atq;
29쪽
halbrarint,item annieri φ vento abundantiore pleri'; locis reperiatur gallinae lacu stres, fluuia se ae marinit: mergi plungeones vulgus vocat anseres,cygni,butorti, ardeae haerone vulgo di myrostrulae grandiores, qui Curtitii neustriis
oris appellantur . Quinetiam terrestrium auium prouectiores,quaeda durisunt coctionis grues, pauones nostrates Indici, otides,quas otardas dicimus,ltem galli, gallinae, capique veteres ratque ex nemoralium specie, columborum id ge- nus cui bisetorum nomen est: denique quicquid passerum aut auicularum praeter turdos .laudas editur.
ὀ Q Quadrupedum coctu difficilior est, utraque
dinn,earo bubula prouectior post quam aprorum 'or--μμris eorum caro nimium nutrit,vitiosumque sanguinem generat: item boum aratrum iam expertorum, atque his congenerum bubalorum ac syl- uestrium,quos buffatos appellant: quibus vaccinam fere omnem, hircinam,caprinam Veterem, atque ouillam ,eius prςsertim quae gestatoria est, item vervecinam addere oportebit. Proinde qui carnibus aliis,vel ob consuetudinem, vel gulam vescuntur,ut stacorum,coruorum, cornicularum,garrulorum,picarum,&ex quadrupedibus vulpium: iis nulla lex aduersam valetudine prohibere potest. mrte q' Quaedam etiam salubrium animalium partesi ad delicias varie praeparatae, maxime sunt consi-
30쪽
LIBER PRIMvs. 3ι derandae .Harum enim aliae salubres, aliae insalu ceteras mabres esse comperititur quibus etsi plerique non f μ'
utuntur, queadmodum nec externis ipserii, carnosa substantia minus praeditis partibus, nsi sunt
tamen harum permultae reiiciendae Testes enim gallinacearum, an serum, cuniculorum, ae leporum item pullorum atque anserculorum cerebella, pulmo,he par, ventriculus, caput, collum, Mala plurimum probantur. Quadrupedum vero maiorum,Vt agnorum Vitulorum, capelloria, ac iuuencorum glandulae maiores, pr sertim intercordiales phagoae dictae: item capita, linguae, pulmo,cor, Ventriculus,iecur, ac pedes, concoctu facilem nutritionem exhibent: quarum partium apparandi modus, ac condiendi ratio, plurimum pro diuersarum regionum consuetudine ad ventriculi robur facere solet. Qitae verogulae atque appetentiae irritandae Insaliaris causa assum utur, veluti sunt perniones mogun μη μυμ,
tini, lumbi ac linguae bubulae insumatae, item e
des, aures, rostra porcorum,ita condita, ut ad vini nefas accedant, potius quam ad nutritionem assumantur: hqc verd relicta potius quam comesta magis prodesse existimamus. Quibus adiungemus aponum, rostrularum,ac cuniculorsi capita prunis candentibus, aut craticulis exassata: anserum prouectiorum corda veruculis tosta,atiaque huius generis caetera.