Caroli Stephani, De Nutrimentis, ad Baillyum, libri tres

발행: 1550년

분량: 175페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

DE NUTRIMENTIS

Pasticia carnium.

Papiria. Ihil vetat quominus pasta conelii ras,atque incoctas carnes pasticia vocemus, nostris potius quam Italis frequentia: quori usum pro coclusorum edulioru natura, condiendique ratione varium esse duximus. Nam quaecunque ex his maius habent perspiraculum ea quidem suaviora,coctiique faciliora sunt,'iaeadmodum&quae pipere ac gingibere condiuntur, multi calidiora Pusillorum igitur, columborum , turturum ac coturnicum bene medullata pasticia, cinnamomo ac nuce myrepsica conspersa vel vitulina minutissime contusa,vitellisque Duorti, passulis, grossulis, omphacinae granis codita: vel quae vitulino pectore,aut capo teneriore cum albo iure fiunt,apprimὸ iis comoda esse censemus.

quorum ventriculus per aetatem, temperiem,regionem,atque anni tempus, satis firmus ac robustus est. Quibus addemus ex vitulorum glandulis maioribus ac tenerioribus, phago is appellatis, consecta bouis medullae frustis inspersis quorum quae thymis,hoc est, glandulis medii pectoris intercardiales vocant fiunt,ut sunt deli , catissimi gustus,sic omnibus ex aequo bene tau-.bria esse putamus. Verumetiam , quae ex ovium linguis medullae innatatibus, modico cinnamomo ac myrepsica c5spersis,ac bene coctis hyemalibus ientaculis post D. Remigii proponuntur,

32쪽

ea etiam coctu facilia esse cusemus, modo ne lin. guae bubulae aut carnis quidpiam recipiant: p nisque usti mica, vino ac pipere delibuta inebri

en tuta alaudarum autem aut passerculoru ex hippocratico pasticia,frigidis,languidioribusque vel

triculis commoda esse non dubitarim, ut etiam venere quemadmodum vervecis aut cerui testes pasta conclusi)excitare existimet. Ait quae aquatit eas aves pasticia recipitit,anseres,anates: quos halbrannos& sarcellios vocamus, melanchol cum in corpore succum excitant: quod idem te porinam spinam ac coxas pasta reconditas efficere censent,sed multd id quidem minus. ., Haud ita salubria sunt, quae eripam ias apri P Riciadem inclusam recipiunt siue sit maiorum, siue etiam minorum quadrupedum cineritia postea opertorum . Omnium maxime cacochyma quae

ouillam bubulam sepoliis conditam admittunt,vel ipsis etiam operariis inutilia.

Infarcha carnium.

Omminutas aute carnes,lierbulis, aromatis,uitellis,passulis, castaneis, atque inter' dum napolliniade c5ditais, ollis in farctas, ac bene despumatasimodd serina sint,vitulinet, io uillae,aut delicatisrum auium non minus sanis eoctu faciles esse existimamqs atquec as quae pa ni contrito, ves eloto in aegrotantium comm6dum permiscentur: etenim labore dentibus adi l

33쪽

munt, celerni' subigsitur,ac suos succos proni ptius in venis deponunt. Quo minus nairandum est, si cIicatiorum ac cuticulae inseruientium mensas interdu festiuiores reddant. At quae pullorum aut prouectiorum auium ventri, additis

passulis, herbissique bene olentibus iniiciutur, ut cum iisdem assentur aut elixentur satis sana quidem ex apparandi modo mihi videntur, si prius

frigantur, aut leuem ebullitionem sentiant tum ad meliorem despumatione, tum qudd alterius sint naturia ea cui iniiciti tur carne. Sunt qui castaneis, passulis, ac prunis Damascenis contritas carne herbulis admisceant, atque ita anserculos inserciant, quod est consuetudini permittedum. Verum quae caprino,agnino,aut vitulino capiti, cum cotrito ipsorum cerebro, saccaro, ac croco codita, deinde frigutur, queadmodu nihil nocet,

sic parum etiam prodesse possunt. Quae ver&vitulino pectori intercluduturi modo prius essesebuerint,haud insuauia mihi videntur quemadmodum 'uς ventriculis ovillis inserta elixantur,moddie caseum recipiant, aut eo nisi generisphia roso inspergatur. Capum veterem,parum ebul- si litum,ac deinde ossium exemptoru loco sua carne herbulis atque aromatis condita, coqui industria bene in farctsi, phiala vitrea, ita ut caput ex re conclusum , calidis cineribus, lentoque igni percoctum non modJapprobarim,sed inter cibos omnium longe delicatissimos adduxerim,

34쪽

M vis 3 quo post resumptiuum, qui quotidie emuit,succum ebibitum,confracta ad extremu phiala, cibi delicati silmi loco nobiliores, si sunt. Mali succi sunt intestina sanguine suillo aro Dis ramatis ac zepis condito in farct a sanguiculos aut tis ςῶbuldones vocat item colon suillum reliquis intestinis tenuioribus vestem praebes, qui cibus edquidem deterior est, quo carnis laciniis recipit. Crudos enim succos generat, difficile coquitur, vena' plurimuin fiat. Hoc aliquato minus noxiae esse videntur lucanicae Venetae, cervellatoruMediolanensibus, Godi uelloru Lugdunensibus, caeteris Gallis falsidiarum nomen retinetes quae siquidem vitellinis tenuissime comminutis, aromate probe cotemperatis, ac croco conditis fiant,parum adserui incommodi, modὼ parcior earum sit usus: nam quae suillam aut bubulam

continent, prorsus laedunt. ut interim Andollias Trecanas,ac Cenomaneses omittere non videar:

quarum pinguitudo salis copia, meo iudicio nihil optimi succi adserre potest.

Condimenta carnium.

condimentisi salsas ab usitatissimo condi salse

mentorum omnium sale nostri vocant etsi non indigeat fames ad delicias tame,ac de iecta appetentiae resumptione , vel tenuioris fortunae quiuis utitur. Horualia vulgaria sunt, sale,

omphacio, aceto, saluta, hyssopo, sapa, defruto,

35쪽

3s DE v TRIMENTIS caeterisque huius generis composita alia exqui-sta, atque aliunde usurpatis aromatis, ac succis constantia: non ullis quidem fiigidis, limonum,

citriorum, aurengiorum, punicorum: aliis verdeatissis,cinnamomo,cario phyllo, myrepsica,pipere,gingibere quae non unqua saccaro, aut interducroco,Vel aceto macerata, lautiores nobilioru mesas exornares lent. Atq 'ςc quide cum ratione ac mcsura suis temporibus,suaq teperie, atq; aetate exhibita, partim os ventriculi recreat, partim etiam coctionem adiuuat. In quem usumolaod, Olim excogitatum est a Galeno diacodion, dia-hisis cydonion, diatrion pipereon reliqui praeter- Distris puluere a recentioribus medicis descripti, ps r ρ' quibus saccaro delibutis ,rosacea,aut aliquo Optimo iure liquidioribus factis , nihil aeque delicatum esse comperitur. Verum quae codimenta piper,gingiber,cardamomum,nucisque myraepsicae vaginam macis appellatam , aut etiam nuclei

medulla recipiunt,eafigidissimos ae pituitoses per hyemem magis afficere solet, eosque qui regiones occiduas atq; hiperboreas incolunt: qua

propterea cuiuis temere proponeremo est opus:

aromaticasque pulveribus aetna cautionesten

Albis. dum est: quorum qui ducis albus appellatur Ducis parce exhibitus coctioni admodum prodest.Pi-rsem peris autem aut specierum,hoc est calidiorum4- romatum dictus , hepatis caliditatem propemodum igneam reddit. Quoamobrem Germanis in-

36쪽

inferioribus Britannisque relinquemus,quorum alii butyro, vino, itho, ac micae panis aromata

commiscent: alii saccaro,aut cinnamomo, generosi vini dulcedinem, ad aeris Egidioris emendationem, potius quam corporis salubritate auis gere selent. Proinde qui aceto copiosiore atque reum optimo siue sit sambucinum, siue rosaceum,aut ρ' moi cariophyllatum Istos cibos ad appetentiam copiosius ac quotidie codunt, curiose mea quidem

sententia facere videtur: nam utrefiigerat acetum, quu tribus unciis ieiuno ventriculo assumptum, aeque sere aluum ducere, atque scammOnium percipiatur ' Omphacium vetus iustulis o b ci gratiam adfert,reliquisque cibis quos ad delicias cupimus esse suaviores: musteum ac nouum insat, vetriculum defatigat, atque intestinis mur

mur excitat.

Insalubria sunt ea condimeta, quae sinapis at o dimetaque herbae triticeae succum recipiunt,hoc saliam viridem,illud sinapidium vocat: quod sapa commoderatum it Diuionensibus atque Andegauensibus moris est etsi delicatius , tamen est ventriculo noxium . Hoc autem noluit Galenus in suo diacito nitem inserere, maluitque huic piper inspergere Proinde queadmodum antiquorum oxygarum a medicis ob acetum diuriam Oaenaia. quae prorsus cacochyma sunt reprobatur: sic

etiam Italorum alliata, Iotharingoru murot Alliata. ta,Oxygaressere resp5dens,minus ventriculo co-Movit . C. iii.

37쪽

38 DE v TRIMENT Ismoda esse iudicantur: Sc quod dolorem capitis excitent, quod utiles spiritus tetro vapore inficiant. Quaecunque enim caepam, porrum, allium, Manethum recipiunt condimenta,ea tonstrinis ac cerdonibus magis esse comoda censemus,mut delicatiorum Edensis offerri debeant.

Ouae OV , non ullorum animalium sanguis semine conspersus , ad sui generis procreationem a natura nitidis membranulis, candidoque putamine conclusus, nostroru corporum nutritioni ex quibusdam auibus hausta,maxime conserunt nullo enim negotio inventre conficiuntur, si recentia sint, sorbilia, parum cocta,ex gallinis iunioribus,phasianis,aut perdicibus de- δε-- t ' sumpta: quorum loge delicatissima quae subuentanea dicuntur . Neque enim audiendos eos esse censeo, qui oua in ventriculo cito coputrescere, biliosis noeere, calculsimque excitare praedicet: hoc enim de nimium cossis, frixis,aut alio quouis pacto apparatis intelligi debet: quod aeque dereliquis cibariorum generibus dici potest. o ;ul. minus salubria sunt, coctiique magis contu-

rubrio. macia,anserina, anatina, nostrorum atque etiam Indicorum pauonum quibus etiam struthiocamelina, ac testudinum oua adiiciemus: quς, febrietibus magno malo sunt, sic sanis sebrem excitare putantur.

38쪽

Laco 1 porro adiumenti lac quadrupedum homi

nibus adserre posse existimamus, quod auium quorundam ab his animalium oua: trunisque enim existimamus esse sanguinem animalis

in hanc formam a natura commutatum, ovorumtamen diligentius custoditum: quae quia ob incubationem extra serri necessarium fuit,duriore perculo a natura communita sunt illud verdqudd ad educti foetus, vel corporis nostri nutritionem in corpore asseruari oportuit, molliore glanduloso, corporisq; superficiem no excedente conceptaculo cotineri fuit omnino igitur lae ouum sanguis est animalis a priore forma, nam turae labore atque artificio, post animalis, a quo productus est speciem, nobis etiam alendis idoneus. Quamobre recte quidem a Galeno dictum est, Omnium quae nos nutriunt cibariorum lac bene selectum,optimum in corpore succum eunerare, facillime confici,atque eo unde profectu i est sanguinis, promptissime redire Quinminus mirandum est, si queadmodum de Plutarchi Sos strato audimus , Scoti atque Hiberni ob sui lactis usum ferocem, robustumque corporis habi tum induere conspiciantur. Seligendum igitur est reces mulctum, vaccinum , pingue , nullum a dulcedine saporem habens: eo maxime tempore quo laetissima ac sce- C. uiti

39쪽

e undissima pabula esse solEnt.a vaccino caprinuestitile,inde vero asininum, quod omnium concoctu secillimum est. Horum autem ouillum ac bubalinum deterrimum, ac magis nocuum . num hoc praeterea in omni lactis genere obseruandum est, ne quemadmodum docuit Hippocrates caput dolentibus,aut ex labore aestuantibus porrigatur me praeterea sit vetus,aut pridem demulctum neve nigrices,aut flauescat: nam haec inter vaccini lactis genera coctu difficiliora fiant. Maxime autem nocet; quod recoctum aut plus aequo feruefactui triticu aut orizam admittit, quodque caepis,ac croco conditur,atque ex far,na triticea in polentam cogitur.

Cremor lactis.

Ac, inultifariam in nostrum usum cogitur atq; asseruatur. Aut enim eius crem0re panes fiunt, aut delicatissima post cremorem substantia, butyrume aut tota fere coacta,caseus. -ονu, Cremor autem Iactis per aetate in paniculos coactus,recens,minimum acidus,facile biliosis co- . quitur: aut etiam pultis modo liquidus, excochleari haustus, vel fictili vasculla ita exceptus, ut G pμtta crustam fecerit: capti lactis Veneti nominant. Itineri iuncis intertextis occluditur, ut substatiae durioris, sic alimenti minimu utilis esse comperitur. At frixus, ct saccaro conditus, aut pasta in turtM formam conclusus, secundis ac postre-

40쪽

inis mensis cu bellariis assumptiis ventrieulo laborem adfert, quamobrem robustioribus ac ca- uidioribus magis consert.

Butyrum.

Vtyrum autem,etsi quemadmoduoleum βμο . II ventriculo biliosiore promptissime fiam mam concipiat tamen reces, atque ex lacte iuniore,e quo nullus detractus fuerit cremor,bene confectui cuiusmodi an uianum nostru est

primis mensis assumptum prodest. Nam praeterquam quod aluum lubrica facit, plurimu etiam vel Flamigis ac Neu striis testibus nutrire conspicitur .Huius quidem generis optimii est, quod

a Calendis Maii ad Iulias nostro coelo offertur. Sale autem conditum atque asseruatum potius iustulis ac condimetis idoneum est, quam ut crudum assumi debeat. Tale quidem Fracicum maxime probatur, quo Neu stricum,marinum nescio quid ex animalium pabulo redolens deinde Flandricum,ac postrem c Britannicum. Multum enim facit ad butyri bonitatem atque excellentiam pascuorum nobilitas atque ubertas. In salubre estolidum album acquodcun. 'NT' que praeter naturam se habet. Caprinum verὼ,ouillum,aut bubalinum hoc loco nihil moramur.

CAseus, formaginis antiquum Catonis οὐ mago. cabulum hodie retinens, tota lactis optimi

SEARCH

MENU NAVIGATION