장음표시 사용
21쪽
Ioseeudo libro de Methodis eap. 7.&8. de A deatur, est ordine in singulare ut praesta . clarauimus. Videntur autem haec, quae de istimo,&ad id quod vult,docendum acco naturae imitatione aduersarius dicit, magis modatisiimor in Timaeo autem non est ob ν-isi proprie disciplinis operatricibus accomo szurum proponia Platone sexu adum ordI dari, na operationi naturae familior est ope-i nem compositiuum,eudemque seruari, quu ratio nostr quam nostra omitemplatio. - primis principiis auspicetur. Quod verogo ficut operatio naturae procedit ordine adsensuum ordinem attinet, certum est compositis artis quoq; operatio composi Aristotelem de Platonem, &in uicenam sertiuaerit,restat igitur,ut praeuia meditatio uasse ordinem facilioris doctrinae, nam proni naturae,&ordini intεtionis ut ille vocat, diuersis ipsorum sententiis alio etia S alio ipsa artis doctrina respondeat,quae similiter ordine uti in sensuum dispositione debue sit resolutiva, Ahaerone orata resolutivus runt Atistotelio consilium in ea parte se- ista est imitationaturae, nee tamen eius stoeus B cundi de Anima erat, docere quomodo fiati Maestimitari naturam, sed inuenire principia, operatio sensuum,eamque heri per actione μ' unde sumatur operationis initium:ad ea n ouiecti in organum sensus per medii Hoc inuenienda imitatur naturam.quae similiter proposito scopo ordiendum fuit a uis ueexicognitione finis videtur inuenire pria notior in quo haec maximὸcospicua sunt, et pia Dareum argumentum,quod Metam intactu definendnm, in quo ignotissima. physica aduersarius umit, ego non amplius Plato vero qui non putauit, uisione fieri per lan &captiosum dicam, ut alia sed potius receptionem speciei in organo, sed perr
efficacissimum ad ipsius sentetiam everten diorum emissionem quem operationis mo- 'unddam:ut enim in praestutia ei condonemus, dum in aliis sensibus non considerauit, non zzz quod eadem natura ordinis de quo sermo fuit hac ratione coactus auspicari a visu.
nobis est institutus ad diuersas quo si disci Avicenna uero in sexto lib. naturalium in i
plinas inter se conseretidas, ac disponend Opita tactu, quia puratin eo non eliseuecsia, et, extendatur,argumentum hoc prome egre sirium medium, sed tactilia sine titio medio.
sie facit, nam utaturam rerum spectemus avre in organum tactus reiicit aute adi -
Metaph. est de rebus primis ideoq; vocatur tinium locum tractationem de uisu tanquLptima philosophia sed non id est prima disicillimam, quod ex eius prolixitate
ordine doctrinae iis ipsum nomen demon gnosci potest in ea nanque distus e tractae Matiquum post naturalem ddueenda fit:in illam controuersiam,an uisio fiat per radi ea igitur patet . ordinem doctrinae melioris rum emissionem, an per receptione species, esse , ut Metaplayllea post naturalem scien Malia multa , quae difficulaatta plena sunt. tiam discatur,quum tamen sit secundumna At uero non solum apud diuersos auth
tumuli prima Philasulii , quare modo res, sed etiam apud eundem notare possis
ctrinae ordinem naturae non sequitur.Sume mus, uariatum esse earundem rerii ordinεbat deinde aduersarius argumεeum extra ob faciliorem doctrinam pro diversis occa-ctatione, sens sinam Plato &Anicenm Vsonibus scopisque scribentis:hoen innuestu inceperunti iacti, ultimo loco egerunt suit in muto cap. quinti libri demitto an iis de uisulcoera Aristoteles incepit a uisu, de malium, quod declarauimus in e nanctuari in tactu i ergo id solum omnes respexe Atili et asseritis modo anteponere Iomiare, ut naturae ordinem seruarent, quia uter nem brutis, modo postponeres de sensibus
iue est ordo naturae, at non sque uterq; es etiam idem Aristoteles egit tum in secundo et ordo cognitionis. Osirinae etiam uia libro de Anima,tum in lib.de Sensuiniensi-- Aristoteles ne coeptum nature ordinem de libus, non tamen eodem p rni dine na ierat, praeponito factum gustui, licet gustus utrobique dat primunt locum v I I secun-
sit notior nobis olfactui. In hoc argumento dum auditui sed quum in se 'trii dolib. de illud primo miratus sum, quod aduersarius uim posuisset in tertio loco tali actum, indicati Platonem in sensibus ordinem natur maeto gustum, tamen in libre te bensu, seruas quum in cap. 3. sui quinti gradus Milibus tertio loco de guli loquitur , α. neget Platonem in scientiis tradendis ordi quarto autem loco de olfayu quod quar cnem seruare uoluisse . hoc enim si veru est, tione factum sit, non est disti cile videre, si dicere possum,non esse vix lenientem ordia scopum, Sartificium Aristotelis penetre-nem 4 Platone seruatum in consideratione mus, nec sicco pede omnia percurramus: sensuum, propterea ordine uti noluit:at seruat .n utrobiq; Aristo es ordinem sa- tamen mihi non suis constat, Platovem in cilioris doctrinae sed non habet utrobique sitis libris ita, ut uir iste putat,doctrinae or eunde scopum: nam in a. lib. de Animai dinem neglexisse quinimo si eos legamus, cere uolens,insio fiat operatio sensuum,m- notare saei lypossumus, eum tanto cum ar te ponit olfactu ui grastui, quia in Oltactu ma-tiscio nos sensim ad suae sententi, confesta nifestius est operationem fieri per actionesionem perducetre, ut nefari non polle ui odoris iii orsanti peracrem diu: ingustii auic;
22쪽
autem latentior est hie operationis modus, A efficacissime impugnare nititur, quod ordo '' Η'scut etiam intactu,quoniam in his duobus doctrin Histinerem nostram cognitionem,
sensit, videtur operatio sine ullo medio fie semper rejiciat, hoc potissimum argumen I, rimis. ri. At in libro de Sensuin sensilibus non est to, utens, quod quando Propter nostra n co S. - . amplius Aristotelis consiliuni loqui demo gnitionem, ut ego dico, deseritur ordo uatudo rapierationis, sed de ipsa se iis illii in tibi e rae, tunc seruatur ordo cognitionis consu-ctorum natura, ideo ob taciliorem doctrina sae, sed non ordo cognitionis distinctae , hiς alium inter hos duos sensus ordinem serua enim est ipse ordo naturae, itaque ego ait uter Nioniana enim minima ira inter caetera riim duorum confiteri cogor , vel ordinem animalia vim odorandi homo habet, proin doctrinae non semper dirigi ad nostram co- de debili admodum cognitione odorii prase nitionem distinctam Vel sit semper, sequi et dirus est: aporii malitem magnam habet o semper ordinem naturae, sed ad hoc ora pletitiam, quum valιdii Simum habeat se iasium B nissime a me responsum est, qui silentini gustus,ouid Aristoristaeuit prius de sapore amethodus cognitionem faciat ignoti ex aetere, quam de odore, ut ex cognitione a noto, non ordo, ideo de sola ne thodo, non porum, qui taciliores cognHuiunt, nos iaci de ordine et ficacitate in habet argii mentum lius inodorum cognitionem perduceret, hi hoc quomodo aurem possit ordo doctrinae namqile ex odoribus cognoscuntur ratio seruari contrarius ordini naturae, respiciens haec iὲo a me excogitata est, sed tum ipsa per tamen nostram cognitionem disti notam,&se satis iani sesta, tum ab ipsomet Aristote in suo genere perfectam, iam satis declara Ie ibi adducta ut videre es in initio quarti tum ac demonstratum a nobis est: noli est Sinii inti cap. eius libri, dici cnim esse ean quod eade, quae antea diximus, repetamus. deni ferme affectionum odorem saporem, public igitur breuiter dictimus, in via quidem sed saporem esse notiorem, ex aporibus doctrinae omnem processum distinctae nostrae ducit nos in cognitione in odorum. Hincia cognitionis imitari natura. omnem pro-ter, debile inel cis illi r ara Obiecit Olic, quan cellum imitantem l alii ram esse processum
dociliquit,praeponitur ab Aristotele in sucum nostrae distinctet cognitionis: at in ordine dQdo libro de Anima olfactus gustui quamuis riuat hoc negandum est, quum detur ordo
it notior, quare uni seruat ordine in lacilio in seruiens distinctae nostrae cogitationi quiris doctrinae: nos ensim iam diximus,u rior non est ordo naturae. Nititur praeterea illud
4bi offerri olfactum glisthi, in libro autem de euertere, quod ego dixi, ordinem sumi a naSE I uin se lilitibus ignot ore in ob id iii re ibi lira rerum v chel iustu nil arilli, utiturque prepo . ait, hic vero postponit, facilioris do duobus argumctis, qlior uinquaenam iit vis, restitiae gratia.Sed dicat ipse quaeso qitemna ego satis intelligere neq)aeo Primit inquiri P - εtiira ,rdinem seruauerit in libro de Sensu aliud esse ordine n si inii a nostro cognoscendi sensilibus Aristot is ordinem persectio di modo, aliud esse sumi ex natura rerum, nis,an ordinem originis ordinem originis Vt eognoscendarum . quoniam ordo nosteri 2 dicere non potest,mini in incipiat i iis , si incognoscendi a natura tulinc distinctus est, μαὰ - ὰ quide pristius origine lacnus est, deinde gu quali dicat pugnare inter se haec duo, ordi m
nus, sed neque ordinem perfectionis. qu, nem sumi a nostro modo cognoscendi, si ' 'ta
etsi visu in de auditum caeteris anteponit. ta mi a natura rerum, ut a nobis cognoscenda- mei praeponit gustu moliactui, imperiectio rum, quae tamen ego vera simul ellirasserui, rem perrectiori neuter itaque naturae ordo videtur itaque hoc tanquam per se notu inseruatur, sed tardo tamen facilioris cogni eo astitii ere, ouod idem sit sumi absolute attoni 'turmeni in in reliquissensib. eodem natura rerum prout sunt, sumianatura ordine uti voluerit, quo in secundo lib. de rerum prout in Obis cognoscendae sunt: qua An in .ivsias est, tamen in his duobus ratio re mihi nunc respondentis officio fungenti facilioris doctrinae coegit eum contrario or sacellit hoc negare, eiusque probatione ex sine uti, ut etiam de homine,ac citeris ani quirere, at quoniam non disputandi ratum,n scilli iis ipsi in i fecisse notauimus in libris Ε sed declaratidae veritatis gratia lianc pro- demittoria an iriali uin uinciam suscepi, libet pauci Mnieae clatentiae rationem, qua omnis difficultas tollatur, IX. adducere. iam ante dict i est, dari aliqua ali-s --.
- Ο ovibus natura priora, quae lanie eorunm Zu-
si se iniquHam literi, forinent oenon sunt,in his igitur dico non esse vece . - μή πιπιο . sarium, ut ordo, quo cognostendae sunt sit ille ipse ordo, quo secundiari naturam di-C Oluenda etiam sunt quedam alia aduer sposita sunt: nam stirpes sint natura pri0ressa, p, , di sarii argumenta, quibus ille ad maiorem animalibus at quatenus nobis meliosccndet mee sententie oppugnationem aliaquq dam proponuntur, sunt animaliou igno xiς ς
23쪽
est plantarum , ea est animalium conditio S iniatur: quum enim plures id necessariun es naturii, uta iobis facilius animalia quam se dixerint,in ego hanc eorum sententiani plantae cognoscatur, ideoque exanimalium confauerim , aduersarius anile in in i ii 'ia . notitia facilius in plantarum cognitionem am comprobare,dc argumenta. qui Oiis ducamur: Ita labstatiae, Laiateria abiuncta aduersus eam usus sum, soluere nitit hir; in priores natura sunt, ct absolute notiores gna tame eius disputationis pars ni ilia qui- substat itiis corporeis,attamen ut cognosce dem ad rem pertinere non videtur, cliti in Ildaea nobis sunt xliae,&illae,etiam distincta te id quod ego non dixi,mihi attrubii ere , I- cognitione, praesiipponunt necessario incor de arair imnaci cui iis contrarium dixi. ulla dporeae substanti cognitas iam esse substan enim , mnis ordo ad nunt aliquem finem tias corporales, quoniam vel illae harucati dirigatur, ego quidem nuquam negaui, scd sae non sunt apud Aristotelem, vel si sunt, tra aperte asserui in o .cap. secundi libri de Mescendunt limites scientiae naturalis quare B thodis finem omnis ordinis esse cogniti
xij si ignoratis possunt in scientia natu tali nem compositiui quidem absolute cogni- substantiae corporce in suo genere persecte tionem,resoluti ui autem cognitionem alti cognosci, charum distincta cogit itio nos quae nos ad operandum quantum fieri pos-duore potest ad incorporearum cognitio sit,idoneos reddatiquum enim ordo instru-nem: non est igitur tu illis idem ordo , quo mentum sit,eius natura absque dubio a fine sunt, quo nobis cognoscendae proponun pedere debet, sed quoniam hinc colligitur,tur. In rebus vero mi id sub Istram onera ordinem respicere terminum, adclud in lititionem cadun adhuc clarior res est 'u'm git ut, tanquam ineni sed ion terminis , a enimno absolutEeognoscendae a nobis sint quo ordinis initium sumitur, ob id ego in
sed solum propter operatio. te in no . Ustne secundo ac tertio cap. se fundi libri me-cesscivi quem ordinem habent in natura,e thodis in hoc tantum aliorum sententiam cognitione habeaor immo necesse in vino in termino. quo dicentes eae ordinis mea habeant: nam si eundem ita diri dica iHis deue talem conclitione iii ut ab uno ex et iiii ci medio tollimus oui nesciuiutinodi sic teli orinae sumatur, praecipuam enuntii . t Ucnas, quemadmodum in capis secnndi libri ordinis disserentiam exiinimare Viii tur, de Methodis se molis rati imi liis igitur mim ex ea disterentias ad ordine in ii spe- patet, non eue verum id, quod aduersarius cies diuidendum tiauierint. De ii ciπc ab ii es obatione sumit, eadem is rerum solo aduersus ilios eo in loco dispo Miri senaturam si int,is ut cognoscendae a nobis ilesiuitio ordini q. an nece me lit ipli in lem fiant. Alterum eius argumentum est, non re per sumi ab uno ostenditq; id non cite ite ioὸ dicimus , ordinem sumi a natura rerum farium.Qiiod igitur argumenta,quae abas ut cognosce darum, quia redi inlicativa quae uersari ad hoc intringe dum a uiri,cta uiar,sgnificat per se, debet cadere super natura, resposiones quibns ad mea ar uia, .ltra non supra cognitionem nostram, nempe ut sus est,Vanae ac debiles sint, breui bivs dcci dicamus, ordinem nimi a tiaraua rerum quam remus. Primo loco adducit verba Aristo tui. tenus eii natura rerum, non quatenus ino in quinto Metaphys. contex. io. ubi dicit, ad ' θ' bis cognoscendae sunt, quoniam mensura sit ordinis es.ntiam pertinere, ut omnia seco, menda est a natura rerum, non a nostro mo dum rationem distetit ab aliquo uno de temdo cognoscendi. Sed quam vim hoc arguine minato: similiter in coni. a. Lib. I a. Inquietum habeat, si modo argumctum dicendum omnia in uniuerso cile coordinata ad unum. est. tim vivi o in eoenina petitur principiis, Secundo utitur ratione lic Orii includit a. di sumitur id, quod probandum erat God rationem posterioris ad prius S recellum
.nim dictio duplicativa cadere debeat sv qtiendam posterioris a priore hic autem inpra rerum naturam ct haec sit nuns ira ordi iesuram aliquam expoliuit. ciu uisura denis doctrinae, haec o innia nos ne anaus,quu et esse quid 'vnum, ac uni pIex, ut habetur
nil aliud significent, quam idipium, de quo in to Metaphys contexe. 4 ergo illud, a
inpr senti contro-rsamur quo sumitur,lensura ordinis , lebet esset
unum id. e confirntiatur aut horitate Arist. T . o. Metapbys. context. 7. dicentis in omn1 genere vitam reperiri naturam,quae sit me Aro ita aduersaras, quod conitis ordinis sit, iura omnium illius generis at scientia o
Histium sumatur ab νηο, meus dine praedita unum quoddam est scibilium
res 'siones ad τι menta geniis, omnia igitur in scientia referri de--tboris . hent ad unum primum. r. adsit aliorsi mensura. Tertio ita argumcntatur omnis or- SEquitur altera ordinis conditie, eonfide do est ratio, ut habetur in contex. I . Ο - , rauda, an sit necessarium doelientiale ora iii Phys at ratio est duorum inter se resperi
24쪽
mentorum ergo debet esse unum aliquod Aprimum, quod referatur ad secundum,&ita deinceps, quare necessarium est auspicari ab uno. Quarto inquit Illa quae ordinantur, vel sunt finita, vel sunt intinita mon in- sinita,ergo finita, ergo habent primum, idque vel unum est vel plura si mum iam ha beo id , quod volo ut plura, ea vel ordinem inter se habent, vel non habent ii habent, Ago exordium sumitur ab uno: si vero non
habent, neces est ea tenur locum unius. dc unum gradunt constituere , ut elamenta in
HAee omnia dialectice dicta esse cognoscentur, facileque euan eicent, si duo, quibus aduersarius inniti videtur, heii etelligantura Unum est, quisnam sit cuiusqu .disciplinae filiis alterum vero , quoditan ait alluc quod totius disciplina mensura laici, Grammatica sunt tanquam unum. iacqn- s eurisdiaec enim ab aduersario in tota hac sua stituunt ii illa disciplina primum gradum. disputatione tanguntur quiuem, sed itale si e prima principia iii scientia naturali su iit instar unius immodicit inter illa ordinem esse, nana alio modo materia est prima, alio modo prima est forma, ut dicitur in initioseeundi de Partibus animalium: sed inquit
consueuit Aristoteles priino loco destitateria verba facere, tanquam de priore secundum ordinem originis. Tandem sic argumentatur Omnis ordo finem habet,ad que
dirigitur hoc enim dempto euanescit et cu- ulter,ac licco pede, ut potius dubiu aliquod in ipsa re ponere, ac tenebras veritati offundere apta sint, quam vi aliquis i ide inrelli. gere queat, quis in singula disciplina leo pus, quae uernensura dicenda sit. Nos igitur V -- cia mensura ordientes, dicimus mensura proeprie in quantitatibus dici, in reliquis, ero ρ improprie. Sper qualidam similitudinem V
eamque inscientiis nullani esse aliam quassi subiectum ipsum. in artibu vero finem, quai usque autem disciplinae unus est finis, ergo scientiarum subiecto propc rtione retpol de ratione ordinis est, ut omnia referantur.' det mensura etiam una ac si pleat in uno
ad unum quare falsum est id, quod ego de ordine resolutivo dixi, esse in eo per accidens ut ab uno fine initi lim sum atra, quum .potius dicendum sit id esse necessarium. Sic etiam inquit manifestu est in ordine conis
positivo omnia a Luniim inena diriga, qui in proce iniis scienciarum proponi sulet Niti - tur etiam argumenta inca seluerer prunum ista is quidem argum latus sum ex multarum di-αε-- chilinarum obseri attoni in quintra xx--
.dia i sumitur a pluribus, non ab in , ut in -scientia naturali initium sumitur, pluri bus principiis , de aristoteles de plui ibus dum proponit, non de vias principio . . Sic in arte medica nivit initium suu ipserunt ab clementis, quae sunt plura, non unu , sic Grammaticae initium sumitur non ab inalittera, sed pluribus: Ad lime ipse respondet, illa plura principia fungi officio unius, ct
unum gradum coiistituere quare perinde eltae si initium sumatur ab uno, ut ante dictum est . Dei iide id confirmaui authoritate Aristotelis in calce primi libri Posteriorum, ubi inquit scientiam esse, nam a subie
quoque genere esse debet lic lubre ciem idivna scientia unum est res ionicvnum principi uin, neque affectio una uum Arillo teles in calae primi libri tosterioru testetis r posse in una scientia plura priucipia, pluraq4.e a cidentia considerari a iiDn plura sublicia. Quoniam igitur tria haec sunt in qui biis solis omnis scientia versatur, subiectum, prinis pia accidetia, ct in nullo istorum rei Hai .ritur unitas, nisi subie dio, certum este debet.
nil esse in scientia . cetrio similitudine ,
D ac proportione quadam dici mensura co terorum possit, nisi soliim subiectum etiam ea ratione sismpIex, quatenus ab uno eonsiderandi modo conlii tuitur, & unius est murae, quae per unam definitionem fignificatur, pendentque ab eo coetera On nia, quoniam nihil iis . scientia conliderari
potest, quod eius aliquid non sit, siue pri
.cipium, siue assectio, siue species si ii niam. Igitur subiectum vitum simplexque exissens eum habet locum in scientia, ut per solam adipium relationem caetera ornini via iudicemus, an ad scientiam illam pertiscio uno, non ab uno principio , quum plura ne aut , in nou pertineant, iure mensura Om-
in eadem si ieritia principia esse possint. Ad hoc ipse respondet ristotelem ibi non de iis quae ad ordinem sed de ij quae ad unitatem scientiae requiruntur, verba sacere,
quare nullum inde argumentum de ordine sumi potest, propterea quod unitas scientiae,
ut est istentia, ct ut est ordo, non idem est. nium in scientia illa appellari potest. Idem
de artium sine dicendi, est: quum enim eundem locum in arte obtineat, quem in scientia subicctum, ab eoque tota ars pendeat simili ratione mensura coeterorum dicit test. Sed de scopo disciplinarum non ita cla d.L. l. ara res est, ut fortasse videtur: in se icteontemplativis est quidem scopus ac nis'
cognitio, sed no est tamen finis talis, qui possit ordinem resolutiuu , qui est i notionec nis
25쪽
nis constitueret non enim magis in prima A mum quidem non soluiturinam scientiana scientiae parte,quam in media. et in postre ruralis incipit a primis principiis, quae triama cognitio acquiritur, sed in qualibet no sunt, uicet eorum quaedam ordinent intertitiam aliquam adipiscinxit illius subiecti, se aliquem habeant, quaedam taliaeu prout hoc est eorum, quae per se illi competunt , ibi traxi uuitur, non habent ordimem quia in omnibus autem partibus sinu sumptis arma tractantur i nam inter materiam oe eo tino perfecthpotimur laoc ei cognitio forinam Ordo aliqliis rest prior enim sec onmium quae proposito subiecto per se dum naturam ctoriainem materi est; nec inhaeient. Qui initis igitur talem sibi finem propterea verunt est id mod adire sarini
proponiti non potidi alitin seruare Ortalin F, fleret Aristot prius de materia Nilam de quam compositi uunt, ut iam docuimus in forma verba facere, quum manifestum fit incar,. . 8 secundi libri de Methodis, quia irini ta Phys prius agi de duobuspri
silani rer limac Itin ne quaerimus, alti a cipiis contrarii i ixam de subiecta matervas principiis intilario inchoandum est, ria, idque propter nostram cognitionem: nisi igitui'. ii quomao ille, qui a notione quum mini ex sesa contrairiorum inter selinis nuncupatur,exoritur,non est cogit itio mutatione possit materia prima inueniri,
ipsa, sed quiddam diuersum a cost utruit ad necessarium omnino fuit, prius docere duo quod cognitio dirigatur, huiusniindi finein lintraria es, misia remi principiar. habent discipli irae omnes operatrices, ideo inde hoc eognit ad primae materiae de-- tradendae sunt omnes a uotione finis, ut ait strationem pro aere . Contrarium ordiru' calamis in lib. De artis medi constitutio nes seruauit Aristat inlibris de Aia ii are,&Averr. in principio sui Colliget sed in us inutim pri iis de materia in libris de Paratis quoq; non satis liquet quisnam di dus tibus, postea de sema in libris de Mima sit disciplinae seopus, ut artis medicae squa loquutus sit, ouoniam proxuna illam μή imhaeis alia qvie libet ars duas partes lium materia lensilicae nota est, quod dehibear,unam docentem, alteram operante, si prima rerum omnium materia dicere non
ivtranque simul complectamur, rect qui possumus, de primis igitur principii stiadem dicimus scopum mediet esse sanitatem, ut hi agendum proponit Aristoteles in attamen non ut cognitam, vel ut cognosce primo lib. l hy. Uod si in ijs ordinem quandam sed ut ei iciendamrridiculus nactis P vim se at agens prinitae misiis, quatilis medicus esset .isi ultimum finem suum de materia, de ipsis saltem contrariis simul diceret esse cognitionem sanitatis r si vero agit non de forma prius, quam de priu non traiiq; artis partem amplectamur, sed tione, neque e conuersi, sed illud tanto solam docentem, multo minus dicere possu animaduertendum est, quod si initium s naus sanitateni esse scopum illius artis eam arare pluribus, quae secundum eogniti neque ut efficiend neque ut cognoscenda mein aequisii snt neumam per aliudid scopus illius artis est, sed scopus eukla prin tiaretrari praus tamen tractet irrvnu σι, Mincipiorum, seu medioru cognitior utimur.n D allucis iron ob id dicitur ab uno initii asiis Monotione salutatis ad inuenienda princ mi, quemadmodum Grammaticus non ab ima conseruantia vel producentia sanitate una litetari, sed ab omnibus incipure diciliorum ergo cognitio' scopus artis docentis tur . Quod si a quolibet noriticipere, Mi Hoe asseruit aperia Galenus hvisundo etiam ab una dictione, vel ab una syllaba, capartis medicinali, quia sola artem doce est ab uno initium ordinis sumere, hocis rem ibi considerarit, ut ego annotaui in c. do non negarem esse in omni discintinan 2 -τ' 1 uibri 1 a.de Methodis. Sie igitur patet no cessariu exordiri ab uno. Quod vetro adueris I - -arte non carere ambiguitate sarius ait, Arist. a primis principiis auspic
P. fi potest, ij sumi pro ultimo fine eisiciedo, , quae plura id sunt. sed sunt initiir unius,
aeuius praenotione auspicaturo docens, munum gradum constituunt, hoc: certe nieuiusmodi est sanita in arte medicat potest hil est nasia plurib aequalibus ini lium su- etiam sum proscopo solius artis docentis, matur, sis est,qui ignoret ea costituere in ea
qui in arte medica non est sanita . - m' dis iplina unsi&eunde primuinadum, detis causarumipsius 'nita tua oti uici num terminu,aequo hoc' uidest nos ex- Iuris S , presse profitemur dw dicimus Uxordium: et mota sumi simula pluribus'oe. n.dicet re est li- . t CA UT XII. cere illa plura esse primit terminuim, a quo incipit ea disciplina, sed per hoc non stat. .psi quin illa non mosint plura, sed ε tractetur Dems ara morarum oramo ut plura. Nonne.n Aristo in in in itio primi, libri quaestionem proponit, an una sit prin-Bε eniti My Une confideremus, an argumentano cipium, an plura, einde oste di plura
bene ab aduersario solitantur,pri esse , non uouina incipit ergo a pluribus,
26쪽
quatenus plura sunt. Sic etiam Grammatio eius perfecta cognitione distaut extera μ' si litteris in liquatenus sunt plures, ta secundum rationem mania enim certo: qitia nisi essent plures nulla Grannuaticas ordine dii pontantiir propter illum scopum . . ars tradi posset, plura igitur quatenus plu Ex his patet et ponsio etiam ad secundum 'o sint,constituunt primum initium, uni argunκntum. Sic etiam ad tertium resecuis Οὐ-ι terminum, a quo totius disciplinae exordiu deliriis Aristoteles en in esse in contex is is q.
strii m. qiici ex Aristotele incalas primiti- tionem, nil alii id significare vult, quam in bra hosteriorum sumebat iur, vana est respon tionabilem dispositione ni nautiorum ordia isto , quum dicit Aristotelem ibi de scientiae intor uni propter unum inem ut in scientia Unitate,non de iis quae id ordinem attinet, rationabileni rerum tractandarii a seriemsernicinent fiscare hoc enim egono inficior, propter scientia adeptionem in od ueronee ideo eum locum adduxi, quod putar nais adueriarius dicat, rationcm esse duorum Aristotelem ibi de ordine loqui: sed Aristo respectum inter se me ab Euclid definitum telis mi innonio ad hoc. tantum octoiden- in principio quinti Elementorum, quo sita dum mi Volui nullam scientia viraselius su ut priti iuni debeat esse ununa,&n militer se o
biecti, non princIpli ni molli latiun ita cundum unum, tertiuiri unum, si debeat
Hisma scientiar utii priora prinopia eis inter illae 'mitio aliqua, uanum certa amipossint . itaque D hoc tantum conruio illa umentani est non enim eadem proras est
Aristotelis i illis tanti incle te vli illi, ill que ratio ab Eul utile ibi Ill si, ita de ea, citius iniquod o assero, ibi ab Aristotele ane te dicto linco meminit Arist . nam Euclides pronunciatur, quomodo Git vir iusto in selis quantitistibus 4bi se initiationem.
eumiiiiiiii ad rem non pertiner i. '. qua res alijs quoq're rebus . quae aquanti- tate toto generediti erunt, aptare&ration. nix homere; ec definitionem auarii uellii iuri
i ntionem, ted per similitudine in quandam, ab is in omitare.--δ-rsiri ita ut nae opus u.raeis ad unguem desomnibus illa, quae ibi ab Euclide de sol, V Enio ad contrariorum argumentorum quantitatum inter se atione promintiam Mutionem --nloeo adduxit Veia: c; dieimus eisim huius quantitatis ad iurba Aristoteli quanti Metaplays i 6 6 lamem rationem duplam atriti latentiandi
Metaphys. a. ubi Aristoteles ait, inordine turali , quum dicimus element ad mistud vitamstare ab iso quodam datermina estquam habere rationem, non intelliginiux to: in rerum uniuersitate omnia esse coor duplam , nee sesquialteram , nec aliam ei uia inlini. dinata ad unum . Ego vero quomodo verba modi, sed solum rei pectum quendam , quo' - hae milii iciant, non Video. ivs miod elementa admisium diriguntur, tanquani nam est illud unum a quo in scientia debent D materia ad id quod ex materia constat aciomnia lectandum rationem distare nonne his igitur non est absurdum, si&plura ad se radum ipsum debet esse illud idem, quod unum habere rationem aliquam dicantur, , totius scientiae etiam mensura dicitur at ehonum ad plura huic enim rationi, id est 'ut hoc non potest esse primum principium rationabiu multorum dispositioni in alia quo ipsius scientiae imitum sumatur: iam qua disciplina non est necesse ad unguem
enim ostendimus me traim, ε mensuram in aptari mathemati lirile finitiones isti uola scientia esse solum subiectum,hoc autem n 1gitur argumetatio euadprobandum quod magis inscientia prinium est, quam ultimur id.iquo ieientia lucipit, debeat esse unum nihil igitur acti sui cie attinet iniit hoc so Ad quartum argumentum dicim LI si fieri possi lut:.ὲum in pugnara voti ramus, quod oporteat se ut indisciplina exordium tu matur a Plu - ε,-ria.
stientiam auspicari ab uno, quo exterioni ribus,quae inter se nulli im ordinem habeane
nia pendeant hoc ei lin omnino taliati est, Grat Ioia cogniti ni t Hen aistrant vi an-
nec Aristoteles ibi tale unum intelligit a te araeclarauimus . 'Ol tremum aduersari s u. I scientiae initium sumatur, sed loquitur argumentum minime mihi obestri quod v- e ipsarum rerum ordine. Quod si ea , quae emin iii libet ordo ad uni in aliquem risibi dicuntur, velimus etiam ordini doctriae m. ae, inopumque Hrga tri , ego quoque Per aliquam similitudinen accommodata alterui dedidisse declaraui quum enim ori non est necesse, ut eale uim intelligam iis, do filii strumentum , necesse est totam eius quod sit initium doctrinae sed solum quod naturam anne ad quem tendit, pendere: sed Principem locu teneat,&sit se opus niti, aliud est finis, ad quem ordo dirigitur, M lux tractantur,&eausa dispositionis omnisi liud est id a quo incipit hoc . n. dico, istiniim disciplina, ita ut aliud prins, aliud po. plura et se posse. uero aduersa-
Mnu uinetia, sic itur ab illo, id est ab avis dicit Aristotelem mitti esse in pro
27쪽
mijs rationem retinia a fine sumere, nescio Α percepit, explanare,quae in hoc est constit an ita intelligat, ut: sicut cesse a notione , tu resoluere rumis naivnum,seaeta finis mairdiri fatis eoi in confuse,& ambi multa coplexa in suas parte in in sua prindue loquitur;verba quidem sequentia id si εipi pol dimus, quare nn potest resoliuιο-gnificare videntur, quum subiungat consul M., quatenus est resolutio, competra vetationes semper seri praeassi impio fine, e num sit id, quod resoluitur, sed aliqua alia Galenu desinitio artis Medicae dicere artes ratione id ei competere necesse est,in Ordi constitui a notione finisci Hoc si dicae , ne enim artis resolutivo requiritur, ut ab meo quidem iudicio magnopere fallitur:sic uno Med nitium sumatur, quatenus ars de enim diceret omnes distiplinas traditas esse et esse una, non quatenus, vel absolut&ω- ω dine resolutivo, quut hic solus appellari dinata telordinata ordine resolutivo cis sola Minopiam si ii , 'r'inprimis eius Iibri ipse quoq; aduersirius confite Minealce -- curent testarunna. tres ordiues capitis sui, 46 dum inquit Licet iunnis: merans nullam aliam resoluti est ordinis eo . scientia sit Ordo quidam, tame unitas scienis
ditionem, qua ab aliis ordinibus seiugaturi, tiae, vescismi est, dies ta est ab unitatem in te praeter halic vitam, quod in no ordini quamlusinoratainam si hoc verumtione filiis quare compositiuum non cenis est i posuimus etiam in artibus dicere aliam
fuit Galenusi essu notione finis i itaque si esse artis uinordinis uni atem. Quoniam Aristotelem in prooemii librorum suorum igitur iis vestiresimitur ex unitate finis,
fi iem , scopumque proponere , est seruare sequitii ut ex aliouo alio, Mon ex finis uni- dinem illum, qui est inoriona finis, erit rate, furnarur orditus unitas, hoc inquam,
ergo seruare ordinem lesbiutinum, quod, ex imis dictisdem uritur. amen ali memini. oth manifeste salsum , quum huiusmodi sit dubitari potest, quoniam aliud est ordi- prooemia compi Ira in libris cliri' telisna nis unitas aliud ordo ipse: unitas ordinis turalibus baseimtur,per id tamen non siet, in artesertasse ex eodem nte deriuatur, inscientia naturalis dicatur scripta ordi ex quo ipsius altis aetas, nempe ex unitate ne compositivo. uiusce rei rationem iam finis, at non ipsa ordinis natura . nam alia abundὰ exposui inus secundo albidi de Mo ratione dei, --so, in ration unus
thodis, capite quarto etenim aliud est fi quamobrem qua ratione dicitur unus, ea- nem,ciscopum diiciplinet in pro enuo pro dem dici in dono potest Hoc autem exem, ponere, aliud est in ipso traiciationisinitio piis, Miliassus iisderetur, si uiseipli,a
- - 1 definitione filiis exordiri, pro inmiti enim aliqua ala aliquo, probato aucti3ne scr*ta . si no intra stationis pars, quare in eonta ad extaret, quoon una, sed multapl ac isset imonere finem non est de fine agere, proin- plures ubi fines, proponeretilina Mavnon est ordine resoluti uir quocirca e re fortasse naturam ordinis intueremur sine. dendum non ei Salenum de omnibus di unitate finis, nullam tariae eiulinodi comsciplinis dicere quod a finis notione con perioria r etenim Aristoteles , ut plures stiluantur , neqtie constitutionem artis ii nobiles disciplinavartificiose conscribsit, ininotionemnis O intelligi etiam admonitio 1 3ula ita diligenter i rebus alienis abstinent finia, quae in prooemiis scientiarumst, nitisse , i a disciplinarum inter se leom- tium pritis idem Galetita dixisset progre mistione , Ac eonfusiones Ma transit iud ianotione finis esse ordine uti resoluti genere a genus abhorruisse idetur , vitio a duobus aliis ordinibus distincto ι sed, in qualibet summam possimus simplicia eredendum est proprie ibi sumi nomen ar talein, atque unitatem anspicere& admiratis pro solis effectricibus, de quibus ii ii ri videtur tamen aduersarius ipse nobis mi oce Artis medicae constitutione in duo- huiusceniodi disciplinae: epsum praebvis 1M. hus primis, in duobus postremis api se haec enim . quam nuper edidit de mori- - tibus eandem sententiam protulerat, dies busiritalosophia, pluribus theorematibus ad 'l'. 'fectrices ab alijs separando, dixerat earum naturalem seleutiam, ad metaphysicam, ad I Gepropriam esse conditionem ut notione, logicam: ad rhetoricam, aliasque sortasse ... finis constituantur, ordineque tritisantur disciplinas pertinentibus reserta est; nato ta resolutivo. Quod vero de resolutivo or de ordine disputatio. logica,&aliena a cividine aduersarius dieii, per se illi compete lidri lina esse videtur totus primus gra re, quatenus est resolutivus , ut ab uno dus ab Arist. rhetoricus si non erisis, at resne exordi i sumatur, hoc ab eo gratis ipsa iudicatus est, quippe satis esse exist dicitur quum probandum suisset, uersat mans morali philosopho coissam. rudem rem ratio, qua ego ibi usus sum, bluenda perturbati υ notitiam, distincta. peri
Qu amuis igitur satis irailii esset id. quod ab e a tradere superuacuit esse arbitratus est reo dicitur, ne are, tamen ad veritatem de superuacanea n desaliena esse videntur illa,
Haraiidam volo rationem, qua ibi ad hoe si is quibus ad propositum finem peruenire prob na usus sum, quam ipsesertasse tui is γῆ possuntu idebis avum M Molio,
28쪽
titati leoclea dicendum putauit: siquidem cur mancam,&redundanteiri esse necesse
oratori, qui excitare perti iri, adiicines, lit lti, telis, vel huius claristina viri eanucui philosophiam. Hanc igixur nouam moralem disciplinam si cosideremus, ea vel re vera, vel saltem authori sui professione ordinc in quendam habet, ab uno tamen sine non pendet, sed a pluribus:accurata namque de huinalia, ac de diuinis nutibus tracrata otinem liabere ciuileni tu licitatem noni test, ii uin sine illa ciuilis philos hi optitari tradi qiteat, ciuilis felicitas tum ab ho tui ne,rtiis a rota ciuitate comparari, sed excitatas extingitere, vel sic dare Pro occasione debet magis necessarium esse censuit
earum naturas, causasque cognoscere Qu.e vero de partibus animae, ac de humana inere eiusque operationibus, pluribus in locis an lioc opere dicui tim, ad naturalen uti nisti attinent,uuemadmodum qua de diuinis mentibus, de prouidentia Dei, do de subiecto metaphysicae de alia ei uini odi ad iractas liysidam ipsam . da iiis enim Aristoteles ne verba quidem in moralibus libris secit u impiis divin. e scientiae est diuitiati ua rerum
eo gnitio, sic tui scientiae irati rati, rerum nais
ruralium Testimonio igitur aduertara ii, clare ostenditur, dari in diit iplitia ordi
per se , vel saltem ad hominem Ouulii cundum a gumentatio mea est.
de partibu ς autem animae Dal de reuiter ac ruditer in solo ultimo cap te pri in Ethico rum,suum sine dime a faciem cera earum cognitione pi, se ii os ad ciuile in te citate in Periacit ire ex illimauerit . Haec ita Juciliartu in disciplinarum commisi si rite est, quo cliniit de me gra Nihi intellia: ac rudi ratis conscia is decernere non a ac CO 'tique vir hic erudit i vim Mim quemaduiodii in postreino suae in irradi iesionis capite profitetur se ordine:n utilior ira, ac praeli alit itarem ordine Aristotelis se tiaturuin, ita gloriari etiam metito potest. 1 id, quod lectui uit praestare unquam Aristoteles. prasluisse, di militas ita distinctas disciplinas ad con iunctioneri unitate ni miro artificio Ordine redegisse:quin imoniihi iluctu philosophus ille ita Aristotelis gloriam aemulatus, ut non modo cum eo de do tritiae ordine, ac se rebus ipsis scribe trilis certate ipsumque superare contenderat, uid illudere
quoque Aristoteli modo quodam Olla erit. Quum enim dus sint scribendi rationes, una quidem, eaque longe praestantior, qu liquis bitus instrumentalis, quo docemur cuius Atiam . de re aliqua proprio ingenio, ac proprio D .... disciplinae partes cohi enienter aspo-HAi' cnus ea quae de condit intili ratis, ac de e tactia orditias als.lcdicia a n ODIS uiri , satis, e vidctur,clara reddidimus, atque ab alior una oppugnatione vindicauimiis: itan cad ordinis Uennitionum , tun quaerat . l. ID,
tum quae a nobis allata est, considerandam
accedamus, ut ratione duce eam , ouae r te traditae it a non ritc traditis disceri rara Hi S.
Iam in capitulo quarto prinu libri de εἰ te. thodis diximus raditam esse a noti illanc Orcinis definitionemri Ordocili Marte sibi agendiim proponit, liberumque sibii decernendi de quaq; rei illa diponendi seruat arbitrium:altera quum ab alio a thoret aditam di stiplinam' u is iam inte pretanda sumit, qui sectator potius, is cluasi suuiis alienae doAritiae, alieni ordinis. qua author esse dicitur, hic quidem philoibphus talem suo operi introductionem adiunxit, ut liter pretaturus potius morales, acciviles Arista telis libros Videretur,. quam pro-
nere in qua definitione id mihi reprehelisione dignum visum est, quod dictione illas conueniente J nimis ruditerin ob isti icipsa ordinis natura si guificabatur quum loappareat in quonam haec dispositionis coram uenientia consilla: in definitionibus autem maximὰ claritas 3 perspicuitas requiratur. Ad hane igitur disterentiam magis dees randam ita sum progressus Quum ordo instrumentum sit, proinde eius natura in fine consistat fine hoc bene cognito S constitu
rim, quia italem introductionem, Dea quae Qto, minime dubitandianicit, quin illa di- sprotegomena vocantur, operi suo praeponeri aut horn se iam noli decat, sed sol ae ie-Ill Ilxm pCruin interpretes id facere colue- Icruat artanac relicta ciuili Aristotelis pii
losophia, aliam ipse propriam tradidit, ordine uici,ntrariam Sc sententijs, rebuSq; im ab ea n xiiii.discrepantem, quum escplurima in ea tra ne litur, quorum Aristo t. nlulami facere mentionem voluit: dc multa
eri ipsaeterinictantur, quae Aristi tanquam necessaria diligentissim perminauit,adcoeetida sit conueniens dispoisitio , quae nosos time di facili mi ad eum in cna perducat. Quoniam igitur nullus alius ordinis ctrina scopus statuendus est qua distincta,
enim ct nomen pii iii , d ratio ita nobis persuadet Vere prope ipsa loqui Videarair: siquide ordo noti est nisi cogniticulis in nrumentum hinc collegimus, in eo tantiam ita
tuendam esse rectit dinem, Meonuenientiam dispositionis, e per eam optimes t. 3 cillime
29쪽
eillime ii ae libet dissiciplina discatur. abi A liae definitione iterum committitis, si x cta igitur dictione illa sco uenienter,Joc eius o alius, quisnam is est cur volumus rerum loco dilucidiorem disterentiam exprimetis naturam distinctὰ animis legentium. ostertes, talem ordinis definitione in capita,n re certe ob eandem causam hos volumus, iis decimo propositimus Ordo doctrinae est ob quam ipsi quoque legentes legunt: l risse habitus instrum Et alis, per quem apti sumus uni autem ut addiscanti&scientiam adipieuiusque disciplinae partes ita disponere, ut scantur , ergo scribentes quoque nullum ruantum fieri possit optime ac facillimὰ ea alium sibi finem proponunt nisi sorte perisciplina discatur simul enim adverbium accidens quam docer . cognitionem paquoque, sconuenienter, Pin definitione po ore ordineque utuntur, ut id melius ei fi nere nugatio esset , quia nil aliud significa ciant. Miror etiam eur dixerit, flesentiumJret dispositio ueniens, quam illud ipsunt, quasi nequeant distaplinae travi, nisi sertia, quod alijsi adiectis verbis clarius significa altis, ne cicissimus etiam audiendo addisce- tu P. Nam in definitione debet quidem se re, quomodo caeci omnes, di multi visuquens pars precedriem eampliorem coar praediti plura discunt: aeciditoria Sordi- mare aequalem autem.&idem obscuriti ut ni&disciplinis ipsis, ut scripta legantur, nil gesticantem declarare, vitio definitioni at autem tale in definitione ponendum est. - ω uribitur. Riod quidem virium,praeter alia Idem dicendum arbitror de ordine pluriua 'mi philosoplius iste in de sanitione ordinis a se disciplinarum inter se, huius enim nulla no i tradita incurrisse videtur sic enim ordinem bis ratio habenda est, tantum abest ut inde φρα
desiliuit ordo est congruta dispositio ptu finitione ordinis fieri eius mantio posite Tritim vel disciplinarum, vel partium eiusde nos unim in praesentia de ordine vi logico .ε. - . disciplinae, cum inter se, tum ad unum pri instrumento loquimur, proinde de eo, qui ' - ' mum,ex rerum natura adirigente deprom cum artificio a docente seruatur, ut melius, septa, ut disciplina pro facultate nati iram re in ac facilius doeeat laic autem in eiusdem tan y 'rum aemulentur, distincteq; legentium ani tum discipline partibus rite dispone is lomis eam Merant. Superuacua nanq; est dia cum habet: nam plurium disciplinaruinter en tinuo ctio ili:i ongruens, si inna est coligrua di se dispositio nullum in se logicum artifiei iispositio, nisi quae sequentibus verbis signim habet, absque ulla docentis opera fieri vicatur sin reciprocanturJna omnis cogrues detur: dum n. quis unam disciplina tradit.
dispositio aemulatur naturam in otianis di noli respicit ad alias, sed se intra illius limi-spositio naturam aemularis est congruens se tes concinet Videntur quidem illi, qui discecundum ipsum . Causa etiam finalis in hac re volunt, Sinter hos istaneum, qui cuctas detinitio ite posita e iuuisnodi est, ut in ea ani cupiunt disciplina api, rehendere, hoc coinnius non acquiescat, ted ab ea potius abhor siderare, ac de eo sapientiores consulere , reat inquit enim finem ordinis hunc esse, quam prius, quam pollerius aggredi de ut naturam imitem tir, ii asi hoc consilio di hct sed hoc officit potius aduersario, quantisciplinaeonines tracantur discantur, ut D prosit: quia horum nemo id respicit ut nata ab utemur naturam, nec potius hoc ut eas raeordinem seruet, sed stilum ut a faciliori- doceamus , vel discamus . Certe aliqua di bus ad difficiliora progrediatur ζ Ob id pri-gnus excusatione extitisset, si solum dixis moloco dare oeeram conlueuerunt scien-
ω, necessarium esse ordini doctrinae imitari iis vinclismaticis,deinde naturali, postulo
naturam quanquam enim hoc non semper dum metaphysicae, qui ordo nebtrum natu verum . neque neces larium est, tamen Olera raeordinem imitatur res enim me thematibilius fuit set, ordinem naturae statuere esse caeneq; generatione origine, neq; intene ricem causam ordinis doctrinae, quasi na tione, seu persectione primae sunt, sed videnturae ordo cogat doctrinae ordinem talε es tu res diuinae utroque, Odo elle primae se quam causam finalem,' scopum, ad secundum naturam, quandoquidem ad alias quem doctrinae ordo dirigatur huic enim omnes reseruntur, tum ut effectrices caudiet necesse est cuiusque bene conside nomis, tum ut finales. Videat ergo doctissitis animum repugnare. Sed mirandum pro mus iste uir,quam concinne haec sua defini secto est . quomodo vir iste, dum verum tio tradita sit, quam pulchre consentiant ordinis finem veretur exprimere , tamen inter se ipsae desinitionis partes ordinem ab ipsa rei veritate coactus ipsum saltem ipse considerare vult ample , prout etiam
implicite confiteatur, quando tandem sub diuersidisciplinet ordinem inter se habesideiungit distincteque legentium animis eam huius ordinis eo immunem finem esse Vuleos erantJ his enim verbis vel idem finis ex aetatulari rerum naturam, ipsam legen- primitur, qui praecedentibus iam expres tium animis distri e proponere sed quusus erat scilicet, aemulemur naturam manifestus in his sit ordo naturie, quem ta- .... vel alius si idem duorum ergo dictorum men in cognitione non sequimur, siquidem
lxcrum superuacaneum ςst, nugatioque in contrarium in discendo seruanius , ou imi
30쪽
modo effetile potest finis illorum, qui dista- Aquam ordinis speciem redigeretur, essetq; plinas,' addiscendas dii ponunt, si hi naturae ordinemn quam suom in disciplinis discelidis Epugnat itaque se eum haec definitio, d seipsam euertitiquunt manifestum se liberales disciplinas, i addiscendas non disponi iuxta natiirae ordinem', sed solun i cundum ordinem iacilioris cognitionis, idque respiciens Aristoteles ciuinam scientia Dictita Physica it sc ipsi, tanquam addi scendam polii nilosopia iam naturalena, Ed- deiquod licet liberalium disciplinariun in
vel resol*tiuus, vel compositivus, hoc tamedicere non possvnuis, quia a Mathematicis scientissa naturalem progrediendo, anat triail, ad diuinam neutro utimur ordine
non compositivo, quia posterioribus p eius ad priora procedimus: non etiam resolutivo, quia no procedimus a fine ad ea, qua ad sinem ducunt, nefas enim est dicere, res mathematicas, vel naturales esse non rq
rum diuinarum, quum liti6tius sint omni ii sinis, proinde is sit progressus ad finem po te sis abi tuis ordo notari possit, tamen ar tati vim foς. - es 'te eitectrices nullum inter se doctrinae ordi pite S. Latetur, ordinem inter Varias discinem habent, nisi costingat, ut una ab alia plinas, nec compotuitium, nec res nitiuum cocineatur, quod in paucis eu o P φς. appellari ossς Mna igitur inrernos consum est. Quum igitur quaelibet rum ad uentro videatur, illum tantummodo ordi- disciplinam redigi posse videatur, dicat ad nem nobis definiendum proponi, qui mox meriarius, si redactae omnes essent, quaenam inresolutivum, comeositiuum diuiden-st natura prior,&ordine doctrinae anteeat, diis est, sub hane delinitionem reduci ordo an cerdonica, an aedificatoria, an calcearia, multarum disciplinarum nulla ratione pol. an sutoria certὰ nec ullus est inuentus, qui Verba quoque illas cum inter se,tum ad v- omnes artes discere constituerit: singuli ni num primumJ non racte in hac ordinis que ad singulas sere nascimur, nec silinii ista finitione poni uidentur si vera sunt ca, quaeli desiderio caperetur, is aliquem in ij or an diximus satis enimnii dixi is condinem fingere. aut imaginari posset. hi'mo Ciruentem plurium dii possitionem: hecen inado igitur in disciplinis diuersis imitari na non potest intelligi, nil inter se in od vero
turae ordinem volumus, si inquam Plurimis dicitur ad unum primum J si significet id, nullus est naturalis ordo,in potis, ero est quod intractatione primu ordine est, vel et quidem aliquis sed ab ad discentibus no se id quod est postremum non omni ordini couatur' inquiet ne piri losophus si , id esse petit scientia namque naturalis scripta orper accidens, dcob aliquam occasionemrat in compositivo incipit a primis princia
vero illa, ilii .e per acci .lcnς sunt, raro sunt piis, qua plura sunt, desinit in ultimis spe- quae autem pers ea vel semper, veri eque ciebus corporis naturali qjae lautinu plutius, sed nec Aristoteles diuinam scientiam rimἡ:non enim aliquod dicendum in sinis, Metaphysica n nominasset, si per accidens quod primum, vel qilod nostremum sit, ut resinaturalem collocaretur. Alia quoque ait Aristoteles in secundo libro Phylicorum D. M. . ratione ex ipsi sinet huius definitionis e D sed ciuod optimum, ac praecisui , Need, μή shis desiimpta ostenditur,non debuisse in ea cendum est species ultima corporis natu μα o mi compreliendi ordinem plurium disciplina ratis esse linem naturalis philosophiae prout θ Σ' rum inter se quoniam si hie esset ille ipse ltimo loco in ea scientia tractantur nam ultimo loco tractantur secundum proprias tantum rationes, scopus autem philosophi naturalis est eas persecticognoscere, hic est
secundum omnes rationes, tum proprias, tum communes, scilicet& ut naturalia cor pora, ut simplicia, vel mista, Scut anim ta, de ut animalia, ut honio: vel equus, idq; intellexit Averroes in suo prooemio primi ordo, de quo nunc loquimur, deseiusdem rationis, atq; nature utiq; nec plures discipli-ris nec plures partes eiusde in definitione erant exprimedae, sed in ipsa comuni ordinis nati. ra standum erat dicendo ordinem esse dispositionem plurium rerum tractadamni sic enim tum plures disciplinae, tum plures
Omprehensa :nam in definitione aut malis, s Physicorum nominans species sensiles hoc nec homo, nec aequus nec alia ulla animalis autem dicere est dicere genus subiectum in species nominatur, quod in hac saltem de-vnitione seruandum fuisset:quum enim o dinis natura in fine potissimum sit costituta finem5ue num aduersarius omnis ordinis in ea definitione statuat, eiusdem rationis esse ordines omne significat, cingenere
uni uoco conuenire, non in communi analo
o. Praeterea si plurium disciplinarum inter ordo sub eo, de qlio loquimur, ordine cotinoctu necessariun semper esset, ut ad ali- scientia naturali esse in ea scientia scopum, prout ipsum coe genus cum omnibus i se contentis speciebus accipitur, tale aut subiectum nec primum, nec postremum est, sed toti scientiae adaequatur,4 ab eo tum principia unitatem recipiunt, quum unius subiecti principia sint, tum species,quum subita genus reducantur lioc igitur rectius appellatur primum, id et praecipuum, dccurus gratia omnia consiuerantur.Consoninivalis uin