Schenckelius detectus seu, Memoria artificialis hactenus occultata, ac a multis quam diu desiderata nunc primum in gratiam optimarum artium, ac sapientiae studiosorum luce donata. A' I.A.P.G.S.P.D. hanc artem principes & alij nobiles, cum ecclesiasti

111쪽

iorem talem partem a candela loco,candelae parietis incipere & relinquere I. 2.3. . aut plures vacuos in praecedenti pariete, quia ista seiunctione seu diuisione. Ο. valde iuuatur; non quod aliter fieri non possit, si cui libeat statim subiungere, notabili aliquo signo addito , vel etiam ordinem ascendendi ab inferiore loco, quem prima lectione demonstrauimus sequi art. 4. interponere, cuique liberum relinquimus. Postremo experientia fidem faciet , si ex concione quamuis longa, vel oratione ao. partes minores principales tantum , per loca

distribuamus, nulla prorsus addita imagine, solius diuisionis & ordinis auxilio multo firmius repetituros , aliis , vel nobis ipsis hac methodo destitutis. Ne que haec adeo magna videri debent admiratione digna: si enim ut fieri constat, reperiatur qui id ipsum poene sine artis

auxilio naturali. o& exercitatione ac varia rerum experientia praestant ; alij calamo etiam orationem aut concionem sequantur, vel omnino vel certe propemodum ; quod in feminis etiam verum esse constat, quanto felicius arte adiuti

112쪽

id praestabimus & haec de his paucis x

nobis proponi solent, ab auditoribus

tamen latius examinanda sunt, & exercitatione confirmanda.

DE AR GvMENTOR vM dispositione: his hac hora adi icere solem' propter co- formationem collocandi, non rei ipsius. Inter omnes species praecipua est syllogismus hic tribus partibus costat propositione assuptione & con olusione, inter dii additur proposit. aut assuptioni probatio,& vocat tunc pro syllogismu, propositio in medio cadela' parietis, S quae de ea , inter disputandum retinenda putabimus , in quadrangulis, aut calix circunstantibus locis assigemus : assumptio in medio cygni imaginis, cocluso in me dio 3. parietis , quod si contingat fieri pro syllogismunx , tunc illam enunciationem , vel in medio A. parietis ponemus vel in ac conclus. in η. prout magis placebit. Si vero Enthymema fueritieu desit maior vocabit iste donec inter disputandum eliciatur;& tunc suis quae- qae locis mediis & circunstantibus defigentur. Si vero inductio fuerit, cande Ia pacs in medio cande e parietis. CP

113쪽

II 3gnus in medio cygni, triangulus in medio trianguli cum signo hoc dcc. aut simili in medio quadr. conclusio &c. nam omnes partes enumerare longum nec receptum est. Ex his facile colligitur quomodo Sorites, Dilemma,ali que argumentationum formae sint exprimendae. Alij volunt argumenta in locis partium corporis humani poni; ma. in capite min. in extensa dextra manu. conclusio

in sinistra; Ac si contingat fieri pro syllo

gismum , tunc ina. detrahendam ex capite in pectus ; verum non tam commodus hic obscurior videtur : ideoque priori, quo nihil accommodatius adhaerendum existimo, salua sua cuique

voluntate.

Iam itaque quoniam sundamenta tradita.Reg. voc intellec.& non intellec. reg. sent. de persori . coli. de Conc. Orat.&c. nullum obstaculum est, qui admota manu operi,praxin auditores aggrediantur ad comparandam promptitudinem in facilioribus ut deinde ad maiora procedant. Qua quidem exercitatione non egent illi, qui ex studiis & variarum re-1um usu promptitudinem secum adferunt:

114쪽

II runt: illis enim non incommodum ac

dissicile erit, statim suae professioni accommodare ; sed quia omnes tales non sunt, multique sint adolescentes in humanioribus, ac philosophicis haerentes, in eorum gratiam haec dicuntur, horam unam aut duas si cui sat temporis est, in 4. quadrantes , aut duas semi horas diuidemus,& cuique certum horologi j pulsum attribuemus , primo quadranti aut semihorq . s. s. matutina pro cuiusque

vacatione, manus exempH rnemora Oilia ediscemus, interiecto interuallo, dua- um, trium,aut quatuor horarum, videlicet hora octava, nona aut Io. manus sententiar, tursus hora a. . aut A. pomeridiana decem vocabula quorum 2. 4. 6.

s. sint non intellecta. Iterum hora T. 8. aut s. tria tantum ad formam praescriptam, formentur cubicula, quae ratio ita

discreta est, vi si quis se quotidie per totam vitam exerceat, nihil incommodi, aut defectus sit metuendum. In applicatione vero grauioribus studiis ac rebus, consultum interualla tem potis obseruare, & se mi hora tantum aut tribus quadrantibus, horam nunquam

115쪽

II squam excedere ; praecipue in iis quae maiorem speculationem , aut mentis applicationem requirunt, utendum arte ut

gladio non abutendum. Si quis autem' hac exercitationem prς mittat ad prsm-ptitudinem, facilitatemque ad maiora consequendam, thesaurum sibi comparauerit, quo per totam vitam ornabitur,&ex quo ea Promet, quae non medio Crem praeterea adferant utilitatem. Quadraginta enim exempla memorabilia fere, totidemque sententias , mille aut circiter vocabula, omniaque ante ignota didicerit ; quae in quocunque colloquio, concione, confessione, inadhortatione ad virtutes, dehortatione a vitiis ; vel in conuiuio, aliave congregatione instructionis ergo, vel recreatione poterimus promere ; locoS etiam excipiendis rebus plurimos habebimus simul

in promptu. Obser uari aute ideo pulsum certae horae volumus , quia ea quae ita constituimus nobis facienda , aliis omnibus rei et his diligentius obseruamus ; sin aliter saepe fiet oscij intermissio. Exempla siue res, sententiae, voces, erunt succisiuis

116쪽

II 6

uis horis colligenda, vel in idoneis libris notanda, arithmeticis figuris : nam si tum quaerere & seligere velimus, qua drans fere praetereat. Est alia forma pra-xios, qua hora in cygnos partes diuiditur, & candela in χ vocibus discendis impenditur, per tantundem temporis in sentcnt. postea in rebus: verum prior modus magis probatur, eo quod omnes partes simul exerceantur varietate Scutilitate non iniucunda. De ordine in principio satis prolixe videmur locuti , cum quo magnam habet affinitatem connexi O, quam nonnalli cate mi-lam. o. vocant, Σί haec duplex est. natu, Talis, Cum res a natura cohaeret, ut te ra, aqua, aer, ignis at cum vocabulit imaginum actiones tales attribuuntur, ut una secum aliis semper exerceat ut ignifer dira , veru', auis, capo , armus ouillus, fretips, cineres. pretams ; ut illa certius infigantur, hac consideratione fiet; igaiserum unc urn habet, quo sustinet veru , hoc transpositum aut caponet, &armo ouillo Drcups vertitur in cineres,

ideo ancilla percutit illum baculo &obiurgatur a pertams quod hoc fiat. Actiones

117쪽

GIctiones quidem ridiculae, videntur sed si in rebus sitiis tempore ac loco adhibeantur non caret sua utilitate. Sed iam caput totius artis aggrediamur. Enim vero si quis hunc librum optime intelligere , ac artem perfectissime addiscere desideret, is D. Biblipolam, vel auctorem ipsum potius consulat, qui ei clauiculam ostendet, qua ad secretissima quaeque se penetralia huius artis excellentissimae,& nunquam satis laudatae intrare possit.

PRAE LECTIO VI. De locis latius.

V A M v I s prima lectione ea omnia de s s. licuisset dicere, quae ad eorum tractationem spectant, tamen consultius visum , in

hanc horam transferre: ne remora ini j ceretur magis necessariis, piae ter A. formas hactenus traditas, quarum I .manum habet in uno h. a. cornu , 3. cornu quo

que, sed peni drot candelae p. q. cygnum dc manum, ac in toto d. vel 2 o. vel 36. Vel io O. accedit quae candelam & duos

t om

118쪽

II 8 tomices habet in uno h. faciuntque quadr. & duos circulos in uno d. 6. habet candel. idc circulum in magna bel-noria l. & haec p. si quis asi irano bigamis uti non potest, proxima & laudatissima est postli & dd. Valde ad rem facit, ex uno d. facere tria & ad multa utilissimum & factu facillimum; si nempe tap. q. hh. ita Opponantur a pa v: ad tab. ut tamen figura quadrata pateat transitus, & concipiatur ab unoquoque . amuretali lux per unam fenestram - es se. Quod si preteterea quatuor quadrang. dd. addamus, erunt r. si illa quadrang. duplicentur ii .s 8. triplicentur, simul erunt 17.ut ex figura patet. Si quis tractatum cum omnibus appendicibus velit disponere , ut de Christo , de Ecclesia , de Patientia, dcc. tit. Cum L L. ff. &c. in illo tot demi & angularibus commode fieri posse vide tur. Alij ss. accipiunt in Civit. alltcipe, ut si Colon. ab uno latere cum Rheno praeterfluente, & ab altera parte consideremus eiatropi , o serrute, salpineto, aliaque varoini Og imis, facile erit nota e , quae pro. v v. usui sint. Alij in firmamento

119쪽

mento duodecim signa circuli Zodiaei

accipiunt, quae cum repraesententur figuris Leonis, Tauri, Cancri, Virginis, Librae, &c. in iis. ss. Astronomus praesertim, optime sumpserit: sicuti constat Metrod. Scept. fecisse , quem ob peritiam usi traso. vehementer laudat Cic. Qumt. reprehendit , sed hic fatetur nunquam contigisse , ut adesset repetentibus ex tempore per ametra quamlibet multos versus, ut satis insinuet sev sitraa fuisse ignarum. non mirum igitur si temere & ex ignorantia Metrod. reprehendat ; ut & hodie fit, cum tamen ut postea dicemus in Leone; Tauro,&c. haberi. Ss.non incommode possint ; imo Cum unaquaeque stella visibilis maior sit tota terra.igitur septem Planetae & Stellae fixae, dc aliae , si fixas fingamus pro.Ss.seruire queant,&sic pro omni scibili in anumeros haberemus. Nonnulli in asi-trahca Geogr. certo ordine nadippor,

asogapi, bairami, dani mulso, esse uti si,

aliaque obsieruant, diuersis elabiros floci distinguentes , consultius autem in specialibus esiicni ui vorpa, quam ge- . fieri , E. g. in Brabantiae,

120쪽

Flandriae , Franciae , Normanniae , Austriae , Alsiatiae, Helvetiae , &c. asilubati; non Italiae , Galliae, Germaniae, Hispaniae, de c. aut Europae , Asiae , Africae, Americae. his talibus Geometrae forsan delectarentur. Quidam in asirbilo magnis & explicatis, in quibus unaquaeque os ei case notam habet Arith : opposuam

loco ciuita oc nite is do ; cumque 2 O. 3O.4O. F.aut 2 oo.birbilo laetralico in unum volumen possint compingi, maximum inueniemus , v v. numerum : qualibet dei case h. repraesentante. hic autem aliquid se offerre videtur incommodi. gorbilo enim rosualco videntur aliquo modo .gg. ita concludi, ut non appareant;

quod ipsum de dd. asi sualco videtur. sed si quis consideret in his dii. h h. esse distantes , & aer cm ac lumen intercedere, aliter paulo res se habet , ibi vero non item : licet hoc usu & exercitatione sublatum iri non dubitem. Alij in lenimo hi, ut in fecitreui, set noris , reti pic-cos, ait lucos, asin ego, a subiruas, rei os, fabrabi, fer ut iugo dcc. per a se trapo aD-teriores progrediendo. Nonnulli in a subito laminas terrestribus , ut fenoeli