장음표시 사용
81쪽
8 Iclariorat In candela imago, cand. pariete candela domo, ponatur perra , ac astet Christus qui tanquam faber lignarius aedificat, ita ut paulatim e X urgere videatur Ecclesia, eaque actio sic ad viuum debet in eo loco conspici, quasi revera ibi esset:sicut cum in comoedia alius Regem, alius aliam personam repraesentat, non quod reuerares ita se habent,repraesentatur tamen qua ii vera. Sed quomodo dicat aliquis iubes me videre in eo loco quod non est; ac ridiculum alicui praesertim indocto videri posset. Respondeo hanc artem imaginibus vitin corporeis , sicut mens incorporea obiectum requirit incorporeum. Nam oculi corporea tantum vident,& non corporis expertia;mens Vero incorporea : est namque haec ars nobilior,
ac copendiosior ratio scribendi &legendi ex locis per imagines quam scribendi& legendi literas in charta scriptas vel impressas. Neque mirum videri debet incorporeas imagines mente videri. Fit hoc ipsum quotidie ab omnibus. Si quis
enim velit ad O. reuocare, quae ante alio uot annos in scholis audiuit, vel in
82쪽
82 concionibus certe oculis incorporeis eorum nihil videt: item quae in aliis terrarum locis vidimus, nunc hoc conclusi cubiculo cernere fas non est, sed tantum quae iam hic oculis obiecta ; mente autem omnia possumus; quid quoque loco
ac tempore acciderit. Sic iam domo absens eam, citisque singulas partes mente
transco : video etiam perlonas acti Onesque carum, sicuti antea oculis corpo Iis, nunc mensae assedere tali loco ac ordine, nunc illam nere hanc suere : illum tu horto fodere , &o. ita etiam mort Giimagine nobis occurrunt quasi vive Tent, telle Ouidio,
Ante meos oculos tanquam praeseniis imago Haeret, ct extinctam viueres. git mor. Sed quomodo iubes me ibi partem
repetere, cum imago Christi & Eccle-1iae sit in eodem loco Zipla mentis electio
sic p aesupponeniis facile dubium tollit , ut licet plures in uno loco sint ima sines in attributa actione si mens eligit, ut Pell
83쪽
Vt peractionem qua: variis imaginibus
exprimitur, excitetur memoria ut legam petra , tauquam aberrabimus: prae cipue post aliquam exercitationem , neque Opus est temper totam actionem videre , antequam occurrat vocabulum;
sed ad unam aliquam imaginis actionem statim se offeti vox rc petenda, Ut in exemplo. Si Chri itus vel Ecclesia videatur vel petra sussicit ad excitandam. o. Obseruandum hic etiam ne iam aliquot vocabulis positis , dum occupamur in se- quentibus, sollic: ti simus ne excidant priora: metus enim ille impedit & dum occupamur, ita id tum facere oportet, ut dum ad hunc Allum, tertium & lci cum mente redimus exactione legamus 'alioqui si quis putaret ex repetitione vel applicatione mentis id facere , Vt repe-e t , etiamsi nihil ex actione ideret, is falleretur. .. Sit igitur in praesenti tempore de prae
senti voce , aut sententia vel re, Cura
atque ita progrediendum , donec iam
Voces a s. aut sententiae I 2. vel reS qua-xsior vel quinque sint positae : ac sic in
84쪽
pietas paries, ut tum fiat repetitio. In cvgno castrum hic ex vita communi seu pictura, pono elephantem , dc in dorso castrum, quod a militibus acubus , ac iaculis defenditur ; contra alios ex terra similibus instrumentis oppugnantes. Iam iis experientia prima hora ostensis, quae nemo mortalium sine arte praestare potest, etiam summis propositis praemiis; doceamus hanc artem ita
naturae conuenientem , ut exerceatur ab
omnibus passim hominibus, quamuis ipsi ignorent.
Sicuti enim omnium artium ac disciplinarum initia a Deo indita siant, quibus coniungentes exercitium praeclari evadunt, ita huius etiam .Quod patebit si quis velit vitam suam ad memoriam
Hanc itaque primam lectionem ita
inimus cum admonitione , ut iam aliqua horis intermissio fiat exerciti j, deinde repetitio, recto, retrogrado & inter-- calari ordine, ut hoc modo prompti tudo aliqua comparetur: & hodie cubiculum unum ad formam praescriptam
1ingulis eris meditandum, 't proxima lactione
85쪽
lectione sit paratum ad alia excipien
O Commendantur sententiae prin-
. cipalium vocabulorum imaginibus in locis positis minis principalibus, ita applicanda o. naturalis, ut illa adiuta priecipuorum imaginibus, etiam minus principalia ordine repetat. Sunt autem in omni sententia principalia omnia nomina substantiva & verba, exceptis iis , quae per eclipsim in orationec subaudiri possunt: adiectiva si pro sub - stantiuis ponantur ; aut significationemo substanti uorum impleant , aut augeant rvt dum dicitur. Magna qui sectatur,. pro , res magnas: item magnae vi bes, hic. adiectivum necessario exprimendum, alioqui adiectiva pro minus principalibus habentur , ut, etiam pronomina, adverbia, coniunctiones exprimi debeant a
86쪽
beant, ut satius est unum aliquod insigniter facere, quam plura mediocriter, nisi hic imago utriusque exprimatur non offeret se sententia. Ut autem selicius h)c succedat in sententiis exercita-
tio valde iuvabit. Candela, si ad primariam unam cuiusque sententiae imaginem diJigenter attendamus , deinde ad candelam vocabulum,alterutro etiam horum animaduerso facile reliqua occurren r. Sicut enim oculis, si candelae trianguli aut quadranguli literae videantur, aut in sententia cand. aut cygnus
vocabula prima reliqua se sponte offerunt ;lia etiam hic fit Adhibenda cara ne syn. pro syn. substituamus, nam in iis facilis est lapsus. . Vt eundem ordinem quo singula di- ω sunt,retineamus: ne videlicet dictio
una alteri proponatur aut postponatur, quae omnia applicatio mentis aut exercitium ira facilia reddent , ut quod iam initio tardius 3e adhibita inculcatione, ac repetii ione fit; postea tanta celeritate, atque aliquis loquitur , siue in suggestu, sue stibi assequamur: His ita clare de , sentem iis praemissis, existimo non re titur OS
87쪽
rituros tamen, nisi rem exemplis declaremus: adeo verum est, hanc artem ex
libi is vel scriptis, sine viva voce &demonstratrone non percipi, Ut pleraeque aliae artes liberales, aut grauiores disse taplinae. In candela loco ponitur nauis, in ea princeps, iuxta quem consiliarius in
cuius toga maliae au reae literae, ut in regali toga Regum Franciae pingi solentaurea lilia. in stia nullum prorsus habet) deinde ubi remex sedere deberet
.mmo est, &remigra etiam non apparent, fertur quoque tardo & obliquo cursu , ex his prima pars., & vo Iucremd epi u m at a m ci co n iam, g ruem, v et at i finsuspendo cx clauo malo nauis infixo:& hinc fit reliqua sententiae pars &c. Obleruanssum hic sempes studiose , ut quoad fieti potest accurare , Sc ad sensum & ad vocgbula accommodate, ex primantur Ommarsi vero non ita res sinit ut ad sensum, nihil impedit quin alit cr fiat, modo tales rint imagines quae . O. excitent , & menti legenti se offerant i quemadmodum in sententiis& vocabulis satis declaratum esse arbitror, ut is cultas cordi est, facile videat, ' qu
88쪽
quomodo eam aggredi debeat. Ad
hunc quoque modum textus continuus. o. imprimitur, ac retinetur. Diuiditur enim per partes minores. 2.3. 4.
s. regularum , dc tum Vn quaeque per imagines expressa, in loco ponitur,quod felicius in textu cotinuo succedere debere videtur, quam in sententiis in quibus singulae diuersam habent significa- tionem:in illo vero continuatio fere est eiusdem rei seu materi . In titulo tamen de concione & oratione & de ratione colendae memoriar ex praestantissiinis Rhet. tam Grς c. quam Rom. scriptor
bus plura huc spectantia habentur. Tertia
89쪽
89 TERTIA PRAE LECTIO. Regula rerum.
RES. o. commendantur dum summa- tatim ipsorum negotiorum imagines suis locis apte collocantur. In qua descriptione quadranguli innuuntur. Candela vi quidquid legimus , videmus , vel audimus longe lateque diffusum , in compendium contrahamus: Cygnus ut aliquid apte diuidamus, ne quod in uno loco poni debebat, separ tur; aut quod seiungendum coniunga- tur. In quibus modis si quis ita versatus sit, ut feliciter ea prae stare Possit is aptior paratiorque ad hanc rem fuerit , sin minus exercitio paulatim ea sunt comparanda. Triang. vi imagines squae res ipsas comitantur semper sicuti in sole ambulantibus umbra corpus debito modo collocentur. Quadrang. Vt quiseque paries deinde totum cubiculum repetatur ; atque hac exercitatione quotidiana promptitudo comparetur. Que' admodum
90쪽
admodum igitur Consiliarii , senatores, aut ali h quibus de processibus multis chartae foliis, centum aut pluribus utrimque instructis , est referendum , primum legunt &copiose ea notant in quibus cardo rei seu ipsa controuersia consistit, &describunc una, 2. 3. paginis , t ad summun integro fodio ,&deinde ex epito me haec ad senatum refert uat, ut fiat iudicatio; ita nobis quoque in hac arte erit faciendum. Neque ne ce ssum est omnia tam exacte imaginibus efferre, nam unica sepe imaginea. 3. 4. aut paucis saltem longi stimae historiae possunt meminisci, quod maximam promptitudine ac facilitatem adfert. Quemadmodum nempe si currenti fonti episto inium opponamus, aqua sistitur, eoque remoto , fluit , quamdiu suppetit ipse fons continuo: vel sicuti ignis cineribus tectus, latet radmoto leuiter sulphurato exsu scitatur ; sic.Ο. quae debite ipsi tradita sunt, monita vel minima imagine, vel signo, reddit quidquid fideliter iraditum fuit: ut ipse s pe admi
remur successum opinione & exspectatione sceliciorem Ad huc modum exerin