Schenckelius detectus seu, Memoria artificialis hactenus occultata, ac a multis quam diu desiderata nunc primum in gratiam optimarum artium, ac sapientiae studiosorum luce donata. A' I.A.P.G.S.P.D. hanc artem principes & alij nobiles, cum ecclesiasti

101쪽

ciamus nullam extare Clementis Pas', Rudolphi Imperatoris, constituam aliquem qui Clemens vocetur de facie bene notum ,& illum ornabo habitu Papali: aliquem qui Rudolphus & induam ' habitu imperatorio , atque ita ex faciebus notis nomina , ex vestibus dignitatem colligemus: idque in omnibus aliis ita erit faciendum. Sed hic consule Bru-xium, ut & in figuris arithmeticis. Quem tamen si forsan ad manum non habeas huc tua caula loquentem introducere non grauabor, ubi sic ex

primit numerum.

I. Culter,gladius piscis,columna ,hasta, baculus, candela, bombarda, sagitta,panes similaginei seriatim dispositi.

a. Serpens, anser , anas, cygnu S. 3. Cornelia , numella explicata. . Cingulum retortum, forceps , laqueu S reflexu S. s. Anguilla torinosa, circulus in uerrsus sine axe. 6. Testudo, ceruta, funiculus cum mOdo. do Italorum. . Gnomon seu quadra fabrorum,genuflexum.

102쪽

curbita duos ventres habens ; ferrum quo vitra decurtantur, ocularia.

s. Claua, pomum cum pediculo, pyrum oblongum, pedum Episcopi, pedum pastorale, laqueus quo capiuntur

canes.

Res certi numeri ita disponit. Vnum Deus, Phoenix, Sol, Polyphemus, Monoculus, homo unius pedis. Duo, Parnassus Biceps, Brutum Cornutum, Tabulae Mosis, Puniceps, For-pex, Furca bicuspis, Patibulum duarum Columnarum , Homo auritus Plinia

Τtia, Tridens , Cerberus , triceps , tripes , cui sesei applicantur. Patriarchae tres, Trifolium,Triangulus, Patibulum trium columnarum , Sellum trium pedum , Equus currum trahens , Instrumentum fabrorum, dictum schra ubruhirher. Quatuor, Animal quadrupes Fritillus Brut xial, Craticula, Quadrans, Tessera, Feretrum , Instrumentum super quo farina & aqua miscetur , Currus Hollandicus: vel alius sine temone.

Quinque

103쪽

QuinquE, Pes quinque digitorum,. Manus, Libri Mosis Chirotheca, Equus currum trahens , Pecten quinque dentium, Cureus cum temone, Mitra certae format, Vas puluerarium stanneum cum circulo , Testudo progrediens amputata cauda, Vit extensis brachiis δc cruribus in calendario, Mas maior caudae longaea

Sex,Hydriae sex Cananeae, Mare singulis sex horis refluens, Stella, Quadrupes cornutum, Testudo progrediens. Septem , Planetae septem, Hepthaphylum, Electores septem , Candelabra aurea septem , Stellae septem in ma

Octo, Currus a qΗatuor equis tractus, Cancer, Scorpio. Nouem, Muta nouem, Canis nouem annos fere non excedens. Terga nouem boum. Compositus numerus. Decem crux rusticorum , Fundamentum , super quo ligna dissecatur, Verticillus semitarum, Notae unitatis cum annullo, circulo, pυ-mo , S c. December, Decipulum praecepta De

104쪽

IO calogi decem.

Tribus decem a Rechab hamo desicientes, manus ambae, pes Uterque, Moneta Bo hemica maior , decem nummos Vals I S.

Viginti, Triginta. Q draginta. eOdem modo quo decem formantur. Quinquaginta Ocrea , Pes minor cum cruce, se curis, Gnomon, figuranu meri s. & litera o. Centum, Semicirculus, Luna corniculata, cornu Venatori S , arcus, equus per duos circulos saltu vectu&, Formae numeri 1. & literarum Oo. Mille, Anchora, notae aliae M. literari Mille pedae, Equus per tres circulos saltu vectus formae numeri I. & literarum

Ex dictis facile est colligere, qui reliquidumeri composui formentur V. P R AE

105쪽

V. PRAELECTIO.

De Contione , Oratione, Argum. Ο Ω- CV m nobis ipsis habenda erit concio, aut Oratio praesupponitur facta esse siue , nobis siue ab aliis scripta,

impressa vel saltem mente concepta. 8c locos in cubiculis ita meditatos , ut de iis nulla cura distrahamur,ac tum cadela concio , vel oratio , semel attente, tardeque erit legenda , totam ut materiam in ganere mente concipiamus: eygi ius deinde intres vel quatuor partes maiores. videlicet thema candelam

partem, cygnum,& si fuerit triangulum diuidamus, & in medio candelae parietis thema. in medio cygni candela pars, in medio trianguli patietis cygnu Spars in medio quadrang. parietis triang. pars disponatur , triang. v namquamque maiorum partium diuidamus in 6. 8. v et plures minores pro memoriar exigentia. Quadrang. imagines cuiusque minoris partis in quadrangulis eircumstantibus locis ponamus, qui sit non sufficiant quadrangulos ini crBO

106쪽

Iognemus aliis, erunt calix, circumstantes aut ex unoquoque loco parietis ossiciemus & cygnum circulum, circumstanter habebimus in candela pariete ; aecandela duo tomices locorum in candela cubiculo qui abunde sufficient ad longissimam concionem , aut orationem. Manus repetentibus cuiuiaque parietis, einde omnes quadranguli , ac semel tentandum an satis feliciter succedat lectio ex imaginibus 8e pronunciatio. Si ipsi voluerimus habe-

Te, tum non adeo urgemur tempore,

ideoque licet bis perlegere & tardius progredi im operando. Sed si viva voce habitam velimus excipere, eodem modo ut dictum demonstratumque est, procedemus. Verum ut tanta celeritate

quanta quis loquitur, vel more suo , vel data opera assequamur: his quadrangu Iis fiet adminiculis.Candela, si consideremus hanc excipiendi per imaginestationem tam esse compei diosam cui quod mille aut pluribus dictionibus non potest efferre, quas ille ordine v- nam alteri debet subiungere pronun claudo, nos hac arte paucis imaginibus effere

107쪽

Io7 efferemus: interdum, te isera manu, stella , nonnunquam candela: aut cygnos quod ille tam muliis: ac simul plures imagines, assigimus: vi'in 37. exemplis clare patet. Quo solo Qbseruato citius, excipere, quam aliquis etiam sit maxime conetur efferre Valeat possumus. Cygnus est in omni concione vel oratione multa dicuntur quae ante scimus, praesertim si quis multas legerit aut audiuerit ; & tum antequam calicem , aut

Io. verba protulerit, praecurremus: amreetis tamen auribus astanteS , ut etiam cognita nobis viva voce confirmemus.

Si tunc subiungitur aliquid quod scimus ; eodem progrediemur modo: si quod nesciamus, tunc,ut dictu est paulo ante, operabimur. Nec opus est omnia exacte collocare, sed principales particulas , omissis minis principalibus, quae cum vel praecedendo ,Vel sequendo cohaereant, facile offerunt , sicuti dictumeth de vocabulis minus principalibus. TRIAN G. est concio natores docti solent in fine repetere summatim, quidquid in tota dictum est; indocti vel qui inopes materiae sui aut no bene studue-

108쪽

T 8rtit, idem in eadem bis terve, post aliqualiteriecta repetunt: deinde aliis subiunctis, ad illud quod ante, etiam dictum fuit, relabutur; nobis autem si issicit singula se mel posuisse: nisi quid forte omisi um esset, vel propter desectu prompti tudinis exerciti j comparatae, vel nimiam dicendi celeritatem : propterea ex praecedentis concionis summario in fine repetitione , id liceret supplere. Si autem ob causas modo dictas conciona torem vel oratorem non possemus assequi, consultum est locum transire , can delam cygum, triangulum , aut plures; ut fit in scribendo. si enim pertinaciter velimus insistere priori alicui parti, forsan ipsam habebimus ; sed ipso interim progrediente plura omittemus ; idem hic eueniet ut taceam hoc ipsam , quo, quidam vacant maxime excitari. o. Ut in repetendo postea facile subueniar, . quidquid ibi fuerat reponendum : dum εogitamus quadrangulum, locum vacuum reliqui, & debui hoc dispone,

Quadrangulus est ipsa exercitat io , Ut videsic eddeinceps. incipiamus haec ipsa a prau

109쪽

ro' praecepta usui applicare initium facietes a concionibus simplicioribus , ac breuioribus quales scripsit Iodocus Clichia thouaeus, Rudolphus, Ardet ius S alij:n ab iis qui tantum complectuntur materiar, quantum sussiciat tribus aut A. con

cion bus : & in illis ipsis simplicioribus

mittendae erunt omDes citariones sacri Scripturae & Patrum, donec talum pro- erimus , ut nudam, concionem facile consequamur: deinde quadrangulas citationes addemus postea I 2. I 6. 2 O. 2 . tandem omnes: non progredientes ad naa i o rem n u mer u m, d o n e C e X p e ri e n via compertum habeamus in minori retinendo nos sati, prompto 3.

In orationibus quia. illae plures habent partes minores , paulo aliter sese res habet, δc quamuis liceat formam locorum & ord nem seruare quem primo

diximus, tamen. non inconueniens videtur coria r vocabulis uti in candela pa- .riete, & ordinem murare ; ut incipiamus ab angato superiore parietis recta lanea procedentes , idque ex suggestione Ciceronis, qui libro Acadi quaest. ait, banc aciem germanam sororem esse li

tera.

110쪽

teraturae, quod si est de literarum ordo: apud nod ita progrediatur, ut dictum est,& in figura ad oculum ostensa apparet,

non modo hunc ordinem in collocatio ne orationis sequamur. Atque exor

/ dium in candela loco , propositionein vel partitionem in cygno,eaquς natiui talem antecesseruat, vel primam con firmationem ab honesto , in triangulo , manu , &c. quousque se extendet, deinde in sequeti a natiuitate vel ab utili, &aliquot sequetibus;tum a pueritia Vel 3.cofirmatio a iucundo,deinde ab adolesi centia, vel . a possibili, vel facili, &c-

virili aetate,vel a morte, ab iis quae mor rem sunt consecuta , postremo concluso: prout illa in rhetoricis traduntur,

idemque judicium in demonstratione factorum. Exempla sint vita S. Ioannis Baptistae, Apostolorum, vituperium Iudae, Catilinae, Coclitis vel smi lia, quae . & talia plura in Rhet.&Aphthonij Progym. Erasmi de conscribendis epist. aliisque inueniuntur. In orationibus disponendis , si loci confirmationis longius se extendant, Vt ab honesto ab utili, semper vellem maiorem