De M. Porcio Latrone [microform]

21쪽

Be Varillo praeceptore.

De Marillo pauca exponere hoc loco non uerit ali

num. Cognovimus eum e Sol Seneea, qui, cum Pro ConS,silio suo declamandi magis rationem, quam vitam rhetorum Spectaret, perpauca tantum de eo tradidit. Ipsum nomen quod fuerit, incertum est. Rus enim non solum diversi Ibbri variam scripturam praebent, sed idem codex tantopere mutat nominis formam, ut quae Vera sit, nisi ex diligentissima optimorum librorum comparatione non possit discerni. Hanc instituendi occasio postquam mihi facta est dilectissimi praeceptoris IIaasii beneficio, ex duorum librorum Bruxellensis et Antwerpensis haud dubie antiquissimorum accuratissime acta collatione,' Marillum esse nomen, non quod in plerisque editionibus legitur, aril lium, a P Paret. a viri nomina ignoramus, neque quisquam uerit, qui quod suas. V p. 33 exstat Cyri Marissi Esernici nomen errorem non putet pro Claudii arcelli Aesernini nomine, ubi in

codicum scriptura A C, Marulli Aesernini, B. L. Marulli Aesernini Claudii vestigia aperta Viderit, alterum

nomen suis litteris perscriptum. Etiam de vita frustra qua siveris aliquid comperire, excepta nota, quae est in indice

editionis Parisinae a. 1607, iterum impresso in ed. Schultingi Amstelodami 1672 4Marillius venefici damnatus Massiliae docuit os conre. XIII p. 180. Inspicias autem Velim, qualis sit loci illius plane corrupti species in codicibbUS, quam audaces editorum emendationes,' et Videbis, quam marilli A B p. 23 82, 99, 118, 127, 243, 311 A. p. 74, 161, B p. 5 Μirilli

aperto errore praebet Ain Marulli A B p. 33, 219, 14, 161, B p. 95 74 aruli; Μarulli Ai p. 152, 340, arilliis Amp. 33, 1, 89, 98, Α 221, arullus B p. 221, arilius Ami. 154 arullus A B p. 171.

' movi declamatores ... ori AhΡosmos cum APDUOdoro ....d rum A Bhlegunt codd. Bruxeli , Covarruv. et Froben, O Si nos codd. August. et AntWerp. posmerva et in margine si fortasse Posidonium : Caelius ait Posidonium esse reponendum, Soli Ottius mavult plurimos, Gro novius legit Pammenes, Schultingius Otamon.

22쪽

Latro adiret et Seneca os contr. I praef. 6'. Qui si praeceptorem nostrum ' eum vocat cs conis. U. 10. 154, ΙΙΙ.17 2213 Latronem quidem non potest simul spectare, ubii antecedentibus non appellavit, neque nostrum O loco pro meo ' dixit is, qui de. se semper singulari numero dicat, sed aequales Senecae multos et studiorum socios arillum frequentasse inde videtur mei. Neque tamen mediocritatem transgressus est homo Satis aridus, paucissima belle, sed non vulgato genere dicens cf. conis. I. praes. 6', quamui jactatione abundaret, et a rogantia. Orati enim quam exilis esset, non insciua eam tamen non sibi imputabat, sed controversiis, quas dicebat, adeo, ut Latro hoc suum vitium excusare conatum Propter inopiam et ieiunitatem audacter liquando perstringeret', os ibidem). . Protulit ver interdum sententias perbonaS, Velut illam, quam Latro solebat mirari, vel etiam, ut ipse ait, exosculari coni. I. 2. 93 alia laudatur conis. II. 12.171 ut decenter, alia eontr. H. 10, 154 ut licenter quidem dicta, sed sensum satis exprimens. Ceteris locis ejus ententiae solum et colores asseruntur, illae suas. I. 5 H. 14,

III. 23 contr. Q. a L . 82 L 3 9S L . 99 L 7 118.127 H. 10. 152 Π. 11. 161, m. 17. 219, m. 21. 215, ΙV. 29. 311 V. 32 340, hi conir L 13.177 L 3 98, ΙΙΙ. 17. 21.

Be Latronis schola et discipulis

Revertamur ad Latronem, qui in arilli schola institutione imbutus rhetorica jam ipse magisteri subeundo OP

' Locus hic est Cum diseipuli essemus apudNarissum rhetorem, hominem Satis aridum, paucissima belle, sed non vulgato genere dicentem: cum ille exili-

23쪽

ram navabat. Vari autem nomine Quin eum Commemorent singuli scriptores, Quintilianus professorem eum appellat, Plinius dicendi magistrum, Seneca declamatoriae arti un cum exemplum Hieronymus latinum declamatorom ' - - tionum discrimen quaerendum est. Quo in studio mecavix utaris auctore Commemorat is oratore S rhetores, de Elamatores, scholasticos, sed ita, ut oratorem quidem

ceteris generibus opponat os contr. ΙΙ. 11. 163 III 16 2Il, V praes p. 323 exc contr. ΙΙΙ praef. 197 seq.), haec ipsa editis finibus non discernat. Quem ad modum enim eosdem Viro mox rhetorps dicit mox declamatore sos contr. III.

16. 211, IV. 29. 213 I. 1. 75. I. 4. 100, ΙΙ. 13. 180 m. 16.21 Ii, ita non differre ab his scholasticos, praeter locos, quales sunt suas. VI. 37 VH. 45, 1 contr. I. 6. 113 7 122,

ΙΙ. II. 163, III praes. 199 III. 20. 240 V. praes. 323 IV

praef. 414 ostendunt coniunctae scholasticorum declamato rum notiones os suas. VI. 37, contr. IV praes. 2673, scholastica studia contr. V. praes. 318 atque pMa vox schol stio idem valens, quod declamatio contr. I. praes. 63 H. 11.

163, ΙΙΙ. praes 201 IV 28 305 V. 34. 359, IV praes. 15 .

Quamquam scholastici etiam ii vocantur, qui in schola al, cujus rhetoris versantur vel discipuli, Vel auditore os contr. H. I0. 155 H. 11. 165, ΙΙΙ. 19. 234 ΙΙΙ. praef. 399. Accuratius videtur notiones disjunxisse Quintilianus declamatori opponens rhetorem, prosessori doctorem ita, ut declamator et professor oratori similes steu, dant cf. X. 1. 53 rhetor et doctor prae Elpiant dicendi artem cs Bonneli I. l. p. 14 Lexio. Quintil. p. 203, 258 702, 789. Suet de clar rhet. i. Atque adeo uterque S ura munere fungebatur, ut multi professores doctrinam prorsus ignorarent, in dicendo ejus leges tanquam inscii equerentur cf. Quint. H. 11 1 Verum non constat sibi Quint,

talem orationis suae imputaret controversiae, et diceret: Necesse St, me Perspinosum locum ambulantem suspensos pedes habere ebat Latro: Non mehercules in pedes spinas ealcant, sed hallent. statim ipse dicebat sententias, quae interponi argumentis cummaxime declamantis Maxilli rossent.

24쪽

liantis omisso discrimine multis locis promiscue voeibus usus, quandoquidem Albutium II. I5. 36 non obscurum dicit professorem cs Suet de elis rhet VI et XII. 11. 20 geometras, grammaticos ceterarumque artium Prosessores, qui certe doctrinam tradebant. Ipse a Vespasian primus proseSSor eloquentiae Si nuncupatus, quod nomen deinde ad omnes praeceptores publicos transiit. Qua de re Latronem non tam praeceptorem suisa et quentiae, quam ostentatorem Quintiliani et Hieronymi Ioci non satia demonstrarent, nisi confirmaretur etiam Senecae Ioc contr. IV. 25. 283, quo docendi ratione singularis inter rhetores Latino dicitur. Nam cum in ceteris seliolis disciapuli ad praeceptoris institutionem disputando etiam exere reutur et declamando es Quintil. II. 5. 6 Roede de schol. institui Rom. p. 503, intro exemplum, non magistrum Se professus, ipse Olus declamabat, discipulos nunquam audi bat. Constabat igitur, ceterorum rhetorum invidiam et irrisio nem, sed quod contumeliae causa discipuli Latronis addi tum erat auditorum nomen, mox in Su esse coepit quique antea discipuli vocabantur, jam auditores appellati sunt. Si vero operam et patientiam suam vendere noluit in audisendi discipulorum declamationibus, certe et rhetorices et menta aliis permisit docenda ipse institutione scholastica jam imbutos suo exemplo voluit exer re, nou Consormare. Ideo linius in magistri nomine rhetorem non cogitavit, sed genus signifi :avit, cujus tamquam species declamator erat Scholum aute.n Latronem aperuisse juvenilem aetatem nondum tranSgreSSum, argumento est, quod Seneca vidium in ejus discipulis enumerat. Is in juventute bonus declamator Latronisque frequentissimus iuditor, cujus multas quas didirabatur, sententias in versus suos transtulit i s. n. contr. II. 10. 154 exc contr. ΙΙ. 2. 3873, non longum per tempus declamatoriis studii vacabat, sed taedio captus curiae os trist. IV. 10 30 undeviginti annorum adolescens ad poesi transfiigit. Neque rediisse eum ad deserta Partes, Prodere videntur Senecae verba Tunc cum studeret

habebatur bonus declamator c contr. II. 10. 55.3. Idem quod Arellii Fusci dicitur discipulus, apud eum Prima auct

25쪽

videtur institutione inde ad Latronem ante aetatis annum

XV vix transierit. Itaque si aliquot annis ante haec Ovidii

studia Latronem docere coepisse, consentaneum est, cum

ortus ille ait anno II p. u. 43 a. h. cathedram obtinuit circiter XXV annorum juvenis. Auditores vero praeteri vidium tres alios Seneca wminat, Florum scontr. IV. 25. 2833, Fulvium Sparsum conis V praes. 322ὶ Abronum Silonem suas. I. 203. Onities Praeceptore multo inferiores, nec nisi ex Senecae libro notos Ex quibus Florum rhetor fuisse videtur ignotus et nullius sere auctoritatis Cujus ut obscuritatem Seneca

notat addito quidam oronomine, sic sententia non Ommemorat praeter unam, Vehementer in ea Cum mollem Compositionem, tum incredibiles figuras reprehendens, a qua tum a Latronis usi discesserit. demonstrans. Hic quidem Florus in orcellini lexico cum Iuli Floro Galliarum eloquentiae principe a. Quintil. X. 3. 13h citato, miro errore Confusu eSt. am cum Quintilianus ortus a M. p. h. institutione oratorias Scripserit a. 92 p. h. quinquagenarius

quem sibi aequalem dicat Julium Secundum et amicum familiariter amatum, natu multo majorem non fuisse saeile apparet Ponamus igitur Julium Florum patruum Secundia an ni majorem, anno, quo Ortus est, cum Latronis supremo in idem sere tempus incidente, num potuit hujus esse auditor, additis etiam vel patrui, vel patruelis aetati decem annis 3 Fulvium Sparsum scholam habuisse communem Cumali quodam rhetore, unum de ou vita comperimus Onu. V. praes. 322. Imitatus est, ut omne sere Latronis diAcipuli Praeceptorem Sed quemadmodum nunquam puris imitator auctori, semper citra Veritatem similitudo est os Sen. Onu. I. praef. 1), Latronem adeo non assecutus est, ut multam in se provocaret cavillationem, similem illius eum esse, si eadem

diceret. x es contr. V. 34, 364 Accipiebat ille quidem La-

' multo vero acerbius est illud Osci rhetoris operam perditam maligne perstringentis: Tu potes controversiam intelligere, qui uoti intelligis, te laterem lavare es Sen contr. V. Praes. 322.

26쪽

tronis sententias, Verba ponebat e suo, in iis valenter quidem agens, ut ille, sed dure os conis. V. praef. 32'. Ceterum in declamastione nisi abstinuisset nimia licentia, vitae et usus autem suisset tam imperitus, ut ad Sitholae regulas Omnia vellet dirigere, vix a Seneca contr. Ι. 7. 122', exc. I. 7 382 homo inter Acholasticos sanus, inter sanos Scholaatieus esset appellatus Citantur ejus sententiae multae contr. I. 33. 1,

Ι. 3. 4 Ι. 4. 99, Π. 13. 179 m. 17. 217, ΠΙ. 19. 230, III. 1.342, IV 24 271 IV. 25. 277. IV 26 287 ΙV. 27. 293 IV 28. 303 IV. 29. 309 V. 30 327 V. 31. 333, V. 32. 340. V. 33. 347, V. 33. 350 V. 34. 357.

Denique Latronis auditor nominatur Amronus Silo pater ejus Silonis, qui pantomimis fabulas scripsit os Berntiardyp. 34'. Is et ipse carmina secit . eaque publice recitavit; sed de ingenio, nisi nod Latronis sententiis utebatur, nihil

habemus compertum. Epicis carminibus Operam eum RVRSse, ex dudibus versibus colligi licet, qui exstant ap. Seu suas.

1te agite, o Danai, magnum paeana canentes, Ite triumphantes , belli mora coneidit Hector Q.

Obiit I. 194 os orcellinii exic. s. v.

Omnibus libris consentientibus in lectione sanum inter scholasti eo a exuerpta habent insanum inter schol. , ad quam scripturam alla etiam a Schestio notata discrepantia accedit inter insanos Imelius sori libr- duo intor sano s. mon exstant exe. in et B codicibus, quare propter ceterorum non accuratam collationem res ab hac parte confici nequit Schultingi epitomes lectionem utroque loco censet recipiendam, quasi Seneca inter scholasticos seu declamatores nimis tumide dixisset voluerit Sparsum, contra ad majestatem oratorum eorumque, qui veram dicendi viam tenuerint, assurgere non potuisse. Quae sententia mihi non probatur. Sanus enim erat, id quod deinde demonstrabimus, inter scholasticos Latro, quem Si Sparsus anXie, quamvis frustra, secutus est, nonne et ejus declamandi rationem erit imitatus Quid Qui tumida oratione a Latrono recederet, Florum Seneca tanta perstrinxit ace bitate Sparso idem peccanti condonavit, immo laudavit, ut valenter dicentem Sparsum igitur ad exempliim praeceptoris in declamando nimia abstinuisso licentia ratus, ita ut etiam ariditatem omnitteret et duritiem, non dubito, quin

utroque loco sanum degam.

27쪽

Bo reliqua Latronis vita

De reliqua Latronis vita nihil sere cognovimus. Quieto

Cum eam peragebat in scholae umbra et studiorum secreto unde interdum animum relaxaturus in finitimos montes et silvas evolabat e Sen. conis. I. praes. 4. Sed majora, etiam itinera num susceperit, nisi quod aliquando in Hispaniam eum Proseetum esse, certum est, nescimus os conis IVPraef. m. At quamvis a Vita publica esset abalienatus, potentissimi illis temporibus viri, Vipsani Agrippae, sibi contulit iram. In litterarum enim studiis cum imperatores praesidium viderent imperii, avertens hominum animo a re publica, nihil antiquius habebant, quam ut quoquomodo ea juvarent. Ideo non solum ipsi iis acabant, exemplo suo ceteros adhortati, sed aliis etiam favebant laudibus et honoribus augentes, amjuti ea in re, qui opportunissime iis obtigit illis temporibus, recitationum more Iis multis interfuerunt, descendebant inauditoria et scholas, neque invitare domum suam recitaturos repudiabant. Hoc modo etiam Augustus, qui teste Suetonio Aug. 89 recitantes et benigne et patienter audiit, nec tantum carmina et historias, sed et orationes et dialogos, una cum Agrippa ejusque filii et Maecenate Latronis declamationi

intersuit, cum controversiam diceret de nepote hoc propos ei themate: Abdicavit quidam siti uan abducatusae contuti ad meretricem ex ea sua tuti sitium aeger ad Patrem misit cum Venisset, commendavit ei sitium suum et decessit ad Opavit puerum ab altero fisio accusatur dementiae. Atque in hac quidem clamatione Agrippam offendit. Locus vero apud Sen condi. II. 12. 170 ita corruptus est, ut quomodo re eVenerit, haud

facile certo OSSis eruere.

Legitur sic in editione Bisontina In hac controversia Latro contrariam rem controversiae dixit, sed sibi. Deci mabat illam Caesare Augusto audiente et ' Agrippa,' cuius filios, nepotes suos, Caesar Lucium et Cadum' adoptaturus n

28쪽

diebus' illis videbatur. Erat Agrippa' inter' eos qui non nati sunt nobiles, sed ' facti ' . Cum diceret in partem adulescentis Latro et tractaret adoptionis locum, dixit: Multi Iad imperia adoptione ' nobilitati fuerunt i haec in alia in hanc ' sententiam , Maecenas innuit patri ' sa

rina recusare l) finire 'ciam quidam declamationem ut bant ' hanc metuignam,rem Maecenas 3 e et effecisse enim nobilem ' non ut ' audiret, quae dicta erant a , Caesare ',ae ut notaret. Mirunt quantum ab hac scriptura optimi o dices, oti discedunt, quorum accuratissimam Collationem subjiciam. .

om A. B. 18 hunc B. 19 munma A. B. 2M Patro A. B. 21 recusarem A. B. 22hfiniret A. B. 23 declamationem quidam A. B. 24 Maecenatis A. B. 25hnibilum A. B. 26yno A. B. 27 4 Om A. B.

283 Caesae A. B. rCollatis his lectionis speciminibus neutrum anum ram

bere Senatu apparet ad quem reStituendum Vereor ne non

sufficiant mihi viros. Neque ver emendationem volui prOs re, quae a omni parte veritatem sibi Vindicaret studuitantum salsis, ut mihi videntur, et admodum arbitrariis Gr novi et Schultingit emendationibus rectiorem substituere, quae, quantum fieri posset, codicum niteretur auctoritate Ad nostrum vero finem maxime de posteriore Ioci parte agitur, incipiente a verbis Maecenas innuit et q. priorem paucis absolvisse susscit. Et quidem in prima enuntiatione ut non negatio quin sit interponenda Post Verbum rem et retinenda in sequentibus codicis . scriptura Ajam isti, non est quod dubitemus, sic Agrippae etiam arcum pra nomen recte praeponemus, syllaba a satis in codicibus sigiscatam' Pari modo cum recipi ex iis Velim vocem Sum Q TN

' Retinerem etiam factus scripturam, si iti Tacit versarer, vel simili Semionis inaequabilis amatore in Seneca Cieeronia remente vestigia offenditi

29쪽

mam iro lectione edi imperia 'Aumius saucia i potio . oleimperatoria iso serunt muto in erunt. Dissicilior aes in posteriore parte tam desperata, ut a multis editoribus intacta relinqueretur. Qua vero proposuerunt emendationes Gronovius et Sehultingius quam parum sussiciant, acile do monstrari potest. Ble enim nixus controversia fine LR-tio dignus fuit miseratione, qui ne excusare qui . dem errorem auum potuit. Nihil est autem crudelius, quam sic offendere, ut magis si offensurus,

a satisfeceris, Latronem putat improvidum in Caesaris nepotes dictum jecisse, idqu cum postea satisfaciens deP

caretur, ejus secisse Ossensionem reddentem graviorem. Inde enim actum ut quae verba multi non animadVema praeredimisiSSent, memoria repeterent, et jam intellecta sermonibus disserent. Quapropter locum scribi vult ita: Μaecenas innuit Laaroni, satisfactionem pararet. Finita jam declamatione satisfecit Latro Hanc quidem malignum monitionem Maecenati esse Effecisse enim rem nobilem, non ut deleret, quae dicta erant in Cae Sares, sed ut notaret os. Edit Schultinoi p. 195. Quam emendationem, quod arbitri debetur nullo modo serendo, non opus fuerit refellere. Quandoquidem ver propter nimiam loci eorruptelam aequo majorem vindicare sibi possit aliqui licentiam . vide, quam inepte Seneca sententias collocasset, si haec emendatio genuinum restitueret textum Prorsus enim ad aliam abit ea quae incipit Verbis tanta

autem seq. Sententia, ut Per se ideantur Onatare, qua a

tecedunt. Ex illis autem quia quaeso potuerit suspicari L troni malum accidisse, si satisfecit monne tum omnia in meliorem partem erant reducta Quomodo igitur deinde misericordia dicitur dignus, quod non potuerit excusare, i. e. non satisfacere Videtur hoc argumentum tam grave, ut quae addi possunt leviora missa facere liceat. Id Ver oum simul ain pareat, si recte locus emendetur, insortunii aliquam signisi icationem jam prius desiderari, etiam Sehultino opinio locum non potest obtinere. Hic in notis p. 174 ita emendat: Μaecenas innuit patri is fascinum recusare. Et finierat jam quidem declamationem tutabat autem hae '

30쪽

malignam rem Maecena esse esse eius Enim nobi litatem, non ut laudaret, quae data erant a Caesare.

sed ut notare L Finxit enim Agrippam, cum ista, quae offenderunt, dicere coepisset Latro, alibi e rupatum habuisse animum ut innuente Maecenate spatium absolvendi Latroni daretur itaque ubi interpellasset Agrippa, declamationem jam ad finem pervenisse. Qua in emendatione primum Vide,

quomodo iri possit interpellari, qui orationem jam inieriti

Deinde idem, quod in priore desidero videtur enim et sic rea composita Fascinum recusans Agrippa significavit, se non accipere, quae dicta essent quid amplius opus est pNeque de riun interpellatione neque de Latronis perturbatione

verbum dictum est mirae ergo quae Ostea obveniant sententiae. Atque non Od non apta est sententia illa et

jam finierat declamationem , tam moleatissima, quin quid ad rem saeiat, nullo modo apparet. Nam finita dees matione nonne potuit Latro ea quae dixerat ita interpe tari, ut offensam tolleret pHocmodo et Gronovi et Schultingit emendatione collabuntur, quibus priusquam aliam substituamus, uenaum id

amus Ioel Atque is quidem hic mihi videtur Protulerat Latro in adoptatis exempli loco Agrippae filios, quos aucta di

bus post Augustus voluit adoptare, honorem eo ne tribuere arbitratus et illis et Augusto illis scilicet, ut quos imperator dignos haberet adoptione huic, ut qui Virum de no maxime

meritum praemio ornaret. Hoc exemplum quamvis Per se .nullo modo invidum vel odi um, suspieioa tamen alicui compositum poterat videri, ut tangeret, id quod illo tempore non inauditum erat, Agrippae ignobilitatem, ignobili scilicet loco nati et hac solum imperatoria adoptione nobilitati os p. 173, Tanta sub divo Augusto libertas fuit, ut praepotenti tunc M. Agrippae non desuerint, qni ignobilitatem exprobrarent. Quod tamquam jocans aecena innuit Agrippae, eumque

fascina jussit recusare. Inde quae secuta int, in verbis latent . finire jam declamationem. ne quidem, ut taceam de grammatica relatione, quae nulla est, quamquam per se intelligi possunt, tamen quomodo evenerint, desider tur ratio, ad quam Oguoacendam redeundum Videtur ad aem