장음표시 사용
381쪽
34 VNIvER AE MEDICINAE licat, pris caloris ratione variare illam coctionem , tamen id non ossicit quoniam id tantum ostendit instrumenti istius necessitatem, non vim agendi solitariam. Id solum pro robore adhuc addo si ideo , quia calore peragitur id opus, non intercedit anima, ne quidem ab anima formantur partes, quia illae quoque calorexcoctione constituuntur. At consequens cibabsurdum, ut videbimus circa partium structuram. Ergo antecedens. s. XII. Secunda quasti est qua sit illa anima qua chylum in nobiss ciati Secundum diversam hypothesin diversimode respondendini cst. Nam istatuatur una tantum anima in homine esse, utique illa istarum operationum est opifex sin duplex , una materiae illigata, altera ab ea independens, illi in dubie istius causa existit: miscro triplex statuatur, animae vegetanti id munus tribuitur, quid autem horum sit, de anima
g. XIII. Tertia quaestio est Quodnam fit instrumentum byli canonis 'Nos calorem dicimiis quandoquidem chylilicatio quaedam coctio est,
Omnis autem coctio a calore peragitur. Imo quia evidenter notamus,
borato calore in ventriculo seu ab intrinseco seu ab extrinseco, chyli sic tionem meliorem fieri , concludimus ipsam a calore fieri, quoniam similia a similibus confirmantur. Et sic a Ugore chylificationem laedi advertiamus, imo destrui etiam, quod novum rursum algumentum est calorem ejusdem esse causam. Nam contrariorum et sectuum sunt contrariae caulae. Qui vero aliam sententiam sustinent, probare non possunt, non fieri chyliticationem a calore, sed tantum sere id intendunt, ut probent, non fieri a calore ventriculi, aut ab aliquo, quod actualem caloremhabet, verum ab aliquo, quod habet calorem virtute, de quo mox agemus. g. XLV. Quarta quastio cit: Ancor quoque concurrat ad chylificationem Plerique hoc cxpresse non dicunt, tamen quoniam cor absolute princeps membrum cit, a quo omnibus vita datur& conservatur, sineque cujus concursu operari non possunt, patet, quod etiam ad chylificationem coi currat. Quinta qrasio est qua ratione cor ad chyli cationem concurrat Sane non puto alia ratione, quam cum aliis partibus, nimirum suppeditatione vitalis spiritus , tanquam communis instrumenti omnium vitalium per tionum. Vbi illa de novo quaestio movetur an etiam ex arteriis quasi se mentum, extadiit in rcntriculani, quo cor ad c liticationem concurrat ' Non nego spiritum vitalem excidere, an aliud quid etiam nescio, saltem nullum evidenter ostendi potest , nec ratio cogens asterri. Nam si spiritui illi vim inesse attenuandi, incidendi , rarefaciendi , calefaciendique natuamus, ab
382쪽
CONT ACTAE LIAE PRIMus. 3 sipso sermentatio omnino fieri potest. Quando autem ista sic pono , t
quo de statu naturali nam praeternaturaliter quin aliquid ventriculo communicari queat, nullatenus dubito. . N. exta quasi est An ex liene aliquid pro hyli catione commodiore inventriculum transmittatur ' Ita enim multi opinantur, pervas breve, seu venosum, seu arteriosum aliquid ad ventriculum derivari. Sed vero secundum naturam id fieri non potest, quandoquidem & ratio distributionis vasorum, Mobservatio motus sanguinis repugnat. Illa enim docci vas breve seu venale seu arteriosum non oriri ex vena portae aut arteria coeliaca in liene jam existente, sed antequam ad eam accedit, atque ita sanguis cum spiritu vitali per arteriam celiacam secundum diversos surculo. ramos ad ventriculum S lienem transmittitur,ac per diversas divisiones, concurrentes tamen, d. ventriculo & a liene ad hepar reducitur. Sed de his eu supra actum circa doctrinam de ventriculo & liene. s. XVI. Septima quoio est Ano qua vicina partes circumflantes cu-Ii cationi commoden ' Ad cujus primum membrum dicimus omnino affr-nutive, quippe observatum cli , eos quibus omentum fuit ablatum non adeo bene cibos concoxisse, nisi aliquod succedaneum adhibitisent, ut
notavimus, cum de omento ageremus. Atque quod de eo verum est, multo magis de hepate a dextris, xliene a sinistris ventriculo incumbente, si- aniliterque de valis substratis, ac de pancreate. Vnde liquet quoque solutio ad alterum membrum. Sed amplius dubitatur quo modo calorem ventriculo tribuunt 3 Arbitror equidem, quod partim calefaciendo propter conti uitatem, partim impediendo ne trans spiret calor ventriculi calore chy- Iificationem adjuvent, atque quaedam magis uno, quaedam alio modo. Sic vasa, ventriculum ac lienem magis caloris in ventriculum impressione
judico conserre, at pancreas Momentum parte maxime membranosa sua
magis impediendo dissipatione. s. XVII. Octava quaestio est, an ventriculi calor aliquid chylificationi
contribuat ' Aliqui negant, partim quia ventriculus membraneus adeoque frigidus existit, partim quia ventriculus locus est in quo chylificatio cel bratur, partim quia advertunt chylificationem circumjectis visceribus adjuvari. Veruntamen communis sententia contrarium alserit, ventriculo non solum concoctionem, sed irimas in concoctione tribuens. Atque haec nobis quoque probatur. Nam in ventriculo cit concoqui in chylum notissimum est, sic utri hoc eandem concoctionem varie turbari pro
varia orava ejusdem dispositione, unde necessario sequitur , quod illa con-
383쪽
3 6 VNIvERDAE MEDICIN AEcoctio ptimario celebretur, vela ventriculo, vel ab aliquo aliorum calid rum ac coquentium enumeratorum ab his vero id praestari nequit , quia chylificatio concoctio quaedam spectifica est, atque simul conjuncta ejus speciei productio, quae in illorum potestate non est. Ergo sequitur, quod
a ventriculo obeatur; maxime cum ad vectamus, etiam in aliis nostri coraporis partibus aliquid recipi concoqui. Ad dubitationes autem non
dimcile et respondere. Nam ad primuin dicimus , non totum ventriculum membraneum prorsus sie, sed Maliquanto carneuinci neque etiana ventriculum considerandum esse absolute ecundum temperamentum mistionis, sed maxime respectu temperamenti vitalis Ad secundum autem dicimus, non es opposita locare ac mutare, atque ideo utrumque ventriculo attribui posse. Ad ultimum vero reponimus, quod juvantia ventriculi concoctionem, non destruant actionem primari agentis. g. XVIII. Nona quoi est, ira parteo qua virtute ventricuIudis.ι-xime ι Ium conficiat Ego censeo, quod maxime ea virtus consistat in membrana interiore carnea, quatenus insto calido gaudet, influente vigoratur, ut sic tota illa actio a corde dependens sit. Sunt quidem, qui maximam vim tribuunt orificio ventriculi dextro, cum id carnosius iit, verum non advertunt, id remotius esse a cibi loco, minus item, quam ut actionem eam primario obeat, imo obtinere aliud officium, nempe venti culum clauder &cibum emittere. Aliqui etiam peculiare aliquod fermentum ventriculo ad concoquendum tribuunt, qui si spiritum vitalem influentem intelligant, nobiscum sentiunt; at si praeter eum aliud quod indigitent, majorem ejus probationem exigo, quandoquidem quam dant de consumptione plurimi cibi praeternaturali, nihil praejudicat nolira sentet tiar in naturali ventriculi constitutione ad id unicere insuentis calidi vir-
s. XIX. Decima quaestio est, An cibus proprio calore inventriculo coquatur Ad quam judico respondendum esse, non posse negari, quod calor
ciborum aliquid & multum ad concoctionem conferat. Nam ideo sol mus aromata adjicere cibo,ut promptius digeratur, etiam commendare cibum aliquanto calidum. Interim arbitror ipsi primarias partes non convenire, quandoquidem ex diversis etiam cibis eadem specie substantia chr-losa producitur, quae non videtur in potestate ciborum suisse. Nisi quis dicere velit, omniinetiam in diversis cibis , utpote chylo subordinatis, quas in suo seminio talem virtutem inexiliere quod non adeo probabile videtur, quia non solum ex iisdem in diversis arumalibus diversus specie chylus
384쪽
CONTRACTAE UI BAE R PRIMus. 3 7 chylus multorum opinione producitur, sed maxime quia si talis virtus cibis illis inesset, etiam extra ventriculum posset in actum deduci, quod non est observatum, nec credibile. g. A. Undecima quasti est An saliva etiam concoctioni culi aliquis conferat Negari posset, quia observatur, non aliquid facilius in saliva, quam in aqua concoqui. Sed tamen multo probabilior est sententia affirmans tum quia omnino salivae virtus modice calefaciendi, incidendi ac attenuandi competit, ut ex effectis ejusdem conitat, tum quia in masticati ne observamus, ipsam multum ad masticati concoctionem conferre. quia etiam advertimus, deteriorem esse concoctionem in iis, qui salivae non satis habent. Verum de salivae virtutibus plura infra, ubi de ipsa agemus. g. XXI. Duodecima iustio est, Ad quem modum seu ad iram speclcm concoctionis byli icatio pertineate Aliqui ad maturationem reserunt, qui nempe a proprio ciborum calore coctionem ieri existimant, aliqui ad elix tionem referunt, qui putant concoctionem ficti a calore ventriculi, aut cimcumstantium viscerum, aut utrorumque aliqui etiam omnino ad nullam coctionis speciem referunt, sed ad extractionem, atque sic liquorem non ad coctionem pertinere putant, sed menstruum esse alserunt, quod imbibat virtutem ciborum. Ego illorum opinioni accedo, qui elixationi priamas tribuunt, quod sicile ex prioribus elici potest. Nam quoniam hic reperitur aliquod crassum decoquendum, cliquor in quo concoctio fieri
debet, ac denique externus calor ventriculi nempe ciborum coquens, manifeste elixatio apparet Iluerim&extractio dici potest, quatenus innino nulla elixatio sine extractione tit atque etiam maturatio catenus ,
quatenus illud quod imbibitum aliqua succedentes continuata coctione agis magisque perficitur. g. XXII. Restat nobis inter causas chyli ejusdem sinu, qui est, ut ex ipso consciatur sanguis. Vbi solet a quibusdam quaeri, rarum respectu illivisuiu absolute necessarivis, Quandoquidem natura semper optimum iacit, omnino utilissimum chylum esse ad languinis claborationem satis constat,& quia natura brevissimis quoque incis ac compendio agit, non redundat, imo quia nunquam observatum est, immediate quicquam in sanguinem citra id ut primum in chylum abierit mutatum esse credibile est, id non esse in natura potestate Sed quod sicuti in aliis ab extremo in extremum per medium progreditur, itari hic eandem legem observare neces
s. XXIII. adjuncta chyli sunt ejusdem temperamentum, qualitates se X a cunda,
385쪽
cundae, color, qtiantitas, locus, ac motus. Ac principio de temperamento quaeritur, quodnamsi temperamentum chylia In genere responderi potest , quod sit calicium & humidum , sicut Jominis est. Nam quoniam nutriensvinutritum non debent omnimode temperamento diis erres, nec chylo aliud temperamentum convenire credimus. Verum in species, quousque temperamen limbecillud extendat, ad amussim definiri non potest. Interim pro b bilis et illorum sententia, qui junt, lum esse minus calidum quam sanguinem a Lal luanto calidiorem, quam lac Illud quidem, quia sanguis coctione ex chylo fit, at quaecunque concoquuntur calidiora evadunt: at hoc mala ex lacte chylus pioducitur. Hoc vero Axiomate hic ut positimus quia in his coctionibus non apparent calidiorum evaporati ines aut alio modo separationes, utpote quo casu fieri potest, ut quaedam cocta sint minus calida, quam suerant non cocta. s. XXIV. Respectu subitatum secundarum Culus moderate tenuis, fluidusque est, unde in intestinis compretius colaturae modo venas lacteas subire potest. Ac etiam tenuior sanguine exiliit, utpqte qui coinonec chylo it de quidem segrcgatione substantia tenuis. De lacte haereo, attamen videtur eo aliquanto crassior esse ex eadem ratione concoctionis. Quanquam id certo asteri non possit, cum in illa concoctione crassa quaedam separentur, ut patet ex excrementis alvinis Puerorum etiam cum solo lacte
ν. X X V. Quoad colorem, chylus assu est. Vbi quatri solet, inde eum coicem habeat Quandoquidem omnis colore admissione opaci e lucidi orituri, dubium non ell, quin cx eisdem certa proportione commixtis ille color proveniat. Sed hoc difficultatem habet, utrum a tinctura quadam admista, an a coctione illa luι idio paci conjuncti contingat: In qua ego posteriorem sententiam sequor, quandoquidem & concoctionem inventriculo dari probavimus,4 nihil tingens aluum inveniatur, seu ventriaculum, seu liquorem, seu fermentum conlidcres.
s. XXVI. Q ntitas porro absoluta chyli edisseri nequit, sicut nec relatira relectu cibi, quoniam ex aliis major ex aliis minor provenit, neque restectu ventricsili, quoniam ille itidem aliquando plus aliquando minus continet issicit attamen restecta nec ita tuis,irium corporis, naturalis E mum est, ut tantum chyli in ventriculo ex cibis fiat, ouantum satis est, pro restitutione sanguinis, qui in partium alimoniam cessit. Quaeri hic solet , Vtrum non ponderatione humans torporis, colligi possit quantita culi in corpore 'Ego sane non existimo remita certam esse, cum pro. varia habitudine spirituum
386쪽
CONTRA CTI LIBER PRIMus. 349 rituum, humorumque corporis illud plus & minus ponderare possit, ac quoniam etiam illud tanti non refert, ut illa multiplici ponderatione Medicum patientem oneremus.
g. XXVII. Locru generationu hνli ventriculus est, aliqualis perfectionis segregationis intestina, transiitus ad hepar vena lacteae. Haec onmia partim jam explicata sunt, ubi de ventriculo, intestinis ac venis lacteis dis Linus, partim, si quid omissum sit, explicabitur, cum defunctionibus tractabitur. Motus denique chyli naturalis est ex ventriculo in intcstina te nuta, ex his in venas lacteas, ex his in hepar, quemadmodum etiam de his omnibus supra jam actum est. s. XXVIII. Absolvimus, quaecunque de chylo proponere constituimus, nunc desanguine eadem conlideremus. Nomine vero singuixis nobis venit substantia quadam mixta temperamento calida ct humida colore1ubicunda ex hyliin hepat primum inchoata, ac in corde perfecta, inserviem mnium partium totius corpor nutritioni ideoque sanguis persectiori chore
est, utpote qui quidem reperitur tum in iis , quae sanguine ob imperiectionem naturalem carent, tum in iis, quibus seci: ndum naturam sanguis convenire debebat, sed tamen vel virtutis praeternaturali dcbilitate, vel chyli ineptitudine sariguis perfectus generari nequit Primo casu on in sanguis delicit, at posteriore non deficit ex toto, sed tantum ex parte, tum re spectu quantitatis , quatenus non totus sanguis bonus est, tum respectu qualitatis, quoniam sanguis non ex toto concoctus Melaboratus est.
s. X XIX. Atque se patet solutio quaestionis: An inter chylum sanguinem detur aliquis humor me nis Nimirum nihil repugnat dicere, quod detur medius, modo addamus cum non specie differie ab alterutro sed pro Arma sua substantialis habitudine vel adhuc ad chri uin vel jam ad languinem pertinere. Nulla enim causa specifica istius humoris generativa adest, sed quaecunque pars in elaboratione seu potius transmutatione chyli occupatur, ea ad fanguinem per se tendit. Quod ipsum etiam exinde confirmatur, quoniam perte nulla illius medii humoris necessitas nullaque utilitas apparet Mone ipse quidem reaturaliter invenitur. Ergo
quidem hinc patet, quare post tractationem c listat fuliciamus sanguinis explicationem , quia nempe etsi pau Iatim ex chylo fit sanguis, ut post videbimus, tamen non intercedit inter sanguinem xchylum media quaedam substantia Decie diversa. g. XXX. . uateria sanguinis ex qua generatur est chyluti bi quaeri solet, amon Iiam generari queat ex alia materia, quam ex chyli maturalitor
387쪽
id fieri posse negavi miis xprobavimus supra de fine chyli agentes. Sed
tamen aliqtii nobis objiciunt odores , aliqui clysteres nutrientes, alii emplastra cataplasmata nutritiva quibus respondeo, quod quamvis ex his quaedam spirituum vitalium Manimalium refocillatio probari posset, nihil tamen concludi queat, veram omnino sanguinis productionem ex his leta, quemadmodum sito loco de his in specie inquisitiones instituemus. g. XXXI. Materia diunde compositiens sanguinu non uniformis, ac simplex est sed quemadmodum ipsae partes constant parte terrestri fibr se, deinde parteaque camiosa, tum parte aeria humida pingui, ac denique parte quadam spirituos ignea ita etiam in sanguine illis cognata partes debent inesse alioquin enim alens 4litum non sufficienter essent similia.
Interim aliquatenus dii crunt, ne nempe sint actu similia, sed tantum p
tentia Atque ob eam causam supra chylo quoque diversas partes attribuimus. Qilanquam in sanguine specialis quoque ratio hanc quadruplicem partem confirmat, quae ab experientia sumitur. Nam spirituosa calidaque ejus substantia manifeste deprehenditur exhalans in est uso sanguine, calefaciens in appellente ad aliquam partem fibrosa deinde ex sanguinis emissi consistentia cum sine iis sanguis omnino non cohaereat, at rosea illa maxime pinguis est, sicut reliqua hepatis colorem habens caria si, interim fibris comprehensa. g. XXXII. Alii Autores solent dicere sanguinem esse conflatum ex quatuor humoribus, nempe bile, pituita, melancholia, sanguine inflectesic vocato. Sed ego iis accedo, qui eam compositionem in sanguine negant. N que enim fieri potest ut quod essentialiter excrementum est, idem sit compositivum ejus cujus est excrementum. At talia sunt, quae Autores prae tersan gliinem nominant, quemadmodum ex omnibus signis identitatis
colligi potest. Caeterum quod in sanguine per venam emissis aliqua istorum languini conjuncta advertuntur, id non compositionem in sanguine;
sed confusionem tantum indicat, quemadmodum illius confusionis tund mentum suo loco circa generationemexcrementorum indigitabimus.
g. XXXIII. Illud vero magis adhuc improbamus, quod aliqui sangFinem omnino nihil adiud esse perhibent quam bilis, pituita ac melancholiae
commixtionem. Hoc ipso pro alimentario obtrudentes, quod omni sua par te excrementitium. Quemadmodum enim postea ostendemus, omnes partes sanguine solo nutriuntur, nulla bile vel alio excrementitio humore. Neque eos exemplum lactis juvat,utpote cujus compolitio magis nostram sentenuam cons arbut de lacte agentes, notabimus. . .
388쪽
s X X XIV. In hac opinione nobiscum sunt aliqui docti Autores, qui tamen aliam compositionem in sanguine se arbitrantur, non ex bile, pituita, melancholiavi sanguine sed ex portione quadam subtili calida siccaque bili respondente, deinde ex portione quadam crassiore aque frigida lumida respondente pituitae alia item crassa siccaque respondente melancholiar ac denique aliqua pingui respondente butyro aut sanguini speciatim sic dicto. Qui ipsi si suam sententiam nostrae conformem esse
arbitrantur, facile de modo loquendi nobiscum convenerint, sed si eam ut diversana inserant, accipere eam non possumus , cum nulla sufficientia documenta alterius compositionis, quam recensuimus, hactenus nostro arbitrio adducta sint, interea quemlibet suo sensu abundare permittimus.
s. XXXV. Ex dictis solvi potest quaestio, An sanguis fit simplex quadam substantia 'meutiquam sane id dici potest, quandoquidem non solum
sanguis est aliquod mistum primum, conflatum nempe ex elementis quatuor primis; sed etiam mistum secundum, utpote composituna ex elementis quatuor secundis recensiis. At tum porro quaeritur, An sanguus quid honi eneum Z Nam videri potest, quod non, quia ex diversis constat attamen quia illa diversa inter se commixta in unam naturam cohspirant, omnino homogeneum quid & similare dici potest. Verum in genere mixtorum, in quibus sane multum discrimen notatur, ab homogeneo simplicium , adeo ut si nullam partium diversitatem, ne quidem inter se uniformiter commixtarum admittere velimus, nullum tale homogeneum inveniri confiteri necessum habeamus, contra Philosophorum ac Medicorum unanime placitum.
s. XXXVI. moad sermam sanguinu initio id quaeritur An sanguis sit aliquod unum per se Z Ad quam quaestionem eadem dici queunt, quae supra de chylo super simili quastione proposuimus. Deinde quaeritur, Vtruvι sanguUt animatus' utores in diversas hic abeunt sententias sed tamen plerique negant. Ego etsi eorum rationes urgentes esse negare non possum, puto tamen probabiliter affirmantem defendi posse non solum quia sui communis Veterum ac etiam Scripturae sacrae calculo approbari videtur, dum animavi vita dicitur esse in languine; verum maxime, quia nisi animatum, proxime non videtur alere posse. quia etiam naturali productione ab animato provenit, vitam conservat,4 vegetam reddit, ac in sui corruptione alia animata producit ut adeo ipse Philosophus 2. de part anim. c. r. de alibi animatum esse pronunciarit. Neque obstat, quod anima dicitur se actus corporis organici quid si enim Aristoteles ibidem animam
389쪽
33 V, N AEdefiniverit, prout est in partibus omnibus collective sumptis, non singulis aut dilli ibutive acceptis Quid si dicamus, sanguinem esse quid mixtum, aptum ut informetur ab anima, adcoque hoc respectu quid organicum ZEt quid de semine dicemus, quod animatum esse postea conabimur ostendere. At inquiunt: sanguis nullam operationem vitalemcdit Verum dicimus, quod id faciat, quia fovet conservatque partes vitaliter operantes, non solum materialiter Mob ective, sed etiam eflective, utpote cum sine co vix queant operari. Hinc non solum primo, sed iroprie solum viventem sanguinem quidam Veterum ex illimarunt. Ajunt etiam, quod sanguis nutriati cruminis vero hoc ipso palam est, quod sanguis dobeat esse animatus, quia animatum non alitur proxime ex inanimato AD serunt quoque sanguinem non esse continuum corpori r sed unde id probent ramos conccdatur secundum Averrh. nihil absurdi erit, quaedam contigua etiam anima communi gaudere posse. Denique inquiunt Sanguis et incorpore tanquam quicquam contentum in vas Verum repono, id non esse verum adaequaled exclusive, sed inadaequale inclusve, adeo utin alio modo sit in corpore, nempe tanquam compars hominis. Sic anima dicitur esse in corpore tanquam in suo domicilio, sed nemo inde inseri, quod non animet illud corpus. Ac hujusmodi exemplo plura adferri possent. g. XXXVII. scientem sanguinu causam consuras ratione se habere credimus, quemadmodum ipsus chyli Nimirum principalis causa est anima vegetans aut communis , at instrumentalis primaria cor calido innato impra- gnatum, secundaria autem tum hepar tum lien, tum renes Musicula fellis.
forte &s creaι. Quod principalem causam efficientem attinet, quae de ca dici queunt, ea ex iis , qua de chyli esticiente primaria attulimus, solvi facile queunt. At de causa instrumentali multa jam attulimus, partium illarum officia declarantes, adeo ut pauca nobis nunc expendenda restent. A X X X VIII. Ergo initio quaeritur, An cor primarium isangui ic tionis organum ' Ets plerique id munus hepati, aliqui xvas asscripserunt, nos tamen cum Philosopho l. q. de part anim. c. 6. idem officium cordi attribuimus. Nam ad id chylum in hepate elaboratum deferri omnino experientiaconfrinatur, deinde in eodem magis calcferi, adeoque coqui sensu. ratio docent, quae utique attestantur cor calidissimum viscus elle, atque eundem sic in omnes partes corporis distribui iisdem documentis,ab experientia nempe ratione sumptis, approbatur. Vnde taliter concluditur : Ad quod viscus aliquid devehitur, ut incalescatri coquatur ac quod idem
390쪽
idem sic consectum in suum finem reseri, id es ejus primaria Oiscina. At
respectu sanguinis se ita cor habet. Ergo. g. X X XIX. Secundo quaeritur An recte renesis vesiculamfellis
atque pancre recensuerimus inter causa sicientes sanguinis I espondemus od quidem non directe sanguinem elaborent, sicut circa earum partium functiones est notatum, attamen indirectes secundario hoc munus o eant, cluatinus a sanguine excrementa secernunt. Sunt ergo quasi causae sine quibus non sanguis elaboratur.
s. XL. odiu ergo generation sanguinu hic est Quando chylus pervenas lacteas ipsarum ac intestinorum propulsu atque hepatis tractu in hepar deducitur, beneficio ejus caloris insiti ab influente per arteriam coeliacam confirmati, atque instrumento sermentia liene transmissi invasis hepatis ab hepate incipit ebullire atque coctionis initium acquirit, inde
Vero Porro partim Venarum contractione, partim pulsu succedentis sanguinis chyli, partim etiam attractu cordis per venam cavam primum in auriculam dextram, deinde in dextrum ejus thalamum transvehitur, ac ibidem partim contritione ac motu cordis, partim calore hujus insito cades. ebullit, ac tum contractione ac expulsi cordis per arteriam pulm nalem ad pulmones derivatur, ut aliquanto refrigeratus moediatur adustio, dehinc ex arteria pulmonali partim pulsu succedentis sanguinis partim contractione arteria ejusdem partim attractu cordis idem sanguis in choatus ac alius quoque in venam pulmonalem, ac deinceps in auriculam sinistram, ac tandem in sinistrum cordis ventriculuna pervenit, ubi simili modo ebulliens magis elaboratur, ac per arteriam aortam pro alimonia in universum corpus mittitur, ita ut si quid nondum concoctum est cum reli-ouo sanguine per venas revehatur, ac ab infernis per truncum vena cavae descendentem ac ascendentem usque ad cor, at a supernis per truncum venae cavae ascendentem rursus ad dextrum cordis ventriculum veniat, dc se porro alteretur.
g. XII. Circa quem modum enerationis sanguinis adhuc quaedam declaranda sunt per sequentes quae iones Prima est. Qua virtute cor sanguinem elabore t Probabile equidem est, quod non paruua ad elaborati nem conferat calidum insitum cordis, cum coquere proprium officium c loris sit, tamen, quin multum etiam contritio sanguinis, Husilem commotio eo conferat, vix dubito Nam obsovare cit, quod antequam san-
suis in cor illabitur ex venis minus servens sit, ille tamen contractione cordis commistus attritus incalescat valides dehinc paulatim etiam 1 deserveat.