Paschalis Carcani vita : [Discorsi, Rime scelte, Rime piacevoli di Sofista Pericalle, pseud.]

31쪽

a PASCHALIS CARCANI

verat suam operam , fidem, integritatem . Verum hic praestitutas leges propriae utilitati anteferens ab hoc exonerari a d anusio contendit , exponens ab una eademque persona zractari utrumque munus non decere . At Tanusius illius verbis adeo non est commotus, ut potius cum Rege egerit, ut id muneris omnino huic superadderetur . Has porro sui muneris partes tanta sedulitate ac industria gessit, ut hac una distineri cura prorsis apa

pareret.

Haud multo post Tanusius senio consectus , aetatis veniam a republica gerenda impetravit, regeneris rebusque gestis amplissimum Iosephum Beccc dellium de Bononia desertur . Heic nonnulli , qui fructum oculis ex Paschalis casu capere volebant , consiliis clandestinis operam dabant , quibus hominem nostrum in suspicionem Beccadellio adducerent. Sed huic multo notior fuit ejus integritas vitae , honestaque dignitas, aeque ac politicae rei labor ; in eoque deprehenderat quod patriae bene consuleret, amicitiaeque fidem praestiterit. Quare auctus , adjutusque ab eo , eum , quem antea, tenuit gladum i & si quid a

32쪽

VIT A. 11 Rege per se , vel liberis suis sibi. dari postularer, Mecadellius se hujus rei obsidem perpetuo foret

pollicitus est, ac fidem praestitit. Jam vero quantopere silerit dilectus CAROLOIII. Hispaniarum Regi , nec non FERDINANDO IV. ac MARIAE CAROLis,E- Austriacae seliciter imperantibus secile est aestimare . Horum enim munificentiam vivens cumulatissime expertus est . Dum vero - ex lethali morbo laboraret , Reet praeclaro humanitatis exemplo , quod non inultimam utrique laudem cedit de affecta illius valetudine saepius quaesivit ; ac Regina, imminente

audavit , indicavitque suturum fidei, integritatis, ae literaturae desiderium . Post obitum autem il-- lius liberi ob superstitem patris memoriam Regis urgitatem non minore munificentiae vi senserunt. Tali modo cum annos III. & LX. comples set , tantaque usus esset corporis firmitate , quantam immensi ab eo exhausti labores strenue ad ultimum vitae spiritum perducti declarant, & p speritate valetudinis, ut annis L. medicina non indiguerIt; vel multiplicium negotiorum mole , vel arduis adversae viis rebus, vel laboriosa gra

vium

33쪽

16 PASCHALIS CARCANI

vium studioruri agitatione , debilitari stoniachus, haemorroides saeuire, appositosque cibos non avide ut antea appetere : quare semel in die herboeeo victu usus est . In hoc affectae valetudinis statu cum tresdecim annos consumpsisset, media anni praeteriti aestate , haemorroidum fluxu sistente δυμ πινεία afflictari caepit , mox crura ei immodice intumuere. Nactus hunc morbum initio & ipse , 3c medici contempserunt enec quid diri portenti sore .ut ei obveniret, putarunt ; quandoquidem anniversariam , & cer

to tempore recurrentem hanc valetudinem ex-

& corroborari stomachus , & crura attenuari sene ' visa. Verum fastidio ciborum increbescente, v mitione illos reddidit, ae destitutione capitis biduo laboravit e statimque gangraena erupit in post Ehus , quae non sine doloribus ac lamentis, quae nulli effusas non elicerent lacrymas , eum absum psit . Hoc priusquam ei accideret , cum dolores accrescere, febres accessissὸ , morbique vim ingravescere sensisset , in cubitum innixus. omuihil , inquit quod ad sanandum me pertintret , reliqui fecerim reliquam illud est , se

34쪽

17 v I TA .egomet gravior Ara meis negotiis consuum . Hietum sedens , placideque ad venerationem compositus Ecclesiae Sacramenta rite suscepit. , solidae Christianae pietatis non dubia praebens specimina ; tantaque constantia , ac tranquillitate vultus, ut haud dubie appareret ex hac vita tanquam ex hospitio non tanquam ex domo discedere, ex dirupta vomica , ' filios , &conjugem lucta ac moerore . insolabiliter externatos , tantique casus impatientes , paucas post horas intercluso vitae spiritu reliquit IV. Idus Novembres anni MDCCLXXXIlI. Hujus de

omnes sunt prolecuti , ut lacrymis jnsignem patriae jacturam , ac desiderium futurum indicarent. Elatus est comitantibus omnibus conlegis ἰ compositus in aedicula Divi Caroli Borromaei juxta viam Toletanam. At monumentum marmoreum in nobiliori templo S. Spiritus ad Palatium nos debito in illum. funetis ossicio sancti, paullo post, venia a FF. Praedicatoribus impetrata , poni curavimus , quod affabre scalptum Iosephus Sammartinus egregius , ac diligentissimus aevi nostri statuarius elaboravit , atque amici sui memoriaegrar

35쪽

a8 PASCHALIs CARCANI

gratificarus est . Eluxit quoque in Paschalem pietas Nicolat Ignarrae , qui antiquus ejus amicus , & collega vivum semper coluit, ac dilexit, e vivis ereptum hac inscripta in marmore πυgrapbe prosecutus est:

-Per hereuisum laborem intellexit auctor praegrandia , atque operosissima in Herculanenses antiquitates volumina a Paschali elucubrata. Eodem etiam idem Ignarra respexit , cum in ejus eE

giem in aes incisam scripsit :

36쪽

Et quoniam qualis in muneribus , commissique sibi muneris gradu fuerit exposui , referam nunc quae ad sormam , & habitum pertinent , quibusque moribus domi , interque suos egerit a juventa usque ad supremum vitae diem . Fuit igitur brevi statura, ac nonnihil etiam imminuta ob humerorum incurvationem , colore candido , ore pleno , oculis non praegrandibus, nec tamen .exiguis , nudus capillo vertex ; latus ab humeris; valetudine erospera, utramvis extremis vitae aluus iii r affecta nee ebat ad ucto fere rut 'tu . Circa corporis curam non morosus , sed omni diligentia munditiem non aiuuentem affectavit, nihilque de vestita satis modesto, ac quo tidiano cultu unquam mutavit, ita ut mori S majorum summus imitator , quos diligenter habuit cognitos, in hoc etiam illorum patientiam, mQ-derationemquς referre videretur. Huic viro , quem incultum dixisses , accessit ad elegans ingenium multo nobilior animus; λ- tricem enim habuit naxu am in tribuendis animi virtutibus.

37쪽

36 PASCHALIS CARCANI.

Quandoquidem comitate, Scilitate , ac lepore quodam nativo aut aequavit hac in re praestantistimorum gloriam , aut excessit ; nemo quidem an amicorum consessu sententiis acutior , aut crebrior ad castigatiorem vitam rite informandam , nemo leporibus , facetiisque ornatior . Licet vel natura impellente ad severiorem vitae rationem , vel multiplicium negotiorum mole minime tractabilis , difficilisque visus sit ; tamen si quos

asperioribus verbis insecutus est , cum iis mox de reconciliatione egit g nec ultra quam verbis simultat grai auitanam /ad lit ut non statim eadem die deposuerit . Amicos quos paucos habuit, mira Acilitate tractavit , & con

stantissime , offensis etiam intervenientibus , r tinuit , eosque ad amplissimos honores commendavit . Paucorum extetorum amicitia floruit; nam suerat ita natura comparatus , ut nulli se

venditaret : quin proprias ingenii vires detereret: adeo demisse de se humiliterque sentiebat. Hanc sui opinionem, mirae illius facilitatis indicem, qua omnia prosequebatur , sic dictis confirmavit , ut affirmaret, posse quemquam plenius exequi, quod ipse agere aggrederetur.

38쪽

et VITA. ILaboris ultra fidem patiens erat e licet noctes

euigilaverit vel etiam valetudine laborans , ut nihil ex suis muniis omitteret: e lecto valde m

tutinus exsurgens animam ad literaria negotia Intendebat : adeoque temporis parcus suiI, ut quo majorem otii usuram sibi pχreret , quoniam propter innumeras suas occupationes minus saepe quam vellet, illa seueretur , pomeridianas horas in exquirendis , conferendisque auctorum sententiis in his rebus quas apparaverat , tribuebat . Quod in hanc horam reservabat, ne tantulum temporis temere disperderet ;Quoniam, inquit , cibi molestius accidere vel unius horae spatium Itiosum sic decurrere, quam animam deponere. Et cum plane a legendo , sericiendoque medic rum consilio abstinerctur anagnosteri adhiboit . Quamquam tenuis, & obceratus , scin per abfuita cupiditate pecuniae . Neque id secit natura solum , sed etiam doctrina : principum enim philosopliorum ita percepta habuit praecepta, ut hortantibus amicis , liberis suis prospicere : Phociosi is illud usurparet. Si mei similes erum , idem hic agelias Rus alet , qui me ad hane dignitarem perduxit : sin dissimiles sunt futuri, noli meis

39쪽

3α PASCHALIS CARCANI

impensis illorum ali , augerique luxuriam . Quin tanta usus liberalitate est , ut benevolentiam ab omnibus exigeret. In caeteris vitae partibus fuisse contentissimum, cognitum non auditum, praedicamus. AEdibus enim non cultu notabilibus habitavit quas qui intraret nullum laxitatis signum videre poterat , contra plurima patientiae , ac abstinentiae . Ut plurimum animi laxandi causa nunquam pomeridianis ambulationibus obsecutus est ι ac rarissime praecipiti jam die , antequam in regia scrinia diurni actus reliqua consectum iret, maritima conceaebat. Spegrilis vel pusticis ludis

numquam , quandiu vixi , interfuit , . nec. si prope domesticos parietes ederentur . Semel in die, ut cum abundantissime , tribus serculis herbaceis convivatus est ; neque convivii delectationem voluptate corporis magis , quam eruditis sermonibus , vel iis potissimum , quae sunt metiebatur, ita ut animo magis , quam ventri simul accumbentes indulgerent. Hujus de virtutibus, vitaque satis erit dictum, si hoc unum adjunxero , quod nemo eat inficias , si hujus viri dotibus , rerum gestarum

40쪽

v I Τ A., 3 amplitudini, ingeniique facultatibus par data eL set hunianitas, facilisque accellas, nihil ultra desiderari prorsus in hoc potuissimus , & non ille quidem major, sed multo honoratior fuisset

futurus. t