장음표시 사용
511쪽
DECLAMATIO mos, villum Tiburti C. Caesaris, reliquas POSSESSi nes paraveris Τ Neque piguit quaerere, cur ego P. Crassi domum emissem; quum tu veteris villae d minus sis, cuius paulo ante fuerat Caesarῖ modo, in quam, Patrimonio non comeso, sed de Oroto, quibus rationibus repente iactus es tam 1iffluens, et tam beatus Z num quis te saceret heredem, quem no ami- Cum quidem suum sutis honestum quisquam sibi ducit, nisi similis, ac par tui Z
VIII. At hercule egregia facta maiorum tuorum leextollunt; quorum sive tu es similis, sive illi tui, nihilud omnium scelus uc nequitiam addi potest. Verum, ut opinor, honores tui te faciunt insolentem. Tu, Crispe Sullusti, tantidem Putas esse bis senatorem, et bis quaestorum fieri, quanti bis consularem, Othis triumphalem Τ Carere debet omni vitio, qui in
ulterum paratus est dicere: is demum maledicit, qui non potest verum uti altero audire. Sed tu omnium
menSarum n Ssecla, Omnium cubiculorum in aetate
pellex, et idem postea adulter, omnis ordinis turpitudo es, et civilis belli memoria. Quid enim hoc gravius pati potuimus, quam quod te incolumem in hoc
ordine videamus 3 Desine bonos Petulantissima Consectari lingua: desine morbo procacitatis isto utit desine unumquemque moribus tuis aestimare: his moribus amicum tibi sucore non potes, videris velle
inimicum habere. Finem dicendi faciam, Ρ. C. Saepe enim vidi gravius offendere animos auditorum eos qui aliena flagitia aperte dixerunt, quam eos qui commiserunt. FΙihi quidem ratio habenda est non quid Sallustius merito debeat audire, sed ut ea dicam, si qua ego honeste essuri Possum.
512쪽
I. Iuum Lucius Metellus proconsul contra Iugurtham in Numidiam exercitum duceret, Murium ex gregariis militibus, . genere ignobilem, sed virtute Praestantem secum habuit. Quem quum militibus quaestorem secisset, ita se factis sortibus promiserat,
ut hostibus terrori, romano imperatori Carus eSSet.
Sed victimas immolauti numinibus, in oppido Num
' Hoe opus tum suis Sallustii editionibus addidi runt Optima oditores. Inter quos Cortius Et Nav., utpote quod amissae Sallustianae Historiae ,reviarium quoddam esse videatur.
IIoe illi tradunt in uno Sallustii eo-dice, ex bibliotheca Pilli una , Post Catilinarium et Iugurthinum hullum inveniri. Et nos quoque id invenimus in Regiae Bibliothecae Parisiensis membrana, n.' 6o85 squam littora C designare solemus in, in qua leguntur etiam. Post Exsuperantium, sentetitiae Publii Syri. Codex autem ille, qui ,
teste Catulogo, I aEarinaeus fuit . et NI.' saeculo Exaratus videtur, a vulgatis editionibus in nonnullis loeis reeedit, et aliqua, quae obscura aut parum latina videbantur, clariora et elegantiora exhibet; quae suo quodque loco notare nobis cura erit. Iam vero Inlium Exsuperantium ineunte saeculo quinto vixisse docti arbitrantur, quod Exsuperantium aliquem sui coaevum in itinerario nominat Rutilius. Neque plura de eo ad nostrum notitiam pervenere. CAP. 1. I. Se romiserat. Se in spem maioris dignitatis extulerat. Promiserat idem sere est quod, porro miserat. Protulerat. Plin. xvi, 26: In maxima tamen admiratione Pinus
est...Nec tilia arborium a idius x.
513쪽
darum cui nomen est Utica, baruspices magian lirin dum impendere Mario responderunt: atque L Oituti sunt, ut quae Vellet, auderet, peteretque Culsiora Dii talibus, meritisque maiora, siquidem cuncta vide-hntur lavor spondere sortunae. Tunc capiendi Consulatus invusit magna cupiditas, ad quem petendum, paratis suffragiis, relicta provincia Metello, Romam venit: ibique de Metelli rebus loquendo corruptius, ac suam extollendo virtutem, ellccit animos vulgi cupidos novitatis, in suum excitando lavorcm, adiuvantibus tribunis plebis. Nam eo tempore inter Putres et populum, studio dominationis, orant excitata cortamina. Ita lactum est ut, quasi in perni lem Di hi litatis, quam lacerabat iniuriis, Marius novis Oxtolleretur honoribus. Itaque, comitiis consularibus, universus populus, qui ad eligendum convcncrtit, Marium consulem iussit; et, erepta Metello proviricia, in Numidiam missu S est. II. Sed is accepto consulatu, qunsi spolium xici riue superutis putribus ostentabat, apertequc sc eorum poteritiue profitebatur adversum. Sed quum militomnovum scriberet, primus omnium η capite censos ei ves
infidosque atque inutiles duxit ud bellum; ut hoc ratione, cum Publico detrimento, populo gratium
rcdderet, a quo/speratos honores acceperat. Nam populus romanus per classes di Visus erat, et Pro P. trimonii facultate censebatur. 4 Ex iis omnes, quibus
res erat, 4 ad militiam ducebantur. Diligenter enim
2. Paratis su magiis. Sic eodex regius. Vulg. Paratus su ramis. CAP. II. I. Sed is accePlo consul tu. Sic idem codex. Vulg. ab t se . a. Primus omnium. Hoc seri noster ; optime . ut urbitror. Vulgo pri
3. Censebatur. Fuit primum in mi. diro nostro censebanturi hod eruaa extlittera n Exiis omnes, quibra es o a . Noster. et hi omnex. quihus rea erunt. Ille vulgulum rixaeserendum censui.
514쪽
pro victoria laborabant, qui cum libertate, si bona, patriam defendebant. Illi autem quibus nullae opes
erunt, caput Suum, quod Solum PosSidebant, cens bantur, et belli tempore in moenibus residebant. Fncile enim poterant exsistere proditores; quia egestus baud iacile habetur sine damno . si Hos igitur Murius, quibus non suerat respublica committenda, duxit ud bellum. Sed sorte T secum L. Syllam legatum unum de nobilibus in provinciam duxit, atque ibi consecto feliciter bello, et Iugurtha capto, ad urbem
rediere victores. Atque statim, Virtute cognita, Marius in Galliam missus, 'quue tunc roinutios fines hostili incursione vexabat. III. Eodem tempore, Mithridates cum mugnis copiis univcrsum Asiam urbesque sociorum expugnando vique vastando coepit adfligere. Ad quem coercendum L. Sylla est cum exercitu dcstinatus, cuius inofricano bello probata erat corporis atque animi mu-gnitudo. Hoc ubi Mario compertum est, terminare
quod gerebat praelium sestinavit: et homo infinitae cupidus gloriae, non patiebatur libertatem digni
tatemque romanam alterius virtute defendi. Contusis igitur Gallis, vastataque natione penitus barbarorum , Romam iterum victor intravit.
Itaque instinctu eius, Sulpicius, tribunus plebis, legem tulit, ut auferretur Syllae provincia ac Mario
si. Cum libertate. Vulgo ex liber- κω.lam Cortitis coniecit eum libertate, quod noster diserte exhibet a nam non e. sed e arripium est; quo signo
o. Quia egestas hauri felle habe-
.tur sinst dumno. In Catil. XXXVII, Sallus .r 'extas Deilo hahetur sineaamnos s. e. Deile est ego talem adi mno et laetura tueri. Quod Exs 'rantium non intellexisse constui, quum sententiam eorruperit, addendo haud. 7. Sed forte secum. Sic nostis. Vulgo abest secum. 8. In Gallia missus. Sc. advorsu Cimbros ei Teutonos Ing. CXIV.
515쪽
daretur. Hoc Syllae ubi nunciatum cst, Murennm legatum suum provinciae Valerianisque praesecit militibus, quos insidos bellis existimabat esse civilitius; et cum parte exercitus, iniuriae dolore Commotus, ad exstinguendum Marianam venit factionem. Sintimul Romam venit, resistentem sibi Sulpicium et seditiosis concionibus romanum populum disturbantem, cum multis quos sibi socios adsciverat, trucidavit ;atque Muvium ipsum machinatorem tantae Contumeliae, in exsilium impetu detrusit armorum. Atque ille quotiens victori in per Gallorum atque Afrorum rura,
quae ipse Vastaverat, naufragus atque egenus erravit.
IV. Dum haec aguntur, Cinna et Octavius facti sunt consules: quorum Cinna de partibus IIarianis fuit. Hic legem tulit, ut novi cives, qui utiqua ratione
romanam aCCeperant civitatem, cum veteribus, nulla
discretione, suffragium ferrent. Hoc videlicet in e rum gratiam faciebat, qui Marium suffragiis suis extulerant, et amplissimis honoribus decorarunt. Sed haec lex iniuriosa erat in veteres cives, qui meritum dignitatis videbantur amittere, si cum novis indignis in serendo suffragio iungerentur. Ob hoc itaque octavius collega commotus, ut seditionibus privaretur, 3 collegam suum Cinnam, adnitentibus veteribus civi-hus, in exsilium misit armatus, munitus videlicet copiis Syllae. Quae quum B gerentur, maximus ex utrisque partibus civium numerus interemptus est. Expulsus igitur Cinna quum vagaretur, ad Africam, ubi Marius inops erat, forte pervenit: atque ibi communicato consilio, sollicitatis animis perditorum, et de ergastulis erutis servis, exercitum consecerunt; et armata validissima manu iuventutis, ad urbem ve-
CAP. IV. I. Vt seditionibus miraretur. Vt respubliea sine seditionibus esset. Dietio suspeetae laliuitatis.
516쪽
nerunt, atque Octavium Syllae satellitem superatum
necaverunt. Tunc Varia Crudelitas pervagata est, ut nobilitas omnis ad sugitivorum trucidaretur arbitrium: Z atque eo immanis saevitia Cinnae fuit, ut nec illis parceret, quorum opera erat victor effectus. Et quum hac insolentia in omnes communiter baccharetur, quum haberet conciones, an militibus suis occisus est. Tum Marius De sine socio 4 dominatum sustinere non posset, in locum, Carbonem sibi in septimo consulatu collegam subrogavit. V. Tum Sylla, tanta indignatione Commotus, contra Marium λ atque Carbonem exercitum duxit; et inter se ferali certamine romani exercitus conflixere. In quo hello superatus est Murius. Tum vero
Sylla victor, quidquid in urbe remanserui, crudeliter Persequutus est; et rempublicam vindicatam non reddidit legibus, sed ipse possedit: uo se talem Ρraebuit, ut Cinnanu ac Mariana, quum ultum ierat, ηdominatio quaereretur. Hinc Sallustius tu Bonis initiis
Adsumtiooram - arbitrium. Ser.ptores latini fugitioos intelligere
solent, servos a dominis Profugos; misenetque Cortius hie quoque sic accipi Eam vocem. Et modo quidem dixit, servos ex ergastulis ereptos a Mario et Cinna fuisse. Fieri tamen Possit, Ut ipse auctor intellexerit Marium et Eius fugae eomites; quoniam statim Cinnam inter trucidatores nominat. 3. Quum haberet eoneiones. Dis sentiunt in morte Cinnae seriptores. quod ostendet nota Puteani ad Volteium i , 24. Noster sequitur Appian.
Boll. Civ. i. CORTIVS. 4. Tum Marius, ne sine socio .Fallitur auetor. Marius enim prior mortuus est, et Cinna, in eius locum, Valerium Flaceum eonsulem Subro
gavit; quo interfecto in Asia, Carinbonem assumpsit. Vide Appian ., et reliquos. Abstractus est, quod videret
Marium iuvenom, illius in ii qui septies eonsul suit, filium ab Floro,
Livio. aliisque, eum Carbone consulem prodi. CORTIvs.-In locum. Sci- Iieet Cinnae. CAP. V. I. Contra Marium. Iuve- nem scilicet, quamvis patrem intollexerit Exsuperantius.Vid. Appian.Bull. Civ. I et Vest. 11, 25 et seqq. a. Quam ultum ierat. . Sie optime noster. Vulgo, quod multum erat; quam lectionem frustra tueri nititur
Cortius, quum non melior m nou rit. Quoia superatis clominis. Sic. C rL. et Havere. Noster: ut superatis dominis.
517쪽
5ao IVLII EX SYPERA 'II malos eventus liabuit. v Nam fuerunt bonuit imiri x, quod oppressam voluit civium defendere litici Lalom: Inuli eventus, quod superatis dominis ei duci Lussae vis, gravius ipse civitatem quassa ii, qui So sublicae calamitatis sore promiserat defensor 'm. Ilic, quum teneret imperium, multas leges ue iura Pram scripsit, multis civitatibus immunitatus vrcligu-Ιium dedit, multos romana civitate donavit. VI. Huius acta dum conatur Lepidus tu SMO COn- Sulatu subVertere, colatra Oollegam Catulum civile praelium gessit, et Vistus est. Num congregniis iis, in quorum possessiones novos colonos de suis militibus bylla victor immisit, ac sibi coniunctis liberis Pr Scriptorum, ingentem congregavit exorcitum, Polli- Cendo, si vicissent, se hona patria restituturum. Plchi quoque, multis murioribus Publice privatimque largitis, carus videbatur, ac publice libertiitis adsertor. Sed in Etruriae littore a commisso praelio, coeperat Lepidus esse superior, per armatam inultitudinem
quae, odio rerum Syllanarum, se Lepidi partibus applicarat. Sed Pompeius de Gallia rediens, non Passus ost Lepidi nudaciam cum publicis detrimentis
impune hacchari. Nam fugientes eius copius ne se implicantes sestinatione sormidinis, ita prostravit, ut maiore numero privatus in Sardiniam confugeret; ut impedito commeatu Populum romanum satigaret ino-Pin, ne suas Vires armis copiisque et Omni instrumento
518쪽
OPVSCVLVM SI Ireficeret. Atque ibi contrario propraetore, a variis Praeliis gravibusque conflixit. Nam sollertissime tu- tundo provinciam, effecit ut Lepidi consilia vana s rent. Undique enim prohibitus, et munitionibus a Civitatium expugnatione depulsus, 4 nequivit cogitata Perficere. Ac dum multa parat, morbo gravi oppre
VII. Cuius socius et administer Perpenna, ob d Iictum tanti facinoris supplicium timens, ex Sardinia in Hispaniam transvectus est, ac se Sertorio Sociavit, qui tum romanis armis quassabat imperium. Nam hic
Sertorius de Marii partibus suit. Nam, Norbano et Scipione consulibus, quum ex Asia Sylla contra Ma
rium atque factionem veniret in stus, timen S senatus iram, ne malo publico certamina inter duces orirentur, statuit, ut curarent consules, ne respublica acciperet detrimentum. Η- itaque senatusconsulto ex Citati consules, contra venientem Syllam atque
Omnibus exitium minitantem, praesidia sibi cuiusque generis parare coeperunt, et duces idoneos ad quorum industriam pertineret cura bellorum, in queis elegere Sertorium. Parato validissimo exercitu Pr cessere; et vetante Sertorio, colloquia consules Pe miserunt inter suum et Syllae exercitum, et sacta Proditio est, omnisque exercitus Syllae traditur. Tunc Sertorius destitutus, omnique copiarum nudatus auxilio, in Etruriam confugit, iram metuens
3. Contrario proPraetore. Si e vulg. Ii in noster. Cortius coniicit, cum contrario ii. e. udverso in propraetore. Vide an legondum Potius, eum Triario prostraetore. 4. Et munitio a ripitatium expugnatione a Sis nisster , clarissimo sensu; pro vulgato, et munitionibus ac eiseitatum ea tignatione Pulsus, quod prolaum sensum nouelucere iam viderat Cortius. Cisitatium dixit, antiquo et Sallustiano mo
re, Pro elotiatiam i vide Calii. XL .
N. . - Presatis et mortuus est. Sic noster. Vulg. ac mortuus est.
519쪽
Syllae, ne exigeret gravem, quasi de superatio host vindictam. Erat autem Etruria η fidissima partibus
Marianis , qui ab ipsis romanam, quum antea non hii bebunt, acceperunt civitatem. Timentes igitur Etrusci, nc beneficium tantae dignitatis, a Marianis oco pium , Sylla revocaret, si adversae partes essent am- Putatae, penitus ad Sertorium se, atque alios Elias msactionis duces applicarunt, Omnia quue impoTRTOntur, si sine recusatione promittentes e S Se facturos. Itaque factum est, ut rursus firmissimus XL Cohortium comportaretur exercitus. Nam et multi milites
qui se venienti Syllae tradiderunt, frustrationis, Gad
diderant. Inter lineo, facti sunt Murius septies et
V ΙΙΙ. Tunc Sertorius de Marii potestate securris, Romam venit et omnium coepit accusare segnitiem, et ex multis promptissimis lactis, Syllae industriam virtutemque laudare, cui nisi obviurn iretur, uctum iam ac debellatum Aret. Tum Consules, principesque alii factionis, tunto verborum pondere Castigati, siverit aemulum ac Vehementem negligentine correctorem
ab oculis removerent, sive ut seroci Provinciae, cuius infidelitatem timebant, idoneum praeponerent ducem, misere in citeriorem Hispanium; atque ei mandatum est, ut transiens, res in Gallia transalpina
CAp. VII. I. Quasi de superato hoste. Sic noster. Vulgo abest quasi. a. Erat autem Etruria, et C. Coristius mouet, in I S. suisse in Etruria. quod etiam in nostro vidimus.-Qui. Scit. Etrusci: quae notio latui in v e Duria. I. Ampia satae. Amixtae, eontisae. 4. omnia quae t enarentur.Sieno,ier. Vulgo imperarent. 5. F strationis. Sic vulg. et ni .ster.Sylburgius eorrigit .frustratiρω- missis. Cortius expungi velit duas syllabas onis. Quoniam coniicere vacat, forsan auctor scripsit frustrati
omnibus; et error e compendio seri- plurae uatus eat.
520쪽
componeret. Sed ubi in provinciam venit, ita strenue sociorum animos, iam deficientes utque alia cupientes, in favorem partium suarum, modeste tuendonique blandiendo perduxit, ut et carus esset, et tu men ab omnibus timeretur. Sed in urbe, Sylla et Marius conflixere. Atque in ipso certamine Marius L
intcremptus est; Carbo perditis rebus aufugit. Tum Sertorius, commissis atque deletis partibus, quas
Sequebatur, Optimum consilium credens exercitum
nori dimittere, ne nudatus, supplicia victoribus Penderet, collecta Hispaniae multitudine, contra rom riu inexercitum statuit dimicare. Mortuo itaque Sylla, laostem se publicum aperte professus est. Ad quem expugnandum missi sunt Metellus atque Pompeius; qui eum gravibus atque assiduis pugnis adflixere. Qui tamen difficile vinceretur, nisi per Coniuratio
n m in convivio a suis esset occisus. Postea Pompeius
Porpennam subegit; Auxumam, si Clunium, Culu- surri m civitates delevit; et sactis in Pyrenaeo tr
CAP. VIII. I. In φso certamine Marinae. Ηoe de neutro Mario verum t. Pater enim iam ante mortio interierat. Filius, quum ex oppido Prae- mystc per cuniculum effugore tentaret, a Syllanis exceptus et trucidatus est.2. Commissis - ραrtibias. Dictiostispnotae latinitatis, pro eo quod esset, Post uamstartes cum hostibus commissae essent. Nisi sorte mendum ali- .iuod latcat. Nam Sylburg. roniicit conis
lusis; quod damnat Cortius, dieitquo non minus bene comici posse si eoui irere licet , confectis, comminutis,
contritis, eorru'tis, vol etiam com-yres vis. Ego, qurim sensus pateat, nihil mutandum arbitror. 3. eris professus est. Sic rem exhibet nostcr. Vulgo abest verte. Auxumam. Vulg. Auxum; ad quod verbum Cortius: is Auxumatra
scripserat Iulius. quomodo habent libri veteres apud Florum ira, M . ubi vulgati Auximam. Spd verunxumis nomen est Uxuma, ut dudum Vossius Celluriusque ostenderunt. Suffragatur noster, quamquam levi ter corruptum est vocabulum. Μox Cortius corrigit Cluniam I no ter v