장음표시 사용
171쪽
inis ortim, qui nihil speciali in iudicij si exsisnam t. referauri.
H superioribus praesertim ex resolutione. 1 aestionu
colligere licuit, communem esset D. conclusionem, quod casui fortuitorum periculum in contractibiis in se recipiensobligetur, vel si aliqui casus fuerint enume, rati clausula generali subiecta, quod lati similes no a. iores intelligantur comprehendi. Haec I D. communis conclusio restringitur, ut non procedat in iudicijs, ut et iam situm aliqui casus specificati fuerint, valeat quidem xenunciatio in specificatis duntaxat, non vero in omissis.
172쪽
Primo adducitur L.sedesquis si quaesitum, si quis
cautio : verba ICti Vlpiani haec sunt quaesitum ess an possit conueniri,ne sta excepit in promi Ione deserta in iudicio sistendi causu obuciatur ' Et ait Attiticinus conuentionem istam non valere. Sed ego puto conuentionem istam ita valere, si
secialiter causa exceptionum expressae Fini, quibius promisso.
Ex quo ex illud apparet Attiluini sententiam reis probati,qui voluit generalem conuentionem super casi-hus fortuitis non valere sed V- cxistimat conuentionem ita valere, si specialiter caulae exceptionum exprimantur, quibus a promitare sponte fuerit renunciatum. Vnde sequitur,quod specialis enumeratio in iudicialibus sit necessaria,alioqui si sit omissa, ea non valeat. Secundo pro hac limitatione adducitur ratio,quod a iura voluerunt maximopere praecauere, ne contrahentes sub inuolucro verborum capiantur, quod fieret, si ex verbis generalibus obligarentur generalis enim oratio dicitur obscura atque incerta, Lita eicommissum.de iure sei, Nam homines facile ad sic renunciandum inducerentur&caperentur, quod in iudicialibus admittendum non est, praelertim in casuri quo usuiturum in aeg. Maessum, ubi de poenalibus agitur, in quibus stricta facienda est interpretatio, ut, quoad minus fieri possit, promittens lae
Emist alia ratio quam Bu1to ind. g. quasitum ad 'sert, videlicet hoc ideo in iudici; csse, quia ibi agitur , de
173쪽
praetorijs stipulationibus .iudicialibus, quae secundum
mentem praetoris regulantur id praetoria I in raetori, de praetor.sis cuius intentio dc voluntas est ne sub generalitate verborum partibus praeiudicium adseratur. Quod secus est in contractibus, ubi agitur de stipulationibus cO- uentionalibus, quae secundum mentem' intentionem partium regulantur, I. In conuentronalibus de verbo obit. non mirum ergo , quod facilius sibi contrahendo pretiu-
Et sic praetor mitius agit cum contrahentibus co ram se sicuti etiam sit in dispositione legali, mitius enim agitur cum lege quam cum homine Baran .quod pariter. de rebus dubiys, Alex con Is viso themate nu. . tib. I. Praeterea stipulationes praetoriae ex necessitate interponuntur, conuentionales ex voluntate partium. Interpretatio autem fauorabilior fit pro eo qui actum ex necessitate gerit, quam qui ex voluntate obligatur, arg. l. si a die. g. tutor . sideiusser. S. si necessaria. ut satis Ag. Siquidem ei qui in necessitatibus constitulus, iura subueniant, L nonem neglgentibuι. Puib. ex causis maior. Et haec quidem ratio videtur congruere cum ratione l. quae voluit, hoc ideo in iudicialibus fieri, quod iudicium reddatur in inuitum, pro ut animaduertit Fulgos. in . . qua tum,Vt is qui in iudicio renunciat, faciat id inuitus, unde obligari non debet, nisi hoc clare manifeste constet atque haec ratio confirmatur, nam qui in uno grauatur in alio debet cleuari, cum igitur a praetore oneretur cautione ergo in alio releuatur, ut non obligetur per verba generalia. Ali vero inter contractus & iudicia hanc disterentiam adserunt, quia in contractibus ius di aequitas dictat conuentionem valere cum propter indemnitatem interponatur in iudi- cij vero aequitas dictat totum contrarium , quia licet ad
174쪽
to adicium non veniat reus casu impeditus,attamen actor, quoad actionem & ius suum,damnum non patitur, quine actio esset praescripta restitueretur, .si. g.plane re eo per quem factum erit. At secus est in contractibus, ibi enim conuentio interponitur propter damnum, quod timc sibi euenturum. Atque h. nc videmus, quod in iudiciis admittatur purgatio morae, i. 'detsbois Ires, siquis caui. quod secus estis contractibus . Traiectitias de ista de
actio. se oblig. iij existimant, quod cum haec actio sit
contra naturam contractus, secundum quam casus fortuiti non comprehendantur, ideo non valere gon cratem rex uinciationem .rsus frietatur quae potius intelligitur secundum naturam contractus, hi per quo interponitur, pactum contra naturam contractus non valet, . cum precario a. deprecario.
Tertio adduci potest semi m. g. vilium deda omno inst. . si .item quaeritur quis cautio tuae isti . non ollig. ubi stipulatio praetoria interposiata, quae intcrponi non de hebat non committitur, quia praesumitat per errorem pO'tius interposita, quam voluntari prout utrobique aph. Cum a. si Fulgos. not. Et in dubio praesumi debet crror cum nemo praesumatur in dubio velle iactare suum, arg. cum de inribito. de probat. se etsi me putem. de concindebi. not. in L sipatronm. de donat.
Quarto quando aliquid a lege requiritur pro forma,
tunc ei praecise est inhaerendum , nec partes ei possunt renuncia re, Bart. seu D .in c/en. C. depact. Lius publicum. f. .eodi iuris gentium. btem si quis iue pactis dat enim forma, esse rei,l. Iulianus . sed μὴ au. aa Exhib. Bald in L ius
175쪽
Ergo singulariter debet fieri casuum expressio. Quinto in matrimonio contrahendo generale
mandatum quaerendi niniti filiaetam non sum cit, sed requiritur speciale mandatum,ade quidem, His pers navit exprimenda I. generali mandato.I . de Rit. nuo c. n e procura. imo. Itaque si hoc est in contractibus,
multo magis talis specificiatio facienda erit in stipula i , tionibus praetorijs.1exto generalis prouisio hominis non tollit specialem prouisionem legis, Baliuini si quis prioris. g. caeterum. C. de secunZnut 'er rex in S.soluto. in auth.deiv. Vnde stante statuto , quod forensis non possit acquirere immobilia, si instituatur testamento haeres uniuersaliter, si iij iure particulari, in hac institutione uniuersali non includuntur immobilia. Ergo sequitur quod renunciatio generalis exceptionum iudicio sisti nihil obsit dispisitioni speciali, d. g. quaesitum. Septimo probatur etiam haec vis. ex definitione casus, nam casus est inopinatus rei eventus ex diuersis causis proueniens ob aliud c al: ud inceptis. l. 4. thesam rus isse derer diui Bart.in I. quod Neruae depos cum Adit.Baldi in L pignu C. e. e. ΔΙ ef in i n. de temp. V. Rub. n. g. quaesitum. I. θά-squ . nu. I. si quis cautis cum ergo causae cxprimi debeant, sequitur quod nota solum casus fortuitus , sed descausae ex quibus prouenit snt exprimendae, praesertim vero cum secundum Gui de n. o Bar. tex.ina. I.quasitum loquatur duntaxat de casta sortuito,prout apparet ex rari. sumario, restit ala --
176쪽
dici non potest, quando causae casuum fortuitorum non exprimantur atque designentur. Atque cum hac limitatione transiuerunt II. U. cun BaIώτ. ubi ricii haneeseveritatem Castrens Roma nis'. si quaesitum,ubi l. vult
quod non solum singulariter exprimi sed laesignari de .
hcant. Et Ange nu.s concludit, quod in iudicijs generalis renunciatio casus foliuiti, vel periculi nunquam tenet, etiamsi aliqui casus specialiter enumerati fuissent. A.''deoque veram hanc limitationem interpretes esse cxisti. mant, ut non sufficiat si diceretur, quod casus sortuiti ha beata rur pro cxpressis, Rationem rubijcit Rubeus v. o. nam partes non possunt fingere id, quod expressum non
est, per inforte de Castr. ec. quod Iccus est in legibus &rescriptis, Lomnes C. depraesit F. so. anno. DD. in d. quaesitum,ubi Castr. u.'. Ampliatur, ut expiessio causarum tam piaeci screquiratur, ut non sumiat renunciare omnibus exceptioni δ'
bus enumeratis In tit. l. 2.siquis causi maxime ut sic concludit, Uecde Cun. Anride Pi. ijd si quaesitum. Extenditur etiam lupra dicta limitatio secundum a Angec in . g. quaesietum, quem ommuniter D. Ibi sequuntur, ut non sufficiat, si quis renunciasset exceptioni sibi compcteti cx aliquo calu fortuito in mari, nam cum murigantibus in mari multi casus obuenire possint, puta naufragium, piratarum incursio, alij quam plurimi in specie enumerari debent, Clem. anestanti. Ee appelli ubi 'causae appellationum nominatim exprimi debent, secundum quam Cum Bosa in III ae peti determinauit, quod causae
177쪽
causae adeo specialiter sint exprimendae, quod si ante sententiam qui appellaret, ab uno vel duobus grauam in iis hus cum clausula generali, & ab omnibus alijs, qui colli. gi possunt ex actis quod nihil possit consequi, nisi quoadipecialiter expressa, sic inquit AηFLm d. g. quastrum, haec duo requiruntur copulatiue,quod casu Sex primantur, quod singulatam exprimatur ergo nummo issicit, , is ampliatioem Ang.lequitur Raphaes stos in a. g. qua-stu. n.s. Sed aduertendum est, quod iura . DI . pro comisa a muni limitatione allegata non probent. Nam lex ing.quaesitum, habet plurimos intcllectus, primus est Martini, quod ibi quibusdam exceptionibus specialiter fuerat renunciatum cum clausula generali subiecta Videlicetne ulla exceptio quae omissa sine non expressa suerit, obi;ciatur, Attilumus putauit non valere, in quo contrariatur Vlpiau.quod valeat in ex prellis, 3 sic descrta est casus nominatiui,&exponitur pro omissa, resertur ad exceptio. a nem non ad promissionem. Secundus est Iohannis, ut generalis renunciatio exceptionum non valeat , sed quod causae earum specialiter debeant exprimi, Qtune verbum deserta legitur in ablativo casu, ut construatur, cu dictione proxima, ut sit sensus in promissione deserta, i. e. non obseruata, renunciatio valeat tantaxat in specificatis mon vltra. Et sic aduersatur quod Attilicinus, hoc debuisset in generali renuciatione addere,vrvaleat quoad specialiter expressa. Vel quod Attilicinus senserit, quod novaleat in specificatis. Secundus, intellectus est quem s tertio loco ponit, quod renunciatio generalis subicctis. quibusdam causis specialiter enum cratis, valeat quoad specificata, prout supra diximus quaestion exta secundum Vm. B stari, ut si quidam calus sint specificati dubiecta clausula generalis ex tunc valeat rc nunciatio etia in non
178쪽
specificatis, quod negauit Attilicinus. Et hic intellectus
probatur verbis text. manifestim mi dum dicit , nam renunciatio sa valet,quando cause exce tonum sunt expresse, nam pronomen ista denotat generalem renunciationem, de qua controuersita erat Inter Oos. ut scilicet valeat ictaacneralis, quando causae si in ea pressae, nam si om nes causae essent exprimendar,tunc non valeret ista generalis cuius contrarium determinat IC.V'. Comprobatur etiam hic intellectus perpartieulam aduersaliuam, sia,&c. quae aduersatur praecedentibus cum luis quatitatibus, igitur cum degenerali renunciatione tractatum fuerat, etiam aduersabitur generali orationi. Nec etiam te V. requirit, quod omnes causae specialiter exprimi debeant, sed susticit ut satisfiat in enumeratione quorundam, cum numerus pluralis verificetur in duobus, Inire illam. II. de verb.
se nisi Mideo IC. subijcit conuentionem istam, ita valere, nam dictio ita secum adfert restrictionum, qui alisna. g. liber Nego gest. l. Lumi de siem. Rusi rari Crauetia consirs .verba transactionis nu. o. ver duodecimo. se a in L. g. quaesitum .nu. Is . disputatiue putat teneri posse, ut etiam
in iudicialibus id obtineat, ut sit sensus, generale ita valere, si quaedam causae sint enumeratae. Deinde verba illa,si cause exceptionum expressae sunt, resolui debent in. conditionem id est, quatenus expressae sunt, i Stich. qui meus erit. delegat. r. Atque hunc intellectam dicit, Alber, i d. g.quaesitum esse veriorem,c eum sequitur Sal c. in . .
Qis commori rai. in c. r. ex eo . Ex quibuSapparet,ie Galligatum in L .quaesitum potius facere pro opin. Bulgari, de qua supra diximu3 n aequae one sexta, ic in iudicijs nihil erit speciale sed idem quod in contractibus. Neq, Obstant rationes, quae pro sustinenda communi restricti one secundo loco allatae fuer viri.
179쪽
Nam is qui utitur largo sermone non decipitur,
sed sibi imputare debet, quod se ita obstrinxerit, cum suerit in eius potcstate. verba contractus apertius dicere. Vo lenti enim non fit iniuria, nec dolus nec cccstio . cum a donationis .de transact. l. s. g. s adeo de iureiur oram . in L .Qde dolis promisi admonet, ut abstineamus ab eisu. a in sermone, ne in periculum incidamus. Nec etiam mouet, quod Verscmur in poenalibus, nam idem dicendum esset in contractibus, propter enor
Non obstat secunda ratio diim considerata suit quitas mens praetolis in stipulationibus praetorijsin iudicialibus. Nam eamdum hanc rationem emccietur, o cum in iudicijs sit speciale ut expressio causarum fieri debeat, in contractibus semper valere generalem, quod tamen ijdem interpretes non admittunt. Praeterea in con tractibus bonaes omnia aguntur ex bono' aequo g. D. inst. e oblig.quae ex cons nas. l. in Es . de condict. eb Iurp. causam . actionum in .de actio. l. sed Ce in. g. I. de contrah. e t. Dec.1nc. 2.nu. s.de appeP. Vnde idem dicendum erit, quod in stipulatione praetoria prout sic argumentatur, Castr. in . Lucim de actionibuι empii. Aret. in seruum g δε- quItur. de verb. oblig. i Et bona fides est de substantia huius contractus quia fundatur in aequitate, Bartiin L subpraetextu. C. detra a.dcquidem magis aequitas in ijs spectatur, quam in iudicialibus, ubi strictein leuerius agi olet, nam si quispio miserit iudici iudicio sisti, nequescierit, praeter mulctam quam iudex imponere potest, tenebitur aduersario, si nulla poena adiecta fuerit incerti, ad id quod interest . pen. o t. n.
180쪽
ara tio excep. semper est actus voliintatius, quia potest omitti, dc sic positum est in arbitrio renunciantis, cum nem cogi polIit renunciare suis defensionibus neque etiam is, qui sponte renunciat, releuari debet , nam sibi imputandum est, quod se ita voluerit obstringere. Nihil igitur speciale erit in iudici js, sed idcm quod in cotractibus, prae-
sertim cum in iudicio quasi contrahatur, Ly. g. rem hbit.de peculiis. in . a. epraetor stip. Ergo idem in quasi
contractibus, quod in contractibus, praeterea in contractiobus idem est,quod in iudicijs,ex quibus actioncs compertint, quae ita inuitum exercentur, nam licet ab initio contractus lunt voluntatis ex post facto, tamen sunt necessi.
7 tatis, sicut. C. deae7.ctobrig. Nec commoda ratio dis ferentiae a doctoribus adsertur , cur in iudicijs secus sit dicendum , cum haec renunciatio in inuitum non cadat. Quin potius praesumendum est pro iudici js, ne quis in his
indebitein contra iuris norma idc praelariptum Oncrctur. , ac Mone I verisimile, uod met. ca o quod iudex aliquid si ea his rus ad quod pars non esset obligata. Itaque C. distinguit an talis suisdatio procedat ex errore ignoran tia,an vero ex conuentione, si ex errore designorantia, da dam fidei utari exceptionem, si ex eouentione, minime, L .gatem quaeritur, si quis caut Nec si ex conuentione si praetoria stipulatio sit interposita, adeo stricte interpretationem faciendam, esse probat ex. in l. damnI. I. g. cum
parietem.de damno inobi si simpliciter fuit interposita stipulatio inter socios de damno insecto, non intelligitur pro dimidia parte pro qua dominus est, sed insolidum, de sic simplex stipulatio pratoria refertur ad totum, idque ostendit aequiparatio G2θι quam facit inter promissione actam ab uno ciorum alteri socio, promissionem factam per unum ociorum extraneo,ac sic est cum Vnus