장음표시 사용
251쪽
Neque impedimento est quinta ratio, qua statueba . tur,iuramento confirmari actum, etiam contra prohibitionem legis factum. Nam contrarium luculentero. 'iendemus, in sequemibus libris, Iuramentum videlicetitra legis prohibitionem csse inualidum Ius enimi confirmat generaliter iura ciuilia dc si ius canonicum non aliter expresse disponit , iura ciuilia se ilantur etiam in terris Ecclesiae Clem. r. detur ur o Clem. mralis. de re iudie. Quod autem in terris Ecclesiae serueis
turdus ciuile notanti D in c. r. de nou. per nunc Bare.
Balae in L priuilegia C. dei saeros Eccles. gLinciae de arbitr. M. in c. possessor mac sic de a Reg.tur nor.
Nam per illa iura, quae sunt eiusmodi generis, iuramento vires attribuuntur , ut contractus vinculo rei, gionis firmcntur quod alioqui fieri lege prohibitum crat, per hanc dispositionem obstaculum iuris remouetur, per quod iurans absque hac permissione non obligaret , propter peccatum quod incurreret, propterea,quod in legem Magistratum,in praeceptum Dei committeret , Quo itaque impedimento reiecto, succedit illa Regula, quae ibi traditur , quod omne iuramentum, quod absque interitu salutis aternae seruari potest, seruandum sit, qua: alioqui locum non obtineret, prohibitione legis in medio adhuc subsistente, qua iurans in peccato propter ino- haedientiam,contra ius Magistratus, constitueretur 3 Iuramentum autem peccata nutritiuum , non est obligat
252쪽
Nec etiam obstaculo est, quando Ius canonicum di strepata iure ciuili, in materia iuramenti,4 matrimonij. quod seruetur Ius canonicum etiam in foro ciuili,& terris Imperi j. c. a. de iureiur in o. c. . de praeserip. gl in cpossessr de reg. ur si sim instit degradibus se in L r. C. de secund nupt qua hoc procedit, quoad casus de iure canonico ex prc s. Extra igitur casus a lege expretas, per quos peccatum remotum est,in qui usi sint recepti , iuramentum con tra legis prohibitionem non operabitur, sicuti pluribus alibi disseremus, quo breuitatis caussa me iam re
Consideratio vero sexto loco facta , parum ad nostrum propositum facit, dum dit Terentia constituebatur inter actum simplicem atque iuratum,in quod dispositio
super actu simplici , adiuratum non sit trahenda, cumactus iuratus sit sortior,quam simplex. Nam etsi concedatur actum iuratum sortiorem esse , quam simplicem, quia robur dc firmitatem contractiliasci: t Non tamen ideo sequitur, quod juramentum oblis gationem augeat, vel multiplicet. Quin potius naturam principalis conuentionis sequitur vinculumque religio
nisaddit. Quod igitur in simplici contractu gestum est,
id confirmabit iuramentum,& non plus. Sicut ergo generalis conuentio periculi non complectitur casum fortuitum ita quoque nec comprehendet iuramento accin
Septimo quoque loco prolatum , iuramentum semper aliquid addere contractui, cui accedit, quod iuramentum sit plene& late interpretandum,nihil ad propositum faciti nam si additionem intelligamus, quoad robur, comaciam ipsius contractus, quatenus non est contra prinE hibitio.
253쪽
hBitionem vel etiam interpretationem legis, tunc id quidem facileiadmittimus, secus vero si ad augmentum in ad plus, quam in principalem conuentionem sici deductum, referre climus, prarier' ultra naturam ipsius contractus,& legis interprctationcm. Nam tunc regulam illam falsisti in alia esse, ex supra digis satis liquet. Non etiam obstant casus specialeS, contra communem opinionem citati, nam eorum rei ponsio , cx subsoquentibus quaestionibus, sequentium librorum , desumenda extat, ubi super singulis casibus peculiares quaestiones subiunximus , ac de carum veritate singulatim docuimus, ad quem locum Lectorem itidem re
Neque me mouet, quod Imperator ipsemet con trahentes a generalitate sermonis abstinere iubeat, ne in promtum periculum incidant. Nam hoc in proposito non est considerabile, cum leges specialem ex prcssionem requirant. Atque ideo nec Martini opinio huic sententiae vim infert. Cum enim illa sit contra leges expressasin quoq; communiter reprobata, ut supra in quaestione sexta ostendimus Itaque magis secundum leges manifestas,&communem L D. conclusionem, hanc nostram dubitationem moderabimur,quamuis in quibusdam terminis generalitas sermonis contrahentibus sit captiosa, Vt proinde Imperator contrahentes circumspecios ei se hortetur, ne in damnum periculum incidant. Sic tiam diluitur, quod allegatum fuit, in odiosis & exorbitantibus, fauore animae fieri debere extensionem, latam interpretationem , quae ex proprietate verborum pro cedit. Nam cum de interpretatione simus certi , atque etiam quod huic consequens de sententia, & mente contra hentium,
254쪽
T I te III hentium, non est sane quod ad alias interpretationes incertas,& dabias confugiamus,quaec generalitate sermonis possit colligi,cum dispositio: interpretatio legis contrarium manifeste ostendat. Neque rescre, quod id rans de periculo, censeatur tu rasse super periculo toto cum iuramentum sit indiuiduum , nam quando iuramentum ad corpus referetur tunc dicitur esse diuiduum, sicut ipsum corpus uarol. in .
omnes. Si e seu fuerit ιontrouer . bi etiam Praepos in IH cundo notab ubi asserunt, quod licet iuramentum fideliratis sit individuum tamen quoad corpus laudate dicitur diuiduum, sicut ipsum seu dum diuisibile erat Sic etiami sciuramentum potest pro parte valere, pro parte non , ita quod utile per inutile non vicietiir.el inc petitio extiae iureiur Ias in I. r. si sed etsi de verb obligat. Et si uia mentum siti appositum super contractu, continente plura
capitula, tunc etiam plura dicuntur iuramenta Soc. consi Α σο. numer. Io. vol. I. Paris concis . Decisum se iudica tum. Num I ff. cum seqq. vol. r. Ita quoq; hic in nostro casa euenit, ut iuramentum saltem relpiciat id, in quo ipso contractus subsistat. Secus quoad alia ubi speciali pro . uisione opus fuisset. Non igitur iuramentum de toto, siue omni peliculo accipiendum erit, prout nec principalis convcntio ipsarum partium eo traduceretur. Nec etiam hanc sententiam murar, iuramentum secundum intentionem recipientis perpendi.
Nam magis secundum intentionem legis,in ipsiusiurantis,& naturam convcntionis, consideratur, Vel pintius utriusque mens concurrere debet de conire, os causam. Tandem
255쪽
Tandem quoque hac sententia auctores minim Esumus perfidia atque periuri , nam cum Iuramentum ad hunc casum minime pertineat, frustra de periurio disputatur , cum non emis nullae sint qualita
Minus quoque laeditur Ius diurnum . nam Deo votum reddituri quatenus consensum cst, quatenus ipse contractus principalis opcratur, & non ultra. Et seruatur iuramentum praestitum, quoad illos a sus, qui culpa iurantis accidunt. Sic etiam dici minimc potest, iuramentum sic acceptum plane elusorium esse Nam susticit, ut vinoilum religionis,& maius robur addat,& operetur circa actum, prout gestus est. Neque tandem impedimento est . Ius canonicum potius quam ciuile, utpote quod circa curam animarum versetur, respiciendum. Hoc enim obiectum supra, dum adc. cum contingat responsum fuit , remotum est.
Nec admittimus, quod Legislatores ij, Deumq, colentes, curam animarum non habuerint, cum pictati ac honestati summopere consuluerint, neq; etiam quod salutis propriae immemores fuerint, prasumendum cst; nam contrarium patet ex Auth. sacramenta puberum. C. si ad ues venae. Vbi remoto obstaculo legis, ad seruandum iuramentum lex minorem compellit, magnas insuper poenas statuit in transgreuores iuramentorum L si quom at r.
256쪽
Nunquid in contractu locatioriis, pacto adiecto, de restauro, i damnum conligeris, de quocuns damni linteissigendum : An vero de eo duntaxat, quod de iureta commuiui requiritur insta dimidium mercedis existi mp
. Vulgi opimo, contineaterrorem ivrn, tanquam erronea refcienda. Damnumsmpliciter probatum coniinet omne damnum, tam ex natura, Opivrietate vocabuli quam opinis: vulgi. s. Damnum c ηιinet omne id, quod con istis in diminutione patrimonij. 1 o. Verba prolata a rumperitas intelligenda secundum interpretatisnem legalem si ab I ik, prout sin in Idistam ea is. Ir Verba contractin intelliguntur secundum isturam eiin, Aper quo interponItutur etiam Derba impropriando. II. Pactumsue si pulatis, quando interponitur de necesilate, tune uterpreis tantur vena, secundum naturam rim actinolcr.qu brier nitur, stein iustipulatisne olaniaria. 13. castr. bi . i dari de verb. obligat. examinatis, de laratur. I Miloninatura Mnouet eum omni, qualitatibin' priuil ghs,nisi factas auimo priuilet abjciendi. conueniis separata, ab ariu de natura comructui bierat, si paranda
257쪽
ai. Interpretatio tum. nia en per quam minor inducatur obligetis. χι. uiuerprcιaikji ontrarivssitorem. 23. rba βιηι Iimpliciter intelligenaea. 24. Ambiguum non dicitur, quod venis ex propria erbi sgnificari 2 s. Pactwn inserpretaudum in farrarem Uus , pro quo oppostum fuit. 26. Damui ratio potis habenda. das impistetita astrum de non alienans irrequor Domino, inte itur de arena ι. om in extraneum, vος inter Ieatiena sat quae τι- refustatio disitur. 8.ety Reductisui ad arbitrium, mi viri,ets f remnoratum Attamen reoniιnciatis intelligenda est secundramim commune, nempes
F. Linctio evorani ceustetur in omni generalitate Meclorum excepta 34. Pacta iam legem coutractui. χοι In conreae bin missisitur,quod actum eR. 33. . Baec opinis remissonem in conductisne pedagi nonferturis. Utatis m,citur. 34. nuentis fatu operatur , quando contractu nouum inculum a git. 3ς. Iuterest uestra plures c narias habere actisves. 36. Verba nihil plus vera utite i id exprimuli r quod tacite inerat de iure. 3 7 Verbum conueniens, quomodo utestigendum in materia damni. 38. Prouiso hυmDiu Ollii prouisanιm legis, E scpim vale prauis homi-
258쪽
MAio pars interpretum incam sententiam discensit, ut quando pactum sit adiectum de restauro.
quod tunc etiam quodcunque damnum veniat sarciendum. Ita tradiderum HSU. de remi . mercea adsin Go-
Λ hac tamen sentcntia recesserunt Oppol RAminat .inco .pa. conauctores Molendinι. in con a s a.dscitur adfauorem. voLy. Huius etia sententiae fuisse videtur. Aug. Beroco I I. in praesenti causa paucis . lib. r. ct nouissime Ioan Pec. Suori cons/ . .ecIgac quod In Imitrophis.
Et quia haec quaestio pulcris argumentis & ratio nibus proin contra agitatur, quarum resolutio utilis, Scperquam necessam videtur, cum ad intellectum multa rum lcgum, regularum cori ducat Igitur de eius e ritate accuratius videbimus. Et quod per hoc pactum nihil immutetur, sed eodem modo, quo aliasde iure communi remissilo fieri sol ci, hoc casu faciendam; proba vir: Prim, verba contractus debent intelligi secundum terminos iuris communis, quibus facile non est re .cedendum.Bar. in I.heredes mei. g.cum ita. ad Trebest 6 in Liurisiurandi. si liber. de ope iber. est ins semper .patronus dele. s. Sed in proposito ius comune est,quod remissio voti at,nj si conductor sit laetus, dc damnu acceperit infra di
259쪽
midiam mercedis. Itaque pactum de restauro, contractui locationis adiectum, de alio damno intelligi non debet, quam de eo,quod dimidiam mercedis excedit Atque hoc optime probatur' lex.in .summum. g. vitium. Odamno infecti. Vbi obligans se ad omne damnum, ad id restringitur tantum,quod vitio aedium accidit Carol. o. in
..con . J'I num. . hanc regulam quidem admittit,
nisi vulgi opinio dc usus loquendi a liter se habeat, secundum quem damnum accipitur de quocunque damno, licet dimidiam mercedis non excedat. Et ante eum hoc considerauit Mar. Socin.cons. I. vi uenore in-srument. nu.s .voca. Cui additur, damnum magnum intelligi, quod non est modicum. Igitur non secundu ter minos iuris communis hic fiet interpretatio, sed secun dum opinione vulgi,& communem usum loquendi. δε-berorum. β.quod tamen C ι-.de S. P. semper in stipulationibus.de N. iur. Bar .in Rub deoper. nov. nunc. ct in L a beo. desupellacI.leg. Verum H pol. Riminas. in consa Sa. iucitur adfauorem. nu Io Greprobat hanc responsionem.
Nam, inquit, opinio vulgi, siue usus loquendidicitur esse sfacti. Facta autem non praesumuntur,sed sunt proba n. da Lin besio si factae.de cap. se postlim reuers. Cum crgo hic dcficiat probatio, responsio erit vel
dubia, vel falsa igitur non admittenda. Praeterea inquit, communis usus loquendi,tanquam rosius, ineptus in legibus rei jcitur,allegans eiciam uis in Rub de per.
Praeterca etiamin hoc casu probandum esset, vulgi opi is nione sic se habere, ut inde de quocunque damno restaurum sit faciendum,alioqui sola probatio vulgi opinionis ad restaurum consequendum, non esset Iussicicias,
260쪽
Subiungens ibi Si vulgi opinio contineret ororem iuris,
tanquam erronea minime esset attendenda. sit dicram de
Ita quoque nec in proposito. Quod cum in proposito facile errorem possit parare,parum tunc vulgi opinioni
tribuendum erit. Verum enimuero haec reprobatio non videtur tuta. Nam dubium sane nullum est,uocabulum damnu simpliciter prolatum,ex naturain proprietate vocabuli omne damnum continere. Qu*d cum ipsa natura hoc doceat, haud dubium est, pin.vulgi naturae conformem, ob praesumtionem naturalem,adeo potentem .estica .cem esse,ut alta probatione non indigeat. Quando igitur contrahentes de damno resarciendo conuenerint, de Omni certe damno, quod probari poterit,intelligendum erit iam si de omni damno hoc vocabulu accipiatur, etiam opinionevulgi,sequitur per pactum,de restauro,par tes de omni damno sensisse,quod sit restaurandum, cum hoc conuentione partium fieri possit, metiam quoad
vulgi opinionem partes hoc sensisse videantur. Neque haec opinio vulgi erronea dici potest, in iure,cum eiusmodi pactum contrahentium in iure sit approbatu, ut quis sibi de dano vitando prospicere& cauere possit. Quamuis ergo magnum & notabile damnum in iure ambiguum videatur: attamen vocabulum damnum simpliciter, c per se positum, de sua proprietate omne da nisum continebit, ut proinde non solum intolerabile damnum infra dimidiam mercedis comprehendat, sed si sit supra dimidiam. Damni enim appellatione conti in