Commentarii collegii conimbricensis Societatis Iesu in tres libros De Anima Aristotelis Stagiritae

발행: 1600년

분량: 652페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

deant.

Duplex sit

tatem.

Quid re tan

donium sit. Defenditur

rio ex Arist. superam a L

io PRO OEMI UM IN TRES LIB. ARIST.

Nam terram in rotundam figuram conglobatam esse demonstrat Physicus,& Mathematicus, hic ex rotunditate umbrae, quae interi ctu terrae fit in luna; ille ex aequali motu grauium ad centrum terrae. Nonnulli, in quibus est Mirandulanus i8uib.de singulari certamine secl. i . . & 7. occurrunt istiusmodi rationem probabilem et Ieduntaxat,nec ut necellariam, sed ut speciem quandam probabilitatis prae se furentem ab Aristotele adduci ad hominum ingenia exercenda , ut facere non infrequenter consueuri. Verum necelle non

est ad huiusmodi as)lum confugere; aduertendumque ex Caietano hoc loco brfariam scientias inter se dauidi posse: Viro modo penes diuei litatem formalium rationum quo pacto philosophia contem platrix , sexto Metaphys. cap. i. text. 2. distributa est ab Aristot. in Metaphys. Naturalem ,& mathematicas disciplinas. Altero penes psarum rerum, quae sciuntur, diuersitatem: quomodo Mathematica a Naturali non distinglutur siquidem quantitas,quae a Mathematico consideratur , cadit etiam in contemplationem naturalis philosoplii: dissidet tamen Naturalis , Metaphysica; quia haec praecipue circa res materiae immunes; illa circa materiatas , & sensibiles versatur. Hoc posito respondemus si Philosophia naturalis de intellectu dii tereret, futurum ut de omni re meditaretur: ageret enim in primis de iis, quae sub sensum cadunt, atque adeo de quantitate,Vt nunc re vera agit; consideraret item res a materia abiunctas,quoniam eiusdem est intellectum, siue animam intellectricem, secundum conceptum ipsi & intelligentiis communem , sic enim Aristoteles loco citato animam humanam & intellectiun accipitin& intelligentias , ac totum primae philosophiae subiectum contemplari; cum haec omnia in eadem communi abstractione conueniant. Quare ex parte diuersitatis rerum nihil iam naturalis philosophus aliis disciplinis tractandum relinqueret; licet aliunde,id est, spectata rationum formalium distinctione adhuc scientiarum diuersitas, saltem ex parte seruaretur; diximus, altem ex parte; quia ex eo quod Physica, intellectivum in commune contempletur, recte sequitur eius obiectum eandem sortiri a materia abstractionem , quam primae philosophiar obiectum: atque aded has duas scientias iii unam candemque recidere, etiam ex parte rationis sormalis. Quod tamen non sequitur respectu Matnematicae, de Physiologiae : squidem quantitas Mathematica non candem vendicat abstractionem,

i .uia intellectivum incommune,Vt planum est.

Ad id vero, quod opponebatur, non valere hanc consecuti O- inem, Philosoplita naturalis agit de intellectu, & intelligibili, ergo nulla est scientia praeter naturalem philosophiam, quia alioqui haec tiam valeret, Metaolius considerat intellectum intelligibile: igitur praeter Metaphys non est alia scientia. Occurrcndum diuex- iam elle rationem. Ita priori enim illatione supponitur naturalem Philolophiam versari circa suum proprium obiectum, ac circa obiectum materiale Mathematicae, id est,quantitatem. Vnde si consideret

22쪽

DE ANIMA QUAESTIO UNICA. ii

deret intellectum secundum communem eius notionem, similiterque intelligibile; iam sibi vendicabit obiecta omnium partium triplicis Philosophiae contemplari eis ; in posteriori vero illatione praedicta hypothesis locum non habet, ut satis constat. Quare licet Metaphysica intellectu & intelligibile contempletur, non sequitur versari illam circa obiecta aliaru scientiarum contemplantium. Adit Iud verb Aristot. id, quod contemplatur intellectum, contemplatur quoque intelligibile, quia relatorum cadem est scientia,& consideratio. Respondendum erit id,quod contemplatur intellectum, contemplari etiam intelligibile non quovis modo, sed prout haec se mutuo respiciunt, sibique respondent. Respondent autem sibi intellectus consideratus ut est potentia formae physicae, id est, animae rationalis ;& intelligibile physicum. Item intelligibile Meta- physicum , & intellectus silmptus, ut est potensia sunstantiarum seliaratarum , aut etiam quid commune intellectui humano, angelico , & diuino. Quare prior consideratio ascribenda erit Philosol ho naturali posterior Metaphysico. Quamuis haec naturali Philo-bpho attribuenda esset ex hypothesi,quam faciebat Aristoteles. Ad secundam rationem ex eodem Aristotelico loco, dicendum intellectum , sue animam intellech icem secundum illum communem conceptum , iton elise naturam palioqui etiam intelligentiis, in quibus ille cerniturinaturae rario conueniret. Aid.tertium, Patet solutio ex dictis:Nam anima sub praedicta consideratione est quidpiam absolutum , materia; atque adeo ad aliam disciplinam,videlicet

ad primam Philosophiam,

23쪽

bilis. Vtraque scutia copetit. obiactio. Dilutio.

ii IN s. LIB. ARIs T. DE ANIMA.

CAPITIs PRIMI EXPLANATIO. M omnem. Duo potilliinium iunt, quae hominum animos ad perdi- icendum Proesiuiores reddunt,ac vehementet acuunt: scientiae digni- ias, z exacta methodus docentis. Dignitas scientiae tribus continetur,l certitudine subiectae materiae praestantia 5e utilitate. Haec omnia prae fit ut Aristoteles in lioe prooemio. Nec interimi uesceptae rei dissiculta. te silentio inuoluit, tum

quia haec etiam audit tem excitat ne torpescat otio, ut Graeci interpretes admonent , tum ne uis in re ardua & recO- ita maiore euidentiam Poscaz, quam par iit, de quam iei natura patiatur tum denique ut rudia & tarda ingenia ab ipso limine procul este iubeat. Quod veteres philosophiae proceres

usque adeo ante oculos habuere , ut propter caverborum breuitate, de aenigmatum inuolucris naturi mysteria obtexe tint . Opene pretium se facere existiniantes si ea ratione tardos minimeque ad audiendii instructos, a remin abditarum& excellentium inquisi

tione remouerent.

Bena ae honorabilKBonum, de honor bilere conueniunt, ratione disserunt, ut Simplicius annotauit.Nam idem,ut resertur ad appetitum, bonum vocatutivi ad excelletiam, honorabile: appetimus enim bona , in honore habemus excellentia. Conuenit aute ratio boni omni scientiae,quia bonum pruno Ethic.c. r. est quod omnia appetunt , omnibus autem hominibus ingenitum est scientiae desiderium t. Metaphys cap. I. Competit quoque scientiae ratio honorabilis: quia Munere scientiae praestant excelluntque homines tum bellu is tum alia alias inter se,quod polit cap. . docet Aristot. dum scientiam inter species nobilitatis annumerat. Erit tamen qui obiiciat videri Aristotelem non tibi constare. Nam r. Etluc. cap. . affirmat diuinis tantum rebus deberi honorem laudem autem vii tuti & honeste faciis. Hoc autem loco etiam doctrinae honorem exhibendum concedit. Sed occurrendum, aliter in Ethicis aliter hie tonorem sumpsisse. In Ethicis enim loquitur de honore i admodum presse, qui rebus non comparate, ted simpliciter excellentibus, quales diuinae iunt,conuenit. Hic autem de eo, qui etiam rebus Lumanis accommodatur, prout inter te nimis aut minus eminent. uia vel exactior. In hune modum ratiocinati videtur,scientia omnis prae clarum quidpiam est, de in honore, ac pretio habetur, eoque aliam alia praestabiliore existimamus,quo in rebus Sc nobilioribus,& cestiora ous versatuCat uti sique inret alias scientias docti inae de aninia excellenter conuenit. Iure i fit tuream inter primas collocabimus. Circa minorem propositionem, in qua Ariit. scientiam de anima cum aliis compara dissidium in inter expositores,uum ea colluto abs.lut d

24쪽

CAP. I. EXPLANATIO. rue

cum omnibus in uniuersum disciplinis, an eum PLysiologiae partibus duntaxat, intelligenda sLPtiorem explicationem sequuntur, praeter alios, Comentator, M. Alberius,& uterque Caietanus Posteriorem,approsat D. Thomas, AEgidius, simplicius,Plnloponus,& Ferrariensis. Prior magis placet cum ex verbis Aristotelis nulla comparationis limitatio colligatur. Nec est laboratidum, quod quidam ne iunt interpretes, quo pacto haec

ARISTOTELIS

DE ANIMA,

LIBER I.

scicntia reliquis hoc loco praeseratur.Nee enim illam Ati stoteles caetetisy:xseit,sed duntaxat inter nobiliores collocat. Quem vero locum tum dignitatis, tum doctrinae ordine inter alias scientias obtineat, exposuimus in procemio Phili

corum.

4 Vnietur autem. Du- Duplex L plicem proponit utilita- iuste doctri-tem huius de doctrinae, nautilitas.

unam communem,alteram peculiarem. Com- Communis.

munis est quod plurimum conducat ad omnem veritate. Quo nomine putat Aueri s significati scientias comi plantes duntaxat,qua

rum finis est sola cognitio velitatis. Magis ta-Men placet interpretatio simplicii existimantis

comprehendi tam contemplantes , quam practicas. Nam S omnes veritatem spectant lvnde i.Topic. c. q. in definitione problematis vocabulum vetitas practica quoque amplectitur J esto illae non vltra progrediantur, hae ad opus & actionem ulterius contendam: de omnibus bredii diplina usui est tum ob eas rationes,quas in procemio tetulimus : tum quia agit de intellectu, a quo omnis notitia veritatis, atque adeo omnis actus sciendi elicitur. Peculia is autem utilitas est, quod haec de anima disputatio multum conserat Peculiaris. ad naturam, id est,ad cam physiologiae partem,quae de animanti b. distetit, quorum

natura, hoe est, ma,est anima,a qua omnes vitales actiones proficiscuntur. Quasi principium animalium. .. ιν α χη τ Gων.Non appellat anima aliuolute

principium animantium,sed quasi principisi,ad discrime,ut ait simplicius,ptinii &infiniti principi j i nullo dependentis,de quo lib. .de S.Physicorsi,& ri .primς pbilosophiae,vel potius,ut ait D. Thomas,quia patriculam ει ι,, id est,quas, non dimi- AH erbius nutionis,aut similitudinis, sed ornatus gratia,ut sepe alias,hoc loco usurpauit. qu sinos implari aurem. Duo sibi perquitenda esse inquit in doctrina de anima. Io minuit. Alterism, quod quidem ad definitionem pertinet, est es lentia & substantia animi: lteium, quod spectat ad rationem demonstrandi, iunt a lectus, id est, potentiae de Luid di ea operationes tum peculiares ipsi animae, quae nimirum in anima intellectiva inhae- a, adigis tent, ut intellectus di contemplatio: tum communes cum corpote, id est quae in rὸndum. organo materiali recipiuntur, licet ab anima, tanquam a sente di manent,ut vires smiitiuae,& actus semiendi. Aristotelis in si ver. . Perdissicile esse, inquit, exploratam ceriumque habete quid de ani- scrib8ri moma si inedum sitiria quoivi Theoptulus aduolauit, Platonis imitatur modestiam, desia.

5 3 qui

C A P. I.

; bonam arbitremur c honorabilem V 2 alia aeta magis ex eo tale ef ra seputemus, quia vel evadhor V est, vel rerum est earum, quae magu praestibiles, masiunt admirabiles sesentiam animae nimirum Ob hac oraci non iniuria ponendam in primis esse cen emus. Videtur autem 4 cir ad veritatem omnem, i i s anima cognitio vehementer conferre, sir maxime ad sesius natura Icientiam: est enim anima quasi principium animalium. ς Contemplari autem, i ct cognoscere naturam rius, ct sub tintiam quaeritnim, deinde ea, qua circa ipsano accidunt, quorum quadam asse-ctim ipsius esse propri , quadam animalibus etiam per ipsem inesse competere i videntur. At W-ro S unde quaa atque omnino difficillimum est,

25쪽

i IN I. LIB. ARIs T. DE ANIMA.

istos de in udo sermones aiebat allaturum: non vii , qui omnia te scire profitebantur nec etiam

ut abj, qui sciti aliquid posse dissidebant , Cedmedia inter confidentiam,& desperatione incedens via. Ait ergo difficillimum esse aliquid de anime natura statue-

methodo inuestiganda: dei initionis, qua rei essentia declaratur, quae stio est, etsi communis Tript/x inue illis doctrinis , Est, m-sidem ciuam , ambigua qux nitionis via. stio num ea methodus sit una, ut est una via,' ratioque demonstrandi; an sint plures. Tum quia si una sit, dissicile est ab ea non deflecte-te : si plures , non erit minus laboriosum euique rei propita accommodare , cum magni t

tias internosse. methodum inueniendae

Plato. definitionis istatuit Plato Arisῖ. in soplusia diuisionem: Nitlocr. Aristoteles isecundo Po. stelioris Analyseos potissimum copositionem: Hippocrat. argumentationem. In qua re diiudicanda . non est cur hoe loco immoremur, cum Dialeeiici negotii sit. . Primum aure. Postea

26쪽

C A P. I. EXPLANATIO. is

idem aliquam de ipsi tandem accipere. Nam steaquam explicauit ea, cum hac quaestio communis' etiam eum alijs re-biu compluribus, desubstantia dico, sir quid est . unus cuipiam flua se modus, una via q/Mda esse videtur, qua cognoscere quid mμ una quael possumus rerum, quari ius tintiam percipere volumus , perinde a , modus unus est in sie, quo propriν rerum demon ibatur asellus. Luapropter TM .s quarendu est, quana' ilia via, quis Pe modus υ-nus quo rerus illantiaepercipi possunt. Rhod si non unus quida aris comunis sit isse modus Onge dissicilior i Spertractatio sit. Oportebit enim de unaquaque rerum accipere,quis ad unamquaque modus accommodabitur. Si vero paleat ilium demonstrationem, vel diuisione, vel etiam queaeim alium modum , esse complures insuper dissicultates, erra-ra emergunt in us exquirendis, e quibus uni si cuiusque conficienda est di nitio aliarum mim Text s. rerum alia principia junt,ut numerortim, uper clerum'. ii Primum autem si tris necessaritimis est diuidere, atri accipere in quonam generum locetur,quidquid sit animat, utrum sit substimia; an in qualitrite, aut in quantitate, vel in alio quodam praedicamentorum genere cotticetur. Deinde pervestigandum est, orsi eorum deat rationem, Text. 7. quae poleuita βnt, an potius quidam sit adiun, non enim parum interese videtire. Considerandum est praeterea partibilissi,nec ne,cj vrnwm eiusdem

sit anima heciei omnis, nec ne. Et si non sit eiusdem eciei , utrum Jecie tantum, an ctiam genere usi rat. Nunc enim ν,qui dicunt, atque qua-Gaet. runt de anima, de humana tantii quaerere,perscrutarii videntur. At cauenda est ne nos praetereat, utrum una sit eius ratio, animalis, an unus iusque sit alia ratio, ut equi, canis, hominis , Dei. Animal autem unisu iteMut nihil est, aut po- Text. 9. serius est: π quidquid itidem aliud communiter

praedicatur. Praeterea si non plures sinit, animae, sedi parto,Vrnum animam totam, an parto quaerere prius oporteat. Di cile a se Text. o. tem est id quoque determinare,quaenam inqua parici a quibus d ersem . Ei 'Utrum i sparici, an it arum partium operationes Prius quarere Pe scrutarii oporteat ceu inubgere an intellei titur Ersentire, an sen utim, ct eodem modo de cateris. Buod si operationcisus, exquirendae Pritas, a

seu prori qui iam , dubitabit, si opposita prius tu inquirenda , ut sensibile prius quam sensitiuum , cr intelligibile, quamia, intellectiMum.

V Hon . Atinia autem, ipsius quid es cognitio con rere videtur ad

ruae t iactationem, lianctificile ostendiat ex iis, quae c5munia sunt aliis rebus, quarii natura defini edo enodatevolumus: nunc quς huic de anima comentationi Ne ullatia existunt,in mediu affert H.ec tria potissimi imiunt, nimi tu quae sit natura animae : quae eius partes , vel species: qui assectus& operationes.

Animal autem et niuersale. Vnam ex quae

si ionibus , quae in hac materia dissicultate pariunt, esse inquit, eam, qua quaeritur utrum anima genus sit, an sp cies ; & nu eius dei initio sit tanquam generis, tam malis .an tanqua speciei infimae. Quia ero dixit animal detiniti ; nequis suspicetur ipsim ponere animal uniuersale Visis ocis eparat si, ut Platonicam mi dea remouet mi usipi hilol. eionem affirmas animal uniuersale lide intellige

de caeteris naturis com

munib.l aut nihil esse, si

sumatur vi a Platone fingitur, qui volebat eius modi uniuersalia coliae- rete per se ante omnia

singularia: aut esse quid potierius id eii, colle, iuex singularibus, intellectus beneficio. Aliter

quoque hunc locu interpretes enarrat,sed nostra expositio coin unis est. Non setam autε. Vatiae

27쪽

IN I. LIB. AR Is T. DE AD IMA

M a d - sint huius loci explanationes. Nobis placet expositio Simplicii ,&Philoponinuo ab ipsi' aientium tradi ab Aristotele viam inuestigandi animae definitionem, nemre ab His eo ι- cinctis, & accidentibus ipsi animae propriis. Licet enim saepenumero a cautis adgenda. effecta progrediamur, ut in Mathematicis disciplinis . interdum tamen vice versa ab effectis ad causarum notionem incedimus; praesenim in Physiologia, habent enim accidentia magnumomentum ad cuiusque rei essentiam indaῖ dam,atque inueni Edam. quia ex iis, aliae accidunt unicuique, si in nullam alie rem cadere possint, ut ex ei se iis caui ad. x-

quatis , eum sint quasi expressae illitis similitudines, in quidditatiuam

causae notitiam deducitamur, qua de re D. Thomas 3. contra gentes capit. '. Luare patet. Quoniam ut ex essectis cognoscimus cautas,ita ex

causis esiecta , & ex substantiis accidentia, iligit eas definitiones, ex suib. non per se cogno

cuntur accidentia , aut

non habetur facilis coniectura ad ea cognoscen- Dialecticam da dialecticas elle,id est, interdia i non veras, & proprias, quod verisi- ssed verisimiles & ex cau

te, quod 1 lis remotis tantam, qua- ex caui re- les sunt illae,quib. dial mo: is proce- cti ei in disputationibus i z. cepe utuntur. Ita GraecIdc Latini interpretes hue locum enarrat. Na quod Dialecticum interdum ita sumatur ab Aristotele, constat ex cap. 2D. &M.lib. I. post.& ex cap s. libri secundi eiuste operis se ex cap. 3. lib. .pbytic. N ex car ra lib.7.primae philoiopbiae , & 6. libr. i. de generatione animalium.

pondentia a dissicile este inquit, sed

cerpere de . - tamd ad huius operis in-olusea vii- stitutu valde utilem,& opportunum; ex eo enim pendent sunssalii'a disputationisi M. de animotu immortalitate: videlicet ut anima intellectiva habeat operationem propriam,& a corpore independentem: ii enim habet. utique extra materia cohae- rete poterit,proindeque immorialis censebi tui: lioqui vero caduca, de interneciOniar: o

28쪽

CAP. I. EXPLANATIO.

ni obnoxia. Siquidem natura nullam formam Otiosam & operationis expertem in mundi uniuersitate esse patitur. mQuidam Lune Aristotelis locum in repreliensonem vocarunt, ac primum id, i obis' eta quod dixit, si anima operationem propriam vendicat, posse eam separari. Nam fra Aristoculus propriam habet actionem , nempe actiam videndi, nee tamen ut a corpo re leparetur fieri potest.

perspiciendas eorum causas, quae subseunti accidunt , ut in nrathematicu constra quid est rectum , ct quid curuum, vel quid linea , quidΝ-yerficies ad cognoscendu quoiret tis angulis trian

guli sunt aequale nam ipsum quid est, omnis ess

principium demon Dationis sed e conuersi etiam accidentia magnam asserunt opem ad Etad rem cipiendum. Nam cum per imaginationem de accidentibus, aut omnibus , aut pluribus redde

re possumus; tum aliquid etiam de sub tantia

dicere poterimus optime. i Quare patet eas omne1 definitiones disserendi modo , vaneque dictas ct assignatas esse quibus non fit, ut accidentia percipiantur, aut de ipsis coniectura facilis ha- M. I . beatur. F etiam de Uempus anima dubitatis , utrum omnes communes sint cum eo, quod

habet animam; an sit est inius anima proprius aliquis, hoc enim ipsum accipere quidem necessa

. rium est ; non tamen accipi Mile potest. εAtque plurimi sunt , quorum sine corpore m lium iam agere, Mu pari videtur, ut ira , considere, cupere, omnino sint ire. ε faxime autem ipsum in

telligere, propria simile est. Luod si hoc etiam

imaginatio sit quaedam avi sine imaginarione mu Ar,nec id id esse sine corpore potest. Si igitur operationem animae , vel asset tuum aliquis froprius

sit ipsiui, feri potest, ut ipsi anima siparetur. Sin vero nullus sit eius proprius ; non siparabilis est, D ct de ipsa ' perinde atque de refcto,

cui multa quidem, Ut Nilum est, competunt veluti puncto pilam aureamia tangere, non tameα

ipsum,

Deinde quia mo sus ille A.ρHeil. argumentandi, si anima

vendicat propriam operationem,potcst esse extra corpus, si non vendicat, non potest . vitiosus est, & contra regulas ab ipso Aristote- se praescriptas , siquidem ex antecedentis destria tione procedit adtollendum consequens: cu potius deberet, sumpto opposito cosequentis, tollere, demolirique antecedens. Priori obie- Dilutis. l. chioni, omiissis aliorum solutionibus , occurrithoe loco Simplicius, de Philoponu vilione non sie esse propriam Oculo,

uasi a corpore no pen- eat . de quo propriae

operationis modo i quitur Aristoteles. Ca- istanus vero inquit eam hic tantum centeri propriam actionem , qua formis per se, non autem partibus integrantibus accommodatur. Ad Dilutio aposterio tem obiectionem respondent Com. mctator, Egidius,Thienen:is ,& Apollinaris illum argumentandi nam dum , reciὰ concludere

m terminis reciprocan

tibus . cuiusmodi sunt formam habere propriam operationem, Scelle a materia leparabilem. Facilior est interpretatio Philoponi, simplicii, Sancti Thomae, Cateram de aliorum alentium, non argumentata Aristotelem iis verbis; sed simplici tantum aisertione a firmate ii anima piortiam Attiatur operationem poste a corpore ab

jungi , alioqui non posse.

i ' Perinis atque de recte atque de recto. Si nulla inquit animae propria est operatio , non est si anima anima separabilis a corpore: sed quae illi tribuuntur, sic tribui intelliguntur , ut sina corporor ii illa rebus Mathemati eis quasi seiunctis a materia accommodantur, quae tamen no operatur. sunt sine materia. Dicimus enim. v. e. rectum tangere spira ram puncto . ax sine eerpore tactus non potest a corpore abiungi: sic ergo & de amma dicentur operariones, esse neruis.c ii tamen non sint absquecorpore,si absque illo agere nihil valet. Con.Com. Lb.de Anima. C ' Viden

29쪽

i ῖ IN I. LIB. ARI ST. DE ANIMA.

lancholiis , alios non - -

r. Consecta rium ponere, ut alibi ex pt sesso disset uimus. festo distet ulmus. r δε aitiones. Ex si perioribus duo consectaria deducit. Alterum ei affectus animae cum corpore communes per materiam esse definiendos : sicut enim ex materia habent esse,& eam in suo conceptu includunt ora per eandem in apposite innotescunt. Vnde ira recte definitur ultionis, ex illata iniuria appetium L eum eum

30쪽

CAP. I. EXPLANA

Usim, inquam, separatum tanget, est enim inseparabile, quippe cum simper aliquo cum corpore

Text.I . sit. φ Isidentur autem ta' omnes asse LM animae cum corFore esse ἱ ira, mansuetudo, timor, mi r corata, confidentia,gaudium, odium denιque, atque amor : nam una cum his i um corpus alia

quid patitur. Suod quidem ita esse ex eo patet:

etiamsi si vehementes ipsis manifestive caus

os seram ; interdum a paruis quibus iam mouentur, atque exiguis , eruet, concitaturi corpus G perinde se habet, atque cum asscitur ira. me magis ex eo Lates; quia non sit nulla re penitin accidente, qua quidem possit terrere, nasioque im' minente peraculo,ut j, qua metuum fer Iurbantur, ac Uiciuntur timore. auae si ita sint, patet asse- Text. U. ctus rationes σὲ materiales e quare distinitio-nti Ugrum talos sunt. Irasci namque motus qui- dam talis est corporis, aut partis, aut potentia ab hoc huius gratia , Idcirco naturalis est de anima Texta . vel o ι, vel tali considerare. ' Diners autem

modo Naturalis 2 digerendi artistae unumquodque i rum distiniet. Nam alter iram appetitionem esse diere doloris vicissim aduerserio instrandi, aut aliquid tale. Alter languinis aut caloris eius, qui circa cor est,struorem ebullitionem -υ. Atque alter materiam,alter formam hoc pacto reddit 2 rationem. Haec enim est ratio rei,

quam necesse est, si fuerit,m tali materia esse : sic enim cst domim a ignari di nitio silet. Nam

quidam talem eius rationem assignat, ese dicens re umentum, quod quidem prohibere, propulsareque potest incommoditates eas, qua tum a ventis , tum M imbribus, tum etiam ab anu fieri, euenireque silenti. Quidam dicit lapides es utero, atque ligna. At altus, formam in hisce ρο-nit, horum dicendo gratia. Quis igitur istorum , est Naturalis ρ is ne qui materiam assignat , rationem ignorat, an is, qui sitim rationem reddit, materiam ipsam omiIIit Z anis potius, qui

utram

eum feruore sanguinis in corde. Alterum est, Secundum Philosoplii esse de ani- censetiarau. ma disserere, aut de Omni , aut de tali. Adiecit vero aut de tali, siue, ut quidam interpretantur, piopter intelligentias, quae animae e torta dicuntur, quarum consideratio playsicae metam excedit: vel propter ani mam rationalem, cuius cotemplatio non ex toto ad Physiologia pertinet, ut fuit a nobis i uperius declaratum. Huius Ratio prex secundi coniectaria ea mι eonsecta- ratio est, quia ex modo r,.

definiendi cuiusque rei colligitur ad qua icientiam quaeque pertineat, siquidem delinitio est principium; sc diuellitas k Qxum , sciciniae

atem arguit, cuin igitur ea, quae definiuntur per materiain , sp ctent ad Phrsicum, &forma definiat ut per mare iam , atque adeo αanima, quae forma quaedam est , consequens fit, ut animae contemplatio

ad Physiologia spectet. Veiba illa, ab hoc u- Forma ofiu gratia, notant cau- nis spe cosam efficientem & filia- mcidunt.

lem, ponit iique irae finis pro mima: quia so ma plerunque in finem

incidit, ideoque infla dicitur poni iarma in definitione domus , cum adhibetur, cuius gratia, id est, finis.' Diuerso autj modo. Lua νatione

Digreisone quada non definire

rationem ignorat, an is, qui sitim rationem red- aliena ab instituto di- Dat ri οὐ s dit, materiam ipsam omittit ' an is potius, qui stinguit modsi definien- l rin. O am di xia Physiologia, Me- Lua M.A.

thematica, α Metaphysea. physiologia, & Medicina eodem pacto definiunt, nisi quod illa totam entis naturalis amplitudinem comprehendit: haec sola corpora sanitati morbiique ob- ia. Docet ergo Aristoteles Physiologum definite ex materia : Dialcei: m ex Qua Diali sena, ut Irae de domus definitiones ostendunt. Ucium quod hi ait ilices non ita Siem. ian: probabit aliquis in Lanc modum. Phisiologus non solum materiam

C 1 conside

SEARCH

MENU NAVIGATION