장음표시 사용
52쪽
necesse est in eodem duo corpora esse,si anima corpus aliquod esse ponatur. Et horaim etiam sintentia, qui animam numerum esse censim, sit ut in unopi necta multa simpunem, aut omne corpus habeat, animam is non numerus quisquam alius atque diuersas a punctis ipsiuιs corporis superueniat.
Fit etiam, ut animal a numera perinde moueatur, atque Democritum dixi- 7s miuid i moueri censire. Luid enim interest, par pilae dicantur, an unitam masse, vel unitates omnino qua agitantur motui utroque namque δεψ.7 . modo necesses ipsas ex eo mouere animal quia sae motu cientur. His igiatur, qui motum ac numerum in signanda anima coniunxerunt, haec im
sunt absurda,Er alia huiusiemodi multa eueniunt, est enim impossibile non silum di itionem anima talem esse, sed etiam accidens. Quod quidem patet , siquis ex hac ratione operatione , atque assectus animae conabitur assia gnare, cogitationes, quam, 'sus,voluptates dolores, ct catera ibi Ubiodi. Text. . Namur prius diximus, neque vaticinari ex ios facilepossumus. Tribus autem traditis modis, quibus antiqui di iunt animam, duos iam reprobauimus,st quas habet oraque tentia dubitationes contrarietatesquepenediximus. cst ea inquam, quae maxime mortuum ipsam esse ex eo ponit, quia se ipsam mouet. ea,quae corpus ipsam subtili martim partium, aut maris quam caetera incorporeum esse censet.Restiri igitur tertius motas, atque sententia, qua Usam aserit ex elementis constare, quam quidem deinceps consideremus oportet. . tque patet ob hoc ex elementis animam constare quo se Text.76. dam dixisse et sentiat ea,quae sunt, rerum unamquamque cognoscat. At hanc sententiam multa prostem comitantur absurda, atque eorum quamplurima, qua feri nequeunt. Asserunt enim simile cogno cere simile, quasi
animas res ipsas esse ponentes.Uerum non elementa sunt silum,mpatet: sed praeterea multa sent etiam alia, quin yotius in ita frtasse numera, qua 77 aut ex ipsis, ac componuntur. Sit igitur ea cognostere, sentireque animam ex quibus illisum unumquodque componitur,at totum imm composiatum quo cognosset quasi vel sentiet,o quidsit Deus,vel homo,vel os vel caro, est caterorum compositorum unumquodque Militem, no enim vntiquoi inlarum est ipsa elementa, quouis se habentia modosine ulti di crimine eam i sonumquod , conscitur ratione quadam, composivione , quema modum cst Empedocles os ex elementis constire censit Dicit enim. Coeperat ante duas tellus iustissima vasis, Aeris,ac sentis panes,V ulcanus Sc ipse Quatuor ex octo adiunxit:queis candida magna. vis Decundaque naturae confecerat olla. Nil igitur elementa prosint ,sisint, is , anima, nisi rationes etiam insint, ct compositio. Unumquodque enim cognset simile, es autem aut hominem non cognsetproficto, nisi ipsa etiam insint. Hoc autem non opus unum eorum esse dicere quae feri nequeunt. Quis enim ambiget quamsi lapis vel homo vel equus insit ista anima, ct bonum similiter O non bonum,st de ceteris identidem rebus.Prater ea cum id, quod est, multipliciter dici soleat quoddamenim sub tintiam: quoddam quantitatem,siat
qualitatem , aut aliquod alitia enumeratorum iam predicamentorum Agni cat orum ex uniuersis, an novi ex uniuersis anima costa
53쪽
54쪽
At non videmur communia omnistra esse elementa. Ex hisce ne stiatur iis carestat, quasillantiarum sunta elementa' e t quonamia pasto Ierorum etiam . unum is ue cognoscit 8 An dicent, uni cui que generis elementa atque propria principia esse, ex quibus anima constiti Eris igitur ipsa, cr quantitas qualitas , c substintia. At feri nequit, ut ex quantitatis elementis sub tintia sit, non quantitas. Eos igitur, qui censenta anima , ex uniuersis constire, haec O huiuscemodi alia comi- Text 7', tantur. Absar unita es etiam , .fmile quidemia Asimili non pati dicere: simile τι rasentire simile , sica, cognoscere simile putare, atque asserere. Deindesentirepatiquoddam ese, mouer que ponere, Ur intestigere similiter, Ur cognoscere. Atqui multas dubitationes ac di cultarci Emped elis habere sementiam corporeis inquam elementis, o bi similibus cognosci res singula in testitur id, uod experientia lare patet. Paratum enim animalium corporum ea, quae sunt simpliciter terrae, ut ossa, ne i , pili nihil sentire videntur. Luare neques milia sibi: At oportebat, tamen. Q Praeterea cuique principiorum maior ignoratio quam cognitio lacrit nimirum. Unumquodque enim cognosia Unum , multa autem , ignor
bit. Caetera namque omnia. Fit etiam Empedoclis eademsententia, τι Deus sit amentissimus, quippe cum Use silus unum, elementorum non comprehendat , ipsam discordiam inquam: mortalia vero cuncta cognos D t. i. cat, cum ex uniuersis sin uia conitent. Praeterea dicat oportet omnino, quam ob causim non habent, animam omnia: cum omne quod e et, aut sit elementum , aut ex elemento uno, vel pluribus, vel omnibus con Iet. Necesse est enim omne quod est, aut unum quid, aut quaedam, aut uniuem
T si cognoscere. Dubitabit etiam non iniuria quispiam,quid nam id sit quod i a continet, atque unit: elementa namque materiei similia fiunt. Atque prolabilissimum id esse patet,quod continet, qui ui id tandem sit. . Aintque est quicquam prolabilius anima quod quidem dominetur, c magis
etiam intelle ita. 4 Iraxime enisu rationi ta num est, hunc omnia praeces is , protinii simum omni natura dom num esse. Ab autem ele- οῦς menta ea qua simi, praecedere censint. As enim nemo prorsus de omni anima dixit, nec eorum qui censent, ipsam ex elementis ideo consti requia sentit cognoscis ite ea quae sunt, , nec eIsam eorran, qui maxime moliumn ip m a serant, ese. TVon enim omnia mouentur , quae sentiunt . Stint, enim animalia nonnulla, que nou mouentur loco, CT tamen hoc μο mota anima videris animal agitare. Similiter Ur eorum qui tam sensitiuum . quam inter estuum , ex elementis conficιantis, Nemo animam omnem comple titur. Viuere namque videntur plantae,at, experici
frit, tamen Er la sinis er fusL A malium quoi complura sui, qua zot. mente, tiones et cant. 2uod si et iis or hac issis concesserit , inulti lum, rartem esse ρο uerit anima ct identidem sinsitiuum,neque sic de omni anima, neque de UIi toti dicere videbuntur. In hoc eodem errore videtur esse, or ea Antentia, quae carminibus Orphicis sirtur, dicit enim Orpheus ani- nim ruri ventis er ex toto ingredi respiratione. Id autem nequit sis a cidereptantis,neque qu usdam itidem animalium,quippe cum haud uni- μα respirent. Quod quidem , eos praeter l, qui ita de anima censere. Fa At ve
55쪽
56쪽
zra: t. s. At vero si conficere animam ex elementis oporteat, non ex uniuersis continuo conficienda esse videsur. Altera namque pars contrarietatis,
si ori si ipsim oppositamque discernere: recta enim, O ipsum re-Zhim , et Patre , Ur obliquum cognoscimus , regula namque iudex est TM 36. viri que: aci obliquum nec sui plane , nec recti. Sunt, O qui in tera uniuersi permistam ipsim inquiunta esse. 2 uocirca 'sitan ct Thales innia plena deorum esse putauit. Hoc autem , dubitationes habet nonnullas. Luam enim ob causan anima in aere quidem vel igne si in se non 'cit animal , in mii res autem facit: praeserim cum in illi, videatur esse pro rior ' 2 res uiam qui piam quam ob ear manima ea, qua est inta aere , prolabilior est ac immortalior ea, quae in , mirit . animalibus inest. Vtrobique autem emergit quoddam AJrdum ιν ratianis egrediem mari , nam ignem aut aerem animal esse dicere, rationis egreditur ' , Ur asserere rursus animalia non esse , si insit in ipsis anima, per absῖrdum est sene. Videntur autem ideo put se in his T H. 33. animam esse, quia totum 2 parata eiusam Anti lyeciei. Quare necesse est i i ct animam ct partu eiu em esse dicere lecteis animalia ex eo ut, animantia, quia in ipsis aliqua pars continentis recipitur. Quod si rier quidam disierptim eiusdem est jeciei, anima autem est disimilium Partium, patre aliam ipsius partem in se, aliam non inesse. Necesse sigitur ipsem, aut sim tum esse partium, aut non in quacumque totius
in Ir parte. Pater igitur ex ditiis, neque cognitionem ex eo competere animae, quia consior ex elementis, neque resti vereque dici motum eidem Text. '. in se. At quoniam cognoscere, Antire, opinari, insi per cupere, deliberare , ch omnino appotitiones ipsius anima sunt, motus etiam animalium loca ab anima sit, or insuper accretis, satus, atque decretio, quaret Triaque qui1 iam virum horum unumquodque toti anima competat, or nos intelligamus 2 sintiamus , cr moueamΜr , caeterorumque unumquodque agamus ,patiamurque tota, an abys alia partibus 8 Ipsum praeterea visere: utrum in horum aliquo uno an in pluribus, an in omnibus con-τ t. o. si at, avi sit eius alia quaedam etiam caus. Atquesunt , qui dicunt, ipso esse partibilem , no que alia eius parte intelli ere , alia cupere censet. Luid igitur Usm continet anima , si partibilis sit ' non coma M.'r. pus, quippe cum contra potius videatur corpus anima continere. Quapropter egressa , dissoluitiir corpus atque putrescit. Si igitur aliquid aliud ipsem contineat, , unamque faciat, , i ad erit potissimum
anima. At oportebit de Eu etiam quaerere e Vtrum unum multarum sit partium ' catque si sit mnum , cur CT animam continuo non dicimus unum esse ' Sista partibile, rursus ratio quaeret quidnam sit ictis, quod i ud etiam continet: atque hoc pacis fet in , infinitum abitio. Du- litabit etiam qui iam de partibus eius, quam unaquaeque Potentiam in xext.yi. corpore habeat . Nam si anima tora totum contineat corpus, oportet, oris quamque etiam partem aliquam partem corporis continere. Id au- tem esse non posse videtur, quam enim partium eorporis intellestus,
57쪽
durant. In immenta na noα habent, ut naturam construent: sed nihilo minus omnes in Graque partium insint animae partes. Atque
58쪽
RopLI G ATI s superiore lib. Veterum philos horum de anima sententi' ue aggre-: ditur iam ad explicandum quid i e ea de re sentiat. Id, quodpartim hoc in lib. partim in tertio accurate prae tat. Di tribuitur autem hic liber in quatuor partes. Prima disserit de animae natura, des eius essentis,capitibus primo, IV secundo Altera capit. tertio de communi, f, primaria facultatum animae
partitione. Tertia de ruge latricis animae miribus,
si uncitionibus,cap. . vltima de potenti, G, functionibus animae sensitivae, a quinto capite ad .
59쪽
CAPITIS PRIMI EXPIAN ATIO. I cIMus itaque. Quoniam ad inueniendam cuiusque rei definitio- nem plurimum conducit res in partes suas dis Libuere, ut ex secundo
pollerioris analiticae cap. i . contiat, explicaturus Aristoteles quid- iram anima sit, diuisiones quasdam prae Diuisio sub-
tia Me loco iuuidatur. exprimit , quam innu:t,
est entis in substantiam de in ea . quae caeteris categotiis cotinentur, quae lib.1 Metapbri cap.7.fusius explicatur. Secunda est substantiae in materiam, sotinam, α ex his coinpositum, quae etiam traditur lib.7. Metaph.c. 3 io. i 3.abisque in locis. Monet veti, materiam secundum se no este hoe aliquid, id est, ut explicat Albertus , non eis:
Murrois o Cai tantsententia circa actio diuisionem. probatur D. Thom. 9 aliorum sen-rnia de diuis ne acim. praemittit, Prima quam non tam
quia in ea partes subii tiae appellantur, qux in . . . categoria locum non habent, tum etiam quia non connumerant ut intelligentia
quae in eadem categoria locum obtinent. Nec item dispertiri substantiam in tota luae sgnificationis amplitudine, quia diminuta esset ea dissectio: sed diuidi sub- ὸ stantiam physicam duntaxat , siue completa sit siue incompleta, quo pacto diui- sum analogum 'uidpiam est,ut satis liquet , quandoquidem ad totum, α eius Pa te, physicas nihil umuocum dari P Iςst, .. ri 'a quidem bifariam. subiicit tertiam diuissonem, scilicet, forma liue actus vel est actus primus,vel secundus,quae varie ab interpreti sus explicatur. Auerto , quem sequitur Caietanus,putat diuidi in ea solam sermam substantialem, quae seeundae piationis membrum fuit ; ita ut eadem substantialis sorma dicatur actus primus,dum est in otio;actus vero secundus dum in opus incumbit. Verisimilioteth ac magis recepta interpretatio simplici j Themii iij. Philoponi,D. Thomae, Maliorum alentium diuidi actum generatim sumptum in actum piimum, qui principium est operandi,de in actum secundum qui est ipsa operatio quomodo ulantia. quae est habitus, a quo contemplatio egreditur, dicitur actus primus ipsa vero contemplatio actus secundus; itemque omnes Dimae substantiales, de primariae qualita es coriorum si Plicium omnesque potentiae α habitur, quia sunt sentes.
60쪽
εd p incipia actionum, nuncupant ut actus psimi, operationes veto ab his ortae, actus secundi Maxtin utran e vera. AEgidius,& Caietanus D Thomam sequuti censent diuidi hoc loco ab Aristotele substantiam generatim sumptarn in substantiam corpoream & incorporeamaron quidem explesse, sed tacite Se obscure: cum enim
anima nobis tradim seni: redeamus mos oportet, atque enitamur velut ab initio determinare , quid anima sit , O quanam sit eius commi nis maxime ratio. Dicimus itaque genus unum quoddam eorum,
quasint ipsem subtilantiam esse. tque huius aliud ut materiam, quod quidem per se non est De aliquid, aliud formam, Ur oeciem, qua quidem iam hoc aliquid dicitur, ct tertium id, quod
ex tis constit,atque componitur. Est autem materia quidem potentia, forma vero a B I, atque
perfrictis, . quae quide bitariam dicitur, quaedam
enim est vi mentia, quaedam ut contemplatio. ς Maxime autem corpora videntur esse sub mtiae, π ipsirum ea magis,qua naturalia sint; haec enim caeterarum principia sint. 4 Naturalium
vero corporum quadam habent, vitam,quadam , non habent, sed ea vacant. Vitam autem dicimus, nutritionem, accretionem, atque decretioram, qua
quirimi per id ipsim sit, quod vivere dicitur.
videli substantias; alias esse innuit corporeae molis expertes, quae nobilioris , & excellentioris naturae sunt et si in nostram cognitionem mi- niis cadanta Averrota, NMEam hie Themistius,& PhilopO- nouam travinus credunt nullam hic partitionem noua tradi partitionem: subsantia. de quidem merito cum noua lixe diuisio non videatur ad rem attinere aiunt igitur comparate hie Aristotelem inter se membra secundae diuisionis superius allignatae, docereque co
ex materia, de forma cocietas perfectiores esse, quam materiam de Da
Conseri deinde eor- Cevorsi n tora naturalia cum arti- turatium erticiosis aiens naturalia artificioserumasis esse substatia at- comparatio. te facta enim formam, quae accidens quoddam est,ab arte obtinenti materiam , quae substantia est, a natura: quo fit venaturae beneficio ex parte materiae rationem substantiae vendicent, Scut naturalia magis sint substantiae, cum id cuius merito, ac beneficio quodque tale est, magis tale sit. Naturalium vero ereporum. Assignat quartam diuisionem,qua substantiam Stib tantia corporatam diuidit in viventem, de in eam .quae vita caret. Docet autem iuere, radiso ha di Quae ab insito principio aluntur, accrescunt, aut decrescunt. Quo loco aduerien' st ibutio. dum est vitam duplicitet sumi. Uno modo pro vita substantiali; alzero pro ac-- pisae. cidentaria. Vita substantialis est id, a quo, ut e fonte vitales actiones dimanant, ut in homine anima rationalis. Accidentaria, sum ipsae actiones vitae, ut nutritio, accretio , Cum igitur hoc loco vivere dicuntur ea, quae aluntur, dcc. Expli Oua hie -- catur ratio vitae substantialis petipsius effectum , Ze operationem. Non recensuit iis iij vj. autem in praesentia Aristoteles caetera vitae munia, cuiusmodi sunt: sentire, intelligere , dc appetere, quia ab iis tantum, quae essent omnium communia, ac no- Corpus viatillima, auspicandum fuit, ut ita communis omnium animarum defintio aptius uens eisle- colligeretur. Ex hac porro ultima diuisione inseri corpora viventia esse substan- ctitur maretias ex materia de sorma compositas ἱ squidem omne corpus naturale lusce parti- Nam ex se bus constat,omne autem corpus vinem,corpus narurale ei L mam. Con. Comm. in Elade Anima. G inqua