장음표시 사용
31쪽
considerat, sed etiam forma imo & in formae contemplationem maiori audio incurribit, cum illa multo nobiliora notae sit, quam materia: igitur non ex sola nis- et ideri teria ; sed ex sorma etiam definiet. Quin & ita esse ex toto Physiologiae discursu Glogum liquido constat. Praeterea Dialecticus ratatus est ad disi utandum probabiliter de te ire per quacumque re, neque eius facultas ad hoc, aut illud desiniendi genus contra itur. solam male Non igitur ex sola so ina, sed Pio re nata, &vi te ratio piobabilis obtulerit . ita definiet, ex
materia, ex forma , ex IIoque . ex omnibus
causarum generibus. Neque Dia- Ad haec quidquid ve-ι ficum per lit Themistius cap. '. dcsidia formμ. Auertoes comm .i7. dicendu est non cite mentem Aristotelis Physo- logu haud definite etiapei formam, cima paulo post loceat ca per rarateriam serinamquctifinire : id enim indicant verba illa an potius, quin oritu que comicistitur Jd finit per sed latum modo voluisse mare iis sed discrimen pone te inter non solam. Ibysiologum & Diale. Dialectitu cticum , quod cum ille definit ρὸν rit materiam , etsi non fermam ste- ροι em duntaxat, defi-ευδmis fui a ni re soleat: hic per formam definiat. Verum & boe non ita est accipiendum, notior est. quasi Dialecticus non assumat etiam in definitionibus alia causarum genera , sed quia
N reliquo primi huius libri progrellia more suo rccenset Aristoteles vetcrum, qui de anima scripserunt, opinio- : nes, casque prolixa disputatione resellit priusquam ccrti
aliquid ex propria sententia statuat .Porro tam atrox fuit ea de re certamen, ut nullum diuturnius, neque maius in scholas philosophorum excitisse videatur. Omilla igitur eorum opinione, qui nihil esse omnino an ii iram,totumque hoc nomen in anc,ac Dustra animantes appellari dixerunt,cuius dogmatis mcntionem facit. M.Tullius. I. Tuscui. qu. xit. lib. rcla quorum philosophorum placita in tres se has reduci potiant,ut ex cap. 2.& 1.huius liori,& Ex cap. 9.tcriis colligitur. Harum prima animi natura ex motu in uestigabat. Secunda, ex cognitione, propterea quod res animatae hasce duobus ab inanimis videntur distingui.Tertia, ex ratione incorporei, quod crederent oportere animam quidpiam subtile elle, & expers molis, ut sise in totum corpas infundat,ac per Omnes eius partes meo. In prima secta numerantur, praeter alios Democritus, Pythago
32쪽
quia eum probabilia siciliaque consectetur,& se a notior sit quam materia, fie-ouentius per semiam desistit. Alii volunt cum Aristoteses est Dialecticum petiolmain definire, nomine sormae significare quae communia sunt, neque deiuritam aliquam materiam respiciunt. Quae expositio probabilis est: non tamen it. la . quam agere. M. Albertus tractat. l. capit. 7. Apollinaris quaesi. '. Iandinius quae Ilio tr. Ferrariensis
etrrumque complectitur Τ At coram uterque quis Text. i7. ω- enim consut neminem esie, qui circa materia mersitur asectus non Aparabiles, ut non
turalem. Etenim Naturalis circa omnia ea versetur,qua ratis corporis ata que marerieι sium operationes atque assedisse circa autem ea, quae talia
non sunt , non Naturalis, se alius Aet mersiri. tque de nonnullis quidem considerat , si forte uerit arti eae, faber, quam,vel medicus. y De his autem,quae separabilia quidem non siunt, attamen non ut affectus corporis talis',sid abstractione Amuntur, IIathematicas : -tea 'asunt siparata, ct ut talia snt, si primus philo Bus con-
Text.rs. tem atur. Sed es redeundum est, viae nostrado ius oratio. Dicebamus autem assiatus ammae se in arabito ab animalium naturali materia, ut tales sunt; ct non ut separatur linea ,superfelesque dis iram ρο- metum a subiecita sibi materia parari.
qua it. s. videlicet formae appellatione intelli i hoe loco genus dedi Terentiam. Enim vero definitio, quae sic traditur , ea acta est , non autem vana, de adumbrata, quales dixit Aristotes es esse Dialecticas,
quae sormam continent. De hu autem. Ma- Ω- O:ione thematicus consderat, Mathemati- quae sunt in materia sub- em mat. iecta sensibus , non ta- Qua Mein rimen pro Vt ita existimet: εἰ siem
tali materia, quam proinde in demutionibutilaequaquat bibebit. Primus au , illosophus, tua coiiderat quae
M ipsa extra 'nateriam sunt, multo minus eam ad desiliendum aselicet. idie de definiendi me-. thodo dc ratione eo consilio Aristoteles in hunc socum attulit, ut eonstet quam viam in quaerenda tabgnandaque ea,quam meditatur,animae definitione,sequi dubet.
rael, Anaxagoras,Plato,& Alcmaeon. Dci crinis, aphid quom nihil est,quod. non atomorum turba conficiat credidit animam cisu quid concursu fortuito conflatum cx corpuscitia insectilibus solun dirique perenni motu agitantur,proindeque at posita esse videntur, ut alias quoque res stibinde pianti commoueint. Pythagoraei a Democriti placitis non admodum alieni suerunt. Ex iis cnim alij
corpora indiuidua, quae ira acre continua conuersione volvuntur; alij motricem coriim causam, alumam arbitrati sunt: Anaxagoras. mcntem,quae primo mouit omnia,animam censuit; licet enun ani- ' i im & mentiun differre putarit, utraque tamen, Vt eadem natura utitur.Itaque animam sontem, de originem omnis motus praedicali uit. Plato in Phaedro,& io. lib. de legibus animam definiit id, quod se ipsum mouet, siue i ibit intiam, quae cieret alia,nec aliena vi, sed propria agitaretur. Postrenab Alcmaeon ex motu, Miami vim inda-gauit, siquidem ideo animam immortalem tale sibi persuasit, quod vi cret corpora coelestia, quae perenni motu Lircumaguntur, im-
33쪽
a. Secta. Ad iecundam sectam pertinet qui cum nihil, nisi per situm smile, cognosci polle existimarent,& animam cognoscendi principium
statuerent,ut de rerum principii, opinabantur, ita de animae natura iudicarunt. Plato igitur praeter id , quod pauid ante de eius placito a teruimus, quia rerum principia numeros fecit, animam quoque cx numeris compositam in Timaeo pronuntiauit; quam compositionem non physicam, sed symbolicam intelligere oportet, ut seors maetiti loco dicemus. Heraclitus verb, qui ignem rerum naturalium prinyis ira m de cipium fecit,animam exhalationem calidam elle voluit. Diogenes,' 'γώ. f., is ci cliti ex adre omnia compotuere,aerem Thales humorem. Critias Crim. sanguinem, Empedocles harmoniam quandam , & temperaturam
3-i a Inter philolophos tertiae sectae , qui ex incorporeo siue tenui, animae R E Φ.
34쪽
animae naturam serii inti sunt , censentur tum ex superioribus nonnulli, ut Democritus,& Heraclitus,qui non illam tantum, sed hanc etiani viam secuti suere : tum Hippocrates, qui dixit animam cile spiritum tenuem per corpus omne dispersium:& ZEno,qui cam vocavit concretum corpori spiritum; de quibus omnibus late scripsit M.Tullius i. Tusculanarum quaest. Avicenna. 6. Natur. parte prima,capitc 2.Plutarchus quarto de placitis capite iecundo, & tertio. Plotinus libro septimo Enneadis quartae. Macrobius in primo libro de somnio Scipionis. Diuus Nemesius in libro de natura hominis capite secundo. Theodoretus libro de natura hominis. Diuus Gregorius Nyssenus in disputatione de anima & resurrectione.Tertullianus in suo libro de anima. Lactivirius in libro de opificio Dei, cap. i .D. Iustinus in paranaes. Abulcnsis paradoxo quanto, cap. I I.
R V M enim ver o considerantes de , ct d his tabitantes ac ambigentes,qua nos oportet procedentes inue- nire atque percipere in medium eortim antiquorum asseramus -- opiniones, qui de anima tractarunt aliquid atque dixerunt, ut ea quidem accipiamus,qua bene ιnt dicti, ab his autem caueamus,quae non
bene,rectet dilita fuere. Initia aute inquisitionis hoc eritprosicto cogruum, si prius posuerimus ea, quae maxime videntur anima competere suapte natura. Ammatum imi duo ι his ab inanimato maxime di ferre videtur, motu acsin v. A maioribus etiam nomis hac duo stre de anima accepimus. io. Inquiunt enam nometu tornimam id esse, quod maxime primo imouci,atque exi Itimantes feri non posse, ut id aliud quidquam moueat, quod non m
Matur,animam unumquid eorum esse putarunt,qua motu ciemumst voci
ca Democratin ignem atque calorem ipsim censuit esse. Nam cumsint in Gnita sigurae ac indiuidua corpora rotundaudicit ignem 2 animam esse. Haec indiuidua corpora similia corpusculistys esse,qua in urejrri videntur, in ipsis, inquam, sis, qui per inestram ingrediuntur, en rerum elementri generandarum , siminat totius esse naturae dixit. Eadem ct Leucippus illa
censeat. Horum igitur corporum ea, qua sunt rotunda ignem ac animam asserunt esse, propterea quod maxime omnium figura tales totum corpus in redi, penetraret possunt Atque caetera mouere, cum moueantur 2 ipsi, a r. bitrantvir enim anima id es, quod motu animalibus praebet. Luapropter l. ct restinatis,a visendi ratione ais causim esse putant. Nam eo quod confinet contrahente corporaaeopriment e c extrudente Ogurad eas,quap lbent animalib. motum,quia nec imae unqua quiescutoccasum, auxiliumque respirarisne feri disset, ingredientibus ali a figuris similibus, qua quidem rediprohibent sesas, eruae animalibus in ι, id repellendo quod contrait atque premit, or eousique viuere animalia quo i id facera possunt. Videtur
Zeno Iristius. Aut cen. plutar. plotin. Macrob.
35쪽
36쪽
a ex Q. Videtur autem , cst id, quod a nonnullis P shagoricis dicitur eandem habere Antentiam. Lui enim ipserum ea corpuscula, qua Mi- tantur in aere, quidamta id quod illa mouci ac agitat, mania ea xerunt . , propterea quod continue moueri videntur, etiamsi mi tus penitus asset. Eoden fruntur ij, qui dicunta animanti, id est, quodsiis uraia agitat motu. Etenim, omnίου it moti L, zi intur Puta e maxime proprium, es anima, ct alia quidem et nities per ani an , hanc autem is a si ipsi moueri. Luia nihil videbauta mouere , quod T t xl, no G moueatur 2 ipsi m. Similiter or Anaxagoras id, quod mouci, animam esse dicit, O siquis alius censuit uniuersi , ment m o uis, uοα- ῶ- perinde penitus atque Democritus. D.enim , animanta, ct intellicis is impliciter identa, eseptitauit. Elcnsem, id , quia videtur , veru , ese dicebat. nuocirca recte dixisse inquit Homerum,mectora iacere alia sapientem. Non igitur ut eo euila qua avo circa veritatem Vtitur mente, ac intellis ιι, sta identa, es animam , dicit Text.: . 2 iureiachim. Anaxagoras autenti, minus de i sis explanat , mnitiseni , i locis, boni recitin mente , causum, esse dicit, alibi autenr animania inania, mente , ese asserit. Nanta, animalibus uniuersis tan paruis, quam magnis diam praestibi libi , quanta mimu etiam praesabilibus mentem inesse dicit. At ea minis tameni intensi s. cui prudentia tribuitur, non uniuersis bimiliter animalibus, quin etiam neque Text.:I. cun iis hominibiti inesse videtur. Omnos igitur iis qui ad animantis rest vere nutum maxime mutaum, anim4m esse putarunt. 4 pii cogniti nem animaduertera n . sesius, ac si .m, qui rei cognoscit tit,
D dicunta animam ill imprincipia rerum es. ε ι qui plura principia
faciunt, haec imi, qui vero unum tu ipsem animam esse censint. Empedocles enim ex elementis quidem uniuersis i sim constare censit, tamen o unumqua que istorum animam esse putat. Dicit enim, , a nam nam terra,lmplo cognoscimus vi adam: ,, AEtheraque aethere Diae ignis dignoscitiar igno, , , Sic 5 amox amor ac trilii discordia lite. dem or Plato modo , animam iis , Timaeo ex elementis coni Zare censor. Simili namque elim quoque sintentia cognoscitur simile:
O ro ipse eae pruicipi s. snti. Similiter determinatum est ab eodem , lata hisce qua de Philes hia dicuntur, animal quide ipsi m ex ipsim unius idea svrmabe , ct ex longitudine Prima , OT latitu ne ' ρν indita sue con Zare, catena vero , simili modo. In- per 2 alio pacto, mi evectio G quidem, esse unu 'n ipsi m. ipsi Te- o duo, eientiam. Est enim ipsi mntum ad unum proce io. Superficiei praeterea numerum, opinionem : Vidi sensum, nam numeri quidem ino ipse 2 principia dicebantur, Dat, autem eta elementis. Res vero partim intelle ira, partim scientia, partim opinione , artim sit i di u-
antur ac di emuntur, atque hi numeri fini ι . , rerum. Cum au- anima molire cognitiarem sit , quidam verum ne complevi, atque animam numerum esse si ipsem mmentem asserurruum. Con.Com. lib.de Anima. D Omna
37쪽
38쪽
DE ANIMA CAP. II. 27 Omnes tamen de principi s, qua cr quot sint i , inter bipsi dissentire υi
dentur. Atque maxime quidem j, qui corporea putanta esse, ab his di semimiti, qui incorpor ponuuta, minus .vitem ab his , qui com- Te v x', posse muta , ct ex utra que principia rerum assignaue muta. Di sent ita rei de multitudine eorundem , quidam enim unum, quia dam plura principia di uti esse. Atque de principi i si erunt, sic de anima oriam determinauerunt. Non enim a se a ratione in primorum natura mouendi causim cotticare. 2 propter , ignis quis bustam esse Oidetur, is enim subtilissimarum est partium Er longe magis, quam elementa catera incorporeus , mouetur 1 per er caeteria pria Gaei. o. ma mouo. Democritus autem oe si lilius dixit cum assignauit, cures Hierum utrumque: dixit enim , animam quidem mentem ue idem esse. Hoc autem ex ipsisprimis atque indiui Titilus corporibus esse. Atque ob partium quidem btili ratem mouere, ob flauram vero moueri. Eiguram autem omnium mobilissimam, figuram rotundam asserit, talem-IM . b. que esse tute edium, ignem. At Auaxagoras videtur quidem aliud animam, aliud intella tum mentemve dicere, quemadmodum ct antea
diximus, et rimur trimen et tri ueperinde atque uua Natura. Verum mentem principium maxime omnium ponit. Solam namque rerum omnium
que eidem principio hac et traque tribuit , cognitionem , inquam , Dei si motum: diceus uniuersm mentem mouisse. Thales etiam videtur ex hisce, quae tradita memoriae Fint: motivum quoddam animam ipsim esse paras . Siquidem dixit L Vagnetem habere animam: quia mouet, trahitque 'mae n. Diogenes autem sicut aby quidam , aerem ipsim censitit se, hunc Abtilissimas by tintia rerumherincipium esse putans. Idcirco: cognoscere atque mouere , anima dixit, hoc quidem cognoscere, quo primum est 2 ex hac ipsi cae:eini constant : hoc autem e se motivum, quo sibi ilis num est. Heraclitim quoque principium ait animam esse, quippe cum exhalationem esse, ex qua caetera dicit constire: er maxime incorporeum esse Cr simperfuere dicat: at ue id quod mouetur eo quod motu cistur cognosci, constat. e Voueri autem res uniuersas: ct ipsi cr aliqcomplum arbitrabantur. Si li modo Ur Alemaeon de anima putasse videtur. Dicit euim ipsim immortalem esse, ex eo, quia similis ipsis immortalibus est. suod quidem ideo dixit ipsi competere; quia semper mouetur. e Voue ritur enim est ν es omnes diuuenae continue semper : luna inquam , Sol , Stella, totum. . calum. Quidam ct magis importuni, an mam aquam esse dixerunt , ut Hippo : qui quidem ad hancse sentiam ratione siminis videtur e se compulsu , quia omnium fe-men , humidum es : etenim redarguit eos , qui snguinem an
mam esse a serunt, , quia semens uis nonia est : Hoc autem priore am animam esse dicit. Sunt qui Fnguinem Usm esse di-
,cerunt , ut Critias , sentire ipsum maxime proprium anima esse pintantes. Luod quidem competere propter naturam sanguinis , credi-urrunt. Nam omnia elementa praeter terram iudicem habuerunt. Ianc autem nemo tribuit animae, nisi quis ipsis dixerit ex omnibus ele-D a mentis
40쪽
sext. 33. mentis conclare aut omnia esse. Vt igitur in summam omnia redigamus, tribus his omnes animam motu, sensu, incorporeoque di finiunt , quorum unumquodque reducitur ad principia rerum, ut patuit. Luapropter ij, qui cognitione di finiunt animam, aut elementum, aut ex elementis faciunt, ipsum, similiter omnes praeter unum , dicentes. Inquiunt enim ,simile simili sibi cognosci, atque cum uniuersa cognoscat , ac ξι cipiat, anima , ex uniuersis rerum principi s ipsam conflare dicunt T H.s . Luibus igitur placuit unam caus m elementumque unum ponere rerum , y animam etiam unum , velut ignem , aut acrem es e ponunt Lui vero plura rebus principia tribuunt , 'plura quoque dicunt an mam esse. Solus autem Anaxa raras mentem passione vacare dicit, est nihil prorsis cum cateris habere commune. verum cum talis sit, quo nam pariti cognoscat, 2 quam ob causem neque illa dixit, neque ex dictis percipi potest. At vero , qui contrarietates inta prino τὸ esse. csi i , t tu imam etiam ex contrari s. Qui ore. tantum alterum ponunt, contrariorum , calidum, inquam, out fundum aut aliquid alii a huiuscemodi , θ similiter 2 animam unum brum a serunt, esse. Quapropter , ct mmina ipse sequuntur. Nam θ , qui calidum esse dicunt , iuri inquiunt Om vivere dicti m nomia natumque fuisse , ct , rursis, qui figidum esse censent , animam inde nuncupatam ob resti rationem ct restigerarionem a serunt esse. Hac igi, tur scit, qua de anima tradita sum a maioribus no mis , ct hae sunt cau-
s ρsi qui Hi talia de ipsi dixerunt.
Onsiderandum estautem primum de motu. Nam serra se non solum falsum est sublimiam animae talem esse, qualem j dleuns , qui animam id a se muta esse, quod se ipsum mouet, aut mouere potest ,sed etiam unam id esse quoddam videtur eorum , qua nequeunt esse , motum inquam si inesse atque competere. Non necesseruim igitur e se id omne moueri, quod movet: olim. iam diximus Cret ext. 37. probauimus. Cum autem omne quia motu cietur dupliciter moueatur, aut enim per aliud autperse morietur Per aliud aurem id omne moueri di innus quod est in eo, od motu ricturio nauigaici. Hi namque non perinde atque nullis mouentur.Haec enim per se mouetur, illi motu cientur, quia in eo, quod motu cietur stud quid mita esse patet in partibus. Motus L enim proprius pedum est Ambulatio, qua matntur tar homines. Tunc autemzex . hisce mortis non inest etet pata,in nauigantis M. Cum igitur H quod noue- tar. diximus si 'riam dicatur moueri, confideremus tunc oportet de avia' i .lsipers moueatur,mo: particeps β.Cum igitur quatuor sint motus, laris,alteratio, accretio, atque decretio, aut is lorum uno, aut pluribus, aut a s=. OmNoui, pater, novebitur. 2 Nd si non per accirius mouetur itur ιμ- πη maius inerit ipsi. At si hoc sit: locus eriam eidem idem competet. Om-nci enim iam dicti motus in isto sum. Luod si subitantia sit anima