장음표시 사용
341쪽
29o CODICIS PRIMI mortem, miser est. Hinc in secunda conj. , misera ac re, a ligere; ut Ps. 37. 8. secundum Arab. distinct. nonnemo
in passivo legit , a ictu uma Hinc illud of π,flictis,
oppresso. ' Ad rem ipsam quod attinet, hic in mentem revocanda cst Iudaeorum hypothesis, cui Misnae author incumbit, pu) p p)Sxarpi a Dpo, fundus in potestate domini sui permanet. quae sententia Conferri posset Cum I. 2I. l.I. t. I 6. h. 43. Dig. suod vulgo dicitur, aptivorum hybernorumque saltuum nospossessiones animo retinere, id exempli causa didici Proculum
dicere e nam ex omnibus praealtas, ex quibus non hac mente re
cedimus , ut omisisse possesionem vellemus, idem est. Quicquid sit, Iulei possessionem agri & fundi erepti penes propri
laxium manere statuunt: nam ctiamsi cum quis alterius fundum occupasset, & vendidisset alteri, hic tertio tradidisset, atque hoc cepius factum fuisset, semper fundum primi domini esse censent. Ergo quum communi quadam calamit te, quae raptoris culpa non accidit,tyrannus quis hujusmodi agrum occupat, fructiusque percipit, modo ex vicini fundi calamitate communem esse Constet; raptori dicere licet, cape tuum agrum. nam cum domini sive proprietarii ager maneat , ipsi ista miseria obvenisse judicatur; ideoque raptor absolvitur, Dis eri id hi fi lisi, nee damnum ab Vse evinci potes. Sin vero secus se res habeat, ut raptor propria quadam culpa grassatores aliosque in se excitaverit, qui agrum devastent, Miove modo damnum dederit; ipse tenetur: quemadmodum alias damni autor id praestare obligatur. Hinc ultimum membrum illustratur: cum enim inundatio plerumque sine possessoris culpa accidat; ita se res habet veluti si ingruuns exercitus agrum vastaret. Quapropter cum ager inproprietarii dominio Ebraeorum judicio manere existim cur; quam is cum latro occupasset, quodcunque eo modo
342쪽
eontingit, ipsi domino contingit: neque id magis es disset, quanquam raptor agrum non Occupasset. ergo dicit raptor, Ecce tibi tuum. Quidquid vero raptoris culpa in isto agro proprietarius patitur , id saltem ab eo reparandum , leges etiam Rom. sanciunt. Hinc g. 3I. te. I. ff. de vi & vi armata, 'ita mi dejectus es, quidquid damnisinserit ab hoc quod deiectis es, recuperare debet. Pristina enim causea resimi debet, quam ha . iturus erat si non fuisset dejectuΥ. Deinde pax. 4r. Non flamauiὸm fluctuum ratio in hoc interdicto habetur, verum caeterorum etiam utilitatum habenda es. Nam es Vivianus refert, inhoe interdicto omnia quamnque habiturus vel adsecuturus eratis qui dejectin est, s vi deject- non esset, resilui, aut eorum lite, a judice a mari debere: eumque tantum consecuturam, quanti
I anna 'rin habitato, non resiluetalteri in dei, nanda rim, ruta sertos ea conditione' ut in deseriai an a i mprocedatur, resti ei ipsi in driserto. ANNOTATIONES.
Locus habitatus Rabbinis ann= nominatur: atque cum Ebraeorum las in sacris literis usitato convenit. Ideo David Κ-chi ad vocem bis annotat, a d sis laue bis ob fio, es nomen commune omnibus regionum habitatis ubi lar per eriplicat. Esse autem las locum habitatum, & ipsi deserto opponi, edocet Eseiae comma II. Ca. IA. Disonostis orbem habitabilem scut desertum: quo loco maxima mutatio sitnificatur, qua locus habitatus in vastitatem redigitur. Ergo in hac Oo 1 Misita
343쪽
Mima a d, idem cum bis merito ipsi deserto opponitur. Ad illa Verba, quibus depositum in deserto restituere permittitur, si ea conditione depositum fuerit; excipit Gemarae author, id per se constare , neque addendum fuiste. Idcirco istud membrum explicans , quid istis verbis designetur ad
hunc modum explicat, 'a n, seM Pa tripudi )fo 'inrn in ion tara is Dp inera pnivli mina, λβ id)f-λp, a ue 'du pro 'iue, . uum dicit i , Sit hoc depositum penes te, quia in desertum prodeos is vero resondet, Ego etiam in desertum prodire cupio e ubi inquam tumsic addit, Si velim resiluere isiud tibι illic in desertoὶ an mihi restituere licet tibii Quae verba a S.I. non satis intellecta videntur : ut qui ea de causa Quin in 3 mi immutaverit. Sensus verborum hic est: non quidem de expressa conditione agi, qua paciscatur se raptum, vel mutuum , vcl depositum in deserto redditurum 1 sed quod si, exempli causa, quum depositarius novit proprietarium in
desertum aliquod abire,quo Ar ipse profecturus sit, ita ipsum alloquatur, An si eo depositum ad te portare velim, id mihi licet3 eum istis verbis ob alterius flentium, cum ipso pactum censeri , quod depositum in locum desertum deferre li ceat. Vbi ex jure Rom. reddendum sit depositum, vel alia . similia, docetur β. I. t. Depositi vel Contra , Depositum eo loco resilui debet, in quo e dolo malo 9us est, apud quem depositum se ubi vero depositum ea , nihil inter eis. Eadem dicenda sunt' communiter se in omnibus bonae fidei judiciis. Quemadmodum autem Misina ex pacto & veluti pacto,alibi quam ubi res deposita sit,ipsam reddi permittit; ita tit. eod. l. D I. Si tamen cum sequestre convenit, ut certo loco rem depositam exhibesset n si exhiseut a teneri eum statim est. suod si de pluri-
344쪽
Has avn 'r mim '. rependere tenetur.atm ι dicat ras umi ta)s as cis Ignoro an tibi quid eripuerim, an exigenti, modo debitum aliquando contraditam agnoscat, obligari; id saltem si de cons uentia sermo sit , omnes Iudaei fatentur : ideoque in Gomara hoc dictum asseritur Gaz nm ri', de eo qui conatur circi, id est, Dei manus e gere. At si de foro civili agatur, id negat Doctor Nachman, cujus sententia in hujusmodi rebus obtinet.Nam alteri probandum Ccnsent, se non recepiste quod debitor se accepisse fatetur.' Verum qui debitum a se contractum non agnoscit, secundum conscientiam & forum civile absolvitur. Ita tamen ut juramento se debitum ignorare confirmet: nam ut est in Gemara quamvis ad aliud probandum 'seria fimis ria, ubi quid asseveratur, se in dubium vocatur, assismatiopraevalet. Quapropter si unus sibi deberi asserat, alter dubitet; nisi interveniente Iuramento se debitum istud ignorare asserat, exigens praeferendus existimatur. Apud Romanos id quidem verum , si quis debitum fateretur id exigi posse. Vt Cod. l. 7. t. J 9. c onsessos in ure pro judicatis haberi placet: quaresine causa desideras recedi a confessisne tua, cum cses vere cogeris. Atque hinc prior Misaar pars contra Nachmanem probari videtur.
345쪽
294 CODICIS PRIMI Verum ibi de eo agitur 'unon agnoscit se jam debere, sed an solverit dubitat. Quo applicari posset is de oblig. l. r. Arrianus ait multum interesse, quaeras utrum aliquis obligetur, an aliquis liberetur. Vbi de obligando quaeritur, propensiores esse debere nos,s habeamus occasionem, ad negandum. Vbi de liberam. do ex diserso, ut facilior sis ad liberationem. In proposito autem casu res dubia est, ut pro nsiores ad absolvendum ju dices esse debeant. Hinc liquet quid de posteriori casu dicendum: cum ipsum debitum, an unquam fuerit, in dubium
f. 8.nfuratus agnum egrege, res ruat eum, o ispostea moriatuti aut
furto auferatur, ' eum compensare tenetur. Si ignoraverint propriet
rii cum ejus furtum. tum resumtionem, se numerato grege invoniatur completuου s a solutione' ab- flvitur. ANNOTATIONES. Ratio quod agnum etiam restitutum fur compensare t
neatur haec est, ς', op ram, quia cum strium furatus sic manet in ipsius dominio. puta, donec dominus cum sibi re stitutum cognoscat, adeoque ejus curam suscipere queat. Fur igitur quodcunque interea euenerit, sibi imputare debet. Ipse enim in causa est, cur dominus illum negligat , &cum ad se agnum receperit, eum curare debet, donec alteri tradat. ' Hinc liquet, qui posterius membrulla intellige dum sit. Saepe Milina concisa est, &obscura, ipsamque rem indesinite enuntiat ; uti hoc loco videre est. Quicquid infortunii agno accidat, fur absolvitur, quum dominus furto,
346쪽
C A P. X. g. isseum fieret, ipsum latente, postea pecudes numerans numerum completu deprehendit: Verum Cum hac cautione,s do minuςpecudis eam restitutam post commissum furtum licet tempus ignoret furti & restitutionis) ante computum cognoverit; sin semper ignoraverit, donec manifestum damnum patiatur, fur infortunii istius tenetur. Causam assignant,quia fur pecudem aberrantem utplurimum intercipit: quare nisi id cognoscat dominus,agnum suum hoc aberrandi & discurrendi vitio laborare, eum non servabit. ideoque quum fure eum abducente magis isti vitio assuevit, ut furi sequens damnum imputetur, aequum esse existimant. Non dissimili ratione Paulus, ut est g. fin. l. 22. ff. de furtis, ut lancem rasit, totiusser es: Ni tenetur ad id quod domini interes. Vbi postreina verba expendantur cum glossa, ct hoc generaliter insimilibus. Quae hic est parcis ad totum ratio; ea in uno ducdem rei furto ad duplicatum spectatur. Et si consideremus, quod Iudaei de pecudisseconditione mutata asserunt ι non alienum ab hac materia l. 47. t. eod. Si dominium rei urreptae quacunque ratione mutatum sit, dominoserti actio compeiis. i 'o
. 9. Non emunt a pastoribus, tinam, lae, vel haedos s' nec a riuum cu-
sodibus , arbores, vel actus: sed
emunt a mulieribus laneas meses in Iudaea φ, ct tineas in Galilaea, ct istulos in Sarone . Guaecunque vero ' abscondi Iuben x , vetita sunt. Caeterum ova se gallinaceos ε equoris loco accipiunto
347쪽
Causa interdicti, quo lanam, lac, vel hoedos a pastoriubus , arbores vel fructus a fructuum custodibus accipere in terdicitur, haec est; quod pastores istos & custodes non esse proprietarios satis constet: ideoque si ista ab iis emantur, ab iis emi, quibus in ista nihil juris est. Quare si)us in ista habeant, sicuti hujusmodi casus dari observant Doctores Gemarici, ab iis emere licet. Exempli gratia lac emi ci pastore
interdicit Misita;at Gemara,a dira F, Ia na daraa auendon o priue, emunt ab iis lac ct caseum in deserto, non tamen in loco habitato. ratio distinctionis , quia dominus deserta petere non solet, sed ista pastoribus in victum & mercedem relinquit; alibi Vero cum pecus pascunt, lac caseosque ad domini aedes deferre debent. Ita fere Ebraei explicant. Himus odi circumia stantiae plures emptionem alias vetitam, faciunt licitam: sodne omnes istos casus e Gemara, Maimonide, & R. Iacoborcpetere necesse sit, regulam quandam generalem quae plurimos casus complectitur, e Gemara subjicio. D m ueni nil piue psi ra via n psipy rnpi, ramav rvpimi uin mi do, Summa rei es, quicquidpastor vendit, se proprietarius ei animam adsertit, ab isti emere licet; si non advertat animum , ab ipsis. emere non licet. Vbi dominus rem perspectam habere potest, E in pastorem furem animadvertere, emptorem absolvunt. ut si pastor quatuor vel quinque pecudes C Caula aedibus vicina vendat, dominus id facile animadvertit ; itaque si hic taccat, nihilque agat, Consentiente domino pastor vendere Censetur: verum si unam Vendat, eam emere non licet, quia pastor eam furari commode potuit, & domino imponere,
asserens ut est in Glossi, dario ala, lupum eam discerpsisse. Sic
quicquid conscio domino venditur , ut lac in deserto, quod pastoribus permittit, emere licet. ' Et quemadmodum ubi est furti suspicio, meritoque furtivam rem esse existimamus,
348쪽
C A P. X. g. 297 emptio prohibetur; ita vice versa, ubi merito vendentis rem esse existimamus,eam intrepide emimus. Atque hac de causa pannos & lintea istis quos annotat Mima: author locis a mulieribus cmere licet: quia sinis ima Ri d)naei fueu fio irrm in1, Hoc eis ipsarum opus, quod i ae cum faciunt,
' tum mendunt maritis constiis. Et in genere obtinet regula, invad ymn Fbo ido II pino oram rvpnpibi , Emere non liret a mulieribus, niseres,quae ipsarum habentur consciis maritis: sive quae ita censentur este uxorum, ut mariti hoc voluerint.
Ex eodem fundamento, quia Saronis pastores ipsi pecoris suiproprietarii sunt, ab iis vitulos,quos magno numero istic
pascunt, emere licet. Maimon .c. s. Cod. Gerati, ad mulieres
refert, quas Sarone vitulos pascere scribit. Hoc enim etiam virginum fuisse, docent sacrae literae: sic Gen. 29.9.legimus, Advenit Rachel cum pecudibus quae erant patris sui, nam pascebat. Caeterum Sarone multa pascua pecori accommoda fuisse vel id demonstrat, quod Davidi illic tot pecora fuerint, ut inter primarios Praefectos unum habuerit, qui istis vacaret. I Chron. 27. ys 29. His accedit epitheton decoris Ef3s. 2. Decor arvi se Scharonis. Nonnemo tria loca hoc nomine venire putat; ego tantum duo invenio. Fuit Saron cis Iardenem, uti manitesic Ios c. I 2. y s 7. collato cum I 8. continetur. Urbs fuit forte & regio,non procul amari mediterraneo , nec procul a Lydda: de qua videre est Actor.9 .3 s.
Quum Petrus Lyddae Ebraice τό) AEneam quendam ab annis octo decumbentem verbis, Sanet te Iesus Christas, sanitati restituisset,AEneam viderunt Lyddar & Saronis incolae: unde Saroni Lyddam vicinam sitisse constat. utraque non procula Ioppe Ebr. im) ys 38. 'uum Lydda ergo N Saron, quae apud Lyddam) esetprope Ioppen, &c. Ioppe autem maritima
erat civitas: Act.Io. s. s. Saron sive Scharon xegionis etiam nomen est ultra Iardenem versus Orientem: in qua regione
tamen oppidum vel oppida quaedam fuisse non nego, utpote
349쪽
quae late pateret. Hinc I Chron. I. 16. Gadis posteri cum alibi, tum in Baschane, & in omnibus municipiis Scharonis habitasse legunturi unde varia municipia in Sarone filisse
observamus. Es autem 6s. Io. cum de restitutione agitur, de
Sarone dicitur, erit cauti gregis: ubi pascuam regionem designari vidcinus: cundemque locum cum praecedenti I Chr. s. autumo. Et quia aliquando cum Carmelo Basanis nam Carmelus diversorum locorum nomen in conjungitur, non sine causa regio Saron isti Carmelo vicina statuitur: sed praecipue ipsus situs e primo I Chr. I. Deut.3. eruitur. Hi Cys. 2.& 13. Gaditis locum inter Rubenitas & Menastitas aflignatum fuisse videmus : ita quidem ut cum tota pene Basanis regio Menassitis cederet; aliquam ejus partem incolerent
Gaditae, Deut. 3. 13. Cum I Chron. s. II. Cui Basiani vicinam fuisse Scronem ibi ostendit ps. ω. de confirmat ps 9. C. 33. Esaiae. ubi etiam cum Libano conjungitur. quemadmodum Ef 3s. 2. cum Sarone memoratur Libanus: Cui ad orientem
objacet Mons Hermon, qui ad Austrum protensus Basanem dc Saronem ab Orientalioribus regionibus separat,variisque nominibus nuncupatur. Quod vero Saron in sacris literis praefixum d cum scribitur impo) admittat, cujus in propriis
nominibus notio non adeo apparet, quia fatis restricta sint, observandum id etiam in aliis locorum nominibus feri, quamvis hominum nomina drespuant.Nam locorum nomina cum saepe notione sua communia sint,isto articulo ad ce tam regionem & locum restringuntur. ut pno est locus irriguus qui facile ad fructus emittendos resolvitur,quemadmodum etymologia probat. & per o ad certum locum istis dotibus praeditum applicatur, qui ob similitudinem quandam.
alium cognomine habuit. Porro ubi Saron ab aliis inter mare Tiberiadis & Taborem montem collocetur, satis notum est: sed cum id unius autoritate, non ratione certoque arsumento fieri animadvertam, a proposita sententia non disce-
350쪽
do Ad Misitam redeo,ubi cautio generalis in emptionibus adhibenda proponitur. Si venditor rem quam vcnundat clam haberii& occultari jubeat, cavendum ne hujusmodi
emamus. Ratio est, quia rem furtivam ess e merito suspicamur: etenim si is proprietarius csset, potius eam innotescere omnibus, operam daret; quo multis licitantibus, ei qui plus liceretur, Vcnderct. Vbicunque igiturjusta furti suspicio,vel quod venum exponitur raptum ni isse opinaritur,cinere prohibent. Τ Subiicitur de ovis Sc gallinis,e quovis loco comparari posse: Cum tamen C. F. se l. 7. quibusdam locis gallina ceum genus non aleretur. Itaque sensus est ac si dictum fuis set, Ubicunque aluntur gallinae, a quibusvis eas earumque
ova emere licet, modo Vcnum dent: nam cum . hic tantum
res furtiva vel rapta rejiciatur, autor promiscue sine delectu ova & gallinaceos emi posse statuit, quum omnium sit alere ista animalia: non solum divitum, sed etiam pauperum,etiam
foeminarum,&ministrorum. Qila tamen sententia illi constitutioni 7. c. 7. derogatum non voluit et siquidem tantum
ab iis personis qui venderent, emi poterant, & quidem isto loco ubi venum darentur. Praeterea licet Hierosolymis non alerentur, nec ullibi a sacerdotibus ; nihil tamen impedit quin illic gallinae alibi educata: cum ovis venderentur; & quidem per sacerdotum institores, si dono cum aliis rebus consectatis aecepissent. Atque hoc ultimum Misaar membrum cum praecedenti etiam cautione accipiendum csea uste Maimonides judicavit: ut qui adjecerit,' dori . si vero vendens dicat gallinam vel ova ab ondenda esse, tum omptionem prohiberi. Huc omnia redeunt IizHalaa 6 irpino nam lanp,ue, quodcunque tenetur habetur sive judicatur furio ablatum , id emere interdictum es. Cum hoc Iudaeorum placito
conyeniunt Imperatorum Verba cod. l. s. t. de furtis , l. I a. sub finem, Nam extra parnam, respersecutionem esse, nusia Iuris
quaestios; cum etiam hi qui aliena mancipia comparaverint, si