장음표시 사용
51쪽
3 8 Liber IV. de predicamentis,
tias dicit in conceptu sitio etiam completo , s -
-deque is toties is hoc ipsio est quid ira ceu-
uens di consequenter analogum. Priusquam autem haec PIobetur regula, iuuat eam ea ponere dc declarare tribus exemplis, cit Cas quae hac de re torquentur mi Iuni in modum
Philosophorum ingenia ; & quidem non alia meo iudicio de causa, nisi quod ad praefata de
annotatam regulam non a a uesterint. Tria haec
ex epta sui de Ense de subsantia, di de accidem te, circa qui inquiri solet,cur ens ut sic vel acci dens ut sic, etiam considerata ut quid completa inuoluunt differentias inferiorum; adeoque dc sunt transcedens quid atque analogumec tameidem dici debeat nec possit de substantia vi sic, di similiter de aliis generibus inferioribus. Ad quod respondeo ego iuxta praefatam Iegulam id prouenire quia haber substantia intra propriti conceptum ει propriam lineam suum completivum per quod fit quid completum , di quoddam totum.Mon autem hoc habet ens , vel accides ut sic;seu quod in idem redit,quia per aliud
completur iubitantia quam per differentias inferiores,non autem ens vel accidens ut sic.
Dicitur autem habere substantia intra proprium conceptum & Propriam lineam suum completivum, per quod fit quid completum de quoddam totum, adeoque re per aliud compleri qua per disseretias inferiores; quia intra pro priam lineam propriumq3 substantiae concepta reperitur subsiste ita seu subsistentiae modus, qui quidem subsistentiae modus, eum talis sit naturae quod reddat 1 stamiam seu id quod assicit incommunicabile 3 dc esse incommunicabile sit conditio totius & entis completi; consequenter fit quod substantia habeat intra petopriam genus seu Noptium conceptum, unde sit ens co-pletum , atque ita sit completum quid secIusis eius differentiis, corporei scilicet, de incorporei. Non ita autem Philosophari possumus de
52쪽
Ruas. I. de analogica entis 29
nte propici ca quod modus omnis, qui est de conceptu & Iinea emis ut sic , non autem est Miodus inferior, Est aeque ampluS ac ipsum ensaequalis cum ipso latitudinis , ac proinde cualiud relinquat in tota sua latitudine, relinquit Conlequenter in sua transcendentia, dc Per co- sequens illud non eomplet sed adhuc incom- ieium relinquis, cum adhuc ex sua transcenis entia inclusus maneat in differentis incom-3Fieris: sicque non nisi per modos differe hi tales Interiores,di minus amplos quam ens ut sic, poeteit ly ens sortiri conceptum completum. lyarinio do Philo1ophandum est de accidente ut sic dicendum quod si pollet compleri accidens ἐκ neri totum quoddam per modum quoddam completivum sui esset de eius conceptu dc linea, aliut que a differentiis inferioribus praedicamentorum,ille haud dubie esset modus inhς- remiae, sicut diximus compleri substantiam intra propriam lineam peI modum subsistentiae ;iana sic est quod per inhaerentiae modum reddi non potest accidens ut sic completum ens; lumquia inhaerentia in ratione complendi & f ciendi totum opposito modo se habet ad 1 ubsistemiam, in quantum scilicet haec reddit inco-
municabile, quae est conditio totius, inhaerentia itero communicabile, quae est conditio formς, dc non totius; tum quia inlis rentia est propria fotimae informantis 1 ubiectum ; unde cum in acc lente tam ratio communis quam Iario particu aris fic differentialis pertineant ad Iationem tormae informantis, consequenter fu, quod per hunc inhaerentis moda quem habet accides eκtatione accidetis,non extrahatur nec eximatur
ab hoc, quod est intrare differentias, seu incomopleta enita; Ergo ex illo inhaerentiae modo que
habet accidens ut sic ex ratione accidentis non
ab et fieri completum ens & quoddam totum ubindeque habet tolum compleri accidens Peripias clxfferentias inferiores, per quas scilicet fit aeterminatum praedicamcnimn, uua autςm 9ςxuas
53쪽
o Liber IV. de pra dicament s.
Hae autem sic declarata regula in exempli ,. 1 de quibus moueri solet dissicultas quantum ad transcendemiam dc analogiam,iam ut haec pr hetur regula hoc unico utor argumento , quia .
meo iudicio conuincentissimo. Hoc ipso quod aliquid i incompletum quid manet inclulum in differentiis , dc prout quid completum illas includit, est hoc iplo transcendens re quid analogum, cum sub nulla ratione absolui possit te extrahi a conceptu differentia- Ium , adeoque de habeat semper importare diuersitatem in suo conceptu : Sed quoties communis aliqua ratio non habet intra proprium eo eptum sui completivum per quod fit quid completum, dc quoddam totum,seu quoties no completur per aliud quam per disterentias in- .feriores,qualia ostendimus supra esse bc ens de accidens ut sic, toties, ut est quid incompletum, inclusum manet in differentiis,ut patet oc conceditur in enie dc accidente ut sic, de quibus ita verificatur esse in eompletum , de sumptum ut quid completum differentias in eludit , cum non nisi per illas supponatur compleri: Ergo quoties communis aliqua ratio non habet intra proprium conceptum, sui completivum per quod fit quid completum di quoddam totum. seu quoties non completur per aliud quam per differentias inferiores , toties de hoe ipso est quid transcendens de quid analogum; proindeque effa um supra positum haberi debet tali - quam certa dc generalis regula ad cognoscendum undenam de ubinam transcendentia de 'analogia , de unde nam substantia ut sie non sit transcendens quid,& quid analogum, bene autem dc ens dc accidens ut sic.
Luanam fuerit mens Thoma circa via ratam discultatem.
54쪽
rae sententiae; adeo ut de respcctu Dei & creauraruIn. dc respectu substantiae Ec accidentis ensii analogum ex illo non univocum. Porro quanum ad primum id colligo ex I. conera gentes
p. 3 2. ubi sic loquiturcomne quod univoce de
iuribtis praedicatur τη estgenus vel jecies,vel merentia, vel accidens vel proprium: Iam sic essuod de Seo nihil praedicatur ut genus, ut os e-km est supra, neque ut disserentia neque speciesua ex genere o disserentia constituitum, neque liquid ei accidere potest, ut supra demonstra-um est, e ita nihil dis Deo pra alcatur nequadit accidens neque ut proprium,nam proprium e genere accidentium ess .Ergo nihil de Deo γρbus aliis univoce praditatur. Haec ille. Secundo hoc idem colligo ex eodem libro J-ra citato, cap. 3 2. t. . ubi admittit tanquamn conueniens quod ens ut sic, siue secundu ra-ione de intellectum ala simplicius Deo utpote ui est infinitae prorsus si ilicitatis: Iam sic sub-umo; sed si ens esset viai vocum , seu quod indem redit si posset a Deo de creaturis omninorae scindi, bc ita sortiri conceptum omnino vniic consequenter uni vocum esset ens illud ita raecisum simplicius Deo : quod enim omninobstrahitur ab aliquibus, simplicius est iis a quius abstrahitur,utpote quod non includit act ationes inferiorum , quas ipsa inferiora simulum ratione abstracta actu includunt.: Ergo exraefata illa doctrina sancti Doctoris non potestns ut sic & secundum rationem intellectum
annino abstrahi a Deo dc creaturis nec conse-luenter habere ad illos conceptum Omnino mum siue uni vocum.
Tertio id colligo tum respectu Dei & creatuarum,tum etiam Iespectu substantis Ec accideis ex eodem loco iam non siemel citato, eodemque apite, ubi haec habet: Suod prad catur de ali-
uibus se naeum prius is posterius verum e P
miuoce non predicari nam prius in definitione
serioris includitur, sicut Iubstantia in desini-
55쪽
rione accidentis,secundum quod est en ς. Hec ille ex quibus sic arguo: hoc iplo quod ratio ali sua
inaequaliter ut talis participatur non potest vitalis esse univo ea; cum non habeat tunc conceptuni onmino unum ,sed inaequalitatem & diuersitatem importet in suo 'onceptu ; sedens sub Latione entis participatur ex prs fata doctrina S. Doctoris site inaequaliter a Deo re creaturis, Sc a subitantia & accidente, cum per prius 6c consequenter independenter a Deo dc a substatis participetar, ec per posterius oc consequenter de Pendenter, creaturis & accidenti competata. Ergo ex D. Thoma non potest ens esse visi vocum ad Deum dc creataras, vel ad lubstantia Zc accides. Luarto demum id colligo ex doctrina altera,& quidem multum suo more profunda , quam affert S. Doctor de veritate qu.unica art. z. tu
corpore: ubi haec habet:Enti non potes addi aliquid quasi exrraneo natura per modum quo disserentia additur generi,vel accidens subiecto: quia quidlibet e t esentialiter ens; ed secundum hoc solum dicuntur aliqua addere supra ens, inquautum ipsius exprimunt modum, qui nomines us entis non exprimitur. Haec D. 4 homas, ex quibus argumentor sic: conceptus uni uocus &Omnino unus non potest in actu includere differentias inferiorum, sed ad summum in potentia, alias actu includeret diuersitatem nee esset Omnino unus: sed ex praefata doctrina S, Docto- Iis conceptus entis actu semper includit diffe-xentias inferiorum , tum quia tales disserentiae vi pote in natura rerum & consequenter esse tialiter entia non possunt emi aduenire Ec superaddi;tum quia ab eo non distinguuntur nisi penes implicitum oc explicitum seu expressum, quod verificari non posset si solum in potentia includerentur in ente ut supra in solutionibus obiectionum puto demonstrasse. Ergo ex Diuo Τhoma ens illud, de cuius uni uocatione agitatur quaestio esse non potest uni vocum ad Deum di creaturas vel ad substanti in dc accidens. sed alogum sol m.
56쪽
Vtrum ens reale ereatum adaquate diuida tur in decem praedicamenta DEJondeo assirmative ; quod quidem ex eo
I colligo, quod cum accidens sit analogatum attributionis per ordinem ad substantiam , ac proinde ordinem idicens & habitudinem ad il. iam, ut ostentum fuit supra in 1olutione Objectionis quintae, consequenter fit quod tot tantum , nec plura nec pauciora constituenda sint praedicamenta accidentium , quot sunt eorum habitudines ad substantiam primo diuersae : Iam sic est , quod sunt tantum nouem primo diuersae habitudines ad substant ai; Ergo & sunt tantum nouem praedicamen-l iccidentium rς alium,quae consequenter cum Praedicamento substantiae adaequale diuidunt Cias Isale creatum in decem praedicamenta. Probatur Minor : nomine accidentis expri, mitur ens, cuius modus essendi est esse in alior
sed ens cuius modus essendi est in alio, vel est in alio ratione materiae quae est in eo , & hoe cst quantitas , vel ast in alio ratione forinmae quae est in eo , & est qualuas ; vel est in alio ex aliquo in eo existente in rei pectu ad alterum,& est relatio; vel est in alio ex aliquo Uia Od eκtra ipsum est, quod tamen ad ipsum sui subiectum comparatus, ut habitum ad habens; ει est habitus; vel est in alio propter aliud quod cum Paratur ad ipsum vi agens ad patiens; bc est Hio, vel est in alio propter aliud quod extra il
lud cst, auodque ad illud comparatur sicuMδ-
57쪽
Liber I U. Deta a dicamenιὼ, tiens ad agens ; Zc est Passis : vel est in alio propter aliud quod est extra illud , quodqueaomparatur ad ipsum sicut mentura extriti seca fluens quam nos vocamus tempus , est
quanto : vel est in alio propter aliquid quos est extra ipsum, quodque illi applicatur 1icut
mensura extriniec a manens absolute , quam
nos vocamus locum, & cst ubi , Vel est in alio propter aliquid ipsi extrinsecum, quod applieatur illi sicut men 1 uta extrinseca manens , non absolute , quam nos vocamus locum , sed in
respectu ad partes locali , & est positio siue situs , non enim addit positio supra ubi, nisi
Ordinem partium locati ad loeuru : Ergo sunt tantum nouem primo diuersis habitudines ad substantiam, iubindeque & nouem tantum pridicamenta accidentium , quq cum ipso Pri- dicamento substantiς denarium arguunt pridi
lices pridicamenta debent esse primo diuersa : sed duo tantum sunt prςdicamenta primo diuella : Ergo dc duo tantum sunt pridieamenta. Isaior est certa, siquidem p r dicamenta, cum sint suprema genera nihil habere insesunt supra se in quo communicent, cum illud esset superius genus , adeoque debent illa esse secundum se tota diuersa seu primo diuersa.
Probamr Minor. Sunt tantum prςdicamenta duo primo diuersa, si nouem accidentium genera non sint intcs se primo diuersa : sed de facto res ita est : Ergo sunt tantum duo pridicamenta primo diuersa Maior paret. Probatur inor. inis sunt primo di .erla, ita diuersa sunt, Vt non poliint esse magis diueris 3 sed nouem accidentium genera magis sunt a iubstantia diuerta quam inter se ; Ergo non sunt accidentium genera primo diuersa Re 'ondeo negando Ilinorem primi & cundi asgumenti , cuius quidem negati ratio est , quia esie a Iiqua priino diuersa , est ea ni-Lii in se habere in quo non imbib ur diuersitas ἐ
58쪽
uas. virum ens reale diuidatur, sec. 4 elitas ; siue diuersitatis ratio , cum hoc ipso int se toti et diuersa : iam sic est quod de no aem accidentium generibus illud verificatur, 3ropterea quod ratio accidentis in qua viden Pur conuenire est transcendentaliter imbibitan eorum modis differentialibus, sicque in eo plo in quo videntur conuenire diuersa sunt, tum illud imbibant in ratione ex qua dc in quali uersifieantur e non ergo verum est dicere quod nouem accidentium genera non sint in-:er se primo diuersa. Vnde ad vitimum distin-Γuo Maiorem. Quae sunt primo diuersa ita diuersa sunt , ut non pollini esse magis diuersa, loquendo de diuersitate ut excludente conue nientiam simpliciter & vni uocam Concedo sto quendo de diuersitate excludente conue nientiam proportionaelitatis ec analogam Nego,
quod illa qliae sunt ab inuicem primo diuersa, 'non possint ab alio aliquo adhuc esse magis diuersa ; cum fieri possit , ut de facto fit in Pr senti, quod illa, quam tum vis ab inuicem κο- primo diuersa ad hac conueniant proportionaliter in duplici aut triplici capite . de in duo
bus V. g.Proportionari possint, pura dc in ratione entis , dc in ratione accidentis , cum tamen Proportionari non possint cum aliquo tertio, puta cum lubstantia nisi in uno, puta in ratione entis; de sic cum hoc quod sint ab inuicem primo diuersa , adhuc stare potest quod ab aliquo tertio possint adhuc esse magis diuersa, in quantum usurpatur ly magis diuersum pro eo quod magis excludit de conuenientia proportionali , que quidem conuenientia ea est quq inter primo diuersa reperiri potcst ut ex dictis in qu stione praecedenti de analogia euidenter colligitur. Dices a. Magister in aliquo reponitur prς- dicamento ; cum esse Magistrum sit ens re almeo quod dicat perfectionem , in quantum eo honoramur ; atqui in nullo ex prςdieamentis enumeratis reponitur ι Ergo sunt plus quam
59쪽
quam decem prydicamenta. Frobatur Mino Si Magister in aliquo eae enumeratis repone retur maxime in praedicamento relationis ,
ut enim dici solet: Si inviger ; ergo alicuius Discipuli magister ; Sed in predicamento relationis reponi non potest Ergo 4n nullo ex enumeratis reponi potest, Probatur Minor. Magistet dicitur qui est alios potens docere siue alios docens ; led potens alios docere se a alios docens reponi non potest in pridicamento Relationis et Ergo nec . Magister. Maior ex se patet. Probatur Minor. Concretum in eodem 'reponitur predicamento cum abstracto.' ut qualis in Pridicamento reponitur qualitatis ; alias varius significandi & exprimendi modus variaret essentiam praedicamentalem ;sed docens se habet ad doctrinam sicut co cretum ad abltractum et Ergo docens seu potens doeere in eodem reponitur praedicamento cum doctiina : atqui doctrina reponi non potest in praedicamento Relationis, cum ut habitus : Ergo nec docens seu potens docere.
Respondeo dicendo , quod si nominemus Magistrum, seu Magistri nomine intelligendum velimus habentem doctrinam, line patentem docere aut docentem , tunc ly Magister seu blagisterium in praedicamento ponitur qua litatis ; si autem Μagistri nomine intelligamus qui habet discipulos , quia tunc Μagister te habet formaliter ad aliud , ideo sic intellectus reponi debet in praedicamento Relationis, eius- quo Relatio est secundi modi Relativorum , fundata supra seientiam Μagistri ut habentem seu con notantem aliam scientiam a se produciam , quae est terminus oppositae Relationis d& quia termini ut dicitur communiter) lunt ad 4 placitum instituentium de rccipientium , 1 de quaevis opinio siue Responsio esse potest ve- dc est receptissima. Pro complemento autem agitatae de Μagisterio dissicultatis placet σd recreandiun animurn hic unum inquirere
60쪽
k resoluere , an scilicet qui aliquem facit Ma- Iistrum , in eo aliquid ponae quo mutetur ine realiter. Pro cuius Resolutione dico, quod tui non existens Magister, poclea Μagister sit,n nullo prorsus in se est mutatus , sed solumn aestimatione hominum, quia prius nil scietatur de doctrina in eo latente, nunc autem tum promouetur in Magisterium de nunciatur ne doctus, ut volentes addit cere dc doceri, se si possint submittere tanquam experto in rientia ; & hoc ideo, quia alias indocti doce 2 vellent, unde prouenirent errores plurimi. luapropter qui Magistrum facit nihil propte- a ei praebet quo mutetur dum fit Magister,:d solum remouet prohibens, quia scilicetrius fuit prohibitus docere seu Magisterium cercere , ex eo quod ignoraretur esse doctus tunc autem praeconisatur ex promotione sum ens ad docendum , quam quidem sufficienam non ex admissione, licentiatura vel a D: obatione acquirit, imo forsan inter ea ambionis cupidus aliquid per obliuionem deperit, sed ex frequenti studio antea habito habiis in intellectu erus reconditi sunt ex promo one publicati.
Vtrum Deus poni debeat in pra dicamento.
, Ramittendum I. Quod cum in Deo duplex distingui soleat ratio . entis scilicet absolutii cuius conceptu exprimitur ratio lubstantiae,
entis relativi quod in conceptu suo explicito bet solum exprimere , esse ad , videtur pro-erea dicendum quod ubi de Deo inquiritur, i scilicet ponatur in praedicamento, procedata aestum de duplici praedicamento , substantiae ilicet Ec relationis 3 cum conceptus utrius- que