장음표시 사용
101쪽
Interpretatio Rub C. 8 ter Politianus agit in miscellaneis. cap. ' gcularia ludorum exemplo motum credimus fuisse Bonifacium octavi Pontificem Maximum ad instituendum annum que Iubilaum appellant entesimo quoq; anno reuoluendum, ut habetur in extra uagantι antiquorum,de poenit.et remisi quem Clemes sextus ad quinquagesimum reduxit, Heb orum exemplo,ut legitur Leuiti.cap. a y. Et quem postea Sixtus martus ad xxv. annum retraxit, extrauagante quemadmodum, eod. titu. De quo
Iubilat anno disserit .albericus in dictionario ius verbo, Iubilius. T inc ad Circenses ludos pergo mus: fiebant in Circo, ubi loca erant subsellia ueequitibus patribusq; designata, primus Circu Tarquinius designauit Priscus,si ectaculum faciebant
equi,pugilesq; ex Hetruria acciti. Horum ritum
Tramquillus in Caesare sic describit, Circensibus in- tipatio Circi ab utraq; parte producto in gyruEurippo addito,bigas,quadrigas,et equos dessitorios agitauerunt nobilissimi iuvenes, Troiam ii it
turma duplex maiorum et minorum pueroru . Troia autem erat equestre simulacrum, seu umbratica equitum pugna,in qua equi in orbem se inuicem petebant xt supra dixi. Circenses primus vina fecit Romulus quarto mense ab urbe condita, ut scribit Fabius Pictor, qua die Sabinas rapuitaeiscenses asstumat Seruiusnammaticus dici quod ensibus circundarentur, nam cuU rudis vetustas loca
huiusinodi ludis non apta aedificasset,later ensis eς
102쪽
. Pub.Iartit.vel cons. η fumina eos agebat, ut ignauis utrinq; praesens ef- set peri umiostea Tarquinio Trisio Ilege locus est designatus Circo,qui postmodum Maximus fuit dictus. Sacri fuerunt hi ludi Consio Deo, quod Consiliarius esset lue Neptuno equestri, cui ara erat in Circo maximo posita, qus reliquii tepusiaret, in equestribus uero certaminibus aperitureunde Cosiualia fessa dicta, quibus diebus ab operibus cessabant equi et muli, sertisq; redimebantur. iacutoressimi Liuius, Valerius, Dionisius o Plutar
II Gladiatorum spectacula quae & qualia forent, et Retiarii secutores Mirmillones qui fuerint, Hoplomachique & Thraces & qui Ianistae fuerint.1 Gladiatores ordinarii, postulatitii & consummati qui dicti fuerint, & quid Samii & Andabatae. 3 iniae ordinaria &quae extraordinaria dicantur. 4 Consumatus homo quisdicatur. s Gladiatorum horrenda spectacula cur suerint instituta dc quomodo abolita. 6 Diri machius lapidibus obrutus.7 Venationum spectacula quae & qualia suerint & de damnatis ad bestias,& uenatione nobilium.
quoq; minime sunt homrenda lyectacula prstercunda, qui gladi s dimicantes mutuo sese confo
'diebant. Horu genera erat Retiarii, Secutores, Nirmillones, Hoplomachi, Thraces,
103쪽
compositi gladiatores per paria diuersit no- , mina sortiebantur. Alteri enim dicebantur Re-itiari , qui rete iaciebant, Secutores perinde re tiarios fugientes, uel fugam simulantes sequebantur, Mirmillones sic di d genere armatura mirmillonico quod Gallicum erat, ipsi mirmillones antea Galli appestabantur, ut quorum galeis pilicis dies inerat, quod genus pugnae insitutum es a Pittaco uno ex septem sapientibus , qui aduersus
rinonem dimicaturus propter controuersias nium, quae erant inter Atticos O Mityleneos te occulte allato Fbrinonem impedivit. Horum aulam stri O iustitutores Lamuae alicti unt, quod laniandis praeessent gladiatoribus, sub quorum dominatu O quibus hortantibus homines gladiatu
ram exercerent, atque tu mutuam necem reveret.
, Gladiatorum praeterea alij ordinaris,alii postulat,
tir, aliqui tonsumati dicunture ordinarios accipiamus in primis gladiaturae peritos, siuoque apparatu et ritu instructos, qui digladiaturi producerentur, J ectatorum uoluptati, quique ex constitu tione uel consuetudine exhiberi siosita erant, sicut ordinariasunt Iuriscon sillis, cumfundis quotannis tantum praestare domino uel principi debet atraordinaria quae praeter morem ex inopinato inducuntur o Postulatilios intestigimus supposititios, qui recentessessis subjciebantur , uel qui po sutante populo praeter ordinarios oe consuetos obiberipi inclis benignitate consueuerunt e Com
104쪽
i ubi laet1t.vel cons.' εἴ D-atos intelligimus gladiatores veteranos, qui iam artis Uu diuturno occalluissent, vel si placet rudiarios , sic enim Trisiciano interprete dicuntur,
qui rude donati gladiaturam deserunt, Opublicd i
alimenta capiunt. Consumati ergo gladiatores dicebantur timeriti, sicuti milites consumatos appelh lari quandoque animaduertimus, consumma- tum hominem perfodium . Martialis .
Quod magni Thrastae tosummatiqud Catonis , coctumella,nustus est tonsummissapientiae. Erant O Sam ' gladiatores, quos appellatos arbitra- l
et vel certe vulneribus crebris conscisse , ac cicatricosa, quoniam Samiorum frontibus , sicut in Pericle docuit Plutarchus, Atheniensies stigmata mussere . Habebantur inter gladiatores Anda batae quoque, qui clausis depugnarent oculis, unia de fui tum prouerbium, De his omnibus scripturn inuenies apud Ciceronem , Coelio interprete lib. ue xi. apud Senecam,atque pudet . 2Veque illud ignorandum est, ideo institutosfuisse gladiatores, ut profecturi ad bellum Imperatores, Munu; de serrat gladiatorium, ac venationes, Ni Cimum sanguine sic 'so pugnae quadam imagine insueste rent millites vulnera spectare , ac caedes oe ho sium congressum non expauescere. Constantinus. mperator huiusmodi cruenta spectacula de re
publica lege lata sustulit, eaque de causa quὸd,t Acribit Otho Cronicorum lib. quarto, cap. x c
105쪽
Interpretatio Rub. C. Arcadio, Honorioque imperatoribus, Damasioque Pontifice Romam ab Oriente uenit Dirimachius 6 quidam monachus , qui cum spectaculo gladiatorio uidisset Pop. R'm. operam dare huiusmodi latitiae genus ceu dirum inhumanumque abominaretur , Tribunitia quadam facundia pluribus cum populo uerbis egit, vii Lansas urbe eiiceret, ct ab eo ram mi us iste iamlis abstineret. Verum nihil obtinuit, sed potius eam intempestiuam sapientiam non tulit populus, lapidibusque declamantem obruit, qua de causa irati Imperatores Dirimachium iu Diuorum numerum retulerant,
martyremque appellarunt, coe lege lata sanxerunt , ne gladiatores usquam essent, verum eorum cruenta silentacula de republica penitus tollerentur e quam legem nos etiam habemus Codicis lib. xi .sedsub alterius nomine, uide Alciat lib. 7 Parergon. 2 . cap. xlv . Venationes spectacula fuerunt, in quibus positae in theatro fera, ut leones, et bantι , Igres , gladiatoribus congrediebantur , 6que ad mortem O casum alterutrius partis e in venationibus ct gladiato se soli conducti aut damnati, er ambitiosi ad ostenta tionem silarum virium adbibebantur , quoniam maximum vitae discrimen imminebat e in ludum venationum frui damnari solebant, i. aut damnum. . quicunque. Τ. de poenis, non ad feras per altus indagandas, ut Accursius extimauit ,sed
ad voluptatem populi ad feras in arena confici-
106쪽
endas, ut enim erat ludus gladiatorius in quo ad gladiaturam instituebantur , sic erat schola in qua ad venationem bestiari, exercebantur. uui autem inuiti sis instituebantur, in venatione ad bestias damnari dicebantur , quae poena long8 mi rior , quam besi s obiectorum est. protinus enim
hi laniebantur a feris, hos bellijs subiectos
Iureconsulti Nocant, ut in. L poena, de pariὰ A. respiciendum β. sina. de poen. hanc disserentiam si diligenter aduertamus in Pandectissaepe est inuenire, i. qui ultimo t. ad. besias , de petu. ubi Accurs. aliter intellexit, quam iuxta verumsensum accipi declarat Budeus . . elia est Nenationis species, regum oe nobilium Nirorum propria , de qua plura Taraquest. de nobilis. cap.3 7. sv MMARIUM.
I saltationis materia explicatur, 3c primo unde Limpserit originem. α inui delectati suerint saltatione &apud quas nationes in usu fuerint, & quantum olim Ialtatio ni itibulum sit. 3 Saltationum species olim quae fuerint remis --
4 Ignibus cur uti Alitum sit in publica laetitia. s Ignis natura. 6 Ignis later Augustales honores habitus.
107쪽
Interpretatio Rub. C. ' Vnc de saltatoribus reliquu est ut ali qua in mediu adducamus: quasiquidrnullas paulo antiquiores nec neotericas fuisse cerimonias uel festiuitates constat, qΠibus non adhiberetur saltatior de origine eius Prius dicemus, ac de nobilitate rei ac excellentia. .ormant illam und cum mundi ae omniurerum generatione natam esse, cum amore Deo
illo uetustismo in lucem prodiisse. Etenim is sa θ
dcrum chorea oe errantium cum non errantibus coniunctio, eorundemq; modulata et cocinna participatio,atq; illa belia tum pulchre instituta barmonia primogenitae saltationis argumeta fuerunt. O indici.t certi a. Ea uero temporis progressus binde incrementis aucta maioribus, neque no additiones melioris inuenti fortita non modicas, siummo nuc absoluto uidetur esse fastigio,ac res esse omnifariam uana ct omnibus modis concinna ct congruens, tum bonum multiplicis ornatus O sicientiae. Hoc saltandi artificio aiunt Rheam potismua oblectatam, in Phrygia Choribantas, in Creta autem Curetes saltare iussisse. Festiuitates diximus nullas apud ueteres nunquam fuisse celebratas citra saltatione, quod a magnis quidem profecta autori bus uidetur, quis pe Orpheo ct Museo optimis tum saltatoribus , qui is hoc ut caetera omnia
honesti vium quiddam legibus sanxisse uidetur, initiari cum Ilythmos saltatione, ct qui lingua uitio oe incontinentia rusteria prodiisent, ple-
108쪽
νη; eos saltasse dictitam t. Porro aute in Delo nullaJacra peragebantur,quibus saltatio non fuisset adhibita , sed cum illa oe cum musica cuncta persoluebautur. Ingressivero puerorum chori tibia o Cythara praecia tibus, saltabant,quos subsecuti optimifacto delectu excipiebant. Itaq; catilenas illi modi choris constriptas hyporchemara nominare consueuerunt. d id uero Grecorvgεtes commemorem ζ cum Indi quoque postquam mane estratosurrexerint,Solemq; precibus uenerati fuerint,itDG ad Orientem conuersi altatione
salutat. ethiopes atque Aegyptios praetereo enim non alia quam saltandi ratione signis collatis bellum ingrediebantur:Hi aut Protheum Aegyptiumsaltatorc babuerat eximium. Sed posteaqua India iacet 0opiter uicina Megnisi peragrauimus, Roma oratione diuerta, ub nobilis i quiq; quos uocabat Salios Marti Deo bellicosissimo saltabant graui e ct religiosi te: Dionysiaca
Bacchica expediam, eorum totam actionem nihil
aliud quam altationem coplexam fuisse. Ad haec etiam plurimum attinet Iudeos patres saltandi peritosfuisse, O in sacris ista vos esse, Regum. a. cap.νi. siriptum est, quod Dauid adduxit arcam Dei de domo Obededom,et erant cum David septechori,Er uictima uituli, cumq; progres essent, hi cui portabat arcam domini sex passus, immolabat bovem ct arietem, et Dauid Ialtabat totis uiribus ante Dominuri. Et percusso Philineo David cum
109쪽
Intetpretatio Rub. C. reuerteretur, rub sunt mulieres de uniuersiis urbibus Urael cantantes, orosque ducentes in occursum Saes in tympanis latitiae ct in SHris, praecinebant mulieres ludentes,vg. I I 8.et leguntur chorea ducia ab Israelitis coram uitulo, exodi 3 2. Caeterum ubi aram saltantes obibant , ita more condito seruabat,ut ab sinistris dextrorsum pergerent prius, Zodiaci quadam imagine,cuius motus coelo diuersus appareat,ab occasiu ad exortum,inde a dextris leuam uersus pro ratione coelestis uertiginis . Saltatione item plurimi delectatismit,praesertim Homerus item O Hesiodus. Siquidem Homerus cum res mortalium longe iucundissimas iuxta ac elegantissimas, uno quoifasce conisidiim afferret,nempe *mnum,amorem, cantum,atque saltationem, hanc solam praeclaro nobilitauit
encomto,inculpata eadem nominata. Ac apparet H0merum omnes res mortalium in duo tantu diuisisse tempora,nempe in bellum opacem,caterurebus bellicis tantum hec opposuisse, tanqua praestantissima pacissudia . . et uero Hesiodus qui ab alio percensente hoc auditu percepit, Sed φθyatim sub aurorae exortu Iuusas saltates viderit,in carminis sui initio de illis hoc summ et elegantissmu n5 est ueritus referre encomturi mira eas circa fontem florido mollibus saltare pedibus, iuxta patris aram agentes tripudium. si uin Appolii Pindarus Orcbesem dicit,hoc est saltatore, quodor Homerici comprobarunt Θmni. Quinimo etiaalicubisaltantem comperies Iouem.Deorum ut uo
110쪽
Pub.laetit. uel cons. 48 teres intelligi uoluerunt9principem. Caeterum Socrates ipse uir omnium sapientissimus, non tantum laudibussaltationem extulit, sed illi quoq; uacare non erubuit,plurimum tribuens uenustae concinnitat est' elegantia,tum opto motui, neq; non mouentis a Formationi, nec ueritus es iam natugras dior, illam inter serias habere disiciplinas. Saltationa pluresfuerutspecies, Enoplia, Pirricta, Thelesas, Cordax, Sicinnis, Hormus,Phrynia,O aliae etiam coplures,quos ego breuitatis gratia prytermitto, intelligedi cupidos ad Coelium in quinto reliciens, qui ex uaria auctorum lectione congessit, plurima etiam 2 Luciano mutuatus,et ad Platone de legibus septimo, ubi nonnullas eius species cottimendat, nonnullas uero in totum reprobat, Vos praeter choreas scenicos,xisicos ueludos, O nmbratica certaminabatq; pugnas,quibus armoru cupida iuuetus exercedo delectatur,publica lemusistitia ignibus ubiq; locoru extructis, et bobarda risi mirido strepitu cocelebrare. sua vero ratione
coparatu sit,ut hac nostra aetate frequentior sit publice alacritatis cocelebratio ignibus p turres, cinias passim erectis, no satis tapertu ex alicuius lectione est mihi, nisi uerusit s domus ignesucccsolst:oret honorabilior uideatur,uidemus etenim a nost a restigione obseruatum,ut legendo Euagelio luminaria accendaturino adfugatas quide tenebras
sed ad latitia ostendenda. Alia etia ratio addi potest, ' nobis in immortalitatis argumentata ignis