장음표시 사용
101쪽
ruditissimi ad Plinium adnotatio. Neque enim duplex, sed unum municipis. - genus a Plini traditur : eorum nempc, quae gaudebant iure C manae civitatis, seu quae
tem perpetuo distinguuntur apud eundem oppido, quae Latio se jure meteris Latii fruebantur, quaeque inde ab eo σὰ Latinorum, aut ir Latinorum veterum, aut I Latinae conditiιnis oppida , aut Latii veteris oppidi. ni pellantur seu qui non in legione solum militare, aut in ea honores adipisci poterant, sed quibus per gestos, ut diximus, in patria magistratus dabatur ad Romanam civitatem aditus. Eam utique diversam Municipiorum, Cotiniarum, Latinorum, seu cum jure Latii antiquo oppidorum conditionem, praeter illa, quae aliunde ea de resim nota, ita aperte ac frequenter distinguit, uti videmus, Plinius ut eius certe aevo alterutro illo iure, Latii, nempe, seu iuxta virum eruditum Itis G, altero civium Romanorum usa esse municipia neutiquam liceat statueres: aut eadem inter se, is quidem in interpretando eodem Plinio, permiscere, confundere. meque vero res ei cessit elicius, dum t alibi haec rursus ita enarrat vir interoquin praestanti ingenio, ut e Romanorum Coloniis, alias dicat exstitisse istam Romam, um quibus ius illud fuerit, ut earum civibus, perinde ac Romanis ipsis, in Urbe petere ac gerere magistratus licuerit alias vero cum ure antiquo Latii, quod Graiieum postea dictum sit, ubi illud toti Italiae cit impertitum aut a tributis immunit is Italiae ab Augusto at quibus cro postremis tantum licuerit, in bello cum Romanis legionibus militare; ibique, non vero in Urbe honotibus fungi de magistratibus. meque enim, quod jam vidimus, coloniarum, quocunque nomine illae dicerentur, extra Italiam, seu post III. Secr. 3. cf) Ibid. Sed . i .
102쪽
illud fuit, petereis adipisci in Urbe magistratus i nec id ju Latii, quo frucbantur alterius generis coloniae vel oppida, idem crat, ut modo diximus, cumIure Italico aut vero illud post donatam, libera adhuc Republica, civitate Italiam, in Italici appellationem. usquam transiit: quod vel adducta e Plinio oppidorum cum illo Latii jure exempla, ut nunc de aliis adhuc Auctoribus silearn, abunde redarguunt. Neque enim firmiore stant talo, quod tu se in nummis Caesareanorum temporum inter
colonias Romanorum civium, & eas iae erant Latinae
eonditisnis, seu ut haec rursus male de iisdem interpretatur, quae solum uri essent Ballei, discrimen credit reperisse vir doctus. Sed qua de re agetur in sequenti Exercitatione opportunius, ubi de communicata sub Caesialibus civitate aut de coloniis aliisve urbibus, quae concess ab illis Romanis Principibus juris Italici beneficio fruebantur, dicendi erit locus. Ex hisce autem, quae paullo ante adnotavi, abunde, ut opinor, liquet, id quod hic expendendum incumbebat; Coloniis nempe Romanorum civium, ante datam toti Italiae civitatem, uspiam in Italia ius ruffragii, vel petendorum in Urbe honorum, quod ere existimaverat Si gonius, patuisses neque post donatam civitate Italiam, inprovinciis, quibus nec dum impertitum fuerat illud beneficium, idem ius Romanas colonias habuisse. Nec ideo etiam, quod jus Quiritium, privatum nempe eaedem reti- postremus edidit ac illustravit, coloniis Romanorum ci- 4 Ibid. p. 36.
103쪽
vium ius illud suffragiorum contuli e Augustus a Suetonio dicitur. Praeterquam tam quod ita omnibus deductis magno numero, d a primis liberae Urbis temporibus antate Augustum, Romanis id genus coloniis, idem ius stiria gii non fuisset datum vel relictum praeter id, inquam, pridcm ante Augustum, toti Italiae, Gallia etiam Casal pinae, uti ea de re mox dicetur, ac proinde omnibus etiam inter eos populos coloniis, iisque tam Romanorum civium, quam Latinis, hoc ius lege Iulia erat iam impertitum. Unde neque id inserunt, quod existimat vir eximius, Suetonii, ad quem ille ibi respicit, in Augusto
verba: γ Ad hune modum urbe urbi nisque rebus admini- 'istis, Italiam duo originta COLONIARUM numero deductarum, sub se frequentavit, operibusque ac vectigalibus publicis plurifariam instruxit, etiam jure ae dignatione Urbi quodam modo parte aliqua adaequavit : excogitato genere V
FRAGIORUM, quae de MAGISTRATIBUS URBICIS δε riones olonici, in sua quaeque COLONIA ferrent, e sub diem comitiorum obsignata Romam mitterent. Quibus nempe
verbis, non universam tum Italiam, ac proinde in ea quoque colonias jus suffragiorum, quae illud iam ante Augustum habuerant, adepta primum dici a Suetonio, idque longe esse ab eius mente monuerat pridem ad eum
locum O mi Casa ubonus, .cle quo tiam aliunde potuerat constare viro cruditissimo i sed ad excogitatum ab Augusto modum ibi demum respici, quo propter rei difficultatem, molestiam veniendi Romam singulis comitiis, inutile serme populis Italicis jus, ea ratione planum expeditum redderetur. Mitto, quod nec tam de Ita.
licis in genere populis, etsi id censeat Casa ubonus, quam de deductis illis novis, ab Augusto in Italia coloniis, quae proinde eodem, quo reliqua in Italia coloniae pridem audebant, suffragii iure donari quoque debuerant, loqua-9 In Augusto 46.
104쪽
tur ibidem Suetonius. Id enim manifeste satis innuunt, qui memorantur ibidem decuriones Ohnici, qui obsignata, quod additur, in Iu. quaσue olonia suffragia, Romam subalem comitiorum continuo mitterent. Neque Vero quae
hactenus ea de re dicta sunt, ex iis continuo innirmantur, quibus adversam Manutii, vel aliorum sententiam niti posse paullo ante diximus. Etsi enim a Cicerone, vela Livio dictae sint Romanae aut Romanorum civium coloniae:
aut subinde deducti pridem id genus coloni, eives Romani, veteres etiam eives, uti supra ex eodem Livio vidimus, legantur appellati id inde factum, quod revera cives tum forent, qui in colonias illas ultro nomina dederanti ac praeterea idem privata Quiritium iura, in eas colonias profecti, retinerent atque ita ad discrimen
Latinarum coloniarum, quae sive e Romanis, sive e peregrinis colonis constarent, cum iure demum Latii, non vero cum illo Quiritium iure deducebantur. Quomodo etiani dispar erat utrorumque conditio; dum non mi tebatur plane a prioribus illis colonis, sicut a posterioribus, etsi iidem a civium forent numero, civitas ac unde memoratis e duobus apud Ciceronem locis, de Latinis
tantum, non de alterius generis seu Romanorum civi
Colonis quaeritur, uominis illi amisisse civitatem, volῆ debeant. Quod erso priores coloni, omnia privata retinerent Quilitium iura, sicut, quod iam ante diximus, libertatis, connubiorum, patrium, legitimi dominii hereditatis, testamenti, usucapionis, nexus non optimo quidem civis, ut vere monuit Sigonius, quo ii, quibus patebat iussuffragii, ac ad honores in Urbe aditus, iure fruebantur; sed Romana tamen civitatis partem haud contemnendam, & quo iure soli gaudebant cives Romani, retinuerunt ut omnino civitatem amisisse, qui in Romanas co-
ω9 Pro Caecina c. 98. Pro DomO 78. Ionias Dissiligo b c Orale
105쪽
lonias nomina dederant, dici non possent. Haud minus certe, ac dicti in Urbe proletarii vel capite censi qui quod eadem Quiritium jura haberent, non vero ius illud sumagit, honorum adipiscendorum, Cives tamen Romani, parsque Romana plebis censebantur etsi in sex tam demum seu postremam eorundem civium classem coniecti. Ita ius nexorum atque haereditatum, proprium fuisse coloniarum, docet alicubi a Cicero, d inde etiam ius Quiritium dare, idem es , quod civitatem Romanam largiri, dixit Ulpianus b Rem ei principali G-tinus civitatem Romanam accipit, si ab Imperatore jus siti iritium impetravit ac iam ante de Cornelio Balbo minore, qui Romae triumphaverat, Plinius: ce Uni ui omnium externo curru se uiritium jure donatoci uippe Gadibus genito civita Romana, cum Balbo majore patruo data est. Quum alioquin non pro eodem continuo habendum in illud Quiritium, aut Romanae vitatis, quatenus nempe plenum
seu publicum haud minus ac privatum jus civitatis intelligitur, aperte doceat in Epistola ad Traianum alter linius Ago gratias Domine, ubi PUS UIRITIUM Iibertas necessariae mihi feminae, O MIT EM ROMAENAM Harpocrati, iatraliptae meo, sine mora indu sti. alibi: eo euare rogo de ei CULTATEM ROMANAM est enim
pGregrinae conditiovis, manum Fus a peregrina moX Item rogo
dei PUS UIRIIIo Γλrt Antoniae Maximilia: Ubi autem hoc jus uiritium male a viris eruditis, quibus accessit in animadversionibus ad Tacitum eruditissimus Theod. yckius vel idem cum jure Latii, quod refelli
pluribus haud indiget vel ab aliis is magna caeteroquin doctrinae, accuratique judicii, idem omnino quod
H L. X. Epist. 32. . Ibid. Epist. .
106쪽
insum jus ivitatis statuitur e quod tamen latius, ut mo-clo vidimus, patuit, maliquod esse inter utrumque discrimen ipsa Plinii duobus illis locis verba, satis superque arguunt. Illud vero, quod e Livio supra diximus, delati Romam duodecim coloniarum, qui nempe e civibus solum Romanis agi consueverar, census, ut prorsiis in litum , seu fh cuod nunquam .rtea sic. um fuerat,
ibi a codem Livio dicitur. suum alioquin proprium S peculiarem fuisse coloniarum censum .in ipsis coloniis, ab carum Colonicis censoribus actum , quique in publicas Urbanorum censorum tabulas non referretur, ex adductis, sequentibus Livii verbis haud male colligit doctissimus i Sigonius. suum tamen non eorum mlum, qui in Urbe, cum lustrum conderetur, censoribus praesto erant, civium, sed absentium quoque census subinde sit aetiis quod e Livio rursus, P. Scipionis oratione apud Gellium monuit iam idem Sigonius; quam in rem certe a Livio dictum H Per provincitis di
miserunt et ores, ut civium Romanorum in exercitibus u.-
tus bimι esset, referretur numerus. Adde, quod Graxorum, quem supra adtigimus, more, communia quoque reman-1crint inter decluctas illas ex Urbe Romanorum civium Colonias, & ips. earum antiquam patriam, sicut dici eandem vidimus, Civitatis iura Quae vero apud Ciceronem, aut Hirtium, aliosve illius aetatis Scriptorcs, frequens occurrit conjuncta municipiorum, coliniarum, cum
iure suffragii menti, ad illa demum tempora respicit, quibus iam ante toti Italiae ac Cispadanae itidem Galliae,
ut ea de re mox dicetur, ac proinde coloniis etiam eorundem locorum, civitas cum pleno iure suffragii erat data. h L. XXIX. c. q. so L. V. I9. i De Ant. Iur. MI L. IV. l L. XXIX. α 37.
107쪽
8 EZECHIELIS SΡANHEMII CAPUT XI.
De civitate Latio, ac dein universae Italiae dataci Ciceronis ea de re loca adducta. Deus ge Iulia, non a Caesare dictatore, juxta Anton.
Augustinum, sed a priore C. Juli Caesare lata.
De lege Plotia, e Cicerone. F idem latius paullatim diffusum est illud Roma
nae civitatis beneficium dum non pluribus solum vel Latii, vel Italiae oppidis, seu municipiis inde appellatisci aut iis, qui Latinitate , seu Latii , de quo paullo ante, iure, post gestos in patria magistratus, civitatem erant adepti sed etiam, iuxta a legem a Romanis latam, ut e sociis ac Latinis, qui stirpem ex scdomi reliquerant, Cives Romani fierent aut iuxta b alteram legem, quam tulit tribunus plebis, Servilius Glaucius, ut Latinis ius esset civitatis adsequendae, in illius civis seu senatoris locum, qui accusatus ab iis repetundarem, a Roma uis fuisset damnatus. Quomodo nempe, ut ait eam in rem Cicero hane Latinis, id est aderatis, viam ad civitatem populi usu patere possismi Romani donec postea primum universo Latio, o Dal in reliquae juxtu tum citscriptos eidem Italiae fines, e t illud impertitum Quum enim per Latium, Italiam bcii, nec uni iuris illius compotes, jus civitatis, quam viribus auXerant, .cuius imperium armis tue-
Lis L. XLI. c. 8. 6 Ibidem. b Cicero pro Balbo c. 4.
108쪽
bantur, ut loquuntur ea de re d Romani Scriptores, justissime peterenti inque eam spem ement modo a Fulvio Flacco modo a C. Graccho, modo a Livio Druso, totidem tribunis plebis, promulgatis etiam ea de re, sed quae non tenuerunt, legibus, subinde orecti a b d negatum vero illud a matu moficium, natum indecsic gravissimum inter Romanos corumque CCtos, seu Latinos ac Italos, bellum, ita demum illud sopitum est, ut primum ac durante adhuc bello Italico, lege Iulia, seu quae a L. Iulio Caesar Consule cum P. Rutilio Lupo, ei lata anno V. C. DCLXIII. o sociis, qui in ridem inserant, civitas sit data. Cujus rei meminit praeter a
lios Tullius pro Balbo Ipsa inique 'um, quo se
civitas est sociis se Latinis datari ac prout alibi rursus ab eodem, de quodam L. Manlio Catinensi, inter municipes Neapolitanos relato, dicitur: go eo en is adseri in in id municipium ANTE CIVITATEM sociis, Latinis da tam : ubi nempe per socios, obvio apud Ciceronem, Livium, aliosque ea aetate Scriptores illius vocis usu, ad aliquos Italiae populos tantum respici, sitis liquet. Ut pro inde neutiquam opus fuerit, a viri doctissimi Antonii
Augustini ad superiora Tullii verba, ubi de b Legibus
Romanis agit, notationes nempe quod de sociis ait ibi Cicero, non esse ad omnes populi Romani hcios reserendum : id enim Antonini constitutione cui utique locus
hic non crat, latius adhuc, quam ad focis populi Romani , uti de ea postea dicetur, se distiidit effecit mcsse. Ut mirari praeterea subeat, quod idem omnis co teroquin Romana antiquitatis c publici privatiqae uiritium iuris peritillimus, hanc legem Iuliam a C es re
109쪽
Dictatore latam putet quum tamen ante eam Dictaturam, adducta modo de hac lege Iulia Ciceronis verba, cujusque i alibi adhuc, etsi praeterito ibi Puli nomine,
superstite adhuc Caesare neque ut tum primum lata meminit, abunde id refellant inam quam legem, durante bello sociali seu Italico, ac triginta circiter annis ante primum Caesaris consulatum, ut vel ex Appiano con- 1lat, is, quem dixi, C. Iulius Caesar, P. Rutilii in consu latu collega, non vero prioris anni consul, Sextus Julius Caesar, ut male rursus ad superiora Ciceronis pro Balbo
verba in nuper Parisiensi editione adnotatur tulerat. Verum mox confecto tandem, & in quo mcipua
luxerat, Pompeii Strabonis consuli opera, bello Italico, civitas, amplificato nempe ejusdem legis Iuliae beneficio, universiis Italis est itidem dataci seu irante exitum constitatus ciusdem Pompeii, ac proinde anno adhuc sequenti LXIV. contigerit, ut id e I Velleio liceret collisere seu proximo demum anno L. Sulla, altero Q. Pompeio consillibus, quo m debellatus sit ac caesus po-ilrcinus Italicorum dux Pompadius Silo non vero jux-.ta cis Livii Epitomen, sub sequenti Cinna consulatu
S in quam civitatem mox etiam accepti , qui postremi arma abjecorant, o Lucani, Samnites. Imrno quomodo civitatis lege Iulia sociis ac Latinis datae be- Deficium , adauctum iam fuerat lege Ploria vel Plautia, quam tulit cum C. Carbone M. Plautius Silvanus tribunus plebis, ut de co tradit Asconius, Consule, de quomodo actum, Cn. Pompeio Strabone cuiusque legis ex-ssunt etiamnum apud Ciceronem, qui illam retulit, verba p Dista se civitas Misoni rare se Carbonis, sinci L. XIII. Epist. o. V est Civit. L. I. p. 379.
110쪽
DADCRA TIS CIVLTATIBUS ADSCRIPTI FUISSENT SI TIM CUM LEX FEREBATUR, IN ITALIA DOM CILV M HABUISSEMT ET SI SEXAGINTA DIEBUS APUD 'R TOREM ESSENT PROFESSI. Inde enim
praeter Italos, peregrino quoque, qui vel in foederatis Italia civitatibus, vel in reliqua Italia domicilium tempore lata illius legis Plotiar, habuerant, ac intra sexagesimum diem apud Praetorem essent professi, eodem civitatis, juxta legem Iuliam, Italis tum concessae iure donatos liquet. Omnibus ero hisce, non Latinis solum, sed Italis datam cum iure suffragii civitatem, vel ex Appiano, ac e Livii Epitome constat in qua postrema ad annum U. C. CLXVI dicitur et Italicis populis a Senatu civitas duta est, iis nempe, qui soli hactenus inter Italos nondum arma deposuerant, Lucanis ac Samnitibus: f alibi ad annum . . DCLXX novis λώιns senatusconsultos rugisim datum est ac dein ad sequentem annum ci
Susia cum tuleis populis, ne timeretur ab iis velut repruruscisitatem sistragii jus nuper datum c. Unde etiam fac-ctum, ut illos, quos cu Appianus vocat, αν Imae seu ne-υοι ei res, prius in x octo novas, ut quae postremar, ac inde irrito tit plurimum iuris illius beneficio, suffra gium ferrent, tribus Romanas coniectos in veteres dein XXX tribus, lege ea de re Womulgata, distribuere tentarit P. Sulpicius tribunus plebis ac ein, id a gente prius C. Mario, et Cima Consul quodque etsi repugnantibus acerrime antiquis civibus, ne novi citave sibi sum agiorum numero aequarentur, tandem obtinuit. inccedit, quod ut veri cives, iidem sint in Urbe
Beli. iv. L. I. p. 379. r L. LXXX. D Epit L CXXXIV. st Epit L. LXXXVI. . Beli. Civia L. I. p. 379.