장음표시 사용
3쪽
AD CAROLvM A LOTHARINGIA CARDINALEM.
Apud Hieronymum Scotum. M. D. LXV.
5쪽
V M me, Princeps Illustrissime,Cardinatisque irinime, iam inde ab adolescentia Pliilosophiae studius totum tradidissem,progressu
que eos annorum multorum sipatio mea viderer secisse, vi ad eam
in celeberrima hac Lutetiae parisiorum Academia publicP prbfitendam, a maximo illo scientiarum artium pie omnium veluti parente Rege F R A N Cis eo adhiberer, aliquid mihi praeter publicum
doce i munus de ea meditandum de scriptis nianda tum existima-ui,cram -s maioremque studiorum meorum exercitationem, tum, ut tentarem an ego quoque in re praeclara & nobili abientibus,ac polieris pollem prodesse. Monit me aliquantulum illud etiam Plinianum, ut, quando diti vivere non possimius, relinquamus aliquid, quo nos vixisse aliis testemur. I taque institui illam partem, quae de Nariira eis, nobilissimanil ac praeclarisiimam, cuius recondita contemplatione perpeti ossim delectatus, ordine quodam meo imprimis pertractare, veterumqtie Philosophorum, Aristotelis poti imum, Ze Platonis, qui principes inter caeteros extiterunt, grauiterque, & subtiliter eam partem, ut caetera tradideriint, dogmata expendere,inter se conserre in quibus consentirent, distentirent ue, examinare, deniq; ad veritatis amussim reuocare. Nam operaeprecium me facturum sperabam, si,quam rem multi Latinorum polliciti quidem essent, nemo tamen latis, aut vel mediocriter praestitisser, quaeque ab eruditis desideraretur, eam mihi pro dignitate tractare contingeret, vel certe quia dissicile id esset, - 'λυτρον ut aiunx et λαια, 'uammillimε indiligenter .Huc autem pertinere iii dicaui,si Ariastotelis primum di Platonis libros eos, in quibus ea Philosophiae pars traditur, Latinos redderem , & Commentariis,quammaxin Efacere possem, illustrarem. Qitos libros, Aristotelis praesertim,etsi a plerisque aliis conuersos atque explicatos videbam,negotium tamen institutum facilius & maiori compendio me deinde consecturum, certioremque ac firmiorem c mitionem legentibus traditurum intellexi, si sententiariim omnisana ac dogmatum, que abidis Philosophis conscripta simi, ego, qui illorum varietatem exquirendam suscepissem , veram suist .s intelligentiam aperirem . Quod ipsum etiam per se necessarium suisse, aliorum interpretum conuersionibus enarrationibusive perspectis. de diligenterconsideratis, atque a me vel aliorum aliquo Ion me peritiorum, qui diu in philosophia veriati essent, eamque
candide interpretarentur, quoriim numerus hac tempestate tu,n paruus es ', fiet id bere, lodiorum est iudicium . Cum igitur ad eorum conuersionem & enarrationem eo consilio venissem, H, qtiae in aliismerito redargui intestigebam,quutum in me esset, vitarem , libros de Naturali auscultatione, qui in hoc genere primas tenent, primos conuertendos& explicam
dos mihi proposui,qu's in lucem protuli annis superioribus, ut ex graui doctorum virorum iudicio, tanquam Lydio lapide, perspicerem, utrum mihi res successisset, atque in itistituto est, peti tuerandum esset, an velis contractis ab eo desistendum. Cum vero certior saetiis essem eos bono quodam illorum genio a plerisque nobilissimis, maximeque insignibus Philo his, cum in aliis prouinciis, tum praecipue in Italia, de Gallia benigne accipi, ac publictetiam ab ipsis, quibus magistris sum usus, in ptaelectionibus saepe citari, nec caeterorum inter praetum ullis seu Graecis seu Latinis postponi, compluribus etiam ad inititutam enarrati
nempe siciendam adhortantibus, in labore inchoato perseuerandum esse duxi , omnesque propemodum Aristotelis libros Acroosnaticos, eadem ratione & via ni forte etiam meli ratempus, et retat , ut Pindarus ait uppeditaverisconuerti S enarraui. Ex quibus nunc praeciatos illosae propE infinita rerum cognitione resertos, qui Meteorologicorum hoc est, de eariinuertim , quae in sublimi oriuntur, ratione inscripti sunt, ut foras darem, quod praecaeteris flagitarentur, cum a me amici contenderint, tibi Princeps & Cardinalis amplissime, qui&in sacrosancta Dei Ecclesia,&apud Christiani A. Regem nostrii HENR r C v M in maxime seblinii positus es loco, consecrandos iudicaui. t s enim mihi visus es, cui secundum Re-em, cuius nomini libri de Naturali auscultatione a medicati sunt, alteri hi post illos meieberentur labores, cum ob excelsium illum, quem obtines,dignitatis atque authoritatis gradum, tum ob singulare tuum philosophiae, caeterarumque artium ac disciplinarum studium& cognitionem, aliasque omnes praeclaras & eximias virtutes tuas, quae me tibi deditissimum
atque deuotissimum iampridem reddiderut: tum denique ob ingentia beneficia,quibus me,
6쪽
aeso v v n nostrum, orni in via iners hanc nobilissimam Aeademia curae ae si ita commissatim persetiurasticere non delinis. ut ingratus videri possem, nisi alii uod meunccrga te grati ani c tare t monii uentum. cd hoc Olficii est Illiud vero com n odi,studuis, quod hosce labores meos apud eum reponedos, eiusque tutele coitiinittendos existi naaui qui eos, quales,& quanticunque sitiat, Nura in a sua aut horitate tuieti sumnio ingcnio, grauissimoque iudicio expendere valeat. Nihil enim infelicius aut doctori aut scriptori et inire potest, quam, si ille discipulos hebetes, rudes, ineptos doceat, qiu nil eorum, quae traduntur, queant percipere: hic ad cum scribat, qui qtiaeui, potius norit, ainet,exoptet, quam ea,quae scribuntur, ut, quemadmodum scriptum est, largaritae porcis. Tu igitur is es, Princeps&Cardinalis Illustris. qui non in Arist.solum linc sensa, quae a me ad eorum illustratione scripta sunt, sed longe altiora ac diuiniora mysteria,cum ipsius naturalis, tum vero maxime diuinae philosophiae acerrimo tuo ingenio penetrare potes,integerrimoque iudicio aestimare,at que perpendere, tu summa tua aut horitate fouere ac tueri. Nec vero ab hisce scriptis tibi tradendis ac dedicandi sine i euocare debitarunt aut sumina tuae in regno hoc amplissimo administrando occupationes, aut etiam altioris philosophiae pro tua summa pietate ac religione studia ac meditationes aut illud summum quod tenes fas igium, scriptorumque meorum t nuitas , de inclegans dicendi ratio, ut vere illud dici pollet .muscas ab aquila non cerni.Nam de inter summa regni gubernacula, aliquas horas non diuinari solum literarum,sed etiam Philosophiae humanioribusque studiis impertis,dc opus hoc, quanquam ob meas nec elegantes nec latis doctas commentationes, te in summo gradu collocato. omnique cruditioneta es gantia ornato, longe est inserius: ob Aristoteletu tamen summum inter omnes ,qui in literis unquam claruerunt , authorem, di res altissinias & longe praeclarissimas, quae in eo tracta
si rationena desumptum est, non adeo dignitatis tuae splendori atque doctrinae respondeat psi: merito possit rependere. Tu quidem amplissimo ac nobillissimo Regum stemmateo i
damna peritissimus atque prudentissimus, regni huius gubernacula geris, tircuius prude tia ac sapientia H EN R icv s Rex maxime conqui escit:tu cloqilentissimus & omnibus boni suteris instructus,ut iis de causis non nisi summa ex amplissili a tedeceant Sed eiusmodi sere vadetur hoc opus csse,in quo de rebus sublimibus,quae in alto generamur. & ob earum a nobis distantiam, sublimem habent contemplationem, disieritur, di id quidem ab eo homine, quo in rebus naturae perspicietidis, omnique parte philosophiae traderi da, sublimiorem nunquam natura procreauit,vtin eo generando, dc Omnibus cut aiunt numeris absoluendo, vires suas omnes exhausiile videatur. Hoc igitur opus, qualecunque est, lyrnceps hunianissime da ni ne accipe, tuoque atigusto nomine ac lunama aut horitate protege, atque, quod ex resepii,adniinistratione rebusque in imis gerendis,altioribusque etiam studiis seponere potes temporis, id in eo, animi relaxandi gratia, collocare ne graueris. Pra claram enim de variam.
rerum naturae,ut nosti,cognitionem continet,cum earum , quae in aere apparent, dc generam
tur, tum ςtiam subterranearum, quae aut vi sua in aerem erumpiat aut manu eruunt de haec quidem in prioribus tribus libris. Quartus autem omnia complectitur, quae caloris de frigoris
opera de vi esticiuntur. ut in res omnes natura constantes ac plenasque etiam arte factas lati siniὰ patea onmiumque ortu , affectiones, constiti itionem,temper ietitum generali rati ne exhibeat. iniarum reruni omnium connii putio cum ad animorum nostrorun peri ictionem plurimum valet, tum ad molestiarum, quibus plerumque ii, qui munera publica obcunt. asticiuntur, leuationem. In qua rerum cognitione illustranda, quid praeter caeteros horum librorum interpretes, Graecos, I. atinos. A rabes, praestiterim, docti omnes, ac tu impri mis grauissimo tuo iudicio mi aduertes, Illud unum liquido possum assi are, hunc partum nec υπιν μαν esse, nec nocte una, aut heri duntaxat natum, sed ex optimis quibusque -- thoribus conceptum ongique temporis animaduersione, quanquam impolitum adhuc de rudem, procreatum. Ex otio, si aliqua utilitas ad hae ce aetatis atque etiam posteros phil si phiae studiosos derivabitur, in tibi primum, cuius numini dicatus est, acceptam rese-irant, deinde Regi Christianissimo Henrico, cuius auspiciis de liberalitate, dum in amplisisima hac Academia philosephiam interpretamur, eum edidimus. Vale Princeps de Cardinalis maxime, de ine tibi deuotissimuni ad caetera , quae iam conscripsi, in lucem edenda, de altriquae nondum conscripta sunt, conscribenda, numine tuo ac fauore seue ac excita. Te autem eus Opt. Max. diu velit ese incolumem, tua que omnia vota plenis velis sortunet.
7쪽
E V M, Lectores, in omnibus in Aristotelem Commentariis meis institutum fuit,quaestiones, quae nisi longa a ginarentorum contentione, variarumque opinionum &lententiarum examine disputari possunt, preterire, alibi seorsim examinandas, unamque ipsus Aristotelis foetentiam explicare, & quam maxime fieri posset, illustrare. Hac enim explanationis vim esse, Galenus tradidit,eamq; ab eo ac optimis quibusq; interpretibus Grecis obseru
tam videmus.Nemo itaq; vel in Comentarii qui in lib.De naturali auscultati ne a me editi sunt, vel in his Meteorologicorum, qui nunc eduntur, aliquid praeterea desideret . quanquam in horum ea licatione in quorundam gratiam paulo liberiores fuerimus, nonnullis dubitationibus, atque etiam quaestionibus magis necesseriis utrimque tractandis, locis quibusdam, quae pugn*re intersie vidci antur, conciliandis. De caetero,cum variae rationes, ac demonsitationes ex aliis disdiplinis ac scientiis, veluti Geometria, Astrologia,Persipedi tua, Geogr phia, Medicina, ab Aristotele breuiter allatae sint, nihil, quod ad carum explic tionem attineret, quod ex discipliinis comemoratis, it hiruntque authoribus peti posset, praetermittere curauimus,ut in iis,quae de syderii interuallis & ma inidine, de terra habitabili, de iride & corona, de putredinc & concoctione demonstrantur, licet perspicere. Aliorum interpretum opiniones, cum opus fuit, ut in locis obscurioribus,& magis dubiis,breuiter recillimus, de effudimus, nostram semper adscripsimps, interdum cum illarum aliqua consentientem , saepe ab omnibus diuersim, ut pcrspicere facild quisque possit , non aliorum sistum opini nes & sententias nos consarcinasse . In conuersone id contendimus, ut nec verbum verbo,veteris interpretis more aec velorum ulla habita ratione, quod plerique alij faciunt, sensum selum redderemus, sed media via ingressi, ita sentiam explicaremus , ut quam minime seri posset a verbi ac breui concisaque Arist relis dicendi ratione quantum tamen Latina ferret dictio) recederemus, ne, ruod multis euenit, alterum, quam Graecis sit, Aristotelem Latinis traderemus. umplura loca a caeteris interpretibus Perperam & oscitanter conuersa,&emendata, fideliter, ni fallimur, reddidimus: illorumlae errores interdum in Commentariis notauimus, alios ex conuersione nostra,& verbis Graecis, qtiae sinsulis particulis ascribenda curauimus, diligentiae vestrae aniniaduertendos reliquimus, ne illos reprehendendi gratia nouam nos conuersionem edidisse videre
niur. Errauimus vero fortassis non semel & nosmegligentior buessiimus,cumii errata nostra corrigat, &in conuersione , tum in Commentariis, aliumque qui meliora proserat in lucem, non aequo sol uni animo feremus ed amplexabimur, magnamque ei gratiam habebimus. Et haec quidem de instituto nostro ac methodo seruata, citra omnem iactantiam, qua re id etiam fibriobscurarinon nos
latet, in vestium tantum commodum , paucis sui dicta.
8쪽
IN LIB. I, Rasatio, in a. quam,perior LMu de naturati iibris tractata sima quaeue in hoc opere pertra ctari debent premuitatur. 4 1ior dum hunc inferiorem, quem coelum complactivir, e quatuor corporibus terra emitare. IIund inferior cirio continuatum , νι a5 eo ro
alia etiam soni corpora. 'τιrrae Dderum inter D nec ignea esse, caerea. Ib. md. corium totam contiare ex primo elemento, quod ρ quatuor alijs longe diuersum est . i 3
7 residera ignea esse, nec laterualla illorum. I . I sime assism a terra adcαὶ aerisplenum non et Giecit fiderum inter οφ . - . runis ct aer. quem ordinem in Hesuerso habeant. I calor in terrenis locis. ruinoctas perugignatur. Iinc Nubescires pero in loco non ηcrescant. I id.
Insupero corpore, ido corio, aliqui γηcerrui e se, ali
Iuperum loci m.i. rcumcalidi non es D. De ignibus qui in aere apparent, veluti stimius, fessis distanenelu capris.ω eiusmodi. I udilicem esse exhalationem, o quomodo as 28 I mum apparentiam qua hi male , gya Ui rab
Din farum ignis digurarum in aere animirum quae cais a. Stellarum disci tirum teneratio Oca a. - 'Ounes omnes infra Lunam generari. 3IHiatuum. fouearum, O colorum cruento mis coris appa entis η cauis. 3 It Gynetis sententiae. soliorum de cometis si tali'. se ristotelis de cometaram materia croris, psuri Naria cr eorum minibus. 43
cometarum motus varia cel ritas, q9 Cometarum constitutionem esset am, Cometis fatus arsiccitates denunciari. Ibι d. cur pauci cometa, car raro, ext M tropisi ratur MN. 3x Delo eo circulo aliorum iratis. 3Aristoteles delactes circulo ponιo.
De his quae fiant in inferiori aeris parte, videlicet plu-
De rore pruina,quae materia 'a caussa es ciens, quo in loco antio quo tempore , modo. 6sTiuriami niuem est x ndineo ob eodem loco desieta
re, quomodo haec assecta sint ad mi pruinam. 6 9 Truina est nix si si modo gener muri I oluo in locogrando ap. 7 uJomodo arando aestate M. Il dem
Flumina a montibusMoe, ἡ moi vis ire r. Foxlumina cur terdum certis in Acis deficiant, in aliis nova emergant. 8 Narisinterrae permutationem feri. Ibidem se causa sui is permutationis, rum aliorum, tum
IIa re utrum perpetuo idem fit, O de eius D sed
Ventorum materiam ex lationem Mam O. ito Ventum aerem non esse. ιbidem. inde cur anni status interdum fiant. I i Icur
9쪽
I D E X. euroeriones ab tua interdum flatu a.
ibidem. Arcum duplicem Reri, O secundum obscurioribus esse Aristotelis sententiari eodem. I icoloribus. IT . I pomis tempore terirae motus moianebunt. Cur patium intra da os arcui inserceptum , non set colo- locis terraemotus maxime e cucmur. II re punices. Ibidem una a ι tempessate terraemotuspant.
Varissoni in tonitrua. . in. - : IMFuturis causa, ercurativi cematur, quam tonitruum
Ibidem De Tys utar, renuebia , practeritas ex suis v-
Ita stit quailratum escientium munera o effectus, qua patibilium saecus. zo . ortum naturalem O iueritum esse pri vcraeficientium. . Ibidem Drtus naturalis quotmis acaciaire et frigore, qua vim Z habent eficiendi fiant. 1o
Friqidis temporibus res minus putrere. 2 locorona quare non e regio ne,ut arcus apparet.
Tutredinem nec gelatis nec seruidis rebus cotingere. 2Ilcorona cur orbis forma a, pareat. Io D uod mouetur. ιnusputrere. 2 ICur Solis color in corona, non item nura appareat. i 6 SQ uod multum eli, nus putrere. ala Corora quo in aeris loco as Pareat
10쪽
Humidum, siccum se e determinare. 229 Terminatam omne corpus ex humido est sicco esse. Ired. Siccum terrae esse,hκmidum aquae ιδεο ισminata corpo ra ex terra O aqua constare. 229.2 3 nurumi di malle primae simia sectiones, quae in corpore Cur rerum om-α - σι mira nam eg- ,
sed carbones. 26o Si laria cordi a qua sint,c ' quomodo qualitatibassem Similarium corporum causa. 26 a
Terminata omnia corpora concretume constare Lee cratiotae.
Q ae ad terram. aquam simplicito amnens, magis frigida esisse ise alieno calore cadiisset. . 268s uaco saria sunι plurium elementorum, ea ita esse . . . I Ibidem
Eadem est calidissima est frigidissima Gem'. 263 a uasit similarium partium ratio O Gratia, o qua- modo agnosceti
Similarium ratione essentiam; mimus notam esse quam disimilarim , ta element murum quem stmila