Aldi Pii Manutii Institutionum grammaticarum libri quatuor. Addito in fine De octo partium orationis constructione libello Erasmo Roterodamo authore ..

201쪽

u uoa si vim prificipales casus,idest post nomi

natiuum agentem,& accusetiuum patietem genis thium ad strint,erunt secundae, ut ego moneo te huius rei. Si dativum ruut tertiae. ut ego commendo me tibi, Si accusativum,erunt quartae . ut

Socrates docuit Platonem philosophia. Si abla/tiuum fine praepositione,eriit quintae,ut ego spoliavi te ignorantia. Si ablativum cu praepositione, erunt sextae, ut ego acceptate binas literas. Si nominaiiuum,& dativum tantum.er i septimae,ut iubeo tibi. Si nominatiuum,& ifinitum,eriit octauar,ut tu oedis esse doctus. Sivi ante se,& post se nominatiuum habuerint, erunt nonae, ut lego aniduus. adoro pronus. Si absolute ponantur, erunt decimae,ut quid facis elego.scribo. N otandum idem verbum posse esse diuersirum spe iterum.nam ego emo libros, est primae speciei. ego emo libros tant est secudae. ego emo libros

tibi,est ieetiar.Ego emo libros arte & igenio, quintae.ego emo libros I Tryphone bibliopola, est sextae. Item ego doceo filium, est primae

ciei. ego doceo filium tuum non minoris taleto,

est secunda .Ego doceo silium tibi,est tertiae.ego doceo mium honas literas,& bonos mores, est quartae Ego doceo filium magno studio,& labore est quintae.&sic alia multa. . in Die aliquot verba activa primae speciei.

cum quarto tantum species sint omnia primae. Verbero as aut alum per battere. video es di sum pervedere.

Facio cis feci ctum Periare.

Diui

202쪽

Fastidio dis ita itum di per havere iuret fastidio.

Honoro as aut arum per honorare. Fero 're tuablatum per portare. . occido is di sum peram Zare. IAmo as aut tum per amare., Colo lis tui cultum per amare cum

honore. L .i

Formido das aut arum per hauer pauo Timeo es mes sine n pino per temere. Polluo luis Iut lutum per imbratiare.

Cemo nis creui erunt pervedere. Damno asi aut arum per damnare. Doceo res cui ctum per insegnare. rAudio is tui itum . per odire. Narro as aut arum per Odire. ine secunda specie verborum activorum.. vae sunt acti secudae specieiequar posti nominatiuum agetem,& accusativum patientem cumgto contaruntur, ut graeci impleuerunt equum armatorum militum,dici potest & armatis militibus.sed sic per quinta. specie. P retium in quo casu ee debetata ablativo semper, ut emi librum vili,vel aureo.sic & instrumetum, quo quid sit,poni in ablativo debet,ut scribo liberius calamo, quam penna .& tempus,ut studui viginti annis.dicimus dc viginti annos, idq; plerulcum tempus continuum significamus. E xcipiuntur Tanti. Quanti. Pluris,& Minoris,cum sus eompositis.Tantidem. Quantilibet. Quantiscunq;. Qualitas,quae sine niustativo in genitivo Ponuntur, ut Quanti emisti ancillam/cum sibiativo vero in ablativo, ut malo petito emisti Homerumtu nucis emi dicimus, QuMuis

203쪽

γD LIBER pretio emi, Quatauis pecunia.& Q uatilibet. . stu Quantolibet pretio emeris,no est mihi curae.

Dicectanae haec res non valet Aureu,& Aureo, Varro denarii dicti,quod denos aeris. valebant, QVnaris,quod quinos PIynius in naturali histo oria. Ita ut scrupulum valeret sestertiis vicenis. Sed . tanti valeret res,sicut tanti emi rem,dicendum,ut lapud iurisconsultos,Res tanti valet, quanti vendi votest. Ite pluris haereditas valeret,& quanto plu , iis haereditas valeret. Et quanto pretio valet,sirim quato emi pretio dicimus. Donatus in adelphis, '. ubi dicitur quanti est sumito,pro quanto pretio valet,exponit. Eode modo dicimus multo & mi. nimo,& paruo,& vili, uremi,vel vedidi,ut apud eosdem iurisconsultos, quasi minimo valeret haereditas.nec distas tantum.quantum.multum.patu a& minimum valetinisi intellexeris pro potest. visio te multum valere,idest posse. Hanc constru/ctionem sequuntur caetera verba,quibus uti cum pretio possumus, ut doceo.ago. Dcio. consto. 3c

simili Plynius secudus de Pamphilo pictore. Ne .minem minoris docuit talento.Iuuenalis Chryso sonus quanti doceat,vel Pollio quanti. Ide. atq; ideo pluris, quam Cossus agebat. Et quanti 'navenesica constat. Inuenies etiam apud Teretium: ridetur esse quantivis pretii,&apud Sallustiuplis xis pretii. Plautus. Mortuus pluris pretii, est qua ego. dicimus etiam non aestimo te unius assis, &i non facio te pili. Item pluris 3c minoris pretio υ I

nius assis. Hora.sermone sexto, unius assis no un/iquam pretio pluris licuisse, ut sic dicatur pluris,dcimmoris pretio,ut pluris S minoris numo aure letalento. centum millibusnvmum.

v . . Dic siquot assiua secundae speciei. ,

204쪽

His verbis casum post quartum iunge secundum. Sit tamen in sexto pretium. uati.ata; Minotis. PIuni ;,& tanti socio sine,da genitivo. Cum substantiuo cures ea tradere sexto. itum per vendere.ῖ emptu iper comprare. emptu per rescotere. perdare apesone per togliere ape

vendo dis Emois Redimois

Codum eis

sone.

Reuendo is Aestimo

asvenundo asCastigo

Rephedo dis Arguo is Incuso

Impleo

multo

didi

emi emiavi xiarumetum

didi

auiditum tum

dedi datum gavi gatum di sum vi gutum

aut arum aut arum eui erum aut alumper reuendere. per estimare. per vendere. pereastigare. per reprendere. idem significat. per accusire. per condemnare.'

per impire. p punire i de A

' vae sunt activa tentae speciei e quae posti ci nominatiuum agentem, & accusativum patientem cum dativo consti liuntur nnomo pius dat elemosynas pauperibus. 'Dic aliquot activa tertiae specier. Scribo. lego.adstri .commendo,nuntio.mitto. Lego,& restituo.do.commodo.mutuo.dono. Addico.indito.edico ,atqi indico.prodo. Et dico,& refero. declaro.impendo. vetoq.. Suadeo ,& iubigo promitto.accomodo.reddo. :

205쪽

LIBER . in Post quartum dandi gaudent haec omnia catu. Quae possiunt esse & tertiae,& quintae speciei Augeo. csiduplico. accumulo,' q, impertio. dono. Et ternae & quintae species fecisse licebit. pium persoluere. legi lectum per tenere. psi ptum per attribuire, aut arum per recomadare aut alum per auisere. si sitim per mandare. aut arum per mandare, dc Scribo is Lego is Adscribo .is& imputare Comedo asNuntio asNitto is

Lego as lassare in testamento.

Restituo is tui tutum Do das dedi datum

Comodo as aui datum redditur idem.

no reddit ide. Sed de mutuo abunde dicemus in exercitamentis grammaticis. Significat enim non dare mutuo,sed accipere. Valerius Maxi.Iib. vi. capi.ii. ac potius praesidium I libertate, quam ab innocetia mutuauit. quemadmodum dc mutuor. C. Caesar lib. ui. Commentariorum de bello ciuili Pompeiano. quammaximas potuerunt pecu/

per restituire. per dare' aper prestat,quod per prestare, q*ta restituere vellent. Dono nas nauinatum per donare. IAddico . cis xictum per distinare, ut addictus morti. Indico cis xictum

per fare sapere de . nuntiando. Edico . cis xictum per commandaortavitae edictum.

206쪽

Iudico eas unde index. Prodo dis Dico cis Refero fers Declaro ras Impendo dis

caui catum

dies ditum

xi ctum tuli latum

rates ratum

di sum de impendium,idest impensa

Suadeo des Felsuadeo des

Subigo gis

Promitto tis Accomodo das dc adattare.

Reddo dis

Augeo es Accumulo asCoduplico casImpertio ustui titum

asi assim asi asim egi actum. si munidaui datum

per tradire. per dire. per referire. per declarare. perspendere. v per vetare. aper ς hortar a far perindurea fare. per sottomettere per promettere. per accOnZare, perrendere. per accrescere. per accumulare. per redoppiare.

per fare participedidi ditum xi ctum

aut alum aut alum tici tum Fui De quarta specie instiorum verborum. Vae sunt activa quartae speie quae post nominatiuum agetem, & accusativum patientem cum altero accusativo cone iuntur,rt ego doceo te grammaticam. : Dic aliquot activa quartae speciei. Flagito.posco.peto.doceo.rogo. calceo.caelo. LXoro.admoneo. moneo. atq; interrogo. cingo. Induit & vestit.cum exuo.postulat. Oro.

Omnibus his quartos poteris coniungere binos. Quae possunt esse dc quartae,& quintae specieit Emo& accingo,cum vestio. calceo. cingo. Induo ,δc quartae potes haec,& dicere quintae. Flagito tas taui latum

207쪽

Posco scis Peto tis

ae pregare Calceo ceas Caelo Ias

derea

Exoro raspregando. Adnubeo nes

Interrogo gas Cingo gis Induo duis Vestio stis Emo xuis Postillo las

LIBER' poposci sine silpino.

Hui tuum per domandare. eui ctum per uisegnare. gauigatum per domandare, ceaesceatum mercalgare. Iaui latum per celare,dc asto per obtenere. per admonire. idem significat. per domandare. Per cingere.

per vestire. per spogitare. per domandare. raui ramm

nes nitumnes nitumgaui gatum xi ctum dui dutum stiui stilum

xvi xutum lavi latum raui ratum per pregare. Hapradictis alaliter I nueniuntur ne aliqua verba ex se

construi, quim dictum estemaxime,ut flagito. poscO-peto. ut postulo hoc abs te. 3c postulo te fur ri,& doceo,& admoneo te de hac re, & stequentius admoneo te huius rei.Item iduo tibi,& mul tabuiusmodi. Sed tu ab iis, quae non sunt in usustequenti,abstineas. Peto tamen & postulo abs te niuacrem magis utimur,quam te hanc rem. De quinta specie activorum. Vae sunt activa quintae speciei e mae Wq post nominatiuum agemem,& accusaνtiuum patietem cum ablativo sine prae Iositione construuntur,ut straui equum sella, dccribo librum calamo,& peto te hasta. caue dicas cum hasta.nam cum instrumentum significamus.

208쪽

taeemus praeposita onem,ut video te oculis. Dic aliquot activa quintae speciei. Inficit,& minit. tegit. atq; irrito. leuoq;. Educat. atqi cibat. vacuoq;.3c farcio. lacto. Pascit. alii. spoliat. sternit. petit. afficit. ornat. Impleoq;. & satio . saturo. lanio. laceroq;. Caedo. onero. exonero, HXoqi,&sPgo. corono. Possunt post quartu purum sibi iungere sextuni. iniae possunt esse & quintae,& teitiae speciei Spargo. onero. fundo. figosti,& sterno,leuoqi,. E t si sunt ouintae terna ouOQ; sae De videbis. IInficiora unio Tego Irrito euo Educo

Cibo

glare. Vacuo

Farcio Lacto Pasco Alo

Spolio

Sternospianare. Peto tis

Afficio cis

stonere.

Vt sic ego agi cio discipulos,ut libenter studeant & afficior per dispolierse. Cicero in L aelio. sic arantior interdum,ut Catonem non me loqui exi /

cis laci ctum per tingere. nisnlui nitum per fortificare.

ser alleggerire.

caui catum per alleuare bas

baui batum per dare da man

aut alumper votare, &vaν farcisDrsi fanum Oprie ql saturo'ctas ctavi tatum

scis paci tam

per pascere. asnis aut atum .

sttaui stratum liui titum feci ctum per spogitare. perdestendere,&peradare adosso perindure, &di.

209쪽

LIBER

sttae,& sic sine ablativo. Cum ablativo vero acclpit significationem ab eo ipso ablativo, ut afficio

te honore,pudore, iano dedecore,gaudio, m rore,voluptate.Ldispono te ad haec omnia. orno nas naui natum per ornare.

Impleo ples pleui pletu per impire.

Satio as aut tum per sellare. unde satias pros uetas. Saturo as raui ratum per samlIare. unde satur. Lanio as aut arum perstraetrare. unde lanius & lanista. Lacero ras raui tum per straZZare. me de Iaceta. Iacessis tui itum.& lacessitus,ut feci lacessitus iniuria,idest prouocatus. Caedo dis cecidi caesum per ae diphthonogum. cae.per occidere.vnde homicida, qui hominem patricida qui patrem.& paricida,qui coguatum alium ue occidit. hinc etiam homicidium.patricidium,& paricidium.producit autem penultrama cecidi i cedo,a cado vero corripit. Priscianus libro primo & secudo per duplex rr. parricidium scribendum censet. onero ras raui ratum percargare Exonero ras raui ratum per descargare. Vexo xas Xaui xatum perdar impaeteto Spargo gis si sum per spargere. uno de aspergo. Corono nas naui atum per coronare.

Eundo dis di sum per spandere,&

reuersare.

Figo gis vi fixum per ficcare. unde

crucifixus.

De sexta *ecie activorum.

210쪽

TERTIVS. rvae sunt activa sextae speciei e quae postq, nominatiuum agentem, & accuseutium patientem cum ablativo cum a , vel a vel e,vel e yel simili praepositione construtatur, ut ego audiui,dc didici multa a pceptoribus meis. Romae a Gaspare Veronensi, grammatico per egregio, Ferrana Baptista Guarthi filio, viro utriusq; linguae quamdoctissimo. Dic aliquot activa sextae speciei. Audit.& ediscit. vellit.mouet. amouet.arcet. Accipio.retraho.cum exigo. separo. 2luo. Haurit. habet.remouet.capit,atq; intelligit.aufert. Atq; abigo.exmo, eripio.& diuello. vetoq;. Sumo ,praecipuos post casis sumere sextum Debent,propositis tamen a, vel ab,irrita vitaim Iapetionides accepit ab hospite donaues uesces

Audio Edisco vello

Accipio pis

intendere.

Retraho his Exigo gis

debito. Separo ras Soluo uis de distigare. Haurio risdis dies ditum per audire. scis didici sine supino p ipare a merelis uelli,vel uulnuulsu persca ire.

per mouere.

p togliere uia. per lare stare dis Inoin tumui tum

cui ctumpi prum per togliere, &p tirare idietro. perrescotereu

raui soluictum actum ratum lutum per spartire. persciogliere, per trare sora,

hausi strum D sui vinum e dolio. aquam e puteo. ut Haurit aqua cribro,qui discere vult sine libro. accipitur etiam

n iii