Pompeii Sacchi Parmensis in eiusdem Academia medicinae theoricae professoris Noua methodus febres curandi. Fundamentis alkali & acidi superstructa ..

111쪽

ta,rrespondens non exprimitur cum imaginationis delirio,percipientis objectum in suis proprietatibus diminutum, & talem credendo aliis praedicat, vel eum proprietate non propria precipit, expressa per illa dispositionem a spiritu de

novo additam.Aliquando ab impetu spirituum plures Fibrae eodem tempore ad organum sensus communis impelluntur, ut eodem tempore diversa objecta percipiat, quae simultaneo imis pulsu conjuncta apprehendit, etsi unio ex eorum natura repugnet, & si continuo per poro states his Fibris suppositas, spiritus animalis discurrat , continuo impellit has Fibras ad organu sensus,continuo aeger in eade imaginatione persistit,si modo in unam, modo in alia partem penetret spiritus,imaginationes diversae rea

sultant pro diversitate dispositionum sibrarum

motarum,ita ut modo de una re in alia transeat.

cum claritate & evidentia faIso credita : si impulsus spirituu erit vegetusi & valde sensibilis. Cum confusione, vero & ii sitantia erit debilis, & parum senubilis. Q i. X. Spirituu perturbatio,& motus vIoletus deis pendet ab eoru accensione & inflamatione facta a partibus isneis sanguinis effervescentis separatis &eis cojunctis5hinc in biliosis Febribus f pius deliria contingunt,quia bilis valet spiritus

inflamare,no aliter ac a vini & ejus spiritus qualitate pretnrbatur,&inflamantur: in delirio spirituu paucitas eade efficit perturbatione, ab hac eorum serie abrepta, tumultuarie cΟglobantur,& fine moderatione irregulares apprehendunt

motus,quapropter in sanguinis profluvio,vigi

112쪽

tiis, & inedia toga, deliria eveniunt: &ob hane

causam censeo cotingere in Febre maligna,quae non minus sanguinis profluvio spiritus exhaurit. Materia etiam Venenata Valet hos pertur bare , vel quia a valde infesto hoste citissima fuga se arripere conentur, vel quia illius corpuscula motu egreni donentur, quo illos valent immoderate agitare. Vapores etiam ab universa sanguinis massa, vel a minera Febris elati, si in hujusmodi motu peccent, spiritibus perturbationem inducunt. A motu vel partium calidarum sanguinis,vel vaporum, Vel materiae venenatae motus objecti in organis sensuum externorum, & qui ab istis ad organum sensus communis traducitur, ita potest alienari ut sensus communis aliter percipiat objecta ac in se sunt, cum maximo errore & derisu, & dispositio in Fibris cerebri introducta juxta normam motus percepti a sensu communi, deviando amotu proprio objecti, quotiescumque movebitur versus organum 1ensus communis, objectum prout percipit repraesentabit, non prout

- est in se. Hinc est quod aliquando sentiunt &vident, quae non sant.Alterari motum ab objecto emanatum per motus Vaporum & humo-m, patet in ebriis, qui objecta circumagi & du-k plicata vident: motus sanguinis, vel alterius humoris in copia ad caput, delirium movet, duarterias implendo & distendendo cerebri substantiam comprimit, ex compressione spiritus eu impetu huc illucq; impellitur subsistens etia& non circulans per Vasa cerebri sanguis ea celeritate quae ei naturaliter est debita, venarum

113쪽

& arteriarum repletionem efficit cum eo res sone substantiae cerebri, ac consequenter deliarium, & ab hoc dependet imaginationis alienatio in Febribus intermittentibus , in quibus summe contrahitur pulsus , dum coagulatus sanguis tardus in circulatione Uaporum plenia tudinem constituit. Cerebri disposino etiam ad delirium coadjuvat, qui enim cerebro laxo donantur, & amplitudine pororum per via,in illud facile incidunt, qui denso cum pororum angustia & paucitate, difficile. , .XI. EN phantasmatum perversione intellectus ea contemplando decipitur , ideasque seu conceptus a rebus difformes figurat , a quibus deinpendens potentia judicativa in amrmatione vel negatione,in maximos impingit errores,qui delirium constituunt: posset intellectus fallaces do depravatas phantasmatum representationes, ex multis & motissimis principiis ei institis & acquisitis corrigere, ideasque perfectas sibi elaborare,sed ex inadvertentia, depravationi phantasmatum,& implicantione eorum quiErepraesentant, piaecipitando in. idearum effor-:mationem ad illarum regulam , decipitur: non ad ιertit autem intellectus, vel ex habitu facto, vel quia tam clare & distincte errotes phantasmatum ac reprq sentantur ut in eis latere errores

non putet, & ex credulitate fit inadvertens, ex

in advertentia praeceps, . t

XII. Cum in spirituum perturbatione deliriuconsistat,horum sedationi insistendum,& remo' venda causa perturbationis: si ab accensione rei

inflammatione spirituum proveniat, ut Febrisu a

114쪽

1ro DE SYMPΤ. FEBRIUM CURANDIs

ardens, & furor conjunctus ostendunt eum agitatione totius, refrigerandum totum missione sanguinis, & praecipue si manifesta signa concoctionis non appareant, nam in horum concusest suspicandum de crisi imminenti, ideoq; cum cautela procedendum cum a bile attenuata,& volatilietata in spiritus subtilitate maxime istos valeat inflammare & perturbare, purgantia bilem non disconveniunt , praecipue si urina tenuis & aquea appareat , blandiora tamen eligenda, quq ductus cholidochos irritatabilem ad exitum promoveant, refrigerantia adjungenda tam externa, quam externa. Prima sunt aq. Viol. lactucae, Papauris errat.έer. cap. dissol. cum succis earundem, non tameu atquae bilem morificant superius adducta, quibus admiscenda quae corroborant, & mediocriter adstringunt ad porrositates cerebri dilatatas o stringendas, ut aq. ceras nigr. flor. parasyseos, puli eres margarit. coral. pp.spod.ebor.cOm.ceris usti,una cum iis quq spiritus sedant, ut diacod. dia scord. sem. papav. albi, NepenteS ut.

115쪽

Diacod. p. I SCum Aquis & potionibus misceantur hujusmodi pulver.

Vel Bolus praemittatur ut pc. DiasiorL 3.j. Magister Corat. Θ, vel Nepentes gr. iij. Magister P;lar. 9 j. Ex his lambitiva etiam parentur interpo Iatim per cochlearia exhibenda. Externe fomenta capiti adhibeantur cum decoct. Fol. Ω-licis, Iactucae, nenupharis, Portulacae, Plantaginis, Rostr. vel cum aquis 3c succis praedictis Cum aceto. Animadverte quod hujusmodi remedia debent praeparari antequam delirium incipiat, si sit intermittens,& cum paroXIsmus

revertatur.

Si a spirituum paucitate, quam ostendit pulsus debilitas, & languor, praecedens copiose evacuatio, & morbi magnitudo diu persistens, Hi refocillandi optimis cibis & pauco vino, tamedicamentis aromaticis una cum salibus volatilibus oleosis, ut δί. Aq. M orana Pulem Lilior. Conual. an. h.

116쪽

Materis x et enata cardiacis oppi Manda, praecipue sudoriferis, quibus si sudor non sucincedat, solet delirium auguri a perturbatione facta majori per agitationem talis medicamenti idcirco non succedente sudore. sedanti-sus sp i tus superius propositis prohibendum hujus symptomatis augmentum. Vesicantia sint opportuna, animalia viva ex anterata &fomenta plantis pedum applicanda. Capiti vero non ni si declinante sym plomate, ad citiorem materiae resolutionein, dum in principio attrahendo mater: ae majorem concursum promOVere valent. In reliquis spiritus sedantia in usum deducenda, cardiacis & cordialibus mixta. i XIII. A venarum & arteriarum plenitudine, per externorum vasoru tumorem manifestata propensione ad somnum , &sne furore, particularem plenitudinem capitis demendam indicat per sectionem venae in fronte,& cuceurbitu-Ias in scapulis & oecipite scarifieatas, & retrahendus sanguis ad inferiora pervesieantia, &fomenta partibus infernis applicata , postquae

117쪽

sECTIO TERTIA. II 3

reprigerantia & corroborantia superius descripta una cum sedantibus propinanda; externa misso sanguine tuto possimi usurpari, ubi ante sunt suspecta, nam si refrigerant, magis sanguinem in vasis fixant, si calefaciunt sanguinem rarefaciendo majorem faciunt plenitudinum.

CAP. II. De Vigiliis.

I. Y Igiliae non minus sunt timendae ipso - V delirio, quia ad hoc sunt via, & quia vires facillime & citb dissolvunt. Quibus ut

provideatur advertendum est vigilias in expansione spirituum consistere, qua organa sensuum externorum sunt in continua & actuali dispositione ad percipienda objecta occurrentia, &cum istis organum sensus pommunis: ab expansione enim spirituum nervi & membranae te duntur , &cum istis Fibrae cerebri illis corro spondentes, ita ut ad quemlibet appulsum objecti externi moveantur , & cum motu sentiat, sensione ista multum conferente ad sensuum exercitium; etenim sicuti in chorda manu a prehensa, & valde extensa, percussa sentio m nu motum percussionis, quem non percipio si laxata concidat, ita Fibrae nervorum tensae non concidentes ad motus objectorum percepti nem valent. Ita expansio spirituum recte explicatur, si eos concipiamus ad instar elateris no-rologii circum-volutos cum tali partium

118쪽

114 DE SYMPΤ. FEBRIUM CURANDIs

dispositione; ut dilatationem suam a fictent,dc pressi ad suam statum regredi conentur tanquam fila lanae, quae a gravi corpore oppressa in angustam molem contraiiuntur, quo abrepto sese explicant in maximum spatium. Haec dispositio habetur a partibus flexibilibus cum aliquali rigiditate, & duritie, cum observemus solum corpora flexibilia ac dura elastica vi donari. Talis constitutionis spirituum fundamentum desumimus a violentia motus VO Iuntatis, ab eorum magna ex pansione dependente, quae explicari no potest nisi ad hanc μmam sint elaborati,eo modo quo aeris dilatatio, α expansio non potest recte concipi nisi posito aerem ex pluribus filamentis in se convolutis ad instar elaterii componi. II. In ista expanssione spirituum,quado corpus premens abest, a pressione enim costringestur, &velut condensatitur, idcirco somnus irrepit, dum spiritus vel ab humore seroso, vel vapore premitur,&si suceus norveus, qui est eoru vehiculu deficiat,a pressione liberi multu, & quantupossunt expanduntur,sic aer in ligata vesica non inflata inclusus in vacuo vesicam summe attol Iit &distendit deficiente aere externo & premente. A particulis igneis, spiritibus commixtis expansio spirituum fit,dum iste motu suo celerrimo, δέ cu impetu omnes circumvolutiones distendit, ut evenit in pulvere pyrio, in quo accensi;signis aeris spiras evoluit, ut ad majus statium extendi possit, & cum tanta violentia,

119쪽

partem incalescat dirigitur, dum a corpusculis igneis pori hujus partis per curvitatem coar statis dilatantur. III. Omnes has causas in vigilia a Febre habemus, dum pars sulphurea sanguinis summe inflammabilis & calida attenuata & vola tilitata per esservescentiam subtilissimos cerebri poros penetrando, spiritibus animalibus

permiscetur, suo calore & motu eos expandit non solum in nervorum ductibus discumrentes , sed etiam in substantia cerebri commorantes. Hi sua expansione cerebrum inflant, poros coarctant, & sua resistentia cuique ingres.sum defendunt aliquali crassitie donato; qua propter humor serosus, &succus nerveus per

eos viam non invenit in ea copia qua prem

re possit spiritus, hinc deficiente pressore magis

expanduntur, & continuo organa sensus externi & interni actuant cum continua vigilias

Ab assiduo exercitio dis oluta spirituum multitudine alii a sanguine suppeditantur, unde brevi spirituosis depauperantur particulis, in quarum deficientia spiritus animales minores facti, cerebrum antea inflatum concidit, & defatigati spiritus pororum sostia deserentes, serosi humoris vi cedunt, qui subiens dicta sporositates spiritus premendo coarctat Mstringit, unde a vigilia ad lethargum si transitus, quod agit materia sulphurea, potest etiam

exigi a qualibet aIta in motu ConcItata.

IV. Curatio Vigiliarum ex praemissis obtinebitur , primo sulphuream materiam & calidam temperando refrigerantibus in curatione

120쪽

it 6 DE SYMPT. FEBRIUM CURANDIS

delirii recensitis, & sanguis missione, qua sulphureae & spirituosae materiae copiosaevacuatione totum refrigeratur. Et si a capite emittatur , exhaustis ibi spiritibus, seroso humori Patet via , victa eorum resistentia a sociorum evacuatione manifesta ab introducto in poros cerebri sero: expansi spiritus pressi recolliguntur in angustius spatium, eum quiete somnum conciliante ue post sectam venam exhibenda qui refrigerant superius dicta; De vesicantibus

non audeo determinare, video omnes Practicos in hoc concurrere, dubito tamen ne evacuando Iaticem nervosum spiritus comprimentem, eo rum expansio succedat, concurrente dolore

hane promoventer secundo fixantibus & motum materiae sulphureae reprimentibus, quibus spiritus pressi ab expansione attrahuntur. Ad hoc Valent omnia narcotica superius proposita, sulphur vitrioli, tinctura Antimon. t prunellae, spiritus salis & vitrioli dulcis, quae cum refrigerantibus misceri possunt e. g.

Diacorion. 5. vi. m.

Hol. an. giiij. SImp. de N mphea Jj. Diastores g. j. m. Vel hoc in bolo praemittatur c Emulsiones cum hordeo, succo & seminum melonum , & papaveris