장음표시 사용
21쪽
o mena respolisiolierescit pium, 'in duum moves styli fiat, ii autem c damo. Videtur etiam r sponso us immine qualismmque reisurio intellisti, is rescripta illa soli im, quae cetra, corura Quam nil opponere liceat: Vlpianua io Appellationibus, cus*μm est, an iaueriturescripsum p . primimeari id est , Tanta cura & ilusos rarairuit scripta Principum, . intra tudinis terminos credita vi iapus trinem patiantur: Beti tur Mor, liis Theologorum Princeps consultus iuris Benedictini non tam res ideε
Facto . raro amina P PUia vis aliis quas expendunt curiosi, saepe sumitur pro Scribera, Componere ἰ Donatus in Terentium, Facis. imateriam consonit, ut Menandrr. Hinc Facco -- quo est Mentire. e. 8.
ad aliquem est adientire, conuenire, concordare iandere. Prisum constat ex Ouidio, Vi satiar, mecam sola Corinna faeis ς Horatio, . Et sapit, ct mecum facit, oe Ioue iudicat aquo; Secitndum ex Martiali. I Non facis ad soas ceruix nis pris is I ranu. Hinc periodo illi luxi 'ur, ait Berntidius, cum a vobis perlectum fuerit, time κοn ipsis Carn ensi usi quis V n t AEd rit γ mam petisne scriptum est, si d
B. Sine nutu, hoc est, sine Ii tis saltem in ita. Voluntatem verbo exor mimus, nutu insinuamus; & nomine nutus inteli mus extrinsecam quamcum e actionem, ex prudenter possit voluntatis decretum in inlaari. Nota rimit admentem nolim Autlviris semper licentiam expressam rei ti, sed se ete
De Columbensim morensi Abbatibus s
Pistola liate inscribitur Domino Abbati C. himbensi ; cuius nomen supprimitur. γ ptimum firisse D. M nardi amicum conflathiare ex contextu ; sed quisitam ipso apud Authores non reperio. Fuit enas Monasterium erectum anno 1 i 37. ut in radice chronologico, qui Cistertii in Capitulo Generati exponitur, legitur. Editus est a nostro D. Gaspare Iotatilano Distin mensi tinimiam EufferschrulensiAntistite sici finem Notitiae Αλωtiatum ordinis Cistertiensis per uniueo sim orisen, Coloniae Agrippinae apud I. Henningium ann. M. - XL. ubi re taes hanc periodum; Anno tI37. C Fa Ide Columbi. J Bituricensis Haec sis, in stia, extinea Ciatini'. Sed&ipse D. Gaspar langelinus in Abbatijs RegiiiCalliae pag. 33. C. umba s de Co- ossi in Diaries Bis rimsi; ali
22쪽
ina sterium al- μώrimm volset anno M 8 Sed haec, mi Charusime, supprim-- iis . alis tamen probridius anno II 39. da sint , neque in inis maxim. plus Asto
Noras Mau, ut omnes Cataeegi Monm stylum effluere decet: credo enim, ct etiam steriminat mant. imus ornobi'AM noui , n n prastesari vos de re' urribus eas D. Ioannes de Tinrar anna Domini vestris mortalium fauorem, Maternam
iri a Philiρνο asto Galba Rete in mercedem ἀμ retiam mississest, ut eius nominecum Elas specialitis. paupertatem conse sum Regemram mmcitia paciso mendat L or Mellifluus libr. η. dii sedas insere. Consideratione ad Ei genium Pontifi-3 Monae oriun Camotensium & Ab, rem Maximum, ubi recenset nonnullas , batis morensis in eadem illud mim easque minutissimas ali ariam acti lasit mentio, & ad SBenedicti ominen . num circimstantias . Sed . mihi locum
pertinere certissimum est. non tamenta. siauem, ait, ubi incidit oc o memoran- sauderem Cistertiensibus adnumer, ae ct n-iarandi s inissimi oriris virum , , quia in monasterioriam nostrorum . Dissopum loquor Carnotensem, qui lega- indice non repetitur. Subidem tempus tionem in partibus Aquitania rvr sStephanum Abbatem D. Ioannis Car- μmptibus administrauit, idque annos plu-l notansis , quem honorauit S. Doctor res. Rem loquor, quam vιdi ipse. Erami miciis epistolis.; item Gauuidum Cadi eum eo in terra sita cum a quedam Presb notensem Episcopum ex ordine Cistedi tero praesentatus im est pisiis, quem vulgini uensi assiinvitum, collegam & socium vocant Oxutionem. Percunctazus Lega - sto Melli sui Praeceptoris reperio Eius. tuu quanto unierit,. Non accipio, inquit,
virtutes commendat S. Petrus Maum nisi receperis pratum; ct resignaur si is libr. . Epistola ' eidem Praelato tidos quinque inuito ct verecundo. Itim inscripta, quam subiiciam ut melius Le- ckm essemus in quodam oppido, Dominactor possit cognoscere qnanti ipse avitis istius oppidι obtulit ei pro deuotione cum
QVAEn elis onii amorem ct eius exqui. clesia. Cur dicendu, sit potius Burna, se um rarique augmentum enarrare messe diis Caufrido usus,quam G kidus Ber-
23쪽
quos a Domino Papa collegas ac perat, aduraet consenio oe communiconsilia viariam venerabilem Gausti m Carmura sem Episivum, cuiuι innocentiaran oe sin- ωritatem in multis probauerar ; ct vissim est Cardinal bus bonum, ut ramo mi-iutore negotium tanti ponderu fulciretur.
Bemardus illitur Gai iuri mimpendit, non Gaustidus Beniardum. Vide Cae- rem Baronium in Annalibus Ecelesttona ia. Nicolaum Clareuallis in Epist lis, Petriim Uenerabilcm libro . Epist. qa. Bemardum Bonaeuallensem ubi si, pes, Matthaeum Vindocinaensem, qui sicas fatur, Maximi rint ficum Romana Signifer aula , Carnotenm apex Pater urbis,
opinantur nolinulli ininc eundem, filisse Abbatem illorimi Carnotelisium ma quibus noster Doctor consulitur. Sed
qiii Episcopus simul & Abbas An M. batia in Episcopatiun erecta An is,stopatus ad Abbatiam reductus Id alij
amjnent, qiribus plus temporis suppetat, & maior eteriam Manuscripto riam cop)a; libri enim impreisi quos legi', non suppeditant maiorem noti uam.
ut promist am) deinare curaui . L. gis, & desideras nosse; Anii laesis urban, talis. intemerandis legibus, possit quis
epistolas ab amicis mceptas ct Carum- vim remonsiones es:)s communicare 3
duo, Argumentiam Epitiinlammesse varium posse tamen inobis commode bipertiri nam vel ex epili lis illis innotescere poterit aliquid, quoa
in proximi reduliuet damnum, veloon ἀSi Epistola seerit prioris ordinis , nemini communicori potes p potetit, si secundi. Crudelis est, qui secreta commissa profanat; mianat qui reuelat quia secreta sunt priuatim sacrata Cum amia cum confisis, non honoris tui dominum reddis,sed protectorem debet tuas mi serias silentio aeremo tegere, te consilio. salutari protegere nec poterit sine tuas licentia litteras tuas aliis communicare
directe aut indirecte hoc est. nec pol
est tuarum. literarum, aut responsionis.
suae copias euulgate. Caetenim, si nihil cita contiiteat Epistola, cuius evulgatio tibi aut alteri nocere possit, libere poterit aliis communicare': imo. nonnum-α expedit huiusmodi scivitai nor
i priuatinadistribuere, seu & typis. mandare; nam talia nonnumquam ipsae sunt, quae ossutura nemini, multis prodesse possint L In operibus Ludovicti Granatensis, quem Ciceronem Hispa, num ob styli puritatem dictinus , Ponti, ficis literae vulgo leguntur, & quidem . utiliter ς. instruuntur enim virtutis sindiosi Summi Pontificis Maemplo, & ii cipiunt magni facere ita ima , quae vi dent Ecclesiae Magistriui, magni lacere Philippi M. Hispaniariun Monarchae t teras ad se missas Christophonis Plantinus in Arbliorum editione evulgavit; co 'cebat enim ad authotitatem i fitas Regis,quoduhas pietas omnibus ii notesceret; ad honorem Typographi, ut nemo nesciret fiuila taleat , qui P tuerit Epistolas recipere a MonarcniS. In tabulis Chronographicis Patris Gaul teri Epistolam Henrici Rcgis Chrilii nissimi legimus , in eaque perspicimus Animi Magnicharacterem. in ea docentur 'cincipes quanti debeant honii uesillos facere, qui sese publico bono con
Consultus r D. Bernardus a Car
24쪽
nmensis Coenobiit Rel osis de obligationibus Monasticis , potuit libere mmdem Epistolas Columbens Antistiti
communicare, ut illoriim pietatem, san-
vivendi desiderium, di doctrinae sanctam ambitionem Abbas ille cognosceret; potuit & responsionem, ut ille instructior aliis etiam prodesset. Hac quidem intentione sole amicorum literas communes fieri, constat ex supradictis; hanc habuisse Bernardum, ex periodo uenti. Impletum est, inquit, quodissems; nam cum breuiter scr-e decreuis
yem, est Epistolis Epistoiam re era carpissem hortatu vestro libri, ut cernitis , longitudinem protraxi stylum, ut in plurimplures plint adificari. Ergo Columbensis Domini hortatus, nec non harum i terarum protractio & communicario in multorum aedificationem collimabat. Ex hac doctrina , exemplis insignium Virorum illustrata, inferam aliquas Minrales Eaheses, ut possint etiam plures doceri & aedificari. 3 Prima; Qi Doctorem alipum comDtit in eon cientia materia, tutius nomina
propria supprimet, quam explicabit. R tio est; quia, quae non dicuntur, nesciuntur; I Possunt mitelari. Frustrii perplura fit mi, quae possent per pauciorasque bene: & casus conscientiam concertaeiates etque iane resolui possunt,
ignotis aut notis per arum nominbbus, de qitibus agitur. Secivata; Doctor, qui conscientia eam
sulitur, tenetur seruaMe secretum, neo po- - μηι peceato miserias alienas reuelare .
Haec obligatio nascitur ex pa inapi,
cito,& ex quinto aut septimo, imo & ex Octauo praecepto Decalogi . Ex pacto quidem implicito p quia nemo sincere consuleret Doctorem, a quo sit spicam tur se iri proditum. ergo qui vult consi h censendiis elia secretim, compmmi tere & subinde esse pacti praeuarieat rem, si secretasi serias consulentis Klet. Ex quinto princepto Decalogi, q usta Politica, honos; qui honorem enim habes, vivus es; mortuus, qui cares.
Est igitur Homicida politice, qui p-imum vita ciuili, hoc cli, honore , necessirio ad vitam moralem conseruandam,
exspoliat. Tandem ex septimo Decalogi pracepto nascitur obligatio secreti, quia inter bona temporalia & mundanas diuitias accidentarius honos praecipuum locum obtinet; ideoque detractor a
censeri furibus probabistiter resset. ego, qui de honore sublimius senti', quam vulgares, illum substantialem intelligo inter diuitias non enumem, sed uiscam esse vitam supponens, quinto: calogi praecepto adscribo. 6 Praeter leges expositas etiam octaus Decalogi pracepto interdicitur huiusmodi secreti evulgatio; qui enim dicit, quae norat, mentitur, &qui secretae N at, dicit politice, quae politice nescit. Nec restrictione aliqua mentali debet uti Doctor interrefatus, An a tali metit de tali materia consultus sicut nec Comsessarius si interrogetur, An talem a culpa absoluerit uitiit ne consessionis aut consultationis materiam prodat, rospondeat iniuste N imprudenter inte
roganti; Ego quidem magηi siera a vestra Dominatione magm facio ς non tamen, si responderem, magni flerem: non enim respondere potero sigillo confessionis aut consevitationis illasio, nec hoc Iadere potero sine propria ammationis oe autheritatu distendio. Aut scio Petrum innocentem, aut βιο si rium; sed q- utraque Icientia mihi est secreta, non ἀ- eerem isse innocentem, tametsi scirem , nescisntia sigilia avterer non dicerem eyereum, tametsi seirem, ne scientia 'sta, a abuterer. hin mori exim abusus scientia iniquuε est, quicumqtie eiusdsm Uas en
γ Dicis, ex hac doctrina interri Doct
rem conscientia consultum committere
quatuox peccata specie distincta, tam lacretum commissum temerat: delinquid enim Primo conina pactum , secundo comm thoaucidauin taliscum, tertio
25쪽
ti morem alienum sustiiratur , quarto lsibus, aliud est nonesse in meminentitur dis has circumlhuitias de- esse magnificum. vita fuit moralis est re in consessione exponi, sunt enim ille honos ad hoc vet aliquis honestiis ac mutantes speciem . ingenuus dicassur, honos autem reliquus. Respondeo me duas substantiales adis, abest sine honestatis comptione, species peccauin reuelatione secreti cin & ideo dicitur accidcutarius, & debet inscumque cognoscere ,& aliquas acin itiis moralibus adimunerari. oudiuident les. Prinum contra quintum pro aliquoi honoris accidentalis carentiam 'ceptiim Decalogi, contra octauum s voc re morbim moriarm , ego illam cundam . Qui enim inretas proximi ratori mytm iem no no ; morbux miserias euulgat, pono ipsas tales, ut enim physicus est via ad mortem phy- alter infamiam, si evulgentur, incurrat γ sicam, & moralis est via. ad incurrini, eius vitae politi ae nocet, & mentitur. dum infamiam, quae est mors moralis. Pactum quidem implicitum videtur stip- D-t igitur consultationis sonti 'pona, non contra ius ; & idco haec hy- snisus, semper dicendus est pecca rothesis est pure humira, nec Theotin contra octauum praeceptum: & postea. uica censenda, ni iuramento, praecepto contra .intum aut stetimum pm legitimo, aut contractu aliquo combin prurimum honore substantiali aut acinretur. Nam si Petrus de secteti obsedi dentali priuauerit di non tamen statimitantia adiuraturi te proderet L tria pese censendus deliquisse mortaliter, consecata committeret; mςntiretur entini as deranda enim. est materiae quantitas;
serens publice . quae publice ignorabat; quumpter addaturtet politicet ocQderet, aestimationem. g Tertia Eahesis:
tuam dilapidando; peieraret, contra secreta consevististois scientia pauiter in . viramentum agendo. In confessionis famauerit proximum extra tribunal, pe sacramento praeceptu Diuinum reperi , c u mortaliter in genere detractionis , seu
tur, omnem reuelationem etiam p si- -icui, Positio , T veniahter in generaci iam interdicens; & sorteetiam potest men ci'. Ratio est; quia detractio gram superior indicere Doctori subdito , ne uis graue peccatum eli in suo genae: αdetegat secreta crinuna ex consultatio- metiadasium priuatum in suo aenere lumnibuS. nota : de tunc siipposito praece- ue; potetique eadem actio physicalia' pio superioris legitimi qui secretum d in duas malitias mori s inaequales regeret, non solun mentiretur de nim nam , qui occidit hominem. ut fureturr liter occideret, sed etiam inobed ns materiam leuem, peccat grauiter in ge-eset. Denique , si intuitu seruandi se- nere homicidii de leuiter in genere iuriic timunus recipiat, contractus fit, qui nam homicidium adiutarum non e*debet si ab Peccato seruari. Circii mim cit,. quod furtum quatuor assum, sit. tiam tum in secreti evulgatione non . centum regalium, ideo'ue non au tadmitto, . honorem enindubit intialem crimen in futti, sed solum. in homicidi, Rd vit*m moralem non vero ad diuitias genere. Ddduco .. io Qui a usia sicuta cons. Sed inquiris, Ripd ego nomine hono- wton. scientias Autier infamauerit pro .ris substantialis intelligam; & qui illum ximum in tribun ii pecc- x-ιV in ab accidentali distinguam 3 Respondeo genere det Ilioni ,σ grauiter in genere subitanti alani honorent illum esse, quo πτυσαωθ. R*tio est, quia censennis Pec perdito homo da tingenuus non potest; catum leue in genere mendacii. risere quia sicut in physi is aliud est vitam, di mrsonam priuaxam ; graue decipe aliud lautam agere; sic ut in in mora: R publicam: addimu Remeublic M. GR.
26쪽
non posse decipi in materia laui tribu- enim indisserens est, politice nulla est,
nata enim non sunt erecta conrea peo de subiectum, qua nullum, incapax est cata venialia, cum tantus strepitias f cuiuscumque attributi vel semae Sia rensis sit obnoxiis perieulis, 't tius rem illius rei evulgatio prodesset, inbvenialia extranidicini correctioni com- 's metum peteret unique compromittantur . . mitteretur; inuidiae enim tamen ii cur. et I Quinta ; siecreta consiliationis retent, qiii conspirarent, nequis prox, Duntia , uiner merit Laamati mo prosit. -- praximi committit His peccata -- Legeras in Pauli Dymani Morali md mentienda, ct aliud rit Theo ὀgia lib.3.tra . cap. .&an ipso voco. PTt; a utrobique materia has periodos. I Lex charaiatus postulat, intacitis. haec ipsa honoris detra- non emo est Iai manus hanc do rim potest esse accidentalis aut etiam nam reducit ad materiam iustitiae vatillantialis hon , ideo ad octa- qui crimen sum negat vel Telat, quat inam aut etiam ad quintum praeceptum nus bis est, nota illud, quatenus expectare. Forte accidenti ius honos posmile; ergo non , ubi non est post, cius vo*re tur Splendor: nomina non bilis propria desensio , si accitiatoris hoteneo, . nori S aestimationi parcatur den---Ia Sexta; secreta e Vultationu ris famaco.μω, dicendo , v. g. eum pro scientiaurens seruit Reipublica periclitan- basiti rationo deceptum , male ab Mθι --
timam deligendo is m, se aliter Mom formatum, pers asium fuisse . Qua re oblica prodesse non pest, ne quidem venia- lutio non tantum in iviticio, sed in famialis cumo reus. Ratio est, quia nemo tiari confluetinim locum haesere potest . poteu valide promittere secretum cum petati s Tuis amico aliquam rem pere citrimento suae Reipublicae, nemo se to commiseris committis quo reicium
potest ad nile secretum obseruandum que illum Consulis qu.m pubιce un
iureiurando obstringere , nemo valido rari tua intersit ; post τι o Tritus arca, oblitati. Quamobrem, si ti- non sine iniuria ali P narret ac pateribi secreto, sed extraconsessionem, d, faciat, Merir rem totam Hssim lare1 vel catur Petrum esse occisu Rmem, vel amphibiologio sensa nitare , nihiI o facturum aliquid quod vergat in graue fianta quod Titius in Uendaciν se spicis- detrimentum Rei b. sicut iniuste so veniat . Hoc enim incommodi sibi creti millum petitur sic etiam invisto ipse Titius imputare debet, non tibi, qui se ibitur: eris, quia teneris succurro tire tuo celandi occulti fam Uus es. Ita re periculo publico, debebis secretum Goa'. l. t. cap. l num. tu. L ius d mere, ut Reipub. prosis , tacendo i. dub. r. His contonat etiam tamen nomina mpria, si personis Dymanus tib A trin. 3 cap. I 3. nu io.
otis possit imminenti damno proui & videtur tibi contra uolitam doctrideri; siti vero etiam teneris nomina il- 'tamen, ne si pim At ego oppostionem non video iblice dixeris, cisamprobare aut reuo- Dico enim posse Petrivia sibi salsoci. men adfictum negare, posse & oc ste
Septima; Cui secreto sentis aὶμ commissum , seu r tamen tenerim qua, quorum notitia nemini nuere pol tra accusatorem sciit contra in larem rit, aut aliqua, quorum euulgatio multo procedere, cum moderamine inculpatae pro ste poterit, non tenetur secretum, tutelae, nimirum parcendo ipsi, quan
obseruare. Protatur; quia talis naateria tum posse, non pius quam possie hoc
non est capra huius obligationis. Si est, se exponendo periculis. iagia c-
27쪽
tro honos accusatoris noceat. de T dacio est amendus; vere enim iube mentitus est vixta Alsertionem IV. Rem
quidem Petrus poterit dissimulare, pinterit amphibiologice nevare, imo & p terit absoluten are; Titii enim imp
sito, aut secreti reuelatio, tametsi utinis naliter sit verax, isti liter mendax
eli, & s inde Titio damnum honoris aut aliud a tribunali infligendum imm neat. sibi imputet. Imo, si Petro sit
opus ostendere se nullam occasionem dedisse tali suspicioni, tunc iniurius est. Non enim contra iustitiam procedit, quia vere dc Hrmaliter commisit me dacium Titius crimen secretum detegendo , non contra charitatem, qitu Petrus invaditur, de cum moderamine
inculpatae tutelae se poteli ab holla d kndere , pareendo illi ius honori, si sic possit euadere; aut eli' illi in hon
rem minuendo aut etiam atteren ,
hoc est, illum de mendacio arguendo, si aliter illaetus euadere tribunal non
An Bem inus psit que iam consedere sine conscientias. Abbatu.
I gis, Opin, c- a vobis perlestiam fierit; tune non ipsis a sed eream pri .s rediatur Er se demum ad ipsis , si iusserit Abbas, peru niat ἰ Monachi enim sunt, re ex lege La Regule nimirum ex cap. 4. Isine nutu sui Abbatis, sicut dare, ita re accipere prohibentur uiolas. Et petis ni sine veniria, quod Motrachi Benedictini non pollini mittere Epistolas sine licentia 3 Secunis, an saltem possint recipere resoluere casus conscientiae independenter ab Abbate γis Respondeo halle Melliflui Din iis periodum esse Capitis s . Regulae Benedictinae Commentarium, thi ense,
S. Legislator, Nullatenus liceat a fon cho, ait, nec a Parentibus suis , nu aquequam hominum, nec sibi inuicem sit ras aut ologia vel qualibet munusculae accipere, aut dare sine pracipio Abbatis
sui. His autem verbis, quis non videat nullas Epistolas posse recipi aut mitti mne licentia hanc enim vox preceptum cit
Sed dicis. Saepe contingit Religiosos
scrupulis torqueti, & egere solamineis, posseque eorumdem teneras conscie
tias sedati, si consulant doctos. Et
non tenentur petere licentiam coni tendi, aliis enim se & conscientiae suae quietem periculis summis exponerent. Primo enim scrupulos & secreta peccata non tenetur se itus declarare Prael tot & si declaret, poterit contingere Abbatem aut indoctiam, aut impi mei rem esse; & si lim accidat, nullam veritatis cognotandae, nullam secteti struandi esse securitatem.
Nihilominus principali Quaestioni desippositae iustaeniae Theses liquentestitisfacient.17 Prima. Peccata mortalia hae sint;
Dua , dicta, aut concupita contra legem diuinam) nemo tenetur scio Prelato extra confore sacramentalem detegere: nec in confessione sacramentali, si non νη-hri reseruata. Constat ex S. Regula d
cente Op o. culpam, sic animae merit stareta& latens, exponendam ess P tri spiritu i , qui nos instruat, qui debeamus cor re proprias dc non publicare
18 Nec sibi contradicit Benedici
Cap. q. cum ait, cogitationes malas cor
de pus aduenientes mox ad Christumasi dera, s Seniori s rituati patefacere . Et Cap. . cum gradus Humilitatis, quibus coelum adscelidimus, describit; ve bacius sunt, Quintus Humititatas gradus est , si cogitationes malasaecordi suo ad emeister, GI mala a se issio e co
28쪽
. cimeris sis . Haec enim verba mul-t iam possunt explicari. Nam dicere possumus prim. consulenda proponere non praecipienda ; multa enim in his madibus enumerat, quae Consuli pose sint, de tamen praecipi non possunt; tale est illud, quod septimo exponitur; nempe, omnibus st inferiorem ct mili
eruim intimo credis credat . Et ta
men certum est intimos cordis inectus, 4 mentis secretas sententio humanis
praeceptis non subesse directe. Secun ,-ssumus dicere hic agi de sacramentali confessione; & addere caute S. Legis torem processisse, clim iussit mala a sconse commissa per humilem conis 'mem Abbati non celari; non enim iudic t expedire conscientiae maculas vel Abbati innotescere extra tribunal consessionis. Tertiis , etiam dicere possumus non agere S. Benedictum de culpis
monilibus, sed regulatibus; di si de nasralibus, deleuibus, quae ne leuiter quisdem in are possunt; & si de grausebus, de aliquibus commissis in seculo amae conuersionem, non tamen de omnibus, sed de illis, quae sine dedecore iacu rari possint. Caeteriam launc gradui humilitatis adscensuriis legat, quae is tins in Commenta in mei in Regulam num. 686. & mente alta conseruet illud
saepe enim contingit eae rum errore Hominem praefici, cui auditesta
pto aliquem contra voluntatem sis Atam iis, nisi in neeessitate. Patet; quia nem,
ni poteti loqui, aut scribere contra praela, ceptum Superioris, nisi sit extreme n i cessarium; taliter enim necessaria imp ediri lege non possunt, sicuti ci
bilia praecipi. Non est constitutus in extrema necessitate consulendi aliquem contra Abbatis imperium, qui dot incommunitate in qua sunt vici medi να- ter docti, qui pomini Consuli; nee ille, qui din t inter impetitos, si istat Praelato, qui huiusmodi consultationes non inhibeat. Caetenim, si sinipulo ali is graui vexeris, nec sit in tuo oenobio vir cui confidere possis, nec Abbas alia quem virum doctum verbo ruit scripto conuediri permittat uinc libere solamen quaerito ; non enim debes Tyranno obebre, sed Patri. Sentio tamen hunc casum vix esse dabilem , senaper enim sitiit in Monasteriis viri docti, nec vim quam vidi Abbatem, qui utiles consultationes interdiceret. io Tertia. Religiose dubitanti ignoranti tenetur Antistes Magistrum concodere, non tamen quem postulat subditur, qu/m Antistes iuricat expedire. P
tet ; quia Abbati est cura commissa m
sisterij; ipsaeque per se, vel per alium
debet suos subditos docere & instru re. Satisfacit tamen Magistri odi alio. ni Antistes, clinantedia ius ientia sit,
ministrat; nimirum, tam coenobio m
ratis Theolmiae Prosessorem satis do- m; & huic libros necessarios conc
dit. sed quos libros reti Episcopus N.interdixit, ne o B, bliopola in sua di ecesi opera Dialue
venderet; Consulor, an huiusmodi praeceptum sit legitimum An ressit tura tolerari conscientia sub vii teneantur obedirer dia Bibliopolae tunc temporis respondi; sed quia contingit Antiliites etiam risivs Abbaths libro nonnullos interdic re , iterum lci ter respondeo, assi mans esse penes quemcumque Patre funilias authoritatem interdicendi Ibbros nocivos, quamobrem non solum Diana, sed de Euangelium potest inte' dici si nocere credatur. Probatur; Q Romano Catholica Ecclesia de facto ii terdicit omnes vulgares sacrorum Bibaman translationes, tametsi a vitis
29쪽
destissimi,&pientissima factas; nor
Ouidem qua malas & veritati dissonas, sed qua nocivas; multa enim etiam v radimiis ignorantur; sunt enim, qui ex melle exsistat venenum, quibusque ex pediret illa otnnia ignorare , quo npossunt abuti notitia.
a3 Dico igitur primo , Dianam e
excellentissimum authorem, de Emesa benemeritum , cui debent summam quietem conscientisin Ethica summam ignitatem. Secutuse, peccare mortaliter Epist pum, qui doceret hunc Austorem esse, aut in proponeta lis praecipitem , aut mresbluendo temerati et ipse enim pix babilissimas sententiascomplectitur, demissiores iidelissimὰ citat, ita ut raro quod humanum est) enare deprehem datur; ει cum unum vel alterum auth rem malEcitauisse deprehenditur , vpknionum probabilitati non detrahitur' ipsae enim multorum testimoni js stabit,
ter ab unius, aut alterius authoritate non dependent. Deo mei Commenta ij erum 69. Ut ago de Praelato N. qui, ut melius sic enim sibi persu debat) sabditos suos regeret, docuit
peccare is mortaliter, qui isquerentur tales & tales opiniones, quae erant
vere prsabiles. Dixi peccare mort liter Episwp- , qui Dianam condetinnatet, quia iniuste damnaret innocentem in re graui; nemo enim dubitates
se grauis ominiae notam declarari
precipitem de temerarium . Tertio , interdicere Authorem non est authorem condemnare. Ratio est,
quia optimi libri uepe propter litis
commoditates sunt interdis, laeuo
ethor honore; nam si contra priues suam pristiconcessum Typographor cudantiar , lani editionis secundae vendi& distilii non possunt, non quia mali
supponuntiarenisad isteram cum alias coni iure sed , quia sineticultate uim pressi. Item , acitones in ferentes, bonaesolam prudenturiactata,
propter inconuersient , quae e ' abiali resultant. Superior igitur, si exsimet Diana aut alio quocumque authia suos abuti subditos , eum interdicere poterit
Quarto , subditus , qui tari finem ad triciam interdictionis esse ne stalectio noceat , di sciat etiam eamdem sibi nocere non posse, poterit caute imio uti etiam contra voluntatem Praelis , eo hoc in foro interiori; quia si de extori disputetur, prolatior erit disinit tri. Hobatur, quia cessat animem dem eiusdem linis obligatio, ut docerit excellentissimi scriptores, quos alle & sequor in Commentaris se. F Sext. , qui libris interdictis, tametsi bonis, utitur, puniti in exteriori sero poterit , ni ostendat cessasse finem ad quarum , quem inislator intenderat.
Item, qui si bris naterdictis, tamiam, ais, Witiit, puniri in exteriori foro non poterit, s ostenderit cesse adaequatum finem interdicentis tes, . Sed, debet ostendere; yrobabiliter, an et denter sufficeret probabiliter,non
enim iuste puniri potest, qui probabili-
de dilucileaut festasse impossibile, prin bareacti uati finis cessationem; potest enim L stator varios simul, hosque
graues , fines intendere, nec tenetur mentem suam omnibus de singulis coimmunicarus Hispaesa enim cum interdicit libros materni idiomatis in Gallia aut aliis praenalacis impressos, non prospicit lectoriun conscient', sed Typora Iliorum commoditati; sint enina tales omines necessarii Reipublicae; nec ubuere possent, si liceret libros Hispanos, D duni , Parisiis , Francolunt, aut in alijs ciuitatibus extemis imprimi.
inque letitur sine Rem licentia librosinino vii viris extra Hispaniam imprus
seshabuerit, re fit; nec eum priuata lectior excitidit utilitas: thac enim
vergit in mani stissimum, hocque legemitum simul interdidentis damnum.
30쪽
bas N. mterdixit ne Commet fusiu Regulam D. Benedicti Authore amuel INeretur ab aliis quam a priore , Professore , & Senioribus: pet,
tur, an potuerit γRespondeo non selum potuisse imterdicere illum iunioribus , sed & Seni ribus: ipse enim est illarum ovium pastor&custos Forte timuit nota veritaS .no ceret, multa enim utiliter ignorantur
Miuta etiam valde bona interdicuntur ia illi Bibliorum vulgaraoptimaest,&nihilomino Proses res prudentes it lami cavemus: discipuli L quousqye in scholastic quaestionibu& Mnet veribit possint eam intelligerez Assertaminita uina , si mal 4 intelligantiat, grauissimEnocere possuntia Unce non scio, cur nota possint interdici laiana , SancheZ , Car muel , tametsi dextere scripserint, si Su periores videant, quod stulti e exponatitur. Sed&sinistre exponi Litangelium. i. omnibus haricticis; Augi illinum a Dicteranis. praecipue & Callii manis ; naim Sancti , Caramuel ab imp titis & idiotis. experiuntur mecum - silli Praelati, qui Theologiae Moralis lectionem. Monachis imperitis indulgent : quienimindulgere mitio desiderant, si vel leuiter laborent intellectu ,. nolun intelli re ut bene agant Quamobrem. meo. iudicio huiusmodi hominu montis non. solum possuiu libri mor les interdici ,. sed de nonnunquam debent; habere enu vel unum Breuiariami illi supercii , tu libros. interlegit non.
Nonnulli de temeraris iuditio, em
et si Vm magna aduertentia leg ras lianc Bemodi periodum , Ob h c. maxime diu , scut scuta, mμm miacit in reste ora rariari s
viii pHis dum lurida comperi. Et inqui ris, An Mellifluus Doctor Qerit Iu temerarius & si non, An Monachis illis iniurius ,eomimi eccatum,alias sici tu, euia auit 'emini enim innotes aetatim od scripsssent sine licentia Superi ris , & iam afferente Bernardo nemo id ignorat; infamati igitur de inobedientia illi sunt , qui lion laborarent infimia, si illorum culparion Disset euulota a Bet
Re bondeo primo, incredibile esse
caruisse Bernardum grauibus fundamen iis cuna sumicatus est illos sine Abbatis. sui licentia Epistolasillas misisse .. Addo hanc culpam. potuissE reuelatia vernardo .. Ratio est qpiari ius ius videbitur opinione Bernardi haec eata& aliae Sanctae leges fiunt pure poenales,. 6 conscientiam non ligant, & honorem, non tangunt, ideoq; ne leuiter quidem, illorum Religiosoriim laedebatur ex stimatio,i cum. scribere sine limitia. dice
27, Dices, errauiste Bemata cum iblis Religiosis scribens Epistolamillorumi Abbati destin riz;.quoniam ex Ber nardi res potisone Abbas ipse Carnoten sis cs nosceret suos. Relimosos sitie Ii centia scribere praesumpsisse, possetq; intillosseuere animaducta re a , Nego tamen errauisse Bemardum, tametsi reliquae concedam. Forte Ca notensis Antistes non . habebat tantae curam circa Cap. q. obseritantiam, q',
tam duberet; ideoq; instrui & modeste corrigi debebat. od si haberet, admonzildiu crat, ne permitteret subdiatoriim cautelam sua esse diluςntia prouidentiorem. Haec autem.fraterila adsmonitio Praelato & subditis ipsi, pros
ina , nulli nocere poterat; non. cnimi Practati semper vident ,quae vident, nec.
semper in . negligentias suaslibet anima cuunt, mimumqua potuisse pu-