Academiarum celebrium vniuersi terrarum orbis libri 8. partim recèns conscripti, partim ita locupletati, vt planè noui videantur auctore Iacobo Middendorpio, .. 1

221쪽

as A e A A A N I A It V Μ item literariam lucem quasi et 'Oh-aurora, praecessit. Ill ud ad mirabile,& singulari caelitu

' ' munere concessum,Codicum excudendorum

artificium: cuius beneficio veteris illius & piae sapientiet reliquit ex tanto literarum nausea fossiperstites in mille traossunderentur taen 'plaria. Magno quidem omnium applausit recipi. ebatur, nec ab initio minori quaestu quam asmiratione vulgari coepit haec ars.sedpaulatim. min. m. Vςlutaui ror,ait Polydorus,sutura est vilior. Irenaeus Lugd ensis Notarios &scriptores adiurabat,ne i ibros suos deprauaren hac fodima : Adiuro te , qui hunc librum descripsisti, per Dominum nostrum Iesum Christum,&per gloriosum aduetvm eius, qui venturus est

rudicare vivos & mortuos, ut conferas quod

transscripsisti,& castiges aflexemplar unde descripsisti accuratE ; &iuramentum hoc ut iliadem describas,& exemplo tuo apponas. Mali enim scriptores etiam Pontificum & sunim literas quandoque corrupunt,quod non est authori imputadum. Hostlin. proce. Summae Regulas Cancellariae Apostolicae malὶ 3e mendose describi, & ex viciatis exemplis

imprimi,antequam corrigantur mandosius conqueritur ad regulam ues.q. ιλ.

Ideoque Iust nianus Imperator in antiquis ybris male scripta corrigi & emendari iussit. Postquam typographia inuenta suit, certi etiam leges &diuersorum Conciliorum Ca-

nonra introducti sint, vinon nisiprobatos &

222쪽

L I a E R I. porrectos Emendatosque libros typis excusibadiuulgarent. In quo aliqui Upographi, cum magno rebpubluae malo grauiter delinquunt. Expediret, inquit,NiniZanus , Principes ty- Lib. 6βικα pographis,quado priuilegia excudendi libros

accipiunt, in iugere, Ut emendaxos libros ederent. Sunt enim quidam nimis auari,& nolunt sumptus facere .ut doctos correctores alant.

De imperitis, sordidi negligen tibus, persi dis typographis extat Erasinu querela in Ad gio Festina lenth. Apud veteres nihil lagere, vel prosteri,vel scribere licebat q)iod no prius per certos quosdam sapientissimos & prudentissimos viros approbatum esset,vi libro I. ossiciorum scho iusticoram a me est declaratum . . . - Indignum ergo est,quod absque discriminemni quiduis typis istis excudere licet:& quos hac arte quidam male seriati homines ad distaminandos errores sicurriles famosesque libellos,blasphemias in Deum,&turpes in vivos atque defunctos homines calumnias abuti per.

mittantur.

Vnde sit,ut quidam dubitent,satiusne fiterit hanc artein sic, ut iam est, habere , an propter istos abusus repertam non fuisse. PR IV ILLO IIS ACADEMIarum, Doditorum,s Studios. Μ-

C A P. XXIII.

223쪽

E priuileiis scholarum,Doctorum,

Je studiolorum plures ex proseo,&J Je studioserum plures ex proseo,&opera commentati sunt: Lucas

de Penna, Rebussus,&Iurisconsulti ad Auth. Habita,C.ne filius m latre. I acobus Bennius tres libros de priuilegiis iurisperitorum edi. dit. Postquam enim Ecclesia Dei, &resp. Christiana dostis viris maximὶ indiget: ieci co Doctoribus & studiosae iuuentuti mina

pulcherrima priuilegia concessa suerunt. Qui XX. annos in stinosa aliqua Vniuers,tate continuo & publies docuerunt.Illustres, Duces, Comitesve censeri, in Academia Romana, Constantinopolitana, &Pragensi recitabitur, & apud Hibanos assimc obteruari, in Salmanticensi Academia dicetur,&apud Bap. Villatobos in comunibus opinionibus auris,

Μenoch. lib. a de arbitr. iussicasu 68. Neutra, num lib. s. Sylvae nupt. V Ues b.cons .viis dere est.

Doctores & Licentiati tam docentes in schola,qu m praxim exercentes, sunt ab omnibus munerib. pubi icis & ciuilibus liberi. A nchorici cap. tam de diuersis de priuileg. in 6.Guido Papae decis388. V Vesenb.cons o. gaudenti priuilegijs militum. Nam resp. floriose militant .Bonius, Istis vero priuilegi' Doctorum gaudent quoque eorum 'ores & liberi. Anchor .d.c.Cum de diuersis de priuilegan 6.wer l. medico c. de profess. & medicis, ει d. I. sed&reprobari Guido Pa &VVesenbd. Ioco. Monoctius de assi. Iud cas379

224쪽

L I E E R I. ID Harduigus a Dasset ad cosuet. reip. Lunenbu gen.Doctoratus est dignitas,& summus honor boctoresque iuris sunt in dignitate constituti

6. quaest. I 2. & super signat. gratiae, de licentia Dinoragi. aenius priuileg. iurisp.6r. Qui Doctorem veritatis contristat,ipsum Deum off&dit, eidemque illata laturia in Deum redudat,

can. quicunque contristaverit,iI.q.3Diuersi Gallorum Reges suis Doctoribus&studiosis ea priuilegia indulserunt, ut ipsi,&eorum nun ij in urbe, di in teloniis, in itinere,

ab omnibus oneribus , contributionibus,tm- positionibus,collectis, muneribus,gabellis,li-uri sint: nec eorum similia, nec bona, adusii ipsorum empta, dummodo id suo iuramento assirment, vel Rector fuerit attestatus, vilat nus grauenturivina quoque & fructus, quae ex haereditatibus suis vel beneficijs acceperunt. libere,quocunque modo Voluerint, minutatim Vt loquuntur,vel alio Modo Vendere, absque aliquo onere libere permittantur. Nec quocunque iudice, pro quibuscunque causis ciuilibus aut criminalibus, extrahi vel citari pos

sint. Iplis vero suos debitores. iniuriatores, molestatores,inquietatorcs, etiam Ultra quinquadieta coram conseruatoribus suis euocare &citare liceat. Sicut in Parisiensi & Montis Pes.sulana Academia libro tertio recitabire r. Qui autem fine ni se Magistros N Doct

225쪽

lia,quae promotis conueniunt, subire audient, poena falli tenetur. Anchor. Proce. lib. 6.Mari. Somus cap. quoniam, de magiae Menoch.Marbitr.Iud.cassi 8 32o.Benius priuileg ra. Dini eos c.de falsar.Si non exercentiex arbitrio i . dicis puniuntur. Socinus d. loco. Idem est de hi qui Doctorum insignia portant: Anchora. de priuileg. in c. & clement. de magistr. Iurisconsultos omnibus aliis proselibribus, siue illi ius in schola tradant,sive agendo exera,ceant,maiores&praestantiores astruit V Vesea secius cons. o. Bartol.l.si Vt proponis,c.de dignit.lib.32.

Iurisconsulti propriὶ vocantur nomini, &Doctores Nobilissimi,Maria. Socinus c.quariato ext.de magistris. Bennius priuilegio 61. Ita .risperitorum Aliarum artium professores magistri apia pellantur.Sunt enim Iuris Doctores non tantum Nobile 'daliis nobilibus nobiliores,a que Imperatoris amici. Viuius lib.2.com. opinIur. Imperator enim N principes debent bere apud se i urisperlios,l. I urisperitos,de excusata .

Doctor in doeendo agendove indust iux&diligens,duplicem honorem meretur e contra Valde negligentes grauiter peccat, & salarium ' non accipiunt,D D. l.si duas, is de excusat. tui. l od salarium diligentibus integrum dea betur,tametsi insta completum annum doceia sertar,Bart.&alii l.post duos,C. de aduocat.d

226쪽

L I a E R i I. Is Doctores prisertim docentes, aeteriaitatem an*quuntur:& qui ad iustitiain erudiunt hounes,siilnibunt sicut stellς in perpetuas aeterinitates, e Danielis vaticinio,Socinus cap.suiser speculρ,de magistr. Priuil la studiosis concessa maximὶ comin

ni priuilegiati in docεdo, quod munus peris tuum est,quam discipuli in discendo, quod

temporaneum.Mar. Socinus c. super specu-,de magistr. 'Priuilegia inserta Iuri communi,& Iustin eo codici sunt uniuersalia, & omnibus comistunt.Harduigus a Dasset ad consuetud. L burgen . reip. Ista vero Vniuersitatu&cose:iorum priuilegia Concilium Tridentinum l laten' labefactare,sed potius cofirmare Voti sess. s. c. sess.7. cap. is.sess. ψα. .sess.2s. c. Docentibus & studentibus clericis deben- fructus seneficiorum sitora integrE. Postrios exprestas Axius Iuris, confirmat Co tum Tridetinu sess. s.can. .Soc.c.super spe o,de magistris. , Pater filio suo studenti subuenire tenet ta qualitatem personae de facultatum sita n,Socinus c.quoniam de magistris.

Studentes in studi, approbatis habent munitatem, & ea priuilegia, quae recesen- Authent.habitacine filius pro patre,&l.sedeor uidi.de excusat.tutim . . Collegi

227쪽

Collegia. ubi non est in Ioco midium, do bent iuniores mittere ad studia literarum: Si cui limRomani suos in Etruriam mittebant. Socinus c. stiper specul de magistris., Qtiique in approbata Vniuersitate student de licentia sui Praelati,percipiunt fructiis; beneficiorum sitorum, qui si non susticiunt, de bet ipsis per collegium prouideri, socinus cisuper speculo,de magistris.

Quod etsi quidam de solo midio Theologico &I uris canonici intelligere voluerunt tamen etiam ad studium Iuris ciuilis extωλΑ rchi.ca.de quibusdam,dist.38. quem refert &sequitur Anchor.c.cum diuersis,de priuilegi, in 6.Mar.Socinus c. super speculo de magistri. Qui pertatum promouentur, non gaudes priuilegiis omotorin Guido decis 388. perglias 5 DD. l. nemo, c. de aduocat.diuers

Similiter qui per Bullam vel rescriptu Prinacipis gradum acquisiverunt, priuilegiis non gauder Guido d.88. & decis. 388. per t. Si ita

quis . . fide legat. a. I.Faber fresponsa, I nititutae I ur.Natsent.& ciuili asserunt. i per ambitum & inconsruo modo gradationes istas extorquent, priuilegijs in se indignos reddere putant, Anchor. proce. lib.6. Felyn.c.clerici de Iudic. Indoctiores autem,qui Doctorelli vocatur, si lauream Doctoralem consecuti sunt. sed nodocent,nec Iuri rudεtiam exercent, Doct

rum priuilegiis sudere,ait Mandosius ad I un

228쪽

LIn BR I. I93Nee ista priiub ia midiosorum competunt his, qui in locis non priuilegiatis studere volunt, vel qui ascripti non sunt ad matriculam, vel scholas no intrant, vel in scholis si sint,aniamum studi, non intendunt, sed aedificant caristra in aere,vagantur,otiantur,discurrunt.Socinus & Anchoran.eisdem locis Dira. re .Ιur.

183. And Gallius ii 2.Obsti8.& de Ares .c.Io. ubi addit: Remp.quae alicui studiosis annuum menstruumve subsidium dare solebat,non teneri quicquam dare his,qui vere non student. Anchoranus Clementi cum sit nimis, de Magist. decem priuilegia Doctorum Iuris e numerat: I. quod ab omnibus oneribus & mu neribus sint liberi. a. quod inuiti ad iudicium trahi, vel exhiberi non debeant. 3. quod habeant iurisdictionem in scholares. . . Presides in literis suis ad doctores vocant illos non fratres, sed patres, alioqui punirentur arbitrariE. .ingredientibus in Curiam non negatur a cessus, sed admittuntur etiam ad secreta Iudicum. 6. Solius Dossoris testimonio creditur super peritia studiosi. . vehiculis uti licet in urbe pri sente Imperator quod alijs non permittitur. 8.quando Io.annos docuerunt,como parantur Ducibus & Comitibus. s. sunt ex cutores contra exercentes ludos noxios.lo. I

terpretationi Doctorum creditur, habetur bprobabilis, si Iuri scripto non repugnet. Non capiuntur, nec incarcerantur, & cat tione iuratoria liberantur Doctores, Benius

pri Iuri . 39. Nec luunt in corpore, si non N habent

229쪽

m in possunt, Ben. priuil.3. & 9 . Salaria Do. Aoribus praestant, qui elis ni & constituunt ipses. Anch. Clem. Cum sit Nimis, de Iriagistisi extant, quit, resormatio Ecclesiastuca, fundatae, authoritateque ordinaria probatae Vniuersitates siue Academiae, debent destinata praeceptoribus & studiosis beneficia, &stipendi priuilegia item, & immunitates atqexemptiones a vectigalibus,exactionibus, blationibus, & oneribus publicis, tam discipulis quim praeceptoribus ante omnia tuta con seruari, nec ab ullo hominum, quantauis potestate sit praeditu infirmari,infringi, aut doconuerti quam destinata senti mod si proui-Bres beneficia huc destinata in alios contulerint , irrita debet haberi & esse collatior & qui ldamnum Universitati intulerint,ad satisfa&- lonem compelli. . Priuilegia studio rum etiam competunt bidellis, uxoribus,nutiis & ministris. qui sunt appendices studiorum. Anchor. prom. lib. i Bartol.tract. Represquaest.6.Bald. Auth. Hahita & proce. D. Doctores in fauorabilibus,n6 in odiosis stodiosoru & scholarium nomine comprehenduntur, Anchor. proce. lib. 6. Studiosi nihil statuere possunt in praeiudicium Doctorum,

tanquam superiorum sitorum:Doctores autepossunt honesta qum; constituere,dum modo' per ea non grauentur studiosi, ultra antiquam . tormam, choranus eodem.

230쪽

SEniit Pythagoras, diuidit Socrates,mplu

cat Plato, implicat Aristoteles, Aesthines blanditur . Demosthenes traicitur, vernat Hortensius, moratur Fabius, simulat Crassus,

Caesar dissimula Cato siladet; Appius dissu

det, Cicero persuadet,incitat Curio,relata pereto. Nevizanum c m. S luae nupti, . Platoni Α iis nunti . diuitiae humanaeque psilosophiae nititui: Aristoteli, Sphilosb- . siarii rite exacieque traditam; M Tullio,ob disciplinarunt varietatem, eloquentiaeque regnum; t tolemaeo. Ob ceream astrorudimensionem , inductasque orbi terrarsi Lineas; Metio,ob culi comentationes lini Vaselonis non desiderant; L. Annaeo Senecae, cuius praeceptis animia liberatur perturbationibus, excoliturq; tranquillitas uomero,cuius poe .sin ob diuina in dit ipliciarum varietatem omnis aetas admirata est, assecutus nemo; Uirgis, 'lio, ob illustrata numeris Heroicis Rom. in cunabula, imperiri; poeteos diuinitatem; E clidi , ob comprehensa terrae spatia lineis centroque; Soloni, ob legibus At henientibus traditas Ro. tabularum seni inario sanctistimo . ed. pos. ex studio bene instituendoru ciuisi; Hippocrati , ob salubritatem humano geneti data ira, breuibusq; conlprehesiam demonstriationibus, bona posteritatis valetudo dicat. -