장음표시 사용
351쪽
Commentaria in lubrum I Regum. Cap. XXV. 3 3
nere Caleb. 4. Cum ergo audisset David in deserto quod tonderet Nabal gregem
suum. s. Misit decem iuuenes, id dixit eis: Ascendite in Carmelum, & venietis ad Nabal, dc salutabitis eum ex nomine meo pacifice. 6. Et dicetis:Sit fratribus meis, ct tibi pax. & domui tuae pax. & omnibus. quaecumque habes, sit pax. 7 Audiui quod tonderent pastores tui, qui erant nobii cum in deserto: numquam eis molestituimus , nec aliquando defuit quidquam eis de grege. Omni tempore quo suerum nobiscum in Carmelo. 8. Interroga pueros tuos .& indicabunt tibi. Nunc ergo inueniant pueri tui gratiam in oculis tuis: in die enim bona venimus a quodcumque inuenerit manus tua da seruis tuis. & filio tuo David. 9. Cumque venissent pueri Dauid locuti sunt ad Nabal omnia verba haec ex nomine David:& siluerunt. ao. Respondens autem Nabal pueris David. ait o bis est David & quis est filius Isai hodie increuerunt serui qui fugiunt dominos tuos. II. Tollam ergo panes meos. 8 aquas meas. ' carnes pecorum, quae Occidi tonsoribus meis . & data viris quos nescio undesiit i ii. Regressi sunt itaque pueri David per viam suam. 'reuersi venerunt. & nuntiauerunt ei omnia verba quae dixerat. i 3. Tunc ait Diuid pueris
suis: Accingatur unusqui gladio suo Et accincti sunt singuli gladiis suis. accinctus. que est & Dauid ense suo:& secuti sunt David quasi quadringenti viri: potio ducenti
remanserunt ad sarcinas. I . Abigail autem uxori Nabal nuntiauit unus de pueris suis. dicens: Ecce David misit nuntios de deserto. ut benedicerent Domino nostrorctauersatus est eos. is. Homines isti, boni satis fuerunt nobis. 3c non molesti: nec quidquam aliquando periit omni tempore,quosuimus conuersati cumeis in deserto: I 6. Pro muro erant nobis tam in nocte quam in die. omnibus diebus quibus pauimus apud eos greges. 17. Quam ob rem considera, & recogita quid facias:quoniam completa est malitia aduersum virum tuum & aduersum domum tuam de ipse est filius Belial. ita ut nemo possit ei loqui. I 8. Festinauit igitur Abigail δε tulit ducentos panes. & duos vires vini. &quinque arietes coctos. & quinque sata polentae, ct centum ligaturas uuae passae. & ducentas massas caricarum. & posuit super as- nos: I9. Dixitque pueris suis: Praecedite me: ecce.ego post tergum sequar vos viro autem suo Nabal non indicauit. Σo. Cum ergo ascendisset asinum.&descenderet ad radices montis. David & viri eius descendebant in occursum eius : quibus Sc illa occurrit. ΣΙ. Et ait David:Uere frustra seruaui omnia quae huius erant in deserto, de non periit quiduuam de cunctis quae ad eum pertinebant:& reddidit mihi malum pro bono. χχ. Haec faciat Deus inimicis David. & haec addat. si reliquero de omnibus quae ad ipsum pertinent usque mane. mingentem ad parietem. 23. Cum autem vidi isset Abigail David. festinauit.&descendit de asino.& procidit coram Dauid super faciem suam.& adorauit super terram. 1 . & cecidit ad pedes eius. R dixit :In me sit, domine mi, haec iniquitas: loquatur obsecro, ancilla tua in auribus tuis: Raudi verba famulae. 23. Ne ponat. oro.dominus meus rex cor suum super virum istum iniquum Nabal quoniam secundum nome suum stultus est.&stultitia est cum eo lego autem ancilla tua non vidi pueros tuos domine mi,quos misisti. 26. Nunc ergo domine mi .vivit Dominus.& vivit anima tua qui prohibuit te ne venires hasan guinem. & saluauit manum tuam tibi, ' nunc fiant sicut Nabal inimici tui. & qui quaerunt Domino meo malum. 27. Quapropter suscipe benedictionem hanc. quana attulit ancilla tua tibi domino meo : de da pueris qui lequuntur te dominum meum.18. Auser iniquitatem famulae tuae: saciens enim faciet Dominus tibi domino meo domum fidelem.quia praelia Domini. domine mi, tu praeliaris : malitia ergo non inueniatur in te omnibus diebus vitae tuae. 19. Si enim surrexerit aliquando nomo persequens te.& quaerens animam tuam, crit anima domini mei custodita quasi in fasciculo viventium,apud Dominum Deum tuum : porro inimicorum tuorum anima r
tabitur, quasi in impetu & circulo fundae. 3o.' Cum ergo fecerit Dominus tibi domino meo omnia quae locutus est bona de te . de constituerit te ducem super Israel. 3 i. non erit tibi hoc in singultum.de in scrupulum cordis domino meo.quod effuderis sanguinem innoxium. aut ipse te vltus fueris: ct cum benefecerit Dominus domino meo. recordaberis ancillae tuae. 31. Et ait David ad Abigail: Benedictus Dominus Deus Israel . qui misit hodie te in occursum meum . A benedictum eloquium tuum. 33. ' benedicta tu. quae prohibuisti me hodie ne irem ad sanguinem. 8cvlciscerer me manu mea. 34. Alioquin vivit Dominus Deus Israel. qui prohibuit esene malum sacerem tibi: nisi cito venisses in oceursum mihi. non remansisset Nabal usque ad lucem matutinam, mingens ad parietem. 33. Suscepit ergo David de manu eius omnia qua attulenit ei. dixitque ei: Vade p. acifich in domum tuam, ecce au-
352쪽
3 Commentaria in librum I. Regum. p. XXV.
divi vocem tuam. & honoraui iaciem tuam. 36. Venit autem Abigail ad Nabal: S
ecce erat ei conuiuium in domo eius, quasi conuiuium regis & cor Nabal iucundum ierat enim ebrius nimis: dc non indicauit ei verbum pusillum, aut grande usque mane. 37. Diluculo autem cum digessisset vinum Nabal, indicauit ei uxor sua verba hac, Memortuum est cor eius intrinsecus. dcfactus est quasi lapis. 38. Cumque pertransissent decem dies. percussit Dominus Nabat.& mortuus est. 39. Quod cum audisset Dauid mortuum Nabal . ait: Benedictus Dominus. qui iudicauit causam opprobri j mei de manu Nabal, & seruum suum custodiuit a malo , dc malitiam Nabal reddidit Dominus in caput eius. Misit ergo David, dc locutus est ad Abigail, ut sumeret eam sibi in uxorem. 4o. Et venerunt pueri David ad Abigail in carmelum, de locuti sunt ad eam , dicentes e David misit nos ad te. ut accipiat te sibi in Orem. 4 I. Quae consurgens adorauit prona in terram, R ait: Ecce famula tua sit in ancillam, ut lauri pedes seruorum Domini mei. 41. Et festinauit, & surrexit
Abigail. & aicendit super asinum. & quinque puellae ierunt cum ea, pedissequae eius, ct secuta est nuntios Dauid ita tacta est illi uxor. 43. Sed & Achinoam accepit Dauid de Iezrael: & suit utraque uxor eius. 44. Saul autem dedit Michol filiam suam uxorem David, Phalti filio Lais, qui erat de Gallim.
Minetvvs EsT AvτEM SAΜvEL.JQuc amno regni Saulis mortuus sit. non satis liouet. Nam Samuel & Saul iunctim praefuerunt ista eli . annis: nonnulli hos annos ita distribuunt, ut ex eis GHent Samueli 3ζ ro.Sauli:alij duo dum. taxat ex e. i 3. .dant Sauli .alii decem, alii octodecim, eaeteros Samueli. Alii verisimilius eum Sali sio, Sainusi dant annos 22. ceteros octodecim Sauli. Rurssim quot annis post creatum regem Saulem super uixerit Samuel non constat. Probabilia ter Salianus opinatur eum si peruixisse sedecim annis; ac biennio ante Saulem obiisse anno aetatis suae 7 .cui fauent Clearens Alexand. Lussinus, B
da, Abulens& Ioseph. quos ipse eitat. Obiis enim Saul anno regni sui i8.
IN DOMO svΑ iN RAΜAτΗ .J vide hic amorem& obseruantiam totius populi erga Samusem, quasi suum Iudicem . Prophetam & omnis boni auctorem. vide pariter luctus pompam,& mortui venerationem. Porro olla Sanmesis sub Areadio Imper.annoDomini ε .ex Iudeta, magna & Ia perac populi pompa di deuotione, translata fiam Constantinopolim. Unde S. Hieri scribens contra Vigilantiu quem nostri Haeretici sequuntur; dicet eius & caeterorum Sanctorum liplina siue res, quias fidelibus esse venerando. Audi S.Ilier. suriti
occurrerisnt sanctis reli s.ct tota utitia sint miniati, quasi prasintem -ns emi prophetam cemerent atque fusciperent. N de Palaestina rhue ad L. dummi gerentur popularum ιxamina, ct in Christi laude tina ce re reum pET rossvssio Eius in CARMELod Duo erant montes in Israel dicti Caim lin. unus celebris in tribu Issachar iuxta mare,distans a Ptolemaide si diis i ΣΟ. vineis, oleis. aliisque arboribus odoris in abundans, adeo ut in prouerbium abierit , ut cum locum smilem significare velint, dicant eum
esse Carmel vel Ormivinan hoc versati sunt Elias A re Eliseus tibique Carmelitarum fuit origo. 3
Reg. i8. Alter mons, de in monte urbs suit in trubui a. sertilis in pascuis, fructibus & herbis, se raxque vini delicatissimi. In hoc Saul victoria potitus de Amalecitis, sornicem triumphale erexit. I. Reg. is In hoc pariter habitauit S suas possessi nes habuit Nabat. Ita s. Hier. Borchat. Bredenta Ad richoinius in descript.terrae sanctae. .Eτ uo Mo rLLE MAGAvs Nanis, JQuasi dic tu vi. a. erat praepotens de ditissimus;Vndia explicans sub- dii : Erotiviri mei tria missia o mille capra. Olim enim opes sitae erant in pecudibus N pecoribus: unde ab iis nomen accepit peculium di pecunia, quia omnis μι- ροια suis finda uam, ait Col mella lib.s. OMNiavs AcvM- n BEssiet pax JFuit illo aeuo haec usitata salutatio, qua dicendo pax titinio tuis mitte bonum salutato apprecabantur: Pax enim vehit secum omnem prosperitateM, sertili- ι talem irerum copiam, omneque bonum s sicut bis ri ι. aduerti omnia inuehit bellum. - -
IN Di E BONA vini Mus J quasi dicat:ad diem elistam venimus, qua tondes oves.ac liberalitatem erga tonseres exerces dando eis splendidum epulum: amus ergo ut nos egenos & famelicos, quω si tuos vicinos, amicos& defensoreuhuius tuae imiit Ze epuli facias esse participes. Hilaria celebras, illorum ergo particulam in nos deriua, nosiue t
- enim isse sumitur pro laeto. hilari, iucum do: sicut mauun pro uisti&funesto. Vnde illud: - m amo quam iucundam ha tauta si rem . .Psalm.i32 1. Et illud: diritriri malitialia, id est miseria & tristitia sua. Matthf. Quo vΜM EINvENExiet M Atius To,id est quod habes in promptu , quod comm E dare
potes, DA nobis sERvι s Tvis. JHcoia inca ERvo SERur Fu*iv vini. ἀ Mi Nos suos, J quasi dicat: hodie increuit Da- Θuid, qui est fetuus Saulis, ut audeat se regi suo Oinponere, & contra eum exercitum ducere ac regnum eius ambire. Atrox suit haec calumnia dc ii iuria quam Nabal iecit in Dauidem. με . UT BENEDICERINT,Jut alutarent,ut bene& vllati 1 sausta precarentur.
353쪽
debant ab Inrursu hostiusti. Iure ergo annonam ab Aeis poscebat David: ciues enim alere debent milites praecidia i ios, qui eos eorumque bona contra hostes tutantur Sc propugnant. COM P LETA Est MALiri Ad id est milum Sevindicta aeris a Davide decreta. & plene certoque ab eo concepta imminet tuo viro & domui
IPsE Esr pi Lips BELiAL. J id est auarus. ingratus.durus malitiosus d pellimus, ut dictum est v. 3. B lapsoprie idem est quod eistaen f, in. domitus; quasi dicat: N ibal cervicos is renuit audire bonas nostras suggestiones de cauenda Dauidis vindieta illi pirata. Qui re id ipsum tibi quMm alior es sapiens Sc docilis, suggerimus, ut illam a te tuaque domo auertas. FESTINA vi Tisi rust Allis AiLJ, i Dauidem Biratum aduentantem de exitium iramitantem Libeneficentia praeuenitet. dZ eloquentia leniret: itaque Nabal mariti s ii inhumanitatem expiaret, Huae apte dicta est Abigail. id est pater exultatio . ait Pagnu cli in ipsa exiliens. exultatiotiem pdperitia in Dauidi. quam toti domui suae, idque secit vitili prudentia re fortitudine quasi virago; ut non tam mater, quam pater esse videretur. QVisua E sATA POLENT R. J satum erat genus mensum, continens libras 26. hoc est vacias 32O. ET CENTv1l LiGATvRAsvvre pass&J id est, centum fasciculos uuarum siccatarum in surno vel in sole. Alij tamen per Iriatur vi ima, accipiunt certas uvarum massas certi pondem vel meni itae. unde Sept. vertunt; Gamn rnum rue passe Aquila verrit:
ubi .Quare Theodoretus sie asserit, idem Celse quod ubi,de fartim, citatque Ezechielem, sed falso: Nam Ezechielis qs.ls.dicitur: Ephicrsunt: non autem, romar.Nam ex Exodi is . constar G inor fuisse decimam partem Ephi: Gamr ergo continebat octo libras, hoe est viicias 96. Saram autem conticebat 26. libras, hoc est uncias 32ανά vero continebat libras 8o.hoc est uncias sista Vide dicta de pondetibus & mensuris in fine Pentateuchi. Aliud ergo est graetor, aliud Minor. ii ue corus ; hic enim continetat libras Soo. hoc est uncias 96 . Gamar igitur eontinebat D. uncias uuae pastae. Unde alii Hebr. 'i uim id est beaturas, vertunt : Diras. quod in iis colliguntur grana,aut quM botri sicci colligemue in mὲlsam . ita Pagnim Arias, Marinus& alii.Centum enim botri lacile ponderant Μ. uncias quisique enim botrussere ponderat unciam. Huc iacit D
uo t immo i inta est duos botros ut vide rur:nam x pla, re botri sunt quasi bellaria. quae in fine mensae pauca apponuntur. Aut potius dicendum est Gamar apud Septuag.non significare determ natam naensuram , sed vas quodlibet commune, quale etat gomor .sic enim Itali sit illi vocant omisne vas minus. Hic sensus valde planus Se appositus est. Nam ligatura tignificat colligationem plurium botrorum ; ut in regno Neapolitano duos plure ue botros colligant simul ad sideandum. Nam pro sexcentis Dauidis militibus, valde paru
illent centum botri. Vnum ergo gomor, vocatur. hic unum vas, una massa, una mensula communis vix tum passatum.
H EC PACtAT DE vs ini Micis D Avio J id est ipli Dauidi, alioqui enito ridicula ellet haec tua. preeatio. Est Eupheuismus. Da 1id enim hie iurat
iuramento execratorio more vulgi: vulgus autem exerraeo ronon audet iurando impretari mala sibi ipsi, quia anxie timet qubd si aliquod malum tibi imprece. D p tur, illud leuet alibi eueniet Iurat ergo imprecari do malum aliis, sed per alios intelligit se ipsum. Sic ergo David imprecatur malum inimicu μαἰ id est
sita pii. Ita Abulens Simili Euphendmo ait Danielc. .is. regi Nabuchodonosori: D mine mi semivium hu qui te oderu is,ct interpretatio elis, si si in lais sit icu n tamen sit de ipsemet rege.
RiεTEM. J quali dicat David: Iuro quod omnes
in domo Nabal occidam ante auro tam ita ut nec canem vivum in ea relinquam. Canes enim eleuata tibia commingunt parietem cum cetera animalia ming im in terram. Si e vulgὼ dicimus: adeo omnes occidit, ut nec felem nec canem vivum reliquerit. Iti Lyran. Caietan. Uata b. Alii per mili gentem a parietem. intelligunt hominem mascula siue magnum siue paruum. Unde Chald. vertit,co noscensem collinit em. id est homine liue virum cognitionei iudicio praeditum. Peccauit sine dubio Dauidi ieiurandin ut patet v.3i ad inagis Pec- Daid Decali et ii iuramentum re ipsa explesset: nam in do- iaramento.
mo Nabal erant multi, imo omnes excepto ipibinnocentes.solus enim Nabal contumeliam fece rat Davidi: nam seruis eius ipsius responsistra displicuerat. Unde illud Abigail retulerunt, ut ipsa illud corrigeret Nabal tamen merebatur castigari. Unde Theodor.q. 17. ait Dauidem iuste voluisse Nabalum occidere propter indignissima conuicia& contumelias, quibus Dauidem actu impetebat. Verum poterat David aliter hete refutare Se compescere: quare non videtur potuisse licite Nabalum occidere quia ipse necdum erat Rex, ut publica auctoritate polset Nabalum damnate ad Non Dinum ortem. Iutauit ergo ex impetu se feruore iuuenili de m litari,ab ira & choleta abreptus ob in-- . iuriae atrocitatem, sed rediens ad se. sedataque irapam ituit, maduinqua a caede cohibuit, ut patet ex seque a.
Sic Aurelianus Imp. Tyanensibus sibi portas
occludentibus, iratus dixit: Canem inbu oppido mu Imp. a relinqjam Vrbe rapta militibus ex promitto dire- mirear ptionem oppidi nig tantibus, respondit: Arite,ω-nem negaui uerelicturam, canes Vesotasse. Et sic
suae promissioni satisfecit, de clementer hostes suos tractauit, ait Flauius Vopis us iii Aurelia
Iu ME si T Do Mixa Mi. R EC INIM TAI,Jqua- VERI. 24. si dicat :m hi ina uia iniquitatem mariti mei Nabal non ip in pse enim stultus est, de neteit quid faciat: me ergo quae uxor eius sum, culpa .uae puni; ego luam quod ipse peceauit. Hebr. enim est In me. subalidi peccaui in Damiur mi sit lia: miluitas. Aut quasi dicat; esto peccarim; audi tameti benigne verba, quae ad mei excusitioncm Sc ad tuum commodum eloquar. Ita Uata Na po&Λr ORO Do Mis s risivs REx sa S - Vcas. it .muele unctus in restem eui necdum regni posse Lsionem adieris in coa svvM svr R vi RVM is TvMisiae car: Sectat Hebet id est indomitum, eis m
354쪽
3 6 Coimnentaria in libro I. Regum Cap. XXV.
nem limprobi in NABAL, QSONIAM S CvNDvM A NOMEN svvM STVLI v, EST .l eniim Hebri idem est, quod si ii, seu malus & malignus, siue quali dicat: ne apprehendas, ne cures,ne te: filixas ne irascaris Nabal ob eius inhumanitatem& conuicia quae in te iecit, quia iple vere est misa ab. il ultus: nemo autem cuiat dicteria α ia G, is probi a stulti &amentis ; quia stultus catei ratione curri. instar bruti,& ignorat quid agat & loquatur.Hebr. Nabal, ait S. Ain bros. Epist.3s. Orme misi .dum,mbospitalis, inhumam, ratis, qtu ossicia nisiset referre. Tropol. rex, urget S. Ambros in Psalm .ii 8. - sema. q.quasi d icat. Tu O David, rex es rege ergo tuas passiones, fraena iraui, tinna vindictam. Nam ut ait S. Ambros. dicit qtie proprium coryωyit , nec em pasi ibin turbati ammam suam 1 .ctor siti contrua vivacitate nimis titi; u bim rigia quadam ρο- tisat ρ ρ cohil res, ex dicitur; quὸd rigere se uerit,ar- Bbirer fui iurusit; ne tron captivi trahatur in culpam. -c praeceps seratur in vitium. IIuivi anima non perit maternum prec qui quam rapit eam,de manu patru omnipotentu aut lilii. Manis enim qua sciuauit ι a uetis,
vos .rs. Vi Viτ DOM Nus ET vivIT A Ni MA τvA, J quasi dicat: Iuro per vitam Dei & per vitam tuam, quod verum dicam , quodque res ita gesta sit ut dixi i scilicet. qudd non viderim pueros tuos, nec conscia suerim inhumanitatis a Nabal in te exercit .ET s xv Avi T MAuvM TvAM Tilli,J quassidiueat: Deus continuit manum tuam, ne tu per illam
te ipsism ioedares caede Sc sanguine innocentium filiorum & famulorum meorum. ET NvNC FIANT flcvT NARAL i Ni Mic Ietvi. J quasi dicat:nc ut Nabal est in tua potestate C& misericordia sie omnes inimici tui tibi subdantur tuamque gratiam & misericordiam implota re cogantur, uti ego eamdem pro Nabal implor Ita Caietan. Aut quasi dicat: manes inimici tui aestimetur vi Nabal stulti de fatui, de quibus quid dicant vel agant, nemo sapiens curat vel coni do. rat. Ita Abulens.
siue donum annonae, quod tibi tuisque attuli. υ A AUFER i Ni QVITAT M PAMvxα Turi. J quasi Vm' ' dicat: te mitte Δ condona iniquitatum Nadalmariti mei. quam ego in me tiaras sciri cυpio, ut illius
Dorix M vinLLEM J id est familiaim,sirpem&posteritatem nimam di stabilem; ut scilicet fili j α
nepotes ex te pri p)gnendi continua serie regnem in Israel, exclusa Saulis pc steritate, ob eius iniqui
Vini Lais. MAL TIA ERGO NON INvENIAT vn iv et x Jd desis. Malitia a cii peccatum, de vitio quae dedecet personam regiam. ad quam a Deo destinatus es, quς-que te a regno impediet: Omnes enim cupiunt
CvLO FQNDAE J quasi dicat: si vitam Nabalo hostituo condonas, cum ipse suis in te probiis mortem mereatur;Deus congruam tibi mercedem repei det. ut vicistim vitam tuam, contra onmes te persequentes, ac praesertim contra Sauleni tueatur. illata que inier tot per cula securam& longaeuam diutissine conseruet:nam res recondita in fabistula, siue in I gamine rinextiam , quo scilicet ligantur vitae, seu viui ad hoc reconditur ut illaeta seruetur inter vivos res velo quae ponitur in funda ad hoc in ea ponitur. ut suo da illud eliciat & elaeu iur: simili ergo modo Deus rotet quasi in iunda . vi
tam mimicorum tuorum , ut antinam e torpore
eorum expellat & evibret, eosque mori cogat. Ita Caietan. Fusic sim ergo via ni itim apud Dium, citDei prouidentia de cura, iii qua ipse eos, quot uinvitam conseruat, quali colligatos habet, ne quis
Dei amicorum. 5 .electorum ad vitam aeternam eus ocu- vice versas ciculus morientium,est catalogosdam. natorum ad mortem aeternana: Hi enitia ait Isaias c. .22. congregabunIur is cingustatione et xlivis siti miritim in lapis vero in sunda rotatus, stant iii pud reprobi eliciendi in gehennam ct mortem aeter nam. Ita Eucherius. Angelomus. Glotia. idque propter qumque analogi ak Prima est . quia ut ait i
porum in via tu ad Auctari em gestatur, a a elictos omnes Dein in manu sua gestat, ct tis tutu modore, qui ex istis latur, ι eminuo a lectatur, iuxta illaii Sapiemtia 3. In Otum anima in manu Dei sunt Quim jis ibi
quia si ut focisuis non nisi ex certis it 1 ita simuxit vico lititur, ita pridestiuat rum numer in ex tarm. ii scharitati, virtvium Iceterarum odore ac siuauitater Mentisin εxistu. dii NO, lasciculus notat ordinem gradusque gloriae sanctor uni: sicut enim in fasce nos vi ius alteri oldinate inseritur . e vnus prae alio emicat; se Id in coelo sancti pio metitis tuum tenent locum Sc Ordinem, unusque piae aliodoribus gratiae cie gloriae rei plendet : Stella enim asset a dissest in claritat/ : sic ct i Iurrectis mortuorum. I. Corinth. is. 4 i. Hae . c plura dixi Amos 9.veis s. ad illa: Fa uulum suum super terram sun a uit. Fasiliteis ergo vinentium, idem est quod si r
Porro sebas . M steriis licet haereticus. hic aris,' inquippia in notatu dignum assert prosust. agu, de- hi Mutii iuncto tu in , vetenque ritu orandi pro mortuis: I. serit ρον
Perses culum. inquit, rim irrum inteli gunt H braei solium inaiestatis. sub quo aiunt i ultorum animos in saecillo alio quiescere. Hinc etiam est, ut in tumbis suis pallim insculpant hanc sententiam; Anima e:ui sit in s ficti a vium lium ; sicuti. e- quiescat anima eius, &c. de quibus libet qui inscribsetur: Pietationes Ita Iautum pro iis Muctis, quem vertit aenebrardus. Morat.
355쪽
eommisium in librum I. Regum. Cap. XXV.
Morat. Nota hie molos quibus Abigail infre- Agit iram accensam Dauidi eu ue a caede cohibuit, quos imit ei nur, ut furorem furentium quasi iniecta aqua restinguamus re sopiamus. Ptim δ, enim obtulit Davidi multa 8c ampla dona quae negarat Nabal, ideoque Davidi bilem mouerat: dona enim iram sepiunt di amorem conciliant.
Secundo. si mὰ se humiliavit prosternedo se in
terram coram Dauide, oua humibatione extersit
superbum Nabal responium,quo Dauidem irrita- Tettio , rationes asseri sapientes Se blandas, quibus ostendit Davidi quam noxia ei futura sit ita & vin dicta, quamque salutaris dc commoda eius obliuio dc condonatio, scilicet r. qubd Nabal sit stultus stulti autem ducta & probra sapienti nossent curanda, sed contemnenda a. quod ipsa se offerat pro Nabal ad tuendam poenam.3.quod ipsa non viderit seruos 1 Davide ad Nabal mistbs, nec maledicta Nabal audierit:quare rogat ut sibi domuique sitae innocenti parcat. quod si vitam Nabalo condonarit, Deus vicissim vita ui Dauidis conita Saulem ceterosque hostes tutabitur. s. quia David pretiietur prilia Domini, scilicet ad defendendum lsractein, qui erat populus Dei: quare hoc suum decus non inquinet malitia & ultione priuata , nec maculet conscientiam sitam puram caede tot innocentium qui erant in domo Nabat. 6.qubd ii irae suae indulgeat populum a se avertet, ne eum in regem acceptet. 7. quod haec vindicta erit ei in singultum de cordolium per omnem vitam, quodque Dei iram prouocabit, ut eum puniat poena talionis, ac domum eius excisaat: si nautem eam condonet Sc vitam tot innotantium
seruet, Deum pariter daturum ei domum fidelem M posteros eius in vita dc in regno perpetuo ser- C
vias .ar. ET CVM B NEPEcERir Douisus Do Miso Meo, scilicet tibi, ut te ad regnum euehat, RECORDAB gais Asci LLAE Tvri J ut scilicet mihi benefacias; videtur praesagire Ac tacite petere Abia gail ut asciscat ut in uxorem Dauidis, eique restinat regina vis se ivm QAViτEi VXoRSVAVERs AHAc, ET EMoarvvat EsT COR EIus, J quali dicat: timore Dauidis attonitus fuit Nabaa. oc quasi emortuus: Ipse enim malξ sibi conscius audiens iustam Da uidis contra se iram, metuit ne illam totam in se solum effunderet : putauit enim hac de causa eum
pepercisse Abigail Ic familiae suae innocenti, ut caput nocens, id est Nabal peteret.Simili dicio ait Ouidius lib. I. Tristium Heg. 3.
ferret. AD ABi GAIt,vT sv MERET EAM SI Bi IN uxo -
REM.J Dauid ducens Abigail repraesentauit Christum, qui sibi Ecclesiam ex gentibus despondit. Hac enim amissa pira.cui ante iuncta fuerat, transiuit ad G istum, censeu pis duri.humilitatis o fidei, miseri Gdia quo itu dotata patνimonis, oce. ιψίνημαι unditatem confert cor oratiam, mandam eam as Omnil piachritudinis euo impedimentis, ait S. Ambros epist. 3 ad Iren. Qui δ: ibbdit, Achinoam alteram D uidis uxorem significasIe synagogam Iudaeorum. Achinoam enim, inquit Ambros. Imbr. id o, quod . fratris mei commotis: talis autem t onagetae quam h ni iantem lauetuens diab. s. ut test graii ct iacunditatem eius ab Iulii : ct arsures cis Iructis ei in iuxta in Psalm.qs. Pactui I uri in parabolam gentibis, commotionem capitum populis, Aptius tamen Pagni minnom. Hebr. Achiseram, inquit, Hebr. Him est quo pater incunstatis siue pM hritusnis aut ater me decor situ incunt tas: quod Iudaeis ad Clitisium coluuens apte congruit. ECCE FAMvLA Tu A si T ire Asci LLAM , UT VER . 4r.
LAVET PEDEssεκvoRvM DOMisi MEi JAbigail absentem Dauidem,quasi praesentem in legatis ab eo missistilloquitur, eiusque se vocat simulam Scancilla : atque hac sita humilitate metuit fieri ei isvxbr Sc regina Israelis.Vnde ipsa lypus fuit B.Vitaginis,quae electa a Deo in sponsam, de a Verbo in se, λα
ea incarnando in matrem ducit Ga teli Archan. gelo : Ace a uiati Domini, fiat m b: secundam perbumim v. ideoque ipsa ancilla Dei tacta est mater Dei. vere Eccl. c.26. v. t.Aticiem Mna, inquit, Datin vir, numerin enim annorum laevi plex: msilier sortis ob sectat virum siuum, or annos rite illim in pace implebit, pars Dira, mulier bona, dcc. Et v. 16.Gratia mulieris se
Phalti non cognouisse Michol, eo quod gladius, 2 inter ipsam Sc Michol interiaceret. ideo e ipsumansisse illiberem sine filijs. Abi asserunt id eum
sectile ex iudio pietatis Se castitatis. Alij alia comminucuntur sunt enim ipsi non vastituto, sed opi nionum o somniorrum figuli.
356쪽
3 8 Commentaria in bbrum I. Regum. Cap. XX VI. CA PVΤ VIGESIMUM SEXTUM.
sv No PSIS CAPITIS.C, Avid dormienti Saulitarcens, torix ue eitis hastam res ibo, itaque ostendera
se Tatili. acyuam innocentiam e r elementiam aligans , eius iram odiumque expugnat,
ut dicat: Benedictus tu fili mi David. I. E T venerunt Zinhaei ad Saul in Gabaa, dicentes : Ecce, Dauid absconditus est in colle Hachila. quae est ex aduerso solitudinis. 1. Et surrexit Saul, & dencendit in desertum Ziph, & cum eo tria millia virorum de electis Israel,ut quaereret David in deserto Ziph. 3. Et castrametatus est Saul in Gabaa Hachila quae erat exaduerso solitudinis in via: Dauid autem habitabat in deserto.Videns autem quod venis L t Saul post se in desertum, . misit exploratores , & didicit qudd illuc venis letceri sit me. 3. Et surrexit David clam. Sc venit ad locum ubi erat Saul: cumque vidisset locum, in quo dormiebat Saul. R Abner filius Ner, princeps militiae eius. MSaulem dormientem in tentorio. & reliquum vulgus per circuitum eius. 6. ait Dauid ad Achimelech Hethaeum. R Abisai filium crviae, fratrem Ioab, dicens : Quis
descendet mecum ad Saul in Castra ὶ Dixitque Abisai: Ego descendam tecum. 7. Venerunt ergo David a Abisai ad populum nodie. R inuenerunt Saul iacentem. &dormientem in tentorio,& hastam fixam in terra ad caput elys: Abner autem ' populum dormientes in circuitu eius. 8. Dixitque Abisai ad Dauid : Conclusit Deus
inimicum tuum hodie in manus tuas: nunc ergo per diam eum lancea in terra, semel. & secundo opus non erit. s. Fit dixit David ad Abisai: Ne interficias eum :quis enim extendet manum suam in christum Domini ,&innocens erit Io. Et dixit David i Vivit Dominus. quia nisi Dominus percusserit eum, aut dies eius venerit ut moriatur aut in praelium descendens perieris: ii. propitius sit mihi Dominusne extendam m. imum meam in christum Domini. Nunc igitur tolle hastam, quae est ad caput eius. & scyphum aquae.& abeamus. i 1. Tulit igitur David hastam.&scyphum aquae. qui eriat ad casui Saul. Sc abierunt non erat quisquam . qui viderei,de intelligeret, Scevigilaret. sed omnes dormiebant . quia sopor Domini irruerat supercos. i 3. Cumque transisset Dauid ex aduerso, Se stetisset in vertice montis de longe.
R esset grande interuallum inter eos. i . claniavit David ad populum Rad Abner silium Ner. dicens: Nonne respondebis Abner Et respondens Abner ait: Quis estu, qui clamas, & inquietas regem i . Et ait David ad Abner: Numquid non virtu es 3 ct quis alius similis tui in Israel ρ Quare ergo non custodisti dominum tuum
regem Ingressus est enim unus de turba, ut interficeret regem. Dominum tuum. I 6.
Non est bonum hoc quod fecisti. vivit Dominus. quoniam fili j mortis estis vos. qui non custodistis dominum vestrum. christum Domini. Nunc ergo vide ubi sit hasta regis, ct ubi sit stiphus aquae. qui erat ad caput eius. 17. Cognouit autem Saul vocem David. de dixit: Numquid vom haec tua fili mi Dauid 'ait David di Vox mea. Domine mi rex. I 8. Et ais : Quim ob causam dominus meus persequitur seruum suum 3 Quid seci 3 aut quod est i um in manu mea I9. Nunc ergo audi. oro, Domine mi rex, verba servi tui : Si Dominus incitat te aduersum me, Moretur sacrificium, Si autem si ij hominum, maledicti sunt in conspectu Domini : qui eiecerunt me hodie, ut non habitem in hereditate Domini, dicentes: Vade. serui diis alienis.
Σo. Et nunc non effundatur sanguis meus in terram coram Domino: quia egressius cst rex Israel ut quaerat pulicem unum, sicut persequitur perdix in montibus. Σi. Et ait Saul : Peccaui, reuertere fili mi David : nequaquam enim ultra tibi malefaciam.
cis quod pretiosa fuerit anima mea in oculis tuis sodie: Apparet enim quod stulthcgerim Sc ignorauerim multa nimis. ΣΣ. Et respondens David. ait: Ecce hasta regis: transeat unus de pueris regis, & tollat eam. χχ. Dominus autem retribuet unicuique. secundum iustitiam suam & fidem, tradidit enim te Dominus hodie in manum meam .' nolui extendere manum mpam in christum Domini. 24. Et sicut magniscata est anima tua hodie in oculis meis. sic magnificetur anima mea in oculis Domini. 8c liberet me de omni angustia. Σ . Ait ergo Saul ad David: Benedictus tusti mi Dauid i & quidem faciens facies. & potens poteris. Abiit autem David in viam suam, & Saul reuersus est in locum suum.
357쪽
Commentam in Lib. I. Regum Cap. VI.
Nec ullis Tuas Doui ui in Saulein, quia Deo per Samuelem unctus erat in regem J ET INNO cgus Elii τλJ Dauid ab hae caede abhorruit, eo quod indecens & indignum ei videretur,occidere regem siluin a Deo conititutum & vnctu in religioni ergo sibi duxit Saulem laedere, ne Deum in eo laedere videret ututa piet mentes, Sc ut ait S. Ber nard agnoicunt culpam, ubi non est culpa, elusii aeumbraui horrescunt.
ι- .M. Princ pra etiam improbos Ic nobis aduersantes re se, audi vereri debeamus,quali nee eos verbo, multo minus verbere laedere. Rursum,quant 1 - e pere Deus eos quos parat ad magna. . alios regant, exeroeat aduersitatibus Ad perseeutionibus
iN A id etiam noctu non rard se lauabant, praesertim si quae iis pollutio acciditiet. Vnde Clem. Alexand. lib Strom. c.7. I i nquit, etiam in licto purgau. tur. Idem Exhori. ad Gentes:&mper, inquitia . Duratur H brast. Idem factitant etiamnum Iudaei, adeo que ex eis religiosiores crebro totum cori' abluunt. Qui A soroR Do Mi NORitu ERAT SUPPREos J vii, Sapor inmini, id est sopor magnus & grauis. Ita Chald .sic vocantur montes mi G odii Dii, id est magni & excelli.Aut melius, opor Domini, est sopora Diboeino immissus. Naturaliter enim vix fieri po- s j a D. . terat. ut in castra tam numerosis omnes omnino inmissus, etiam vigiles dormirent. Deus ergo suit qui omni- Sauli emubus soporem immisit in gratiam Dauidis. Similem soporem immisit Deus Adae,cti in ex eius dormitatis latere accepit costam, ex eaq; tot mauit Heva,
Sic enim per Saulem exercuit Dauidem, ut eius
virtutem acuet et , dighumque regno ei scelet: M Genes r. Vide hie, mirare,& re uetere prouidem quare hae persecutiones Saulis non fuerunt aliud Dauidi,quam exercitationes praeparationes Se dispositiones ad regnum ,:dque Saul agnouit dicens v I s. Faciens acies ἐν patens poteris. Simili modo solem Prinei pes, Episcopi, Rectores, subditos quos ad regimen parant,variis grauibusque imperiis, O
neribus, increpationibus. mortificationibus exercere, ut eorum virtutem probent augeant, perficiant,
utque ipsi discant in regimine subditis compatiax Nemo enim rectd imperat, nisi qui recte paret. Nemo sentit iustum o dientiae quod aliis imp nit, nisi qui prius illud subiit & expertus est;qui iam illud non subiit, imperiose regit& dominatur
in deris, ait sa et rus. B:bentes et . nu nin ρMesu et optimoriatunis Mibuti, inquit Amos e. 6A. θ nihil parit amur super cantriti e Ioseph. Vixxii. PROPITIvs SIT M in I D Misus. NE Ex TEN- cD M MANvM MEAM iN cu ais tu M Do Misi. Jquasi dicat: Preeor Deum ut det niihi gratia mdcconstantiam, ne victus persecutionibus Saulis,eum aliquando velim occidere.Unde Hebr. est: Prohibeat Domin vi ne extendam, dce. Chald.Nιμι mihi ab ante Dorminum,&c.Oratio est ut nonnulli volunt,
simul iuramentum; quo David iurat se non Occiusurum Saulem, ut per illud se in bono hoc proposito confirmet. utque Abisai&alios volentes Occidere Saulem prorsus ab eius caede auertat. ET s CYPavM A A. JPerperam Castalion Se Caluinistae vertunt matulam. Quaeres, quis fuerit hie Prim b, Seratius putat suille clepsydram horariam ad vigilias noctis Sauli indicadas.Nam Iulius Caelit & prisci Duces olim in ea,
tiam Dei, qua Dauidem de suos c6tra tot hostium millia tuetur, immittendo omni ous soporem. Vt David Saulem omnesq; eius milites mactare pos set si volui siet; atque eius tu lignis bonitas dc clemetia, parcendo Sauli, tam ipsi quaen tori populo pa
Prudentet id fecit David , ne ii in calitis Saulis mansisset,ab aliquo militum eius occideretur. Secessit ergo in montem, vi fugere posset ii quis euinsecutus suis let, ut eminus e monte clamans per tota Saulis castra monti subiecta audiretur. Vide hie vi Dauid tu omnes formas se transformet, ad Saulem placandum,sanandum β: caluandum Vere Comicus: Illius nimirum e t-rbisumque insit
imum ρ flectere. Allegor. Eucherius Ilaiit,inquit, Dauid id est Christis ad tum, holicisura dormnites in sua ii delitate, noeos eccissit,sed taeis ab eu subara aqua id est gratiam e-gu: tulit O sceptrum regale,r ni sili. ιι pol datem,q pro magna habebant,er unde Opraeti bant thmporaliter,
or a uersia Dιam per incrediditatam gerebant. D inti rictor nser David de castra rarum regre tu, tran- scindit is alii adimem mentu calorum.
DisTis Do si xv si v EsTRvM.J Erant custodes hi dormientes excusabiles & extra culpam quia vigia lare non erat in eorum potestate de libertate.Nam is mea Deus sepore immis Io cogebat eos dormire, vidi. Δ ctum ei iv. ia, Dauid autem vocat eos iaci, id est mund reos mortis, quia actus hic dormiendi secundum Iesitis ad illum finem clepsydris utebantur, teste Ve- o spectatus damnabilis erat,dignusq; morte undevigetio libr.3. Veterum enim clepsydrae indicabant horas ex fluxu non arenae ut faciunt nostrae sed Mquae, ut nomen ipsum indican Clepsydra enim dicitur quasi κλέπου- cio. . id est sussurans aquam. Erat ergo clepsydra,horologium aquarum, horas aquae nuxu dimetiens. Secundo, Auctor Antiq. nauiuat. lib. i.Verisimile est . inquit Iudaeoriam potum in militia fuisse aquam, non vinum. unde a Samuel. scyphus aquae ad caput Saulis stetisse dirucitur, non vini, ut hodie saepenumero magni viti noctu quoque ad lectum solent habere vini cantharos atque pocula ad potandum, & inexpletali illi suae iiii, quam sibi assidua, immoderataque vini inputgitatione compararunt, satisfaciendum. Temo planius Iosephus: hie aquae scyphus ait, erat ad uuadum: ane enim & subinde per diem aqua manus& faciem abluere solemus. Iudati v Orna. in ἰFLI. Letum. siles qui in castris noctu excubant, si a Capitaneo
dormientes inueniantur, trucidantur. quia illo tums .mnus creat periculum euidens totis castris, ne ab hoste invadantur de euertantur. Si Do Misus lxci TAT TE ADUERSvM ME, V R .i'.
ODOR t TvR SACRiviciv M, J hoc ei praesto sueti ut occidar,& Deo immoler quasi victima, quet ipsi placeat velut odor suauitatis sacrificij. Loquitur
Antroi pathis s. Deus enim cum non halneat cor pus Sc narra, proprie non odoratur nidorem sacri-
ficij. sed dicitur odorari metaphorice, quia iacui odor suauis delectat odoratum hominis, sic suaui. ta, faciis cij oblectat Deu . Alij silc exponunt, quasi dicat, Odoratur sacrificium, id est osseram sacr: iiciupropeceato, si aliquod contra Deum, vel contra teo Saul commisi. Si AvTEM Pi LM iso Miuuri incitant te ad
358쪽
DO Nixi utpote qui ine innocentem de a Deo in rcgem unctum inique persequuntur. Di CEN Es: VADE. svRvi Diis a Lirxis. J Dλιηtes, non vel bis sed facti . ait Theodor. N Procop. fugando en: ira Dauidem ex Iudaea. cogebant eum iu-pere ad Philisthaeos, aliasque gemes a quibus Dauid Glicitabatur ad colendum eorum Deos αidola.
quasi dicat: Quia non habes iustam causam me persequendi, sed solum te incitam filii hominum in me male uoli 3c inaligni; idcirco tibi supplico ne
meum sanguinem innocentem effundas. sic vT PTRs EmiTvR r Ea Dix.J Persequitur,pasiue hoc est persecutionem patitur. Comparat
enim David se pulici & perdici, quae a venatore
quaeritur ad necem. vxx . xi ioso k valli M MvLTA NiΜisdid est non cogitarim tuam innocetiam & beneuolentiam eti
no DIE in oculis ME is, quasi dicat: Sicut vita tua magno aestimata suit mihi, ut illam tangere δ:laedcre noluerim cum illam haberem in manu de potestate mea: Sic MA i Ficretva ANiNA MEA iu oculis DbMisi, ut Deus hanc meae clementiae congruam mercedem se talionem rependat, ut vitam meam comta tuos tuorumque de hostium caeterorum insidias illaetim conseruet, it pii; oste dat se eam valdὰ aestimare de magni iacete, ET LIBERET ME DE OMNI AN GusTiA.JFAci Eres FAci Ps, ET POTENs PQτERIs Jq. s. vix s.1 Praeclara facies opera de res praeclaras geres ac valis de potens euades, praesertim cum mihi in regnum succedes. Vnde Chald .verint Regarandore gras uict
Omnenlaria in librum I. Cap. XXVII
Geth, ab eo ue obtinet υrbem Siceleg, ex qua assida senueritum emse currit in hostes Israelis omnes occidendo, ne quis eum apud regem accuset.
r. F Tait David in corde suo: Aliquando incidam Oa die in manus Saul: n nne
melius est ut fugiam.' salver in Terra Philisthinorum. ut desperet Saul. cesset-jue me quaerere in cunctis sinibus Israel Z fugiam ergo manus eius. Σ. Et surrexit David de abi jt ipse.& sexcenti viri cum eo, ad Achis filium Maoch regem Geth. 3. E thabitauit David cum Achis in Geth. ipse & viri eius; vir ct domus eius;& David,& dupuxores eius, Achinoam Iorahelitis & Abigail uxor Nabal Carmeli. q. Et nuntiatum est Sauli quod fugisset David in Geth,& non addidit ultra quaerere eum. s. Dixit autem David ad Achis: Si inueni gratiam in oculis tuis. detur mihi locus in una urbium regionis huius. ut habitem ibi: cur enim manet seruus tuus in ciuitate regis tecum 3 6. Dedit itaque ei Achis in die illa Siceleg propter quam causam facta est Siceleg regum Iuda, usque in diem hanc. 7. Fuit autem numerus dierum,quibus habitauit David in regione Philisthinorum . quatuor mensium. 8. Et ascendit David.& viri eius. dc . agebant praedas de Gessuri. ' de Gerai. se de Amalecitis: hi enim pagi habitabantur in terra antiquitus, euntibus Sur usque ad Terram aegypti. 9. Et percutiebat David omnem terram, nec relinquebat viventem virum Fc mulierem: tollinque oues. & lmites,& as nos. 5 camelos. δρ vestes. reuertebatur. & veniebat ad Achis.
io. Dicebat autem ei Achis: In quem irruisti hodie λ Respondebat David: Contra meridiem Iudae.& contra meridiem Ierameel. ' contra meridiem Ceni. II. Utrum A mulierem non vivificabat David. nec adducebat in Geth dicens: Ne sorte loquatur aduersum ricis:Hςc secit David: id hoc erat decrctum illi omnibus diebus quibus habitauit in regione Philisthinorum. 3 1. Credidit ergo Achis Dauid . dicens: Multa mala operatus cst contra populum suum Israel: erit igitur mihi seruus sempiternus.
via' 3. A tina AKDo i KcrDAM v NODIE iN M Nus BDaμ ρυ LASA .i Licet enim ipse Deo per Samuelem unctus esset in legem, tamen id erat eo casti duis .mmio laxat.quo ipse superuiueret regi Sauli. Aut putariis is vi bat David se hac unctione & progi issione Dei pocr si se excidere per peccata sua, ut permissu Dei in inanus Saul incideret, regnoqite & vita excideret, uti exciderat saurata Abuletis
ia ' si GεΜ G ετ ii J quae erat una ex quinque vi bibus ima e dii. &latrapiis Philisthinorum Isic est. ιhu, ad quem antea sugerat David O .ri ae aecusationes Philiasthinoruin metuens, coram eo simul ins se stultu, liber euaserat. Iam vero id ipsum non timuit, eo qubd nunc ubique etiam in Philisthaea constaretinueteratum & continuum odium Saulis in Das dem: quare a Davide licet iam cognito nihil sibi V η . 3- metue bat Achis imo sperabat eo se duce fideli co . ita Saulem hostem suum usurum. Eet nasi TA vir Davan cura Acuts IN GETu; Aa isena PSE ET v IRI EIus, vin ετ noMus Livs, J id est iis, nisi. quisque cum sua uxore & familia. A Geth dicti sitiit -- , sed
359쪽
se cet eum fugientem in Geth secuti etant, A enim est vallit trans Iordanem a qua tota cum eo habitabant , indeque praedatum excurrebant, naua expressia v.2.dictum elisexcentos hosce viros ex Iudaea cum Davide prosea isti in Geth. Erant ergo ipsi origine Iudaei, non Gethaei & Philisthim, ut vult Abulens. Qus enim credat Dauidem restem fidelem& sanctum ad sui custodiam acciuille Gethaeos Philisthinos qui erant infideles de iura: i Israelis hostes ' Hi ergo Iudaei dicuntue Gethai. quia ex Iudaea sugentem Dauidem securi sunt in Geth , ibi ille cum eo habitatum v hue ad mortem Saul: s. post quam cum Davide ex Geth redierunt in Iudaeam, eumque ad regnum pro mouerunt ae bella eius gesserunt, uti satis indie
Risis τε curiλJ Cupiebat David ab Achi, eiusti: vicina regio dicta est vel I sa in quae quidere o Israeliticet terrae quet trans Iordinem est versus Septemtrionem ter innus suit . atque licet dimidiae tribui filiorum Manasse in pollet Iione surrit data, pristitii tamen terrae habitatores numquainde expulsi sui illa videntur. Iosue i 3 13. Erant e go incolis aeque ac se Ude limites Israelis, ac pronde David de ijs iuste agebathraedas. Porro noster Salianus aliam hae es Iecenset G guria G1yri Minal sensum : Eaee enim, im qui tarat vicina Amalec, Sc extra terminos Israelitarum Meridiem versus icuius nulla in Scriptura, nisi hoe loco fit mentio,iicut nec de Gires. NEC RELIN ERAT vivENx1M vlRVM ετ sΜvLIEREM. I Quaeres, Quo tute sedit id DauidλNam ipsi non erat ad solutus prin eps nec rex iacaula separari multis de causis. Prima erat, ut libe- B per consequens no habebat ius indicendi vel mo- D mma DL. α - -κ uendi belli. Resp Dauidem a Samuele votum rius excurrere pol set in Philisthaeos de Amalecitas ex eisque agere praedas, quibus se de si os sexcentos milites cum Qxoribus sustentaret: has enim agereno poterat in Geth: id enim rescivisset Achis ideoque Diuidem vigentis suae hostem expulisset vel
occidit set .secunda, ut pudori uxorum suarum, militumque suorum coiisuleret: illi enim insidiantur saepe aulici infideles Sc luxuriosi. quales Erint Philiabini. Tertia, ne utilites sui aulicorum fastu invidiaque. gula luxuria. cAE: erisit: vitiis.ae praesertim infidelitate 3: idololatria inficeremur. Vetum his causa Dauid non fuit ausius allegare Achis regi, aliam ergo praetexuit; scilicet quod
non conuen: ret exterimi dc peregrinu ri, imo in
Dundum ex gente Iudaea tum, que Philisthaeis ScGethaeis erat iume infensa de exosa. 4n regia G thaeorum urbe commorari; praesertim quia facilusuisse in t rem, ae a Saule ereatum belli contra hostes Iliaelis ducem; quare a instoritate bellandi sis, nis, habuisse. Licet enim Saul iam Dauidem ex odio G resto priuato pς sc queretur , gratum tamen dc ratum o amae habebat tum ipse, tuin totus populus, quod Dauidsipprimeret de opprimeret P. ilisthinos, aliosq iaholes suos, quos ipse Magno labore de periculo subisai debui isset. Sed quo lupe omnes omninooecidit Re p. Eum ius habuisse ex lege iniit. 2o. v. t 7.&2s.quae iubet omnes incolas terrae Hebrgis uisciis, a Deo promisset,etiam paruulos Ic feminas occidi, feminas, eorumque bona diripi: Gessuraei autem de Getaxi i qui Iosue I 3.v.I3. vocantur Muciati, ait Abulens .. licet id neget Salianusin habitabant in terra Iudaeislsromissa, vi patet Iosue i 3. I 3. Amalecitae autemicet extra eam degerent, tame eos omnes iusserat
lites Sc pugnae inter milites regis Se Davidis exin Deus occidi,ut audiuimus c. is. David ergo quasi riti potuissent . atque dissicile luisset Dauidi tibi L lii Issaeli dux, Saule auctoratus. subheam au- suisque victum comparare in Geta, ubi aula rega Omnent annonam ad se trahebat. His rationibus motus Achis dedit Davidi Siceleg, quae exindet timii Iudae cessit in pol sessionem hereditatium dc
. Dror T EI It AdvE Acuis iv nig rLLA SIez-LEG. J Suel et, siue Sicelech urbs otiuio sorte obtigit tribui Iudae Iosue i s.3r. deinde ei adempta est.de data it: bui Simeonis, Iosue i9. v. s. postea cum in
Philisthaeorum ei set confinio, ab eis fuit occupata, puta a Gethaeis & Achis eorum rege, qui proinde eam hiemi sum Dauidi cessit,de concessit. Porro sic. I Hebr.idem est quod aquilias reta', ait Pagnin. in Nomin. Hebi. idque congrue ad hunc locum. In ea enim resedit David cum suis militibus, laborans angustia victus & polus.
Bubi ita AT POR MEM iv M.J Hebr.dicitur mani ille diei ct quatuor mensis, hoc est,per annum 3c qua incit menses.Hebrae nini ianuis,id est dies in plurali saepe annum significat, inquit Lyran. Pagnin Caiet. an. 3c Nouatores. Vetum alij passim dicunt Dauideto tantum mansisse apud Achis quatuor mensibus de aliquot diebus. Hoc enim exigit ve so Latina .ulgata itaque censent Abulens. Sera. nus Salianus, Adtichom . sanchea Totutellus, dc alij qua de re rursum dicam c. 29. v. 3. ET AGEBAT PRAEDAs DE GEssvRI ET DE
chari ET DE AMALEcietis.J Silur vita crata sis lib. DPi belli Isiraelis dux a Saule auctbratus, sublieam auctoritatem habuit haec omnia faciendi, Delii; tulis exequendi.ita Abul.Caiet. Se alij.
ita Iudaeos meridionales, siue qui habitabant versus meridiem. Metitur David se in Iudaeoc hostes Menue a Achis regis it tui: Ie, cum irrisisset in Philisthaeos, Chananaeos et Amalecitas socios Albis Nili fieexponat, quas dicit David: Irtui contri Phili. isthaeos,qui erant ad meridiem Iuli. Melida ei uinhoc ossiciosum erat, quod Dauid nectitarium putabat ad tuendam vitam.
IERAMagL J urbs erat in tribu Iuda spectans
D DAviod id est in vita non conseruabir, .utere hos nebat, sed omnes occidebat, nequis sumistra 'eum quassi hostem apud Achis & Gethaeos accusaret.
CasDitir ERGO Acuis DAvid.JMirum siti va s. ii. ex tot cladibus Sc caedibus Pbilisthinotum a Da- , uide editis, nullam peri an si ead aures Achis re, stis: humanitus vix fieri ut poterat: sed Deus qui omnia Dauidis ope a dirigebat, ita haec pariter dilexit, ut nil resta et Achis. Sicut enim soporem immis A-hnimisit in tota castra Saulis ad saluandum Dauiadem cap. 26. ite hie immisit quasi imaduertentiam dc caecitatem in Achis, omnesque aulicos, ne scirent Dauidem insectos sibi sidera nos i tuisse.
360쪽
Vpararentur ad bellum eontra is aes oqv00i-m mecum egredieris in castri, tu A . ' tei β nunc scito. Nuncscies quae iacturus est seruus tuus. ' Et ait Aeliis ad Diu d. his est: '
furoris eius in Amalec. Idcirco quod pateris feci tibi
Dontinus etiam Israel tecum in an isthi e res auten in Critis:sed 3c castra istaei tradet Dominus in manu, Philisthi '
Saul cecidit purrectus in terram: extimuerat enim verba Samuesi n erit, in eo. luia non Comederat panem tota die illa , , is ' Πς t
ad Saul, conturbatus enim rati atraik rub
comedam. Coegerunt autem eum seruieti de mulier & t indos surrexit de terra &sedit funeries iii - . me corum