장음표시 사용
331쪽
Commentaria in lib. I. Tmm Cap. aer
Ud eum Ionatha de iniquopatris 1 nse oloe omlans, cum eo foediu initum certis
sepaHis renouat θ' confirmat: quare Ionathas v. I 8.promit it ei, e patris erga eum animum exploraturum, ac per sagittas eius amorem vel odium gnificaturum. Ergo v. 2 7. David in apud patrem excusat ed pater in eum exardescens lanceam parat. de υ. 36. Iona
thus ex e dicto ossium implacabile patris persagittas Dauidi significat, ae mox eum lac 'mis amplexans in pace dimittit.
i. TVgit autem Dauid de Naioth quae est in stamatha, veniensque locutus est co- tam Ionathai Quid seci quae est iniquitas mea,&quod peccatum meum in patrem tuum quia quaerit animam meam 8 2. Qui dixit ei: Absit.non morierissaeque
enim faciet pater meus quidquam grande vel paruummisi prius ita dicauerit mihi: huς Ergo celauit me pater meus sermones tantummodos nequaquam erit istud. 3. Et iurauit rursum Dauidi. Et ille ait: Seir profecto pater tuus quia inueni gratiam in Oculis tuis,&dicet: Nesciathoe Ionathas. ne sorte tristetur. Quinimmo vivit Dominus, ct vivit anima mea.quia uno tantum ut ita dicam in gradu. ego morsque diuidimur. . Et ait Ionathas ad David: in cuinque dixerit mis i anima tua saciam tibi. . Da xit autem David ad Ionatham: Ecce calendae sunt crastino. & ego cx more sedere soleo iuxta regem ad veseendum : dimitte ergo me ut abscondar in agro usque ad en peram diei tertiae. 6. Si respiciens requisi Tit me pater tuus, respondebis ei: Rogauit me David. vi iret celeriter in Bethlehem ciuitatem suam: quia victimae solemnes ibi sunt uniuersis antribulibus suis. 7. Si dixerit, Bene: pax. crix seruo tuo. Si
autem suerit iratus. scito quia completa est malitia eius. 8. Fac ergo misericordiam in seruum tuum: luia foedus Domini me satiaulum tuum tecu n inire tecisti. Si autem est iniquitas aliqu i in me.tu me intersiae.& ad patrem tuum ne introdupas me. 9. Et ait Ionathas: Absit hoe a te: neque enim fieri potest. vi certe cognouero completam esse patris mei malitiam contra te. non annuntiem tibi. Io. Responditque David
ad Ionatham: sinis renuntiabit mihi si quid sorte responderit tibi pater tuus dure demes ii. Et ait sonathas ad David: ni. 8c egrediamur foras in agrum. Cumque exiissent ambo in agrum. ix. ait Ion .athas ad Diuid D mine Deus Israel, si inuestigaue rosententiam patris mei crastino vel perendie, aliquid boni fuerit seper David Icnon si irim misero ad te.' notum tibi secero. 13. haec faciat D 3minus Ionathae. dc
haec addat. Si autem perseuerauerit patris mei malitia aduersum te. reuelabo aurem tuam Sc dimittam te. ut vadas in pace: ' sit D iminus tecum. sicut suit cum patre meo. i . Et si vixero, facies mihi misericordiam Domini si vero mortuus fuero. I . non ieres misericordiam tuam a domo mea usque in sempiternu . quando eradicauerit Dominus inimicos David. unumquemque deterra: auferat lonatham de domo sua Τί
requirat Dominus de manu inimicorum David. I 6. Pepigit ergo Ionathas scelus cum domo D iuid:& requisiuit Dominus de manu inimicorum David. I . Et addidit Ionathas deierare David.eb quod diligeret illum: sieur enim animam suam ita diligebat eum. 1 8. Dixitque ad eum Ionathas:Cras Calendae sunt.& requiretis: I 9.requiretur enim sessio tua usque perendie. Descendes ergo festinus.& venies in locum ubi celandus es in die qua operari licet, & sedebis iuxta lapidem. cui nomen est EZel. eto. Et ego tres sagittas mittam iuxta eum. R iaciam quasi exercens me ad signum. et r. Mitiam quoque&puerum .dicens ei: Vade.& asser sagittas. 22. Si dixero puero: Ecce sagittae intra te sunt,tolle eas: tu veni ad me. luia pax tibi est. 5d nihil est mali.vivit Dominus. Si autem sic locutus fuerosuero: Ecce sagittx vltra te sunt: vade in pace. quia dimisit te Dominus. α 3. De verbo autem quod i uti sumus ego Stu, sit Daminus inter me Ate usque in sempiternum. Σ . Ab qnditus est ergo David in agro ' venerunt calendae ct sedit irex ad com talen iura. panem. 2 3. .Cumque seditici rex super cathedram suam secundum consuetudinem quae erat iuxta pariete surrexit lonatnas.se sedit Abner ex latere S.iul. vacuu : apparuit lo 'us David. 26. Et
non est i duruq Saul quidquam in die illo: cogitabat enim quod forte citcniliet ei. 1 tnon esiet mundus nec purificatus. 27. Cumque illuxisset dies secunda post c.ilendas
332쪽
314 Commentaria in hirum I. Regum. Cap. X X.
rursus apparuit vacuus loci 's David. Dixitque Set ut id Ionatham filivm suum : Cur . , non venit filius Isai nec heri, nec hodie ad vescendum 3 18. Respondit ille Iora.
thas Sauli: Rogia iiit me obnixe. ut iret in Bethlehem. 29. Raiti Di ite me quoniam sacrificium solemne est in ciuitate. unus de fratribus mcis accersivit n e: nunc ergo si inueni gratiam in oculis tuis. vadam cito. R vi lebo fratres meos. Cb hanc causam non venit ad mensam regis. 3o. Iratus autem Saulit duersum Ionatham . dixit ei: Fili mulieris virum ultro rapientis, numquid ignoro quia diligis filium Isaicinconfusionem tuam,& in confusionem ignominiosae matris tuae 3 3 i. Oninibus enim diebus. quibus filius Isai vixerit super terra. non stabilieris tu. neque regnum tuum. Itaque iam nunc mitte. 5 adduc cum ad me: quia filius mortis est. 3 2. Respondcns autem Ionathas Sauli patri suo ait: Quare morieturὶ quid fecit 3 33. rt arripuit Saul lanceam ut percuteret eum. Et intellexit lonathas quod des nitum esst i h patre suo. ut interficeret David. 34. Surrexit ergo Ionat nas a mensa in ita furoris . anon comedit in die calendarum secunda panem. Contristatus est enim super David. quod confudisset eum pater suus. 33. Cumque illuxisset mane. venit lonathas in agrum iuxta placitum David di puer paruulus cum eo. 36. δc ait ad puerum suu vade & asser mihi sagittas quas ego iacio. cumque puer cucurrissct. idcit aliam sagittam trans puerum. 37. Venit itaque puer ad locum iaculi. quod miserat Ionathas & clamauit Ionathas post tergum pueri. ait: Ecce ibi est sagitta porro ultra te 38. Clamauitque iterum lonathas post tergum pueri .dicens: Festina velociter . ne steteris. Collegit autem puer Ionathae sagittas. st attulit ad dominum suum: 39. &quid ageretur. penitus ignorabat: tantummodo enim lonathas & David re nouerant. b. Dedit ergo Ionathas arma sua puero. & dixit ei: Vade. & deser in ciuitatem. i. . Cumque abiisset puer. surrexit David de loco qui vergebat ad Austrii. & caden pronus in terram, adorauit tertio:& osculantes se alterutrum.sleuerunt pariter. David autem amplius. 41. Dixit ergo Ionathas ad David: Vade in pace. quaecumque iurauimus ambo in nomine Domini, dicentes: Dominus sit inter me ct te. R iniser semen meum A semen tuum usque in sempiternum. 3. Et surrexit David, & abiit: sed st Ionathas ingrcssus est ciuitatem. δ
Moas E Divi Di Mun.J Quasi dicat, viciniis sim motu, instat ira hi mors parata a patre tuo: itatum deest illi occasio necis meae patrandae, illam quaerit. illaque data cello me occidet. Sic aegris di senibus instat mors , ut ab ea uno tantum gradu vel pastu distare videantur. Sic nauigantes in mari uno tantum palmo,& ut poeta ait, distant a morte: palmo enim dumtaxat lim bus nauis si per mare eminet, quem si mare fi ctuans transcendat, eam cum rectoribus cab me
pet. Sic quilibet homo uno gradu distat a morte: si enim vel subii vel peste corripiatur, morietur:
imo gutta una aquae liue eat harri nocte in fauces defluens eum sua ocabit, uti multis accidere videmus. Et haec est vita tam caduca,tam incerta, tam
breui cui mortales inhiant. & quasi semper duraturae incumbunt, ut ei opes, honores. delicias si
ne fine comparent. O quam exigui sum mortaliuter init o quam ex qui sum mortalium animii Finli1 Mnimum ut quia diligitis ranitatem, is quouis
daciam' Cur non vitam praesentem tam sallacem contemnitis, ac suturam beatam de aeternam ambitis.
Calenda erat primus dies mensis, qui apud Hebraeos non quidem proprie erat festiis, sed tamensactificiis celebri ocabat iitri e Hebr. et CI, H ι .id est innovatio Lunae & mensin, Graece νεο με - Latine, mullan: i. Hebraei enim habebant mentes lunare . adeoque novilunitam. siue prin adies nouae lunae& lunationis. erat primus dies mensis,ut dixi Numer. 23.1 i. bi causas huius rei dedi; quare illo die sacrifieium . indeque conia uitam cum amicis agitabam. Hae de causa Dait d. quasi gener regis. eo die Diebat mensae Saulis a eum bere; sed quia eum sibi adeo insensum exper- .
tus erat, non suit ausus ad eum accedere, ne rursiis 'ab eo lancea set iretur. Ait ergo Ionathae. ut animum patris erga se exploret, se interim mutato habitu latitatutum in astro vicino, ut a Ionatharesponsum expectet usque ad diem tertium ; visi primo die Cesendatum Ionath is non habeat o calionem agedi cum patre de Dauide, aucupetur
illam secumlo ac tertio die eamdem sibi lignificet, vi s videat patrem mitigatum Se odium deposuis se, ad mensam eius accedat, in autem, Aga saluti suae consula . Chaldaeus ait fuisse ealendas mensis secundi, pura Aprilis. Je embolismi diem, quo proinde colebrabatur palcha: ut David sic in eo a Saulequet sit ut ad necem , fuerit typus Christi 1n Paschatea Iudaeis citi, sed a morte die te itia gloriose resurgenti .
Sie de Romani celebres habebant mensum
333쪽
Commentaria inbbrum I. 5Mgum. Cap. XX.
u veneratione N amore sanctum. Dieit hoc David, ut acrius pungat animitur Ionathae ad foedus seruandum.& iuxta illud praestandum sibi mpe .pud patre u ; utpote quam non tantum sibi,
sed & Deo quasi promissam praestiturus sit.
. o DucasME: l. ne ille odio suo inueterato a dens in me saeuiat, meque crudesit et excruciet, o. d. Moriar potius manu amica, quisi inimica.
Phaedra apud Senecam ait Hi 'pesyto suo: NAmmuto at Tantu in nuri man . Similiter ait hic Dauid si mortem euadere nequeo, si moriendum mihi sit;malo amica tua manu auri occumbere, Bquam inimici hostili & crudeli vindicta distrii.
ciari. Sciebat David Ionatham .utpote amicum, id nequaquam nitarum e sed utitur hae phrasi ad Pathos, ut cor Ionathae cruciet, ipsum; adii at ad suam causim apud patrem serio de euicaciter pesem M. Ita Abulens. Sic enim silent amantes
amorem amantium sti lando ae te. Similiter Iapones suos cognatos vel amicos a rege ad mortem damnatos sua manu obtruncant; ne id fiat per inimicum vel carnificem: hoc enim ipti infame αprobrosum putant.
coNτRA τε δ vi plene planeque decreuerit, te ad necem persequi ct occidere. voLii DOMiNε Deus isRAEL. J Subaudi, easti &vindica me.si fidem Dauidi meo datam selellero. CIonathas enim ex aestu amoris perturbate, interrime di incise loquitur, uti selent sacere amantes. Nam inuocat Deum, nec sensum explet, sed per Gallagen personae, mentem α os a Deo ad D
uidem adeo a se amatum conuertit, dicem: ET NON STAT iri Mis o ΛΟ τε. 5 Dauid milDeinde sensum explet dicens: n&c vaci Aet D
Miuus IONAT ET HAEC ADDAT l quasi dicauhisce S hisce poenis me afficiat, & plures addat, plenasque poenis accumulet. v Mi3 R.ευε Aso AvREM TvAM,J qiusi dicat: secreto, sed certo tibi quasi in autem ingeram de indicabo
νATRE Mro J ut scut illum ex humili Vilui eadtegnum evexit, dc tot victoriis cumulauit: itaciat di tibi. Tacite enim Ionathas hie Dauidi te-gnum vaticinatur. Audi S. Hieron. hie in Tradit. M D-- tinum cat suis ι- patrem de r. filia n faciat regnum tinon. sicut sub suis patris mei r imi m. st si Harere, facias muri miserruersam Domitii; n siegret si mo in regi tuo; mmuis ino, non austres mi iris'. iam tuam a d mea Uriu ins item .
OiAM DOMis id id est coram Domino. Dominiaque nomine interposito mihi a te in scedere promissam is. 3. sic en invoca iusta Domini v 3. Alii nisi ii,id est, Doniis gratam ct uitam, ait Pagnis . Aut pratus Domini, id est in mam ct inlu
a ' qualem scilicet silet Domitii lata fideli
di amicis exhibere quae enim Domini sunt. magna lant. Sie dicunt ut Criri Dei de Oniti Des, id est magni&excelsi. Ita vatabl. Sincher 3e alii. Porio Hebraea hic implexa sunt re obscura, dea variis varie vertuntur: stat sic optime vertas, vij. pGM est, ct non, quod ter repetitur, legas
non asiliniue sed interrogatiue, hoc modo: Et mn, id est: Et nonne ιὰm arari fuero riui , nonM in ra sum mecum mi*icariam Domini λ ει tione imo Grnoe binarim cordiam adum mυν quasi dicit: omnino secies, de non exscindes, ut elaria venit Noster. Sic videmur interpretari Septuag.qui pro τὸ er namvertunt: ν si,hoc est in re s tamen as sertiue malis legere, post τὸ ornm. subaudiendo totum sic ad verta verte cum Pagnin . Se vatabl.
Et non tantum adhuc me viuente faciιι mecum misi a corsam Domini, ct mi moriar: sta etiam non aψιmias misericordiam tuam a domo mea Ulue in sutilum,nre itum quidem in cum alside iis Domnis inimicos David: qui sensis in re idem est cum priori: Et virumque clare reddit vulgatus interpres. AvFERAT IONATIAM PEDOΜosvΑ. Jverba non sunt in Hebraeo, sed in Sept..dc Latinis
Roman. Sensus est quali dieat:si ego Ionathas tibio David suerim infidus de foedifragus, precor ut
Deus me puniat, de meam familiam postenta et que auferat &subuertat, utque Deus requirat . ut iudicet, vindicet de uni Latur inimicos Dauidis, reper consequens me meosque,si contra foedus cum eo initum me eius hostem ostendero. Ita Abulens Iurat enim Ionathas iuramento execratorio se fidem Dauidi datam seruaturum. Erasmisivi T Douisus DE MANut Ni ΜΙ- rias .ic
coMM DAvi DJ Interrumpit hie Auctor libri seriem histonae de pacti, ut significet ita reipsa eu nisse postea sicut imprecatus fuerat Ionat nas: sciti licet Deum requisi ad est exegisse vindictavi de Saule caeterique inimicis Dauidis, qui eum iniis ste persecuti fuerant ac amixerant. Ita Angelomus, qui & alium sensum assiti nimirum hunc: Deniνι fiat, id est, rationem exegit ab iis, qui notu runt cum Davide inite i usi sicut inierat Ion thau utpote cum viderent Dominum stare dc p gnare cum Davide. Porro septuag. chald. Vatabl. ex Hebraeo sie
apposite vertunt: Et requirat Dominis ci manui
miserum mala: sic ii exponunt, ut haee verba lintquasi materia foederis, quod Ionathas cum Dauia . de iniit, quasi dicat: repetit Imathas surdus cum do is Dauid dicendore ruiras,id est eastiget de viciscatur Imruitu inimicos Dauidis, qui eum iniquὸ vexant de insectuatur, ac consecuenter castiget quoque dc puniat me meosque, ii fidem saliam, eique ex
sessionis tuae in mensa, quasi dicat:quaeret Saul eut
vacuus sit locus sessionis tim, id est cur tu abiis amensa praeter solitum. Solebat enim David saepe, praesertim diebus sinis vel eelebribus, quales erant calendae, quas gener regis illi in musa assidere teristio loco, aiunt Septuag. α Ios hin. Nam in me si primus sedebat Saul, seeundus a dextris lede bat Ionathas filius, tertius David gener: Abner v ro patruelis Saulis εἰ princeps militiae sedebat secundus a sinistris ex aduerse Ionathae. Vs a FERENDia: J primo enim die Calendarum Saul faciebat solemne epulum ex victimia
pacificis a se Deo intin iis i secundo Vero die
334쪽
Gnimentaria in lil I. Regum. Cap. XX.
reliquias consumebat iuxta legem Leuito. Quare AHque ad itertium diem locus Dauidis in mensa
Lic ετ, iquas dicat: pruno die post Calendas v enies in G, ut ibi lateas : nam ipso die Caenda-Iuna operari,Se con uenter proficisci & magnum iret facere non licet. Licet enim Calendae siue Neomenia non esset proprὰ sestum ei lege indiaetum, ut eo operari S proficisci vetaret; tamen populus ex deuotione & consuetudine Neom niam ut festum colebat, illoque die ab opere cessabat,ac sacrificiis epulisque vacabat. Ita Abulen qui citat S. Augustinum dicentem : Militissa ros Iudaea mallerti in Neomenis nerant, Bruta saliarint. Forte etiam Ionathas non loquitur . de Calendis. sed de Sabbato, quod zum occurrebat, quo verari non licebat. ET SEDrais ivxTA LArior i cui NOMEN EST
Eχει. J Hebr. Hac, et, hoc est, sedcbis iuxta ceriulapidem mi vocatur M. id est itinerinum ait Ρ min. eo qubd itinerantibus in bivio demonstretv nusque viae exitum, qualis fuit lapis Mercurii, hic enim erat Deus & index viarum. Ita Lyran.&Varabl. Aut dictus est itinerarias, eo quod viatoriis bus milli alia δ' distantiam locorum mendat. Sic enim postea Romani omnis politiae aemuli, in celebriolibus statuerunt lapides milliatios: Unde illae phrates. prima ab νrbe seta δε ves totis abriti lapiti: hoc est primo, secundo vel tertio ab urbe milliarui: Lapides hi etiamnum Romae non-
nullis in locis extanti Et talis nisse videtur lupis chie Mil. Audi Adtichomium: Lipis Ezel dicitur ,
a viatoribus seu deambulatu nec cistat a Ierusalem iso. stadiis. de ab Iardane stadiis sexastinia, teste losepho lib. s.Antiq.e Idem lapis vel locus a Septuag. dicitur Ergia : Causam dicam v l. s.eto i6CιAM QIASI Ex ERcENs ME An si
scillaei, quasi dicat: sesi nos duo hoe sedu, in mus; quare nullus eius est testis nisi Deus , qui
unus pro omnibus susscit. vi iugiter memores nos
reddat huius foedetis coram i initi, adigatque dillud exacte seruandum. CvMME sEM ET REx PERCAeta a MsvAM.JHiiic videtur Saul sedule ad mensuit, non. discubuisse t quare mos dileumbendi apud H braeos posterius introductus videtur. SVRRrxi T IONATHAs. J id est in texat venienti Abner honoris causa , ait vata M. Porro Chald. vertit : Diis Ionat . Mptuag. auenit eam qu a enim cathedra Saulis adhaerebat parieti. hine prius transire debebat Iomi has ad lo cum suum , quam Saul sessione sua locum illi ad transeundum occluderet. Aut Drere it Ionai , scilieet ut ad locum suum in mensa pergeret, itulumque sedendo occuparet. voLA NEC PURiri rus.J Him videtur.qubd con-' uiuium hoc regis Saulis in Calendis instructum
fuerit ex victimis pacificis bocesi pro pace, pr britate, di felicitate totius mensis Deo oblathi
xt lati ieet Deus hune mensem sibi suoque regno saceret satistum de salutarem. Nam immundi poterant vesci communibus cibis , de mensae regiae
accumbere e nec enim arcebantur communica
tione hominum, sed sacrorum, puta ingrestu te pii. Cogitabat ergo Saul Dauidem ex eaedecuius Philisthaei. aliaue smili re contraxisse immunditiem legalem, nec ab ea se adhue purificause, ideoque ablantare a mensi regis, in qua carnes Deo oblatae apponebantur, quibus immundi vesci
Saulis se exerit : non enim Dauidem nomine suo nuncupat, sed contemptim eum vocat Uin ly ι hominis plebei. ROGAviet M Eos Nix Eo ixvri N BETnL vrationεM.J Mentitur Ionathas, sed inciose, puram id sibi licere ad excusandum Dauidem au is
FiLt Nuxigais vr Ru M vLTRO RApi Ex vis, Jid est tili meretricis: haec enim viros ambu N ad scelus allicit. sic de Septuag. Hi, inquiunt. turi rem unde videntur legisse arat id es , ut ursipet : iam legum perna M. unde cum Pagnim vertunt: ni Ersare Uraii; hance iii insignificat .mo quo Noster cum Septuag. aliis punctis tegit redui id est δε re rumia vim Kινο serum gerentiam: inad enim significat, descendere. Aut Noster legit im a mnis,id est domi mirum quae scilicet vitissia illecebra δι forma doti in in . tura radice radu, id est dominari. Sensus ergo esto quasi dicat Saul: Videtis mihi o Ionatha non essu filius meus. matris adulterae, eo quod non phreas nec faueas mihi. sed Dauidem magis an quam me, quasi ille vel aliquis eius cognatus sit
pater talus non ego; dc quas mater tua non ex me,
sed ex Davide te conceperat dc genuerit ;ideique non mei . sed Dauidis amorem ubi ingenerarit. de sequitur. IN CONFusios 1M Marais ruri, J quas dicat: hoc ipso quod adeo amas Dauidem. confundis te de matrem tuam: ostendis enim ipsam non ex me. sed ex amico aliquo Dauidis concepisse. Filius MoRetis Eset , J id est reus mortis est; vocardignus est mite, ideoque a me morti destitiatus. Allegor. Angelomus: David, inquit, ab ora sinura HI; Cis in aris. In moti inquit I mire)eras, ct mim in eum non cogismi. Iuxta lapidi, si ribat, quia mi A la His sirit, erat. Eo Saul osan habens o imo epida sed nisi tum mortu iuscabat: θDidaica plebs in Pascha quia ι- am, de Mis Chrsi ractabat.
AvsτκxM J Hebr. mgis, id est M mendi mi Deainum. Porro septitutinuer ut nomen quasi proprium, sed illud a descriptoribus deprauatum est,ut pro niga legatur: Ergis vel vel Aia ρb, vel Audi s. Hier . in locis Hebr. Eigis, ad quem locum Iona: θαμ- Saul veru dirmis, militari binia ulisse μοι m. Pro qua aquila ct sm mari, interpretati sent lapidem, sic t S mmchis in alis hopro ba: est ambitum dirarit. Porro vera S. Hieron. vocat telum vel iaculum, ad veru similitudinem factum aeque ae vir l. 7. Eneid. dicens: D tereri pugnant muror tui auri ita Pa
335쪽
Commentaria in librum I. Retum. GA XX L
Misi. J scilicet rata fimisque sim; vel eorrum simus semper memores. Est Ellipsis & Reticentia
mire congrirem dolentibus t hi enim ex dolore inesta fulvicent: dolor enim eis os faucesque o cludit ut verba frangant, re sententiam diaudient vel incidant. Tale est illud Christi deflentis excludium Ierusalem : es segmωθι oe tu. Lucae cap.
sv No PSIS CAPITIS. fugit ad LAEbi inlita rixi. in sie, ab eoque petit Macchii panei I φυ
se latere nonpose, fugit ad rubis regem Ureb, apud quem proditus P accusatur, simu tit se Hulium, ita ire liber euadit. i. V Enit autem David in Nobe ad Achimelech sacerdotem :& obstupuit Achime- lech.eo quod venisset David. Et dixit et i Quare tu solus. de nullus est tecum
α. Et ait David ad Achimelech sacerdotem: Rex praecepit mihi sermonem.& dixiti Nemo sciat rem, propter quam missus es a me. & cuiusmodi praecepta tibi dederim: nam dc pueris condixi in illum & illum locum. 3. Nunc ergo si quid habes ad ma-'num. vel quin ue panes, da mihi aut quidquid inueneris. 4. Et rei pondens sacerdos ad Dauid ait illi: Non habeo laicos panes ad manum,sed tantum panem sanctum: si mundi sunt pueri .maxime a mulieribus s. Et respondit David sacerdoti de dixit ei: Equidem si de mulieribus agitur: continuimus nos ab heri de nudiustertius. luando egrediebamur,& suerunt vasa puerorum sancta. Porro via haec polluta est,sed Mipsa hodie sanctificabitur in vasis. 6. Dedit ergo ei sacerdos sanctificatum panem Neque enini erat ibi pani nisi tantum panes propositionis. qui sublati iverant a facie Domini, ut ponerentur panes calidi. 7. Erat autem ibi vis quidam de servis Saul, in die illa. intus in tabernaculo Domini: R nomen eius meo Idumaeus, potentissimus pastorum Saul. 8. Dixit autem David ad Achimelechi Si habes hic ad manum hastam.aut gladium 3quia gladium meum.& arma mea non tuli mecum,Sermo enim
regis urgebat. 9. Et dixit Sacerdos i Ecce hic gladius Goliath Philisthaei, quem percussuti in Valle terebinthi. est inuolutus pallio post Ephodi si istum vis tollere. tolle. Neque enim hic est alius absque eo. Et ait David i Non est huic alter similis, da mihi eum. io. Surrexit itaque Dauid .& suetit in die illa a facie Sauli & venit
ad Achis regem Geth i ii. dixeruntque serui Achis ad eum. cum vidissent Dauid i Numquid non iste est David rex terrae nonne huic cantabant per chor . di centes: Percussit Saul mille, ε Dauid decem millia ia. Posuit autem David sermones istos in corde suo, & extimuit valde a facie Achis regis Geth, i 3. Him mutauit ossuum coram eis. 5c collabebatur inter manus eoriam, de iinpingebat in ostia portae . defluebamque saliuae eius in barbam. i . Et ait Achis ad seruos suos : Vidistis hominem insanum: quare adduxistis eum ad me Z I3. An desint nobis suriosi. quod introduxistis istum, ut fureret me praesentet hiccine ingredietur domum meam t
issimo. Erat enim Achimerib filius Achiae . fi j Achitob, filii Phineo filii Heli. Pontificis S. Mareus. c. v.26. ait Dauidem venisse ad alia bisu siue quia Abiath ιν filius Achi lecti patre absente vel aegrotante, vices eius obibat; sive quia nomen utrumque tam filio quam patri erat commune,uti ibidem ostendi. Dauid initio persecutionis Saulis fugiens. seeu b & tertib ad eum tediit, sperans eum sibi reconciliare. .it ubi is Ionatha cognotiit implacabile eius contra se odium. fiigit, nec ampli ui ad Saulem rediit. Iu Nogg.l ciuitas haec cessit sacerdotibus o easone. ut videtur, Tabernaculi laedetis eo tra stati. Nam Iosue cap. 2 i. inter urbe, sacerdotales non recensetur Nobe. Post Iosue ergo data fuit L. Cimul. in lib. Retum. eerdoti l. cum Tabernaculum in illam suit deis latum. Tabernaculo enim deseruire debebam si cerdotes. Porro duae erant urbes dictae Nobe una in confinio tribus Iuda Ac Beniami eis Iordanem, alteratrans Iordanem in dimidia tribu Manasse. Numer. 32.42. Iudic a ii Multi priorem Nobe hie accipiundSeianus veto posteriorem eo quod prior illa vicinaribu Gabaa Lulis, Dauid verό hie v. i. dicat se illine egressum non eodem die, sed ab heri de nud:ustertius: ergo intellistit N νει trans Iordanem sitam haec enim longius dictabat a Gabaa, ubi habitabat Saul de David. Nota, Tabernaculum foederis cotinens Arcam, quod Moses fabricauit, fuit in Silo, ibique mansitvsnue dum caperetur Arca a Pbilisthaeis a qui x post septem menses temilia . collocata fuit Arca
in Cariathiarim et inde trandata fuit in domum E e a Obed
336쪽
3et 8 Conmentaria in lis um I. Regum. Cap. XXI.
Obededom: inde a Davide in Sion: inde a Salo. A propositionis, sed diuinum puta Eucharistiauisa
mone in templum ab eo erectum. Tabernaculum
vero Mosaicum capta arca videtur delatum in qua a Saule subuersa, ut audiemus cap. sequenti, translatum suit in Gabaon inde a Saluvio. ne traductum in templivn. 3. Reg 8. - Porro Sacerdotes de Pontifices saetificia offerebant eo loci, ubi erat Tabernaculum; quia in eo erat altare holoenillorum,in quo Oisc rendae erant victi axe. i. Paralip.ri as. subinde tamen Samuel
aliique ob graues causas dispensanie Deo aliis in locis sacri nolunt; donee Deus elegit sibi stabilem locum in templo Salomonis. Dices. David dicitur tetendisse arcae Tabernaculum in ston. 2. Reg. 6.17. Re . hoc Tabernac tum non su:t illud priscum a Mose fabricatum, sed nouunt a Davide in Siou ad honorem Arcae
erectum. ET Oas TurviT A cui MFLEcu, EO SODv E.
Niss ET DAvi DJquia videbat eum solum di mer-ἀem,velut vagum Se prosagum, ae causam, scilicet iram Saulis ignorabat. Qv ApETvso Lus, Et xvLLvs EsT Ecν Μ Jsolus enim David fuerat cum Ionatha , ab ec quecognito decreto Saulis de se Oeeidendo , illicoso. lus famelicus inermis profugerat ad Achimelech, quali Pontificem. Aliter te iident Lyran. Dion.& Athanas homi de Semeitte; scilicet D itidem dici sui uiri venisse, quia non veniebat cinmitatus selita frequentia famulorum militum, sed paucis dumtaxat stipatus. v s. 2. R LxνRAEc Epir Miai s RMONEM J Mentitur David Miciose ad tutandam vitam suam: ne scilices si dicet et se sugete Saulein sibi infensem. Achia
melech metuens iram Saulis , non auderet panes mere volunt ita Theologi. υET PpERvNT Hs A puta ostvM saucia.J's' est corpora fuerunt munda a mulieribus Mimpuliata. Sic Apostolus i. Thessal. . . iubet ut quisque νώ, id est corpus pom octitate, id est puritate. Ita Abul. Aliter validiqui per sit, uecipit vestes. quasi dicat: vestes hal mus puras & mundas, quibus sanctum propoliti
rioni E sANcτivicanietva is uAsis. HebrI ἀπ h. id est, ria, isse simitur pro more, usu de consuetudine:hae enim res teritur, perinde ac pedibus teritur via saepius repetita. Est Metaphora, quasi dicatim hamides mos hic laicus, immundus
re pollutus est; quM scilicet Ialai vestantur panibus propositionis. quos non nisi Sacerdoti se κB lege comedere licet: sed Anai lia init is ras, q. d. Panis hie sanctus non polluetur. sed sancte, id est pure recipietur in sanctis, id est puris cori libui nostris, in hac straui necessitate famis, qua etiam laicis licet panibus sanctis vesci: quare mitis hic
mundus non polluetur nec profanabitur, sed a ni dissimentibus munde comedetur. Ita S. Hieron. Lymn. Abulen secundo Vat M. pro Hahae, mallet legi, is hic, quasi dicat: panis hic pollutus est prounus,eo quod a conspectu nomini & Tabernaculo sit remotus: quare nobis laicis eum com
dere licet. Tertio alij. quasi dicat; ιχι hac putara se aliis quibusdam inconueniensis, sed excusabitur propter munditiam a mulieribus. Quar id alij, quasi dicat: li ei m hic potata, dc laica iit, id in laici negoti j causa suscista i propter tamen vestiunt corporumque sanctitate in salictificabitur. us est in . sibi dare. Rursum ne ipsi Achimelech crearet m. C necessitate illa 'nstar sanctae habebitur; panis iste
V 3. 4 riculum vive apud Saulem. Erat enim ibi Doeg, Sauli addictus.qui nihilominus Achimelech apud Saulem accusauit. ideoque causa suit cur ab eo tot Sacerdotes occidetentur, Ut audiemus capite sequenti.
EτνvLRis famulis in counix MN ILLvM ET 1LLvM Loco M.JHinc videt ut quod Daoid solus tecta facie ne agnosceretur a Doeg , ingressus sit ad Achimelech , famulos vero suos iam ante cum 1 Ionatha discederes,vel per se adiens vel per Ionatham, ait A l. euocans iusserit se indoco condicto iuxta N ,be expectare: quare ab Achimc-lech aecepisse panes: eosque ad famulos de Gesos in locum condictum expectantes detulisse omnes enim laborabant ex bidui inuere, inedia&fame:
quare omnes ex panibus sanctificatis sanum ex pleuerunt, ut ait Christus Matth. i 1.3.quia aliunde Upanes commune, ob vietum Saulis habere non poterant. Necessitas enim non habet les m. Ita S. Hier. Hilar. S.I hom. Maldon. in Matis. ra. S. Ambros. de Toletus in Lucae c.6. ran. Dion. A
Bus y J quanto mastis in lege noua inartios ab usari nim abstitiere 1ecet eo die, quo panem non quasi a mundis comedetur. Quintb Angelam. quasi dicat: mentiendo via & iter polluitur. dum
a rege misium me fingo, 3: hoe necessitate mortis, sed sanctificabitur in illis, quorum causa etiam stagio, quia illlorum non solum mei periculi causa mentior : nam ipsi huius rei causa saluabuntur Prima explicatio uti simplici , sic dc congrueu tior videtur. . Allegor. Idem Angelomus: David, ait, per minpotatam si reuis ad Aιω- ch profisu es, q, a Chii lia Iumiuia inter immandas Iuda ram actiones,
impo in periros t. Quod autem ais : Siacti a L. ει sancti ualitur in si timeoi Misdis bativis aucti , Apostrii, qvi Domini sectant; a criuatim e Iutiorum, si purgante corda, sanctificin tur. Porro Chaldaeus in Biblii, Regiis habet cois i atrarie : Di e non invia polluta ais am iam. D e. scio licet panis, quasi dicat: licet via, id est consuetudo haec comedendi, scilicet panem sanctum , a laicis sit polluta , tamen lila de nunc apud nos non erit polluta, ob eausam iam dictam. verum Codices Veneti de Basillans es delent. αὶ non, de se planue sentit Chaldaeus cum Hebrao, Septuagri Latina uilista a
nes 3 Resp. A lens. Causim sui in quod se iam posterat inmensa panum propositionis paries r centes, ideoque iuxta legem veteres sustulerat ad victum suum de si orum i neque coxerat alios, eo quM illi sincerent. verum panes propostionis
337쪽
Commentaria in librum I. Reginae. mp. - .
comedere poterant soli cri dixi Leuit. 1 .d si Adotes eoru u que filii masculi, non vero seminae dc filiae: quare pro iis Achimelech debebat habere panes conamunes . quos Dauidi dare poterat demisia debebat. re planius diem Dauidem hic rem natu egisti eum Achimelech non in domo, sed in m Tabernaculo, ubi es j non erant panes quam pro positionis. Dauid enim simularit festinationem re urgens negotium, ne siga ipsius percrebrest rei. itiaue ipse caperet ut vel occideretur a ministris Saulis. Symbolci. Aug in Psal. si .docet, naui dem hae non tantum regis, sed & sacerdotis persenam figurare, dum panes sanctos facerdotibus propositos comedit, itaq; repraesentare Christum,
detentu Sic enim habent He ei. Sept R. Chald. S. Hieron. Vatabl. e nimirum obii. B. ratus crat voto, quo voverat se ser alueuot die, in Tabernaculo mansurum , ut orationi de legi Dei
legendae de audiendae vacaret. Ita Rabanus de ex eo Glos la. Aut ut Theod. tenebatur in Tabernaculo, quia torquebatuta qui dam daemone: aut te nebatur morbo, de ideo in tabernaculo orabat, ut hi taretur.
ET NOMEN EIvs DOEG Itivuxus J quia in Ddumaea habitarat,nam Iosephus ait eum ruisse ST-nam. Flebi ei apud S. Hieron. tradunt eum suille armigerum Saulis : qui Saule se occidente etiam ipse se occidit et 3 i .sed hoc incertum .de a Rabbinis confictum videtur. Prodidit hie Doeg Dauidemta Achimelech Sauli. vi audiemus cap. sequentit ideoque hau typus iudae proditoris priuentis militum Iudaeis. Ita S. August. in Psalm. I. Poetat Tissi Mus PAsroavM SAUL, J id est ut cmes d. radictis Pinstrum Soli ,Septuag. vertunt: risum mulin xuitur unde hoc ex Sept. tiaductuin in nonnullis codicibus Latinis legitur, aeque ac
pud Iosephuni. verum id recte sustulere Roma. ut ostendit hie Franc. Lucra in Notationibus, Vis q. Ecce ut C GLADivs GoLiaru,& EG IN vo. xvetvs PALLio roset Eruo D: 1 nimiium David gladium hunc quo Goliam truncarat, obtulerato consecrauerat Deo, quasi victoriae auctori in Taberi aculo. Ita Abulens. Servius Malli, licet id neget Lyran.
Post Ernon.J id est post locum sue post vo
matium, in quo Ephod & vestes sacerdotalesas seni stantiar. ait vatili. Aliter Chald. Glaui i , inquit, verum filio, qa Hi in E , quali dicat: gladius hic oblatus suit Deo perora- riculum, quo David consulens Deum per Pontili. Ucem indutum Ephod, m quo erant vii m& Tu mim,ubi vellet reponi hunc gladium; ab eo audiauit illum sibi dicandum in Tabernaculo.sic dc Seratius qui id colligit ex capaa v. lo. 13as. Hinc colligit Abulens. rectὸ in templis dicari
Deo gladios, arma,vexilla, similiaque anathemata inmemoriam di gratitudinem sanitatum , victoa ---. riarum, aliorumque beneficiorum a Deo de san--. ctis receptorum. Eet AIT DA vita: NON EsT nvic ALTER Flu Li D, Maui EvM.J Hinc patet Dauidem procero, vinoque finise corpore avtpote qui gladio Goliae
Garii. J Dauid dimissis alio iamulis solus sinit, Scvenit ad Achis, ut nisi ius lateret incognitus; ne si cognosceretur tot stragum auctor occideretur; ut patet ex sequent. Nam Goliath occisus a Dauidecrat ex Geth, ius Rex erat acua otio albis hie in titulo Psal. 33. vocatur Abimel ιλ aut poti in siti redech, id est Athis rex, uti vertunt Theodotion, Summachus, sicque explicat ibidem S. August.&vM ul DNore isτε Eset D Avio a Ex τε καλJ v 1 Mqui ubique praeliatur, vincit & dominatur: aut vivat abl. rex terrae,id est huius regionis nocti et . ad euenim regnum terrae nostrae pertiuere videtur propter deuictum Gaath : ea enim lege pugilatum erat, ut victor possideret regionem victi, quasi dicat cum ad Dauidem regnum tuum videatur per tunere d Achis. cure' m in illud ad mitiise Posvir AvrLM DAyio sERMONEs Isτos is uvas.lac ORDE svod cogitans moduim rationem accu-sitionem hanc refelle di vel declinandi, ta euadendi tam praesens vitae periculum. unde tunc setauit te composuit Psal. s s . quo piut 3b hosti- , maledicis liberari, dc paulo post dictati: t Ps i. m...u3 3. illius enim hie est titulos: Dasid c vi immut M. it m inam Achimplech, o dimisu ram ct ariti. I. Reg. at .vnde videt ut David Psalmum hune dictasse non initio accusationis de periculi, sed post- θquam ab Achis dimissus libet euasit. Nam Deo pro liberatione gratias agens cecinit: Boeει mmmmm in omni temporι.Dauid enim Goliath Gethaeum, multosque alios Gethaeos de Philisthinos occiderat,unde eis erat odio ae terrori: Geth enim erat una ex quinque Satrapiis Philisthinorum cuius Satrapa,uue rex, id est regulus erat Actae G: bHebr. idem est quod torcular, idq; hic appostum est. David enim metu Saulis coactus fuit fugere ad Philisthaeos coniuratos Israelis de suos hostes: unde ibi quasi in torculari pauotis de angoris pres sessuit : Geth tempore S. Hieron. Diocaesarea dicebatur. sita est iuxta Gazam α Accaron. ita Adrichom. ET MMoΛvITos in M co AM Eis. J Ptπα Uxani3siam Hebr. est tam id est gustum suum, hoc est sensum suum, ruta mentem suam, hoc est Dauid qui prius erat sensatus, finxit se insinum. Itavat abi. Secundo Pagnitu vertit i sit m s ,
quasi dicate David immutabat sermonem, maxime quoad pronuntiationem de accentum; ac ne Iudaeus videretur, alia dialecto ε: pronuntiatio utebatur. Ita Seratius. Tertio de plane id est habitum oris de saciei sitae r ore enim N facie sestenditur gustus tum corporis tum mentis; quid scilicet homo gustet, quid ei placeat, quid eum o lectet,quidue ei displiceat,eumque contristet. D uid ergo mutauitaustumad est habitum oris εο vultus sui,illum detorquendo, contrahendo, dilatati-d inde in varias imas gestusque o oculos, nares dc labia transformando, uti iaciunt stulti, cum quid eis placet, vel displicet. Alle g. Angelom. David, ait ad in Christin mutavites suadis alia let m, .lisui testamentum, alia prace a
338쪽
336 Comment, ain librum L Rae . cadi. XXL
ctin in manu eorum, scilicet Dauid iactando brachia diuaticando tibias, titubando, di cadendo in terrain fingebat se insanum vel epilepracuna. Allegor. Christus collapsus est in manibus Iu daeorum, quando ab eis crucifixus Git. Ita Angel. Glossa & ex ea S. o. 2.2R.ra irari. i. d a. . verium παρεχέρε---. . id est. e rasit, id in .utura facies s ct E iambis genι iam sis: enim est, mentis error & de. litatio.teste Galeno de Suida suique appellat Daemoniacu; ut David;c lepraese ter Christum, quia Iudaeis balatus est ut delitu,&daemoniacus M ab Herode veste alba. quasi storutus indutus est. Unde & S. Augustan Ptal. 33 qui
de hae re: amo, inquit, ebrietatem. Idem tamen ibidem vettit: serebatis in nrani sin. idque aptat Christo. qui in ultima cc na instituens Eucharistiam, eam gestans manibus suis portabat . . enim proprie dicitur de ierculis , eum in triclinium mensa mih e ins runtur. Feribatur. ait S. August. Christia in mani seu,quando omedem ipsis crem suum atriuiscor in m m. m. Ferebat enim illita corpruin inibin sis. ET IMPINGEBAT ira os Ti A PORTAE.J Hebri istas, quod Chald vertit, lineam si ν να- porta, quasi dicat: recta linea in ostia latebatur de arietabat uti faciunt arietis: aut lineas formabat in iostio. Pagnin. d signabat in sis nita Vatabl. Ex ruit ungui in tuu portaram: vel pimebat De sic LMbat in ostis porta, scut fatui in ostiis ilent digitis suis pingere dc varias luteas describere. Porro s. August. in titulo Psil. 33 ex septuag. legit: assectabat o ii amatabat ad ostia uastatu hoc est tam crebro de fortiter in ostia impingebat, ut tympanum pulsare videretur, aut tympana dc alii ludicra in ostio pingebat. Allegor. vero S. August. idimu de Christo crucifixo explicans: Uectavit, inquit ad .st ιι suct
beraivis nos e pureinu;o quoniam qui crucifi tum in ligno extenditur; u autem tmpanum fiat, cara, id est conum in signo extendisurid am oleo tympaniosam, id ε' ιν ac Dbatur, mulinoi Muris stabat, id est a sctum in ηοι habebat, νt animam buum poneret pro μ
ostium nobis est, quod aperitur νι credamas in Deum. Clausi ramus ostia cistra citissum, O aperuinamai di seMo,contraritam atra in tausium ιor habebamus, Gautem Dominus Deus noster, quia clausum cor has semus homines aduertiti pilam et erram uri poteramus
dere re tam quod ritini Angili, cruce aperisbat coria mortalium, De hvmpa ncabat ad vi tatu. Hine Hebri isto, verti potest: tame abat ulteramio, id est sermabat figuram crucis: hanc enim e hibet littera tau. Denique Sept g. pro isto, videmur legisse :iatos id est impollabat; tophenim est ii anum ita dictum a s o tympani pet
Allegor. id de Christo explicat S. August. in m trulo Psalm.33. in fine: Quid, inquit sint salina enim
currunt insistιM. Nauae erant tamquam infantilia verba, manducati carnem meam O Mite si ruinem
Deum sed ista insolita verba rethbant virtutem ip- M. Rirtis enim in barba mtingitur. si vii ιν d currentes super barbam ei. , quid sum , rerba m- firma virtutemeta retentia Sie quoque Beda, Eucherius, Angelom. dc Rabanus, qui more suo S. Augustinum sequuntur.
Q iaeres, An David peccarit fingendo se stul-
tumρ Assirmant nonnulli: ratio est, quia vid it . S.ThOm.2.2. '. it. ari. i. ad a. Fictio est menda- et uncium non verbi. sed iactet mendacium autem est peccatum. Vnde S Thom. ibidem ad a. Dauidem
non aliter excusat,quam quM fictio haec suetit M' Pralis; suit enim figura Christi, qui cum esset . Deus alium se esse quasi simulauit, cum carnem nostram assi psit, dein ea tot labores α dolores ipsamque crucem subiit.
Mitius, venu e A lens de alii censent, D --
uidem non peccaue; tum quia videtur ad hoc minis .
tus a Deo Vnde dc paulb post recedens ab Achis. Dei instinctu composuit elegantem psalmum M.
Lenescam Dominum in omni tempor/: tum quia D
uid impingens in ostia, aliasque actiones deliras s ciens ipso iacto non dicebat se esse stultum, sed se id dumtaxat simulare ob instans periculum ; hoc
autem erat verum. Porro sic simulare non est me. dacium. sed silentium dumtaxat vetitatis, siue diu simulatio qua quis aliam quasi personam, alios gestus moresque induit iusta de causa, ut tegat veri tatem ad euadendum perlaulum Sic famuel fit, citia ite ad immolandum in Bethlehem, cum iret ad ungendum Dauidem in regem eam i6. 2Ac Iosue e.8. s. finxit se pauidum sugere ciues Hai. ut eos eae urbe est ceret ac mactaret. Le Gedeon Iudici .am cum trecentis, complosione lagenarum de aeuuguratione lampadarum finxit se magnum habere
militum numerum, ut Madianitas innumeros con- .
sternaret. Idem sensere ερ secere Gentiles. Vnde Horatius lib. Catm. Ode ra. assis, ait, 'initiam consilis brasιm. Dulces desiperem loco. Et Cato Insipiens est cuin te in psHas avis res. Martitiam si lare loca prudenιia summa ta. Et Ausenius lib.a. Distichorum.Sic Solon unus e septem Graecorum sapientibus, de Atheniensium legislator finxit se delirum, ut Atheniensibus pet- Laderet recuperare Salaminam Insulam. Capitale
enim erat ea de re loqui. Ita Plutar. in Solone. DO A Musinique S. Simeon cognomento id est stultus; in S Franciscus qui se nominabat fatuellum mundi multique alii Sancti simularunt se stultos, tum ad
insignem humilitatem; tum ut docerent honoris mundique contemptum . ae mundi sapientiam metam esse stultitiam. Vnde S. Paulus I.Corint .mi,inquii ulti opter Christum. Et nostet S. Ign tius:su, ait, mutatimos, ut sapis in M. quia
furtum se Dri, solentiis in bonuri . i. Corinth. I. is. Vide ibi dicta. As Da sv xv Noais pustiosi' l quia sicut nus vocis
quam desunt aegrotantes corpore, sic nec aegri mente: praelertim quia mentis aegritudo de desi-rium pendet ex aegritudine corporis re cerebrii 'quod si minimum laedatur, minuatur, vel distota queatur. creat epilepsias. phrenes es, delitia, fur res, dee. Fabulantur Rabbini uxorem dc filiam
339쪽
Commentaria in Isin I Remn. cap. aut ιιi CAPUT VIGESIMUM SECUNDUM.
moarente Gadpro ria redit in terram Iu a. it id Saul suo ' incitat ut eum prosequantur, atque prodant ἐπ' tradori Mox 9. Doeg accubat Achimelita Pontificem, quia, uiri dedent panes gladiis Goliae. Euare v. I 8.eum cum 89 sociis voegiussu Saulo occidi M
i speluncam Odollam. in ciis, audissent
fratres eius. & omnis domus patris citis, descenderunt ad eum illuc. Et conuenerunt ad eum omnes, qui erant in angustia constituti Sc oppressi aere alieno,& amaro animo:de iactus est eorum princeps. lueruntque cum eo quasi quadtingenti
viri. a. Et prosectus est David inde in Maspha.' quae est Moab: & dixit ad regem. Moab Maneat,in pater meus & mater mea vobiscum,d'nec sciam quid taciat mi-m Deus. q. Et reliquit eos ante iaciem regis. Moab: manseruntque apud elini cun
ciis diebus. quibus David fuit in praesidio. s. Dixitque Gad propheta ad David: Noli manere in praesidio. proficisci re & vade in Terram Iusta. Et prosectus est in uid, & venit in saltum Haret. 6. Et audiuit Saul quod apparuisset David, de viri qui
erant cum eo. Saul autem cum maneret in Gabaa, & esset in nemore, quod est in Rama. hastam manu tenens. cunctique serui .eius circumstarent eum, . ait ad se
uos suos qui assistebant ei: Audite nunc siiij Iemini. numquid omnibus vobis da bit filius Isai agros & vineas.& uniuersos vos laciet tribunos ¢uriones. 8. qu niam eoniurastis omnes aduersum me, a non est qui mihi renuntiet. maxime cum &silius meus foedus inierit cum filio Isai Z Non est qui vicem meam doleat ex vobis. nec qui annuntiet mihi: eo Quod suscitauerit filius meus seruum meum aduersum
me, insidiantem mihi usque hodie. 9 Respondens autem Doeg Idumaeus, qui assi flebat .lcerat primus inter seruos Saul : Vidi inquit. filium Isai in Nobe apus Achimelech filium Achitob sacerdotem. io. inii consuluit pro eo, Dominum, & cibaria dedit ei, sed & gladium Goliath Philisthaei dedit illi. 1i. Misi ergo rex ad acacersendum Achimelech sacerdotem filium Achitob.& omnem domum patris eius sacerdotum , qui erant in Nobe.qui uniuersi venerunt ad regem. Ιχ. Et ait Saul ad Aehimelech Audi fili Achitob. di responditi Praesto sum Domine. I 3. Dixitque ad eum Saul: Quare coniurastis aduersum me, tu ct filius Iai. R dedisti ei panes &gladium. & consuluisti pro eo Deum, ut consurgeret aduersum me, insidiator usique hodie permanens i . Respondensque Achimelech regi, ait: Et quis in manibus seruis tuis, sicut David sdelis. R gener regis . M pergens ad imperium tuum,&gloriosus in domo tua is. Num hodie coepi pro eo consulere Deum absit hochme : ne suspicetur rex adueri seruum suum rem huiuscemodi. in uniuersa domo patris mei: non enim sciuit seruus tuus quidquam super hoc negotio. vel modicum vel rande. 16. Dixitque rex : Morte morieris Achimelech. tu. &omnis domus Patris tui . 17. Et ait rex emissariis. qui circumsta bant eum . Conuertimini. a interscite sacerdotes Domini : nam manus eorum cum David est: scientes quia fugiqet. R non indicauerunt mihi. Noluerunt autem senii regis extendere manus suas in sacerdotes Domini. i 8. Et ait rex ad Doeg : Convertere tu, R irrue in sa- rdotes. Conuersusque Doest Idumaeus,irruit in sacerdotes. A trucidauit in die illa octoginta luinque viros vestitos ephod lineo. I9. Nobe autem ciuitatem se eerdotum percussit in ore gladi j viros & mulieres.& paruulos.& laetentes.bouemque Rasinum. 5couem in ore gladii. 1 o. Duadens autem unus filius Achimelech. sti; Achitob, cuius nomen erat Abiathar, fugit ad David. xi. ct annuntiauit ei quod
occidisset Saul sacerdotes Domini. Et ait David ad Abiathar i Scribam in die illa , quod cum ibi esset Doeg Idumaeus, procul dubio annuntiaret Sauli: ego sum
reus omnium animarum patris tui. 23. Mane mecum.ne timeas; si quis quasi erit animam meam, quaeret & animam tuam, mecumque seruaberis. v s. i. A Baiiet xxco invio inna, re ruciet is A lem in Hebron. Audi ex s. Hieron. Guillelmo ΠαspouNcAM ODOLLAM. J o Aram erat vi- rio & aliis Adrichomium in tribu Iuda num. int. sinitibu Iuda, ad dexteram euntibus ex Ierum hilari. Odollam, is ipsa pori fiat, tuis narina istio, E e Am.
340쪽
. C. Martii inbueram L Ruum. Cap. XXII
Osistra restiari, si , armentumgici otio, vel ut Hebr. est Minimi dem est quod congregatio, transitus vel pr 'aeorum, ait Pagni min nomin. Hebr.
Symbol. Angelomus&Eucherius: Spelunca haec inquiunt, reptavsentat earnem Christi in qua quas in spelunca abscodua delituit diuinitas Chim. Aut sepulchrum Christi. quod testio cinium hoc enim fbri significato. Hum, ait Bedat fuit Christum este Deum cum ipse tertio die ex illo corpus situm rediuiuum & stlotiosum suscitauit. B
ad soluendum sibi debita λ Respon. Caietanus Illos cessiste bonis , vel impotentes tasse ad GLDendum e unde ipsa impotentia excusabannit aseluendo, usquedum ad pinguiorem fortunam euaderent, quod futurum erat per societatem dc
I rudentiam Datalis , qui hostium s sis omnes
uos ditauit, ut patet a. Rem a & 1s. minuia Q enim David omnes ad se confugientes se--- optime ad omnem iustitiam de honestatem tima struxerit, patet ex Psalm. quem tum comp-Hic enim Psalmus ad litteram continet di
ctrinam, quam Dauid ibidem dedit sui, socii, & Cmilitibus: unde eos alloquens v II. ait: n ut est , -- - , t cmorem Domni latin res. Item ex eo
M Dauiu secum habebat Gad pti phetam de
Allegor. David suit typus Christi , ad quem
confiigiebam omnes aegri.' actim , menitentes: Unde ipse sos aduocans ait : Henite ad me mi ct mrari tu θεν reficiam ras. Matib. I i. ha Anzelomus
vos. D' Q rc s EsT DA vin tu MAspi , α' Hr MOAn. J id est quare urbs regionis Mo bitidis ad M. itas non ad Iudaeos perimens. xit enim David ex Iudaea, utpote Sauli subdita in terram Moab. in quam nil poterat Saul. Porro alia erat alam in Iudaea, ubi Samuel conuentum p pulicet cap. I. 6. MANEAT. Ollo , PATER Mεvs ET MATER DMPA voviscv31.J Hinc collige Saulem non statum Dauidem , talde eius parentes&cognatos misiautum fidisse , vel certe illos persecutionem Saulis metuentes extra Iudaeam in Moabitidemptosagisse. v s. sus DAvinoi T IN PRAEsidio.J id est in
arce vel loco munito terrae Moab. Hune enim significat Helu. met uda. vos. s. Dixiτ E GAD PROPnETA. &GUA DE IMτ siau IvDA, J quia mansio Dauidum Iuda multu fuit utilis. α Nurimum Dauidi attulit a ctoritatis, ut ad regnum illicd a tribu Iuda promoueretur . uti re ipsi evenisse audiemus in tament. ita Caietam ET O viri N sALτvM HARετ, J qui locus d Drtus erat, inuius de incultus, non nisi sentibus, de
Salomon in uina ri tute factis est idem locis ab domisurus nutius,ut multime . Quo alludens David: Dominiu, inquit, νι rnis, seu ut est in Hebraeo, Psai m.: in tris papua itime MScauit et super a ruam resectisnu edusauit me. Psalm. 22. v. i. ubi vides aridas ct spinosas vias mantibus commutati in floridas Sc amoenas.
Beniamin, conti ibules, de cognati mei, agite, cc tale s O me aequEae pro vobis, ne regnum a me
vestraq; tribu vi tribum Iuda dc Daindem transe
ini cossv iT rao vo DoΜiNVM J per ri uamuiri, in quo erant Vrim dc Tummim, de quibus dixi Exod. 28. 3o. Hinc parςt Achimelech pro Davide petiisse de accepisse a Deo oraculum, qua via pergere, & quid agere deberet David, di quis uiam
rerum suarum suturiis esset exitus, prosper, an adis P tuerius; licet Hugo putet Doeg id fingere. , inem tiri ut maiorem iram Sauli conita Damden δοῦ Achimelech concitet: nec enim eum pro Davide consul utile Deum. Moraliter, Nota hic varias, continuas dc acres is periecutiones, errores. suga , pericula quibus per a --..decem annos assidue a Saule exagitatus . David: idque ob suam virtutem qua Goliath occiderat, de ili aciem liberarat. Nam prinio:Saul Dauidem pulsantem citharam, itaque se liberantem aspiritu mali, bis lancea vibrata configere voluit
cap. s. DAV 12. N. Secundo, eumdem contra Philistitaeos utitit, Habe soccideretur. Eidem
verti Scas. Tertio, submisit satellum, qui D uidem domi caperent ad necem; sed Michol eum per senestram dimisi cap. 1λι i. diario David fiagit ad Samuelem in Ramatha, ibidem v. 18. Quint capao. abiit ad lonatham qui eum Sauli reccataciliare conatus est, sed fiusti, Sexto. 61-git in Nobe ad Achimelech Pontificem cap. 3I. vos. ia. Septimo, ex Nobe sepit in Geth ad 8, hiaregem, ibidem vers. io. Octauo latuit in spelunca Odollam cap.22. i. Nono, inde secessi in Maspha urbem Moab, ibidem v.3 Decim inde transiri in saltum Haret, ibidem v. s. undecimo perrexit in Ceilam, eamque a Philisthaeis liberauit cap.23. i. Duodecimo, abscondit se in monte Ziph, colle Hachila, ct deserto Maon, cap.23. . 14.i P. &Deciminereid. delituit in deserto Engaddi: . ubi oram chlamydis saviis abscidit eo illaeso. Decimoquarto, abdidit se in desertum Zip b. ubi scyphum di hastam Sauli dormienti abstillit eo inimcto cap. 26. a. Decimoquinto, fugit ad Achis r sm Geth cap. 17.2. Hi uim omnes et res & seret auidis quas ordine sto digessi. verum has omnes inuicta sua patientia dc magnanimitate toleravit dc sumiavit David; ideoque ex singulis sortior ει gloriosor euasit; adeoque per has Onanes, quasi per totidem gradus ad apicem glorio regnumque conscendit. Alleg. ergo David repraesentauit Christum, qui praedicans, hominesque a morbis animae Sc corporis liberans assiduas persecutione contradictione , conuicia, blasphemias Scribarum, Phariseorum, Pontificum,inuicta constantia, uEac benignita te sistinuit usque ad mortem Crucis; ideo ue gloriam & regnum aeternum in caelis non tantum ubi,