Animadversiones de natura hydropis eiusque curatione. Auctore Francisco Milman ..

31쪽

Henricus Collin varia medicamenta adhibuit , nunc tartarum Vitriolatum , nunc colchicum autumnale ab illustriss. archiatro Stoerk adeo commendatum, nunc cremorem tartari, aliaque optima remedia'. At haec

ipsa diuretica quae alibi medicorum spem toties fallere vidimus, ibi pene certum urbnas ciendi et tumores Hydropicos diminue di quamvis non semper morbum proflu

gandi ) essectum habuere. Sed quod no

tatu dignum , potus etiam aquosi et diluentes aegris ad libitum cum remediis com cedebantur . In immensam plane molem libellus cresceret , ad historias Hydropicorum enumerare Vellem quoS, quoS, Variis aquiS medicatis sanatos, auctores memoriae trad derunt . Satis superque dictum est , ut in propatulo sit quantum potus diluentes diu- reticorum Vires promoVeantque, quantumque ideo Hydropi medendo conserant. Hisce animadversis, disquiramus Paululum , nam hae exterorum praxes eum

Proxime in publicum edetur, Dissertatio aperitissimo medico Henrico Collin de virtutibus quorundam diureticorum , quorum nomina publici juris lacere mihi per eum non licuit.

32쪽

Hippocratis legibus conveniant . Duobus modis vel medicamentis, Vel diaeta sola

huic malo occurrebat SagaciSSimus.Senex.

Sed quo rite illius in hac parte disciplina

intelligatur, necesse est ut sua de rebus physicis principia breviter exponamus. ,, Pro pria et proxima nostri corporis elementa, ,, ait Galenus, esse quatuor humores assir- ,, mamuS: Omnium Vero communia, humi-- dum et frigidum, calidum et siccum: ut se ducto a qualitatibus nomine ex Hippo- is cratis Sententia , elementa nominemus . se Et ex illorum mediocritate vel immode-

,, ratione Sanitatem morbumqne constare et

morborum remedia a contratiis duci '. Μonet itaque Hippocrates ubi humidae qualitates vel elementa abundant, per subSta tias , in quibus sicca elementa vel qualita tes dominantur, oppugnanda: ubi frigida elementa nimia sunt , rebus quae calidis virtutibus sunt praeditae, curanda. se Nam is non solum humores nostri , sed rerum D Omnium natura, uti Hippocrati placuit , , ex humido et sicco, ex frigido et ca- se lido constat, ideoque res omnes, prout C

U.. Galeni in lib. Hipp. de Humoribus Comment. i. Edit. Chari. VOI. viii. P. s 3.

33쪽

- haec vel illa elementa abundent , autis humectant, aut exsiccant , aut refrige- ,, rent , aut calefaciunt . Inter vina aliari humida, alia sicca, alia frigida, et alia

,, calida. Vina nigra et austera sicciora sunt: se alba et austera calefaciunt: tenuia dul- ,, eia humectant: Vina acida refrigerant '. Hinc verus axiomatis, humidum per siccum curandum, a veteribus adeo decantati sensus intelligi potest. Ne vero quisquam e

inde Hydropicis liquida denegandi temere ius sibi arroget. Non enim fluida dicto

isto prohibentur, Sed ea sola quae humectant ; ea vero fluida quae exsiccant, hie apprime convenire Hippocrates docet. It que , in diaeta Vinum austerum commendat, et diserte monet ,, vinum illud ad robur ,, et ad siccitatem esse commodum . At vero non eadem illius disciplina est quum res medicamentis agatur ; tunc enim sorbitiones et piisanaSi porrigit. Rationes harum rerum in legibus, quas

de remediis in genere exhibendis Hyppocrates dedit, petendae sunt. Utile igitur. U. Hipp. Oper. Edit Foesii, secl. v. P. 16. V. Hipp. Oper. Edit. Foesii , Seci. v. 9Q. Edit. Chart. vos. vii. P. 636.

34쪽

erit illas breviter ob oculos ponere. Statuit

primo, sorbitiones omnibus in morbis daviis das, aut ptisanam aut millium aut fari-- nam aut alicam, haec vel illa, prout sua se cujusque morbi postulet natura . Potionibri bus autem utendum: si quidem aut al-- vum aut VeSicam subducere velis, vinois dulci aut aqua mulsa: sin adstringere , se austero albo tenui aquosor Sin robore, is Vino austero nigro. Qui vinum timide ,, bibunt iis potiones praeparatae et in m ri dicamentorum tractatione descriptae exhi-- bendae ' . Praeceptum Hippocratis , se corpora quum purgare quis velit , ea se humida faciat oportet, sive vomitibus si- , , Ve alvi subductione purgatio facienda se sit, monente Galeno, non de acutis solum sed etiam de morbis diuturnis intelligendum est 'ν. Itaque prius quam medicamenta purgantia exhibuerit, voluit Hi Pocrates Semper corpus vel cibis vel quiete vel calidis fomentis vel alio quocunque modo praehumectari . Quales autem cibi humectent, aperte declarat, dum monet Cum

35쪽

laborantis alvum cibis humectare velis,, maZam et Obsonia exhibeto: marinorum se autem frustula cocta ex intrito; oviculae ,, quam tenerrimae carneS , aut haedi, aut ,, catuli , aut Volucris coctas ; et he- M tam aut blitum aut rumicem aut cu-- curbitam, si anni tempus tulerit; olera se Vero apium aut anethum et vinum meu,, litum Vetus album aquosum. Quum a. 'A tem corpus siccare vellis, panem dato; ,, et obsonia aSSa et Sicca eaque omnia ca- ,, lidiora , et carnium partes carnosas, pus es saxatiles : olera rutam aut thymum, se aut origanum. Vinum autem nigrum a ri sterum . Obsonia Vero sale et cumino con

,, dito: reliquis condimentis quam minime ,, utitor '. Eadem de corpore praepiurando et de remediis administrandis praecepta quae simplici et concinno sermone dedit Hippocrates, multis opinionum commentis implicita tradit Galenus . , additque ,, Postquam Purgatio assumpta fuerit, con-

In alio loco de victu exsiccante Hippocrates ita loquitur, re Qui siceo victu vivunt, his cum cibo. Potum ne exhibeto, sed multo post cibum temporem interposito. Hanc vero cautelam, quum de Hydrope tractat, repetitam non video. U. Hipp. Oper.

Edit. Chart. vol. Vii. P. 633.

36쪽

seri Ρtisanam supersorbere, ut ait Hip- pocrates. Varias rationes cur Hippocrates in hoc loco Ρtisanam jusserit, subjungit . Eas vero hic recensere operae pre lium non judico. Nostro susscit proposito, quod sorbitiones omnibus in morbis Hippocrates commendaVerit, quod potiones , si aut alvum aut vesicam subducere velis, ju serit; quod, priusquam purgantia dederit, corpus humectari voluerit ; quod , dato medicamento; Ptisanas supersorbendas porrexit. At illud porro nobis jam incumbit oneris atque res postulat ut Ostendamus , quomodo haec in genere monita ad specialem Hydropis curationem applicaVerit, et

in usum reduXerit.

A pituita magnum Hydropum num rum deducit Hippocrates, et plane apud Lommium , Meadium, aliosque maximi nominis medicos, leucophlegmatias qui nonnisi vetustior pituita est 2 et Hydrops perinde sonant . Ea tamen Hippocratis fuit disciplina ut leucophlegmatiam potius tanquam statum corporis in Hydropem vergentem quam ipsum Hydropem censeat. Sed quum Hippocrates ipse iisdem medicamentis in leucophlegmatia ac in Hydrope debellando utatur, theoretica illa , quam i

37쪽

ter hos duos morbos posuit, distinctio haud magni facienda est; neque Ostat quo minus, quae in illa profliganda ubique commendaverit , in hoc etiam depellendo credamus utilia . Ρroseremus itaque Hippocratem de specie illa Hydropis, leucophlegmatia , disserentem. ,, At si alvus sponte is turbata non fuerit, cneoro dato aut hip-M POphae , grano cnidio vel magnesiori lapide, purgare oportet , e POSt Pu ,, gationem, lenticulae heminam unam is sorbendam vel duas dato in lenticula

is autem allium concoquatur P. Beatae etiam ,, pinguis non condirae tryblium , polentari Super aspersa. Vinum autem bibat ni- grum austerum et Valens. Ρostero veroo die mane stadia viginti obambulet . At

, , dat, et obsonium allium coctum habeat; is Vinique ejusdem pauculum meracius bi-- bat ; deinde stadia triginta ambulet , is quumque tempestivum fuerit . quantum ,, Prandere conSue erat, coenet. - Iudica- is tur triginta diebus lethalis sit necne .is Transactis autem triginta diebus sorbitio-

Hemina est dimidia para sextarii. Sextarius est sexta pars congii.

38쪽

M nibus utatur lenticula cocta ab aceto actisse diore, et piisana acida, bibat vero aquam D mulsam tepidum , modica polenta in-D SperSa, QUO SANE TURGEAT COR pus ' ad se medicamentorum potionem ' . - Ρrimo, si alvus non sponte dejecta fuerit, eam m dicamento Hippodrates subducit: post purgatione , lenticulam, in qua allium concoinctum est, porrigit, dein corpuS Vino austero , quod ad robur et ad siccitatem est Commodum , reficit. Τunc exercitia monet, et inter illa nonnisi panem parvum. et a L

' Ινα γο ωπισμενον ro σωμα . Haec verisba exponit Charterius , quo sane turgeat corpus. ω et Foesius quo sane corpus emollitum sit. Sed et hic et ille forsan minus apte. Οςγιξω idem significat ac Oςγαξω incito, promptum reddo, ετοιμον

Sic apud Aristot. Probi. Seci. a. ubi de sudatoriis sive de laconicis agit : ro δε ολιγον μαλλον την,

πςOσ r si xκςισιν και εξαγωγε . Oςγισασθαι apud Hippocratem Erotianus exponit , O ην εχειν πς στι , sicut H dicitur Ocγαν πςος rην εχσολυ του κἀςπου , quibus addit oςγιξασθαι - eum dixisse, rois εις παςαςιν ςασιν αγαγειν τα υγςα και πςOς εκκςισιν,, ετοιμαξειν . Hic textus itaque mihi melius verti P Sse videtur , quo sane corpus sis praeparatum ad mea dicame nil potionem.' U. Hipp. Oper. Edit. Chart. ol. Vii. P. 654. -

39쪽

Iium concoctum est, porrigit, dein eo Pus Vino austero , quod ad robur et adsiccitatem est commodum , rescit. Tunc exercitia monet , et inter illa nonnisi panem parVum , et allium coctum , et vini ejusdem pauculum meracius concedit. Aegrum insuper jubet impransum degere et triginta stadia ambulare, quo omnis Omnino humoris morbosi moles exercitationibus exantiata foret prius quam aliis a noVo cibo succis corpus impleatur. Simili modo in quarto renum morbo qui, uti Hippocrati placuit, a bile et pituita generatur, quo exhauriantur penitus humores morbosi, di minuit cibum eadem ratione qua auget exercitia : corpus inde inanitum reficit , sensim augendo cibum et diminuendo deambulationes ' . Valida illa exercitia in Hydrope hisce usibus optime inserviunt, ut Corpus roborent, ut humores aquosos percutis spiracula dispergant, ut superflua per Varios corporis exitus amandentur. Docet Galenus, H Quemadmodum exercitia siccare,, nata Sunt : ita etiam quies s quid sit M Otium et ab exercitiis vacatio humidi-

40쪽

ύ tates servare ' . Hinc quies ante medicamenta purgantia saepe ab Hippocrate commendatur, quippe quae ad corpus humectandum conserat. Sed morbo exercitiis nondum devicto, neque triginta diebus j dicato , medicamentis rem gerere Hippocra tes molitur. Quam ob rem monet, Τran- ,, Sactis autem decem diebus haec quidem si faciat . Primis autem diebus, sorbitioni- ,, bus utatur et piisana. Porro aquam mulsam tepidam exhibet eo diserte consilio, quo sane corpu3 ad medicamenti potionem praeparetur. Hippocrates in sequenti capite Hydrinpem a pituita tenui ortum tractat, monet. que Huic ventrem siccare confert, et

diaetam qua illud fieri voluit , et de quamOX Sermo erit, praescribit, simulque cum cibis vinum nigrum crassum commendat .

Dein subjungit. Ac si quidem ab his

,, restituatur, Satis eStr sin minus, ei cneo-

rum aut hippophaes succum aut granum se cnidium propinato ; et post purgationes,, duas lenticulae heminas supeRorbeati et is Panem parvum comedat. Vinum autem se bibat nigrum, acerbum, paucum. Medi-