장음표시 사용
51쪽
nuerunt. Quare superfluitatis ratio respe ctiva est, non absoluta: Sicut pariter Homini accideret, si carnibus vesceretur animalis cujusdam utpote haedi , vel leporis, humani vis seminis id sibi pro nutrimento assumeret, quod aptum ad suas propriet tes illi comunicandas inveniret , reliquum
vero ut faeculentum reiiceret, at si ex iisdem carnibus canis elementum acciperet , nec ieandem portionem pro se retineret , nec idem excrementum repelleret; cum semen,
quod est nutritionis efficiens causa , diver sum sit in homine , & ac in cane. Atque pari ratione si canis , vel aliud animal
humanam ederet carnem , quamvis caeterarum persectissima , ac temperatis sima, judicetur, aliud foecis genus ejiceret , & aliam inde alimenti portionem pararet. Sicut enim diversum semen diversum corpus efficit : Ita alimenti diversitate indiget ad idem corpus sustinendum : quare hinc aperte liquet , similia recrementa variari pro varietate seminis es.ficientis, ac proinde in diversis esse diversa ac
talia dici respective virtutis illius generan
52쪽
23tis , nec ullo modo ante in carnibus praedi- ctis extitisse divisa actu,sed solum potenti liter dividenda.
At in opere physico chemico quamquam additio non fiat alieni seminis ui possit nova regeneratio accepta referri, sed ex eadem-met virtute priori , per quam subiectum illud genitum est, & in tali termino relictum ulterius ducitur in novam formam,ad quam sola natura non poterat, sed artis auxilio ministrantis, Signem,ut oportet,dirigentis in eciem non absolute,&simpliciter diversa, sed ad eamdem, ad quam semen vergebat,& natura ipsa si potui stet aeque adduxistet. sicut patet etiam in animantium ovis, in quibus iam semen pullorum praeexistens istum sui speciei proprium gigneret,non alienum:sistitur tamen vis illa in ovi termino, quia calore destituitur, quo adveniente species jam praeconcepta erumpit, nec alia poterit um- quam inde elici quae ibidem antea non exti terit. Hoc idem in plantarum seminibus observatur , in quibus vis seminalis antea clausa , &quiescens terminum quemdam
sui motus habere dignoscitur, quousque in
53쪽
novas protuberant stirpes easdem peniti cum iis,a quibus semina profluxerant. In materia igitur philo sophica pauillud nigrum,ac leve superfluum, quod esstetricia manu a. tisicis removetur , sempiidem apparet, cum semper eodem esticien te, iisdemque instrumentis procedat. Si l
inprojectione lapidis philosophici Arg
ropei super metallum omnino idem, divesum extrahitur excrementum, ac in prole ctione Chrysopoeii , quod clarum lignus est, excrementa usinodi varia gigni pro versa efficientisvirtutis specie. Totum olter dictiim sit,ut ostendere superfluitates
tas non accidentaliter post primi subjecti s
nerationem inchoatam supervenisse , sei partes esse subjectorum essentiales, ac de ii inseca eorundem ratione,&necessarior Pisitas ad exigentiam naturae , ubi indivi. dualiter existunt.
Geber itaque de sulphureitate loquitur quae vi proprii seminis ex stibiecto artis ex trahitur sola digestione , absque alterius seminis potentia extrinsecus superinjecti
54쪽
quam ideo accidentaliter prae extitisse scri bit,&eum dissicultate tolli.
Alteram vero nulla ratione a metallis ra-
moveri possibile esse,quia sit de illorum eΩ
sentiali proportione, ideoque non posse in-l desine subiecti destructione removeri: nec forsan cognovit hanc pariter posse aliquomodo separari , quamvis multo dissiciliusquam altera , nec tamen subiectum penitus destruitur ob rationes, quas clarissimas demonstravimus in nostris Orthophysicorum libris : atque in operatione Alchaest , per quam subiectum destruitur quidem a priorisio esse,& naturali, ad quam vergebat pro-
pensione non tamen in elementa redit, sed
lin secundaria principia, uti dictum est, quae Uibstantiae sunt a priori subiecto longe di- lversae. Ex his non dissicile erit colligere ' lesia duo', qua perius proposita sunt, &quomodo soluens hoe ita praeclarum praeparari possit. Operationem vero specialius, ac lucidius exposuissem ; sed propter rationes, quas in iraefatione conscripsi , indecens atque i uisium videretur. 3 Non dubito tamen Pru-B dentio
55쪽
dentioribus , ac industriis Artificibus suscienter esse insinuatam , nec tam aperte a aliis , qui eam possederunt fuisse praemon
Si enim ipse inter tot Scriptorum ambages eruere potui, multo facilius ex his, quo superius priae monuimus,poterit quisque sagax indagator eamdem intelligere. Hoc praeterea superaddere non recusabὸ quod cum subiectum praemonstratum sper naturam perfectissime , ac strictissim mistum , ideo non facile in principia secundaria resolubile , sed patientiam non vulgarem exigi daborem, ac temporis diuturnitatem , ut ad finale complementum, in qu suis polleat virtutibus mox enarrandis , re
De operationibus lapidis Philo
QUINTA.CIIamplurimi , praeclarique Scriptores
innumera edidere volumina de op rationed
56쪽
Wratione, quam physicochemicam, eo quo naturae , & artis iuvamine conjunctim fiat, appellant, ut supervacaneum,ac inutile plane videatur, de illa quidpiam aliud superacdere ;vel enim actum agi frustra,vel errores plusquam nimis auctos ex multiplicatione verborum multiplicari judicabitur : atque sicuti nullibi non extanti, qui de opere s illi
arcano clariorem , aut minus saltem impli. catam declarationem promittant : ita nusquam possidentes realiter,& ex voto in pro .
patulo sese manifestant: vel quod nemo talis reperiatur : vel quod si quis: apparent rarinantes in gurgite vasto : nec id quidem mi. im ob rationes partim infra , partim alibastris voluminibus enarrandas. Nihilo. tinus profiteri non vereor, me hic plura re. lasse, ac revelaturum ad illius operationisatelligentiam summopere conducentiq,
quae apud alium quempiam professor non facile erit invenire. Candidis igitaequis artis abstrusissimae IndagatoribuS, ec parum proficuum . nec minus gratum, ingenuo , fidelique animo , calamo futurum este spera.
57쪽
28 verim. Quare singulos, ac universos moneo, ut attentius , intimiusque scrutentur, quae hic subnectam': nec existiment me quidquam ex opinione prolaturum , sed ex ipsissima rei experientia manuali opere ve raciter comprobata. Ex hoc enim omne dependet, operatione scilicet,per quam materia ad ultimam persectionem suscipien- dam disponitur. Si enim praeparatio rect fuerit instituta, quod reliquum est, opus est facile, nullius laboris, ac nullius pene periculi , nisi data opera destrueretur , quod Amico semel contigit.
Cum enim opus persectissime dispositum, atque vas, quo erat inclusum, Hermetico sigillo praemunire tentastet , cum vas patulo nimis collo , ac breviori igni admoturn vitrum eliquare tentasset, ex vehementi calore materia cominus calefacta, subitoque raresecta in vaporem crassiam , totum vasis corpus replentem commutata est, cum tamen antea vix quintam , vel minorem etiam partem capacitatis occuparet. Vapor hic crassus opacus, graVis, nec
58쪽
tus in priorem densitatem, & sormam licet sardatam rediit; at nulla vi potuit amplius ad sui priorem rectitudinem impelli; mixtionis enim interna proportio spiritualis seminissio muneri obeundo penitus inepta suit red-Mita. Vix autem crediderim simile quid ulli artis Professori umquam occurrisse: cc -
terum non ita facile continget occasio , ea-susve destructionis. Duo ergo puncta sunt, seu fundamenta , quibus tota Sophorum Ars innititur,materia; scilicet InventIo, cim ca quam insedet Indagator, & operatio, qua in illam suos labores exerceat.tilam noscere non ita dissicile,arduumque credatur habilem sed reddere massam, uxta omnium unanimem Magistrorum sententiam est pene impossibile,ob plurimari quae requirumtur, circumstantias,singulas ita necessarias,
ut una neglecta. etiam si coeterae omnes consurrerent , irritus labor omnis subsequere-ur. Harum praecipua in igne co sistit, in cuius gradus, & punctorum mens ira totum opus consistere asserimus ; non quia ignis dumtaxat consideratio sit satis;sed quia principalior est, ad quam etiam alia reducuntur:
59쪽
Odi quia ipsum adhibere oportet , nonnulla ex ipso provenientia ola servanda. Hinc Morienus fideliter monuit Artificem unumquemque rem ipsam inspiciendam
dum ait., Respice nigrum completum , nigrum a siua nigredine diminutum , omnemq&e nigredinem: id est acuta mente perpende mutationem,&causam , ex quibus pariter opus recte dirigi poterit, ac ex iisdem error, nec n on supera- Dundantia praecognoscetur , & evitabitur.
At ad amuhim haec scire, quae dicuntur sufficere, atque Opere practico invenire, labor est laboriosissimus, ad quem tamen non corporis robur, sed animi virtus, oculorum,&manuum perdiligens industria requiritur. Hinc idem Morienus circa sui libelli caucem , admonitionem aliam summopere notandam reliquit , dum inquit, operationem illam non sufficere , discipulum a Magistro recipere , hoc est aptum indagatorem a sciente Doctore; sed insupernecessarium esse, ut eamdem discipulus a Magistro operante simulque docente re ipsa intueatur non semet,aut bis,sed frequenter : quae verba non leviter
60쪽
eviter sunt transgenda; cum hinc aperth co noscatur, quam ardua dissicilisque sit ope alio praedicta, quam nonnulli etiam ex ple- ,ecula vulgaribus inanibusque praeticis in- astentes suffurari sperant, casu potius & Opinione fidentes , quam reali solidaque doctrina, experimentis interruptis indivisibili-
Sicut autem materiam unicam penituse asserimus , ita quoque operatio unica, simplex est &linearis:atque hic animadver-kendum quamplurimos errare, existimantes solam, unicamque vocari vel ratione finis, in quo sit una vel ratione artilacis plures Inimum componentis. At scire quemlibet 'portet materiam non sic unicam praedicatri, quoniam hac ratione pharmaca quoque .rtificialia unius unitatis nomii e nuncupari possent, licet ex pluribus composita , quod tamen non accidit in rebus naturalibus, inuibus non observatur nisi unica, & singuis materia, sive subiectum, ut apparet iii eminibus,& animalium ovis,quae potissimalint exemplaria , ad quae respicere iubetur